How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Kuluk Ngempu Rare

Si Gukguk.jpg
Location
Tabanan
Main characters
Event
Dictionary words


    Add your comment
    BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

    Summary



    In English

    In Balinese

    Suba limang tiban makurenan, pangaptinne I Putu ajak Ni Made mara kaisinin. Sing kodag-kodag liang kenehne disubane embas rare luh. Pianakne adanina Ni Koncreng. Sasukat ento, I Putu ajak Ni Made mapungkusan Pan Koncreng ajak Men Koncreng. Ipun makadadua tusing ja keweh ngempu pianakne sawireh ia ngelah kuluk ane andel nyaga rarene. Kuluk Tongosin Iluh melah-melah, icang ajak memene lakar luas ka tegale ngalap kal jukut keto Pan Koncreng nunden kulukne apang nyaga pianakne. Guk, guk, guk . saut I Kuluk sambilanga ngutaltilang ikutne. I Kuluk ngerti ngresep tekening pangidihne Pan Koncreng. Sabilang semengan Luh Koncreng kalian luas magae tekening meme bapane. Rikala tengai, mara dengokina ka pondok. Mara neked di natah pondokne, Kulukne nyagjagin. Guk, guk, guk . Nang Koncreng ngentungang mamahan tur ngusudin tendas kulukne. Men Koncreng nganyonyoin pianakne. Ri kala Pasah, Pan Koncreng lan Men Koncreng luas ka peken. Dinane ento pekene rame sajan. Ada ane ngaba dagangan, keto masih kramane paseluk mablanja. Dinane ento, Pan Koncreng ajak Men Koncreng ngaba daganganne ka peken. Apa ja sekayane di tegalanne adepa. Tuah sisaanga anggon ajeng sadina-dina. Bli sing nyidang ngaba busung, nyuh, lan biune ka peken padidian. Iluh apang milu nimpalin bli ka peken pangidihne Pan Koncreng teken somahne. Yen icang milu, nyen kal ngempu tur nyaga pianake di pondok, bli? Serahang tekening I Kuluk. Kaden ia cicing dueg, satia, tur andel nyaga pianake Semengan ngremeng Pan Koncreng lan Men Koncreng luas ka peken. Kuluk Melah-melah nyen ngempu pianak icange Icang ajak memene kal ke peken ngaba dagangan. Buin jep gagapina bakpao keto pangidih Pan Koncreng tekening kulukne. Guk, guk, guk . saut I Kuluk sambilanga ngutaltilang ikutne. Ipun ngatehang Pan Koncreng lan Men Koncreng neked di pagehan pondokne. Disubane joh pajalan Pan Koncreng lan Men Koncrenge, Kuluke malipetan mulihan tur nongos di sisin pasarean rarene. Ia satia nyodog di samping rare ane ngengkis sirep. Rikala tengai, Pan Koncreng lan Men Koncreng suba majalan mulih ka pondokne. Paliatne bungah sawireh mulih ngaba bati. Ipun mangrenggotan ngaba beblanjaan. Tusing engsap meliang kulukne bakpao. Sawatara buin molas tindakan neked di pagehan pondokne, kulukne nyagjagin tur ngongkong. Guk, guk, guk, guk . Pan Koncreng maekin tur ngentungang bakpao. Nanging kulukne tusing cara biasane, prajani nyagjagin mamahan ane entunganga. Sawalikne kongkonganne ngancan ngerasang tur nglantangang. Pan Koncreng lan Men Koncreng kesiab ningalin bungut kuluke magetih. Iluh . keto Pan Koncreng lan Men Koncreng makraik. Kuluke ngamah pianake keto Men Koncreng nyerit sambilanga ngeling. Pan Koncreng ngentungang beblanjane tur malaib nyemak saang. Ia jagjagina teken kulukne sambilanga ningtingang batisne sakadi nangtangin. Plok Pan Koncreng nglanteg kulukne. Kulukne nyregseg tur pungkat. Paliat kuluke ngancan ngendukang sakadi nyelesin raga. Pan Koncreng lan Men Koncreng gageson malaib ka tengah pondokne. Ipun bagia kerana pianakne selamet rahayu. Pinakne ngrenjitang batis lan limane nyanggra patekan reramane. Meme bapane saling tolih. Mara ipun pedas, rikala ningalin bangken lelipi woh di natah kamarne. Liu tatu di awak lelpine. Kuluke nylametang pianake keto munyine Pan Koncreng lan Men Koncreng. Ipun encol pesu kal ngalih kuluk kasayanganne. Nanging lacur, kulukne suba mati.

    In Indonesian

    Gukguk, Si Penjaga Bayi

    Setelah lima tahun berumah tangga, harapan I Putu dan Ni Made pun terkabulkan. Mereka teramat bahagia setelah kelahiran bayi perempuan. Bayi itu diberinama Ni Koncreng. Sejak itu, I Putu dan Ni Made dipanggil Pak Koncreng dan Bu Koncreng. Mereka tidaklah kesulitan mengasuh bayinya, karena anjingnya yang bernama Si Guguk diandalkan menjaga bayi mungil itu. “Guguk! Jagalah putriku baik-baik, aku dan istriku pergi ke kebun memetik sayur-sayuran,” demikian perintah Pan Koncreng kepada anjing peliharaannya. “Guk, guk, guk….! jawab si Guguk sambil mengibas-ngibaskan ekornya. Ia mengerti betul perintah majikannya. Setiap pagi, bayi itu ditinggalkan bekerja oleh suami istri itu. Menjelang tengah hari, mereka kembali ke rumah. Sebelum memasuki halaman rumah, si Guguk menyambut dengan manja. “Guk, guk, guk….!” Pan Koncreng melemparkan makanan dan mengelus-elus kepala anjingnya. Sang istri pun menyusui bayinya dengan tenang. Saat hari Pasah, Pak Koncreng dan Bu Koncreng pergi ke pasar. Hari itu, di pasar sangat ramai. Ada yang bawa dagangan, pembeli juga banyak berdatangan berbelanja. Hari itu, Pak Koncreng dan Bu Koncreng bawa dagangannya ke pasar. Mereka menjual hasil kebunnya. Namun mereka tetap menyisakan untuk kebutuhan makan sehari-hari. “Aku tak mungkin bisa mengangkut janur, kelapa, dan pisang itu sendirian ke pasar. Kamu harus ikut!” kata sang suami kepada istrinya. “Kalau aku ikut, siapa yang akan menjaga putri kita?” “Serahkan saja kepada si Guguk! Bukankah dia anjing cerdas, setia, dan bertanggungjawab!” Pagi-pagi benar, suami istri itu berangkat ke pasar. “Guguk! Jagalah putriku baik-baik! Aku dan istriku berjualan ke pasar. Nanti kubawakan oleh-oleh bakpao!” perintah Pan Koncreng kepada anjingnya yang setia. “Guk, guk, guk….!” jawab anjing itu sambil mengibas-ngibaskan ekornya. Ia mengantarkan kedua majikannya sampai di pintu pagar. Setelah lenyap dari pandangan, anjing yang setia itu kembali ke tempat pembaringan bayi. Ia duduk dengan patuh di sebelah bayi yang tertidur lelap. Lewat tengah hari, Pak Koncreng dan Bu Koncreng kembali pulang. Wajahnya berseri-seri karena membawa banyak keuntungan. Tak lupa membawa keperluan masak sehari-hari dan oleh-oleh bakpao untuk si Gukguk. Lima belas langkah sebelum pintu pagar, muncul si Gukguk sambil menggonggong panjang. “Guk, guk, guk, guk….!” Pak Koncreng mendekatinya sambil melemparkan bakpao. Tetapi anjing penjaga bayi itu tak seperti biasanya, bernafsu melahap makanan yang diberikan. Sebaliknya memperkeras gonggongannya. Pak Koncreng dan Bu Koncreng terkejut melihat moncong si Gukguk berlumuran darah. “Iluh….” demikian teriak suami istri itu. “Anjing itu telah memakan bayi kita!” teriak sang istri sambil menangis. Pak Koncreng melepaskan beban yang diangkutnya lalu mengambil sebatang kayu bakar. Anjing itu pun mendekat seraya mengangkat kedua kaki depannya, seolah-olah menantang majikannya. Plok! Pak Koncreng memukul anjingnya. Anjing itu sempoyongan lalu rebah. Matanya memandang sayu seolah-olah menyesali perbuatannya. Pak Koncreng dan Bu Koncreng bergegas menuju kamar. Mereka bahagia melihat putrinya dalam keadaan selamat. Bayi itu menggerakkan kaki dan tangannya penuh senyum menyambut kepulangan orangtuanya. Sepasang suami istri saling pandang. Mereka baru tahu saat melihat bangkai ular piton di halaman kamar. Bangkai ular itu penuh luka. “Si Gukguk menyelamatkan bayi kita!” seru suami istri itu. Mereka bergegas menemui anjing kesayangannya. Didapati anjing penjaga bayi itu telah mati.

    Sumber: Cerita Pilihan Tri Hita Karana karya Made Taro
    Nothing was added yet.