Gamelan Gong Kebyar

From BASAbaliWiki
Unnamed.png
Type of Performance
Music
Photo reference
https://baligatesofheaven.blogspot.com/2020/04/in-balinese-gamelan-gong-kebyar.html
Genre
Musik Tradisional
Place of origin
Singaraja, Bali
Instruments
Gamelan Gong Kebyar
Related Books
    Related Holidays


      Add your comment
      BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

      Videos

      Description


      In English

      Gong kebyar is a Balinese gamelan bar with a five-tone pelog that creates a musical expression with a nuance of kebyar. Gong kebyar presents “tabuh-tabuh kekebyaran” in the form of a composition that plays all the gamelan instruments simultaneously in polythmic, dynamic and harmonious accents. Musically, the Gamelan Gong Kebyar according to Sugiartha (2008: 51), is a traditional Balinese orchestra that has a strong temperament (coarse sounding ensamble). The harmonious construction that creates the unity of the Gong Kebyar gamelan is dominated by percussion instruments, plus several wind and string instruments. As a gamelan that serves to present pategak (instrumental) repertoire, accompany various types of dances and is used as a learning medium, Gong Kebyar has been known and became popular so quickly and is able to inspire the enthusiasm of Balinese gamelan lovers who have spread to almost various parts of the world.


      Gong Kebyar which was predicted emerging in 1915 has been known by Bali people, even now every banjar and village in Bali has Gong Kebyar that functions as various need such as performing art for both entertainment and ritual presentation. I Wayan Rai (2008: 7-8) mentions that in Bali there have been recorded no less than 1,600 barung gamelan Gong Kebyar, of course this number is increasing over time. Some of these gamelan belong to the banjar, village, formal institutions, and individuals. This number is added to the large number of Gamelan Gong Kebyar groups scattered in various cities in Indonesia and abroad.


      Abroad, Gong Kebyar was initially known via literature and records. One of the records was produced by Odeon and Beka who has recorded the gending-gending (the songs) Gong Kebyar, such as Kebyar Ding Sempati in Belaluan (Badung). In 1931 Sekaa Gong Kebyar Peliatan was performing in the contect of Colonial Exposition in Paris. The visit was continued in 1952 – 1953 to USA. These two tours were strengthening the existence of gamelan Gong Kebyar in the world.


      Until nowadays, Gong Kebyar always becomes a medium of diplomacy of Indonesian culture. Arts group and gamelan Gong Kebyar are sent and employed in the embassy of other nation, that strengthen the bilateral relation between Indonesia and other countries around the world.


      Gamelan Gong Kebyar has been developing so rapidly and having appreciation until nowadays, because Gong Kebyar is a simple ensemble and has high flexibility. The presentation of Gong Kebyar gives an unlimited space for the players (such as sekaa gong : kids, women, adolescence, mixed adolescence, adult including werdha/old men) to have creativeness, and can give an attractive touch with more alive and dynamic performance.


      The quantity of the instruments in one barungan for the gamelan Gong Kebyar is not all the same. Gong Kebyar with the most complete instrument is called the Gong Kebyar Barungan Jangkep (Barungan Ageng) which consists of 21 types of tools, each of which has its own name and specific function for its barungan, namely:

      1. One tungguh trompong, with 10 pencon 2. One tungguh reyong,with 12 pencon 3. A pair of giying, with 10 keys 4. Two pairs of pemade, with 10 keys 5. Two pairs of kantilan, with10 keys 6. A pair of kenyur, with 7 keys 7. A pair of calung, with 5 keys 8. A pair of jegogan, with 5 keys 9. A pair of kendang cedugan 10. A pair of kendang gupekan 11. A pair of kendang krumpungan 12. One kajar 13. One kempur 14. One bende 15. One kemong 16. One kempli 17. A pair of gong lanang-wadon 18. One pangkon cengceng gecek 19. Eight cakep (pairs) cengceng kopyak 20. Two small suling and eight big suling 21. One rebab

      Musically gamelan Gong Kebyar uses pelog lima nada /pelog with five tones, the same as the pelog system with five tones in other types of gamelan , such as gamelan Gong Gede, Gong Kebyar and Palegongan, with the sequence of tones as follows : nding, ndong, ndeng, ndung, and ndang. In addition, in the Balinese gamelan tuning system there is the term ngumbang-ngisep. Ngumbang-ngisep are two equal tones, intentionally made into a slight different frequency. If these two tones pangumbang and pangisep played together at the same time, they will produce sound wave which is asthetically one of the form of beauty in karawitan Bali.


      In Gong Kebyar, there is also a concept of balance which is oriented towards "dualism" of good and bad or which includes similarities and differences. This concept can be seen in the themes of Balinese art, which mostly depart from this dualism, so that strong norms and ethics emerge and become part of art performances. The concept of a two-dimensional balance can produce symmetrical shapes that are at the same time asymmetrical or a harmonious and disharmonic braid which is commonly known as Rwa Bhineda. In the concept of rwa bhineda, there is also a spirit of togetherness, the existence of interrelation and competition to create interaction and competition. Balance in the second dimension is one of the basic concepts in Balinese music, including the gamelan Gong Kebyar.


      This is reflected in the traditional Gong Kebyar instruments made in pairs; lanang - wadon or male female, this term is used in the naming of the drums and gongs.The tuning system ngumbang – ngisep ; the same tones with different frequency, the lower tone is called ngumbang and a slight higher tone is called ngisep. The elements of tones or sounds combination have been identical in Balinese traditional music, almost all types of Balinese gamelan have playing basics varied terms, such as : kotekan, cecandetan, tetorekan and ubit-ubitan. The playing technique kotekan ; uses sangsih (off-beat), polos (on-beat). These are the symbol of balance elements which are not always parallel, but in a competitive interaction.


