UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Difference between revisions of "Literature Kekayaan yang Utama Sesuai dengan Geguritan Kesehatan"

From BASAbaliWiki
(Created page with "{{PageSponsor}} {{Literature |Page Title id=Kekayaan yang Utama Sesuai dengan Geguritan Kesehatan |Page Title=Kasugihan sane Utama manut ring Geguritan Kesehatan |Photograph=W...")
 
Line 1: Line 1:
 
{{PageSponsor}}
 
{{PageSponsor}}
 
{{Literature
 
{{Literature
|Page Title id=Kekayaan yang Utama Sesuai dengan Geguritan Kesehatan
+
|Page Title id=Kasugihan sane Utama manut ring Geguritan Kesehatan
 
|Page Title=Kasugihan sane Utama manut ring Geguritan Kesehatan
 
|Page Title=Kasugihan sane Utama manut ring Geguritan Kesehatan
 +
|Page Title other=Kekayaan yang Utama Sesuai dengan Geguritan Kesehatan
 
|Photograph=WhatsApp Image 2021-03-15 at 15.19.51.jpeg
 
|Photograph=WhatsApp Image 2021-03-15 at 15.19.51.jpeg
 
|Description text ban=Geguritan Kesehatan inggih punika silih tunggil kriya sastra sane kakawi olih Dokter Ida Bagus Rai. Ida dados dokter sane kapertama ring Bali sapisanan dados sang sane ngadegang Rumah Sakit Sanglah. Ida embas ring Griya Mangasrami, Desa Ubud, Gianyar duk tanggal 5 Juni 1910. Rakan Ida sane maparab Ida Putu Maron wantah sang kawi sane ngaryanang akeh kriya sastra taler dados kurator naskah ring Gedong Kertya Singaraja miwah Lembaga Lontar Fakultas Sastra Universitas Udayana.Yadiastun sampun doh ngruruh kawruhan mangda dados dokter kantos ka Nederlandsch Indische Artsenshcool Soerabaia (NIAS) ring Surabaya, Dokter Ida Bagus Rai taler seneng ring tatwa agama. Indike punika kabuktiang antuk makudang-kudang kriya sastra sane sampun kakawi olih Ida, makadi : Geguritan Kesehatan; Magending Sambilang Malajah, Malajah Sambilang Magending; Geguritan Amatra Mungguing Bhagawadgita; Geguritan Yadnya ring Kuruksetra; miwah Geguritan Panca Puspita.  
 
|Description text ban=Geguritan Kesehatan inggih punika silih tunggil kriya sastra sane kakawi olih Dokter Ida Bagus Rai. Ida dados dokter sane kapertama ring Bali sapisanan dados sang sane ngadegang Rumah Sakit Sanglah. Ida embas ring Griya Mangasrami, Desa Ubud, Gianyar duk tanggal 5 Juni 1910. Rakan Ida sane maparab Ida Putu Maron wantah sang kawi sane ngaryanang akeh kriya sastra taler dados kurator naskah ring Gedong Kertya Singaraja miwah Lembaga Lontar Fakultas Sastra Universitas Udayana.Yadiastun sampun doh ngruruh kawruhan mangda dados dokter kantos ka Nederlandsch Indische Artsenshcool Soerabaia (NIAS) ring Surabaya, Dokter Ida Bagus Rai taler seneng ring tatwa agama. Indike punika kabuktiang antuk makudang-kudang kriya sastra sane sampun kakawi olih Ida, makadi : Geguritan Kesehatan; Magending Sambilang Malajah, Malajah Sambilang Magending; Geguritan Amatra Mungguing Bhagawadgita; Geguritan Yadnya ring Kuruksetra; miwah Geguritan Panca Puspita.  
Line 14: Line 15:
 
