How to reduce waste at school canteen? Post your comments here or propose a question.

Literature Wit Parinama Desa Panjer

WhatsApp Image 2020-05-25 at 14.47.03 (1).jpeg
Title (Other local language)
Photograph by
Ni Putu Ayu Suaningsih
Author(s)
Reference for photograph
Subject(s)
  • wit parinama desa
Reference
Related Places
Desa Panjer
Event
Related scholarly work
Reference


Add your comment
BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

Description

Ni Putu Ayu Suaningsih


In English

In Balinese

Kawentenan kauripan sane mangkin sujatinnyane nenten prasida kapasahang ring kahanan sane dumun. Wastan genah iraga maurip miwah mapagubugan utawi ngamargiang swadharma sadina-dina taler pinaka tetamian saking kahanane nguni. Sajeroning desa ring Bali nenten wantah pinaka genah pasayuban kramane tatkala nuluh sagara urip nugtugang tuuh ring mercapadane puniki. Sakewanten soang-soang desa pastika maderbe kapurwan utawi sejarah sane patut karesepang olih para kramane. Sapunika taler Desa Panjer. Desa Panjer inggih punika silih tunggil desa sane wenten ring wewidangan Kota Denpasar, inggih punika Desa Panjer. Desa sane jimbarnyane 3,59 kilometer persegi puniki mangkin ring warsa 2020 kapimpin olih Bapak I Made Suryanatha, S.H. Desa Panjer ring sisi kaja kawatesin antuk Desa Adat Yang Batu miwah Desa Tanjung Bungkak. Ring sisi kangin kawatesin antuk Desa Pakraman Renon. Ring sisi kelod kawatesin antuk Desa Pakraman Sidakarya. Miwah ring sisi kauh kawatesin antuk Desa Sesetan. Kantos mangkin desane puniki madaging sia banjar, luire : Banjar Bekul, Banjar Kangin, Banjar Sasih, Banjar Kertasari, Banjar Kaja, Banjar Antap, Banjar Celuk, Banjar Tegal Sari miwah Banjar Manik Saga.

Indik kapurwan wit parinama Desa Panjer nenten pacang lempas saking kawentenan Dalem Waturenggong pinaka ratuning jagat Bali miwah Arya Tegeh Kori. Arya Tegeh Kori inggih punika ida sane dados ratu ring jagat Badung. Kacaritayang Dukuh Melandang maderbe oka istri mawasta Luh Semi sane dados wang jero ring Puri Tegeh Kori. Ri sampune sue ring puri, Luh Semi mobot tur ngawinang panjake makesiab santukan dane durung marabian. Arya Tegeh Kori molihang piteket saking wang puri utamannyane saking rabin ida mangda ngambil Luh Semi dados rabi yening yakti manike punika okan idane. Sakewanten para wang puri mutusang jagi mademang Luh Semi ring Sema Tatasan. Sane katitahang mangda ngemademang Luh Semi wantah ajinnyane, Dukuh Melandang. Indike punika karincikang olih wang puri mangda uning ring rasa satya Dukuh Melandang majeng ring ida sang ratu. Ri kala mamargi ka Tatasan, Dukuh Melandang nenten durus jagi mademang okannyane punika. Nepek duk punika i rika wenten asu sane nenten kauningin rauh saking dija, asune punika sane kamatiang tur kaambil pepusuhanne maka panyilur pepusuhan Luh Semi. Pepusuhan asu punika sane jagi kaaturang majeng ring ida sang ratu. Arya Tegeh Kori pracaya pepusuhan asune punika wantah pepusuhanne Luh Semi sane sampun padem. Ring genah sane karencanayang dados genah mademang Luh Semi punika kawastanin Buungkeneng sane maartos nenten durus kapademang. Salanturnyane Luh Semi mamargi nuju kelod kangin saking genahe punika tur nyingakin entik-entikan paku. I rika raris kawangun pura sane kawastanin Pura Pakuwan sane kasungsung olih krama Tatasan. Cutet carita ri kala Dalem Waturenggong jagi lunga ka Pura Luhur Uluwatu, ida naenin masanekan ring alas paku. I rika ida ngaksiang kawentenan anak alit sane kantun maplalianan. Ri sampune katakenang, anak alit punika maosang ragane wantah okan Luh Semi. Dalem Waturenggong eling sareng Arya Tegeh Kori ri sampune ngaksi prarain anak alite punika. Raris anak alit punika kaambil tur kabakta ka Klungkung sareng ida. Ring genah Dalem Waturenggong masanekan, ida naenin nancebang teteken pinaka pinget utawi pancer. Genahe punika kasuen-suen dados desa sane kawastanin Desa Panjer.

Kapurwan indik Desa Panjer punika kawedar olih silih tunggil dalang ring Banjar Kangin Desa Panjer sane maparab I Gusti Made Anom. Yening selehin manut ring widya suara Basa Bali utawi fonologi Basa Bali, kruna pancer prasida mauwah dados panjer santukan kawentenan suara c miwah j punika magenah ring genah artikulasi sane pateh. Suara c miwah j ngranjing ring soroh warga suara talawia, pateh sakadi suara cha , jha , miwah nya . Suara talawia inggih punika warga suara sane medal santukan patemon madian lidah laminal miwah langit-langit palatal utawi yening ring ilmu linguistik punika kawastanin suara laminopalatal. Krana magenah ring genah artikulasi sane pateh, nenten arang ri kala wenten anak sane ngucapang suara c punika kapireng j olih anak lianan. Sapunika mawinan kruna pancer yening kapirengang pateh sakadi panjer tur kasuen-suen kaucap dados panjer olih krama desane punika.

Indik wit parinama Desa Panjer sakadi punika yening manut widya suksma Basa Bali ngranjing ring parinama sangkaning kapurwan. Genah Dalem Waturenggong nancebang teteken pinaka pancer punika dados genah sane mangkin kawastanin Desa Panjer. Ri kala maosang indik wit parinama sajeroning desa, nenten akidik krama Bali sane nenten tatas uning ring indike punika napi malih indik kapurwan saking desannyane. Sujatinnyane, yening kapurwan miwah wit parinama desa sampun kauningin, pastika rasa tresna krama desa ring desannyane soang-soang prasida tincap. Punika ngawinang krama bali utamannyane para yowana pinaka pamucuk desa patut urati ring genahnyane masia krama majalaran antuk uning ring kapurwan miwah wit parinama desannyane soang-soang.

In Indonesian