      In general, it can be observed that the structure the Gong Kebyar repertoire consists of three main parts , namely: kawitan, pangawak and pangecet. Kawitan is supposed to be the head, pangawak is body, and pangecet is the legs. These parts are portioned out equally, in which the rwa bhineda system is always in it in order to produce harmony in each part or harmony among parts. Conceptually, these two elements become dualism that is always reflected in artistic activities in Bali.

      In Balinese

      Gong

      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      inggih
      EnglishyesIndonesianiya
      punika
      EnglishthatIndonesianitu
      silih
      EnglishborrowIndonesianpinjam
      sinunggil gamelan Bali
      EnglishbaliIndonesianbali
      sane
      EnglishasIndonesianyang
      nganggen
      EnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
      laras pelog
      EnglishmusicIndonesian-
      lima
      EnglishhandIndonesiantangan
      nada
      EnglishsoundIndonesiansuara
      sane ngametuang gending
      EnglishsongIndonesianlagu
      tetabuhan kekebyaran. Gong kebyar maktayang tetabuhan kekebyaran antuk
      EnglishwithIndonesianoleh
      wangun
      English-Indonesianbentuk
      komposisi sane nabuhang makasami
      EnglishallIndonesiansemua
      piranti
      Englishtool, kind ofIndonesianalat
      gamelane risajeroning aksentuasi sane poliritmik, dinamis miwah
      EnglishandIndonesiandan
      harmonis. Manut
      Englishaccording toIndonesiansesuai
      Sugiartha 2008: 51 maosang
      EnglishtalkIndonesianmembicarakan
      , gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar inggih punika orkestra tradisional bali
      EnglishbaliIndonesianbali
      sane madue
      EnglishhaveIndonesianmemiliki
      ceciren keras
      EnglishcoarseIndonesiankeras
      . Konstruksi harmonis ngametuang paiketan gamelan kebyar sane akehang medaging piranti perkusi, piranti sane kaupin, miwah piranti sane mekaradan. Pinaka
      EnglishasIndonesiansebagai
      gamelan sane kawigunannyane anggen
      Englishto put onIndonesianpakai
      tabuh
      English-Indonesian-
      pategak
      English-Indonesian-
      instrumental nabuhang tari-tarian taler
      EnglishalsoIndonesianjuga
      anggen sarana
      EnglishmaterialIndonesiansarana
      melajah
      Englishto learnIndonesianbelajar
      , gamelan gong kebyar gelis
      EnglishfastIndonesiancepat
      ngelimbak tur
      EnglishandIndonesiandan
      nudut
      EnglishinfluenceIndonesianmenarik
      kayun
      EnglishmindIndonesiankeinginan
      para
      English-Indonesianpara
      yowanane miwah para jana
      EnglishhumanIndonesianmanusia
      ring
      EnglishatIndonesiandi
      sajebag
      Englishwhole areaIndonesianseluruh wilayah
      jagate
      Englishthe environtmentIndonesianlingkungan
      meled
      Englishto desireIndonesianberkeinginan
      mlajahin gamelan gong kebyar puniki
      Englishlike thisIndonesianbegini
      .

      Gong

      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      kakantenan metu
      Englishto cause to come outIndonesianke luar
      sawatara
      EnglishaboutIndonesiankira-kira
      duk
      Englishfiber, kind of aIndonesianketika
      warsa
      EnglishyearIndonesiantahun
      1915, sampun
      EnglishalreadyIndonesiansudah
      ketah
      EnglishwidelyIndonesianumum
      krama
      Englishcustomary lawIndonesianadat istiadat
      baline uning
      EnglishknowIndonesiantahu
      indik
      EnglishaboutIndonesianperihal
      gamelan puniki
      Englishlike thisIndonesianbegini
      , tur
      EnglishandIndonesiandan
      sampun akeh
      EnglishmanyIndonesianbanyak
      banjar
      EnglishcommunityIndonesiankomunitas
      , utawi
      EnglishorIndonesianatau
      desa
      EnglishvillageIndonesiandesa
      miwah
      EnglishandIndonesiandan
      sanggar
      EnglishcommunityIndonesiankomunitas
      sane
      EnglishasIndonesianyang
      madue
      EnglishhaveIndonesianmemiliki
      gamelan gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar puniki, punika
      EnglishthatIndonesianitu
      taler
      EnglishalsoIndonesianjuga
      makueh anake
      Englishthe personIndonesianorang itu
      nganggen
      EnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
      gamelan gong kebyar ring
      EnglishatIndonesiandi
      makudang-kudang
      EnglishsomeIndonesianbeberapa
      parikrama
      EnglishcostumaryIndonesiansegala tata cara adat
      sakeng presentasi estetik murni
      EnglishpureIndonesian-
      ngantos kaanggen
      English-Indonesian-
      ritatkala ngiringan
      EnglishobeyIndonesian-
      upacara
      EnglishceremonyIndonesian-
      Yadnya
      EnglishceremonyIndonesianpersembahan
      . Wayan
      Englishthe name for the first childIndonesiansebutan untuk anak pertama
      Rai
      EnglishauspiciousIndonesianadik
      2008: 7-8 maosang
      EnglishtalkIndonesianmembicarakan
      ring Bali
      EnglishbaliIndonesianbali
      sawatara wenten
      Englishthere isIndonesianada
      1600 siu
      Englishone thousandIndonesianseribu
      telung
      EnglishthreeIndonesian-
      atak barung
      EnglishcounterIndonesiantanding
      gong kebyar. Wantah
      EnglishonlyIndonesiansaja
      mangkin
      EnglishnowIndonesiansekarang
      jumlahnyane nyantos
      EnglishwaitIndonesianmenunggu
      bertambah. Gamelan puniki wenten sane druen
      Englishbelongs toIndonesianmilik
      banjar, desa, lembaga formal, miwah druen krama niri-niri. Kawentenan
      EnglishholdIndonesiankeberadaan
      punika kantun
      EnglishstillIndonesianmasih
      kawewehin malih
      EnglishagainIndonesian-
      sakeng makuehne barungan gamelan gong kebyar ring makudang-kudang kota
      EnglishtownIndonesiankota
      ring Indonesia taler nyantos ring dura
      EnglishfarIndonesianjauh
      negara
      EnglishcountryIndonesiannegara
      .

