Prasasti Bwahan

From BASAbaliWiki
Bwahan BASAbali Wiki.jpg
Title of Work
Prasasti Bwahan
Type
⧼IdentificationMap-Prasasti⧽
Photo Reference
Location
Credit
Reference
Background information


    Add your comment
    BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

    Summary


    In English

    The Bwahan inscription is a collection of 23 inscriptions which are grouped into five groups, namely the Bwahan inscription A, B, C, D and E (Setiawan, 2017). The basis of this classification is the difference in the year the inscription was issued and the king who ruled at that time. So, the Bwahan inscription is a collection of copper inscriptions from five different periods between 994 AD to 1181 AD.

    Bwahan (now Buahan) is one of five villages located in the “karaman i wingkang ranu”, or villages on the shores of Lake Batur. These five ancient villages are Buahan (Bwahan), Songan, Kedisan, Trunyan and Abang (Air Hawang). In ancient Bali, these villages existed and most of their names are still unchanged today.

    The Bwahan A inscription was issued by King Udayana and his empress in 994 AD, containing the king's decision to administratively separate Bwahan and Kedisan villages so that Bwahan was no longer obliged to pay taxes to his parent village, namely Kedisan.

    The Bwahan B inscription dates to 1025 AD and was issued by King Marakata Pankaja, the younger brother of King Udayana. It contains the king's decision to allow the Bwahan people to buy the king's hunting forest area with an area of 990,000 fathom square in addition to the Bwahan area for an equal price to “10 masoka and 10 pilih”.

    The Bwahan C inscription was issued in 1146 AD by King Jayasakti which contained requests from the residents of Bwahan, Kedisan and Air Hawang for the king to re-establish taxable commodities, because there was a dispute between the residents and the caksu (tax collectors).

    The Bwahan D inscription was issued by King Jayapangus in 1181 AD, containing the king's decision to reduce the tax burden on the residents of Bwahan because they experienced many tax pressures in March and December.

    The Bwahan E inscription was issued in 1181 by King Jayapangus which contained a reduction in the tax burden. It seems that this inscription is a continuation of the dispute listed on the Bwahan D Inscription.

    In Balinese

    Prasasti

    Bwahan inggih
    EnglishyesIndonesianiya
    punika
    EnglishthatIndonesianitu
    pupulan
    EnglishsetIndonesiankumpulan
    23 lempengan prasasti
    EnglishinscriptionIndonesian-
    sane
    EnglishasIndonesianyang
    kabantih antuk
    EnglishwithIndonesianoleh
    limang
    EnglishfiveIndonesianlima
    kelompok
    Englishgroup, kind of aIndonesiankelompok
    inggih punika Prasasti Bwahan A
    EnglishoneIndonesiansatu
    , B, C, D dan E
    English-Indonesian-
    Setiawan, 2017 . Dasar
    EnglishmainIndonesian-
    bantihan punika wantah
    EnglishonlyIndonesiansaja
    warsa
    EnglishyearIndonesiantahun
    daweg
    EnglishwhenIndonesianwaktu
    prasasti punika kawedar miwah
    EnglishandIndonesiandan
    raja
    EnglishkingIndonesianraja
    sane madeg
    EnglishstandingIndonesian-
    nata
    EnglishkingIndonesianraja
    daweg punika. Dadosne, Prasasti Bwahan inggih punika pupulan prasasti temaga
    EnglishcopperIndonesiantembaga
    saking
    EnglishfromIndonesiandari
    limang masa
    EnglishgroundIndonesian-
    sane malianan
    EnglishdifferentIndonesianberlainan
    ngawit
    EnglishbeginIndonesianmulai
    warsa 994 Masehi nyantos
    EnglishwaitIndonesianmenunggu
    1181 Masehi.

    Bwahan mangkin

    Buahan inggih
    EnglishyesIndonesianiya
    punika
    EnglishthatIndonesianitu
    silih
    EnglishborrowIndonesianpinjam
    tunggil
    English-Indonesiansatu
    saking
    EnglishfromIndonesiandari
    limang
    EnglishfiveIndonesianlima
    desa
    EnglishvillageIndonesiandesa
    sane
    EnglishasIndonesianyang
    ngranjing
    EnglishgoIndonesianmasuk
    ring
    EnglishatIndonesiandi
    kelompok
    Englishgroup, kind of aIndonesiankelompok
    karaman i
    Englishname, kind of aIndonesiansang
    wingkang ranu, utawi
    EnglishorIndonesianatau
    desa-desa sane wenten
    Englishthere isIndonesianada
    ring wewengkon
    EnglishregionIndonesianwilayah
    pasisi
    EnglishshoreIndonesianpantai
    Danu
    EnglishlakeIndonesiandanau
    Batur
    EnglishsacredIndonesiangunung
    . Makalima desa lawas
    EnglishbambooIndonesianlama
    puniki
    Englishlike thisIndonesianbegini
    inggih punika Buahan Bwahan , Songan, Kedisan, Trunyan miwah
    EnglishandIndonesiandan
    Abang
    EnglishredIndonesianmerah
    Air
    Englishuir-uirIndonesianuir-uir
    Hawang . Duk
    Englishfiber, kind of aIndonesianketika
    masan
    EnglishseasonIndonesianmusim
    Bali
    EnglishbaliIndonesianbali
    Purwa
    EnglishpreviousIndonesianlama, kuno
    , desa-desa puniki sampun
    EnglishalreadyIndonesiansudah
    wenten tur
    EnglishandIndonesiandan
    akehan
    English-Indonesian-
    aranipun kantun
    EnglishstillIndonesianmasih
    kaanggen
    English-Indonesian-
    nyantos
    EnglishwaitIndonesianmenunggu
    mangkin.

    Prasasti

    Bwahan A
    EnglishoneIndonesiansatu
    kawedar olih
    Englishby means ofIndonesianoleh
    Raja
    EnglishkingIndonesianraja
    Udayana kalih
    EnglishtwoIndonesiandua
    rabinida duk
    Englishfiber, kind of aIndonesianketika
    warsa
    EnglishyearIndonesiantahun
    994 Masehi, madaging
    Englishto containIndonesianberisi
    kaputusan raja
    EnglishkingIndonesianraja
    malasang
    EnglishseparateIndonesian-
    Desa
    EnglishvillageIndonesiandesa
    Bwahan miwah
    EnglishandIndonesiandan
    Kedisan dados
    EnglishmayIndonesianboleh
    kalih wewengkon
    EnglishregionIndonesianwilayah
    manut
    Englishaccording toIndonesiansesuai
    administrasi sane
    EnglishasIndonesianyang
    malianan
    EnglishdifferentIndonesianberlainan
    . Nika
    EnglishthatIndonesianitu
    mawinan
    Englishbecause ofIndonesiansebabnya
    Bwahan nenten
    Englishdoesn'tIndonesiantidak
    malih
    EnglishagainIndonesian-
    keni
    EnglishreachIndonesianidap
    amongan naur
    Englishpay (v)Indonesianbayar
    pajeg
    EnglishtaxIndonesianpajak
    ring
    EnglishatIndonesiandi
    desa
    EnglishvillageIndonesiandesa
    Kedisan pinaka
    EnglishasIndonesiansebagai
    desa panegehipun kadi
    EnglishlikeIndonesianseperti
    dumunan
    EnglishearlierIndonesianduluan
    .

    Prasasti

    Bwahan B kawedar duk
    Englishfiber, kind of aIndonesianketika
    warsa
    EnglishyearIndonesiantahun
    1025 Masehi olih
    Englishby means ofIndonesianoleh
    Raja
    EnglishkingIndonesianraja
    Marakata Pankaja, arinida Raja Udayana. Dagingnyane inggih
    EnglishyesIndonesianiya
    punika
    EnglishthatIndonesianitu
    kaputusan raja
    EnglishkingIndonesianraja
    sane
    EnglishasIndonesianyang
    nglugrayang wargi
    EnglishrelativeIndonesianhubungan keluarga yg agak jauh
    Bwahan numbas
    EnglishbuyIndonesianmembeli
    wewidangan
    EnglishareaIndonesianwilayah
    alas
    EnglishforestIndonesianhutan
    paburon duen
    EnglishownedIndonesianmilik, kepunyaan
    raja sane jimbarnyane 11.000 X 90 depa
    EnglishspanIndonesiandepa
    ring
    EnglishatIndonesiandi
    samping
    EnglishsideIndonesiansamping
    wewengkon
    EnglishregionIndonesianwilayah
    Bwahan antuk
    EnglishwithIndonesianoleh
    pangargan
    EnglishappreciationIndonesianpenghargaan
    10 Masoka dan 10 pilih
    EnglishchooseIndonesianpilih
    .

    Prasasti

    Bwahan C kametuang duk
    Englishfiber, kind of aIndonesianketika
    1146 Masehi olih
    Englishby means ofIndonesianoleh
    Raja
    EnglishkingIndonesianraja
    Jayasakti sane
    EnglishasIndonesianyang
    madaging
    Englishto containIndonesianberisi
    pinunas
    EnglishrequestIndonesianminta
    para
    English-Indonesianpara
    wargi
    EnglishrelativeIndonesianhubungan keluarga yg agak jauh
    Bwahan, Kedisan miwah
    EnglishandIndonesiandan
    Air
    Englishuir-uirIndonesianuir-uir
    Hawang mangda
    Englishso thatIndonesianagar
    raja
    EnglishkingIndonesianraja
    malih
    EnglishagainIndonesian-
    netepang
    EnglishfollowIndonesian-
    napi-napi
    EnglishanythingIndonesian-
    sane keni
    EnglishreachIndonesianidap
    pajeg
    EnglishtaxIndonesianpajak
    , riantukan
    EnglishbecauseIndonesiankarena
    wenten
    Englishthere isIndonesianada
    salah
    EnglishdieIndonesian-
    tampi
    EnglishacceptIndonesianmenerima
    majeng
    English-Indonesian-
    ring
    EnglishatIndonesiandi
    para wargine lan
    Englishlet'sIndonesianayo
    para caksu
    EnglisheyeIndonesianmata
    pegawe panuduk pajeg .

    Prasasti

    Bwahan D kawedar olih
    Englishby means ofIndonesianoleh
    Raja
    EnglishkingIndonesianraja
    Jayapangus duk
    Englishfiber, kind of aIndonesianketika
    warsa
    EnglishyearIndonesiantahun
    1181 Masehi, madaging
    Englishto containIndonesianberisi
    kaputusan raja
    EnglishkingIndonesianraja
    ngirangin
    EnglishreduceIndonesianmengurangi
    amongan pajeg
    EnglishtaxIndonesianpajak
    wargi
    EnglishrelativeIndonesianhubungan keluarga yg agak jauh
    Bwahan duaning
    EnglishthereforeIndonesianoleh karena
    akeh
    EnglishmanyIndonesianbanyak
    anake
    Englishthe personIndonesianorang itu
    irika
    EnglishthereIndonesiandi sana
    tan
    EnglishnoIndonesiantidak
    prasida
    EnglishsuccessfullyIndonesianselesai dengan baik
    naur
    Englishpay (v)Indonesianbayar
    pajeg sane
    EnglishasIndonesianyang
    akeh ring
    EnglishatIndonesiandi
    wulan
    EnglishmoonIndonesianbulan
    Caitra Maret miwah
    EnglishandIndonesiandan
    Margasira Desember .

    Prasasti

    Bwahan E
    English-Indonesian-
    kawedar duk
    Englishfiber, kind of aIndonesianketika
    warsa
    EnglishyearIndonesiantahun
    1181 olih
    Englishby means ofIndonesianoleh
    Raja
    EnglishkingIndonesianraja
    Jayapangus sane
    EnglishasIndonesianyang
    taler
    EnglishalsoIndonesianjuga
    madaging
    Englishto containIndonesianberisi
    pangirangan amongan pajeg
    EnglishtaxIndonesianpajak
    . Minab
    EnglishmaybeIndonesianbarangkali
    prasasti
    EnglishinscriptionIndonesian-
    puniki
    Englishlike thisIndonesianbegini
    pinaka
    EnglishasIndonesiansebagai
    lanturan
    EnglishcontinuationIndonesianlanjutan
    patungkas wargi
    EnglishrelativeIndonesianhubungan keluarga yg agak jauh
    sane kasurat ring
    EnglishatIndonesiandi
    Prasasti Bwahan D.

    In Indonesian

    Prasasti Bwahan adalah kumpulan 23 keping prasasti yang dikelompokkan ke dalam lima kelompok yakni Prasasti Bwahan A, B, C, D dan E (Setiawan, 2017). Dasar pengelompokan tersebut adalah perbedaan tahun dikeluarkannya prasasti dan raja yang memerintah pada masa itu. Jadi, Prasasti Bwahan adalah kumpulan prasasti tembaga dari lima masa yang berbeda antara tahun 994 Masehi hingga 1181 Masehi.

    Bwahan (kini Buahan) adalah salah satu dari lima desa yang termasuk dalam karaman i wingkang ranu, atau desa-desa yang ada di tepi Danau Batur. Kelima desa kuno ini adalah Buahan (Bwahan), Songan, Kedisan, Trunyan dan Abang (Air Hawang). Pada masa Bali Kuno, desa-desa ini telah ada dan kebanyakan namanya masih bertahan hingga kini.

    Prasasti Bwahan A dikeluarkan oleh Raja Udayana dan permaisurinya pada tahun 994 Masehi, berisikan keputusan raja untuk memisahkan Desa Bwahan dan Kedisan secara administratif sehingga Bwahan tidak lagi wajib membayar pajak kepada desa induknya, yaitu Kedisan.

    Prasasti Bwahan B berangka tahun 1025 Masehi dan dikeluarkan oleh Raja Marakata Pankaja, adik Raja Udayana. Isinya adalah keputusan raja yang mengizinkan masyarakat Bwahan untuk membeli hutan daerah perburuan milik raja dengan luas 990.000 depa di samping wilayah Bwahan dengan harga 10 Masoka dan 10 pilih.

    Prasasti Bwahan C dikeluarkan pada tahun 1146 Masehi oleh Raja Jayasakti yang berisikan permohonan para penduduk Bwahan, Kedisan dan Air Hawang agar raja menetapkan kembali komoditas yang dikenai pajak, sebab terjadi perselisihan antara penduduk dengan para caksu (pegawai pemungut pajak).

    Prasasti Bwahan D dikeluarkan oleh Raja Jayapangus pada tahun 1181 Masehi, berisikan keputusan raja untuk mengurangi beban pajak penduduk Bwahan karena banyak mengalami tekanan pajak pada bulan Maret dan Desember.

    Prasasti Bwahan E dikeluarkan pada tahun 1181 oleh Raja Jayapangus yang berisi pengurangan beban pajak. Tampaknya prasasti ini adalah lanjutan dari sengketa yang tercantum pada Prasasti Bwahan D.

    Text Excerpt


    Bahasa Kawi/Kuno

    Prasasti Bwahan A “kunang sangka ri hyun ikang karaman i wingkang ranu bwahan sumehakna saritenya maryya salapkna mwang ikang karaman i wingkang ranu kedisan, yathanyan sutantra i kawakanya, matangyan panambah ikang karaman i wingkang ranu bwahan i haji sajalu-stri, manghyang anugraha aminta prasasti...” [Goris, 1954: 83]

    In English

    BWAHAN INSCRIPTION A

    Due to the desire of the residents of the lake-shore village of Bwahan to separate themselves administratively from the the lake-shore village of Kedisan, so that they could be independent. Because of that, the residents came before the king and his consort to request an inscription...

    [translated by expert]

    In Balinese

    In Indonesian

    PRASASTI BWAHAN A

    Karena keinginan para warga karaman tepi danau Bwahan memisahkan diri dan berhenti bergabung secara musyawarah dengan karaman tepi danau Kedisan, supaya mereka bebas berdikari, karena itu para warga datang ke hadapan raja suami-istri agar dibuatkan prasasti...

    [diterjemahkan oleh ahli]

    Index