How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Tabuh Lemayung

Cudamani-Slider-08-opt.jpeg
Type of Performance
Music
Photo reference
Dokumentasi Sanggar Seni Çudamani
Genre
Gamelan Tradisi
Composer
Biography of Dewa Putu Berata
Musicians, group or orchestra
  • Sangar Seni Cudamani
Place of origin
Banjar Pengosekan Kaja, Desa Mas, Ubud, Gianyar, Bali
Instruments
Gamelan Smarandhana
Related Books
    Related Holidays


      Add your comment
      BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

      Videos

      Dokumentasi Sanggar Seni Çudamani

      Description


      In English

      Tabuh Lemayung was created by I Dewa Putu Berata, a traditional music composer whose abilities are well known globally. Currently he is the chairman of Sanggar Seni Cudamani, a non-profit arts foundation located in Banjar Pengosekan, Mas Village, Ubud which has a mission to preserve, preserve and reconstruct ancient music and dances that are almost forgotten and create many new works of art which are innovative both in the field of Balinese music and dance. Tabuh Lemayung is one of Dewa Berata's works that has received tremendous appreciation from both Balinese and foreign musicians. Lemayung was created by Dewa Berata during the 2004 General Election period. The inspiration for this work stemmed from political parties in the general election attempting to attract people's sympathy. A campaign full of promises and interests confused people, giving birth to the term "Lemayung" which has the meaning of 'uncertain feelings'. Lemayung then poured into the language of music with the parable of "little people" expressed in the weak rhythm and the ruler in a strong rhythm. All forms of differences and promises are transformed into melodies and dynamics of music that are beautiful and pleasant to hear as if to seduce and win the sympathy of the little people. But those who are observant and understanding will not be easily swayed by promises. Lemayung's musical compositions also narrate the spirit of honesty and foresight in choosing the best through out-of-the-box melodies and musical concepts.

      In Balinese

      Tabuh Lemayung karipta olih Dewa Putu Berata pinaka seniman sane sampun kaloktah ring dura desa nyantos dura negara. Dane sane mangkin dados manggala ring Sanggar Seni Cudamani. Sanggar Cudamani pinaka sanggar sane madue tatujon ngewangun, ngelingan miwah ngelimbakan seni tabuh lan tari sane sampun punah turmaning seni sane sampun tan kaelingan olih krama ne. Tiosan punika, Dewa Berata taler makueh sampun ngaripta tabuh lan tari sane inovatif. Tabuh Lemayung silih sinunggil tabuh sane karipta olih Dewa Berata sane makueh ngamolihang apresiasi sakeng seniman bali miwah seniman sakeng dura negara. Lemayung karipta duk warsa 2004 kalih tali pat Daweg punika sedeng rame-rame anake pacang ngawentenan Pemilu. Rikalaning nyanggra pemilune punika makueh partai-partai sane micayang janji ke sekancan kramane. Irika raris kramane bingung utawi paling pacang milih sane cen jagi anggen pemimpin. Bingung tur paling punika yening raosang ring basa bali kawastanin Lemayung. Lemayung puniki raris kasobyahang ring lengkara musik pinaka cihna sakeng ipun krama. Ritme tabuh sane enduk miwah halus cihna sakeng kramane. Ritme tabuh sane ageng tur kuat pinaka cihna sakeng sang angwerat. Melodi sane manis pinaka janjin ipun sane kaanggen ngerayu kramane. Sakewanten sang sane pageh nenten pacang kayun kagoda olih janji-janji punika. Ring tabuh lemayung puniki taler medaging kasuksman mangdane iraga celing tur pageh rikalaning ngerereh pemimpin sane pinih becik medasar antuk ritme miwah melodi sane nenten umum.

      Lemayung nganggen gamelan Semarandhana sane marupa tabuh kreasi pepanggulan. Tabuh kreasi pepanggulan pinaka jangkepan sakeng tabuh kreasi kekebyaran miwah tabuh kreasi lelambatan. Tabuh kreasi kekebyaran pinaka tabuh sane anyar, sane medue unsur-unsur melodi sane anyar marupa kekebyaran sane kanggen ring gamelan gong kebyar. Tabuh kreasi lelambatan pinaka tabuh lelambatan sane sampun ngamolihang pepayasan miwah kreasi, dadosne tabuh klasik punika prasida kekantenan anyar malih.

      Tabuh kreasi kekebyaran nganggen kendang gupekan kendang sane nenten nganggen panggul Tabuh lelambatan nganggen kendang cedugan kendang sane ngaggen panggul taler ciri sakeng tabuh lelambatan nganggen tungguhan trompong. Yening tabuh kreasi pepanggulan, nganggen makasami piranti ring gong kebyar, sekadi kendang cedugan, trompong, gangsa, kempli, bebende sane nyihanyang tabuh lelambatan sakewanten ring pepanggulan nenten nganggen wangun-wangun sekadi lelambatan. Tabuh kekebyaran kacihnayang antuk wangun-wangun sakeng gangsa, kendang miwah reyong.

      Tabuh Lemayung ngeranjing ring soroh tabuh kreasi pepanggulan. Sane kakepah dados tigang baga, inggih punika: kawitan, pengawak, pengecet. Ring baga kawitan, lemayung nganggen gending sane bawak, katabuhang olih gangsa, reong miwah kendang sane ketekan kajarne ganjil, raris pola kendangne punika pegat ring tengah ketekan kajar punika. Pengrangrang terompong nganggen kalih patet, ring tengah-tengahe kaselagin antuk gangsa miwah reong. Pola reong nganggen pola sane nenten umum tur kekantenan kantun anyar inggih punika pola stratapikasi utawi pola meundag sakeng nada ageng nyantos nada alit, nirgamayang sekadi ombak ring segara. Ring paletan malih siki pengrangrang trompong nganggen patet selendro pinaka cihna sakeng kayun sane sedih. Raris kalanturin antuk oncag-oncagan kantil pinaka cihna sakeng suaran ipun krama sane sebet.

      Ring baga pengawak, gangsa sareng reong sane kaunggulan. Pola ketekan kajar sakeng gangsa sareng reong metiosan. Punika kekantenan becik pisan. Prasida ngametuang suara sane harmonis taler dinamika sane dinamis. Indike puniki sane nyihnayang sapunapi kawentenan jagate rikalaning nyanggra pemilu druene sane sekancan anake sane ngamiletin pacentokan puniki saling ngedengin raga. Rikalaning kotekan gangsa lan reong taler nganggen patet-patet pemero sane prasida ngantenan pola-pola tabuh sane dinamis.

      Raris ring baga pengecet kawangun antuk pola gegilakan antuk makudang-kudang modulasi miwah variasi sakeng tetabuhan gangsa, reyong, miwah kendang sane nyihnayang angayu bagia, suka, liang. Pola tetabuhane ring baga puniki nganggen kajar sane lincah miwah gending sane cepet. Tiosan ring pola gegilakan, ring pengecet puniki nganggen motif utawi pola gegenderan sane ketabuhang olih gangsa antuk nganggen ketekan berbanding 1. Pola kendang, reyong miwah sane tiosan saling ngedengin miwah ngunggulang raga. Nyantos wenten pola oncang-oncangan taler angsel sakeng reyong miwah kendang sane ngenterin gendinge nuju pekaad utawi penyuwud.

      Tabuh kreasi pepanggulan Lemayung sampun sering katabuhang ring acara Pesta Kesenian Bali miwah acara sane wenten ring dura negara. Ngantos mangkin tabuh Lemayung kantun raket ring kayun kramane. Akeh krama sane kantun eling sapunapi wangun-wangun tabuh lemayunge puniki sane prasida nudut manah lan kayun sang sane mirengin.

      Tabuh Lemayung karipta olih I Dewa Putu Berata pinaka seniman sane sampun kaloktah ring dura desa nyantos dura negara. Dane sane mangkin dados manggala ring Sanggar Seni Cudamani. Sanggar Cudamani pinaka sanggar sane madue tatujon ngewangun, ngelingan miwah ngelimbakan seni tabuh lan tari sane sampun punah turmaning seni sane sampun tan kaelingan olih krama ne. Tiosan punika, Dewa Berata taler makueh sampun ngaripta tabuh lan tari sane inovatif. Tabuh Lemayung silih sinunggil tabuh sane karipta olih Dewa Berata sane makueh ngamolihang apresiasi sakeng seniman bali miwah seniman sakeng dura negara.

      Lemayung karipta duk warsa 2004 (kalih tali pat). Daweg punika sedeng rame-rame anake pacang ngawentenan Pemilu. Rikalaning nyanggra pemilune punika makueh partai-partai sane micayang janji ke sekancan kramane. Irika raris kramane bingung utawi paling pacang milih sane cen jagi anggen pemimpin. Bingung tur paling punika yening raosang ring basa bali kawastanin Lemayung. Lemayung puniki raris kasobyahang ring lengkara musik pinaka cihna sakeng ipun I krama. Ritme tabuh sane enduk miwah halus cihna sakeng kramane. Ritme tabuh sane ageng tur kuat pinaka cihna sakeng sang angwerat. Melodi sane manis pinaka janjin ipun sane kaanggen ngerayu kramane. Sakewanten sang sane pageh nenten pacang kayun kagoda olih janji-janji punika. Ring tabuh lemayung puniki taler medaging kasuksman mangdane iraga celing tur pageh rikalaning ngerereh pemimpin sane pinih becik medasar antuk ritme miwah melodi sane nenten umum.


      Lemayung nganggen gamelan Semarandhana sane marupa tabuh kreasi pepanggulan. Tabuh kreasi pepanggulan pinaka jangkepan sakeng tabuh kreasi kekebyaran miwah tabuh kreasi lelambatan. Tabuh kreasi kekebyaran pinaka tabuh sane anyar, sane medue unsur-unsur melodi sane anyar marupa kekebyaran sane kanggen ring gamelan gong kebyar. Tabuh kreasi lelambatan pinaka tabuh lelambatan sane sampun ngamolihang pepayasan miwah kreasi, dadosne tabuh klasik punika prasida kekantenan anyar malih.


      Tabuh kreasi kekebyaran nganggen kendang gupekan (kendang sane nenten nganggen panggul). Tabuh lelambatan nganggen kendang cedugan (kendang sane ngaggen panggul), taler ciri sakeng tabuh lelambatan nganggen tungguhan trompong. Yening tabuh kreasi pepanggulan, nganggen makasami piranti ring gong kebyar, sekadi kendang cedugan, trompong, gangsa, kempli, bebende sane nyihanyang tabuh lelambatan sakewanten ring pepanggulan nenten nganggen wangun-wangun sekadi lelambatan. Tabuh kekebyaran kacihnayang antuk wangun-wangun sakeng gangsa, kendang miwah reyong.


      Tabuh Lemayung ngeranjing ring soroh tabuh kreasi pepanggulan. Sane kakepah dados tigang baga, inggih punika: kawitan, pengawak, pengecet. Ring baga kawitan, lemayung nganggen gending sane bawak, katabuhang olih gangsa, reong miwah kendang sane ketekan kajarne ganjil, raris pola kendangne punika pegat ring tengah ketekan kajar punika. Pengrangrang terompong nganggen kalih patet, ring tengah-tengahe kaselagin antuk gangsa miwah reong. Pola reong nganggen pola sane nenten umum tur kekantenan kantun anyar inggih punika pola stratapikasi utawi pola meundag sakeng nada ageng nyantos nada alit, nirgamayang sekadi ombak ring segara. Ring paletan malih siki pengrangrang trompong nganggen patet selendro pinaka cihna sakeng kayun sane sedih. Raris kalanturin antuk oncag-oncagan kantil pinaka cihna sakeng suaran ipun I krama sane sebet.


      Ring baga pengawak, gangsa sareng reong sane kaunggulan. Pola ketekan kajar sakeng gangsa sareng reong metiosan. Punika kekantenan becik pisan. Prasida ngametuang suara sane harmonis taler dinamika sane dinamis. Indike puniki sane nyihnayang sapunapi kawentenan jagate rikalaning nyanggra pemilu druene sane sekancan anake sane ngamiletin pacentokan puniki saling ngedengin raga. Rikalaning kotekan gangsa lan reong taler nganggen patet-patet pemero sane prasida ngantenan pola-pola tabuh sane dinamis.


      Raris ring baga pengecet kawangun antuk pola gegilakan antuk makudang-kudang modulasi miwah variasi sakeng tetabuhan gangsa, reyong, miwah kendang sane nyihnayang angayu bagia, suka, liang. Pola tetabuhane ring baga puniki nganggen kajar sane lincah miwah gending sane cepet. Tiosan ring pola gegilakan, ring pengecet puniki nganggen motif utawi pola gegenderan sane ketabuhang olih gangsa antuk nganggen ketekan 5 berbanding 1. Pola kendang, reyong miwah sane tiosan saling ngedengin miwah ngunggulang raga. Nyantos wenten pola oncang-oncangan taler angsel sakeng reyong miwah kendang sane ngenterin gendinge nuju pekaad utawi penyuwud.


      Tabuh kreasi pepanggulan Lemayung sampun sering katabuhang ring acara Pesta Kesenian Bali miwah acara sane wenten ring dura negara. Ngantos mangkin tabuh Lemayung kantun raket ring kayun kramane. Akeh krama sane kantun eling sapunapi wangun-wangun tabuh lemayunge puniki sane prasida nudut manah lan kayun sang sane mirengin.

      In Indonesian

      Tabuh Lemayung diciptakan oleh I Dewa Putu Berata seorang komposer musik tradisi yang kemampuannya sudah dikenal hingga mancanegara. Saat ini beliau menjabat sebagai ketua dari Sanggar Seni Çudamani, sebuah yayasan seni non profit berlokasi di Banjar Pengosekan, Desa Mas, Ubud yang memiliki misi untuk menjaga, melestarikan dan merekonstruksi musik dan tarian kuno yang hampir dilupakan serta banyak menciptakan karya-karya baru yang bersifat inovatif baik dalam bidang musik dan tari Bali. Tabuh Lemayung adalah salah satu karya Dewa Berata yang mendapat apresiasi luar biasa baik dari musisi Bali maupun musisi luar negeri.

      Lemayung diciptakan oleh Dewa Berata pada periode Pemilihan Umum tahun 2004. Inspirasi karya ini muncul ketika partai-partai peserta pemilu mengumbar janji-janji politik untuk menarik simpati rakyat. Kampanye yang penuh janji dan kepentingan membuat rakyat bingung dalam menentukan pilihan sehingga melahirkan istilah “Lemayung” yang memiliki makna ‘perasaan yang tak menentu’. Lemayung kemudian dituang ke dalam bahasa musik dengan perumpamaan rakyat kecil yang diekspresikan dalam ritme lagu lemah dan penguasa dalam ritme lagu yang kuat. Segala bentuk perbedaan dan janji-janji ditransformasikan ke dalam bentuk melodi dan dinamika musik yang indah dan enak didengar seolah merayu dan merebut simpati rakyat kecil. Tetapi bagi mereka yang jeli dan paham tidak akan mudah goyah oleh janji. Komposisi musik Lemayung juga menarasikan semangat kejujuran dan kejelian dalam memilih yang terbaik melalui melodi dan konsep musikal yang di luar kebiasaan.

      Lemayung menggunakan gamelan Semarandana sebagai media ungkap dengan komposisi musik berbentuk tabuh kreasi pepanggulan. Tabuh kreasi pepanggulan mengadopsi kaidah tabuh kreasi kekebyaran dan tabuh kreasi lelambatan. Tabuh kreasi kekebyaran memiliki bentuk dan unsur aransemen baru dengan pola-pola kekebyaran dan ditabuhkan dalam Gong Kebyar. Sedangkan lelambatan kreasi adalah komposisi karawitan yang mengkreasikan atau mengaransemen bentuk dan unsur- unsur tabuh lelambatan klasik sehingga nampak baru.

      Penggunaan tungguhan kendang dan trompong sangat menentukan jenis komposisi yang dimainkan. Tabuh kreasi kekebyaran menggunakan kendang gupekan (kendang yang dipukul dengan tangan) dan tidak menggunakan tungguhan trompong. Dalam tabuh lelambatan, kendang yang digunakan adalah kendang cedugan yaitu kendang yang ukurannya lebih besar dan menggunakan panggul untuk membunyikannya, selain itu juga menggunakan tungguhan trompong yang menjadi ciri dari Tabuh Lelambatan. Tabuh Kreasi Pepanggulan menggunakan seluruh tungguhan yang ada dalam barungan Gong Kebyar termasuk trompong, kendang cedugan, bebende dan kempli, yang mana tungguhan ini merupakan tungguhan penentu dalam memainkan gending- gending lelambatan. Akan tetapi tidak menggunakan bentuk, struktur, dan hukum- hukum lelambatan. Sedangkan pengadopsian dari Tabuh Kekebyaran terletak pada motif pukulan instrumen seperti gangsa, kendang, dan reyong.

      Sebagai komposisi karawitan bali, Tabuh Lemayung tetap menggunakan tiga konsep dasar yaitu konsep Tri Angga (kawitan,pengawak, pengecet). Pada bagian kawitan (bagian kepala) Lemayung menggunakan motif lagu pendek yang dibawakan oleh gangsa, reyong dan kendang secara bergantian. Pola kendang menggunakan hitungan ganjil, menggantung lalu putus di tengah-tengah hitungan. Pengrangrang terompong memakai dua model patet dan di tengah-tengah permainan diselingi gangsa dan reyong. Permainan reyong juga menyajikan pola yang di luar kebiasaan, yaitu dimainkan secara berundag atau model stratapikasi, mengalir dari nada tinggi ke rendah mengibaratkan gulungan ombak di pantai. Pada segmen kedua terompong memainkan patet selendro yang mengesankan suasana menyayat hati dipadukan dengan melodi pukulan nyogcag tungguhan kantilan yang menggambarkan kesedihan rakyat.

      Pada bagian pengawak (bagian badan lagu) memainkan perbedaan tempo dan hitungan pada permainan gangsa dan reyong dengan pola lagu yang dibawakan secara bergantian menonjolkan gangsa dan reyong. Pola ini menghasilkan harmoni yang indah didengar serta dinamika yang dinamis menggambarkan situasi pemilu yang saling berlomba mencari dukungan dengan menonjolkan diri. Pada tungguhan reyong dan gangsa juga memanfaatkan nada pemero untuk memperkaya ornamen kotekan.

      Pada bagian pengecet atau pekaad (bagian kaki/bagian akhir), pola lagu berbentuk gilak dengan bermacam-macam modulasi dengan variasi tabuhan gangsa, reyong dan kendang yang menggambarkan suasana yang lebih hingar bingar dan gembira. Pola tabuhannya lebih lincah dan bermain pada tempo yang lebih cepat. Selain dibentuk dengan gilak, pengecet juga diselingi pola gegenderan dengan hitungan ganjil yaitu lima berbanding satu. Hitungan kontras, dan penonjolan masing- masing kelompok tungguhan seperti gangsa, reyong, dan kendang, terus menghiasi bagian ini. Rangkaian motif oncang-oncangan yang dikombinasikan dengan pola angsel reyong dan kendang menghantarkan komposisi ini ke melodi penutup.

      Lemayung telah sering dipentaskan oleh Sanggar Çudamani dalam berbagai kesempatan seperti pada Pesta Kesenian Bali dan juga pada pementasan di luar negeri. Hingga kini Lemayung masih tetap meninggalkan kesan luar biasa melalui konsep dan komposisi musiknya yang tak mudah dilupakan.

      In other local languages

      Audios

      Photos

      Articles