      Ring

      dura
      EnglishfarIndonesianjauh
      Negara
      EnglishcountryIndonesiannegara
      , gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      kapertama kauningin
      EnglishknownIndonesiandiketahui
      sakeng literatur miwah
      EnglishandIndonesiandan
      rekaman. Silih
      EnglishborrowIndonesianpinjam
      sinunggil rekaman punika
      EnglishthatIndonesianitu
      kaasilang olih
      Englishby means ofIndonesianoleh
      Odeon lan
      Englishlet'sIndonesianayo
      Beka sane
      EnglishasIndonesianyang
      sampun
      EnglishalreadyIndonesiansudah
      ngerekam gending
      EnglishsongIndonesianlagu
      gong kebyar sekadi
      Englishaccording toIndonesiansebagaimana
      Kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      Ding
      Englishone of the tones of the five tones in balinese gamelan (music)Indonesiansalah satu nada dari panca nada dalam gamelan bali
      sempati ring
      EnglishatIndonesiandi
      Belaluan Badung
      Englisha tree whose fruit is round as big as a tomato, yellow, and has a sour tasteIndonesianpohon yang buahnya berbentuk bulat sebesar tomat, berwarna kuning,dan rasanya masam
      , duk
      Englishfiber, kind of aIndonesianketika
      warsa
      EnglishyearIndonesiantahun
      1931 siu
      Englishone thousandIndonesianseribu
      sangangatus telung
      EnglishthreeIndonesian-
      dasa
      EnglishtenIndonesiansepuluh
      siki
      EnglishoneIndonesiansatu
      sekaa
      EnglishassociationIndonesianperkumpulan
      gong kebyar Peliatan ngawentenang balih-balihan
      EnglishperformanceIndonesiantontonan
      ring acara
      EnglishplanIndonesianacara
      Colonial Exposition ring Paris. Raris
      Englishplease go aheadIndonesiansilakan
      kelanturang malih
      EnglishagainIndonesian-
      ring warsa 1952 siu sangangatus seket
      EnglishfiftyIndonesianlima puluh
      kalih
      EnglishtwoIndonesiandua
      -1953 siu sangangatus seket tiga
      EnglishspiritIndonesian-
      ring Amerika Serikat. Makalih tour kesenian puniki
      Englishlike thisIndonesianbegini
      prasida
      EnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
      nincapang
      EnglishupgradeIndonesianmeningkatkan
      malih kawentenan
      EnglishholdIndonesiankeberadaan
      gong kebyar druene.

      Ngantos mangkin

      gamelan gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      setata
      EnglishalwaysIndonesianselalu
      dados
      EnglishmayIndonesianboleh
      media diplomasi kebudayaan sakeng Negara
      EnglishcountryIndonesiannegara
      Indonesia. Wentenne sekaa
      EnglishassociationIndonesianperkumpulan
      gong kebyar sane
      EnglishasIndonesianyang
      kautus
      EnglishinviteIndonesiandisuruh
      miwah
      EnglishandIndonesiandan
      kagenahang ring
      EnglishatIndonesiandi
      kantor
      EnglishofficeIndonesiankantor
      kedutaan Negara kaanggen
      English-Indonesian-
      nincapang
      EnglishupgradeIndonesianmeningkatkan
      miwah pasawitran ring paiketan sakeng Indonesia sareng
      EnglishjoinIndonesianikut
      panegara tiosan
      Englishanything elseIndonesianyang lain
      .

      Sane

      mangkinGamelan Gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      Kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      prasida
      EnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
      gelis
      EnglishfastIndonesiancepat
      ngalimbak miwah
      EnglishandIndonesiandan
      polih
      EnglishgetIndonesianberhasil
      apresiasi positif, santukan
      EnglishbecauseIndonesianoleh karena
      gamelan puniki
      Englishlike thisIndonesianbegini
      praktis tur
      EnglishandIndonesiandan
      fleksibel. Gamelan gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      ngicenin
      EnglishgiveIndonesianmemberi
      genah
      EnglishplaceIndonesiantempat
      kreatifitas sane
      EnglishasIndonesianyang
      pinih
      EnglishfirstIndonesianpaling
      jimbar
      EnglishbroadIndonesianlebar
      majeng
      English-Indonesian-
      ring
      EnglishatIndonesiandi
      pengrawtine. Minakadi
      English-Indonesianterutama
      sekaa
      EnglishassociationIndonesianperkumpulan
      gong alit-alit, bajang-bajang, truna-truna, truna-truni, taler
      EnglishalsoIndonesianjuga
      werdha prasida ngamijilang
      EnglishshowIndonesianmelahirkan
      kreasine tur prasida matetabuhan sane atraktif tur metaksu.