Geguritan Kesehatan sane kakawi olih Doktor Ida Bagus Rai mabuat pisan ring kauripan parajana Baline pinaka bantang sesuluh ri kala nyaga angga mangda setata kenak. Pinaka dokter sane kapertama ring Bali, Dokter Ida Bagus Rai meled pisan mangda parajanane makasami tatas uning ring Ilmu Kesehatan. Ida ngwedar sarin-arin pikayunannyane indik kesehatan nganggen tembang-tembang macapat sane kasenengin olih parajana Bali. Dibya gunane punika ngawinang parajanane prasida uning ring kautaman kesehatan pinaka arta sane pinih luih, taler nenten lali ring tembang sekar alit sane dados tetamian anak lingsir saking ilu. Kocap arta brana punika utama pisan ring mercapadane puniki. Sakewanten yening i raga sungkan, nenten prasida makarya napi malih munduhang arta brana. Punika mawinan, kesehatan dados kasugihan sane utama, luihan ring raja brana, tur patut setata kajaga.
 
Geguritan Kesehatan sane kakawi olih Doktor Ida Bagus Rai mabuat pisan ring kauripan parajana Baline pinaka bantang sesuluh ri kala nyaga angga mangda setata kenak. Pinaka dokter sane kapertama ring Bali, Dokter Ida Bagus Rai meled pisan mangda parajanane makasami tatas uning ring Ilmu Kesehatan. Ida ngwedar sarin-arin pikayunannyane indik kesehatan nganggen tembang-tembang macapat sane kasenengin olih parajana Bali. Dibya gunane punika ngawinang parajanane prasida uning ring kautaman kesehatan pinaka arta sane pinih luih, taler nenten lali ring tembang sekar alit sane dados tetamian anak lingsir saking ilu. Kocap arta brana punika utama pisan ring mercapadane puniki. Sakewanten yening i raga sungkan, nenten prasida makarya napi malih munduhang arta brana. Punika mawinan, kesehatan dados kasugihan sane utama, luihan ring raja brana, tur patut setata kajaga.
 
|Authors=Ayu Suaningsih
 
|Authors=Ayu Suaningsih
|Linked place=Place Denpasar,
+
|Linked place=Place Denpasar
 
|Source link=Agastia, IBG. 2006. Dokter Ida Bagus Rai dan Karya Sastranya. Denpasar: Yayasan Dharma Sastra
 
|Source link=Agastia, IBG. 2006. Dokter Ida Bagus Rai dan Karya Sastranya. Denpasar: Yayasan Dharma Sastra
 
}}
 
}}

Revision as of 08:27, 15 March 2021

WhatsApp Image 2021-03-15 at 15.19.51.jpeg
Title (Other local language)
Kekayaan yang Utama Sesuai dengan Geguritan Kesehatan
Photograph by
Author(s)
Reference for photograph
Subject(s)
    Reference
    Related Places
    Denpasar
    Event
    Related scholarly work
    Reference
    Agastia,IBG. 2006. Dokter Ida Bagus Rai dan Karya Sastranya. Denpasar: Yayasan Dharma Sastra


    Add your comment
    BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

    Description


    In English

    In Balinese

    Geguritan Kesehatan inggih punika silih tunggil kriya sastra sane kakawi olih Dokter Ida Bagus Rai. Ida dados dokter sane kapertama ring Bali sapisanan dados sang sane ngadegang Rumah Sakit Sanglah. Ida embas ring Griya Mangasrami, Desa Ubud, Gianyar duk tanggal 5 Juni 1910. Rakan Ida sane maparab Ida Putu Maron wantah sang kawi sane ngaryanang akeh kriya sastra taler dados kurator naskah ring Gedong Kertya Singaraja miwah Lembaga Lontar Fakultas Sastra Universitas Udayana.Yadiastun sampun doh ngruruh kawruhan mangda dados dokter kantos ka Nederlandsch Indische Artsenshcool Soerabaia NIAS ring Surabaya, Dokter Ida Bagus Rai taler seneng ring tatwa agama. Indike punika kabuktiang antuk makudang-kudang kriya sastra sane sampun kakawi olih Ida, makadi : Geguritan Kesehatan; Magending Sambilang Malajah, Malajah Sambilang Magending; Geguritan Amatra Mungguing Bhagawadgita; Geguritan Yadnya ring Kuruksetra; miwah Geguritan Panca Puspita. Silih tunggil kakawian Dokter Ida Bagus Rai sane mabuat ring kauripan wantah Geguritan Kesehatan. Ring geguritan puniki madaging indik kautaman miara kesehatan; wastan panyungkan; panglahlah panyungkan; ceciren panyungkan; tata cara ngelidin panyungkan ring angga manusa; ajeng-ajengan sane madaging vitamin; miwah prawesa yening kakirangan vitamin punika. Makudang-kudang panyungkan sane kawedar ring Geguritan Kesehatan inggih punika Thypus, Kolera, Dysentri, TBC Tuberkulosis , Malaria miwah Cacingan. Geguritan Kesehatan kaiket antuk kutus pupuh inggih punika pupuh Durma, pupuh Ginada, pupuh Sinom, pupuh Maskumambang, pupuh Ginanti, pupuh Mijil, pupuh Semarandana, miwah pupuh Pangkur. Geguritan puniki nyritayang indik Bapa sane ngicenin paplajahan Ilmu Kesehatan ring Cening . Kruna Bapa pinaka cihna sang sane ngaryanang teks utawi nembangang geguritan punika, selanturnyane Cening pinaka sang sane ngwacen utawi mirengang tembang geguritane punika. Daging Geguritan Kesehatan kakawitin antuk wangun kesehatan sane nenten madue rupa sakewanten kaaptiang olih makasami manusane. Taler manut ring geguritan punika, kesehatan pinaka kasugihan sane pinih utama sekadi punggelan ring pada kaping kutus sane masuara Kesehatan taler dados umpamayang, padruwen pinih luih, kasugihan ne utama, langkungan ring raja brana, keakuin sareng sami, sampun kabuktiang, rikala manandang sakit. . Ring pada puniki katlatarang sapunapi kautaman kesehatan sane ngawinang manusane patut pisan nyaga angganyane mangda setata kenak. Lianan ring nunas ica majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa mangda ngamolihang karahayuan, para manusa patut pisan uning ring wastan miwah ceciren panyungkan mangda prasida tangar taler uning sapunapi tata cara ngelidin panyungkane punika. Manut ring Geguritan Kesehatan, panyungkan Thypus, Kolera miwah Dysentri prasida nyusup ring anggan manusa santukan kawentenan kuman ring warih, bacin, tengkak miwah nanah manusa sane kakeberang teken buyung. Buyung punika ngeberang kuman-kuman saking genah sane romon nuju ring sekancan ajengan. Ajengan sane sampun kaencegin buyung prasida ngawi sang sane ngajeng ajengan punika jagi keni panyungkan. Mangda kahanan sekadi punika gelis matilar, sane patut kalaksanayang inggih punika ngicalang sebun buyung. Wenten akeh tata cara ngicalang sebun buyung, makadi: jemet makedas-kedas sarahina-rahina; nenten dados mailehan ngutang bacin utawi warih; nudungin sakancan ajengan mangda nenten kaencegin buyung; nenten masiram ring jelinjingan; eling ngwajikin tangan sadurung ngajeng; yening ngawe semer paling akidik dalemnyane patut 10 meter; yening ngwangun griya, puri, utawi jero mangda eling nagingin jendela mangda nenten bekbekan taler mangda sering keni sunaran matan ai sane ngawinang legu, buyung, bikul, semut miwah tembuyukan nenten masebun irika. Makasami tata cara iwawu patut pisan kalaksanayang mangda kawentenan kuman sane ngwisianin manusa nenten nyansan nglimbak. Taler mangda ri kala sungkan, nenten kocap setata kasengguh pagawen anak sane corah. Selanturnyane katlatarang indik panyungkan TBC utawi Tuberkulosis sane kacihnayang antuk sang sane dekahnyane matengkak getih. TBC punika silih unggil panyungkan sane nglahlahin, punika mawinan sang sane sungkan TBC nenten dados ngawag madekahan. Sapunika taler sang sane kenak patut tangar mangda nenten nampek sareng anak sane madekahan. Duaning pamargin TBC wiakti alon miwah saru pisan, parajanane patut nyaga angga maka jalaran: ngajeng ajeng-ajengan sane madaging vitamin, zat tepung, miwah minyak-minyakan; nyaga karesikan; nenten magadang; miwah jemet maolah raga. Ri sampune TBC, mangkin katlatarang indik panyungkan kebus dingin sane kawastanin panyungkan Malaria. Panglahlah panyungkan Malaria wantah santukan kawentenan legu Malaria sane makta kuman Tersiana, Tropica miwah Kwartana. Kuman punika magenah ring sajeroning rah tur ngrusak rah punika. Ceciren sang sane sungkan Malaria inggih punika anggannyane marasa dingin sane tan sida kataanang miwah rasa kebus sane kaliwat. Panyungkan puniki dados katambanin antuk pil sane kawastanin pil Kinana. Wenten panyungkan cacingan sane kalahlahang olih cacing tambang, cacing pita miwah cacing geles. Cacing tambang magenah ring usus, geginannyane wantah ngisep rah. Punika mawinan sang sane sungkan nenten prasida mabacin taler rahnyane nyansan telas. Cacing pita marupa cacing sane mabuku-buku, geginannyane ngrebut sarin-sarin ajengan ring wateng sang sane sungkan. Cacing geles marupa sekadi usam, geginannyane wantah ngurik silit. Cacing geles utawi cacing kremi miwah exquiris ngawinang sang sane sungkan punika kagulgul sirepnyane taler ngawinang bayunnyane layu. Mangda setata kenak, wenten tata cara miara kesehatan makadi ngajeng ajeng-ajengan sane madaging zat tepung, minyak-minyakan, zat putih taluh, tasik, miwah vitamin. Kakirangan vitamin A ngawinang panyungkan buta ayam taler yening sampun kasuen-suen prasida dados buta nadi. Kakirangan vitamin B ngawinang panyungkan Beri-Beri, pamuputnyane sane sungkan pastika layu dudus. Kakirangan vitamin C mawasta Scorbut sane ngawinang cangkem sang sane sungkan utamannyane ring isit prasida medal rah. Kakirangan vitamin D ngawinang sakit tulang santukan keni panyungkan Rachitis. Ring geguritan punika Dokter Ida Bagus Rai ngewehin malih mangda parajanane ngelidin inum-inuman sane madaging alkohol santukan prasida ngawinang buduh penyakit jiwa . Geguritan Kesehatan sane kakawi olih Doktor Ida Bagus Rai mabuat pisan ring kauripan parajana Baline pinaka bantang sesuluh ri kala nyaga angga mangda setata kenak. Pinaka dokter sane kapertama ring Bali, Dokter Ida Bagus Rai meled pisan mangda parajanane makasami tatas uning ring Ilmu Kesehatan. Ida ngwedar sarin-arin pikayunannyane indik kesehatan nganggen tembang-tembang macapat sane kasenengin olih parajana Bali. Dibya gunane punika ngawinang parajanane prasida uning ring kautaman kesehatan pinaka arta sane pinih luih, taler nenten lali ring tembang sekar alit sane dados tetamian anak lingsir saking ilu. Kocap arta brana punika utama pisan ring mercapadane puniki. Sakewanten yening i raga sungkan, nenten prasida makarya napi malih munduhang arta brana. Punika mawinan, kesehatan dados kasugihan sane utama, luihan ring raja brana, tur patut setata kajaga.

    In Indonesian