What is your hope for 2024 in one word? Post your comments here or propose a question.

Kakawian

kakawian

kkwihn/
  • composition; poem (Noun) en
  • karangan; karya sastra (Noun) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Yening maosang indik puputan Badung, nenten prasida kalempasang ring Ida I Gusti Ngurah Made Agung, pinaka niti utawi raja Badung daweg punika. Ida sane ketah kauningin Cokorda Denpasar utawi Cokorda Mantuk Ring Rana inggih punika sang sane ngenter payudan, mabela pati tur nindihin jagat Badunge nglawan pasukan Blanda. Ida taler ngawi makudang-kudang kakawian sakadi Geguritan Loda, Niti Raja Sasana, Hredaya Sastra, Purwa Sanghara miwah sane lianan.
When talking about puputan Badung, it cannot be separated from the figure of I Gusti Ngurah Made Agung, the figure of the king of Badung at that time. He is also known as Cokorda Denpasar or Cokorda Mantuk Ring Rana, a figure who led the war, defending the land of Badung against Dutch troops. He also authored a number of literary works such as Geguritan Loda, Niti Raja Sasana, Hredaya Sastra, Purwa Sanghara and others.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Makudang-kudang kakawian dané, kaunggahang ring buku antologi Puisi 19 (warsa 1995), Kidung Kawijayan (1996), Detak (1997), Antologi Puisi Indonesia (KSI) Jakarta warsa 1997, Serambi Hening (1998) miwah Cerita Pendek Berhenti di Rumahmu (2014)..

In English:   A number of his poems can be found in the following anthologies: Poetry 19 (1995), Kidung Kawijayan (1996), Detak (1997), Indonesian Poetry Anthology (KSI) Jakarta in 1997, Serambi Hening (1998) and Stopping Short Stories in Rumahmu (2014).

In Indonesian:   Sejak tahun 1993 aktif di Bali Eksperimental Teater serta tahun 1998 ikut dalam Komunitas Kertas Budaya.

In Balinese:   Kakawian puisi dané naanin kawedar ring Bali Post, Karya Bhakti, Nusa Tenggara, Simponi, Swadesi, Nova, Berita Buana, Suara Karya, Suara Nusa, Horizon, miwah makudang-kudang buletin sastra ring mataram, pontianak.

In English:   Literary works have been published in the Bali Post, Karya Bhakti, Nusa Tenggara, Simponi, Swadesi, Nova, Buana News, Suara Karya, Suara Nusa, Horizon, and several bulletins in Mataram, Pontianak.

In Indonesian:   Karya puisi pernah dimuat di Bali Post, Karya Bhakti, Nusa Tenggara, Simponi, Swadesi, Nova, Berita Buana, Suara Karya, Suara Nusa, Horizon, dan beberapa buletin sastra di mataram, pontianak.

In Balinese:   Makudang-kudang kakawian dané kawedar ring Bali Post miwah buku antologi Ensiklopedi Pejalan Sunyi (2015), Klungkung: Tanah Tua, Tanah Cinta (2016).

In English:   A number of his poems have been published in Bali Post and in the anthologies Ensiklopedi Pejalan Sunyi (2015) and Klungkung: Tanah Tua, Tanah Cinta (2016).

In Indonesian:   Sejumlah puisinya dimuat di Bali Post dan buku antologi Ensiklopedi Pejalan Sunyi (2015), Klungkung: Tanah Tua, Tanah Cinta (2016).

In Balinese:   Lan samian kakawian wiadin préstasindané pacang setata kakenang ring jagaté.

In English:  

In Indonesian:   Segala hasil karya beliau dan juga prestasi beliau akan senantiasa dikenanang di dunia ini khususnya pada hati masyarakat Bali.

In Balinese:   Manut makudang-kudang sumber sejarah minakadi prasasti tur kakawian, Goa Gajah puniki dados puser pamerintahan Bali ring kaprabon Sri Astasura Ratna Bhumi Banten utawi Dalem Bédahulu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pujasastra maartos karya kakawian sane matetujon ngagungang utawi nyumbungang.

In English:   According to Hanyang Nirartha, the balance of nature will affect the balance of humans.

In Indonesian:   Pujasastra berarti sebuah karya sastra yang bertujuan untuk memuji seseorang atau sesuatu.

In Balinese:   Dang Hyang Nirartha ngripta akeh pisan kakawian ring basa Kawi.

In English:   Hanyang Nirartha is a “pujasastra”.

In Indonesian:   Hanyang Nirartha adalah sebuah pujasastra.

In Balinese:   Ring suang-suang kakawin, sang pangawi biasane nyurat pesengan raja sane dados sponsor kakawian punika.

In English:   The existence of sponsorship of poets and writers proves that the kings of ancient Java had great attention to literacy.

In Indonesian:   Para rakawi atau pujangga biasanya tidak memakai nama asli.

In Balinese:   Niki wantah silih sinunggil kakawian dané sané marupa satua cutet mamurda “Ngalih Sampi Galang Bulan” sané kaambil saking cakepan “Smara Réka.”

In English:   I Gedé Gita Purnama Arsa Putra was born in Denpasar on October 29th, 1985.

In Indonesian:   Berikut adalah salah satu karyanya yang berupa cerita pendek dengan judul “ Ngalih Sampi Galang Bulan” yang diambil dari buku “Smara Reka”.

In Balinese:   Dané ketah kajudi dados panureksa makudang lomba indik Sastra, makadin ipun maka panuréksa Duta Bahasa Provinsi Bali, tur dados panuréksa ring lomba nyurat kakawian.

In English:   She is often invited as a jury for various literary events, such as the Bali Province Language Ambassador Jury, as well as various writing competitions.

In Indonesian:   Kerap diundang sebagai juri berbagai event sastra, seperti Juri Duta Bahasa Provinsi Bali, serta berbagai perlombaan menulis.

In Balinese:   Taler kamuat ring buku “Bali Tikam Bali” kakawian Gdé Aryanatha Soéthama ring kepik (halaman) 86 sané mamurda ‘Cuntaka’ Luwes Saja (hal.87).

In English:   Besides that, he was with Sanggar Purbacaraka.

In Indonesian:   Selain itu pernah bersama Sanggar Purbacaraka.

In Balinese:   Niki wantah silih sinunggil kakawian dané sané marupa satua cutet mamurda “Majogjag.”

In English:   His published books are:

Tresnané Lebur Ajur Setondén Kembang (Novel, 1981), Sembalun Rinjani (Novel, 2000), Gitaning Nusa Alit (Novel, 2002), Di Bawah Letusan Gunung Agung (Indonesian-languuge novel, 2003), Suryak Suwung Mangmung (Novel, 2005), Benang-Benang Samben (Novel, 2014), Vonis Belahan Jiwa (Indonesian-language novel, 2015), Kacunduk ring Besakih (collection of short stories, 2015).

In Indonesian:   Buku- buku yang sudah diterbitkan adalah: Tresnané Lebur Ajur Setondén Kembang (Novél, 1981), Sembalun Rinjani (Novél, 2000), Gitaning Nusa Alit (Novél, 2002), Di Bawah Letusan Gunung Agung (Novél berbahasa Indonesia, 2003), Suryak Suwung Mangmung (Novél, 2005), Benang-Benang Samben (Novél, 2014), Vonis Belahan Jiwa (Novél berbahasa Indonésia, 2015),

Kacunduk ring Besakih (kumpulan cerita pendek, 2015).

In Balinese:   Bilih-bilih sampun ngamolihang makudang-kudang penghargaan antuk kakawian sastranyane.

In English:   Putu is more concerned with reflection than history.

In Indonesian:   Setelah 7 tahun di Yogyakarta, ia kemudian pindah ke Jakarta dan bergabung dengan Teater Kecil.

In Balinese:   Cakepan sané sampun kamedalang wiadin madaging kakawian dané luiré: Hujan Tengah Malam (1974), Kisah Sebuah Kota Pelangi (1976), Kabut Abadi (1979) sareng Diah Hadaning, Antologi Puisi Pendapa Taman Siswa Sebuah Episode (1982), Antologi Puisi Asean (1983), Antologi Puisi LIA (1979), Kalender Puisi (1981), Antologi Festival Puisi XI PPIA (1990), Spektrum (1988), Taksu (1991), Antologi Potret Pariwisata dalam Puisi (1991), Antologi Puisi Kebangkitan Nusantara I (1994), Antologi Puisi Kebangkitan Nusantara II (1995), Antologi Puisi Kidung Kawijayan (1995), Antologi Puisi Kebangkitan Nusantara III (1996), Antologi Puisi Pos Nusantara Lokantara (1999), Aab Jagat (2001), Perani Kanti (2002), Onyah (2002), Somya (2002), Sagung Wah (2002), Macan Radén (2002), Berkah Gusti (2002), Sang Bayu Telah Mengiringi Kepergiannya (2002), Puisi Modré Samar Gantang (2002), Antologi Puisi HP3N Nuansa Tatwarna Batin (2002), Bali sané Bali (Pupulan Durmanggala, 2004), Awengi ring Hotél Séntral (2004), Pakrabatan Puisi Tegal DIHA Tebawutu (2004), Kesaksian Tiga Kutub (puisi lan cerpén, 2004), Léak Raré (2004), Léak di Bukit Pecatu (2005), Léak Satak Dukuh (2006), Ketika Tuhan Menyapaku (2006), Dipuncakmu Aku Bertemu (2008), lan Jangkrik Maénci (2009).

In English:   His work mostly uses mystical themes like "léak" (a person/spirit who practices black magic), and this can be seen in his Balinese-language books such as in the book Léak Kota Pala, Puisi Modré Samar Gantang, Léak Bukit Pecatu, Jangkrik Maénci, and others.

In Indonesian:   Di bidang sastra Bali mendapatkan tanda kehormatan Satya Lencana Karya Satya, juara I menulis puisi; ésai; tembang macepat; se-Bali tahun 2000 dan 2001.

In Balinese:   Kakawian dané akéhan nganggén tema-tema mistik sakadi “léak”, lan indiké puniki prasida kapanggihin ring cakepan-cakepan dané sané mabasa Bali sekadi ring cakepan Léak Kota Pala, Puisi Modré Samar Gantang, Léak Bukit Pecatu, Jangkrik Maénci, miwah sané lianan.

In English:   His work mostly uses mystical themes like "léak" (a person/spirit who practices black magic), and this can be seen in his Balinese-language books such as in the book Léak Kota Pala, Puisi Modré Samar Gantang, Léak Bukit Pecatu, Jangkrik Maénci, and others.

In Indonesian:   Di bidang sastra Bali mendapatkan tanda kehormatan Satya Lencana Karya Satya, juara I menulis puisi; ésai; tembang macepat; se-Bali tahun 2000 dan 2001.

In Balinese:   Sasampuné nglanturang ring B1 Jurusan Bahasa, uleng kayunné ring kakawian raris nyansan tumbuh.

In English:   His Balinese novel entitled “Sunari” was published by the Obor Foundation, Jakarta in 1999.

In Indonesian:   Tahun 1980, mendapat juara I Sayembara Mengarang Novel Bahasa Bali dalam rangka Bulan Bahasa.

In Balinese:   Ngawit warsa 1970 ngantos 1980, makuwéh kakawian dané sané kawedar ring harian Bali Post.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Makudang-kudang kakawian sastra Bali anyar miwah sastra Indonésia sané sampun kawedar luiré cerpén, lan novel.

In English:   He has produced several new literary works of Balinese and Indonesian literature and has received several award certificates, such as:

In Indonesian:   Beberapa karangan sastra Bali anyar dan sastra Indonésia yang sudah dihasilkannya, antara lain cerpén, dan novel.

In Balinese:   Dados penyunting makudang-kudang cakepan sané kawedar Yayasan Obor Indonésia, Wulan Sedhuwuring Geni (Antologi Cerpén lan Puisi Daérah), Seribu Kunang-Kunang di Manhatan (Terjemahan ring 13 Basa Daérah), lan Sunari (Novél Basa Bali kakawian Ketut Rida), lan Rabindranath Tagoré, Puisi Sepanjang Zaman, Penerbit Yayasan Darma Sastra, 2002.

In English:   From 1889-1993 he became a teacher at SLUA Saraswati Klungkung and a lecturer at various private universities.

In Indonesian:   Tahun 1889-1993 beliau menjadi guru di SLUA Saraswati Klungkung dan dosen pada berbagai perguruan tinggi swasta.

In Balinese:   Lan kakawian dané sané mabasa Indonésia kawedar ring Bali Post, Nusa Tenggara, Karya Bakti, Warta Bali, Nafiri, Warta Hindu Dharma, Minggu Pagi, Kedaulatan Rakyat, Mimbar Indonésia, Suara Nusa, Pikiran Rakyat, Suara Karya, Sinar Harapan, Berita Buana, Républika, Singgalang, Analisa, Cak, Kolong, miwah Romansa.

In English:   His essays in Indonesian have been published in the Bali Post, Nusa Tenggara, Karya Bakti, Bali News, Nafiri, Warta Hindu Dharma, Sunday Morning, Sovereignty of the People, Indonesian Pulpit, Suara Nusa, People's Thoughts, Suara Karya, Sinar Harapan, Buana News, Republika, Singgalang, Analysis, Cak, Kolong and Romana.

In Indonesian:   Karangan-karangannya yang berbahasa Indonesia dimuat pada Bali Post, Nusa Tenggara, Karya Bakti, Warta Bali, Nafiri, Warta Hindu Dharma, Minggu Pagi, Kedaulatan Rakyat, Mimbar Indonesia, Suara Nusa, Pikiran Rakyat, Suara Karya, Sinar Harapan, Berita Buana, Republika, Singgalang, Analisa, Cak, Kolong serta Romansa.

In Balinese:   Kakawian dané sané mabasa Bali naaning kaunggahang ring Majalah Canang Sari, Majalah Satua, Bali Orti (Bali Post), lan Médiaswari (Pos Bali).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Silih tunggil kakawian Dokter Ida Bagus Rai sane mabuat ring kauripan wantah Geguritan Kesehatan.

In English:  

In Indonesian:   Hal tersebut dibuktikan dengan beberapa karya sastra yang telah dibuat oleh beliau, utamanya : Geguritan Kesehatan; agending Sambilang Malajah, Malajah Sambilang Magending; Geguritan Amatra Mungguing Bhagawadgita; Geguritan Yadnya ring Kuruksetra; dan Geguritan Panca Puspita.

In Balinese:   Tigang warsa sadurung Ida Mantuk ring Rana, Ida ngartika masa utawi ngripta kakawian indik agem-ageman Sang Nata.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngraris, para kawi ritatkala ngawitin makarya kakawian taler ngamargiang puja ring dewi kalengenagn mangda prasida rauh miwah ngicenin panugrahan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian sastranyané kapupulang ring buku “Hana Bira” Cerpénnyané kapupulang ring cakepan buku “Penari Sanghyang” (Mabasa Indonesia), “Luh Jalir” (Mabasa Bali), kakawian marupa Dramanyané kapupulang ring buku mamurda “Rumah Bunga” miwah “nyanyian Hitam” (Monolog), tur kapupulang ring makudang-kudang cakepan buku pupulan puisi lan pupulan Cerpén.

In English:   Her literary work is collected in the book "Hana Bira," her short stories in the book "Penari Sanghyang" (Indonesian), "Luh Jalir" (Balinese), her dramatic scripts in the books "Rumah Bunga" and "Nyanyian Hitam" (monologue), as well as in a few collected volumes of poetry and short stories together.

In Indonesian:   Karya sastranya terkumpul dalam buku “Hana Bira”, cerpennya terkumpul dalam buku “Penari Sanghyang” (Bahasa Indonesia), “Luh Jalir” (Bahasa Bali), naskah dramanya dalam buku “Rumah Bunga” dan “Nyanyian Hitam” (monolog), serta terkumpul dalam beberapa buku kumpulan puisi dan cerpen bersama

In Balinese:   Kakawian sastranyané kapupulang ring buku “Hana Bira” Cerpénnyané kapupulang ring cakepan buku “Penari Sanghyang” (Mabasa Indonesia), “Luh Jalir” (Mabasa Bali), kakawian marupa Dramanyané kapupulang ring buku mamurda “Rumah Bunga” miwah “nyanyian Hitam” (Monolog), tur kapupulang ring makudang-kudang cakepan buku pupulan puisi lan pupulan Cerpén.

In English:   Her literary work is collected in the book "Hana Bira," her short stories in the book "Penari Sanghyang" (Indonesian), "Luh Jalir" (Balinese), her dramatic scripts in the books "Rumah Bunga" and "Nyanyian Hitam" (monologue), as well as in a few collected volumes of poetry and short stories together.

In Indonesian:   Karya sastranya terkumpul dalam buku “Hana Bira”, cerpennya terkumpul dalam buku “Penari Sanghyang” (Bahasa Indonesia), “Luh Jalir” (Bahasa Bali), naskah dramanya dalam buku “Rumah Bunga” dan “Nyanyian Hitam” (monolog), serta terkumpul dalam beberapa buku kumpulan puisi dan cerpen bersama

In Balinese:   Kakawian sané sampun kaunggahang marupa cakepan, minakadi:

Tembang Tanah Tonja (pupulan puisi sareng Nyoman Mastra) kamijilang olih IKIP PGRI Bali warsa 1993 123 Tembang Pramuka, kamijilang oleh Kwarran Klungkung duk warsa 1997, 2001, 2005, 2009, lan 2010; Puputé Tan Sida Puput (Antologi Puisi 26 pangawi sajebag Jagat Bali) kamijilan olih Majalah SARAD lan Balai Bahasa Dénpasar, warsa 2001; Perani Kanti(Antologi puisi 26 pengawi sajebag Jagat Bali) kamijilang olih Majalah Canang Sari Gianyar, warsa 2002;

Sekar Rampé Basa Bali, Panyangkep KTSP Muatan Lokal Basa Bali, kamijilang olih Pelawa Sari Dénpasar, warsa 2008 lan 2015.

In English:  

In Indonesian:   Bali (2000) syang diselenggarakan oleh Paramasastra Bali, Jayanti I Guru Berprestasi Kab.

In Balinese:   Kakawian dané marupa puisi lan gancaran sampun naanin kawedar ring Bali Orti (Bali Post) lan Médiaswari (Pos Bali) saking bulan Novémber 2007.

In English:   Her works are in the form of poetry and prose and have been published in Bali Orti (Bali Post) and Mediaswari (Pos Bali) since November 2007.

In Indonesian:   Karya-karyanya berupa puisi dan prosa dan sudah pernah dimuat pada Bali Orti (Bali Post) dan Mediaswari (Pos Bali) sejak bulan November 2007.

In Balinese:   Ogoh-ogoh ngeranjing ring carita rakyat utawi kahuripan manusa sinalih tunggil ogoh-ogoh kakawian St.

In English:   Ogoh-ogoh are usually adapted from folklore or human life, one of which is the ogoh-ogoh by St.

In Indonesian:   Jika kita egois terhadap suatu hal, apakah kita mendapatkan keuntungan?

In Balinese:   Kakawian marupa drama

Brantakan (1978) Masan Cengkehe Nedeng Mabunga (1978) Kuuk (1978) Lelakut (1999) Dukana Pujangga (2002) Saat Terakhir (2002) Demo (2003) Sepasrah Kisah di Goa Gajah (2004) Kirana (2005) Dewi Sakuntala Nembang Girang di Bukit Gersang (2008) Mabela Pati (2013) Kuuk (2013) Jepun Putih Akatih (2013) Mulih (2013) Dukana Pujangga (2013) Penggak(2013) Dadi Ati (2013)

Jayaprana Layonsari (2013)

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian sastra terjemahan ka basa Bali

Di Tengah Keluarga, cerpen Ajip Rosidi (1999)

Sukreni Gadis Bali, novel A.A.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lianan ring punika, I Nyoman Manda taler nerjemahang makudang-kudang kakawian sastrawan Indonesia ka basa Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian marupa satua cutet

Togog (1977) Hilang (2001) Tali Rapiah (2002) I Kentung Uling Lodtungkang (2002) Memedi (2004) Helikopter (2004) Alikan Gumi (2004) Kenangan Indah di Toyabungkah (2004) Laraning Carita ring Kuta (2002) Pongah (2005) Sepeda Baru (2005)

Sang Nandaka (2007)

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian marupa puisi

Ganda Sari (1973, sareng Made Sanggra) Joged Bumbung (1975) Pantai (1978) Mara-mara (1994) Tiang (1995) Kalangen ring Batur SAB (Singgah di Bencingah Wayah) (2000) Puputan Badung (2000) Niti Titi Puttaparthi (2000) Suung Luung (2003) Tiang (2004) Yen (2004) Nyongkok di Bucu (2006) Kuuk (2006) Kabar-kabar Surat Kabar (2006) Swara Cakra Kurushetra (2006) Puisi ring majalah Canang Sari No. 24 minakadi Topeng Keras, Ada Sinar Galang, Setata Megonjakan ring Angin, Ampurayang Titiang dan Manahe Mabesikan (2006) Gerip Maurip Gridip Makedip

Ngintip

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian Lianan

Jantraning Tirta Yatra, catatan rikala Tirta Yatra (1998) Padi Buung, pupulan fragmen drama pertunjukan TV (2000) Jantra Tirta Yatra, catetan rikala Tirta Yatra (2002) Perani Kanti, cakepan ngenenin indik dedikasi sastrawan Bali (2002) Tirta Yatra ka India, catetan Tirta Yatra ka India (2005) Riwayat Geliat Sastra Nyoman Manda, autobiografi (2005) Mengenang Bayang-bayang Ilalang, biografi perbankan saking Ubung, Penebel Tabanan (2006) Ngonang, pupulan catetan ringkes (2006) Basa lan Sastra Bali, Kisah-kisah Jumah, pupulan esai basa lan sastra Bali (2006) Majalah Canang Sari

Majalah Satua

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian marupa novel

Kasih Bersemi di Danau Batur (1981) Sayong (1999) Kenang Indah di Toya Bungkah (2002) Manah Bungah di Toya Bungkah (2006) Bunga Gadung Ulung Abancang I, II, lan III (2001) I Kentung Uling Lodtungkang (2002) Gending Pengalu (2007)

Nembangang Sayang (2007).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Niki wantah silih sinunggil satua cutet kakawian dane sane mamurda “Saksi” sane ambil tiang saking blog-nyane Pondok Tebawutu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Len raosne, Pararaton kantun kabaos kakawian mitologi sane kamodifikasi.

In English:  

In Indonesian:   Dengan kata lain, Pararaton dianggap sebagai sebuah cerita rekaan, atau sebuah mitos yang dimodifikasi.

In Balinese:   Nika mawinan, tata basa ring Pararaton malianan saking kakawian Jawi purwa sane lumrah.

In English:   It contains only about 32 folio pages and consists of 1128 lines.

In Indonesian:   Isinya hanya sekitar 32 halaman folio dan terdiri atas 1128 baris.

In Balinese:   Kakarsa sane awiguna, kakawian sane mesengah, lan kakriya sane pinaka wewidangan tumbuh dados panglawungan sane majeng ring manah.

In English:  

In Indonesian: