I.Kawentenan AksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
NganutinEnglishrelevantIndonesian-
kawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
jagateEnglishthe environtmentIndonesianlingkungan
, kalaEnglishday, kind of aIndonesian-
utawi waktu punika sidaEnglishableIndonesiandapat
terusEnglishthenIndonesianterus
mamargiEnglishwalkIndonesianberjalan
talerEnglishalsoIndonesianjuga
pacangEnglishwillIndonesianakan
wentenEnglishthere isIndonesianada
panglimbaknyane. DuaningEnglishthereforeIndonesianoleh karena
asapunikaEnglishso muchIndonesiansebegitu
patutEnglishcorrectIndonesianpatut
pisanEnglishveryIndonesianamat
mangdaneEnglishshouldIndonesianagar
nincapangEnglishupgradeIndonesianmeningkatkan
utsaha-utsaha sane satataEnglishalwaysIndonesianselalu
pacang nyegjegangEnglishenforceIndonesianmenegakkan
utawi ngawerdiang. MinakadiEnglish-Indonesianterutama
utsahaEnglisheffortIndonesianusaha
anggenEnglishto put onIndonesianpakai
nyegjegang kawentenan kelisanan sane ngamerluang utsaha marupaEnglishhaveIndonesianberupa
dokumentasi maruka keberaksaraan kranaEnglishbecauseIndonesiankarena
kawentenan informasi ring sekancan kelisanan punika sida katamiang. AksaraEnglishletterIndonesianhuruf
punika suksman ipun nentenEnglishdoesn'tIndonesiantidak
prasidaEnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
kaicalang, sane pinakaEnglishasIndonesiansebagai
symbol utawi pralambangEnglishsymbolIndonesianlambang
basaEnglishspiceIndonesianbumbu
. Nganutin sakadi asapunika, Aksara punika madueEnglishhaveIndonesianmemiliki
kawigunanEnglishbenefitsIndonesianmanfaat
sane tanpa watesEnglishboundaryIndonesianbatas
ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
kahuripan IEnglishname, kind of aIndonesiansang
manusaEnglishceremony, kind ofIndonesianorang
. TiosanEnglishanything elseIndonesianyang lain
ring punika, aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
taler prasida dadosEnglishmayIndonesianboleh
saranaEnglishmaterialIndonesiansarana
anggen ngelingin kawentenan peradaban I manusa ring jagate sane marupa lambangEnglishroofIndonesiansimbol
.
Para kramaEnglishcustomary lawIndonesianadat istiadat
BaliEnglishbaliIndonesianbali
ngelinggihang AksaraEnglishletterIndonesianhuruf
punika ring genahEnglishplaceIndonesiantempat
sane pinihEnglishfirstIndonesianpaling
utamaEnglishmainIndonesianutama
ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
kebudayaan Bali. Indiki punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
talerEnglishalsoIndonesianjuga
patehEnglishsimilarIndonesiansama
sakadi pikayunanEnglishhis command (what god wants)Indonesiankehendak hati
silihEnglishborrowIndonesianpinjam
sinunggil budayawan miwah sastrawan ring Bali, inggih punika IdaEnglishgod, kind of aIndonesiandia
WayanEnglishthe name for the first childIndonesiansebutan untuk anak pertama
OkaEnglishchildIndonesiananak
Granoka GongEnglishgamelan instrumentIndonesiangong
. Aksara kabaosEnglishinterpretedIndonesiandisebutkan
Makuta Mandita, sane suksman nyane aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
pinakaEnglishasIndonesiansebagai
mahkota budaya indike puniki sane sidaEnglishableIndonesiandapat
dadosEnglishmayIndonesianboleh
saranaEnglishmaterialIndonesiansarana
anggenEnglishto put onIndonesianpakai
mendokumentasikan tur maning ngawerdiang kebudayaan Bali.
KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
kebudayaan sane utamaEnglishmainIndonesianutama
punika kacihnayangEnglishmarkedIndonesianditandai (oleh)
antukEnglishwithIndonesianoleh
nruenang aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
. SapunikaEnglishlike thatIndonesianbegitu
santukanEnglishbecauseIndonesianoleh karena
aksra BaliEnglishbaliIndonesianbali
nentenEnglishdoesn'tIndonesiantidak
jaEnglishpleaseIndonesiankata penegas yang sepadan dengan -lah dalam bahasa indonesia
wantahEnglishonlyIndonesiansaja
madueEnglishhaveIndonesianmemiliki
kawigunanEnglishbenefitsIndonesianmanfaat
ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
ilmu linguistik, suksman nyane wantah ring sajeroning symbol utawi lambangEnglishroofIndonesiansimbol
sakingEnglishfromIndonesiandari
kawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
basaEnglishspiceIndonesianbumbu
lisan nangingEnglishneverthelessIndonesianakan tetapi
aksara Bali talerEnglishalsoIndonesianjuga
madeu peranan Mistik sane madue pakilitanEnglishbraidIndonesianjalinan
sarengEnglishjoinIndonesianikut
kepercayaan miwah kawentenan upacaraEnglishceremonyIndonesian-
ring Bali minakadiEnglish-Indonesianterutama
kawentenan KajangEnglishtransport (transport gradually)Indonesianangkut (angkut secara berangsur-angsur)
miwah RajahEnglishpictures containing magical powersIndonesiangambar yang mengandung kekuatan gaib
. Ri sajeroning mistik punika, aksara Bali sampunEnglishalreadyIndonesiansudah
kadadosang utawi terformulasi dadosEnglishmayIndonesianboleh
Kajang miwah Rajah sane kauripang nganggenEnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
mantra-mantra suciEnglishpureIndonesianbersih, suci
punika santukan madue uripEnglishritualIndonesianhidup
tur maning magis. Makaklih kawentenan punika, sane sidaEnglishableIndonesiandapat
ngembasang pah-pahan aksara Bali manados aksara biasaEnglishgoodIndonesianbiasa
, inggih punika kabaosEnglishinterpretedIndonesiandisebutkan
Wreastra miwah aksara SuciEnglishpureIndonesianbersih, suci
utawi modre miwah wijaksara. Punika manutEnglishaccording toIndonesiansesuai
pah-pahanbapak Prof. Dr. IEnglishname, kind of aIndonesiansang
Gusti NgurahEnglishdesignation for certain clans in balinese societyIndonesiansebutan untuk klen tertentu dalam masyarakat bali
BagusEnglishgoodIndonesiantampan
sane kaketus saking bukuEnglishbambooIndonesianbuku
zprof. I Gst. Ngr. NalaEnglishheartIndonesianhati
2006 .
II. BaligrafiEnglishbalinese calligraphyIndonesianbaligrafi
: UtsahaEnglisheffortIndonesianusaha
Ngawerdiang KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
AksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
Aksara Bali sane nganutinEnglishrelevantIndonesian-
panglimbakEnglishdevelopmentIndonesianperkembangan
nyane setataEnglishalwaysIndonesianselalu
madueEnglishhaveIndonesianmemiliki
genahEnglishplaceIndonesiantempat
miwah kawigunanEnglishbenefitsIndonesianmanfaat
sane utamaEnglishmainIndonesianutama
ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
masyarakat Bali. Indike punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
mabukti ri sajeroning kawigunan aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
Bali sane nyansanEnglishmore and moreIndonesiansemakin
mabinayanEnglishdifferentIndonesianberbeda
utawi mauwah. Panglimbake punika kakawinang olihEnglishby means ofIndonesianoleh
minat utawi kebutuhan sane mabina-binayan. Ri sajeroning panglimbak nyane, aksara Bali madue kawigunan linguistic miwah mistik. Kawentenan Baligrafi sane kartiang dadosEnglishmayIndonesianboleh
seni menulis aksara Bali, puniki dados silihEnglishborrowIndonesianpinjam
sinunggil inovasi sane sampunEnglishalreadyIndonesiansudah
nyansan kasobyahang ri sajeroning pacentokan-pacentokan sane kamiletin olih para sisiaEnglishstudentIndonesian-
, minakadiEnglish-Indonesianterutama
ngawitEnglishbeginIndonesianmulai
sakingEnglishfromIndonesiandari
sisia SMP, SMA, miwah perguruan tinggi. Kawentenan Baligrafi, manadosang aksara Bali punika dados hasil karyaEnglishworkIndonesiankerja
sane madue nilai estetis. SakewantenEnglishbutIndonesiantetapi
, kawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
seni melukis aksara Bali puniki sane nganggenEnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
istilah indikEnglishaboutIndonesianperihal
Baligrafi durungEnglishnot yetIndonesianbelum
kacumpuang. WentenEnglishthere isIndonesianada
talerEnglishalsoIndonesianjuga
para kramaEnglishcustomary lawIndonesianadat istiadat
Bali sane mapikayunan istilah Baligrafi punika patehEnglishsimilarIndonesiansama
sakadi istilah Kaligrafi. Kaligrafi punika mawitEnglishto come fromIndonesianasal
saking basaEnglishspiceIndonesianbumbu
Yunani, inggih punika kallos indah miwah graphein tulisanEnglishwritingIndonesian-
. SantukanEnglishbecauseIndonesianoleh karena
punika kaligrafi mategesEnglishmeansIndonesianmengartikan
wangun tulisan sane ngulanguninEnglishenthrallIndonesian-
utawi indah.
KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
kaligrafi identik sakingEnglishfromIndonesiandari
budaya isalam, santukanEnglishbecauseIndonesianoleh karena
seni kaligrafi seringEnglishoftenIndonesiankikir
kaanggen ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
budaya arab. SakewantenEnglishbutIndonesiantetapi
, kaligrafi talerEnglishalsoIndonesianjuga
ngalimbak ring negaraEnglishcountryIndonesiannegara
CinaEnglishchinese peopleIndonesianorang cina
, JepangEnglishfragileIndonesiansebentar
, Amerika, taler ring panegara tiosanEnglishanything elseIndonesianyang lain
ring Benua Eropa. Ring Jepang istilah Kaligrafi taler kabaosEnglishinterpretedIndonesiandisebutkan
Nihongo menulis dengan indah . Kawentenan istilah BaligrafiEnglishbalinese calligraphyIndonesianbaligrafi
ring BaliEnglishbaliIndonesianbali
minabEnglishmaybeIndonesianbarangkali
durungEnglishnot yetIndonesianbelum
ketahEnglishwidelyIndonesianumum
kauninginEnglishknownIndonesiandiketahui
. Sakewanten silihEnglishborrowIndonesianpinjam
sinungguil kawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
Baligrafi utawi Kaligrafi Bali punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
mabuat pisanEnglishveryIndonesianamat
ri sajeroning utsahaEnglisheffortIndonesianusaha
utawi inovasi sane prasidaEnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
pacangEnglishwillIndonesianakan
nincapangEnglishupgradeIndonesianmeningkatkan
para kramaEnglishcustomary lawIndonesianadat istiadat
Bali pacang nelebang aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
Bali sane ngawitEnglishbeginIndonesianmulai
bidangEnglishcounterIndonesian-
seni utawi estetis nyane.
KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
jenis-jenis miwah bangunEnglishwake upIndonesianbangun
bentuk sane kabaosEnglishinterpretedIndonesiandisebutkan
BaligrafiEnglishbalinese calligraphyIndonesianbaligrafi
punika makeh rupan nyane. Seni nyuratEnglishwriteIndonesianmenulis
aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
prasidaEnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
ngiceninEnglishgiveIndonesianmemberi
ruang utawi genahEnglishplaceIndonesiantempat
ngengkreasikan utawi mengekspolrasi aksara Bali. NangingEnglishneverthelessIndonesianakan tetapi
mangdaEnglishso thatIndonesianagar
tetepEnglishsureIndonesiantetap
nganutinEnglishrelevantIndonesian-
etika miwah uger-ugerEnglishfenceIndonesianperaturan
sesuratanEnglisharticleIndonesiantulisan
aksara Bali. MinakadiEnglish-Indonesianterutama
ring acaraEnglishplanIndonesianacara
pacentokan-pacentokan Baligrafi sane kamargiangEnglishrunIndonesiandijalankan
olihEnglishby means ofIndonesianoleh
Dinas Kebudayaan KotaEnglishtownIndonesiankota
Denpasar, sane ketahEnglishwidelyIndonesianumum
nyane nganutin tema-tema, minakadiEnglish-Indonesianterutama
Tri Hita KaranaEnglishcauseIndonesianpenyebab
, PuputanEnglishsuicideIndonesianhabis-habisan
BadungEnglisha tree whose fruit is round as big as a tomato, yellow, and has a sour tasteIndonesianpohon yang buahnya berbentuk bulat sebesar tomat, berwarna kuning,dan rasanya masam
, miwah sane liananEnglishbesidesIndonesianlain
. Baligrafi sane nganutin tema utawi polaEnglishpatternIndonesianpola
gambarEnglishpictureIndonesiangambar
sane ngaranayang lukisanEnglishpaintingsIndonesianlukisan
sakingEnglishfromIndonesiandari
seni melukis aksara Bali puniki dadosEnglishmayIndonesianboleh
mabina-binayan variatif . Minakadi wangun kerisEnglishsword, krisIndonesiankeris
, tokoh pawayangan sakadi Merdah, Sangut, muah sane lianan. TiosanEnglishanything elseIndonesianyang lain
punika wentenEnglishthere isIndonesianada
talerEnglishalsoIndonesianjuga
wangun-wangun sane tiosanEnglishanything elseIndonesianyang lain
.
KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
seni melukis aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
talerEnglishalsoIndonesianjuga
naanin kamargiangEnglishrunIndonesiandijalankan
ring acaraEnglishplanIndonesianacara
International Balinese Festival sane kalaksanyang olihEnglishby means ofIndonesianoleh
Museum Gunarsa ring warsaEnglishyearIndonesiantahun
2013 sane sampunEnglishalreadyIndonesiansudah
lintang. Acarane punika kamargiang ring kabupatenEnglishregencyIndonesiankabupaten
Kelungkung. PamiletEnglishparticipantIndonesianpeserta
ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
lombane punika makeh pisanEnglishveryIndonesianamat
. Karya-karya BaligrafiEnglishbalinese calligraphyIndonesianbaligrafi
utawi Kaligrafi Bali sane kamedalang irikaEnglishthereIndonesiandi sana
makeh pisan. LakarEnglishmaterialIndonesianbahan
utawi bahan nyane wentenEnglishthere isIndonesianada
sane mawitEnglishto come fromIndonesianasal
sakingEnglishfromIndonesiandari
kayuEnglishflotsamIndonesiankayu
, wenten sane media kanfas lukisEnglishriceIndonesianlukis
, wenten sane nganggenEnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
benangEnglishthreadIndonesianbenang
, plastikEnglishplasticIndonesianplastik
, daun lontarEnglishlontarIndonesiandaun lontar yang bertuliskan huruf bali
, muah sane liananEnglishbesidesIndonesianlain
. AksaraEnglishletterIndonesianhuruf
Bali punika kasurat nganutinEnglishrelevantIndonesian-
polaEnglishpatternIndonesianpola
gambarEnglishpictureIndonesiangambar
miwah tema sane kabaktayang olih para pamiletEnglishparticipantIndonesianpeserta
. Kawentenan parikramaEnglishcostumaryIndonesiansegala tata cara adat
sakadi asapunikiEnglishthis wayIndonesiansebegini
, nyihnayangEnglishsignifyIndonesianmenandakan
semangat para kramaneEnglishthe citizensIndonesianwarga
sane sidaEnglishableIndonesiandapat
satataEnglishalwaysIndonesianselalu
ngawerdiang aksara Bali sane dadosEnglishmayIndonesianboleh
silihEnglishborrowIndonesianpinjam
sinunggil kearifan lokal Bali.
III.Balisimbar: UtsahaEnglisheffortIndonesianusaha
Ngalimbakang KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
AksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
Kebudayaan Bali punika nentenja statis sakewantenEnglishbutIndonesiantetapi
satataEnglishalwaysIndonesianselalu
dinamis. Indike punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
kacihnayangEnglishmarkedIndonesianditandai (oleh)
antukEnglishwithIndonesianoleh
inovasi sakingEnglishfromIndonesiandari
kawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
Bali sarengEnglishjoinIndonesianikut
kecanggihan teknologi sakadi aabEnglishcustomsIndonesiankebiasaan
jagateEnglishthe environtmentIndonesianlingkungan
mangkinEnglishnowIndonesiansekarang
. Ring sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
era digital sakadi mangkin, aksara Bali sakadi matangiEnglishrise upIndonesianbangun (dari tidur)
malih ri sajeroning program Komputerisasi aksara Bali sane ketahEnglishwidelyIndonesianumum
kabaosang Balisimbar. Kawentenan Balisimbar sidaEnglishableIndonesiandapat
nangiang tur nincapangEnglishupgradeIndonesianmeningkatkan
minat alit-alite ritatkala malajahEnglishto learnIndonesianbelajar
aksara Bali. Ring kemajuan teknologi sakadi mangkin, masyarakat Baline sampunEnglishalreadyIndonesiansudah
sida malajah aksara Bali ring Laptop, Komputer, miwah Handphone.
Ritatkala warsaEnglishyearIndonesiantahun
1996, Balisimbar utawi program pengetikan aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
sane nganggenEnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
computer kasobyahang ring KramaEnglishcustomary lawIndonesianadat istiadat
Baline samiEnglishall togetherIndonesiansemua
. NgawitEnglishbeginIndonesianmulai
sakingEnglishfromIndonesiandari
warsa punika nentenEnglishdoesn'tIndonesiantidak
wentenEnglishthere isIndonesianada
sane mauwah malih. Salantur nyane ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
warsa 2005, aksara Bali kadaftarang ring sajeroning UNICODE utawi ISO 10646 tur ngalimbak nyanto swarsa 2006. SAlanturnyane pamargin aksara Bali kakaryanangEnglishmade (by)Indonesiandibuatkan
program IME caraEnglishin the manner ofIndonesianumpama
pengetikan anggenEnglishto put onIndonesianpakai
Microsoft windows. Punika ngawinangEnglishcauseIndonesianmenyebabkan
aksara Bali prasidaEnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
dadosEnglishmayIndonesianboleh
Smart Font Huruf Pintar tur prasida kawigunayang. Naskah latin prasida caluhEnglishnormal and freeIndonesianakrab
pisanEnglishveryIndonesianamat
kauwah dados aksara Bali, sane tataEnglishorderIndonesianaturan
caran nyane wantahEnglishonlyIndonesiansaja
ngauwah font utawi tulisanEnglishwritingIndonesian-
nyane Suatjana, 2009 .
Program komputerisasi aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
sane sampunEnglishalreadyIndonesiansudah
kasobyahang ring masyarakat, minkadi Bali simbarEnglishstaghorn fernIndonesian-
B, Bali SimbarEnglishstaghorn fernIndonesian-
Dwijendra, miwah Bali GalangEnglishbrightIndonesianterang
. Makatiga program komputerisasi aksara Bali punika prasidaEnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
nulunginEnglishto helpIndonesianmembantu
masyarakat Bali utamin nyane para alit-alite mangdaneEnglishshouldIndonesianagar
malajahEnglishto learnIndonesianbelajar
tur nelebang aksara Baline sane nganggenEnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
saranaEnglishmaterialIndonesiansarana
elektronik. Ring sekolah-sekolah materi Balisimbar punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
talerEnglishalsoIndonesianjuga
sampun kamargiangEnglishrunIndonesiandijalankan
ring sekolah-sekolah. Sane ngawitEnglishbeginIndonesianmulai
sakingEnglishfromIndonesiandari
sisiaEnglishstudentIndonesian-
SMP, SMA, nyantosEnglishwaitIndonesianmenunggu
perguruan tinggi. Ring Dinas Kebudayaan KotaEnglishtownIndonesiankota
Denpasar taler seringEnglishoftenIndonesiankikir
ngalaksanayang pacentokan Balisimbar.
KawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
BaligrafiEnglishbalinese calligraphyIndonesianbaligrafi
miwah Balisimbar prasidaEnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
anggenEnglishto put onIndonesianpakai
saranaEnglishmaterialIndonesiansarana
pembelajaran alternatif indikEnglishaboutIndonesianperihal
aksaraEnglishletterIndonesianhuruf
BaliEnglishbaliIndonesianbali
. Kakalih utsahaEnglisheffortIndonesianusaha
punika mangdaneEnglishshouldIndonesianagar
kaplajahin nganutinEnglishrelevantIndonesian-
minat alit-alite makasamiEnglishallIndonesiansemua
sane nganutin kawigunanEnglishbenefitsIndonesianmanfaat
nyane soang-soang. MakakalihEnglishbothIndonesiankeduanya
utsaha punikiEnglishlike thisIndonesianbegini
nyihnayangEnglishsignifyIndonesianmenandakan
utsaha utawi upaya pacangEnglishwillIndonesianakan
ngawerdiang budaya Bali talerEnglishalsoIndonesianjuga
mangdaEnglishso thatIndonesianagar
terusEnglishthenIndonesianterus
ngalimbak aksara Bali nganutin aabEnglishcustomsIndonesiankebiasaan
jagatEnglishworldIndonesiandunia
. Baligrafi miwah Balisimbar kabaosang utsaha sane sinergi ri sajeroningEnglishat the timeIndonesiandalam lingkup
ngawerdiang miwah ngalimbakang, sane prasida ngajegang kawentenanEnglishholdIndonesiankeberadaan
aksara Bali tur nadosang aksara punika makuta mandita kebudayaan Bali.
Enable comment auto-refresher