Difference between revisions of "Literature Kawigunan Basa Ibu ring Sajeroning Pendidikan Karakter"
From BASAbaliWiki
Line 7: | Line 7: | ||
|Photograph=Bahasa Bali sebagai bahasa ibu.jpg | |Photograph=Bahasa Bali sebagai bahasa ibu.jpg | ||
|Photograph by=https://www.tokopedia.com/blog/penyebab-cara-mengatasi-anak-terlambat-bicara-kpt/ | |Photograph by=https://www.tokopedia.com/blog/penyebab-cara-mengatasi-anak-terlambat-bicara-kpt/ | ||
+ | |Description text ban=Basa ibu wantah basa sane kapertama kaajahin olih sang maraga ibu ring anak alitnyane. Ngawit saking garbannyane nyantos kelih, ibu sampun mapajar kapining anak alitnyane nganggen sarana basa. Basa kabaos sistem lambang bunyi sane arbitrer nanging konvensional, madue kawigunan anggen sarana komunikasi ri tatkala mapagubugan ring masyarakat (sosial miwah budaya). Yening basa Bali kanggen piranti kapertama miwah utama ri tatkala mababosan, punika sane ngawinang basa Bali kasengguh basa ibu olih krama Bali. Kawentenan basa Bali pinaka piranti basa utama sane kanggen mababaosan kantun akeh kapanggih ring desa-desa. Sakewanten, ring kota sane kabaos heterogen sakadi ring Denpasar, basa Bali pinaka sarana anggen mababosan nyansan rered karasayang. Indike puniki sangkaning makudang-kudang parindikan, inggih punika pawiwahan beda budaya, seringan nganggen basa Indonesia kalawaning nganggen basa Bali (sakadi ring wewidangan akademis miwah acara formal), taler wenten penampen yening nganggen miwah malajah indik basa Bali nenten pacang mabuat santukan nenten akeh prasida ngamolihang merta yening saihang kapining malajahin basa asing. | ||
+ | |||
+ | Ri tepengane sane mangkin, kawentenan basa daerah utawi basa ibu sampun karasayang nyansan rered kanggen ring masyarakat. Sakadi sane munggah ring Koran Kompas duk Bulan Juni warsa 2020 sane sampun lintang, kabaosang wenten solas basa daerah sane sampun punah utawi nenten malih kanggen mababaosan olih krama sane nuenang basa daerah punika, sakadi sane magenah ring Papua, Maluku, miwah Maluku Utara. Salanturnyane, sapunapi raris panglimbak basa Baline yening krama Baline nenten malih mababaosan nganggen basa Bali pinaka basa ibunnyane? Kawentenan basa Bali naler kasuen-suen prasida punah yening nenten malih kanggen olih krama Baline. Sapunika mawinan, para guru wisesane ring Bali ngamedalang makudang-kudang utsaha anggen nambakin pangrered basa Baline. Utsaha-utsaha punika sakadi nyiagayang penyuluh basa Bali ring soang-soang desa, sane wenten ring sajebag jagat Bali. Tiosan punika, utsaha lianan anggen nglimbakang basa Bali, inggih punika ngamedelang uger-uger rahina mabasa Bali (Wrhspati mabasa Bali) ring genah-genah formal. Sakadi ring sekolahan, instansi pemerintahan, miwah genah-genah publik di Bali. Pangaptine, uger-uger punika taler mangdane kasokong olih krama Baline. Yening selehin saking media digital, utsaha nglimbakang basa Bali puniki kacihnayang antuk akehnyane menggah kamus daring basa Bali, papan tik (keyboard) maaksara Bali, miwah sarana-sara malajah basa Bali marupa video, gambar, miwah buku-buku pelajahan indik basa Bali, taler satua sane mabasa Bali prasida kapolihang ring media daring. | ||
+ | |||
+ | Patut pisan kauningin yening basa miwah aksara Bali puniki cihna kebudayaan Baline. Ngenenin indik punika, silih tunggil guru besar Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana, Prof. I Gusti Ngurah Bagus (alm) maosang yening basa punika pinaka makuta sastra Baline. Salanturnyane babaosan punika kalanturang olih silih tunggil budayawan Bali taler panglingsir Sanggar Mahabajrasandhi, Ida Wayan Oka Granoka nglanturang yening aksara Bali punika makuta mandita budaya Bali taler budi punika makuta imanusa. Yening kilitang babaosan indik basa, sastra, miwah aksara saking para ahli punika , inggih punika basa makuta sastra, aksara makuta mandita budaya, miwah budi makuta imanusa. Sapunika mawinan, nganutin baos para ahli punika kapolihang panampen becik yening jagi ngawentuk manusa sane madue budi sane sadu gunawan,. Sapunika mawinan, cihna kalokalann antuk basa miwah aksara Bali punika mautama pisan katelebin olih alit-alite ngawit saking alit. Kawentenan kulawarga, utaminnyane sang maraga guru rupaka madue pabuat sane kalintang utama pacang ngicenin alit-alitnyane pangajah-ajah indik pendidikan karakter. Sapunika mawianan, kawentenan kulawarga pinaka genah utama sane pacang nglimbakang kebudayaan Baline mabuat pisan, sane prasida ngawangun karakter alit-alite pamekas karakter bangsa. | ||
+ | |||
+ | Pendidikan karakter punika pinaka utsaha ngicenin pangajah-ajah alit-alite (para yowanane) antuk tutur-tutur utama ring sajeroning kahuripan, nangiang miwah ngupapira kawagedan sane kadruenang olih alit-alite, taler ngajahin alit-alite mangda urati ring palemahannyane. Sapunika mawianan, pendidikan karakter punika sapatutnyane ngawit saking kulawarga, utaminnyane ajah-ajahan saking guru rupakannyane (reramannyane) sane prasida ngicenin piteket-piteket, taler imba laksana sane patut katulad olih pianaknyane. Tetujon pendidikan karakter puniki mangdane prasida ngwangun jati tatwa (jati diri) para yowana sinah prasida minayang panglalah becik kalawan kaon ring aab jagate sakadi mangkin, madue budi sadu gunawan, taler prasida uning indik sane kaptiang utawi kabuatang ring kahuripannyane. | ||
+ | |||
+ | Basa Bali pinaka akah pendidikan karakter sajeroning pakilitannyane ring budaya Bali. Indike puniki sangkaning basa bali pinaka sistem, madue uger-uger mabasa sane kawastanin anggah-ungguh basa Bali. Kawentenan anggah-ungguh basa Bali ngawinang basa Baline kabaos unik santukan sangkaning kawentenan anggah-ungguh basa Bali, prasida ngicenin alit-alite pangajah-ajah indik tata krama mabaos. Salanturnyane basa Bali kabaos unik sangkaning madue aksara Bali. Aksara Bali nyihnayang kaluihan budaya (peradaban budaya yang tinggi). Tiosan punika, basa Bali kabaos unik sangkaning madue makudang-kudang kosa basa, sakadi kruna ‘makan’ ring basa Indonesia yening terjemahang ring basa Bali, inggih punika ‘neda’, ‘ngamah’, ‘ngaleklek’, ‘madaran’, ‘nunas’, ‘ngajeng’, ‘ngrayunang’. Kawentenan uger-uger mabasa Bali utawi anggah-ungguhin mabasa Bali sajeroning pakilitannyane ring budaya Bali ngenenin indik tata susila (etika dan sopan santun) taler nincapang pangrasa ritatkala mapagubugan ring masyarakat. Sapunika mawinan, ngwangun rasa tresna ring basa daerah (basa Bali ring sajeroning basa ibu), punika utsaha utama nglimbakang budaya Baline. | ||
|Description text id=Bahasa pertama yang diajarkan oleh seorang ibu kepada anaknya. Sejak berada di dalam kandungan, seorang ibu melakukan interaksi pada calon bayinya dengan menggunakan media bahasa. Suatu sistem lambang bunyi yang arbitrer, tetapi konvensional, bahasa berperan sebagai sarana komunikasi dalam interaksi sosial dan budaya. Sebagian besar masyarakat Bali menggunakan bahasa Bali sebagai alat komunikasi yang pertama dan utama, sehingga bahasa Bali merupakan bahasa ibu. Intensitas pengunaan bahasa Bali sebagai bahasa utama untuk berkomunikasi masih banyak ditemukan di kalangan pedesaan. Namun, di kalangan perkotaan yang masyarakatnya heterogen seperti Kota Denpasar, intensitas penggunaan bahasa Bali terutama dikalangan keluarga semakin menurun. Hal ini disebabkan oleh beberapa faktor, di antaranya pernikahan antar kebudayaan yang berbeda, keperluan berkomunikasi dengan menggunakan bahasa Indonesia lebih tinggi dari bahasa Bali (terutama dalam ranah akademis dan formal), serta munculnya anggapan bahwa mempelajari maupun menekuni bidang ilmu bahasa Bali tidaklah begitu penting karena tidak dapat menghasilkan banyak uang jika dibandingkan dengan memiliki kemampuan bahasa asing. | |Description text id=Bahasa pertama yang diajarkan oleh seorang ibu kepada anaknya. Sejak berada di dalam kandungan, seorang ibu melakukan interaksi pada calon bayinya dengan menggunakan media bahasa. Suatu sistem lambang bunyi yang arbitrer, tetapi konvensional, bahasa berperan sebagai sarana komunikasi dalam interaksi sosial dan budaya. Sebagian besar masyarakat Bali menggunakan bahasa Bali sebagai alat komunikasi yang pertama dan utama, sehingga bahasa Bali merupakan bahasa ibu. Intensitas pengunaan bahasa Bali sebagai bahasa utama untuk berkomunikasi masih banyak ditemukan di kalangan pedesaan. Namun, di kalangan perkotaan yang masyarakatnya heterogen seperti Kota Denpasar, intensitas penggunaan bahasa Bali terutama dikalangan keluarga semakin menurun. Hal ini disebabkan oleh beberapa faktor, di antaranya pernikahan antar kebudayaan yang berbeda, keperluan berkomunikasi dengan menggunakan bahasa Indonesia lebih tinggi dari bahasa Bali (terutama dalam ranah akademis dan formal), serta munculnya anggapan bahwa mempelajari maupun menekuni bidang ilmu bahasa Bali tidaklah begitu penting karena tidak dapat menghasilkan banyak uang jika dibandingkan dengan memiliki kemampuan bahasa asing. | ||
Revision as of 18:17, 23 July 2020
- Title (Other local language)
- Photograph by
- https://www.tokopedia.com/blog/penyebab-cara-mengatasi-anak-terlambat-bicara-kpt/
- Author(s)
- Reference for photograph
- Subject(s)
- Bahasa Ibu
- Reference
- Related Places
- Event
- Related scholarly work
- Reference
Description
Luh Yesi Candrika
Enable comment auto-refresher