      Piranti-piranti gamelan gong

      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      puniki
      Englishlike thisIndonesianbegini
      jangkepne makueh metiosan. Yening
      EnglishifIndonesiankalau
      gong kebyar sane
      EnglishasIndonesianyang
      pinih
      EnglishfirstIndonesianpaling
      jangkep
      EnglishcompleteIndonesianlengkap
      kawastanin
      Englishto be calledIndonesiandinamakan
      gamelan gong kebyar barungan jangkep utawi
      EnglishorIndonesianatau
      barungan ageng
      EnglishbigIndonesianbesar
      sane kawangun antuk
      EnglishwithIndonesianoleh
      21 selikur soroh
      EnglishgroupIndonesianjenis
      pirantine. Soang-soang
      EnglisheachIndonesianmasing-masing
      pirantine punika
      EnglishthatIndonesianitu
      madue
      EnglishhaveIndonesianmemiliki
      pesengan
      EnglishsqueezeIndonesiannama
      tur
      EnglishandIndonesiandan
      kawigunan
      EnglishbenefitsIndonesianmanfaat
      sane matiosan
      EnglishdifferentIndonesianberbeda
      , minakadi
      English-Indonesianterutama

      1. Atungguh trompong

      , medaging 10 pencon 2. Atungguh reong
      Englishan instrument used in balinese gamelan musicIndonesiansebuah instrumen gamelan di bali
      , medaging 12 pencon 3. Ajangkepan Giying
      Englishgamelan instrumentIndonesian-
      soang-soang
      EnglisheachIndonesianmasing-masing
      nganggen
      EnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
      10bilah 4. Kalih
      EnglishtwoIndonesiandua
      jangkep
      EnglishcompleteIndonesianlengkap
      Pemade
      Englishgamelan instrumentIndonesian-
      , soang-soang nganggen 10 bilah 5. Kalih jangkep Kantioan, soang-soang nganggen 10 bilah 6. Ajangkepan Kenyur soang-soang nganggen bilah 7. Ajangkepan Calung
      English-Indonesiantempat garam terbuat dari tempurung kelapa.
      , soang-soang nganggen bilah 8. Ajangkepan Jegog
      Englishgamelan instrumentIndonesiangamelan
      , soang-soang nganggen bilah 9. Ajangkepan kendang
      Englishdrum, kind of aIndonesian-
      cedugan 10. Ajangkepan kendang gupekan 11. Ajangkepan kendang krumpungan 12. Kajar
      Englishone of the balinese gamelan instruments that acts as a mat holder (rhythm)Indonesiansalah satu alat gamelan bali yg berperan sebagai pemegang mat (irama)
      asiki
      English-Indonesiansatu
      13. Kempli
      Englishgamelan instrumentIndonesiangamelan
      asiki 14. Kempur
      Englishgamelan instrumentIndonesian-
      asiki 15. Bende
      EnglishmusicIndonesiansalah satu alat gamelan bali (spt canang)
      asiki 16. Kemong
      English-Indonesiangamelan
      asikih 17. Gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      lanang-wadon 18. Apangkon cengceng
      Englishbalinese traditiona instrumentIndonesiangamelan
      gecek
      Englishpress with nailsIndonesiantekan dengan kuku
      19. Kutus
      EnglisheightIndonesiandelapan
      cakep
      EnglishencloseIndonesianlontar
      cengceng kopyak 20. Kalih suling
      EnglishfluteIndonesian-
      alit
      EnglishsmallIndonesiankecil
      , tur
      EnglishandIndonesiandan
      akutus suling ageng
      EnglishbigIndonesianbesar
      . 21. Rebab
      EnglishmusicalIndonesianrebab
      asiki.

      Gamelan gong

      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      nganggen
      EnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
      saih
      EnglishresembleIndonesianmirip
      pelog
      EnglishmusicIndonesian-
      nada
      EnglishsoundIndonesiansuara
      wastanne. Pateh
      EnglishsimilarIndonesiansama
      sakadi
      EnglishasIndonesian-
      saih pelog nada gamelan bali
      EnglishbaliIndonesianbali
      sane
      EnglishasIndonesianyang
      tiosan
      Englishanything elseIndonesianyang lain
      , sakadi gamelan Gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      Gede
      EnglishbigIndonesianbesar
      , miwah
      EnglishandIndonesiandan
      Gong Palegongan antuk
      EnglishwithIndonesianoleh
      jajaran suarane minakadi
      English-Indonesianterutama
      Ding
      Englishone of the tones of the five tones in balinese gamelan (music)Indonesiansalah satu nada dari panca nada dalam gamelan bali
      , Dong
      EnglishmusicIndonesian-
      , Deng
      EnglishmusicIndonesiansalah satu dr panca nada dl gamelan bali
      , Dung
      EnglishmusicIndonesian-
      , Dang
      EnglishmusicIndonesian-
      . Tiosan
      Englishanything elseIndonesianyang lain
      punika
      EnglishthatIndonesianitu
      ring
      EnglishatIndonesiandi
      gamelan bali wenten
      Englishthere isIndonesianada
      sane kawastanin
      Englishto be calledIndonesiandinamakan
      Ngumbang-ngisep. Ngumbang-Ngisep inggih
      EnglishyesIndonesianiya
      punika kakalih
      EnglishtwoIndonesiandua
      suara
      EnglishsoundIndonesian-
      sane pateh
      EnglishsimilarIndonesiansama
      , sakemaon madue
      EnglishhaveIndonesianmemiliki
      frekuensi utawi
      EnglishorIndonesianatau
      reng
      Englishwooden or bamboo blades mounted on rafters where tiles are installedIndonesianbilah-bilah kayu atau bambu yang dipasang pada kasau tempat memasang genting
      sane metiosan malih
      EnglishagainIndonesian-
      akidik
      EnglishsmallIndonesiansedikit
      . Yening
      EnglishifIndonesiankalau
      makakalih
      EnglishbothIndonesiankeduanya
      suara ngumbang-ngisep nika
      EnglishthatIndonesianitu
      tabuhang janten
      EnglishdefiniteIndonesianpasti
      sampun
      EnglishalreadyIndonesiansudah
      ngawetuang reng suara sane mabinayan
      EnglishdifferentIndonesianberbeda
      sakewanten
      EnglishbutIndonesiantetapi
      kakantenan metu
      Englishto cause to come outIndonesianke luar
      suara sane becik
      EnglishgoodIndonesianbaik
      tur
      EnglishandIndonesiandan
      lengud kapirengan.

      Ring

      gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      taler
      EnglishalsoIndonesianjuga
      kauningin
      EnglishknownIndonesiandiketahui
      sane
      EnglishasIndonesianyang
      kawastanin
      Englishto be calledIndonesiandinamakan
      keseimbangan inggih
      EnglishyesIndonesianiya
      punika
      EnglishthatIndonesianitu
      tatacara idup
      EnglishliveIndonesianhidup
      sane madasar antuk
      EnglishwithIndonesianoleh
      Rwa
      EnglishplusIndonesian-
      Bhineda, jele-melah, becik-kaon, pateh-matiosan. Indike puniki
      Englishlike thisIndonesianbegini
      sering
      EnglishoftenIndonesiankikir
      kacingak
      Englishseen byIndonesiandilihat (oleh)
      ring
      EnglishatIndonesiandi
      bantang
      EnglishstickIndonesiansepotong batang kayu
      Kesenian Bali
      EnglishbaliIndonesianbali
      sane ngutamayang
      Englishpriority, prominent, specialIndonesianmengutamakan
      rwa
      EnglishplusIndonesian-
      bhineda puniki ngantos mijil
      EnglishmeterIndonesian-
      uger-uger
      EnglishfenceIndonesianperaturan
      miwah
      EnglishandIndonesiandan
      tata
      EnglishorderIndonesianaturan
      titi
      EnglishbridgeIndonesiantitian
      sane dados
      EnglishmayIndonesianboleh
      papalihan ring balih-balihan
      EnglishperformanceIndonesiantontonan
      keseniane punika. Parindikan
      English-Indonesian-
      keseimbangan utawi
      EnglishorIndonesianatau
      papadan
      EnglishintersectionIndonesianperempatan
      puniki ngametuang wangun-wangun sane simetris miwah asimetris, ngametuang suara
      EnglishsoundIndonesian-
      sane harmonis utawi disharmonis, niki
      EnglishthisIndonesianini
      sampun
      EnglishalreadyIndonesiansudah
      sane kawastanin Rwa Bhineda. Rwa Bhineda puniki sane wenten
      Englishthere isIndonesianada
      ring gamelan Gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar, sapunapi
      EnglishwhatIndonesianbagaimana
      suara-suara sane mabinayan
      EnglishdifferentIndonesianberbeda
      kawigunanyane, mabinayan suarane, sakewanten
      EnglishbutIndonesiantetapi
      rikalaning nabuhang gamelane punika prasida
      EnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
      metu
      Englishto cause to come outIndonesianke luar
      tetabuhan sane becik
      EnglishgoodIndonesianbaik
      , lengud, tur
      EnglishandIndonesiandan
      ngelangenin.

      Indike puniki

      prasida
      EnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
      kapanggihin ring
      EnglishatIndonesiandi
      piranti
      Englishtool, kind ofIndonesianalat
      gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      sane
      EnglishasIndonesianyang
      wangunnyane mapasang-pasangan utawi
      EnglishorIndonesianatau
      mejangkepan. Lanang-wadon sane kaanggen
      English-Indonesian-
      ring ajangkepan kendang
      Englishdrum, kind of aIndonesian-
      miwah
      EnglishandIndonesiandan
      gong. Ngumbang-ngisep, suarane pateh
      EnglishsimilarIndonesiansama
      sakewanten
      EnglishbutIndonesiantetapi
      frekuensine mabinayan
      EnglishdifferentIndonesianberbeda
      , kaanggen ring suara2 sane mabilah tur
      EnglishandIndonesiandan
      mapencon. Ring
      EnglishatIndonesiandi
      wewidangan
      EnglishareaIndonesianwilayah
      tatacara nabuhin gamelane punika
      EnglishthatIndonesianitu
      metu
      Englishto cause to come outIndonesianke luar
      raris
      Englishplease go aheadIndonesiansilakan
      istilah-istilah sane sering
      EnglishoftenIndonesiankikir
      kangge
      Englishused asIndonesiandipakai (oleh)
      ritatkala ngolah
      Englishto moveIndonesianmengolahnya
      suarane minakadin ngotek
      EnglishprodIndonesianmenjolok
      , norot, cecandetan, ngoncang
      Englishto hit in turnIndonesianmemukul lesung beramai-ramai dengan irama bersahut-sahutan
      , ubit-ubitan. Tatacara ngotek utawi kotekan inggih
      EnglishyesIndonesianiya
      punika nganggen
      EnglishuseIndonesianmenggunakan, memakai
      uger-uger
      EnglishfenceIndonesianperaturan
      polos
      EnglishhonestIndonesiansangat sederhana
      sane suarane nganutin
      EnglishrelevantIndonesian-
      kajar
      Englishone of the balinese gamelan instruments that acts as a mat holder (rhythm)Indonesiansalah satu alat gamelan bali yg berperan sebagai pemegang mat (irama)
      , sangsih
      EnglishdifferentIndonesianberbeda
      suarane nenten
      Englishdoesn'tIndonesiantidak
      nganutin kajar. Makasami
      EnglishallIndonesiansemua
      ngawentenan ceciren-ceciren Rwa
      EnglishplusIndonesian-
      Bhinedane sakewantenan metu sane becik
      EnglishgoodIndonesianbaik
      .

      Ketahnyane

      prasida
      EnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
      kapanggihin wangun-wangun gending
      EnglishsongIndonesianlagu
      gong
      Englishgamelan instrumentIndonesiangong
      kebyar
      EnglishmusicIndonesian-
      madue
      EnglishhaveIndonesianmemiliki
      pah-pahan wangun
      English-Indonesianbentuk
      minakadi
      English-Indonesianterutama
      , kawitan
      EnglishclanIndonesian-
      , pengawak, miwah
      EnglishandIndonesiandan
      pengecet. Kawitan
      EnglishclanIndonesian-
      nirgamayang sekadi
      Englishaccording toIndonesiansebagaimana
      sirah
      EnglishheadIndonesiankepala
      imanusane, pengawak nirgamayang sekadi awak
      EnglishbodyIndonesianbadan
      manusane, pengecet nirgamayang sekadi batis
      EnglishfootIndonesiankaki
      manusane. Makasami
      EnglishallIndonesiansemua
      pah-pahane punika
      EnglishthatIndonesianitu
      mawit
      Englishto come fromIndonesianasal
      sakeng rwa
      EnglishplusIndonesian-
      bhineda sane
      EnglishasIndonesianyang
      nenten
      Englishdoesn'tIndonesiantidak
      prasida kapasahang
      English-Indonesiandipisahkan
      mangda
      Englishso thatIndonesianagar
      prasida ngamijilang
      EnglishshowIndonesianmelahirkan
      tetabuhan sane prasida ngelangonin.

      Gong kebyar inggih punika silih sinunggil gamelan Bali sane nganggen laras pelog lima nada sane ngametuang gending tetabuhan kekebyaran. Gong kebyar maktayang tetabuhan kekebyaran antuk wangun komposisi sane nabuhang makasami piranti gamelane risajeroning aksentuasi sane poliritmik, dinamis miwah harmonis. Manut Sugiartha (2008: 51) maosang, gong kebyar inggih punika orkestra tradisional bali sane madue ceciren keras. Konstruksi harmonis ngametuang paiketan gamelan kebyar sane akehang medaging piranti perkusi, piranti sane kaupin, miwah piranti sane mekaradan. Pinaka gamelan sane kawigunannyane anggen tabuh pategak (instrumental), nabuhang tari-tarian taler anggen sarana melajah, gamelan gong kebyar gelis ngelimbak tur nudut kayun para yowanane miwah para jana ring sajebag jagate meled mlajahin gamelan gong kebyar puniki.


      Gong kebyar kakantenan metu sawatara duk warsa 1915, sampun ketah krama baline uning indik gamelan puniki, tur sampun akeh banjar, utawi desa miwah sanggar sane madue gamelan gong kebyar puniki, punika taler makueh anake nganggen gamelan gong kebyar ring makudang-kudang parikrama sakeng presentasi estetik murni ngantos kaanggen ritatkala ngiringan upacara Yadnya. I Wayan Rai (2008: 7-8) maosang ring Bali sawatara wenten 1600 (siu telung atak) barung gong kebyar. Wantah mangkin jumlahnyane nyantos bertambah. Gamelan puniki wenten sane druen banjar, desa, lembaga formal, miwah druen krama niri-niri. Kawentenan punika kantun kawewehin malih sakeng makuehne barungan gamelan gong kebyar ring makudang-kudang kota ring Indonesia taler nyantos ring dura negara.


      Ring dura Negara, gong kebyar kapertama kauningin sakeng literatur miwah rekaman. Silih sinunggil rekaman punika kaasilang olih Odeon lan Beka sane sampun ngerekam gending gong kebyar sekadi Kebyar Ding sempati ring Belaluan Badung, duk warsa 1931 (siu sangangatus telung dasa siki) sekaa gong kebyar Peliatan ngawentenang balih-balihan ring acara Colonial Exposition ring Paris. Raris kelanturang malih ring warsa 1952 (siu sangangatus seket kalih)-1953(siu sangangatus seket tiga) ring Amerika Serikat. Makalih tour kesenian puniki prasida nincapang malih kawentenan gong kebyar druene.


      Ngantos mangkin gamelan gong kebyar setata dados media diplomasi kebudayaan sakeng Negara Indonesia. Wentenne sekaa gong kebyar sane kautus miwah kagenahang ring kantor kedutaan Negara kaanggen nincapang miwah pasawitran ring paiketan sakeng Indonesia sareng panegara tiosan.


      Sane mangkinGamelan Gong Kebyar prasida gelis ngalimbak miwah polih apresiasi positif, santukan gamelan puniki praktis tur fleksibel. Gamelan gong kebyar ngicenin genah kreatifitas sane pinih jimbar majeng ring pengrawtine. Minakadi sekaa gong alit-alit, bajang-bajang, truna-truna, truna-truni, taler werdha prasida ngamijilang kreasine tur prasida matetabuhan sane atraktif tur metaksu.


      Piranti-piranti gamelan gong kebyar puniki jangkepne makueh metiosan. Yening gong kebyar sane pinih jangkep kawastanin gamelan gong kebyar barungan jangkep utawi barungan ageng sane kawangun antuk 21 (selikur) soroh pirantine. Soang-soang pirantine punika madue pesengan tur kawigunan sane matiosan, minakadi :

      1. Atungguh trompong, medaging 10 pencon 2. Atungguh reong, medaging 12 pencon 3. Ajangkepan Giying soang-soang nganggen 10bilah 4. Kalih jangkep Pemade, soang-soang nganggen 10 bilah 5. Kalih jangkep Kantioan, soang-soang nganggen 10 bilah 6. Ajangkepan Kenyur soang-soang nganggen 7 bilah 7. Ajangkepan Calung, soang-soang nganggen 5 bilah 8. Ajangkepan Jegog, soang-soang nganggen 5 bilah 9. Ajangkepan kendang cedugan 10. Ajangkepan kendang gupekan 11. Ajangkepan kendang krumpungan 12. Kajar asiki 13. Kempli asiki 14. Kempur asiki 15. Bende asiki 16. Kemong asikih 17. Gong lanang-wadon 18. Apangkon cengceng gecek 19. Kutus cakep cengceng kopyak 20. Kalih suling alit, tur akutus suling ageng. 21. Rebab asiki.


      Gamelan gong kebyar nganggen saih pelog 5 nada wastanne. Pateh sakadi saih pelog 5 nada gamelan bali sane tiosan, sakadi gamelan Gong Gede, miwah Gong Palegongan antuk jajaran suarane minakadi : Ding, Dong, Deng, Dung, Dang. Tiosan punika ring gamelan bali wenten sane kawastanin Ngumbang-ngisep. Ngumbang-Ngisep inggih punika kakalih suara sane pateh, sakemaon madue frekuensi utawi reng sane metiosan malih akidik. Yening makakalih suara ngumbang-ngisep nika tabuhang janten sampun ngawetuang reng suara sane mabinayan sakewanten kakantenan metu suara sane becik tur lengud kapirengan.


      Ring gong kebyar taler kauningin sane kawastanin “keseimbangan” inggih punika tatacara idup sane madasar antuk Rwa Bhineda, jele-melah, becik-kaon, pateh-matiosan. Indike puniki sering kacingak ring bantang Kesenian Bali sane ngutamayang rwa bhineda puniki ngantos mijil uger-uger miwah tata titi sane dados papalihan ring balih-balihan keseniane punika. Parindikan keseimbangan utawi papadan puniki ngametuang wangun-wangun sane simetris miwah asimetris, ngametuang suara sane harmonis utawi disharmonis, niki sampun sane kawastanin Rwa Bhineda. Rwa Bhineda puniki sane wenten ring gamelan Gong kebyar, sapunapi suara-suara sane mabinayan kawigunanyane, mabinayan suarane, sakewanten rikalaning nabuhang gamelane punika prasida metu tetabuhan sane becik, lengud, tur ngelangenin.


      Indike puniki prasida kapanggihin ring piranti gong kebyar sane wangunnyane mapasang-pasangan utawi mejangkepan. Lanang-wadon sane kaanggen ring ajangkepan kendang miwah gong. Ngumbang-ngisep, suarane pateh sakewanten frekuensine mabinayan, kaanggen ring suara2 sane mabilah tur mapencon. Ring wewidangan tatacara nabuhin gamelane punika metu raris istilah-istilah sane sering kangge ritatkala ngolah suarane minakadin ngotek, norot, cecandetan, ngoncang, ubit-ubitan. Tatacara ngotek utawi kotekan inggih punika nganggen uger-uger polos sane suarane nganutin kajar, sangsih suarane nenten nganutin kajar. Makasami ngawentenan ceciren-ceciren Rwa Bhinedane sakewantenan metu sane becik.


      Ketahnyane prasida kapanggihin wangun-wangun gending gong kebyar madue pah-pahan wangun minakadi, kawitan, pengawak, miwah pengecet. Kawitan nirgamayang sekadi sirah imanusane, pengawak nirgamayang sekadi awak i manusane, pengecet nirgamayang sekadi batis i manusane. Makasami pah-pahane punika mawit sakeng rwa bhineda sane nenten prasida kapasahang mangda prasida ngamijilang tetabuhan sane prasida ngelangonin.

      In Indonesian

      Gong kebyar adalah salah satu barungan gamelan Bali berlaras pelog lima nada yang melahirkan ungkapan musikal benuansa kebyar. Gong kebyar menyajikan “tabuh-tabuh kekebyaran” dengan bentuk komposisi yang memainkan seluruh alat gamelan secara serentak dalam aksentuasi yang poliritmik, dinamis dan harmonis. Secara musikal gamelan Gong Kebyar menurut Sugiartha (2008 : 51), adalah sebuah orkestra tradisional Bali yang memiliki perangai keras (coarse sounding ensamble). Konstruksi harmonis yang melahirkan kesatuan perangkat gamelan Gong Kebyar didominasi oleh alat-alat perkusi, ditambah dengan beberapa alat tiup dan gesek. Sebagai gamelan yang berfungsi menyajikan gending-gending pategak (instrumental), mengiringi berbagai jenis tarian maupun dimanfaatkan sebagai media pembelajaran, Gong Kebyar telah dikenal dan menjadi populer dengan begitu cepat dan mampu menggugah semangat para pencinta gamelan Bali yang menyebar hampir di berbagai belahan dunia.


      Gong Kebyar yang diduga muncul pada tahun 1915, memang sudah umum dikenal oleh masyarakat Bali bahkan kini telah dimiliki hampir oleh setiap banjar dan desa di Bali, yang memfungsikan barungan gamelan ini untuk berbagai kepentingan, dari pentas seni yang bersifat presentasi estetik murni, hingga untuk mengiringi upacara ritual keagamaan. I Wayan Rai (2008:7-8) menyebutkan di Bali telah tercatat tidak kurang dari 1.600 barung gamelan Gong Kebyar tentu jumlah ini kian bertambah. Gamelan ini ada yang milik banjar, desa, lembaga formal, maupun perseorangan. Jumlah tersebut masih ditambah lagi dengan banyaknya barungan gamelan Gong Kebyar yang tersebar diberbagai kota di Indonesia dan manca negara.


      Di luar negeri, Gong Kebyar mula-mula dikenal lewat literatur dan rekaman. Salah satu rekaman itu adalah yang dihasilkan oleh Odeon dan Beka yang telah merekam gending-gending Gong Kebyar, seperti Kebyar Ding Sempati di Belaluan (Badung). Pada tahun 1931 Sekaa Gong Kebyar Peliatan mengadakan pertunjukan dalam rangkan Colonial Exposition di Paris. Lawatan sekaa ini dilanjutkan lagi tahun 1952 – 1953 ke Amerika Serikat. Kedua tour ini sudah tentu semakin menguatkan eksistensi gamelan Gong Kebyar di mata dunia.


      Sampai dewasa ini Gong Kebyar selalu menjadi salah satu media dari diplomasi kebudayaan Indonesia. Adanya group kesenian dan gamelan Gong Kebyar yang dikirim dan ditempatkan di kedutaan negara sahabat mempererat hubungan bilateral antara Indonesia dengan negara-negara di dunia.


      Gamelan Gong Kebyar dapat berkembang dengan cepat serta mendapat apresiasi yang positif sampai dewasa ini, karena Gong Kebyar merupakan sebuah barungan yang praktis dan memiliki fleksibelitas yang tinggi. Penyajian Gong Kebyar memberikan ruang yang tidak terbatas bagi para pemainnya (seperti sekaa gong : anak-anak, wanita, remaja, remaja campuran, dewasa termasuk para werdha) untuk berkreasi, yang dapat memberikan sentuhan atraktif dengan penampilan yang lebih hidup dan dinamis.


      Kelengkapan instrumen dalam satu barungan untuk gamelan Gong Kebyar tidak semuanya sama. Gong Kebyar dengan instrument yang paling lengkap disebut dengan Gong Kebyar Barungan Jangkep (Barungan Ageng) yang terdiri dari 21 jenis alat, masing-masing memiliki nama tersendiri dan fungsi tertentu terhadap barungannya, yaitu:

      1. satu tungguh trompong, memakai 10 pencon 2. satu tungguh reyong, memakai 12 pencon 3. sepasang giying, memakai 10 bilah 4. dua pasang pemade, memakai 10 bilah 5. dua pasang kantil, memakai 10 bilah 6. sepasang kenyur, memakai 7 bilah 7. sepasang calung, memakai 5 bilah 8. sepasang jegogan, memakai 5 bilah 9. satu pasang kendang cedugan 10. satu pasang kendang gupekan 11. satu pasang kendang krumpungan 12. sebuah kajar 13. sebuah kempur 14. sebuah bende 15. sebuah kemong 16. sebuah kempli 17. satu pasang gong lanang-wadon 18. satu pangkon cengceng gecek 19. delapan cakep cengceng kopyak 20. dua buah suling kecil dan delapan buah suling besar 21. sebuah rebab

      Secara musikal gamelan Gong Kebyar menggunakan sistem pelog lima nada, sama dengan sistem pelog lima nada pada jenis gamelan Bali yang lain, seperti gamelan Gong Gede, Gong Kebyar dan Palegongan, dengan urutan nada-nada seperti : nding, ndong, ndeng, ndung, dan ndang. Selain itu di dalam sistem pelarasan gamelan Bali ada istilah ngumbang-ngisep. Ngumbang-ngisep adalah dua buah nada yang sama, secara sengaja dibuat dengan selisih frekuensi yang sedikit berbeda. Kalau kedua nada pangumbang dan pangisep dimainkan secara bersamaan maka akan timbul ombak suara yang secara estetika dalam karawitan Bali merupakan salah satu wujud keindahan.


      Di dalam Gong Kebyar juga dikenal konsep keseimbangan yaitu sikap hidup yang berorientasi pada “dualisme” baik dan buruk atau yang mencakup persamaan dan perbedaan. Konsep ini dapat dilihat dalam tema-tema kesenian Bali yang sebagian besar berangkat dari dualisme tersebut, sehingga muncul norma dan etika yang kuat dan menjadi bagian dari pertunjukan kesenian. Konsep keseimbangan yang berdimensi dua dapat menghasilkan bentuk-bentuk simetris yang sekaligus asimetris atau jalinan yang harmonis sekaligus disharmonis yang lazim disebut dengan Rwa Bhineda. Dalam konsep rwa bhineda terkandung pula semangat kebersamaan, adanya saling keterkaitan dan kompetisi mewujudkan interaksi dan persaingan. Keseimbangan dalam dimensi dua menjadi salah satu konsep dasar dalam musik Bali termasuk gamelan Gong Kebyar.


      Hal ini tercermin dalam instrumen-instrumen Gong Kebyar umumnya dibuat dalam bentuk berpasangan ; lanang – wadon atau laki perempuan, istilah ini dipakai dalam penamaan kendang dan gong. Sistem laras ngumbang – ngisep ; nada yang sama namun dengan frekuensi yang berbeda. Unsur jalinan nada-nada atau suara dengan istilah yang bervariasi, seperti : kotekan, cecandetan, tetorekan dan ubit-ubitan. Teknik bermain kotekan ; menggunakan pukulan sangsih (yang jatuh diantara ketukan) dan pukulan polos (yang jatuh pada ketukan). Semuanya ini mengingatkan adanya unsur-unsur dalam keseimbangan yang tidak selamanya sejajar, tetapi dalam interaksi yang bersifat kompetitif.


      Secara umum dapat diamati, bahwa struktur gending-gending Gong Kebyar terdiri dari tiga bagian pokok, yaitu : kawitan, pangawak dan pangecet. Kawitan diibaratkan sebagai kepala, pangawak diibaratkan sebagai badan, dan pangecet diibaratkan sebagai kaki. Bagian-bagian ini diporsikan secara seimbang, dimana unsur rwa bhineda selalu tertanam didalamnya guna mewujudkan keharmonisan pada masing- masing bagian atau keharmonisan antara bagian yang satu dengan yang lainnya. Secara konseptual, kedua elemen ini menjadi dualisme yang selalu tercermin dalam aktivitas seni di Bali.

      In other local languages

      Audios

      Photos

      Articles