UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Difference between revisions of "Literature Sekala Niskalaning Pamunah Korona"

From BASAbaliWiki
Line 2: Line 2:
 
{{Literature
 
{{Literature
 
|Page Title=Sekala Niskalaning Pamunah Korona
 
|Page Title=Sekala Niskalaning Pamunah Korona
|Page Title id=Upaya Nyata dan Rohani Menghadapi Korona
+
|Page Title id=Sekala Niskalaning Pamunah Korona
 
|Photograph=94381781 1088415211516291 6988968919482499072 n.jpg
 
|Photograph=94381781 1088415211516291 6988968919482499072 n.jpg
 
|Photograph by=Komang Artha Susila
 
|Photograph by=Komang Artha Susila
|Description text ban=Mligbagang gering di Bali tusing dadi lèb uli paundukan niskala, mapan makudang-kudang rontal medasang geringè ngelah pangangon uli kapetengan. Kala pangangon geringè brangti tekèn parilaksanan Manusa Balinè anè murug tata titi sinah rerèncangè lakar kapituduh ngura wit gering. Ipidan dugas Gering Koronanè kondèn nglahlah di Bali, liu mapanarka Gumi Balinè tusing ja lakar kaduman gering wirèh di Bali pangacin Widinè tusing taèn kapegatan. Ketogan Manusa Balinè sumbar yèning tusing ada tongos di jagatè anè luihan teken Bali di unduk mayadnya. Ento makrana Gumi Balinè setata kasihin Widi. Panagara Cina, tongos gering koronanè katarka lekad kadalih lengit mapangaci, tusing buka di Bali. Kapantesang guminè ento ricu kauyak gering. Ada masè ngaba pangugu kadasarin baan tutur-tutur ilu anè tami katami. Sinalih tunggilnè katuturan kalaning Betara Katon (Anak Agung Oka Geg) enu nyeneng,  kocap Ida sida ngrèrènang amuk gering tuah aji pangucap. Ida masabda di ajeng palinggih Prajapatinè, “Yèn mekejang panjak tiangè ambil Embok, nyèn mani puan lakar ngaturin embok canang tuh ?.”. Lacurnè rasa subaktinè anè nyimpir ngaè anak Balinè nyansan ngedig tangkah. Kadi rasa Widinè sikut likad nedunang bisèka di Bali. Atur-aturan pasaian nganti patgata kalanè ka Widi kadadiang pangentèk. Kabisan ngaè canang sari atanding kadadiang pangagu. Buka tatas nawang yèning panembahanè bakal kamranan kalaning pegat katuran. Lènan tekèn ento Manusa Balinè engsap nyuluhin dèwèk, tuah marasa di benehè dogènan.   
+
|Description text ban=Mligbagang gering di Bali tusing dadi leb uli paundukan niskala, mapan makudang-kudang rontal medasang geringe ngelah pangangon uli kapetengan. Kala pangangon geringe brangti teken parilaksanan Manusa Baline ane murug tata titi sinah rerencange lakar kapituduh ngura wit gering. Ipidan dugas Gering Koronane konden nglahlah di Bali, liu mapanarka Gumi Baline tusing ja lakar kaduman gering wireh di Bali pangacin Widine tusing taen kapegatan. Ketogan Manusa Baline sumbar yening tusing ada tongos di jagate ane luihan teken Bali di unduk mayadnya. Ento makrana Gumi Baline setata kasihin Widi. Panagara Cina, tongos gering koronane katarka lekad kadalih lengit mapangaci, tusing buka di Bali. Kapantesang gumine ento ricu kauyak gering. Ada mase ngaba pangugu kadasarin baan tutur-tutur ilu ane tami katami. Sinalih tunggilne katuturan kalaning Betara Katon (Anak Agung Oka Geg) enu nyeneng,  kocap Ida sida ngrerenang amuk gering tuah aji pangucap. Ida masabda di ajeng palinggih Prajapatine, “Yen mekejang panjak tiange ambil Embok, nyen mani puan lakar ngaturin embok canang tuh ?”. Lacurne rasa subaktine ane nyimpir ngae anak Baline nyansan ngedig tangkah. Kadi rasa Widine sikut likad nedunang biseka di Bali. Atur-aturan pasaian nganti patgata kalane ka Widi kadadiang pangentek. Kabisan ngae canang sari atanding kadadiang pangagu. Buka tatas nawang yening panembahane bakal kamranan kalaning pegat katuran. Lenan teken ento Manusa Baline engsap nyuluhin dewek, tuah marasa di benehe dogenan.   
Pangargan piranti panyliksik internèt anè nyansan mudah kerug sanget ngedengang Manusa Balinè sèpanan marasa ngelah panawang lebihan, sawatek anè tepukina ditu ènggal kagugu. Mara tepukina ada anak ngorahang Virus Koronanè tuah gering lemet lètè, ento awanan tusing bakal mampuh ngusak-asik Manusa Indonesianè anè suba papal uyak gering kaweng cara demam berdarah, tipus, malaria, miwah nè lènan ènggal kagugu. Ada masè tepukina rariptan yèning Virus Koronanè tusing mabayu di tongos anè tusing sanget gesit buka di Indonesia, tuturan ngambang buka kèto ènggal karesep. Nanging yan ada anak miteketin apang ngaggon camok (masker) miwah seleg ngumbah lima masabunan sèpanan kacampahin. Keto suba bikas manusa Balinè jani, ènggal pesan nindihin tutur anè joh sawat sinambi ngematahang piteket anè sumekenan. Orat patinè anggona maguyu-guyuan. Bikas ampahè tusing ja gelah kacerikanè dogen. Mirib yèn urati nylehin, rugrugan pamucukè anè ngewarang pasobiah apang ngwatesin pesu uli paumahan tusing sida ngemaang patulad. Pepesan sang panguger ngengkogin, nglompangin arah-arahnè padidi.     
+
Pangargan piranti panyliksik internet ane nyansan mudah kerug sanget ngedengang Manusa Baline sepanan marasa ngelah panawang lebihan, sawatek ane tepukina ditu enggal kagugu. Mara tepukina ada anak ngorahang Virus Koronane tuah gering lemet lete, ento awanan tusing bakal mampuh ngusak-asik Manusa Indonesiane ane suba papal uyak gering kaweng cara demam berdarah, tipus, malaria, miwah ne lenan enggal kagugu. Ada mase tepukina rariptan yening Virus Koronane tusing mabayu di tongos ane tusing sanget gesit buka di Indonesia, tuturan ngambang buka keto enggal karesep. Nanging yan ada anak miteketin apang ngaggon camok (masker) miwah seleg ngumbah lima masabunan sepanan kacampahin. Keto suba bikas manusa Baline jani, enggal pesan nindihin tutur ane joh sawat sinambi ngematahang piteket ane sumekenan. Orat patine anggona maguyu-guyuan. Bikas ampahe tusing ja gelah kacerikane dogen. Mirib yen urati nylehin, rugrugan pamucuke ane ngewarang pasobiah apang ngwatesin pesu uli paumahan tusing sida ngemaang patulad. Pepesan sang panguger ngengkogin, nglompangin arah-arahne padidi.     
Kala guminè kawèhan nyansan liu anakè ngaku maan pawisik suung paundukan banten panempuran gering. Uli nè ngmèl-mèl di pekenè kanti kalinggihan di pura-puranè. Tusing teked ditu dogèn, ngliunang jan banggul Widinè ngaku maan pawuwus apang tapakan panembahanè nglawang macecingak nyomia gering. Nabdabang pawuwus buka kèto masè ketil pesan, kadi rasa tusing ada pajalan beneh. Ada dogen majlawatan keneh rundah yèning pajalan anè kacumponin kadorianè bakal ngaba pangraran. Di pelihè baan ngentasin pamutus sinah grudugan kramanè anè kenyèng tur tusing taèn nyak naros pastika tuah bisa melihang dogèn. Kacerikanè anè marasa tusing ngelah panawang nyumingkin sengka, yan sanget karesepang kajerihin tuah munyin I Buta Mangigel anè mangoda nanging yan pucingin katakutin seken panikan Widi. Simalunè makudang-kudang dèsa pakraman nyobiahang war-war mabinayan paundukan bebantenanè anè sandang kaatur ka luur. Ada masè anè tusing mapangarah apa-apa. Pepesan kramanè anè tusing maan pangarah sumeken milu-milu tuung nuutin arah-arah anè bakatanga uli sawitranè di dura dèsa, yèn sing kèto ulian baan mamaca di mèdsos. Sinah di soang-soang paumahan kapasang srana panangkal gering anè maèndahan. Diastun alih-alihanè sedek keweh, kramanè nglasang pamupun gaène kasepih anggona meli lakaran banten. Nepasin unduk buka kèto pamrèntahè masawala patra ka Bandèsa Agung miwah para Bandèsa sajebag Bali. Isin sawala patranè apang pamucuk dèsa pakramanè sida ngarahin kacerikanè ngunggahang banten pajati miwah bungkak anè kajejerang nganti geringè magedi. Di lebuh kaaturang nasi wong-wongan anè ulam, warna, miwah wangunè suba kaiket baan uger-uger apang tusing sanget muara tèmpang. Nanging liu kramanè ngaè wangun nasi wong-wongan solèh, mirib mamarna mabanyolan laut kaèdengang di mèdsos. Pamuputnè nasi wong-wongan anè miwalin uger-uger ento dadi kakedèkan gumi, tusing abedik anè maricèda.     
+
Kala gumine kawehan nyansan liu anake ngaku maan pawisik suung paundukan banten panempuran gering. Uli ne ngmel-mel di pekene kanti kalinggihan di pura-purane. Tusing teked ditu dogen, ngliunang jan banggul Widine ngaku maan pawuwus apang tapakan panembahane nglawang macecingak nyomia gering. Nabdabang pawuwus buka keto mase ketil pesan, kadi rasa tusing ada pajalan beneh. Ada dogen majlawatan keneh rundah yening pajalan ane kacumponin kadoriane bakal ngaba pangraran. Di pelihe baan ngentasin pamutus sinah grudugan kramane ane kenyeng tur tusing taen nyak naros pastika tuah bisa melihang dogen. Kacerikane ane marasa tusing ngelah panawang nyumingkin sengka, yan sanget karesepang kajerihin tuah munyin I Buta Mangigel ane mangoda nanging yan pucingin katakutin seken panikan Widi. Simalune makudang-kudang desa pakraman nyobiahang war-war mabinayan paundukan bebantenane ane sandang kaatur ka luur. Ada mase ane tusing mapangarah apa-apa. Pepesan kramane ane tusing maan pangarah sumeken milu-milu tuung nuutin arah-arah ane bakatanga uli sawitrane di dura desa, yen sing keto ulian baan mamaca di medsos. Sinah di soang-soang paumahan kapasang srana panangkal gering ane maendahan. Diastun alih-alihane sedek keweh, kramane nglasang pamupun gaene kasepih anggona meli lakaran banten. Nepasin unduk buka keto pamrentahe masawala patra ka Bandesa Agung miwah para Bandesa sajebag Bali. Isin sawala patrane apang pamucuk desa pakramane sida ngarahin kacerikane ngunggahang banten pajati miwah bungkak ane kajejerang nganti geringe magedi. Di lebuh kaaturang nasi wong-wongan ane ulam, warna, miwah wangune suba kaiket baan uger-uger apang tusing sanget muara tempang. Nanging liu kramane ngae wangun nasi wong-wongan soleh, mirib mamarna mabanyolan laut kaedengang di medsos. Pamuputne nasi wong-wongan ane miwalin uger-uger ento dadi kakedekan gumi, tusing abedik ane mariceda.     
Sabanèn nyepi, saupan truna-trunanè ngrenggeng apan ogoh-ogohnè buung kaigelang di pangrupukanè, ada anè ngambul nunjel ogoh-ogohnè di patongosan. Pamrèntahè adanina tusing ngajiang karajegan seni budayanè. Yan slehin buin, pepesan paseed truna-trunanè di pangrupukanè tusing ja ngalih smertin ogoh-ogoh pinaka musuh-musuh di awak anè wenang basmi. Liunan nyumpuang lakar mamunyah, ngidupang salon mamunyi ngempengin, kanti ngèdègang bayu gedè napkala nyuriakang ogoh-ogoh pepesan ngundang ieg. Lumrahnè bikas manusanè tusing ja liu masalin sasuban ogoh-ogohè katunjel. Kramanè anè lènan mapariselsel wirèh tusing dadi nglaksanaang yadnya anè makobyohan, maramè-ramè.  Sedek pujawali pamedekè anè maturan ka pura-pura kawatesin, makudang-kudang karya agung kabuungan (kakirigang). Diastun ada masè murug, tetep mujawali kadi patut kèwala pamedekè tusing kadadiang ngaba hapè. Tetujonè apang orta pujawalinè anè tetep ngramia tusing teked ka dura dèsa. Yèn ada kalayusekaran pratèkan sawanè nyemak sulur anè paling ringkes. Keto masè pula-pali pawiwahanè karamènin baan braya pangarep dogènan. Liu nyimbing anakè ngantèn masan gering tuah daya ngintik. Kenehè anè kuang nyumpuang pula-pali yadnya  maortèn ringkes nyiriang liunan Manusa Balinè konden cacep nyalanang yadnya ngunteng, pepesan enu baatan ka tebèn. Gaè nistanè kaadanin tiwas, tusing karesep yèning nista ento maakah uli kruna Basa Sansekerta ista anè maarti unteng.  
+
Sabanen nyepi, saupan truna-trunane ngrenggeng apan ogoh-ogohne buung kaigelang di pangrupukane, ada ane ngambul nunjel ogoh-ogohne di patongosan. Pamrentahe adanina tusing ngajiang karajegan seni budayane. Yan slehin buin, pepesan paseed truna-trunane di pangrupukane tusing ja ngalih smertin ogoh-ogoh pinaka musuh-musuh di awak ane wenang basmi. Liunan nyumpuang lakar mamunyah, ngidupang salon mamunyi ngempengin, kanti ngedegang bayu gede napkala nyuriakang ogoh-ogoh ne pepesan ngundang ieg. Lumrahne bikas manusane tusing ja liu masalin sasuban ogoh-ogohe katunjel. Kramane ane lenan mapariselsel wireh tusing dadi nglaksanaang yadnya ane makobyohan, marame-rame.  Sedek pujawali pamedeke ane maturan ka pura-pura kawatesin, makudang-kudang karya agung kabuungan (kakirigang). Diastun ada mase murug, tetep mujawali kadi patut kewala pamedeke tusing kadadiang ngaba hape. Tetujone apang orta pujawaline ane tetep ngramia tusing teked ka dura desa. Yen ada kalayusekaran pratekan sawane nyemak sulur ane paling ringkes. Keto mase pula-pali pawiwahane karamenin baan braya pangarep dogenan. Liu nyimbing anake nganten masan gering tuah daya ngintik. Kenehe ane kuang nyumpuang pula-pali yadnya  maorten ringkes nyiriang liunan Manusa Baline konden cacep nyalanang yadnya ngunteng, pepesan enu baatan ka teben. Gae nistane kaadanin tiwas, tusing karesep yening nista ento maakah uli kruna Basa Sansekerta ista ane maarti unteng.  
Taèn masè ada pangrancana uli sinalih tunggil pamucuk kramanè apang Gumi Balinè majumu nyipeng di sasih kadasanè. Sang ngragrag nyenarang parikramanè ento kadasarin baan wiwèka,apang sekalanè sida megatang palahlah geringè lan niskalanè kramanè sida ngening-ening uli paumahan soang-soang, ngemaang galah soroh bebutanè magarapan. Reragraganè enè pastika ada anè menehang miwah melihang. Anè menehang liunan kramanè anè suba ngelah alih-alihan netep, diastun tusing pesu uli pomahan tetep magajih. Kabalikanè anè melihang  tusing lèn tuah kramanè anè makuli di rurungè, yèn tusing pesu tusing maan upah. Panampèn anè maimpas buka kèto nyihnayang Manusa Balinè enu kamemegan minayang utsaha sekala kalawan niskala kala nyusudang palahlah gering. Di sastranè mula ada kasurat sekalanè madasar niskala. Iketan sekala niskalanè wenang jemak uli sulur sekala malu. Buka ngalih yehè anè nasarin tanah wenang tanahè kacongcong riin. Ento awanan kala Prèsiden Sukarno nyumunin nlatarang wangun Pancasilanè (1 Juni 1945), paundukan ka niskala lakuna (ketuhanan yang berkebudayaan) kapejang paling duri. Ririgan anè buka kèto tusing ja singsal, mapan yèn konden pragat baan medasang paileh di gumi sekala sinah keweh nyujur niskala.  
+
Taen mase ada pangrancana uli sinalih tunggil pamucuk kramane apang Gumi Baline majumu nyipeng di sasih kadasane. Sang ngragrag nyenarang parikramane ento kadasarin baan wiweka,apang sekalane sida megatang palahlah geringe lan niskalane kramane sida ngening-ening uli paumahan soang-soang, ngemaang galah soroh bebutane magarapan. Reragragane ene pastika ada ane menehang miwah melihang. Ane menehang liunan kramane ane suba ngelah alih-alihan netep, diastun tusing pesu uli pomahan tetep magajih. Kabalikane ane melihang  tusing len tuah kramane ane makuli di rurunge, yen tusing pesu tusing maan upah. Panampen ane maimpas buka keto nyihnayang Manusa Baline enu kamemegan minayang utsaha sekala kalawan niskala kala nyusudang palahlah gering. Di sastrane mula ada kasurat sekalane madasar niskala. Iketan sekala niskalane wenang jemak uli sulur sekala malu. Buka ngalih yehe ane nasarin tanah wenang tanahe kacongcong riin. Ento awanan kala Presiden Sukarno nyumunin nlatarang wangun Pancasilane (1 Juni 1945), paundukan ka niskala lakuna (ketuhanan yang berkebudayaan) kapejang paling duri. Ririgan ane buka keto tusing ja singsal, mapan yen konden pragat baan medasang paileh di gumi sekala sinah keweh nyujur niskala.  
Buka jani liu pesan biuta sekalanè anè sandang dabdabin riinan. Tusing ngalih imba joh, parikrama nyemprotang disinfèktan liunan singsal. Enu ketah nyemprotang disnfèktan nganti ngentegin kulit wiadin ngetikin mua. Rekè wisian disinfektanè ento sida ngwetuang gering lèn yèn kanti nyiam wiadin ngetikin paukudan. Kèto masè enu liu magaè goroh, nyemprot aspal miwah bet-bet. Kramanè anè ngmol-mol wirèh marasa kawatesin mabraya baan uger-uger pamrèntahè, mabalik ngelung pabrayan ulian ngugu orta di rurungè. Nyamanè ane mara mulih uli dura negara kacadang, kadalih ngaba gering agrobag. Brayanè anè kageringan sedek majalan nuju tongos maubad katambakin di marganè. Lacurnè ketian tuah bisa nundung wiadin nambakin nanging tusing mampuh ngemaang pajalan luungan. Panyama brayanè patutnè ubuhin baan keneh rungu tekèn anak lèn. Ane ngelah lebihan patut ngumpanin brayanè anè tunaan. Tusing ja anè ngelah mabalik pripit, setata ngedotang anè lebihan. Enu liu pegawè pamrèntahè tusing las mara ada pangrancana asil pagaène lakar kasepih anggona ngencanin gering. Keto masè juru gaènè anè ngelah sepelan liu madaya linyok mapi-mapi tiwas, milu ngintip wantuan anak kalaran. Panglahlah geringè patutnè sida nganèhang momonè anè suba makelo nyusupin awakè. Pangrasa ajumè ulian ngelah brana lebihan suba wenang enyatin. Guminè anè suba sanget kacemerin masè wenang sumekenang mratekain apang sida mawali resik. Yèn suba aketo sinah niskalanè lakar lèdang mapaica panempuran gering.
+
Buka jani liu pesan biuta sekalane ane sandang dabdabin riinan. Tusing ngalih imba joh, parikrama nyemprotang disinfektan liunan singsal. Enu ketah nyemprotang disnfektan nganti ngentegin kulit wiadin ngetikin mua. Reke wisian disinfektane ento sida ngwetuang gering len yen kanti nyiam wiadin ngetikin paukudan. Keto mase enu liu magae goroh, nyemprot aspal miwah bet-bet. Kramane ane ngmol-mol wireh marasa kawatesin mabraya baan uger-uger pamrentahe, mabalik ngelung pabrayan ulian ngugu orta di rurunge. Nyamane ane mara mulih uli dura negara kacadang, kadalih ngaba gering agrobag. Brayane ane kageringan sedek majalan nuju tongos maubad katambakin di margane. Lacurne ketian tuah bisa nundung wiadin nambakin nanging tusing mampuh ngemaang pajalan luungan. Panyama brayane patutne ubuhin baan keneh rungu teken anak len. Ane ngelah lebihan patut ngumpanin brayane ane tunaan. Tusing ja ane ngelah mabalik pripit, setata ngedotang ane lebihan. Enu liu pegawe pamrentahe tusing las mara ada pangrancana asil pagaene lakar kasepih anggona ngencanin gering. Keto mase juru gaene ane ngelah sepelan liu madaya linyok mapi-mapi tiwas, milu ngintip wantuan anak kalaran. Panglahlah geringe patutne sida nganehang momone ane suba makelo nyusupin awake. Pangrasa ajume ulian ngelah brana lebihan suba wenang enyatin. Gumine ane suba sanget kacemerin mase wenang sumekenang mratekain apang sida mawali resik. Yen suba aketo sinah niskalane lakar ledang mapaica panempuran gering.
 
|Authors=I Putu Suweka Oka Sugiharta,
 
|Authors=I Putu Suweka Oka Sugiharta,
 
|Subject=covid-19,
 
|Subject=covid-19,
 
}}
 
}}

Revision as of 11:51, 26 April 2020

94381781 1088415211516291 6988968919482499072 n.jpg
Title (Other local language)
Photograph by
Komang Artha Susila
Author(s)
Reference for photograph
Subject(s)
  • covid-19
Reference
Related Places
Event
Related scholarly work
Reference


Add your comment
BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

Description


In English

In Balinese

Mligbagang gering di Bali tusing dadi leb uli paundukan niskala, mapan makudang-kudang rontal medasang geringe ngelah pangangon uli kapetengan. Kala pangangon geringe brangti teken parilaksanan Manusa Baline ane murug tata titi sinah rerencange lakar kapituduh ngura wit gering. Ipidan dugas Gering Koronane konden nglahlah di Bali, liu mapanarka Gumi Baline tusing ja lakar kaduman gering wireh di Bali pangacin Widine tusing taen kapegatan. Ketogan Manusa Baline sumbar yening tusing ada tongos di jagate ane luihan teken Bali di unduk mayadnya. Ento makrana Gumi Baline setata kasihin Widi. Panagara Cina, tongos gering koronane katarka lekad kadalih lengit mapangaci, tusing buka di Bali. Kapantesang gumine ento ricu kauyak gering. Ada mase ngaba pangugu kadasarin baan tutur-tutur ilu ane tami katami. Sinalih tunggilne katuturan kalaning Betara Katon Anak Agung Oka Geg enu nyeneng, kocap Ida sida ngrerenang amuk gering tuah aji pangucap. Ida masabda di ajeng palinggih Prajapatine, Yen mekejang panjak tiange ambil Embok, nyen mani puan lakar ngaturin embok canang tuh ? . Lacurne rasa subaktine ane nyimpir ngae anak Baline nyansan ngedig tangkah. Kadi rasa Widine sikut likad nedunang biseka di Bali. Atur-aturan pasaian nganti patgata kalane ka Widi kadadiang pangentek. Kabisan ngae canang sari atanding kadadiang pangagu. Buka tatas nawang yening panembahane bakal kamranan kalaning pegat katuran. Lenan teken ento Manusa Baline engsap nyuluhin dewek, tuah marasa di benehe dogenan. Pangargan piranti panyliksik internet ane nyansan mudah kerug sanget ngedengang Manusa Baline sepanan marasa ngelah panawang lebihan, sawatek ane tepukina ditu enggal kagugu. Mara tepukina ada anak ngorahang Virus Koronane tuah gering lemet lete, ento awanan tusing bakal mampuh ngusak-asik Manusa Indonesiane ane suba papal uyak gering kaweng cara demam berdarah, tipus, malaria, miwah ne lenan enggal kagugu. Ada mase tepukina rariptan yening Virus Koronane tusing mabayu di tongos ane tusing sanget gesit buka di Indonesia, tuturan ngambang buka keto enggal karesep. Nanging yan ada anak miteketin apang ngaggon camok masker miwah seleg ngumbah lima masabunan sepanan kacampahin. Keto suba bikas manusa Baline jani, enggal pesan nindihin tutur ane joh sawat sinambi ngematahang piteket ane sumekenan. Orat patine anggona maguyu-guyuan. Bikas ampahe tusing ja gelah kacerikane dogen. Mirib yen urati nylehin, rugrugan pamucuke ane ngewarang pasobiah apang ngwatesin pesu uli paumahan tusing sida ngemaang patulad. Pepesan sang panguger ngengkogin, nglompangin arah-arahne padidi. Kala gumine kawehan nyansan liu anake ngaku maan pawisik suung paundukan banten panempuran gering. Uli ne ngmel-mel di pekene kanti kalinggihan di pura-purane. Tusing teked ditu dogen, ngliunang jan banggul Widine ngaku maan pawuwus apang tapakan panembahane nglawang macecingak nyomia gering. Nabdabang pawuwus buka keto mase ketil pesan, kadi rasa tusing ada pajalan beneh. Ada dogen majlawatan keneh rundah yening pajalan ane kacumponin kadoriane bakal ngaba pangraran. Di pelihe baan ngentasin pamutus sinah grudugan kramane ane kenyeng tur tusing taen nyak naros pastika tuah bisa melihang dogen. Kacerikane ane marasa tusing ngelah panawang nyumingkin sengka, yan sanget karesepang kajerihin tuah munyin I Buta Mangigel ane mangoda nanging yan pucingin katakutin seken panikan Widi. Simalune makudang-kudang desa pakraman nyobiahang war-war mabinayan paundukan bebantenane ane sandang kaatur ka luur. Ada mase ane tusing mapangarah apa-apa. Pepesan kramane ane tusing maan pangarah sumeken milu-milu tuung nuutin arah-arah ane bakatanga uli sawitrane di dura desa, yen sing keto ulian baan mamaca di medsos. Sinah di soang-soang paumahan kapasang srana panangkal gering ane maendahan. Diastun alih-alihane sedek keweh, kramane nglasang pamupun gaene kasepih anggona meli lakaran banten. Nepasin unduk buka keto pamrentahe masawala patra ka Bandesa Agung miwah para Bandesa sajebag Bali. Isin sawala patrane apang pamucuk desa pakramane sida ngarahin kacerikane ngunggahang banten pajati miwah bungkak ane kajejerang nganti geringe magedi. Di lebuh kaaturang nasi wong-wongan ane ulam, warna, miwah wangune suba kaiket baan uger-uger apang tusing sanget muara tempang. Nanging liu kramane ngae wangun nasi wong-wongan soleh, mirib mamarna mabanyolan laut kaedengang di medsos. Pamuputne nasi wong-wongan ane miwalin uger-uger ento dadi kakedekan gumi, tusing abedik ane mariceda. Sabanen nyepi, saupan truna-trunane ngrenggeng apan ogoh-ogohne buung kaigelang di pangrupukane, ada ane ngambul nunjel ogoh-ogohne di patongosan. Pamrentahe adanina tusing ngajiang karajegan seni budayane. Yan slehin buin, pepesan paseed truna-trunane di pangrupukane tusing ja ngalih smertin ogoh-ogoh pinaka musuh-musuh di awak ane wenang basmi. Liunan nyumpuang lakar mamunyah, ngidupang salon mamunyi ngempengin, kanti ngedegang bayu gede napkala nyuriakang ogoh-ogoh ne pepesan ngundang ieg. Lumrahne bikas manusane tusing ja liu masalin sasuban ogoh-ogohe katunjel. Kramane ane lenan mapariselsel wireh tusing dadi nglaksanaang yadnya ane makobyohan, marame-rame. Sedek pujawali pamedeke ane maturan ka pura-pura kawatesin, makudang-kudang karya agung kabuungan kakirigang . Diastun ada mase murug, tetep mujawali kadi patut kewala pamedeke tusing kadadiang ngaba hape. Tetujone apang orta pujawaline ane tetep ngramia tusing teked ka dura desa. Yen ada kalayusekaran pratekan sawane nyemak sulur ane paling ringkes. Keto mase pula-pali pawiwahane karamenin baan braya pangarep dogenan. Liu nyimbing anake nganten masan gering tuah daya ngintik. Kenehe ane kuang nyumpuang pula-pali yadnya maorten ringkes nyiriang liunan Manusa Baline konden cacep nyalanang yadnya ngunteng, pepesan enu baatan ka teben. Gae nistane kaadanin tiwas, tusing karesep yening nista ento maakah uli kruna Basa Sansekerta ista ane maarti unteng. Taen mase ada pangrancana uli sinalih tunggil pamucuk kramane apang Gumi Baline majumu nyipeng di sasih kadasane. Sang ngragrag nyenarang parikramane ento kadasarin baan wiweka,apang sekalane sida megatang palahlah geringe lan niskalane kramane sida ngening-ening uli paumahan soang-soang, ngemaang galah soroh bebutane magarapan. Reragragane ene pastika ada ane menehang miwah melihang. Ane menehang liunan kramane ane suba ngelah alih-alihan netep, diastun tusing pesu uli pomahan tetep magajih. Kabalikane ane melihang tusing len tuah kramane ane makuli di rurunge, yen tusing pesu tusing maan upah. Panampen ane maimpas buka keto nyihnayang Manusa Baline enu kamemegan minayang utsaha sekala kalawan niskala kala nyusudang palahlah gering. Di sastrane mula ada kasurat sekalane madasar niskala. Iketan sekala niskalane wenang jemak uli sulur sekala malu. Buka ngalih yehe ane nasarin tanah wenang tanahe kacongcong riin. Ento awanan kala Presiden Sukarno nyumunin nlatarang wangun Pancasilane 1 Juni 1945 , paundukan ka niskala lakuna ketuhanan yang berkebudayaan kapejang paling duri. Ririgan ane buka keto tusing ja singsal, mapan yen konden pragat baan medasang paileh di gumi sekala sinah keweh nyujur niskala. Buka jani liu pesan biuta sekalane ane sandang dabdabin riinan. Tusing ngalih imba joh, parikrama nyemprotang disinfektan liunan singsal. Enu ketah nyemprotang disnfektan nganti ngentegin kulit wiadin ngetikin mua. Reke wisian disinfektane ento sida ngwetuang gering len yen kanti nyiam wiadin ngetikin paukudan. Keto mase enu liu magae goroh, nyemprot aspal miwah bet-bet. Kramane ane ngmol-mol wireh marasa kawatesin mabraya baan uger-uger pamrentahe, mabalik ngelung pabrayan ulian ngugu orta di rurunge. Nyamane ane mara mulih uli dura negara kacadang, kadalih ngaba gering agrobag. Brayane ane kageringan sedek majalan nuju tongos maubad katambakin di margane. Lacurne ketian tuah bisa nundung wiadin nambakin nanging tusing mampuh ngemaang pajalan luungan. Panyama brayane patutne ubuhin baan keneh rungu teken anak len. Ane ngelah lebihan patut ngumpanin brayane ane tunaan. Tusing ja ane ngelah mabalik pripit, setata ngedotang ane lebihan. Enu liu pegawe pamrentahe tusing las mara ada pangrancana asil pagaene lakar kasepih anggona ngencanin gering. Keto mase juru gaene ane ngelah sepelan liu madaya linyok mapi-mapi tiwas, milu ngintip wantuan anak kalaran. Panglahlah geringe patutne sida nganehang momone ane suba makelo nyusupin awake. Pangrasa ajume ulian ngelah brana lebihan suba wenang enyatin. Gumine ane suba sanget kacemerin mase wenang sumekenang mratekain apang sida mawali resik. Yen suba aketo sinah niskalane lakar ledang mapaica panempuran gering.

In Indonesian