How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Dwijendra Tattwa

Dwijendra basabali wiki.png
Title of Work
Dwijendra Tattwa
Type
⧼IdentificationMap-Babad, Tattwa⧽
Photo Reference
Location
Denpasar
Credit
I Gusti Bagus Sugriwa, Ida Bagus Agastia
Reference
Agastia, Ida Bagus (1993). Dwijendra Tattwa. Dinas Pendidikan dan kebudayaan Provinsi Bali
Background information


    Add your comment
    BASAbaliWiki welcomes all comments. If you do not want to be anonymous, register or log in. It is free.

    Summary


    In English

    Dwijendra Tattwa is a lontar (palm leaf manuscript) which tells the journey of Dang Hyang Nirartha from Pasuruan (East Java) to the end of his life in Uluwatu, Bali. This lontar manuscript was written by one of his descendants (possibly Ida Pedanda Ler) because this lontar manuscript does not mention the name of its author.

    In terms of language, this lontar uses Kawi language at first, but on sheets 39a to 40a, the language suddenly shifts to Balinese alus singgih. Based on that finding, it can be temporarily concluded that Dwijendra Tattwa manuscript was not written by one person, but by several people at different times. The first pages (1a to 38b) were probably written during the Waturenggong period, or some time after Dang Hyang Nirartha passed away because at that time the tradition of writing in Bali was in its heyday. However, the following pages appear to have been written by Dang Hyang Nirartha's descendants several centuries later.

    Lontar Dwijendra Tattwa is one of the works of religious literature as well as a biography of Dang Hyang Nirartha, better known as Bhatara Sakti Wawu Rauh. Among the existing lontars of biography, Dwijendra Tattwa is a biographical work compiled at the time closest to the life of the person being written.

    In Balinese

    Dwijendra Tattwa inggih punika lontar sane nyritayang indik palampah Ida Dang Hyang Nirartha ngawit saking Pasuruan Jawi Kangin nyantos pasamaptan ida ring Uluwatu, Bali. Lontar puniki karipta olih silih sinunggil warih ida minab Ida Pedanda Ler duaning sira sujatine sane ngripta nenten munggah ring lontar puniki.

    Saking sisi basanipun, lontar puniki nganggen basa Kawi jawi purwa ring lempiran-lempiran kapertama. Sakewanten ngawit ring lempiran 39a 40a, basa sane kaanggen saget magentos dados basa Bali alus singgih. Madasar antuk napi sane kapanggih puniki, prasida kacutetang rauh amunika indike lontar Dwijendra Tattwa nenten karipta olih asiki pangawi, sakewanten akudang pangawi ring masa-masa sane malianan. Lempiran-lempiran kapertama 1a nyantos 38b minab karipta duk masan Dalem Waturenggong, utawi nenten suwe saampun Dang Hyang Nirartha lebar duaning daweg nika budaya kapangawian ring Bali sedek nedeng ring masan jayane. Sakewanten lempiran-lempiran salanturnyane minaban karipta olih warih Ida Dang Hyang Nirartha akudang satawarsa sasampune.

    Lontar Dwijendra Tattwa inggih punika silih sinunggil pikaryan sastra religius miwah biografi Dang Hyang Nirartha, utawi Bhatara Sakti Wawu Rauh sakadi akehan anake uning. Ring sajeroning lontar-lontar biografi sane kantun mangkin, Dwijendra Tattwa inggih punika lontar biografi sane karipta ring masa pinih nampek saking masan nyeneng ida sang sane kacaritayang.

    In Indonesian

    Dwijendra Tattwa adalah sebuah lontar yang mengisahkan perjalanan Dang Hyang Nirartha dari Pasuruan (Jawa Timur) hingga akhir riwayat beliau di Uluwatu, Bali. Lontar ini dibuat oleh keturunan beliau (kemungkinan adalah Ida Pedanda Ler) sebab lontar ini tidak memuat siapa penulisnya.

    Dari segi bahasa, lontar ini memakai bahasa Kawi pada awalnya, namun pada lembar 39a – 40a, bahasa yang dipergunakan tiba-tiba berubah menjadi bahasa Bali alus. Berdasarkan temuan ini, dapat disimpulkan sementara bahwa lontar Dwijendra Tattwa tidak ditulis oleh satu orang, melainkan beberapa orang di masa-masa yang berbeda. Lembar-lembar pertama (1a hingga 38b) kemungkinan ditulis pada masa Waturenggong, atau beberapa waktu setelah Dang Hyang Nirartha berpulang karena pada waktu itu tradisi kepenulisan di Bali sedang berada dalam masa jaya. Namun lembar-lembar selanjutnya agaknya ditulis oleh keturunan Dang Hyang Nirartha beberapa abad setelahnya.

    Lontar Dwijendra Tattwa adalah salah satu karya sastra religius sekaligus sebuah biografi Dang Hyang Nirartha, yang lebih dikenal dengan Bhatara Sakti Wawu Rauh. Di antara lontar-lontar yang ada, Dwijendra Tattwa adalah lontar biografi yang ditulis pada masa paling dekat dengan masa hidup tokoh yang ditulis.

    Text Excerpt


    Bahasa Kawi/Kuno

    [4b] Saprapta nireng jero wetenging naga, kapanggih telaga esi tunjung tiga warna, kang wetan putih, kang kidul abang, kang lor ireng. Dinahutira kang tunjung sinumpinganira, tunjung abang sinekaraken ring karna tengen, tunjung ireng sinekaraken ring karna kiwa, tunjung putih inagem nira ring tangan anuli sir amijil sangkeng wetenging naga, saha Weda mantra hayu wrddhi tekang sapta weddhirastu. Dadi ilang nikang bhujangga, bang ireng warnanira Mpu Dwijendra, katon de patninira muwang putranira kabeh, muwah asalin warna sang dwija.

    In English

    [4b] When he (Dang Hyang Nirartha) was in the belly of the dragon, he saw a lake containing three colored lotuses. The lotus in the east is white, the one in the south is red, while the one in the north is black. He took out the lotuses and placed them on his ears. The red lotus was placed on his right ear, the black lotus on his left ear, and the white lotus he carried in his hand as he emerged from the giant snake’s stomach, accompanied by reconciling Vedic incantations. The big snake then disappeared. Dang Hyang Nirartha's body changed to red and black. This was seen by his wife and children. His body kept changing colors.

    In Balinese

    4b Sapangrauh ida Dang Hyang Nirartha ring tengah woteng nagane, kacingak olih ida telaga madaging unjung tigang warna. Tunjung ring sisi kangin maarna petak, sane ring kidul mawarna baang, sane ring sisi kaja mawarna ireng. Kapetik tunjunge punika tur kasimpangang ring karnan ida. Tunjung baang ring karna tengen, sane ireng ring karna kiwa, sane putih kagambel ring tangan ida saha ida metu saking woteng nagane punika, kasarengin antuk uncaran Weda sane negtegang kahyun. Naga ageng punika laut sirna. Anggan Dang Hyang Nirarthane masalin warna dados baang lan ireng. Indike puniki kacingakin olih rabi miwah putran-putran ida. Anggan ida terus masalin warna.

    In Indonesian

    [4b] Setibanya ia (Dang Hyang Nirartha) di dalam perut naga, dilihatnya telaga berisi teratai tiga warna. Teratai yang di timur berwarna putih, yang di selatan berwarna merah, yang di utara berwarna hitam. Dicabutnya teratai itu dan diletakkannya di telinganya. Teratai merah ditaruh di telinga kanannya, teratai hitam di telinga kiri, dan teratai putih dibawanya di tangan sambil ia keluar dari perut naga itu, dibarengi dengan mantra-mantra Weda yang mendamaikan. Ular besar itu lenyap. Badan Dang Hyang Nirartha berganti warna merah dan hitam. Hal itu dilihat oleh istri dan anak-anaknya. Badan beliau terus-menerus berganti warna.

    Index