How to avoid sexual abuses in Bali's educational communities? Post your comments here or propose a question.

Tatas

tatas

tts/
  • plain, distinct, unequivocal, alert, careful, clear (Adjective) en
  • clear; vivid; watch out (Adjective) en
  • awas; jelas (Adjective) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Adengang nuturang apang tatas.
Slowly tell it to be clear.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Sampunang pisan gelis percaya, musti “saring” dumun sadurung “sharing” Yening ngnenin indik “kesehatan” utawi “pengobatan” sadurung tatas uning sampun iraga anggen tamba punika ring angga, mangda nenten pangaptine seger oger dadosne bungker naanang sakit.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngeninin yusia tatas nenten gumanti mapaiketan ring tincap kauripan para istri ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh, Kecamatan Petang, Kabupaten Badung.

In English:  

In Indonesian:   Sedangkan umur tidak mempengaruhi kualitas hidup perempuan di Desa Bongkasa, Bongkasa Pertiwi, dan Sangeh Kecamatan Abiansemal, Kabupaten Badung.

In Balinese:   Nyantos wates Maharloka, jagate sami kapepekin antuk geni metu saking Hyang Rudra, ngawe jagat tigane (bhur, bhuwah swah) telas, tatas lebur.

In English:   Broadly speaking, this chronicle gives a glimpse about the situation when Majapahit collapsed—it had a major influence on the development of literacy in Java and Bali.

In Indonesian:   [ID] Kadang beberapa kalangan menyamakan Babad Brahmana Catur dengan Dwijendra Tattwa, namun kedua jenis teks lontar ini adalah dua kategori yang berbeda.

In Balinese:   Pabligbagan ngeninin budaya Bali kantun kimeng seantukan napi sane kesengguh kebudayaan gumanti durung tatas pisan.

In English:  

In Indonesian:   Kajian kebudayaan Bali kebingungan oleh karena yang dimaksudkan dengan ‘kebudayaan’ sangat kurang terang.

In Balinese:   Arang sane tatas ring Indonesia, gumanti Bali sampun kasub ring Eropa ngawit sadurung para atiti saking Barat rauh ke Bali ngaruruh swarga ring mercapada.

In English:  

In Indonesian:   Kajian kebudayaan Bali kebingungan oleh karena yang dimaksudkan dengan ‘kebudayaan’ sangat kurang terang.

In Balinese:   Mawinan iraga pinaka wargi istri mangda eling ring kawentenan punika tur tatas ring orti punika.

In English:   So as not to spread the news before knowing the truth of the contents of the news.

In Indonesian:   Supaya tidak menyebarluaskan berita tersebut sebelum mengetahui kebenaran isi dari berita tersebut.

In Balinese:   Pan Jirna lan Men Jirna tuara tatas nawang.

In English:  

In Indonesian:   Sepasang suami istri itu pun tak menyadarinya.

In Balinese:   Tatujon panyuratan puniki tan sios mangda tatas kauningin praciri lan punapa punapi sane nundunin manah ipune makarya ring Nusa Dua Beach Hotel & Spa, taler mangda kauningin napi sane dados piambeng lan panyundul sang katiben disabilitas selami nangun karya ring Nusa Dua Beach Hoten & Spa.

In English:   The method used in this research is descriptive qualitative by collecting and combining data information from the identification of raw data.

In Indonesian:   Tujuan dari penelitian ini adalah untuk mengetahui karakteristik dari karyawan disabilitas di Nusa Dua Beach Hotel and Spa, untuk mengetahui motivasi kerja dari karyawan disabilitas di Nusa Dua Beach Hotel and Spa, untuk mengetahui faktor penghambat dan pendukung karyawan disabilitas selama bekerja di Nusa Dua Beach Hotel and Spa.

In Balinese:   Ekadaya natingin parindikan sane utama inggih punika tatas ring parindikan tur pageh ring pikayun.

In English:   Using coping strategy becomes an effort of a single mother to develop their SWB in order to improve their life quality.

In Indonesian:   Strategi coping yang baik yaitu problem - focused coping dan emotion - focused coping.

In Balinese:   Sakéng riin Manusa Baliné sampun tatas yéning ngaptiang toya sané ening ring tebénan, wenang katawengin sakéng duluan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pastikan Sumber Berita; Yadiastun maan info uling timpal, sakewala sing misi tautan resmi, ane nerima masi sing tatas nawang nyen ngirimang paling malu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Be liu sajan jani kasengguh wanita karir, wanita multi-peran, ada ane dueg ngadasin umah sambilanga ngarawat pianak ngayahin kurnan awaian, ada ane mulih magae lantas nyalinang panak pampers, ada ane sing bisa nyakan ulian magae sakewala tatas baan nyediayang darang nasi anggon pianak kurnan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sampun iraga tatas uning yening ring era globalisasi puniki akeh gatra sane hoax utawi gatra sane durung kadasarin antuk fakta.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Buka tatas nawang yening panembahane bakal kamranan kalaning pegat katuran.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rincik pengabdian masyarakat sane sampun tatas pokokne jagi nglaksanayang kemanten harus kawangde.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Makudang carca pangawigunayan taler gumanti tatas nanging stata mapikelatang gender para istri pinaka sane kantun angulati hak ipune.

In English:   For that reason, the projection of the use of gender terms, equality of rights, and struggle with men is the primary choice to demonstrate the struggle for gender equality.

In Indonesian:   Untuk itu, proyeksi penggunaan istilah gender, kesetaraan hak, dan perjuangan dengan laki-laki menjadi pilihan utama untuk menunjukkan perjuangan kesetaraan gender.

In Balinese:   Nyoman Suwida sampun tatas nabuhang genggong puniki kasarengin antuk prakantinyane ring komunitas Genggong kutus sane kadruen olih Wayan Suwida.

In English:  

In Indonesian:   Menurut Pak Made Djimat (seorang maestro tari dari Batuan), berdasarkan cerita oral yang diturunkan kepadanya, disebut bahwa yang membuat Genggong adalah Tapak Mada (nama Mahapatih Gajah Mada ketika belum diangkat sebagai Mahapatih).

In Balinese:   Dampak sane becik utawi positif saking konflik inggih punika:

• Wenten sane nyelasang indik aspek-aspek sane durung jelas utawi tatas lan sane durung kapragatang. • Wenten sane nganutang malih indik awig-awig utawi norma tur nilai utawi tatuek sane wenten ubungan sosialne sareng jana, krama lan kelompok sane lianan.

• Ngwantu ngidupang malih awig-awig utawi norma sane sampun makelo utawi dumunan ngantos awig-awig utawi norma sane anyar anut ring kesepakatan ring krama utawi kelompok masyarakat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Indik pamargi Berita Hoax punika nénten wantah ring Media Sosial, nanging prasida ngawit saking parajana sané gelis keni pengaruh Média pastika gelis taler ngalimbakang informasi sané durung tatas kapatutannyané.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah ditu I Kancil ngraos, “Apang seken icang tatas nawang unduke, jalan kemu jani sid tongose ane malu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Keto nyen saktin bojoge apang Cai tatas nawang.” Keto munyin I Bojog ireng, nigtig tangkah marasa teken awakne ririh tur sakti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Deje ngajahin bahasa Inggris bahasa internasional,Kadi rase bahasa Bali,Nyurat aksara lan ngewacen bahasa bali sane kabaos bahasa ibu neneten Wenten guru sane praside tatas uning.Duaning asapunika dumogi bapak utawi Ibu sane dados murdaning jagat praside macecingak ke sekolah.banget pinunas tiang dumogi bapak utawi ibu murdaning jagat praside nyangkepin tenaga pengajar utawi guru.mangde alit-alite maksimal ngemolihan sane kabaos ilmu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Krama lingsir durung tatas uning ngawigunayang masker sane becik, "apang kuala matekep dogen bibihe", wantah punika sane kauningin krama lingsir indik ngawigunayang masker.

In English:  

In Indonesian:   Warga lanjut usia belum tahu jelas cara menggunakan masker yang baik, “agar sekedar menutupi bibir saja”, hanya itu yang diketahui warga lanjut usia tentang penggunaan masker.

In Balinese:   Iraga patut dueg, tatas lan uning teken berita sane patut lan sane hoax.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih sorotang titiang indik pidarta sane dahat mautama parindikan Narkoba puniki, maka tetujon ipun boyaja siyos ngicenin paridabdab maring kawula muda taruna-taruni mangda tatas uning maring paindikang muwang pikobet indik narkoba punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiang harap BASAbali Wiki piniki mangdane kasosialisasikan ring sekolah-sekolah, mangda siswa/siswine tatas uning napi nike Wikithon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kamus basa Bali punika becik pisan anggen ngicenin semeton-semeton sane durung uning sareng kosa kata basa Bali mangda risampun wusan nganggen kamus puniki mangda semeton pacang tatas uning indik kosa kata punika, tur kaanggen ring sekancan mabebaosan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Parinama desa sane madasar antuk carita, mitos, miwah legenda puniki prasida kaanggen kapurwan sane kacritayang ring alit-alite mangda tatas uning.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinaka dokter sane kapertama ring Bali, Dokter Ida Bagus Rai meled pisan mangda parajanane makasami tatas uning ring Ilmu Kesehatan.

In English:  

In Indonesian:   Sebagai dokter pertama di Bali, Dokter Ida Bagus Rai ingin sekali agar seluruh masyarakat tahu dengan cermat mengenai Ilmu Kesehatan.

In Balinese:   Dumogi gering agunge puniki gelis tatas gelis rered mangdane iraga sareng sami prasida beraktivitas sadina dina dengan normal.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Selanturnyane titiang taler tunas majeng ring sang ngraksa jagat, yening pacang ngicenin gatra utawi ngawedar kabijakan mangdane tatas indik unteng sane patut kamargiang utawi sane patut kalaksanayang antuk para kramane, mangda nenten ngawinang para kramane bingung tur mamurug.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakadi sane iraga tatas uning, Bali madue akeh pesan tradisi lan budaya.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih sorotang titiang indik pidarta sane dahat mautama parindikan Narkoba puniki, maka tetujon ipun boyaja siyos ngicenin paridabdab maring kawula muda taruna-taruni mangda tatas uning maring paindikang muwang pikobet indik narkoba punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih sorotang titiang indik pidarta sane dahat mautama parindikan Narkoba puniki, maka tetujon ipun boyaja siyos ngicenin paridabdab maring kawula muda taruna-taruni mangda tatas uning maring paindikang muwang pikobet indik narkoba punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih sorotang titiang indik pidarta sane dahat mautama parindikan Narkoba puniki, maka tetujon ipun boyaja siyos ngicenin paridabdab maring kawula muda taruna-taruni mangda tatas uning maring paindikang muwang pikobet indik narkoba punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane ngawinang rebat puniki tiang during tatas napi sane ngawinang, nanging wenten tiang ngacen ring media, sane ngawinang rebat puniki santukan Ukraina jagi gabung sareng NATO (North Atlantic Treaty Organization).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Buka tatas nawang yening panembahane bakal kamranan kalaning pegat katuran.

In English:  

In Indonesian:   Demikian pula, dengan penyemprotan yang asal-asalan.

In Balinese:   Arah-arah indik wantuan saking pemerintah puniki taler sapatutnyane adil tur tatas.

In English:  

In Indonesian:   Seiring dengan masa pandemi, banyak sektor usaha pariwisata maupun sektor ekonomi kecil milik masyarakat yang tutup, bahkan gulung tikar.

In Balinese:   Apang ada gagaen anake lulusan pariwisata keto masi sastra untengne Sastra Bali ne pasti suba tau utawi tatas teken Kasusastraan Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ri kala maosang indik wit parinama sajeroning desa, nenten akidik krama Bali sane nenten tatas uning ring indike punika napi malih indik kapurwan saking desannyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   cikrabala, apang i dewa tatas, tiang kandikayang olih Ida Hyang Siwa mendak atman I Lubdaka!” Yadiastun Ida Sang Hyang Siwa, sane ngarsayang atman I Lubdaka, cikrabala sami nenten kayun nyerah, santukan para cikrabala pageh ngamel swadharma, mayang-mayang atma sane corah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nika mawinan, matsarya patut tatas kapralina.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring jamane sekadi mangkin, minab samian sampun tatas uning majeng ring napi sane kabaos hoax punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring destinasi puniki pacang kapanggih genah sane lapang apadang, taler prasida tatas nyingakin gunung Agung sane nampek pisan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumugi pamerintah misadia ngwantu malih pihak pangelola Tukad Bindu contonyané ngresikang genah lan promosi indik tongos wisata puniki mangdané tatas kauningin olih krama Bali sami ngantos krama dura negara.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring destinasi puniki pacang kapanggih genah sane lapang apadang, taler prasida tatas nyingakin gunung Agung sane nampek pisan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Iraga sampun tatas uning indik pikobet jagate sane mangkin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Merasa sungsut manahe mangenehang, ring pantai Pandawa puniki kantun wenten makueh pikobet sekadi toilet umum sane durung terawat, bale utawi gazebo sane sampun tatas rusak miwah wenten makudang-kudang toko sane durung layak kanggen maadolan ring wewidangan pantai Purnama.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging, riantukan nénten tatas waged nganggén basa Bali ngawinang para yowana inucap akéhan sané meneng.

In English:   However, because they could not speak Balinese, they chose to remain silent.

In Indonesian:   Tetapi, karena tidak menguasai bahasa Bali, mereka memilih diam.

In Balinese:   Sekat wenten mrana Covid-19, wau titiang tatas uning binane ja teken isen.

In English:   That's what I felt when the Covid-19 virus pandemic hit all regions in Indonesia, reaching the Yogyakarta region.

In Indonesian:   Duhh, siapa yang tidak suka?

In Balinese:   Malarapan antuk punika i raga prasida uning tur tatas ring sajeroning parilaksana sane kabaos becik utawi kaon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mawinan, krama baline yakti nincap tatas ring indik papineh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Taler mawilang 52 persen pacang nyuratang pemargin ipune rikala nodia museum, 80 persen pacang nyobyahang kawentenan museum majalaran antuk internet, 92 persen sampun tatas ring kawentenan museum sane pacang katodia tur sang sane ngawangun. 60 persen pacang nyobyahang malih mantuka ring prajana sane siosan, 40 persen pacang mewali riwekas nodia museum inucap.

In English:   and founders, 60 percent will re-promote to others. 40 percent will return to visit the same museum.

In Indonesian:  

In Balinese:   Pikolih panyuratan mitatasang inggihan makehan panodia museum sane sampun ngawit riwekas nyelehin museum inucap mawilang 52 persen, taler mawilang 52 persen pacang nyuratang pemargin ipune rikala nodia museum, 80 persen pacang nyobyahang kawentenan museum majalaran antuk internet,92 persen sampun tatas ring kawentenan museum sane pacang katodia tur sapa sira sana ngawangun, 60 persen pacang nyobyahang malih mantuka ring prajana siosan, 40 persen pacang mewali nodia museum inucap.

In English:   The results showed that most of the visitors who visited the museum were people who had studied museum related

information first, namely 52 percent, 52 percent would write the story of their trip to visit the museum, 80 percent would promote the existence of the museum through the internet, 92 percent knew the museum's history that would visited and its

founder, 60 percent will promote back to others. 40 percent will return to visit the same museum.

In Indonesian:   Konsep ini dominan dipengaruhi oleh ciri-ciri estetika pos-modern seperti: Pastiche, Parodi, Kitsch, Camp, dan Skizofrenia.

In Balinese:   Nang tegarang orahang teken bena, apang bena tatas nawang!” Matur Ida Sengguhu, “Puniki sira Mpu, mawinan titiang tangkil ring sira Mpu, santukan titiang kapandikayang jagi ngrereh Ida Mpu, mangda budal mriki ka Madura jagi masarengin ring rakan sira Mpu, sane tepengan puniki sungkan banget pisan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih, kadi asapunika tatas uningin titiang ring semeton sami, mangda napi ja sane kasurat titiang bermanfaat ring anak akeh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane nenten tatas ring bahasa bali,nenten perlu je khawatir saantukan ring platfrom basa bali wiki kasadiang tiga bahasa minakadi,bahasa bali,indonesia miwah bahasa inggris.

In English:  

In Indonesian:   Basa Bali Wiki merupakan platform bahasa Bali pertama yang terpercaya dan terverifikasi keamanan dan kebermanfaatannya.

In Balinese:   Sakewanten sasukat wenten pembangunan anyar ring subak tebak majalangu sane durung tatas ngawinang subak teba majalangu nenten kapiara becik akehnyane laluu tur genahnyane ring ungkur dadosnyane anake meweh nyingakin sane encen kabaos subak teba majalangu.

In English:  

In Indonesian: