In your opinion, what impacts will the massive construction of large malls have on the local Balinese community? Post your comments here or propose a question.

Ratu

ratu

r tu
  • king (Mider) (Noun) en
  • your worship; title of respect to any high person (Alus singgih) (Noun) en
  • tuan; panggilan kehormatan bagi golongan atau status sosial tertentu (Alus singgih) (Noun) id
  • raja; paduka (Mider) (Noun) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Ratu jagi lunga kija?
Where are you going, your worship?

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Duk masan idane madeg ratu, ida ngwangun empelan tur tekaga ngiderin Pura Taman Ayun mangda prasida kaangge mepekin sawah wargi subak Mengwine.

In English:   The figure said that the embankment built by the king was strong, but needed a special ceremony, namely “mendem padagingan” (see entry”'mendem padagingan”).

In Indonesian:   Dia adalah anak ketiga dari I Gusti Agung Putu, pendiri Kerajaan Mengwi pada tahun 1723.

In Balinese:   I Kedis Nuri ngenggalang makeber mulih matur teken gustinne. “Inggih Ratu Anak Agung Oka, indayang ja Cokor Ratu madikir.” Kayun kone I Marakarma tur lantas madikir.

In English:  

In Indonesian:   Si Burung Nuri bergegas terbang melapor kepada rajanya. “Paduka Raja Oka, cobalah paduka raja berzikir”.

In Balinese:   Dugas pidan, kacerita ada ratu lintang wibuh, mabiseka I Ngurang Rangsasa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Taler sering kabasosang pengiring saking ratu leake sane mawasta Rangda.

In English:  

In Indonesian:   Dia menambahkan bahwa celuluk telah memperingatkan orang-orang untuk tidak melakukan perjalanan kembali ke kota asal mereka, memanggil mereka yang tidak mengenakan masker wajah, dan memberi tahu mereka tentang protokol kesehatan yang penting.

In Balinese:   Kakawin puniki kasurat olih Mpu Tanakung (nenten pesengan asli) daweg Ida Sang Prabu Hayam Wuruk ngamargiang yadnya Sraddha (Maligia) ageng mantuka ring ratu niang ida (Dyah Rajapatni Gayatri) ring alun-alun puri Majapahit.

In English:   This Kakawin was written by Mpu Tanakung (not his real name) when King Hayam Wuruk committed a great holy sacrifice (Sraddha) addressed to his late grandmother, Dyah Rajapatni Gayatri, at Majapahit palace square.

In Indonesian:   Banyak pendeta, keluarga kerajaan, para bangsawan dan semua pejabat Majapahit hadir untuk melakukan persembahyangan dan penghormatan kepada arca Rajapatni Gayatri yang distanakan di sebuah singgasana putih.

In Balinese:   Krama Hindu Bali percaya yéning Barong Brutuk pinaka cihna panguasa ring Désa Trunyan, Ratu Sakti Pancering Jagat (lanang/ ring prasasti kasengguh Ratu Datonta) miwah Ida Ratu Ayu Pingit Dalem Dasar (istri).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Krama Hindu Bali percaya yéning Barong Brutuk pinaka cihna panguasa ring Désa Trunyan, Ratu Sakti Pancering Jagat (lanang/ ring prasasti kasengguh Ratu Datonta) miwah Ida Ratu Ayu Pingit Dalem Dasar (istri).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani bapa lakar mapica swagina marep ken Cening ajak telu, apang kukuh ban Cening nglaksanayang!” Masaur Ida Sang Arunika, Sang Abimanyu, miwah Sang Weda. “Singgih Ratu Bhagawan, paragayan Hyang Pramesti Guru.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Manira asung kertha wara nugraha mapica!”

Bojog lua ento buin ngaturang sembah. “Picayang tiang kajegegan, ratu sesuhunan!” “Apa!

In English:  

In Indonesian:   Aku akan mengabulkan permintaanmu!” Monyet betina itu kembali sujud dan menyembah. “Hamba minta kecantikan, paduka!”

“Apa!

In Balinese:   Genah puniki nguni kawangun pinaka Wihara Buda ring warsa 989 M olih Raja Udayana miwah Ratu Gunapriya Dharmapatni.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Genah puniki kawangun olih Raja Anak Wungsu, oka pinih alit saking Raja Udayana Warmadewa sane kaloktah miwah Ratu Gunapriya Dharmapatni saking Keraton Bali Kuno.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mih dewa ratu agung!

In English:  

In Indonesian:   Paruhnya yang panjang pasti akan dapat mengeluarkan tulang dari kerongkonganmu,” kata Lembu.

In Balinese:   Mih dewa ratu agung, jaen sajan kinyukan anake ento ngelekang nasine.

In English:  

In Indonesian:   Saat itulah dia melihat manusia lagi makan dengan lahapnya.

In Balinese:   Matur I Patih saha bakti. “Mamitang lugra Ratu Sang Prabu, punapi awainan dados cokor I Ratu preragan tulak sakeng paburuan?” Masaut I Cicing Gudig. “Paman, mawinan nira tulak sakeng paburuan sawireh nira ngiringang sabdan Betara, tan kalugra nira malaksana mamati-mati.

In English:  

In Indonesian:   Sepanjang hari dipanggil ke istana.

In Balinese:   Mimih ratu, lek sajan tiang mace ane keto-keto.

In English:   As if the government makes us very miserable.

In Indonesian:   Banyak sekali masyarakat yang merasa dirugikan.

In Balinese:   Kacrita sane mangkin I Cupak lan I Grantang sampun tangkil ring ajeng Ida Sang Prabhu raris Ida Sang Prabhu ngandika, “Eh cai ajak dadua cai uli dija, nyen adan caine?” I Grantang matur dabdab alon,”Nawegang titiang Ratu Sang Prabhu, titiang puniki wantah jadma nista saking jagat Gobangwesi.

In English:  

In Indonesian:   Dikisahkan sekarang I Cupak diusir dari istana.

In Balinese:   Nganteg ring puri I Dagang nasi matur, “Inggih Ratu Sang Prabhu sasuhunan titiang, puniki wenten tamiu sareng kalih misadia jagi ngemademang I Benaru.

In English:  

In Indonesian:   Paras tampan, prilaku buruk, dan tidak suka melakukan pekerjaan, apakah mau sepadan paras dan prilakumu?

In Balinese:   Apabuin dugas dadi raja di Puri Kediri, kasambatang raja buduh. “Ampura ratu, titiang nulak pican palungguh i ratu,” keto sautne I Cupak.

In English:  

In Indonesian:   Sang raja terkejut sebab pahlawan Gobangwesi yang berhasil mengalahkan garuda raksasa menolak hadiah sayembara.

In Balinese:   Teked di puri, Damar Wulan nguningang boya Layang Seta lan Layang Gumitir ane ngalahang Minak Jinggo. “Ampura ratu, titiang sane ngmatiang Minak Jinggo.

In English:  

In Indonesian:   Mereka segera membawa senjata itu kehadapan Ratu Ayu.

In Balinese:   Dugas Ratu Ayu Kencana Wungu dadi raja di Puri Majapahit, ada kadipaten Blambangan di Banyuwangi.

In English:  

In Indonesian:   Pada saat Ratu Ayu Kencana Wungu bertahta di kerajaan majapahit, tersebutlah sebuah daerah bernama Blambangan yang terletak di Banyuwangi.

In Balinese:   Toyané kapangarga waluya mas, makadi Ida Betari Dewi Danu taler mabiséka Ratu Ayu Mas Membah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Umpaminyane rikalaning matur ring sang sane linggih nyane singgih minakadi majeng ring Ratu Peranda, Ratu Aji, Gusti aji, Ida Ayu nika nganggen basa alus.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Miiih Dewa Ratu aidupan lakar sambate gelahe.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yen di arep ratu ane duuran iya lakar mamolos masebeng kalem.

In English:   When dealing with a higher king, he will be innocent and calm-faced.

In Indonesian:   Apabila berhadapan dengan raja yang lebih tinggi maka ia akan menjadi lugu dan bermuka kalem.

In Balinese:   Raris santukan arah-arah saking sang patapa, ida okan sang ratu nglanturang pamargi nuju kelod kantos rauh ing genah sane katuju.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dewa ratu dibi uling semenga kati sanje kati peteng nu mase ujan, yen kene gen ujan tukade pasti lakar blabar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Liu masih kelincine ngemasin mati urug tanah, ane selamet duuh duuh nanggehang sakit. “Panjake kabrerebehan ratu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ia ane demen magending ngmilunin ngrameang petenge ento. “Kring, kring, kring, kring….” Mih dewa ratu agung, jangih pesan munyinne I Jangkrik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pur puniki kaadegang ring warsa 929 Saka utawi 1007 Masehi santukan kausulang olih Mpu Kuturan, pangarah ratu Anak Wungsu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   “Uduh….Dewa ratu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   “Uduh….Dewa ratu.

In English:  

In Indonesian:   Ya.......

In Balinese:   Mara keto, lantas Ida Raden• Mantri sane duuran matur ring Ida Sang Prabu, “Inggih Ratu Sang Prabu, dados Cokor I Dewa jeg nyaup anake punika, kaden punika anake nyuun tain siap ambul kuskusane sane tumbas titiang ring Cokor I Dewa.” Mara keto atur Ida Raden Mantri, lantas Ida Sang Prabu nangis sambil ida nuturang indik idane sakadi-kadi, tur nyelsel raga, dening klonjok kayune nglinggihin atur Ni Limbure.

In English:  

In Indonesian:   Setelah mendapat tantangan itu raja menjadi marah, lalu menyuruh I Patih memanggil rakyatnya untuk menggempur Raden Mantri.

In Balinese:   Jeg ngaseksek ia mati. “Beh Dewa Ratu, ne dadi mati i dadong.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Neked jumahne, nyagjang memenne, kendel pesan kenehne. “Dewa Ratu, cening Ketimun Mas.

In English:  

In Indonesian:   Suaranya besar dan tidak jelas.

In Balinese:   Ane dadi ratu di alase tuah ia I Macan Poleng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kene pasewamarane ento, “Nyen ja nyidaang ngematiang ia I Blanguyang bakal adegang wake ratu dini di alase!” Sawatek burone makejang tusing ada bani ngisinin buka pamunyin sayemwarane ento.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kacrita ada Kelesih intil-intil tur matur teken I Samong, “Ratu Sang Prabu tititang misadia ngamiletin sayemwarane punika, sakewanten sida tan sida antuk titiang taler druweyang”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   I Kurmawa muah Ni Kurmawi, kenehne lega lantas matur. “Inggih Ratu Batara, ngawit saking mangkin rauh kawekas titiang pacang mataluh ring biase sane wenten ring sisin segarane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Teked ditu I Sigur ia matur, “Ratu Bhatara Surya, Ratu reko ngardi titiang, mawinan wenten titiang sapuniki, mrupa tan genep masikian, mangkin titiang rauh nangkilang dewek ring Bhatara, mangda cokor I Dewa ngaksi titiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Maketketan ia ningalin anak menak truna bagus. “Mimih dewa ratu, sapa sira niki?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Maketketan ia ningalin anak menak truna bagus. “Mimih dewa ratu, sapa sira niki?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Teked ditu I Sigur ia matur, “Ratu Bhatara Surya, Ratu reko ngardi titiang, mawinan wenten titiang sapuniki, mrupa tan genep masikian, mangkin titiang rauh nangkilang dewek ring Bhatara, mangda cokor I Dewa ngaksi titiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyen ja nyidang ngecogin bangbange ento, tur ngalahang anake agung, ento lakar nyeneng ratu ditu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kene abetne nunas ica, “Inggih Ratu Betara sane melinggih driki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Makudang-kudang ratuning jagat lianan naenin meneng iriki ri kala dane malancaran ka Bali, sakadi Ratu Elizabeth, Mahatma Gandhi, dan Jawaharlal Nehru.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mih dewa ratu, rame sajan beburone mabalih pacentokanne ento.

In English:  

In Indonesian:   Kau tidak tahu, aku adalah hewan berbisa.

In Balinese:   Mih dewa ratu agung, cara mimis plaibne, jani suba neked di muncuk gununge.

In English:  

In Indonesian:   Lho, kamu kok kalah melawan aku yang kecil ini?”

In Balinese:   Pesaur dokter ipun. " Mimih dewa ratu!

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Raris kapahyasin taler katancebin antuk sekar pucuk bang taler kasangga antuk santen sanw mawit saking tebu ratu miwah kajangkepin antuk sakancan sarana nyedah, inggih punika base, pamor, gambir tembakau, miwah buah.

In English:   After the pujawali ceremony takes place, the Kebo Dongol tradition begins.

In Indonesian:   Setelah upacara pujawali berlangsung, maka tradisi Kebo Dongol dimulai.

In Balinese:   Tusing ada ane urati, disubane I Yuyu ngerepe di carang-carang kayune mara panjake bengong turin heran.

“To tingalin, ada Yuyu mongkod ngerepe di punyan kayune!” keto munyin juru borose ane ngetarang I Yuyu mongkod kayu.

“Mih Dewa Ratu Agung, sing matilesan raga, buron cerik masih milu sayemwara.

In English:  

In Indonesian:   Mereka seolah-olah menunggu bagaimana kera yang ganas itu mengoyak-ngoyak perut kepiting.

In Balinese:   Sesolahan Cak Sanghyang puniki kasolahan sinarengan antuk sesolahan Sanghyang Jaran pinaka wimba bakti majeng ring Ratu Sakti Ulukuda, batara sane ngraksa krama Banjar Buni.

In English:   This Cak Sanghyang dance is performed in conjunction with the Sanghyang Jaran Dance which is a tribute dance to Ratu Sakti Ulukuda, the god who protects the people of Banjar Buni.

In Indonesian:   Tari Cak Sanghyang ini dipentaskan bersamaan dengan Tari Sanghyang Jaran yang merupakan tari penghormatan kepada Ratu Sakti Ulukuda, dewa yang melindungi warga Banjar Buni.

In Balinese:   Sapunapi panados panegaran palungguh cokor i ratu yening ngulah pati,” atur Gusti Patih. “Gelah suba mamati-mati buron tan padosa tur nulungin uripe.

In English:  

In Indonesian:   Paman Patih segera merebut keris dari tangan Prabu Suradarma.

In Balinese:   Kantos waneng galahe, lelipine nadak mareren.

“Nguding mareren, lelipi tua?” partaken Raja Godogan. “Nunas ampura ratu,” saut lelipine. “Tiang seduk pisan.

In English:  

In Indonesian:   Tibalah pada suatu waktu, kereta ular yang menggeliat-geliat itu, berhenti seketika. “Apa yang terjadi, hai, Ular Tua?” tanya Raja Kodok.

“Ampun, Tuanku Raja!” jawab ular itu. “Aku sudah tak mampu menahan lapar.

In Balinese:   Pirengang dumun caritan tiange, Ratu,” angkihan I Lelipi Tua sengal-sengal matur ring Sang Prabu. “Tiang ngemasin buta sangkaning pelih neda tetadan.

In English:  

In Indonesian:   Kecurigaan Tuanku berlebihan.

In Balinese:   Ida Ratu sane banget wangiang titiang sinamian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu idane sane banget wangiang titiang sinamian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Astungkara Ratu Sang Hyang Widhi tiang nyidang masi ngadep-ngadepan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ube suud tyang mebanten di sanggah merajan karang mejalan tyang lakar ke embakan angkul-angkule lakar mebanten canang sane pamumut, keteped lantas sandale pegat bine sube neked diembakane di malun umahe mimih dewa ratu mekesyab ningalin mis mesah-sah, bungkusan pampes, miwah mis ne lianan mebrarakan di malun mbakane tur di jalane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyaritayang carita duk Sang Yudistira madeg ratu ri sampune para Korawa pejah ring Tegal Kuru.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu ida dene sareng sami, titiang tur para yowane sane wenten ring wewidangan Desa Adat Antugan medue harapan mangdene pemilihan pemimpin puniki mangde berintegritas, jujur, adil, mandiri, tertib, transparan, akuntabel, proporsional, efektif lan efisien.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kawentenan desa Tejakula pinaka silih tunggil desa sane pinih purwa malarapan antuk piagam Raja Janasadhu Warmadewa sane ngadeg dados ratu ring warsa 975 Masehi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Duh dewa ratu!, anak kengken unduke totonan?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinih untat, ngiring iraga sareng sami saling matueling antuk kawentenan jagate mangkin, sang ngraksa jagat pastika sampun banget mautsaha nepasin bencana Covid 19 puniki, sakewanten patut taler ratu mangda ngaresepang napi sane karaseyang para kramane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Conto nyane bule sane mefoto nenten patut ring pura-pura suci ring bali, wenten sane negak ring palinggih Ratu Ida Bhatara ngantos viral ring media sosial, akeh malih conto sane lianan.

In English:  

In Indonesian:   Contohnya bule yang berfoto tidak pantas ditempat suci di bali, ada juga yang duduk di atas pelinggih ratu ida bhatara sampai di viralkan di sosial media, dn masih banyak lagi kegaduhan yang dilakukan bule di Bali.

In Balinese:   Ratu ida dene sareng sami utamane para kawula muda sareng sami,sanantukangkawentenan Era Globalisasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu idane sane banget wangiang titiang sinamian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu idane sane banget wangiang titiang sinamian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu ida dene sareng sami utamane para kawula muda sareng sami, sanantukangkawentenan Era Globalisasi, sane ngranjing ring jagat Indonesia tanpa sangkan taler sangguru rupaka sane nenten gelis tanggap ring pari polah ipun tuur kawentenan ring wewidangan soang-soang sane nenten becik,

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu ida dene sareng sami utamane para kawula muda sareng sami.sanantukangkawentenan Era Globalisasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu idane sane banget wangiang titiang sinamian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Singamarata nenten lian wantah parilaksanan Ratu tatkala karauhin olih meseh, Ida tan surud-surud ngamuk, pageh nyadia ngwangun kirti, ngungsi pada utama tatkala magut musuh, tur lebar ring tutunggangan utawi palinggihan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sesampune punika, Ida raris nlatarang indik solas bacakan solah para ratu sane sampun madeg nata sakadi asih ring warga daridra (miskin), asih ring sang pandita, bakti ring Widhi, nenten surud ring sasana, nyelehin wadwa bala rauhing anak-rabinipun mangda suka lila, wibhuhing mretha sakala pinaka ajengan balane sami, miwah sane lian-lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ajah-ajah inucap muatang makudang-kudang utsahan sang ratu tatkala ngarepin meseh sajroning payuddhan kantos lina.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas ibi tiang bangun semengan jam 7 dundun e tiang kin bapak orin e bangun.Bapak mangunen tiang krana orin e nulungan ngajang bias.Ngajang bias kanti jam 9,tiang kenjel sajan tumben ngajang bias selama tiang lekad 17 tiban .Suud mekajang bias tiang ,manting baju,ngumbah sepatu,Suud manting baju jeg ajak e tesennangkil ke pura samuan tiga nunas seger jak jin sugih ne dik.Brangkat jam 10 ngambin jalan ke ubud ratu betara kala mare semeng jam 10 be macet ape kaden alih e nake jam monto be macet sagetan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Aduh déwa ratu, panjaké suba inguh ngenehang isin basang, buin maimbuh ningehang orta serem - serem ané ngaénang sayan inguh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Buin lebian ane sing nyak to mesaut "sing nyemak gae lebih!" Aduh ratu, jek sebet kenehe ningehang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Arya Tegeh Kori inggih punika ida sane dados ratu ring jagat Badung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bahasa bali niosang lakar punah ulian lingkungan keluarga jarang sane nganggen Bahasa bali, ngelunin memene suba tusing meme utawi biyang, mangkin sampun ibuk utawi mamak, pang gaul kone ,wenten sane ring keluarga ngajahin pianakne apang lancar mebahasa inggris, uli cerik sampun ajahinne Bahasa inggris YES, NO, tangkil ka griya mendak ratu peranda Mabasa inggris ratu perande nenten ngerti,,hemmm bali sane mangkin ampun kegeser antuk budaya asing,,jeg sampun mebading gumi baline mangkin, nak bali melajah mebasa inggris , tamu sane kebali melajah mebasa bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu Sang Hyang Siwa, i ratu sane ngardi awig-awig jagat, yan masolah becik polih linggih sane becik, yan masolah kawon polih linggih sane kawon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu Sang Hyang Siwa, i ratu sane ngardi awig-awig jagat, yan masolah becik polih linggih sane becik, yan masolah kawon polih linggih sane kawon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mih dewa ratu agung, sengap kipekanne Gurun Iluh ngalihin beburon ane ngusak-ngasik abianne.

In English:  

In Indonesian:   Gurun Iluh dengan seksama mengawasi kebunnya.

In Balinese:   Maligia inggih punika kruna anggen nyambat upacara Nyekah sane kalaksanayang majeng ring para ratu utawi wangsa menak ring Bali.

In English:   Maligia is a term for the Nyekah ceremony among Balinese aristocrats.

In Indonesian:   Maligia adalah sebuah istilah bagi upacara Nyekah di kalangan bangsawan Bali.

In Balinese:   Prau puniki kapercaya pinaka genah palinggihan Batara Ratu Gede Nusa sane jumeneng ring Nusa Penida.

In English:   This boat is believed to be the place for Batara Ratu Gede Nusa who lives in Nusa Penida island.

In Indonesian:   Di Banjar Pabean, Desa Ketewel, Gianyar, sebuah prosesi unik bernama maprani prau-prauan rutin dilakukan pada Kajeng Kliwon Uudan Sasih Kapat.

In Balinese:   Ogoh-ogoh 'Meme Dewa Ratu' nyaritayang indik pangawit kahuripan sane kakaryanin miwah fakta sejarah sane nenten prasida kawedarang.

In English:   Ogoh-ogoh 'Meme Dewa Ratu' tells about the beginning of life created and historical facts that have never been denied.

In Indonesian:   Ogoh-ogoh 'Meme Dewa Ratu' mengisahkan tentang awal kehidupan tercipta serta kenyataan sejarah tak pernah ingkar.

In Balinese:   Minab parindikan puniki nénten ja wénten ring Ratu Gede Mas Mecaling.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   A: Mimih Ratu Agung Naga Banda.

In English:   A: Holy cow, a Naga Banda (a dragon palanquin used in cremation ceremony as a symbol of earthly engagements that bind human into this world)

In Indonesian:   Tertulis: Raja Naga sudah biasa.

In Balinese:   Sakancan pamujan majeng ring Ida sang rumaksa tur sang sane patut kapuja, tityang matur sembah ring buk padan Ratu.

In English:   Nagarakretagama is a compilation of praises to King Hayam Wuruk written by Mpu Prapanca in 1365.

In Indonesian:   Nagarakretagama adalah sebuah kakawin pujian kepada raja Hayam Wuruk oleh Mpu Prapanca yang ditulis pada tahun 1365.

In Balinese:   Cendekne apa ja dedaaran caine, jaranne ane keto baang!” keto pangandikan Anake Agung.

“Inggih Ratu Anak Agung, yening ratu sueca ring titiang, sasidan-sidan antuk titiang ngubuhin.” “Nah yen keto, juang jaran nirane ento, nira sing ja lakar mucingin.”

Disubane kapica jaran berag, I Belog mapamit tur negakin jaranne.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Cai demen teken kamben, pipis, mas, muah ane len-lenan?”

“Inggih Ratu Anak Agung, yening I Ratu ledang, kudane sane berag punika pamitang titiang, lianan ring punika titiang nenten demen.”

“Ih Belog, dadi jaran demenin cai?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening ratu ida dane mikayunin sareng pesta Haloween sakadi cara Bali, ratu ida dane musti lunga nyingakin upacara Ngedeblag.

In English:   This Ngedeblag tradition can be said to be an example of the tradition of rejecting evil reinforcements.

In Indonesian:   Menurut kitab suci Hindu, orang bisa mengusir penyakit, bakteri atau virus dengan cara membunyikan berbagai peralatan dengan keras dan mengucapkan mantra dengan keras pula.

In Balinese:   Eni Masi ada Angung lenan, lantas Ida mapinunas ring Ida Sanghiang Widi, “Inggih Ratu Sanghiang Widi, mungpung palungguh Betara sueca ring titiang, mangda malih palungguh Betara nglinggihin pinunas titiange.

In English:   About what I wish is to defeat all kings so that I will rule over this realm from the sky to the earth.

In Indonesian:  

In Balinese:   Mimih dewa ratu, duang jam nyangkol pianak, misi ngitungang gegaen kantor.

In English:  

In Indonesian:   Pernah juga suatu hari saat sedang rapat bersama kantor, anakku tiba-tiba mau bobok gendong, tidur sambil dipeluk.

In Balinese:   Duk panguntat satawarsa ping-13, Bali kaambel olih ratu kembar lanang-istri, mapesengan Masula lan Masuli.

In English:   At the end of the 13th century, Bali was ruled by a pair of twin male and female kings, namely Masula and Masuli.

In Indonesian:   Pada abad itu, pusat pemerintahan (dan spiritual) Bali berada di Kintamani (bukan Besakih).

In Balinese:   Dung masa Bali Aga puniki, rajeg ring Pulau Bali kadatuan sane mapesengan Singamandawa sane kagambel olih lalintihan para ratu saking Dinasti Warmadewa.

In English:   During this Bali Aga period, Bali Island was a part of a kingdom known as Singamandawa which was led by kings of the Warmadewa dynasty.

In Indonesian:   Pada masa Bali Aga ini, Pulau Bali adalah bagian dari satu kerajaan yang dikenal dengan nama Singamandawa yang dipimpin oleh raja-raja dari dinasti Warmadewa.

In Balinese:   Ratu Ida Sang Hyang Widhi

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mimih dewa ratu agung, sampah plastike masih madugdug di pasihe.

In English:  

In Indonesian:   Pun jalan raya bagaikan sungai saat air hujan meluap akibat got mampet akibat tumpukan sampah plastik.

In Balinese:   Suba matemu, ngraos I Sampi. “Ratu Sang Prabu, titiang sayuwakti iwang, nyadia dados yunan i ratu.

In English:  

In Indonesian:   Sebegitu besar dan kuatnya kamu, kenapa bias menangis sesegukan?

In Balinese:   Suba matemu, ngraos I Sampi. “Ratu Sang Prabu, titiang sayuwakti iwang, nyadia dados yunan i ratu.

In English:  

In Indonesian:   Sebegitu besar dan kuatnya kamu, kenapa bias menangis sesegukan?

In Balinese:   Dalem utawi ratu sane katuju ingggih punika Ratu Gede Nusa utawi Ratu Gede Macaling.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Imbanyane, makakalih wewidangan luire genah Ratu Gede Macaling sane wenten ring Pura Ratu Gede miwah genah Ratu Mas sane wenten ring Pelebaan Ratu Mas.

In English:  

In Indonesian: