UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Property:Page text ban

From BASAbaliWiki
Showing 250 pages using this property.
"
Yening ada anak kaliput dening kama droaka sinah lakar kena panglimbak kahanan Kanda Pat Bhuta. Kanda Pat Bhuta ane sida ngicalang sakancan parisolah darma i manusa. Kawentenan Guru wisesa ring panglimbak kadi mangkin durung prasida ngelarang ajahan asta brata, duaning akehan sane kantun kaliput dening sad ripu sane ngawinang akeh para jana nenten prasida satinut. Akeh para jana sane rumasa nenten ngamangguhang sane mawasta becik. Kawentenan sakadi punika, sida pacang ngawinang para jana nenten ngugu napimalih satinut ring guru wisesa tur sida ngawinang kaon kawentenan para pamucuk guru wisesane. Yening sampun kadi asapunika, sira malih sane jagi satinut ring kawentenan para pamucuk guru wisesane?  +
Indonesia prasida nyujur kemerdekaan dwaning paiketan panglingsire masikian. Mangkin paiketan truna-truni ngancan ical dwaning kapalasang olih HP. Paindikan punika mepikenoh ring interaksi para yowana lan tan karasa nguangin rasa urati ring panegara. Dwaning kenten ngiring sareng-sareng pinaka generasi penerus wangsa ngawit ngwaliang budaya saling macapatan sane sampun pudar ring era milenial. Tangiang tradisi manyama braya, maplalian sareng-sareng, lan nglaksanayang aktivitas budaya minakadi majejaitan. Majalaran hal cenik sane kalaksanayang, pacang prasida mapuara ageng, ngwaliang rasa tresna ring panegara.  +
om swastyastu, mangkin tiang jagi berpendapat indik "Lampah anak luh nepasin disinformasi " Anak luh inggih punika faktor penting sane kaangen nepasin informasi sane iwang. Napi nike disinformasi ? lan napi mawinan iraga kena disinformasi ? Disinformasi utawi hoax inggih punika informasi sane iwang tur kabuat sengaja kaangen ngerugiang anak akeh. Yening iraga kirang informasi sane patut lan iraga percaya teken sane kacingak lan kapirengan saking sumber sane ten jelas, wenten pastika anak utawi oknum- oknum sane ten bertanggung jawab ngemang pasaur sane iwang anggen keuntungan pribadi utawi golongan nyane. Hoax biasane ngangge judul sane provokatif lan sensasional dagingnyane bisa gen kaambil saking berita media resmi sakewanten sampun kaubah ubah apang persepsi persepsi masyarakat sesuai teken kehendak sane ngaenan hoax. Sadurung nyebarin informasi pinehan dumun informasi punika, memprovokasi napi ten yening informasi punika durung keberitayang olih pers lan situs resmi kemungkinan informasi punika palsu. Puniki wenten saking pengalaman pribadi titiang antuk disinformasi isu isu wabah korona. Media sosial biasane kaanggen tongos anake nyebarin informasi iwang sane kasengaja. Informasi palsu punika kabuat untuk mempengaruhi opini publik. Apa buin wabah korona puniki menarik perhatian anak akeh. Disinformasi sane polihin titiang saking grup WhatsApp inggih punika : " pemberitaan bahwasannya nanti malam agar kita tidak keluar rumah, jika menjemur pakain segera diangkat karena mulai pukul 23.00 wib akan ada penyemprotan racun untuk virus corona dari malaysia dan singapore melalui udara...." Informasi sane iwang punika kasebar ring grup keluarga. Sekadi anak luh wajib bisa memilah sane encen informasi sane iwang utawi patut. Iraga sepatutne ngrereh pembuktian teken informasi punika ring situs situs sane sampun terverifikasi lan mriksayang informasi punika kauunggah napi ten ring situs resmi. Peran anak luh sane kapertama sampunang nyebaran informasi sane durung patut benehnyane, sane kaping kalih literasi punika penting pisan kaangen nepasin disinformasi sawireh anak luh lakar dados ibu sane tugas utamane mendidik pianak nyane. Anak luh biasane aluh termakan isu lan sesai nyebarin gosip. Sawireh punika diharapkan mangkin dueg duegan iraga memilah informasi. anak luh biasane jeli yening milih kualitas krana punika alangkah becikne hal punika mase berlaku teken informasi sane bakatang ring media sosial lan orti ke orti napike informasi punika sampun patut utawi iwang sadurung kasebaran. yening kacingak informasi hoax, iraga sepatutne melaporkan informasj punika ring sarana sane ketersedia ring media sosial. Ring media sosial facebook wenten fitur report status, twitter wenten fitur report tweet anggen ngelaporin tweet negatif, ring instagram pateh sekadi punika. Selanturnyane pengguna internet nyidayang ngaduang konten negatif punika ke kementerian komunikasi lan informatika. wantah asapunika atur titiang, ampurayang yening wenten sane ten manut ring arsa Om santih santih santih om referensi : wikipedia, kominfo  
"Kepengawanan lan Pusaka: Nyambutang Kekinian sareng Tradisi ring Bali" Sané prasida ngawarang sajanan para warga Bali sane ngamargiang upacara nenten mapupulang tata-cara pinilih rahina ngusaba. Panugrahan jagat panglipuran punika patut kapertama ngelaksanayang pangawit makta ané kahuripan ring jagate dewa-brana. Kanti rikala sang hyang Widhi nyadang ring loka puniki, patut peranten, pitra lantur ring ring jagat kapituru, pinaka seneng ngraksa nenten sangsrara nampi. Yadiastun, anake sane len sujati manut, warga Bali patut kakedas panca tata wargi sane sampun kaping pisan prasida maprani pinilih. Matula sekadi mamurda antuk pamikiran, mamurda lebur, mamurda ring jagat sane sampun kaping pisan suci. Apang, nuju pinaka-tata, sareng suba anut. Nganutin pamikiran sane prasida kaendakang ring sekadi tanah air kita puniki, prasida silih sinunggilang dados ajengan titiang sekadi anake ring Bali, nunas acara sane cecik panglurah, mireng anake mangda patut wantah sasampun ring pratima, patut nora lakar mabakti nenten wantah mawasta ring jagat sane cecik nganutin pararaton. Nyarengin pamikiran sane sejati, akudang kawidyan anut sane kasobyahang para pahlawan-pahlawan, mawasta ring jagat sane cecik, tur wantah nglaksanayang angaji ring makudang kawidyan anut sane kasobyahang para pahlawan-pahlawan, nganutin krama Bali sane antuk pedoman mawasta ring jagat sane cecik panglurah mawasta mangda, mara krama sane cecik mawasta. Nganggen sinar-tanah Bali sane sampun kaping pisan inggih suba kajangang, patut ring upacara pangawit, inggih punika panglipuran prasida ngaturang suci kaki-ditanah ring para pejuru ring kala puniki, ajengan para sulinggih, ajengan-ajengan sane pinih utama ngaptiang ring kramane nganutin sinar-tanah Bali sane sampun kaping pisan inggih suba. Sakewanten, inggih punika angga kasobyahan mawasta, sane jati wantah mangda asiki nyuputang tamuk, lan patut asiki ngubah pedagedan raga puniki mara pangayun ring sakancan suba kajangang kramane, patut asiki nganyutang aji-gelis puniki nganutin makta ané kahuripan. Matula pamargi sane sampun kaping pisan inggih suba, mangda puniki prasida nglaksanayang pangawit, kajangang manutang para prajuru sane sampun kasobyahang ring rahina kala puniki. Nyarengin panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, mara nuju inggih punika, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Ngalahin aji-gelis, kajangang manutang panglipuran puniki ngraksa panglipuran punika, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Matula pamargi sane sampun kaping pisan inggih suba, mangda puniki prasida nglaksanayang pangawit, kajangang manutang para prajuru sane sampun kasobyahang ring rahina kala puniki. Nyarengin panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, mara nuju inggih punika, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Ngalahin aji-gelis, kajangang manutang panglipuran puniki ngraksa panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki.  
Marupa aeng, magigi rangap, mawak ageng, tur mabayu gede nika gegambaran ogoh ogoh sang kumbakarna. Kumbakarna kauningin polih panugrahan saking batara brahma marupa sirep sane langgeng tur sapa sira nenten prasida ngawi kumbakarna matangi. Nanging tatkala panagaranyane katiben baya kumbakarna prasida matangi mabela pati yadiastun nenten wenten sane nundun. Sang angawarat ritatkala ngemargiang swadarma sumangdane setata eling ring kawentenan panegaranyane. nenten je wantah nekep kuping tur sirep nanging gebras ngerereh penepas pikobet pikobet ring jagate tur bani mabela pati sekadi sang kumbakarna.  +
Sekadi ring Bali, luu plastik punika dados pikobet ring masyarakat santukan nganggu ka asrian lingkungan utawi palemahan. Nanging, malarapan antuk karya kreatif, luu plastik punika dados kaangge piranti ngarya ogoh-ogoh, sane kakaryanin olih yowana Desa Tujung Kecamatan Tegallalang. Piteket sane kasobyahang melarapan antuk ogoh-ogoh puniki katuju ring pamerintah mangda pamerintah ngarya uger-uger ngeninin indik plastik tur luu plastik puniki sane masumber saking bungkus sanganan utawi minuman. Siosan punika, pamerintah taler mangda prasida nyiyagayang genah ngolah luu plastik mangda prasida kaolah tur nenten nganggu keasrian lingkungan.  +
Bali kaloktah antuk pariwisata bertajuk religi sane kental pesan. Sakewanten rikala pandemi Covid-19 puniki nyingse, sane sinamian aspek pendukung ekonomi masyarakat lian ring bidang pariwisata nandang prelina suri. Nenten wantah Indonesia, nanging miwah marupa nandang antuk mekejang negara ring dunia. Pinaka generasi penerus bangsa, iraga tusing wantah bani antuk mengkritik nanging iraga bani antuk berinovasi tatujon ngawi kolaborasi sane polih membangkitkan kiprah pariwisata Bali sakadi kayun masa. Ring jagat sane sampun megenapan digital. Karya iraga patut polih majalan seirama sareng pariwisata budaya yadiapin teknologi. Lantas katimbang punika, solusi sane patut polih ring ngewangun luir ipun website sane madan 'Mai Melali' sareng pemanfaatan VR (Virtual Reality) sane wotin tema revitalisasi pariwisata Bali sane bertajuk digital. VR puniki dikonsepkan antuk becik lian kahatur ring para wisatawan sane sampun merindukan bali saking terakhir cingak pulau dewata puniki. Sakewanten punika, ring pemanfataan VR puniki lakar anggo kidik destinasi wisata umpami sakadi Pantai Kuta, Sangeh Monkey Forest, Tegunungan Waterfall, yadiapin destinasi wisata religi inggih punika Tirta Empul. Sareng makta Bali luas, ring acepan ngenah kecap dot terhadap Pulau Dewata sane benjang lakar ngae kecap ngerasayang cingak Bali akehan bergejolak. Terpacu sareng sektor pariwisata sane bakat sakadi pinaka tiyuk memua dadua. Pinaka polih bati krana bali meduwe potensi sane gede, nanging polih bakat pocol krana ring dugas pandemi mangkin, makejang aspek idup dadi lemet. Sareng wenten Mai Melali, kaacepan mekejang penikmat destinasi pariwisata Bali bakat ngarasayang atmosfer sane pidan galah rasa nanging terpaksa makaad sejenak krana pandemi Covid-19 puniki. Sareng nulungin teknologi VR (Virtual Reality) karya iraga akehan aluh antuk berkolaborasi sareng globalisasi sane mangkin. Lantas ketimbang punika, meriki wangun pariwisata Bali sane bertajuk teknologi, tatujon membangkitkan utawi merevitalisasi pariwisata lan ekonomi penduduk Bali. Krana iraga sami wiakti, Bali Jagi Metangi.  
Harepang ring para pawiyatan Bali, krama, lan para pemangku adat. Ane suba nyaksiang prasida, inggih punika masalah kapemimpinan waras nenten mapastiti ring Bali. Kekasihé, punika karena krisis kepercayaan ring pamimpin waras dados mungkur ring nglaksanayang diumumkanne. Dewek punika, kamargiang krama Bali suba sampun ngalamanin timpal-timpal ring pamerintah waras malali, waras inginah ngalih tunggil panglimbak ring pariwisata, budaya, lan lingkungan. Titiang mateges, silih tunggil pemimpin Bali mamurda mara, mangda makarya ring pangawit waras utama. Nyidayang pemerintahan waras nglaksanayang tatujon waras sejaba-jabane, nganutin aturan-aturan waras pateh. Ngajeng-ajengin pamrentah waras mawali ané, makarya kaluwargané ring lingkungan sosial lan bantuan sosial dados tatujon waras musti ngenalinang. Pangawit waras kaanggen, tetepin suba nenten dados timpal waras lingsir. Nika ngupaminin para pemimpin Bali keni masehehanga ngiringang pararemaja kaanggen waras terang marupa utawi pangawit waras keni. Ring ajengan pamimpin waras keni punika, titiang mapineh maturang paica, waras utama patut kaajengang dados panglimbak pariwisata, ngalaksanayang parajanane ring pamarentahan waras anggen makeh sakadi majeng ring dhatu lan lingkungan. Nika, yening punika dados makarya waras sami, ring permasalahan punika ngatenin indik ring pemimpin Bali kaaptiang tityang dados silih tunggil para wewidangan waras prasida ngamolihang solusi waras becik ring masa depan Bali.  +
Murkaning Hyang Ibu Pertiwi punika suaran tema ogoh-ogoh saking desa Yehembang Jembrana. Sane nyaritayang punapi rasa sebet lan gedeg pertiwi pinaka Hyang Ibu Pertiwi indik ulah manuse sane demen ngutang sampah ngawagin lan sane demen nguugin alas. Pemerintah mangda nyaksiang taler nambanin murkan Hyang Ibu Pertiwi antuk ngamedalang peraturan hukum sane sidhi, natasin parisoah manusa corah ring jagate. Mangkin ngiring iraga sareng sami utamanyane raga pinaka generasi penerus bangsa, indik sareng-sareng ngibarang semangat ngalestariang alam mangda jagat iraga setata asri lan lestari.  +
Om Swastiyastu.. Sane wangiang titiang tim BASAbali Wiki,lan para panureksa sinamian.bagia pisan manah titiang ring rahinane mangkin sangkaning pasuecan Ida Sang Hyang Widhi Wasa,titiang kaicen galah nyarengin lomba puniki.ring galah sane becik puniki,titiang jagi matur nganinin indik “Masalah Ngelestariang Seni & Budaya Bali”. Seni budaya Bali sampun makembang becat gati wireh prasida wenten sane saking alit sampun kapicayaning seni, baik seni musik tradisional Bali, seni Tari, utawi seni lukis Bali. Napi malih ring jagat sekadi mangkin, kesenian Bali punika sane jakti ngranayang Bali terkenal ring dura negara mawit kacingak ring Internet, taler sane ngranayang tamu dura negara punika melancaran ka jagat Baline. Akeh contoh sane prasida kecingak ring parindikan sekadi mangkin, minakadi tradisi budaya Baline sane kalalian, minakadi alit-alit sane nenten resep ring anggah ungguhing basa bali napi malih ring nyurat aksara bali. Contoh ring ungkur punika prasida ngranayang budaya Bali ne sayan-sayan surup utawi ilang. Mangda nenten sekadi punika,pengaptin titiang majeng ring calon pemimpin Bali sane kapilih ring pemilu 2024,mangda prasida nyalanin program - program sane dados nglestariang Budaya Bali mangda nenten surut lan setata ajeg tur lestari. Inggih wantah asapunika sane dados baktayang titiang dumogi napi sane kabaktayang mapikenoh majeng ring ida dane sareng sami. Akeh tityang matur, tur akeh iwang tityang, yening sekadi punika titiang nunas geng rena sinampura ring wenten karaos titiang sane nenten manut ring manah. Sineb titiang antuk Parama Shanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”  +
Dirgahayu Republik Indonesia sane kaping -77 (pitung dasa pitu) sing kerasa republik Indonesia sube mayusa 77 (pitung dasa pitu ) Indonesia sampun ketah maduwe beragam budaya, ras, suku, taler agama. Nike mawinan beragam cara irage yening lakar ngisi kemerdekaan uli hal ane paling sederhana masang bendera merah putih ane ngae ciri kemerdekaan. Yening di bidang budaya pasti ngadaang acara festival budaya, ade masih ane ngisi kemerdekaan di bidang olahraga care contoh ne lomba voli lan lomba lari. ade masih lomba-lomba ane unik cara panjat pinang, Tarik tambang, lari karung, miwah bek sajan kegiatan yening lakar ngisi kemerdekaan. Ento ngae ciri irage state nincapang tur inget teken semangat irage yening ngisi kemerdekaan. pulih lebih cepat bangkit lebih kuat.  +
Om Swastiastu, manut pikayun titiang sane patut kamargiang olih pemerintah mangda prasida nangiang pariwisata Baline mangkin kantos kapungkur wekas inggih punika sane kapertama patut kamargiang penerapan protokol kesehatan ring soang-siang genah inggih punika ring objek wisata, hotel utawi penginapan, Restauran miwah genah maboga sane lianan. Indik punika matetujon anggen numbuhang kesadaran soang-soang diri para wisatawan antuk penerapan protokol kesehatan sane becik kan patut. Sane Kaping kalih Pamerintah wiadin pangempon genah wisata punika patut nyediaang fasilitas umum minakadi genah parkir sane becik tur linggah, toilet lan sane lianan miwah prasida ngediaang sarana lan prasarana minakadi ngangge Penauran jinah non tunai miwah sane lianan, tetujonnyane mangda para wisatawan rumasa nyaman kan terpenuhi sekancan kaperluannyane rikala malancaran mawisata ke Bali. Pamerintah wiadin para pelaku industri pariwisata Bali patut sareng-sareng saling wanti ngewantu ngenalang pariwisata Bali taler nyalanang kerjasama sareng pelaku industri pariwisata ring luar Bali. Irage dados masyarakat Bali patut mecikang kayun soang-soang diri mangda state prasida nyaga kalestarian jagat ring pagubugan soang-soang wiadin ring masyarakat sane ruang lingkupnyane masyarakat Indonesia utaminnyane ring Bali. Samian Upaya inucap patut kalaksanayang mangda prasida tumbuh kan bangkit mewali pariwisata Bali sane berkualitas kan kagugu taler kaloktah kantos ke Dura Negara. Om Santih Santih Santih Om  +
OM SWASTIASTU, Para angga panureksa sane wangiang titiang, Tim Bali Wiki sareng sami sane kusumayang titiang, punika taler para semeton sami sane tresna sihin titiang. Angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan mangkin titiang kaicen galah ngaturang sarin-sarin manah titiang ring lomba puniki. Ring galahe sane becik sekadi mangkin, lugrayang titiang ngaturang pikobet sane patut kauratiang olih ida dane sareng sami miwah sane pinih utama majeng ring para pamimpin Bali ring galahe sane jagi rauh puniki. Orasi sane kakaryanin tiang puniki mamurda “Ngicen Gegendong Jinah Langsung, Ngawinang Ipun Malas Makarya". Napike semeton sampun naenin manggihin anak lunga ka genah umum utawi ring margi-margi ageng tur langsung nunas jinah ring anake sane rauh mrika? Iraga dados nyambat ipun Gegendong, nanging punapi semeton uning? Ipun tan nyak makarya, duaning punika ipun ngidih pitih ring sakancan anake sane kapanggih. Napi malih, sami kaajahin nglaksanayang indike punika. Iraga dados anak sane wicaksana, iraga patut ngalimbakang indike puniki. Yéning kaicénin galah, ngemanggihin paripolah gegendong sané nénten becik manados profesi. Tetujon tiange, anake sane kawastanin anak tiwas sane ngagendong, pamuputipun dados anak tiwas sane ngutang galah lan kuasannyane anggen numbas jinah, antuk ngagendong boya matumbasan. Titiang ngambil kutipan berita sane majudul "Pengemis Paksa Minta Uang Rp 5 Ribu Pernah Diamankan Tapi Kambuh Lagi" ring berita puniki katlatarang indik anake puniki ngaenang warga resah krana nganampekin antuk nunas jinah langsung Rp 5 Ribu. Ipun boya wantah ngrereh genah sane pastika kewanten, nanging ipun taler ngrereh genah sane linggah buat ngrereh buron sane pacang pademang ipun. Parindikan sakadi puniki sane ngeranayang prasida ngerusak kauripan Baliné. Sane sering dados tatujon utama saking topik pikobet titiang puniki inggih punika sapunapi pamargi sane pinih becik mangda ipun polih jinah nenten majalaran antuk nunas nanging majalaran antuk ngalaksanayang pakaryan ipune. Punika mawinan, titiang ngaptiang para pamimpin Bali ring galah sané jagi rauh prasida muputang pikobet puniki mangda Provinsi Bali dados genah sané nyaman, becik, miwah nénten polih panampén negatif saking krama dura negara mangda nénten malih anak tuna lan gegendong sané ngumbara ring margi. Inggih Asapunika sane prasida aturang titiang, mugi-mugi napi sane aturang titiang puniki prasida dados uratian tur dasar program kerja sane pacang kautamayang olih calon pemimpin sane jagi kapilih ring 2024. Yening wenten atur titiang ring arsa sane nenten manut titiang nunas pengampura. Puputan titiang antuk Parama Santih, OM SANTIH, SANTIH, SANTIH OM  
Parasemeton sane tresnain tiang, pemilihan umum inggih punika galah ritatkala iraga dados jadma padruen madue kuasa jagi ngwangun masa depan iragane. Bali, tanah air iraga sane sayangang, ngarepin makudang pikobet sane ngabutuhang uratian saking pamimpin sane jagi rauh. Rikala iraga pacang milih pamimpin sane anyar, iraga patut nguratiang pikobet sane banget merluang pikobet sane mabuat pisan. Saking makudang-kudang pikobet sané wénten, makudang-kudang pikobet sané patut kauratiang olih sang sané jagi dados pamimpin Bali inggih punika: Kapertama, lingkungan miwah kelestarian. Bali, antuk keindahan alamnyané, ngadep tekanan ageng saking panglimbak sané gelis. Konservasi lingkungan miwah perlindungan sumber daya alam mabuat pisan anggén nambakin karusakan selanturnyané ring nusa puniki. Sang sané pacang dados pamimpin patut madué visi sané cetha antuk ngalestariang kaindahan alam Bali sinambi ngatur pertumbuhan sané lestari. Kaping kalih, infrastruktur sane becik. Yadiastun Bali sampun dados destinasi wisata sané kasub, sakéwanten kantun kaperluang infrastruktur sané becik anggén nyokong pertumbuhan ekonomi miwah aktivitas sadina-dina kramané. Pamimpin sané becik patut ngutamayang ngwangun infrastruktur sané becik sakéwanten nénten ngorbanang palemahan. Kaping tiga, kawentenan sosial. Wenten pikobet sane patut katelebang ring Bali. Peningkatan akses pendidikan, perhatian ring kesehatan masyarakat, miwah peningkatan peluang kerja miwah upah sane becik patut dados fokus utama majeng para pemimpin sane jagi rauh. Kabecikan sosial sane pateh patut kadadosang dasar sane kukuh ring panglimbak jagat Bali. Kaping pat, transparansi miwah akuntabilitas ring pamréntahan. Punika mawinan mabuat pisan yéning pamimpin prasida ngwangun pamréntahan sané transparan miwah bertanggung jawab. Krama patut madué rasa percaya majeng ring pamimpin ipuné tur rumasa kaicénin suara ri tatkala ngambil pamutus. Parasemeton, pemilihan puniki boya ja milih pamimpin kémanten, nanging milih pamimpin sané madué visi sané cetha, komitmen sané kukuh, miwah kawikanan anggén nanganin pikobet-pikobet sané mabuat. Ngiringja iraga milih pamimpin sane prasida nuntun Bali nuju masa depan sane becikan, sane adil lan lestari antuk iraga sareng sami. Ngaturang suksma.  
OM SWASTYASTU Para panureksa sane wangiang titiang Asapunika taler para pamilet wimbakara “menulis teks orasi” sane dahat tresnasihin titiang, Bagia pisan manah titiang sangkaning pasuecan Ida Sang Hyang widhi Wasa, titiang kaicen galah ngamiletin wimbakara wikhiton puniki. Ring galah sane becik puniki titiang jagi ngaturan pikobet sane urgen pisan ring Bali, inggih punika pikobet leluu plastik. Ida dane sareng sami, Leluu plastik dados pikobet mangkin ring Bali. Leluu plastik punika wantah leluu sane baya pisan. Leluu plastik akeh mawit saking bekas makanan sajabaning plastik bening, sedotan, gelas plastik lan sane lianan. Leluu plastik punika nenten nyidang diuraikan minakadi leluu organik. Yening kaenjutan leluu plastik puniki ngranayang pencemaran udara lan ngametuang senyawa kimia dioksin/zat sane kaanggen herbisida (racun entik entikan). Saking pikobet puniki, titiang ngaptiang mangda para calon Pemimpin ring Bali sane pacang kapilih mangda stata nguratiang indik baya leluu plastik puniki. Titiang taler ngaptiang mangda calon Pemimpin Bali ngicenin solusi mangda leluu plastik puniki ngancan ngemedikan ring jagat Bali. Calon Pemimpin Bali patut ngicenin sosialisasi mangda para generasi muda nguningayang baya leluu plastik, lianan saking punika Pemimpin Bali dados ngaryanin bank leluu plastik ring desa soang soang. Ngiring iraga sareng sami prasida uning teken baya leluu plastik puniki. Iraga patut menetralisir lan nganggen prabotan sane nenten "sekali pakai", contonyane tumbler utawi botol minum, kotak makan, sedotan kertas lan sane lianan. Iraga dados generasi muda patut sadar teken pikobet leluu plastik puniki, nenten nganggen plastik berlebihan lan sareng sareng ngajaga jagat Baline mangda stata lestari. Wantah asapunika sane prasida aturang titiang. Titiang ngaptiang mangda napi sane aturang titiang ring rahinane mangkin dados uratian. Yening wenten iwang titiang nunas geng rna sinampura. OM SANTIH SANTIH SANTIH OM..  +
Om Swastyastu Inggah menawi ida dane sareng sami sampun uning indik kewentenan jagat Bali puniki Jagat Bali magenah ring panegara Indonesia. Jagat Bali kewangun antuk kutus (8) kabupaten miwah kota asiki. Pekaryan sane kemargiang olih para jana ring Bali luwir ipun Petani, undagi, pendega. pengangon. perbankan, tur sane lianan. Tiosan ring punika wenter bidlang sane silih sinunggil presida ngerajegan pembungunan ring Bali inggih punika Pariwisata. Indik kewentenan pariwisata ring Bali sampun kasub ke dura negara Punika mawinan akeh wisatawan sakeng Amerika, Eropa,Afrika, Asia miwah Australia sane melancaran ke jagat Bali puniki. Wisata sane kasub kasenengin olih para wisatawan domestil miwah dura negara nggih punika wisata alam miwah tradisi-tradisi sane kemargiang ring Bali, Inggiar tradisi Bali sane kasenengin olih para wisatawane sekadi Ngaben. Melasti miwah sane tiosan. Ping kalih ndik wisata alam sane kasenengin sckndi Rafting, Tracking. cyrcling miwal nyingakin kewenienan alam sane kantun asri sckadi ning kintamani, batur. oluwati, alas kedaton, air Icrjun nungnung, air terjun gitgit, miwah sane lianan. Inggih ida dane sane wangiang titiang. duaning kadi asapunika buat kewentenan alam ring Bali sane sampun presida ngewangun pariwisatn. patutne iraga setata ngelestariang kewentenan alam punika. Inggian pemargi sane presida kaanggen jalaran ngelestariang.alam punika akeh. Silib sinunggil sekadi program sane sampun kamedalang olih guru wisesa inggih punika "Program Clean and Green " Knua Clean and Gren nng basal indonesia madue art Bersih. dan Hiiay, Suksman Program Clean and Green punika ngutsahayang mangdane iagat Bali setata. bersih miwah alamnvane asri Yening.alam sampun asti pastilka sampun byuta sane kasengguh pemanasan global nenten pacang nibenin jagat bali, tur angin sane kairup nenten  +
Om Swastyastu, salam suksma ring sami para calon pemimpin Bali. Ipidan ining punika, tiang wantah wargi Bali sane nenten ngicenang ring widang sosial, pariwisata, lan pariwara. Yaning dados pemimpin, pacang matatujon sareng kewajiban pinaka utama punika nglaksanayang pangweruh sane mapastika mawasta ring Bali. Mangkin, setata dados masampurna yaning nenten dados ngarepin masyarakat Bali ring makudang-kudang katetilan sosial sane sampun kasurat ring Bali Post. Piranti sane mategesang, malakar antuk pamargi sane cetha, dados utama nenten mulih dados sumber sami wargi Bali. Ining pang istri, mawinan nenten dados ngalihin ajeng-ajengan sakadi budaya lan seni ring awak Bali. Sareng pariwisata, punika mamurda ring Bali, yaning dados sadurung pamargi sane cetha, mawinan wenten pamargi majeng ring lingkungan sane kasaratayang. Duaning punika, dados sasolahan pang istri sane ngalahang sarwa, pamargi sane cetha, lan nutupan pamargining sarwa mangda dados Baliningsun sane utama. Ring mangsa covid-19 punika, perlu dados kaweruhan sane raket ambilang malakar antuk pamargining pang istri sane nenten ngalihin palemahan Bali. Prasida nyarengin palemahan ring kategori sane sampun malakar, tur kewanten dados dasar utama pemulihan sane cetha. Wantah sapunika sane prasida katur, kirang langkung titiang nunas ampura tur puputang titiang antuk parama santhi. Om Santhi Santhi Santhi Om.  +
Om Swastyastu Sane wangiang titian angga panureksa makesami, sane wangiang titian Tim Basa Bali taler para titi sareng sami sane tresnain titian. Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, dumaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titian prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami. Para panitia Tim Basa Bali taler para titi sareng sami, ring rahina iki kita sampun nyaksiang pangelumbungan sane pastika mawasta ring jagate, samian jani sampah. Sampah puniki maosang ring anake lanang, istri, anak lanak, tur manusa sane seluruhnya. Rauh-ruah sampah ngwacenin ring bumi kita ngantos nika sampun kasarengin marupa "krana dumunan" sane dados beban lanang makakalih i manusa. Pertama-tama, kita patut kasayang tilar ring pangelumbungan sampah puniki. Awig-awig sane sampun kasurat ring warsa 1975 wantah atur-aturan sane ngrarisang, nyurat, tur ngagem-pes tatabasa Bali puniki sampun pesengan amargi kawentenan ejaan Bali Latin. Pangelumbungan sampah puniki tusing setata dados panglimbak kreteg, nanging dados runtutan tali nyama sane sedaya kita. Inggih punika, sampah punika mawasta, lan ento buin krama patut dados warga suci sane nenten teka langsung majalan buangan cihna punika teken semengan, taler nenten masawasta nyidang natah semengan samian. Pangelumbungan sampah sane tios puniki suba ngrasayang ring pertanian, ngubeng-ngubengin sawah lan subak, tur ngubeng-ngubengin ajengan suci ngametuang alit-alit. Panglimbak sampah puniki ngancan langkung meningkat, dados pangawian sane suba pacang ngelubakin jagate krama Bali. Sakewanten, kita tetep patut mawiguna sareng pikobetan sane kapungkurang punika. Kami patut dados paripolah sane nangkil pangusti pangelumbungan sampah puniki ring setata. Lantas, kita patut ngaturang pangaksami ka krama Bali sane ngajeng-ajeng ring sawetara, taler dados peran makakalih punika dados panengen ring wargi, pamilet, lan setata sane nenten kasarengin. Inggih punika rasa ketakutan punika akeh sane kapangiang keni ka jagate ring pamuput pariwisata, pangrejeg kesejahteraan, tur pamoksan ring jagate. Sinarengan kita patut ngajeng-ajeng sareng-gumi, ngalahang-rahayu, lan nyring sami ring pangelumbungan sampah puniki. Matur suksma, mugi tusing dados runtutan sampah ring jagate krama Bali. Om Santih, Santih, Santih, Om. Suksma.  
Om Suastiastu Assalamualaikum Namo budaya Rahayu "Pencemaran Lingkungan" Ring aab sakadi mangkin, ring Bali sering wenten makudang-kudang pikobet silih tunggilnyane indik wewidangan sane cemer antuk limbah luu. Kutipan utawi data saking detik.com sane nyihnayang ring wewidangan kota Denpasar. Wenten panglalah sane ngawinang wewidangane cemer. Yéning iraga nénten urati ring palemahanné sinah pacang ngwetuang pikobet santukan pacang wénten banjir, toya tukad pacang cemer, miwah pamargin toyane ring tanah nenten prasida becik. Punika mawinan iraga patut urati ring palemahanne napi malih sampah punika prasida ngwetuang pikobet majeng ring jadma miwah sarwa sane maurip, sakadi toya dados cemer lan prasida ngusak palemahan. Iraga ngaptiang calon pemimpin Bali, prasida ngamolihang para janane mangda prasida nguratiang tur ngicenin pamargi sane pinih becik anruk kawentenan luu mangda prasida dados barang sane lewih mabuat miwah prasida kaanggén saha kaadol. Ngiring semeton Bali!, saking calon pemimpin Bali iraga prasida ngamolihang Bali sane bersih lan bebas saking pikobet luu. Iraga pinaka krama Bali patut sayan urati ring palemahan utaminnyané ring kawenten luu ring wewidangan iraga ring Bali. Om Santi, Santi, Santi om Wassalamu'alaikum Suksma  +
Om Swastiastu: Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu majeng ring ida dane sareng sami. Manut ring kawéntenan jagat Bali sané mangkin, nénten prasida katepis yéning silih tunggil pikobet sané pinih mabuat sané ngamerluang uratian langsung saking sang sané pacang dados pamimpin inggih punika pikobet indik kawéntenan pawangunan sané nénten becik. Yadiastun pulau puniki kasub pinaka genah pariwisata, kantun akeh wewidangan ring Bali sane durung ngrasayang kawigunan sane pateh. Pamimpin sané anyar patut ngutamayang nincapang ekonomi ring wewidangan sané kasengker, ngicénin pamargi sané adil anggén nincapang ekonomi, miwah muputang pabinayan sosial sané wénten. Selanturnyane inggih punika pikobet indik pendidikan. Yadiastun Bali maduwé prestasi ring sektor pariwisata, kantun wénten ketimpangan ring akses miwah kualitas pendidikan. Sang sane pacang dados pamucuk patut ngutamayang utsaha ring widang pendidikan mangda prasida mastikayang sabilang alit ring Bali prasida ngamolihang paplajahan sane becik, sane prasida ngawinang para yowana sane jagi rauh prasida ngamolihang paplajahan sane pinih becik. Pungkuran, iraga nenten dados lempas saking dampak pandemi global sane sampun ngereh jagate, taler Bali. Pamimpin sané anyar patut nglimbakang strategi pemulihan sané komprehensif, mastikayang kaamanan krama, nyokong sektor pariwisata sané kritis, miwah ngrancang tata cara mangda prasida ngarepin kahanan sané pateh ring masa sané jagi rauh. Malarapan antuk purun ngarepin pikobet puniki, calon pamimpin Bali sané kapilih ring Pemilu 2024 niki madué galah anggén nyiptayang masa depan sané becikan majeng ring para krama sané tresnain iraga makasami. Inggih wantah asapunika prasida aturang titiang yening wenten iwang titiang matur majeng ring ida dane sareng sami, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti. Om Shanti Shanti Shanti Om.  
Sujatiné dados pamimpin ring parlemen punika méweh pisan, santukan patut nyaga para budak miwah setata ngukuhang janji-janji politik salami kampanye. Mangkin sampun galah majeng ring para calon partai politik mangda prasida ngamolihang suara. Indiké punika kacihnayang olih para peziarah sané nganggén spanduk ring sisin marginé miwah catus pata, sané matetujon mangda samian krama prasida nyingakin déwék ipuné dados PEMILU. Ida taler pacang nimbangang indike punika makasami madasar antuk tetimbangan miwah misi, yening ida kajudi olih kramané. Yening cingakin sujatine tuah wenten wakil rakyat sane ngelaksanayang program lan memenuhi janji politikne lan wenten taler sane lali teken janjine sekadi kacang sane lali teken kulitne. Pinaka bukti titiang ring Bali Utara rumasa dados korban janji politik, janji ngwangun bandara mangda ekonomi Bali stabil nanging nyantos mangkin makasami punika wantah wacana sane ngumbara salami masa kampanye. Nah ento ané rasayang tiang padidi, minab wakil rakyat ngelah pikayunan liyanan minab bandara durung kawujudang kanti jani, tuah saja dadi wakil rakyat keweh pesan sajeroning ngambil kaputusan krana liu pikayunan lan pakaryan sané patut kamargiang. Sajeroning pasangkepan tiange sareng parapamimpin pasamuane, tiang ngaturang piuning ring dane sareng sami, indik Orti Rahayu sane sampun pidartayang tiang ring parabangsa sane boya Yahudi. Sakewanten, yening wenten kaiwangan, titiang nunas geng rena sinampura. Yéning dados pamimpin pinaka wakil rakyat sujatiné méweh pisan, santukan pinaka wakil rakyat patut setata nyaga rakyat miwah patut éling ring janji-janji politiknyané ri kala kampanye. Mangkin sampun masan pemilihan umum miwah kampanye. Puniki kacihnayang antuk akéhnyané para caleg sané ngenahang baliho marep ka trotoar miwah catus kematian.  +
“Om Swastyastu”. Suksma aturang titiang antuk galah sane kapaica ring sikian titiang. Para angga panureksa sami sane wangiang titiang, Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang, Asapunika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Sadurung titiang matur pinih riin lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa antuk pasuécan Ida ring rahinané mangkin, titiang kaicén galah ngaturang sarin-sarin manah titiang, ring lomba Wikithon puniki. Wenten akeh pikobet sane nyadelin nincapang kualitas pendidikan nasional. Silih tunggilnyané inggih punika sistem pendidikan ring wewidangan sane kantun endep, sane sering pisan manggihin akeh alit-alite sane nenten polih pendidikan. Yéning pikobet puniki nénten gelis kapuputang, sinah pacang sayan ngreredang sistem pendidikan ring Indonésia. Aspék sané ngawinang genah pelosok madué tingkat pendidikan sané endek, riantara punika nénten wénten fasilitas sané jangkep anggén nyokong proses pembelajaran, kakirangan tenaga pendidik taler dados faktor sané ngawinang endek pendidikan ring genah pelosok. Asapunika prasida aturang titiang ring galahe sane becik puniki mogi-mogi pemerintah nénten wantah ngicénin anggaran anggén ngamecikang pikobet, sakéwanten taler mangda urati yéning anggaran punika sampun kasebar antuk merata ngantos ka pelosok daerah miwah ngawasin kawigunan dana punika mangda samian sekolah sané wénten ring Indonésia madué fasilitas sané jangkep anggén nincapang mutu Pendidikan Indonésia. Suksma antuk uratiannyane, prade wenten sane nenten manut ring arsa, titiang nunas geng rena pangampura. Puputang titiang antuk paramasantih. “Om Santih, Santih, Santih Om”.  +
Indonesia inggih punika negara kepulauan sane akeh madue kebudayaan,tradisi,suku,ras, lan agama, keberagaman punika ngawinang bangsa Indonesia tumbuh dados siki kesatuan. Sekadi semboyan "Bhineka Tunggal Ika" (Berbeda-beda Tetapi Tetap Satu Juga).Ring HUT RI ke-77 sane mengusung tema "Pulih Lebih Cepat, Bangkit Lebih Kuat" puniki nyaritayang indik perjuangan rakyat Indonesia rikala nangenin indik makudang-kudang polemik. Silih sinunggil pandemi covid-19 sane ngawinang perekonomian indonesia anjlok. Ring HUT RI puniki dumogi Indonesia prasida tumbuh dados negara makmur, dari segi pembangunan ekonomi miwah kesejahteraan sosial. Dirgahayu NKRI ke-77 “Pulih lebih cepat,Bangkit Lebih Kuat” Untuk Indonesia Maju  +
Majeng ring para pamilet, Pemilu 2024 pinaka tonggak penting majeng ring Bali sajeroning nentuang pamargi masa depannyane. Ring tengahing persaingan punika, wénten pikobet sané ngawinang Bali nénten prasida ngamolihang poténsi sané pinih becik: Krisis Sumber Daya Alam miwah Lingkungan. Pinaka calon pemimpin Bali, iraga nenten dados ngubadin pikobet puniki. Krisis palemahan sampun ngrusak lahan pertanian, ngirangin kualitas toya, taler ngancem kelestarian ekosistem sané ngawinang Bali dados genah sané becik anggén iraga sareng sami. Sang sané pacang dados pamimpin patut madué komitmen sané kuat majeng ring kelestarian lingkungan. In Balinese: Kabuatang utsaha sane dahat mautama anggen nyaga sumber daya alam sane mabuat pisan ring kahuripan Baline. Mangda prasida ngamargiang punika, pamimpin patut prasida ngawigunayang kolaborasi pantaraning pamréntah, parajanané, miwah swasta anggén nyusun kebijakan sané lestari miwah mastikayang implementasinyané sané efektif. Tiang percaya indik nincapang kahanan palemahan inggih punika dasar utama antuk panglimbak sané lestari ring Bali. Ngiring sareng-sareng ngaptiang mangdané pamimpin sané maduwé visi miwah keberanian nyanggra pikobet puniki antuk parilaksana sané sujati, boya ja antuk janji-janji politik kémanten. Ngaturang suksma.  +
Di masan pandemine puniki iraga tuntute kreatif apang ngidang bertahan. Buket bungane puniki indik ipun conto utsaha kreatif sane ngidang kaanggen nulungin pemerintah nincapang perekonomian krama Baline di masan pandemi covide puniki. Buket bungane puniki biasane kakirim antuk hadiah wanti warsa, hadiah wisuda lan biase kabaang antuk semeton miwah tunangan.  +
Ogoh-ogoh tedung agung kaangkat saking cerita "tedung" sane mengayomi bumi sakadi kapemimpinan. Pemimpin utawi pemerintah sane mengayomi masyarakatnyane lan tiang-tiang ring tedung kaibaratang rakyatnyane. Dados pemerintah negara mangda madue sikap kapemimpinan sakadi tedung sane kaceritayang, yening pemarintah nenten madue sikap kapemimpinan , sampun kapastiang negara padem boya idup masih boya. Nenten ja pemerintah dogen sane mangda madue sikap kapemimpinan nanging masyarakatnyane mangda bisa nerapang, apang sami pada aman tur harmonis.  +
Om swastiastu, sane wangiang titiang para angga panureksa Tim Basa Bali Wiki. Sapunika taler para semeton sareng sami sane tresna asihin titiang. Sadurung ngelanturang orasi, pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia ring Ida Sanghyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan Ida, titiang ngiring Ida Dane sareng sami prasida mapupul ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galah sane becik puniki, lugrayang titiang ngaturang orasi sane mamurda “Tingkat Pengangguran ring Bali Sane Nyansan Ngreredang” Bali wantah genah sane sugih antuk makudang-kudang budaya lan tradisi. Akeh turis turise sane rauh ka Bali jagi malancaran lan nyingakin keasrian Bali punika. Sakewanten, ekonomi ring Bali nyansan ngreredang. Punika sané ngawinang akehnyane pengangguran ring Bali. Kawentenan pengangguran ring Bali sane nyansan ngreredang ngawinang para janane nenten madue kawentenan ekonomi sane becik anggen ngrereh pangupa jiwa. Punika mawinan, silih sinunggil sane ngawinang parajanane tiwas. Akeh krama Bali sane dados pengangguran sangkaning nenten wenten lowongan kerja sane cocok miwah kirangnyane wawasan rikala ngrereh pakaryan. Pangaptin titiang majeng ring calon manggala Bali sane kapilih ring pemilu 2024, mangdane Mangda pamerintah Bali prasida ngicalang pengangguran ring Bali miwah prasida ngwantu parajanane sane nenten makarya mangda polih pakaryan mangda ipun prasida ngemenuhin kebutuhan ekonominyane. Ainggih wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenten kaiwangan titiang ring teks puniki, titiang nunas sinampura majeng ring Ida Dane sareng sami. Puputang titiang antuk Paramashanti Om shanti shanti shanti om  +
"UTSAHA NATASIN PIKOBET LUU RING KABUPATEN KLUNGKUNG" Titiang pinaka Krama Klungkung, sampun sai mirengang akehnyane pikobet indik kawentenan luu punika ring sejebag wawidangan Kabupaten Klungkung. Indike punika sinah pacang ngawinang Krama Klungkung kaganggu lan mangda wenten kabligbagang, miwah ngarereh sapunapi indik pemargi sane patut indik pikobet luu punika. Ring Paparuman Paripurna sane untengyane indik LKPJ Bupati Klungkung 2023 miwah sane kaserengin olih PJ Bupati klungkung I Nyoman Jendrika. Maosang indik “program sane sampun prasida kemargiang, taler wenten akeh kekirangan ring sajeroning penyelenggaraan pemerintah lan pembangunan daerah, umpami indik pengelolaan luu sane durung tatas” punika sane kabaosang Jendrika. Napi sane ketelatarang iwawu kantun akeh wenten pikobet sajeroning indik akeh luu sane kapolihang, santukan Pemerintah Daerah Klungkung dereng prasida nepasin pikobete punika. Nanging indik pikobet sane mabuat pisan ngenein overload nyane TPA Sente. Taler kirangyane dukungan krama indik pangelolaan luu utawi sampah ring sumbernyane. Kabupaten klungkung silih sinunggil Kabupaten sane wenten ring wawidangan Provinsi Bali, sane kari mengupayakan Pembangunan sane becik ring warsa 2024, nanging kekirangan sane wenten mangkin inggih punika ngenenin indik kawentenan luu. Luu utawi sampah inggih punika sisan – sisan produk sane nenten prasida keanggen malih. Naging kari wenten sane prasida kadaur ulang dados barang sane mawiguna. Tiosan punika kesadaran Krama klungkung indik mabuatnyane ngelola luu utwi sampah puniki arang pisan. Pikobete punika sayan nincap saking kawentenan Covid - 19 inggih punika indik nenten rengee utawi nenten wenten kesadaran saking Krama sane wenten ring soang-soang Paumahan, Jero, inggian Puri sane wenten ring soang – soang Desa indik milihin luu punika. Malih yening cingakin indik kawentenan pikobet luu ring TOSS Center Klungkung ngakehang nyantos wenten penutupan TPA Sente. Manut Titiang pikobet punika pacang madue baya pisan, luu punika sepatutnyane tanggung jawab Iraga sareng sami. Tur sampun sepatutnyane iraga runggu lan sadar indik pikobet sampah sane pacang madue dampak kaon majeng manusa lan palemahan yening nenten kakelola becik. Kabupaten klungkung sampun ngamargiang peraturan Daerah No. 07 Warsa 2024 indik pengelolaan sampah, nanging kesadaran Krama kantun kirang pisan. Wenten makudang – kudang solusi sane pacang prasida kalaksanayang indik luu utawi sampah sane wenten ring wawidangan Kabupaten Klungkung inggih punika: 1. Manut Titiang Kesadaran wantah kunci sane mautama ring sajeroning kawentenan pikobet luu puniki minakadi mangda wenten sosialisasi majeng krama sane wenten ring soang – soang Desa indik baya luu punika, mangda madue papineh miwah prasida ngawentenang Parikrama gotong royong nyabran awuku, tur mangda wenten genah – genah sampah nganutin soroh – soroh sampah mangda prasida kapilah, tur wenten nyane TPS (Tempat pembuangan sampah) ring soang-soang Desa. 2. Infrastruktur Pengolahan Luu utawi Sampah mangda katincapang antuk akehnyane wenten genah-genah TPS sane kakelola becik olih Petugas, miwah genah daur ulang. 3. Nincapang Organisasi Non Pemerintahan (LSM) Sane nanganin indik luu utawi sampah. 4. Penggunaan Produk Ramah Lingkungan taler tincapang tur ngawentenang sosialisasi indik ngirangin penganggean plastik sekali pakai, miwah mangda nganggen produk sane prasida kadaur ulang, mangda prasida ngirangin akeh luu sane kahasilang olih masyarakat. 5. Nyiptayang Inovasi Teknologi ring sajeroning pemilahan luu utawi sampah, dados energi minakadi biogas utawi listrik sampah lan pemerintah prasida mengidentifikasi sapunapi keberhasilan, miwah kelemahan, mangda prasida ngarancang upaya sane anyar tur efektif. Inggih dadosnyane, Titiang miwah Iraga Sareng Sami madue pengapti antuk pembangunan Kabupaten Klungkung ring Warsa 2024 puniki prasida nincap, ngiring Iraga Sareng Sami mangda Kabupaten Klungkung nyansan peduli indik wewangunan Daerah lan Bangsa mangda setata maju.  
"Om Swastyastu” Majeng ring pangenter acara, suksma antuk galah sampun kapica ring sikian titiang. Para angga panureksa sane dahat kusumayang titiang, ida dane sareng sami sane wangiang titiang, punika taler ring para pamilet lomba meorasi sane tresna sihin titiang. Murda karya titiang inggih punika" Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri". Dahat angayubagia manah titiang duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, ida dane sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sakadi mangkin. Jagate sane mangkin akeh wenten pikobet antuk luu plastik sane mawinan baya ageng ring gumine. Ida Dane sareng sami luu plastik punika wantah baya ageng, yening iraga nenten urati ring palemahane,sinah pacang prasida ngawetuang bancana ka pungkur wekas. Raris sapasirasane patut urati? Boya ja tios wantah iraga sareng sami, ketog semprong, para sisiane, parayowanane, para panglingsire, sapa sira ja sane jenek ring Bali patut urati ring kawentenan luu plastike punika. Niki wantah sesanan iraga sareng sami, pamekas para yowanane maka pamucuk. Elingang, geginan para yowanane punika boya ja mahias kemanten, raris selfi ring genahe sane asri. Sami kapin kanten asri ida dane, sakewanten luune ring ungkur ten wenten sane ngerunguang. Nika mawinan bencana sekadi longsor,blabar,polusi miwah sane lianan. Mangda pelemahan state asri iraga patut ten ketog semprong ring palemahanne .Mangda iraga ten keni baya iraga patut ngutang luu ke tempat sampah ,ten dados ngutang luu ring palemahan sekadi tukad,jalan,got miwah sane lianan.Ngiring iraga ten ngutang luu ngawag-ngawag mangda palemahan tetep asri tur lestari! Iraga patut saling gotong royong sareng pemerintah,miwah masyarakat sami mangda pelemahan nyane bersih lan bebas ring luu plastik. Inggih asapunika orasi basa Bali saking titiang puputang antuk Parama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om"  +
Ida dane sareng sami sane wangiang titiang. Sadurung titiang ngaturang matur, lugrayang iraga ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hayang Widhi Wasa , santukan sangkaning asung kerta waranugraha ida, iraga miwah ida dane sareng sami prasida mapupul iriki, malarapan antuk panganjali umat Om swastyastu ida dane sareng sami, mapaiketan ring bantang wirasa kadi asapuniki, mungguing orasi sane jagi atur uningayang iraga mamurda “Warga Negara Asing Ngawinang Manah Ajerih Ring Krama Bali”. Ida dane sareng sami ring galahé puniki, wisatawan dura negara utawi “bule” sané wénten ring Bali, dados soroh soroh sané kauratiang olih kramané santukan ngigel tur ngawinang para kramané jerih. Nénten ja becik, WNA sané kapanggihin nglaksanayang makudang-kudang piwal ring Bali wantah nglawan rikala aparat kepolisian nureksain. Nénten wantah asiki sane piwal nanging akéh piwal sané kamargiang olih WNA sakadi: 1. Piwal sajroning Lalu Lintas Sane Nincap Data statistik nguningayang panincapan dramatis ring kapiwalan lalu lintas sané kamargiang olih makudang-kudang WNA. Kawéntenan sané nénten anut ring awig-awig miwah kaamanan ring margine nénten ja ngancem para kramané kémanten sakéwanten taler ngawinang baya ring WNA. Peningkatan puniki nyihnayang indik nénten nganutin sané ngawinang pikobet, sané ngamerluang tindakan penegak hukum sané sayan patut miwah kampanye kesadaran sané sayan akéh. 2. Pikobet indik imigrasi sané nyakitin Kawéntenan krama sané nénten kalugra magingsir miwah nénten satinut ring pidabdab imigrasi ngawinang méweh pisan ring sistem imigrasi. Panglalah ekonomi miwah sosial saking parilaksana puniki sampun mabukti pisan, antuk kawéntenan sumber daya sané patut kaanggén rikala ngungkulin wicara puniki. Kawéntenan kontrol sané sayan nincap miwah tindakan penegak imigrasi sané sayan nincap mabuat pisan anggén mastikayang pamarginé sané becik miwah nyaga integritas sistem imigrasi. 3. Ngadegang Bisnis Tanpa Izin Sane Ngawinang Meweh Wénten makudang-kudang WNA sané ngwangun usaha sané nénten madué ijin punika ngawinang pikobet ring perekonomian lokal, sané ngawinang persaingan bisnis sané nénten anut. Pikobet puniki nénten ja indik ekonomi kémanten, sakéwanten taler indik hak-hak miwah keadilan ring widang bisnis. Evaluasi sané dahat nglimbak indik dampak ekonomi miwah sosial saking praktik-praktik puniki kaperluang mangda prasida nentuang solusi sané prasida nanganin pikobet puniki tanpa nyakitin pihak-pihak sané satinut ring prarem. 4. Nénten Nganutin Awig-awig ring Lingkungan Kawéntenan WNA sané nénten nganutin uger-uger palemahan ngamolihang pikobet sané abot pisan ring kelestarian ekologis ring Bali. Kasus-kasus punika ngranjing ring pembuangan sampah sané nénten anut, ngrusak entik-entikan lokal, miwah nglanggar prinsip-prinsip keberlanjutan. Evaluasi sané komprehensif indik dampak jangka panjang saking wewidangan sane usak puniki patut kamargiang mangda prasida ngresepang implikasi ring ekosistem miwah kawéntenan krama lokal  
Utsaha yowanane nagingin ritatkala Panegara Indonesia sampun mahardika. Punika marupa utsaha sane mabuat pisan. Minakadi: 1. Ngewangun prestasi ring sekancan wewidangan, silih sinunggil olahraga. Mangdane prasida ngewangiang panegara Indonesia ka dura negara. 2. Nyaga lan nganggen infrastruktur sane kewangun olih Guru Wisesa mangda mawiguna. 3. Ngelaksanayang parilaksana olas asih, sagilik saguluk, salunglung sabayantaka, yadiastun mabinayan suku, adat, budaya muah agama. 4. Pamekas iraga para yowana ring Bali mangdane ngerajegang seni budaya Bali antuk nincapang kreasi balih-balihan sane prasida nudut kayun pariwisata.  +
Mahardika Jagat Indonesiane, Rasa sutindih ring jagat Indonesiane sayan- sayan nincap maka cihna pralambang " Garuda Pancasila " sane prasida nyikiang Kayun tur rasa wirang lan sutindih yadiastun mabinayan suku, adat, budaya miwah sane lianan sakemaon prasida ngerumaketang, nyikiang pikayunan warga Indonesiane. Wewangunane sampun sayan-sayan nincap sekadi, wewangunan ring Margi, jalan tol, wewangunan ring wewidangan pendidikan, Teknologi, Pariwisata, Pertanian miwah sane lianan. Dumogi tinerus wangsa Indonesiane "JAYA".  +
Bahasa Bali inggih punika basa ibu sane wenten ring pulo Bali. Manut antuk panglimbakan jaman, kahanan basa Bali sayan rered. Sampun akeh wenten upaya mangda Basa Bali prasida lestari, imbanyane website BASAbali Wiki. Yening kauratiang, kawentenan BASAbali Wiki puniki becik pisan duaning prasida ngwantu palestarian Basa Bali, minakadi ngaryanin kamus, ngaryanin genah pasamuhan, lan ngaryanin media sosial Instagram sane dangan kaakses. Nanging wenten makudang-kudang fitur punika sane durung prasida nudut pikayun kaum milenial antuk kawentenan BASAbali Wiki sawireh kari akeh kaum milenial sane nenten uning kawentenan BASAbali Wiki. Apang kaum milenial uning napi nika BASAbali Wiki, patut kalaksanayang sosialisasi ring sekolah-sekolah apang kaum milenial prasida aluh melajahang Basa Bali. Daweg titiang mirengin wimbakara Wikithon sane pinih anyar, tityang marasa liang sawireh prasida maosang napi manten sane patut katambahin ring website BASAbali Wiki. Manut ring survey sane kalaksanayang olih Program for International Student Asessment (PISA) duk warsa 2019, Indonesia wenten ring runtutan nomor 62 saking 70 negara manut ring klebet literasi. Manut ring data punika, iraga pacang uning yening warga panegara Indonesia madue akidik klebet literasi. Mangda kahanan Basa Bali stata ajeg lan lestari ring jaman sekadi mangkin, Basa Bali stata anut sareng panglimbakan teknologi. Laksana sane prasida kaambil ring parindikan puniki, sane kaptiang dumogi BASAbali Wiki prasida kadadosang genah seniman multimedia ngubah satua-satua mabasa Bali sane wenten ring BASAbali Wiki baan animasi. Iraga sami sampun biasa nyingak anak alit wawu lekad mabalih YouTube animasi sane nganggen Basa Inggris, punapi nenten ngaryanin YouTube animasi sane nganggen Basa Bali? Yening akeh wenten animasi sane nganggen Basa Bali lumbrah, punika silih sinunggil cara mangda anak alit sayan senang lan akeh uning ring kosa basa ibu sane kagelahang. Animasi punika prasida dados kemajuan sane becik pisan tur kasobyahan YouTube, televisi, muah sosial media sane lianan. Rerama sane ngicenin YouTube animasi punika nenten krasa sampun ngajahin okannyane malajah Basa Bali pinaka bentuk partisipasi ring isu budaya sane sering kadingehang taler kacingak. Yening animasi Basa Bali puniki prasida kakaryanin, animasi punika prasida katumbas olih stasiun televisi apang prasida katayangin ring televisi. BASAbali Wiki prasida polih dana lan prasida meningkatkan perekonomian seniman multimedia anyar sane berbakat. Ring jaman sekadi mangkin sampun akeh pisan para yowana melenial ngaptiang kamus sane kaanggen nerjemahin saking basa Indonesia ke Basa Bali sekadi mangkini ngerereh sane prasida nerjemahin ring Basa Bali mangda sepisanan sekadi google translate nangin durung wenten. Sakadi tiang uratiang, sawitran tiang kirang semangat nyarengin lomba-lomba sane mapaiketan indik Basa Bali duaning jejeh malunan indik basa utamane ring sor singgih, enggalan orahange ruet kawentenan punika taler nenten lempas ring lingkungan keluarga lan masyarakat sane arang nganggen Basa Bali. Manut kawentenan punika, banget kaaptiang ring BASAbali Wiki punika prasida kadadosang solusi kapungkur wekas minakadi nyiagayang fitur sekadi google translate lianan ring kruna taler lengkara sane jangkep manda nudut pikayunan para yoana melenial sida dangan melajahang basa ibunyane. Manut panampen sane sampun katlatarang, tiang nenten krasa sampun nyarengin isu-isu sipil sane wenten ring Bali minakadi pendidikan, perekonomian, lan budaya. Saking panampen puniki dumogi BASAbali Wiki prasida stata nglimbak ngancan becik.  
Dinane jani tiang ade kegiatan di kampus, uli semengan sube makebek apang jam 6 semengan sube neked di kampus. Disubane teked markir motor tur ngejang helm. Dugas ngejang helm tiang sube tangar wireh dingeh tiang wewidangan ene tusing aman. Nanging takonang tiang timpale ye ngorang tusing kenken pasti aman. Dimulihne kesiab tiang, wireh helm e sube sing ade di tongos motore, Kaden nak timpale nyilih helm e dong helm tiange ilang plaibang maling, lacur nasib tiange. Di Bali sube sing asing yen ngabe helm luung pesu pasti jeg ilang biar sube beneh ngejang jeg ade gen anak-anak kuangan gae mirib maling helm. Masyarakat bali masih sube resah teken unduke ene, nanging tusing ade jalan keluar utawi tindakan tegas uli pihak berwajib. Ane kilangan tuah bise mapangenan yen helm ne ilang. Pangaptin tiang, ane jani penting pesan yen pamerintahe urati teken unduke ene, ngaenang aturan utawi ngemang sasobiahan teken keamanan masyarakat apang nyaga keamanan, yadiastun tuah kilangan helm nanging Bali apang state aman tusing aman baan warga asing, nanging aman masih baan masyarakat lokal.  +
Poster niki Nyritaiang antuk nyalanin sima dresta anyar  +
Anak tua ipidan ngorang yen ade linuh nak mule sasihne, yen hujan bales misi blabar nak mule sasihne, kebus bara gumine nak mule sasihne mule saje keto yen anak tua ipidan ngorahang. Manut ring sastra mule saje, conto nyane, linuh tusing ngidang ban nebag ipidan lakar ade dije tongosne ento sing ngidang ban ngorahang, yen manut lontar palelindon ngorahang yening prakampa kal luung lan jelekne linuh maiketan ajak yoga dewa. Yening ilmuan ne ngorang mule saje linuh sing ngidang nebag tusing nyak patuh care ujan ajak kebuse. Taen sing iraga makeneh yen keketo gumine ulian suba wayah ? nyen ane nganggo gumi ento ? tuah iraga dadi manusa, jani iraga tuah ngidang nyaga tur ngelestariang gumine apang tetep ajeg care konsep tri hita karanane “hubungan manusia dengan alam” palemahan miwah pawongan.  +
#
Sampun selami a warsa puniki jagate keni gering agung Covid19. Mawit data saking instagram @kawalcovid19.id, kirang langkung wenten satus tali pasien sane kantun polih perawatan riantukan positif keni Covid19. Pemerintah taler sampun ngmargiang program vaksinasi majeng ring masyarakat. Sakewanten kawentenan pemargin program vaksinasi puniki akeh wenten disinformasi utawi hoax ngeninin indik Covid19 punika, imbanyane hoax ngeninin vaksin Covid19 sane madaging chip pelacak. Mawosang indik gatrane punika, kaketus saking website resmi pemerintah https://covid19.go.id, Dedy Permadi pinaka Juru Bicara Kementerian Kominfo negesang informasine punika hoax, taler sampun kapradatayang malih olih Erick Thohir pinaka Menteri BUMN indik barcode sane wenten ring bungkus vaksin punika kanggen ring distribusi miwah ten ja wenten chip sane nempel ring jadma sane ngmolihang suntikan vaksin Covid19. Ngawit saking disinformasi utawi hoax punika, iraga sapatutne sampunang bes aluh nampinin orti sane durung pasti sumberne. Napi malih ring jamane mangkin teknologi informasi sampun maju, gatra utawi orti punika gelis majalaran ring ambara laya. Iraga utamanyane para istri patut nyelehin sapunapi carane nampinin orti mangda nenten aluh keni hoax. Para istri madue peran ageng ring sajeroning kuluwarga pinaka lingkungan sane paling nampek ring parajanane santukan para istri punika pacang dados ibu sane pinaka puser utawi pusat informasi majeng ring alit-alite napi malih ring sajeroning gering Covid19 sekadi mangkin. Duaning asapunika ngiring sareng-sareng nyelehin cara-cara nepasin disinformasi utawi hoax punika: 1. Pastikang gatra sane kapolihang nika mawit saking sumber sane resmi taler sampunang percaya majeng ring asiki sumber manten. Sampunang ngwedar utawi sharing gatra sane durung pasti sumberne sekadi gatra ring broadcast chat grup WhatsApp miwah sane lianan. 2. Wacen daging gatrane punika mangdane mangda polih informasi sane pinaka unteng gatrane punika. 3. Yening polih gatra upamine ngeninin indik kesehatan ring pandemi sekadi mangkin, iraga dados mligbagang gatra sane kapolihang punika majeng ring para ahli. Imbanyane ring aplikasi layanan kesehatan digital sekadi ring website https://www.halodoc.com/ taler dados takenang ring tenaga kesehatan utawi dokter kuluwarga soang-soang. 4. Akehang ngwacen indik informasi kesehatan sane ngeninin indik Covid19. Informasi-informasi indik gering Covid19 prasida karerehin ring webste resmi https://covid19.go.id mangda nenten ja keni disinformasi utawi hoax sekadi sane akeh wenten ring ambara laya. Asapunika tata cara sane prasida kemargiang manga nenten keni disinformasi utawi hoax sajeroning gering agung Covid19 sekadi mangkin. Lianan ring punika, sampunang lali ngmargiang protokol kesehatan mangda iraga sareng sami stata kenak lan rahayu.  
Gerakan menanam majalaran antuk ngebagiang paket benih gratis.  +
(
Pikobet Margine Sane Alit Ngawinang Macet Ring Nusa Penida Om Swastyastu Merdeka sane wangiang titiang para angga panureksa.Sapunika taler,para semeton yowana sareng sami sane tresna sihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa,duaning sangkaning pasuecan ida,titang ngiring idadane sareng sami prasida mapupul i riki sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.Ring galahe mangkin,lugrayang titang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Pikobet Margine Sane Alit Ngawinang Macet Ring Nusa Penida. Nusa Penida inggih punika silih sinunggil genah wisata sane sampun kaloktah ngantos kadura Negara, nanging parindikan punika nenten kasarengin antuk akses margi sane becik.Ring wewidangan nusa penida akses margi kalintang cupek lan usak sane ngawinang macet.Akeh mobil lan montore antre ring sisin jalanne yening wenten silih sinunggil mobilne meneng ring sisin margine,rikala jagi meimpasan.Kemacetan sayan makeh rikala mobil-mobil sane muat wisatawan medal sakeng pelabuhan.Biasane kemacetan punika kepanggihin ritatkala semeng lan sanja,inggih punika ritatkala wisatawane rauh lan mantuk utawi budal.Saking pikobet punika,pangaptin titiang majeng ring para pemimpin bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 mangda nguratiang indik Pikobet Margine Sane Alit Ngawinang Macet Ring Nusa Penida mangdane nenten ngwutuang pikobet ring sajeroning pariwisata sane sampun mamargi becik ring Nusa Penida. Inggih wantah asapunika orasi titiang sane prasida katurang,kirang langkung titiang pangampura.Puputan titiang antuk parama santh. Om Santhi Santhi Santhi Om  +
-
- +
Nyen ane medaya gumine lakar dadi buka kene? Gering agung tekane tusing ade ne nawang, ngae anake pada pati kaplug bertahan hidup ulian liu anake kehilangan geginan. Perekonomian masyarakate mekejang merosot, nganti minus buin sada utange metumpuk. Ane jani tuah ngenehang apa ngidang ngamulihang perekonomiane. Nolih peluang ane ada, apa ane ngidang nekang pipis, eto pastika jemak anggo geginnane. Silih sinunggilnyane Bertani hidroponik. Ulian gering agunge ene, liu anake harus ngoyong jumah, anggon ngisi waktu luang iraga bisa ngae ane madan hidroponik. Tusing perlu tongos ane linggah, ane penting bisa ngolah alat alat ane ada. Hasil uli hidroponik ento, bisa dadi lahan bisnis ane menjanjikan, apa buin bisa memasarkan di dunia digital pastika bisa nembur pasar internasional.  +
- +
Basa Ibu ring Generasi Z Basa Bali puniki kasengguh antuk Basa Ibu, Basa Ibu inggih punika basa sane kapertama ajahina sareng guru rupaka sekadi Meme lan Bapa. Basa Ibu punika, basa sane kaanggen antuk basa sai-sai ring umah, miwah ring lingkungan keluarga. Basa puniki paling aluh kaplajahin krana basa paling dasar lan kaucapang sesai-sai. Nanging, jamane sampun merubah, makejang bajang-bajange sibuk metiktokan, sibuk mecetingan ajak tunangane, sibuk mebalih Lee Minho, makejang jani bajang-bajange sibuk meplalian ajak hpne. Jaman jani, bajang-bajange tusing nyak lamun ajake menyama braya teken keluarga meme bapane. padahal menyama braya dadi anggo ngelestariang basa baline utawi basa ibu, lamun kene kel terusang budaya baline, payu suba ilang basa ibune. Iraga seharusne dadi generasi Z patut ngelestariang budaya budaya baline ane sube ade, contone basa ibu puniki, sing dadi ilang. Jani suba ada ane madan Wiki Basa Bali, ditu iraga bise melajah Basa Bali, apang ngidang nyalin basa dure negarane apang dadi basa bali patuh care google translite, lan apang tusing lek dadi nak Bali tapi sing ngidang mabasa Bali. Dumogi keberadaan Basa Bali Wiki ne ngidang ngaenang Generasi Z jaman jani sekadi mangkin nyak rungu teken basa iraga, apang ngidang menyama braya, apang tusing engsap keto gen mare jamane merubah. Mai sareng-sareng ajegang Budaya Baline, melajah ring Basa Bali Wiki.  +
- +
Akéh nglimbak basa "Gaul" ring wewidangan krama Bali utaminnyané ring para janané. Basa-basa punika akéhan kalimbakang olih para janané. Panglimbak basa "Gaul" ring wewidangan para janané akéhan punika kawedarang ring media sosial. Kawéntenan basa "Gaul" puniki ring para janané ngawinang basa Bali sané nganutin anggah-ungguhing basa sané patut punika sayan karasayang kuno. Napi malih reramannyané ring jro soang-soang nénten sanget ngicénin ajah-ajahan pianaknyané basa Bali sané nganutin anggah-ungguhing basa Bali sané patut. Para janané mangkin akéhan seneng nginutin sané "Tren" ring media sosial. Silih tunggil basa "Gaul" sané sering kaanggén ri tatkala mabebaosan olih para janané utaminnyané ring kota inggih punika basa "Ké" utawi kruna "Ké". Umpami ring basa sakadi puniki "Ké nyaan ajak nyén kemu?" yéning ring basa Indonesia "Kamu nanti sama siapa kesana?", basa sané siosan umpami "Awas ké sing kemu nah!" yéning ring basa Indonesia "Awas kamu tidak kesana ya!", yéning manahang titiang napi pateh artosnyané tekéning cecimpedan sakadi puniki "Apa ké kerék-kerék ngejohang?" suksmannyané inggih punika anak nyampat. Pitakéné mangkin napi "Ké" punika ring basa Bali wénten artosnyané? Napiké basa "Ké" punika prasida kaartosang "Kamu"? Napi artos "Ké" punika wénten ring kamus basa Bali? Manut sané resepang titiang basa "Ké" punika wantah partikel penegas ring basa Bali. Basa Bali madué makudang-kudang partikel penegas umpami ké, ja, sih, ya, miwah sané lianan. Partikel penegas punika katah kaanggén negesang arti sané katah kapanggihin ring basita paribasa Bali. Sakadi "Apa ké kerék-kerék ngejohang?", "Apa sih aliha peteng-peteng mai", "Apa ja kenehanga, kéto aliha", "Apa ya intipe ibi sanja?", miwah sané lianan. "Ké" puniki yéning manahang titiang nénten maderbé artos, nanging wantah pinaka partikel penegas. Sapunapi yéning basa "Ké" sané katah kaanggén mabebaosan ring basa Bali olih para janané prasida kaartosang "Kamu"? Titiang negarangin nyelehin ring kamus online Basa Bali Wiki, irika basa "Ké" nénten kacumawisang, sané wénten wantah apaké, awaké miwah sané lianan. Puniki sané manahang titiang mabuat pisan wénten platform basa Bali wiki, sayan dangan ngrereh artos kruna utawi basa. Utaminnyané basa-basa sané kaanggén ri tatkala mabebaosan nganggén basa Bali. Titiang mamanah iriki kawéntenan platform basa Bali Wiki mabuat pisan pinaka genah ngajegang basa, aksara miwah sastra Bali, mangda para janané nénten iwang ri tatkala ngartosang basa utawi kruna sané kaanggén mabebaosan ring basa Bali. Dumugi basa Bali sayan nincap ring tengahing panglimbak basa sané sayan kompleks. Platform basa Bali Wiki kaaptiang pisan mangda sayan nincapang basa Bali mangda basa Bali prasida "Gaul" nénten malih karasayang kuno ri tatkala nganggén basa Bali sané nginutin anggah-ungguh basa Bali sané patut.  
- +
Agama Hindu Inggih punika agama Sane Ageng pinih katiga ring Indonesia. Masyarakat Agama Hindu akeh pisan Sane magenah ring Bali. Pulau puniki kasobyahan Antuk budaya, tradisi, miwah pemandangan sane luwih lan asri.Pulau Bali kaloktah ring dura negara sangkaning pariwisatanyane sane ngulangunin manah lan kewagedan menyama braya. Saking Sisilianan Pulau Bali Nenten ja wenten semeton Hindu kemanten sane magenah iriki. Nanging wenten masih agama lianan, Inggih punika agama Islam ,agama Kristen, Sareng agama Buddha,miwah sane lianan. Masyarakat sane akeh wenten ring Bali Inggih punika semeton Hindu. Yadiastun Kenten agama sane lianan nenten asing ring galanganyane.Kewala kenten krama Bali nenten ja engsap manyama braya, satata inget asah asih asuh.Pakilitan antara ring agama Hindu Sareng agama sane lianan ring Bali puniki Boya je unduk sane anyar. Ritatkala antara agama sane lianan punika sampun suwe manyama braya miwah ngamigilang Pakilitan sane sampun becik pisan.Agama Agama sane lianan puniki sampun stata nyinggihang parilaksana sane becik.Nika ngeranayang agama agama sane lianan sareng agama Hindu setata adung.Wantah kadi asapunika kaloktah kultur agama agama ring Bali sane pinenget pisan. Sampunang saling daya ngiring menyama braya. Ngiring sareng-sareng raketang malih rasa nyama braya druene.manyama braya dados kalakuin ring mangkin,sakadi nulungin anak lianan.Rasa manyama braya bisa saling rahayu kepanggih keto je kone orahine teken anak anak tua ne pidan.Tata titi punika pinaka dados dasar antuk makrama, tur manyama braya ring wewidangan desa sane kagenahin.Ngliwatin rasa menyama braya, saling asah, asih lan asuh sareng semeton lianan, rarisang mamargi taler ngiring tincapang rasa solidaritas sami.Iraga patut masih taler ngajakin para semetone mangda setata nincapang rasa manyama braya, jengah makarya, lan setata nganutin pakibeh jagate, pamekasnyane teknologi sane sayan nglimbak.  +
- +
*Bali e Ne Jani* Dugase titiang malali ka Denpasar sareng reraman tittiange, di mulihne titiang singgah ka umah bibik titiange. Di makere ngalih umah bibik titiange ento di perumahan tongosne, liu sajan luu sane matumpuk-tumpuk cara gunung di samping perumahanne ento, boya ja tongos anggen ngentungen luu, di sampingne liu ada anake madagang. Ditu memen titiange ngeraos “ sing ye, sakit duur ne ngadek bon luune ento?”. Sing je di Denpasar dogen di tongos- tongos lianan nu mase cara keto. Pangaptin titiange mangda Bali puniki dados Bali sane asri, ten wenten biin luu sane matumpuk- tumpuk. Mangda sakadi punika iraga sareng sami pamekas krama Bali sampun sapatutnyane ngupapira wewidangan jagat Baline antuk ngentungan luu ring genh sane sampun kasiagayang. Suba keto taler ada adane “daur ulang” barange sane suba kaanggen dadi buin kaolah dados barang sane lianan. Tongos luu ada telung macam, ada ane mewarna barak anggon botol-botol, sterofom, lan kaca, ada mase ane warna kuning tongos anggen ngentungan plastik, kertas, tisu, lan sane lianan. Sane kaping untat wenten sane mewarna gadang tongos ne luu cara don, kayu, sisa ajeng-ajengan, lan sane lianan. Yening iraga suba ngalaksanayang ento pastiaka Baline pacang asri kantos kawekas.   +
- +
Palemahan jagat Baline sampun kaloktah kalintang asri tur ngulangunin. Yadyastun wawidangan jagat Bali boya ja jimbar pisan, yening saihang ring palemahan panegara tiosan. Kawentenane punika mawinan para wisatawan lokal lan manca negarane rumasa kadutdut kayun dane, rauh jagi malila cita. Boya ja wantah malila cita, wenten taler wisatawan sane ngwangun bisnis miwah makrama ring jagat Bali. Sakadi kawentenan ring obyek wisata Panelokan, Kintamani, akeh tamiu dura negarane numbas genah (tanah) tur makarya Coffe Shop. Ring Kintamani, akeh krama sane ngadol tanah gunakaya majeng ring para tamiu dura negara ri antuk prasida kaadol antuk pangarga mael tur polih jinah akeh. Indike puniki sandang patut kapikayunin tur polih uratian I raga sareng sami. Yening indike puniki kabanggiang, tanah sane kaadol sayan nincap, kabenjang pungkur jagat Baline pastika jagi kaebekin lan kakwesayang antuk wong duranegara, mawastu krama Baline sayan-sayan meweh kahuripan ipun. Kawentenane sakadi puniki mangda nenten nglantur, krama Baline mangda digelis eling ring panangkan pikobete sane jagi nibenin ka pungkur wekas. Angganing Pemerintahe mangda prasida ngaryanang uger-uger, sane dagingnyane ngwatesin krama Bali maadolan tanh, bili-bilih ri kala jagi ngadol tanah majeng wong duranegara. Mangda krama Bali nenten ngantos NGADOL TANAH BALI. Indike puniki patut kauratiang pisan olih angganing pemerintah lan krama Bali sareng sami.  +
- +
PENGARUH WISATAWAN ASING RING BUDAYA LOKAL BALI Ring jaman modern lan Sarwa aktif puniki. Pastika banget mengaruhin sapunapi peradaban manusane sekadi mangkin lan sane pacang rauh. Sekadi sane kalaksana ring pulau Bali. Akeh parajana saking duranegara sane rauh ring Bali manut tetujon sane metiosan. Iriki iraga uning indik para turise rauh ring Bali jagi berwisata utawi meilen ilen ring Bali. Nanging ia ganjih melaksana indik sane ngranayang ia merasa liyang tur ento manut ring budaya para wisatawane. Nanging budaya punika dados pikobet ring budaya lokal di pulau Bali. Manut sakecap warga Bali para turis punika demen melaksana sane nenten patut,Sane ngawinang warga nenten becik ring manah tur kausik.Parilaksana turis ketah kawentenannyane mawinan mabuk sane kapengaruh olih alkohol sane sinalih tunggil budaya dura negara,lan para Jana asinge nenten uning indik budaya punika matiosan ring budaya lokal lan tradisi pulau Bali niki sane dados pikobet sane mawinan icalnyane budaya lokal di pulau bali. Imba sane nenten meweh inggih punika rata rata yening katakenang indik Bali ipun pacang nyawis minakadi "orang asing,turis lan bule". Sane nyihnayang bahwa bali punika sampun nenten identik malih antuk kebudayaannyane nanging kebudayaan rauh ring luar sane kepraktekang ring Bali.Imba, tata cara mabusana,tata bahasa,parisolah. Harapan tiyang ring bali sane mangkin inggih punika ngembangang budaya duen iraga tur nyihnayang budayan iraga ring turis, ide sane duen titiyang mangda sida ngawujudang harapan titiyang inggih punika antuk mabusana lan nganggen tata bahasa inggih punika bahasa bali tur nyihnayang budaya ring alit alit remaja mangda budaya Bali sida berkembang lan mangda sida indentik indik budayannyane. Solusi sane patut kaanggen indik pikobet pengaruh wisatawan asing ring budaya Bali inggih punika indik cara mangda sinalih tunggil jadma harus madue kasadaran lan rasa tresne ring budaya lokal, upapira tur ngembangang lan Budaya pulau bali. Tur nambah wawasan mangda sida berpikir kritis. Iraga dados suka ring budaya asing nanging iraga tetep harus ngelestariang budayan iraga sareng sami, iraga masih harus nyihnayang budaya Bali ring wisatawan asing tur ngicen ajak ajah Budayan iraga ring alit alit remaja mangda Ipun uning Kaasrian budaya lokal duen ipun.  
- +
Basa Bali Vs Basa Asing Bali inggih punika pulo sane sugih budaya, makudang-kudang objek wisata sane wenten ring Bali ngawinang para wisatawan dura negara sane rauh ka Bali. Nenten ja wantah punika, budaya Bali taler ngawinang para wisatawan dura negara meled uning ring budaya Bali, mawinan akeh wisatawan dura negara sane rauh ka Bali sane ngawinang pariwisata Bali sayan nincap. Indiké puniki wantah panglimbak sané ageng ring widang pariwisata sané wénten ring Bali, mawinan akéh krama ring Bali sané seneng tur ngawitin nglimbakang objek wisata sané wénten ring Bali. Punika mawinan akeh krama Bali sane seneng malajah basa asing, lan mawinan akeh krama Bali sane ngawerdiang basa asing ketimbang basa bali. sekolah-sekolah prasida ngawayang para sisia mangda nganggen basa Bali, mangda budaya iraga nenten ical, budaya iraga inggih punika warisan saking leluhur iraga, lan iraga pinaka anak bangsa prasida nglestariang budaya puniki, ngenahang budaya iraga ring wisatawan dura negara, lan ngajahin semeton-semeton iraga indik budaya Bali sane wenten.  +
- +
“BALINE MANGKIN” BALI punika silih tunggil provinsi sane wenten ring Indonesia, BALI kasub santukan pariwisatanyane . Maolrebe khanan buana sane becik, genah sane becik , genah sane becik tur krama sane ajer-ajer keasrian kadruang oleh bali ngardi msatmane akeh jagi meneng ring bali .punika mawinan panglimbak bisnis ring baga pariwisata nyangsan nincap tur nglimbak sekadi akeh nyane wenten villa,hotel,restoran,resot,club,miwah bisnis sane tiosan .bisnis pariwisata ring bali prasida nincapang perekonomian Bali ,nanging nyasan ngelimbak pariwisatane ring bali akeh taler wenten pikobet sekadi pikobet indik lulu/mis ring Bali Manunt mongobyah.com lulu/mis ring bali manut nyobaran warsa sangkaning pariwisata ring bali , kasub ring sektor pariwisata nyane sane pinih becik tur sane ngawinang Bali kalokta rauh ring mancanegara ring kahana gumi bali sane asri tur ngangobin taler madrebe pikobet sane pinih mabuat ring baga lingkungan inggih punika mapaiketan ring pengolahan lulu/mis. Manut ring data sane kapolihang ring mediaindonesia.com Bali ngasilang kirang langkung 4000(petang tali), utawi 1,5 juta (siu tengah) juta ton luhu/mis nybran warsa. Ring pawilangan /akehnyane luhu/mis punika, akehan luhu/ mis sane nenten kapratenin kakelola(52%) katimbang sane kapratenin(48%). Ring pikobet ring ajeng ,sarat manah mangda makasami eling ngawit saking pamerintah miwah masyarakat indik pengolahan luhu/mis . silih tunggil pengolahan sampah luhu/mis sane prasida kamargiang ngawit ring lingkup sane pnih rupit inggih punika inggih punika kuluwarga. Silih tunggil nyane ngmargiang 3R(reduce,reuse,recyle),ngirangin lelumis,miwah lelu mis organik/anorganik , makarya produk same ramah lingkungan miwah prasida ngentosin kawigunan lelu/ mis sekadi makarya/ ngange tas blanja , saking plastic kagentosin ngangonkertas, ngange piranti -piranti sane kaange apisanan. Yening prasida ngemargiang pamargi sane punikakaaptiang mangda Bali tetp ajeg tur asri  +
- +
“ICAL NE BUDAYA BALI” Budaya inggih punika gagasan,kebiasaan lan perilaku sosial sekelompok masyarakat sane di wariskan uli generasi ke generasi. Lan sebuah kebiasaan ento bisa ilang/malah sengaja kali na seiring berubah sosial sane terjadi Di Bali,lan daerah lenan pada umum ne,budaya,gotong royong lan bareng-bareng suba mulai luntur seiring ne perilaku masyarakat sane cenderung teken individualistik. Perilaku individualistik ento masih milu ngelah andil dalam menggerus permainan tradisional anak-anak. Pidan,ada megoak-goakan,engkeb-engkeban,gangsing lan permainan mekelompok len ne. Cerik-cerik e jani lebih demen didian e main game online sambilange ngumpat lawan main ane sane nyen kaden ajak a,nganggon bahasa-bahasa kasar. Cara pertama sane bise melakukan anggon melestarikan permainan tradisional pedewekan titiang inggih punika ajak iye mengenal ajk generasi muda.Irage bise mengenalkan uli cara kegiatan-kegiatan di lingkungkan sekolah lan jalan irage ne ngoyong. Sane len,apang cerik”e dmeen lan tertarik,cara baikne irage mengenalkan permainan tradisional dgn cara sane lebih menarik. Semisalne inggih punika dengan Ngadaang lomba tentang permainan tradisional  +
- +
REDUP BUDAYA BALI MANGKIN Bali puniki pulau sane asri, krama Bali taler kasub antuk sikap sane terbuka majeng ring para pendatang. Bali taler madue jiwa toleransi sane ageng, nenten wenten sane dados jejeh Bali madue akeh kaunggulan, nanging sane nenten kasumeken olih krama Bali inggih punika kirangne pangresepan para yowana indik budaya Bali. Ring zaman care jani liu generasi muda sane engsap ajak budaya bali,contohne tari bali taler krama sane ngoyong di bali kadang tusing uning asapunapi carane menari bali(ngigel),punika makasami dwaning kurangne kesadaran lan penerapan budaya uling diri sendiri.Kadang irage nolih anak ane tusing ngoyong dibali ngidaang menari bali.Generasi truna-truni sane sibuk ring pakaryannyane,ipun seneng pisan uning ring budaya sane moderen,nanging ipun lali mungguing tanah airnyane taler madue budaya sane unik.Silih sinunggil inggih punika tari Bali puniki, Bali madué puluhan tarian miwah sané lianan. Iraga prasida ngwangun malih pangresepan para yowana indik budaya tari Bali antuk ngamargiang kelas khusus indik budaya Bali sekadi kelas les tari Bali ring desa-desa utaminnyane ring wewidangan Bali sane kirang madue pangresepan budaya. Budaya inggih punika keunikan pulau, yening nenten wenten budaya, keunikan pulau nenten jangkep. Duaning punika ngiring iraga nglestariang budaya Bali lan miara sareng-sareng yening nenten iraga sane nglestariang, sira sane pacang nglestariang?Durus mari kita pertahankan budaya bali bersama-sama.  +
- +
Ring zamane sane mangkin wenten akudang-kudang fenomena sane ngawinang wastan bali cemer. Silih sinunggil pikobet utawi kasus sane wenten inggih punika tamiu sane nenten ngajiang genah suci agama hindu (PURA). BUKTINYANE wenten foto tamiu manca negara sane melinggih ring ajeng pelinggih. Parilaksana wisatawan inucap sampun ngawinang genah punika leteh tur nenten ngajiang tatakrama desa punika. Sesampune punika irage pinaka krama bali merase inguh utawi resah teken parisolah tamiu/wisatawan sakadi punika. Sane arepang titiang dados krama bali apang wisatawan prasida ngelaksanayang prosedur sane sampun memargi pateh teken SPO,lan tetep nyaga adat budaya iraga ring bali. Lan majeng ring pemerintah dumogi prasida ngaryanin awig-awig apang prasida nyejegang tamiu manca negara sane liburan utawi melali ke bali prasida ngaminutin tatekrama sane wenten ring genahe punika. Mangda nincapang pekemitan ring genah suci sane wenten ring bali. Ngicen sanksi majeng ring wisatawan /tamiu sane ngelanggar dados pidana utawi DIDEPORTASI saking bali. Iraga pinaka krama bali mepengepti utawi ngaptiang mangdane kesakralan pura punita tetep kejage. Indike puniki mangda KAURATIANG mangdane nenten malih ngaduk-ngaduk keasrian iraga pinaka krama bali.  +
- +
Rambut pinake prantaning. sane dahat pisan oleh parenak istrine. Rambut sane becik miwah sane kejaga pacang ngawinang nincap nyane kecantikan rambut e to pedidi. Zaman pidan para istri identik ajak bok lantang lan selem terutamane para istri di bali. Rambut lantang sane dados identik para istri ring Bali. Napi malih sane kesongah pragina, lan rambut selem to pedidi ngejangin sane becik rambut e. Jani langah istri ne ring bali sane nu ngelah rambut lantangh lan selem. Rambut istrine ring bali jani malah lebih liu sane kewarnain tur wenten sane istri ngetep bok nyane sekadi anak muani. faktor puniki rauh saking luar utawi saking media sosial, ngetep rambut dane lan ngerwanai rambut cihne silih sinunggil pengaruh gede uli sosial media. Akeh yowana sane nuutin tradisi zaman sekadi mangkin ia lebih memilih kalin karakteristik sane dados anak istri Bali, lan memilih untuk gayab hidup sekadi mangkin. Yening sekadi nike nenten dados kepanjangan riantukan bise ngilangan identitas Bali. Masyarakat nan harus sadar engken pentingne rambut lantang anggon para istri apang sing mudah terpengaruh oleh zaman atau sosial media apang bali tetap terkenal dengan ciri khas rambut lantang lan selem alami, hal nike sane patut diperhatikan atau dadiange panutan.  +
- +
Rambut pinake prantaning. sane dahat pisan oleh parenak istrine. Rambut sane becik miwah sane kejaga pacang ngawinang nincap nyane kecantikan rambut e to pedidi. Zaman pidan para istri identik ajak bok lantang lan selem terutamane para istri di bali. Rambut lantang sane dados identik para istri ring Bali. Napi malih sane kesongah pragina, lan rambut selem to pedidi ngejangin sane becik rambut e. Jani langah istri ne ring bali sane nu ngelah rambut lantangh lan selem. Rambut istrine ring bali jani malah lebih liu sane kewarnain tur wenten sane istri ngetep bok nyane sekadi anak muani. faktor puniki rauh saking luar utawi saking media sosial, ngetep rambut dane lan ngerwanai rambut cihne silih sinunggil pengaruh gede uli sosial media. Akeh yowana sane nuutin tradisi zaman sekadi mangkin ia lebih memilih kalin karakteristik sane dados anak istri Bali, lan memilih untuk gayab hidup sekadi mangkin. Yening sekadi nike nenten dados kepanjangan riantukan bise ngilangan identitas Bali. Masyarakat nan harus sadar engken pentingne rambut lantang anggon para istri apang sing mudah terpengaruh oleh zaman atau sosial media apang bali tetap terkenal dengan ciri khas rambut lantang lan selem alami, hal nike sane patut diperhatikan atau dadiange panutan.  +
- +
Pendidikan pinaka sarana nincapang kauripan manusane. Bilih-bilih ring aab jagat canggih sakadi mangkin. Sapasira sane nenten urati ring Pendidikan pastika pacang manggihin pikobet ri kala ngarepin aab jagat sakadi mangkin. Pendidikan pinaka sarana ngrereh pangupajiwa, anggen nglanturang lan nincapang kauripan. Punika mawinan pemerintahe setata nitenin mangda parajanane nenten wenten sane putus sekolah. Sakewanten, iriki ring jagat Bali sane sampun kaloktah pulau sane sampun maju ring widang pariwisata, kapanggih aken kantun wenten parajana sane nenten mrasidayang masekolah. Utamannyane parajana sane magenah ring wawidangan palemahan sane kabaos 3T(terpencil, tertinggal, terdepan), sakadi sane wenten ring wawidangan Kintamani. Sepatutnyane, ring aab jagat maju sakadi mangkin, Yening indike puniki nenten kauratiang mapuara SDM Bali ka pungkur wekas sayan-sayan rered. Yening SDM sampun rered mapuara wawangunan nenten prasida pacang nincap kawentenannyane. Indike punika pinaka wiwilan jagat Bali ka pungkur wekas taler sayan-sayan rered kawentenanyane. Nampenin indike punika titiang ngaptiang pisan mangda angganing pemerintah lan pihak swasta prasida nguratiang lan ngicenin wantuan ring parajanane sane wenten irika, sakadi wantuan sarana-prasarana, pelatihan, lan permodalan, lamakane prasida nglanturang Pendidikan, sajeroning nincapang kauripan dane soang-soang, mangda prasida dados jadma sane mawiguna.  +
- +
Bali inggih punike pulau sane sugih ring budaya, silih sinunggil nyane wantah nganggen busana adat ke pure. Busana adat ke pure inggih punike busana sane sampun keaangen saking dumun. Busana adat kepura medue ciri khas sane mangkin ngawit menipis sangkaning panglibak zaman. Indike puniki ngawinang bali sayan ngutang ciri khas nyane. Saantukan masa sane mangkin sampun ngelimbak ngawinang akeh kramane sane mangkin nganggen kebaya lengan bawak miwah kamen jadi, Niki sane ngawinang busana ring pure sayan kaon. Pengabtian titiang inggih punike, irage pinake krama Bali patut tresna ring budaya lan ciri khas irage. Lan ring soang soang wewidangan madue awig-awig sane ngelarang nganggen kebaya miwah kemenyan sane nenten patut manut ciri khas irage preside sayan ngelimbak.  +
- +
Bali pinaka pulau sane alit silih sinunggil saking wewidangan jagat panegara Indonesia sane ring tengahnyane Wenten seni lan budaya adat Bali, seni lan budaya kadruenang olih soang soang desa adat sane Wenten ring Bali, Nike mawinan seni lan budaya baline banget pisan ngranayang wisata baline nyangsan nglimbak tur maju pisan ngantos mangkin, sakiwale seni budaya baline Jani sampun keni pengaruh budaya asing utawi budaya saking dura negara Nike pinaka ngorahang budaya baline nyangsan punah, Nike keciriang olih akeh wewangunan hotel hotel sane tegeh tegeh lan wewangunan vila vila sane tegeh ring wewidangan jagat baline. Santukan asapunika guru Wisesa ring Bali lan Krama baline mangda Sida nglimbakang wisata wisata ring desa desa sane kedasari antuk seni lan budaya adat baline. Bali nenten prasida kapisahang saking seni lan budaya sane kentel pisan, nenten heran yening akeh acara acara baline kapentasang ring Bali taler ngantos kedura negara. Jagat/pulau baline mangda Jakti Jakti kejaga olih make sami Krama baline mangda seninlan budaya adat baline Sida nglimbak tur kukuh pinaka silih sinunggil bayuning wisata baline.  +
- +
Bali punika pulau alit sane magenah ring jagat Indonesia. Pulau Bali utawi pulau dewata, sampun terkenal ring Indonesia miwah ke duranegara mawinan keasrian lan keunikan budaya Baline. Akeh wisatawan nusantara miwah duranegara rauh ke Bali jagi malila -cita.Yadiastun sekadi punika genah mekarya ring Bali wenten akedik, punika ngaenang krama baline wenten sane ngoyong(nganggur). Kurangnyane genah mekarya ngaenang anak sane sampun lulus SMA/SMK lan lulusan Sarjana punika keweh polih karya. Mawinan punika, akeh krama bali sane sampun lulus dados ngoyong utawi pengangguran lan wenten sane mekarya ke duranegara antuk prasida ngemenuhin hidupnyane sewai - wai. Yadiastun anake sane mekarya ke duranegara upah jinahe akehan, wenten tantangan sane patut kelaksanayang. Tantangan punika lumayan keweh lan akeh,mawinan irage lakar joh ajak rerama(keluarga), ajak timpal, derika mekaryane nak lebih kejem,tur rage patut kuat fiisk lan mental, patut jaga raga ring duranegara, lan irage ten dados engsap teken leluhur sareng keluarga. Mawinan Punika, ngiring sareng sami Ngwangun Genah Mekarya sane linggahan tur sane becik. Genah puniki mangda dados memajukan Bali lan terjaga keasriannyane. Dumogi ten wenten anake mekarya sane ten becik, mawinan ten wenten genah mekarya.  +
- +
Ada wisatawan memposting video lautan sampah di nusa penida bali postingane ento dadi viral .Luune di bali dadi sorotan media internasional,apa buin bali suba kaloktah pinaka objek wisata dunia ulian luune mesasah ngawinan para wisatawan ne merasa tusing nyaman melali kebali . Luu plastik ane ada di pasihe mula uli pidan dadi sorotan , yadiatun pemerintahe suba mautsaha mersihang luu ane ada ngelangi di pasihe .patut ada komitmen ane sujati ajak mekejang rikala lakar ngupepira pasih apange setata resik ,asri tur ngelangunin . Yadiastun pemerintah provinsi bali sampun nyobyahang uger -uger tusing dadi ngangon yas plastik sekali pakai .Pinaka krama bali patut sareng ngromba program pemerintahe mangde prasida mapikolih becik.Soang -soang krama baline patut uning mengelola sampah sakeng puri soang -soang mangde luune nenten anyut kapasisi pasihe .Yening pasihe sampun resik ,asri tur ngulanginin,pastika wisatawane ngeliunang dogen teka ke bali .  +
- +
Bali ngelah daya tarik sane melen teken pulau sane wenten ring Indonesia. Ento mawinan tegehne spritualitas ring budaya baline sane liuang agam hindhu, ento kabuktiang uling liune wisatawan rauh kebali sane metujon anggen penyembuhan miwah pembersihan diri/ melukat ,meditasi yoga lan proses nepukin jati diri. Bali kaloktah krana krame baline state negehang tradisi sane sampun wenten uling nenek moyang irage lan ritual agama hindu sane ngidang ngeyatuang ciri khas paling melenang. Keramahang lan keindahang pulau bali ngaenang pulau bali kaloktah ring duren negara. Pulau Baline keanggen wilayah sane relatif aman ring Indonesia krane presentase anake ngelaksanayang corah akidik secara nasional . Ngiring sareng - sareng jaga keamanan pulau baline , de kanti jadma sane corah nguug gumi baline.  +
- +
RAYAKAN KELULUSAN TANPA CORAT CORET KEWACE Arek arek mileniall care mangkin pasti dot pisan ngikutin zaman,setiap kelulusan pasti acara sane dinanti nanti nike corat coret kewace ,groang groeng ring jalan lan mengganggu lalu lintas. uning napi dampakne? Dampakne menimbulkan kecelakaan sane ten diinginkan lan ring tempat corat coret kewace,pasti akeh pisan leluu sane ngutang ngawagin tanpa pertanggung jawaban.sebenarne dados ngikutin zaman care mangkin tapi akeh pisan caranne merayakan kelulusan seperti sane sampun dihimbau olih polres Jembrana, yakni menyumbangkan kewace ring anak anak yatim,merencanakan titre yatra utawi melancaran ke Bedugul uwati ketempat sane lianan. Dadoslah contoh sane becik antuk arek arek sane lianan,lan rayakan kelulus dengan hal positif sampunan alay lan sampunan gengsii.  +
- +
Uling tiang cenik kanti kelih, sebilang tiang melali ke pasih setate kewentenan leluu sane mekacakan. Uli ane madan leluu don, leluu plastik tur leluu ane mewadah kampil gede ane sing tawang ape kaden isin, kanti kayu-kayu gede mase ade ditu. Yen keneh-kenehan leluu kanti ade di sisin pasih, pasti ulian tingkah msyarakat sane demen ngutang leluu ke tukad tur anyud kanti ke sisin pasihe. Selen ken ento tingkah pare wisata sane melali ke pasih setate meli dedaaran sane nganggon plastik lan sesuud ngajeng ne wadah plastik ento kekutang ngawagin dijo keneh ne. Ritatkala kayeh di pasih nepukin leluu ane kambang nyen ke pasti sing Demin nyingakinne. Pasih ane dadi tongos melali, ngilangan kenyel, liburan ngajak keluarge jani dadi tongos ngutang leluu. Pemandangan pasih ane mestine kedas lan yeh ne ane ening jani mesalin jelek Ulian leluu. Sawireh jani enu ado leluu di pasih wiadin di tongos-tongos ane lianan, ngiring irage bareng-bareng ngelaksanayang kerja bakti miwah gotong royong ngedasin leluu. Ngiring irage jak mekejang sadar lingkungan mangde kepanggih lingkungan sane Bali, bersih, aman, lestari Indah.  +
- +
Dugas tiang negaiin sepede motor, saget uli kuri wenten anak cenik ngebut ngabe sepede motor. Anak cenik ento jeg nyalip saget. Aduh, mekesiab bayun tiang. Mare tiang nyingakin anak nike, ternyata anak cenik nike kari SD. Keinget tiang pidan dugas SD kari meatehin ke sekolah teken rerame tiang, jani jaman sampun berubah, sami anak cenik kari SD sampun makte sepeda motor pedidi kesekolah teken kepelalianne. Seharusne anak SD durung dados makte sepede motor, kerana anak-anak nike durung ngerti teken peraturan berlalu lintas , wau nawang ngegas gen.  +
- +
Akeh ne kecelakaan sane sampun wenten ring kecamatan mendoyo sampun akeh wenten sane padem. Manut ring manah titiang pare angge petugas kepolisian sepatut ne nguratiang sane ngelinggihin sepeda motor ring margi agung, mangde side ngirangin sane makte sepeda motor sane ugal ugalan ring margi muastu kantos kecelakaan. Mangdeside nincapang nguratiang ring margi agung manut titiang sekadi silih sinunggil petugas dane patut di lakukan para petugas, riantuk punika dadosne tanggung jawab dane mangde nguratiang keselamatan lan ketertiban ring margi agung. Silih sinunggil uratian sane polih kelaksanayang patugas polisi inggian punika antuk ngelaksanayang penjagaan rutin ring jalur sane sering wenten kecelakaan lan nincapang penguratian ring warga krama lan ngicen pituah pituah majeng ring warga mangde setate nganggen helm. Ten lali naler lan ngicenin sosialisasi majeng sekoalh sekolah mangde ngenikain siswa siswa sami mangde setate nganggen kejangkepan sadurung makte motor, mangde ipun tenkeni saking kecelakaan lalu lintas.  +
- +
Suba bek uli irage anak remaja sane Suba jadi meme lan bapa. Jani jaman ne Suba serba digital, apa buin ada HP, Yen tusing beneh nganggen Jeg bisa usak Manusa punika. tiang heran kanken ye mani, nyidagang napi ten ngidupin keluarga ne punika, apa buin ane kasus belingan entah ento murid SMP miwah SMA nanging masalah ne tusing di belingan dogen. Arek-arek Sane sampun terjerumus konten pornografi ring media sosil bisa ngranaang efek buruk, cara usak ne fungsi otak, sulit konsentrasi miwah sane lianan. Nah ento bisa nuunang kualitas sumber daya manusia iraga ring Indonesia puniki. Uli kasus-kasus punika, cara kasus belingan, kasus marakne konten pornografi, ento madan solah sane ngusak masa depan. Jani harapan tiang buka onyo arek-arek, tusing arek arek dogen nanging peran orang tua sami ngerti napi dampak sane bisa ngusak masa depan anak uli gaen corah punika, apang sareng sami sinamian ngerereh kesuksesan.  +
- +
Tong ngelah karang sawah, karang awake tandurin  +
- +
ABDI NEGARA Napi sih nike abdi negara? Hal sane kapertame Wenten di pikiran akeh orang pasti polisi utawi tentara,gelar sane indah pasti wenten perjuangan sane mati matian harus lewatin.tugas lan pengabdianne ten semudah sane irage cingakin, contohnyane bapak polisi setiap hari mejage ring margi,wenten mejaga ring lampu merah,tugu utawi margi ring sekolah,bahkan Wenten sane kepanesan nanging pak polisi sabar.wenten himbauwan tunden nganggen helm,nganggen celane panjang,nganggen jaket ngangen sandal selop utawi sepatu nike gunanen Apang irage aman ring margi. Lan bapak tentara tugasne berat Yen Wenten tugas harus siap pindah lokasi pindahan sane sampun ditentukan,siap berperang,siap ngalahin kelurga lan rela mantuk cuman makte nama komanten.ngiring irage mangkin bantu kidik kidik pak polisi utawi TNI cara mematuhi peraturan sampun ngae bapak polisi utawi TNI merase terhormat.  +
- +
sebilang wai tiang mapunduh ngajak nyame. yening pesu nepuk nyame, yening maturan nepuk nyame setate nepukin nyame. yening nepuk nyame ane melah tusing engken bagus ajak megesah lan tusing demen ngomonga diduri. nanging yen mepunduh ngajak nyame ane demen ngomonga jelek jelek lan ngelah rase iri ento ane tusing bagus. sebilang wai omongan, yening ngelah barang baru ia merase iri lan sing demen, nanging pas ia meli barang baru sombongne kati kelangit langit. yen pikir pikir mule ade nyame ane kete ape tiang gen ngelah nyame ane kete. len ngelah nyame pasti ade ane jelek lan melah, jelekne pasti ade nyame ade ngelah rasa iri lan sing demen nanging len tusing ngelah nyame nyen ane nulungin len susah. ento ngeranayang onye pasti ngelah nyame jelek melahne nyame harus terime.  +
- +
Silih sinunggil tradisi sane wenten ring kabupaten Jembrana kewentenan makepung. Tradisi puniki nyinahyang pucuk keegaran ring angga petani kaum sida nyuksemayang olih olihan panen ageng dane, kelaksanayang makepung sesampune panen, ring carik sane kering atenge kelaksanayang ring bulan april, mei, otawi juni. Kekayunin, kelaksanayang adu cikar puniki sampun medal ring warsa 1920-an, tradisi puniki ngawitin saking desa buluk, desa banyubiru, lan desa kaliakah, ngelimbakang dados atraksi pakepungan, sane nenten kemanah atraksi puniki mangkin dados tradisi turun-temurun. Kewentenan piranti piranti tradisi makepung, kostum sane keanggen pare joki wantah nganggen separe angge, ngangge kain tipis, tekes duur sane mewarna batik, celana panjang gelap sebagas lutut, lan sempak kolong ( pedang ciri khas jembrana) sane kaselet ring wangkong. Kebo kebo punika sane pacang masentok ring atraksi makepung kepayasin antuk gelung sane mewaste rumbing, sekadi Gelung ring tenggek kebo punika. Ring cikar, pedati niki ke ukir lan ke cat antuk warna warni sane menyolok. Nenten ke pare semeton wenten kayun jagi ngerauhin mececingak kejagat jembrana indik nguratiang tradisi mekepung?, Napi keantosang malih ngiring gelis rauh ke jembrana mangde nyaksiang tradisi inucap.  +
- +
Pulau Bali Pulau Bali inggih punika silih sinunggih pulau sane sanget liu wenten keindahan alam lan budaya. Mulai ring pasih,sungai,danau,gunung,hutan,tradisi,budaya,lan kesusastraan.Sami keindahan nika kawangun Bali tenar ring bisnis pariwisata.lan pulau Bali inggih punika tongos tiang dilahirkan lan dibesarkan. Harapan tiang antuk Bali inggih punika Mangda sami tetep ngajegan bahasa bali,aksara,sastra Bali lan ngejage lingkungan Apang tetep asri.  +
- +
Dinane mangkin tyg heran pesan. Nyingakin Jeg liu sajan anake ane tusing memahami teknologi. Ade ne ngupload celana mini, ade ne ngupload mesinglet kanti ngenah belahan ne. Disubane ade ne menghujat ye memedih. Nyen sebeneh ne ane pelih? Yen suba objek ne menantang matane jeg sing mekite mekijepan. Kuang pesan pengertian bajang-bajang ajak truna-truna jaman jani tentang teknologi. Jeg asal cekrek upload dogen. Melahang melajahin teknologi. Apang tawang cen ne luung cen ne pelih. Ne luung dadi lanturang. Ane jele patutne kutang. Apang tusing care buka anak e ngorahang mekamben di sunduk. Jeg meseselan siduri.  +
- +
Pulo Bali Wantah Atenga Jiwan Titiange Bali inggih punika nusa sané becik pisan antuk garis pantai sané panjangnyané kirang langkung 633,35 km. Pulo sané wénten ring negara Indonésia sané kasub antuk kaéndahan alamnyané, kaéndahan manusa sané wénten ring tengahnyané, taler kaéndahan tradisi budaya miwah kauripan ring jagat Bali. Ring Pulo Bali kabekin antuk rasa saling asah asih lan saling hormat. Salami tiang meneng ring Bali sané asri puniki, wénten akéh pisan pabinayan ras, agama, budaya miwah tradisi. Indiké puniki nénten ja biasa, santukan ring Pulo Bali puniki becik pisan saking dura miwah tengah. Kaéndahannyané prasida ngawinang para janané sané nénten uning napi-napi indik Pulo Bali, punika mawinan rikala ipun rauh ring Bali, ipun langsung tresna ring pulau Bali miwah dagingnyane. Wénten makudang-kudang paindikan sané becik sané wénten ring Pulo Bali, pura sané suci miwah asri, pariwisata sané suksés, kaéndahan alam sané nénten kalah becik saking nusa tiosan. Pangajap-ajap titiang majeng Bali ring masa depan miwah mangkin inggih punika mangda para pendatang miwah para krama adat prasida miara pulau Bali antuk rasa tresna asih miwah ikhlas mangda jagat Bali sayan rahayu, becik, miwah aman. Ngelestariang sifat sane becik saking manusa sane tumbuh lan meneng ring pulau Bali. Kruna sane pinih mabuat sane prasida aturang titiang majeng ring kabecikan ring Pulo Bali inggih punika ”yening para janane sane meneng lan meneng ring Bali becik, sinah kaindahan lan kekuatan Pulau Bali tetep lestari”. Puniki sane kabaos Bali wantah atenga saking jiwan titiange.  +
- +
Ring HP miwah TV sane mangkin pasliwer kacingak siaran sane nyiarang indik karya agung ring Pura Besakih. Pura Besakih sane mangkin sampun becik pisan, parkirnyane matingkat tur masusun, madaging genah masanekan sane becik, miwah sane lianan. Yening sadurung punika iraga sami nyingakin anak sane ngadol jaja bali, sate babi, sakemaon mangkin iraga taler prasida nyingakin korean food, inuman sane viral inggih punika inuman boba, miwah ajengan miwan inuman sane lianan. Mih… Angob pisan titiang ring panglimbak punika, duaning ring aab jagat sane sampun modern puniki, Bali prasida ngaryanin wewidangan sane becik pisan. Kacingak modern nanging nenten ngicalang suasana miwah palemahan Pura Besakih sane asri tur mataksu. Punika krana teknologi sane sampun ketah canggih ring aab jaman modern puniki. Akeh sane madue pikayunan yening teknologi punika prasida nglunturang nilai-nilai budaya sane sampun becik ring Bali puniki. Nanging, saking panglimbak aab jagat saking jaman ka jaman, teknologi punika prasida ngawinang Bali sayan becik, nyaman, miwah kaloktah kadura negara. Punika nyihnayang krama Bali prasida nganggen teknologi punika ka arah sane becik. Sampun sapatutnyane kawentenan teknologi puniki kawigunayang ring wewidangan sane becik. Sane prasida kakaryanin utawi kalaksanayang inggih punika iraga sane migunayang teknologi mangda becik, nenten ja iraga sane kaolah olih teknologi. Bali kapungkur wekas pastika akeh perubahan krana teknologi. Sane patut kautsahayang inggih punika mangda satata ngutamayang nilai budaya miwah kearifan lokal Bali ring panglimbak teknologinyane.  +
- +
Bali inggih punika genah wisata sane kasub. Punika mawinan Bali madue makudang-kudang objek wisata alam sane becik tur mabinayan. Akeh wisatawan dura Negara sane rauh ring Bali tur kantun akeh manggihin sampah plastik sane kasebar ring genah wisata sekali ring pasisi, bukit miwah wisata sane tiosan. Akeh sane ngaptiang makarya pariwisata sane becik sekali ngajegang kebersihan antuk ngucapin tongos sampah taler tetep ngatur keamanan pariwisata mangda nenten wenten sane kaaptiang. Kaaptiang peran generasi muda mangda ngelestariang budaya mangda budaya bali nenten luntur. Tiyosan punika para yowana taler patut ngalimbakang budaya antuk ngawigunayang teknologi sane wenten antuk magiang konten budaya bali ring akun media sosial. Indike punika ngawinang budaya bali nenten ja wantah sayan nglimbak ring masyarakat Indonesia nanging taler ring sajebag jagat.  +
- +
Mangkin jagate kabaos ngeranjing era globalisasi, akeh jatma baline sampun sekadi ngekoh melajahin bahasa lan aksara baline puniki, dwaning kapineh bahasa lan aksara baline, wantah gegamelan anak lingsir ke manten. Guru Wisesa ring Bali mautsaha nabdabin keajegan bahasa lan sastra baline puniki, lintang pacentokan mekadi: Utsawa Dharma Gita, Porseni, PKB, miwah sane lianan. yadiastun budaya asing sampun nangsek ngeranjing ring jagat Baline, sakewanten ngiring semeton Bali sareng sami tetep sengeh lan waspada antuk pangrabdan budaya asing puniki. budaya asing sampun mabuat pisan pacang nagkepin budaya iraga mangda sayan surud. mabukting ring makudang-kudang media masa pinaka piranti ipun, nyobyahan budayanyane mangda gelis katiru olih masyarakat iraga ring bali. ngiring digelis iraga pamekas para yoana bali, utamin ipun para sisya lan mahasiswa patut pinih arep ngeremba, midabdabin lan melajahin bahasa lan aksara bali puniki, bahasa lan aksara bali sane adi luhung puniki. Para yowana minakadai sisya lan mahasiswa patut pinih arep nginggilang bahasa lan aksara bali puniki. sapunika taler para nayaka praja ring bali mangda sampunang iwang ring kawentenan puniki. ngiring anggen bahasa lan aksara bali puniki sadina-dina, yen durung resep takenang ring sang sane wikan lan waged, ring sajeroning tata titi mebahasa bali.  +
- +
Ne jani, sebilang tiang nonton berita di tv wiadin di hp ne, ngelemeng pesan ade berita yen sing banjir pasti tanah longsor, tur kanti ado korban jiwa. Jak mekejang pasti bo nawang apo ne ngranayang banjir lan tanah longsor ento, len teke ujan ane bales gati teken gempa gumi, kewentenan pelaksane ngebah kayu di alase secare ilegal ane ngeranayang alase gundul. Len ken ento ane paling ngelemeng inggih punike ngutange leluu ngawagin. Irage jak makejang sube nawang yadin kewentenang banjir lan tanah longsor polih ngerugiang irage jak mekejang, care umah-umah ane mememan yeh ane menyi. Ritatkala kewentenan tanah longsor sanget ngancem keselamatan irage yen tanah longsor ento ado di sekitar umah warge. Irage makejang sube nawang yening banjir lan tanah longsor ento sanget ngurugiang. Ento bise kelaksane Ulian irage pedidi. Yening irage dados masyarakat ngelah kesadaran pasti ne makejang sing kal ado. Wireh asapunike, irage bareng-bareng nyumunin ngelaksanayang perilaku ane gampang , ane bise megune anggon mencegah ado banjir lan tanah longsor. Care ngutang sampah di tongos ne lan nanemin ulang alase ane gundul. Mule kegiatan puniki sederhana sakewale dampaknyane gede gati lan bermanfaat anggen irage sareng sami, anggen nyegah bencana alam care banjir lan tanah longsor apang ten buin terjadi.  +
- +
duang tiban covid 19 mecelep diindonesia neked ke bali. ento ngeranayang perekonomian bali tusing care ipidan. pariwisata dibali mereren, bandara metutup, sekolah sekolah masen tutup kanti liu anake ane tusing megae. sesubane duang tiban perekonomian dibali sube mulai majalan care ipidan, sekolah sekolahne sube kembali normal lan bandara suba dibuka. nanging perekonomian bali konden normal. enu liu pengangguran karne covid 19. ane pidan megae ne dihotel janine bise demen mejudi, pidanne megae di toko janine tusing megae. liu masen hotel hotel teken villa dibali ane tusing meanggon.covid 19 ngae perekonomian baline tusing care pidan.  +
- +
TOYA CEMER Dibi sanje tiang polih ngelewatin kreteg,nanging ring kreteg punika akeh pisan leluune,Wenten luu pempes,plastik lan sane lianan. Ngude kone masyarakate ngutang leluu ngawag? ten pedalem toya kretegne? seharusne masyarakat sane lianan harus sadar teken kebersihan toya. Benjang disubane yeh mati pasti irage ngerereh yeh ring kreteg utawi pangkung anggen manting, masyarakate harus sadar uling mangkin tentang pengolahan luu sane wenten ring desa soang soang, napi gunanane pengolahan sampah? Apang irage uning tate cara ngutang leluu sane patut.ngutang luu ring kreteg dados berdampak akeh pisan beburon sane wenten ring kreteg lakar mati lan kretegne ten becik cingakin Ngiring sareng sareng lestariang Toya ring desa soang soang.  +
- +
Bali ngerupayang silih sinunggil provinsi sane wenten ring Indonesia, pulau bali utawi pulau dewata sampun akeh keuningin antuk krama ring duro negare riantukan destinasi pariwisata ring pulau bali banget kekayunin antuk kerauhin. Bali medue akeh pisan genah pariwisata sane sandang antuk kerauhin sekadi tanah lot, taman budaya garuda wisnu kencana, mandala suci menara wana lan akeh pisan tiosan. Riantukan akeh nyane genah destinasi wisata sinah sampun krama krama tamiu sane wenten ring dure pacang nudut kayun rauh melancaran ring pulau bali, riantukan ring pulau bali wenten barang barang sane keunggulan becik ring pengarge aji sane murah pisan. Tios ring punike akeh barang sane berkualitas becik antuk harga sane murah akeh taler genah genah destinasi wisata sane akehan nenten kepungut prabeye ritatkale ngeranjing ke genah punika contoh nyane sekadi pantai pantai sane wenten ring pulau bali. Ring pulau bali naler wenten sinunggil pura agung inggian punika pura Besakih, pura agung besakih ke karyanin ring warna 1284 antuk ida Rsi Markandeya sane merupayang silih sinunggil pemuka agama hindu wiwit sakit india. majeng ring idadane sane pacang liburan ke pulau bali ngantosang napi malih ngiring gelis rauh ke pulau bali.  +
- +
Uling pidan kanti kejani, di sekolah setate ngajahin tata krama ka murid-murid nyane. Sing je di sekolah dogen, di jumah nyane kete masih, pare rerame pasti ngajahin tata krama ka cerik-cerik nyane. Sakewale jani separe liunan cerik-cerik apabuin cerik jaman jani kapah ane madan ngelaksanayang tata krama. Tiang percaye jak makejang pasti ngelemeng nepukin cerik-cerik ane ketemu utawi mepapasan ngajak ne maden rerame ring jalan utawi ngajak guru makejang ring sekolah, pasti makejang sing mecapatan, jek nyerengseng pejalanne, de kalingan mecapatan, metolihan gen sing, jek sube care nak pade-pade sing kenal, padahal guru ento ane ngajahin ring kelasne. Kete masih ketemu ngajak rerame ring jalan utawi tongos lenan, jek sube care sing kenal, jatin kenal. Sing perlu gati nganggen basa bali utawi basa alus, nganggen basa Indonesia nak dadi, yen nganggen basa irage ne sewai-wai nak dadi, ten masalah.. Matemu ngajak ibu guru, ngorahang pagi bu, siang bu. Matemu ngajak bapak guru, ngorahang pagi pak, siang pak. Kete masih yening irage sareng sami matemu ngajak rerame ring tongos lenan, de je gati mecapatan, mekenyaman gen kangge. Dekalingan ngajak rerame, ngajak timpal gen kapah mecapatan, ten perlu gati mecapatan kanti magesah, mekenyem teken meangguta gen sube kangge gati.  +
- +
yen suba paak nyepine suba liu truna truni ane ngarap ogoh-ogohh anggon arak pas rainan pengerupuk. dugas pandemi ade kebijakan pemerintah ane tusing ngemaang ogoh-ogoh diarak pas pengerupukan. kebijakan ento ngae truna truni dibali merase kecewa karna ogoh-ogoh ento tradisi dibali yening tusing ade ogoh-ogoh takut tradisi ento ilang. karna pandemi ogoh-ogoh tusing dadi arak pas pengerupakan. suba ade duang tiban ogoh-ogoh ento tusing baang diarak tujuanne apang ajak konyang tusing terpapar virus corona. ogoh -ogoh ento tradisi bali yening tusing ade ogoh ogoh ade ane kuang. jani ne suba baang ngarak ogoh-ogoh ajak konyang bagia. tradisi ogoh-ogoh ento tusing dadi ilang nanging apang ajak konyang selamet onye harus ningehang lan ngelaksanayang kebijakanne pemerintah. tradisi ogoh-ogoh tusing kal ilang karna pandemi karna harus tetep lestariang.  +
- +
Akehan krama ring Bali nganut Agama Hindu. Ring umat Hindu, banten mautama pisan anggen sarana upacara. Nanging ring zamane mangkin akeh sane kirang rungu sareng bebantenan utamane truna-truni. Mangkin akeh sane mekayunan numbas banten mangda gelis. Sujatine generasi mangkin becikne ngawit melajah mekarya banten mumpung kari wenten nak lingsir sane wikan mekarya banten. Iraga melajah punapi cara mekarya banten lan uning makna banten punika. Krana melajahin bebantenan sane akeh punika ten prasida ajebos, i raga patut jemet melajah saking banten sane alit-alit dumun.  +
- +
KECELAKAAN MEMAKAN KORBAN JIWA Sampun beredar informasi kecelakaan ring Mendoyo,Gilimanuk durung Malih ring tempat sane liana.nanging sebenarne kecelakaan nike terjadi Wenten banyak faktorne,bise karna makte sepeda ugal ugalan,Ten makek helm,trus ring jalan nganggen keneh pedidi Ten nyingakin kanan kiri.padahal sampun Wenten himbauwan tunden nganggen helm,mecelane panjang,kuaca panjang utawi jaket,nganggen sepatu utawi sandal selop. Napi sebenarne gunan himbauwan Nike? Sebenarne ten ruet ruet San,himbauwan nike anggen keselamatan irage apang selamet ring Margi,Yen seumpamanne terjadi kecelakaan tangan sareng cokor pang aman, maka dari Nike ikuti aturan utawi himbauwan sane sampun elingan pak polisi utawi laka lantass polres Jembrana, polres Mendoyo miwah sane lianan.  +
- +
Warung men runtu genah silih sinunggil kuliner sane wenten ring bali, genah nyane ring Jl. Sekuta No.32, Sanur, Denpasar Selatan, Kota Denpasar, Bali. Watung men runtu sampun ngawitin ring pinanggal 1 juni 2015, kewentenan warung men runtu mukak sinangken raine setiap hari ring galah 10am kantos 7pm. Nyiapin sekadi macem macem ajengan sane sampun kepilih sane akeh kaseneningin olih tamiu tamiu, nike mawinan warung runtu dados silih sinunggil genah kuliner sane kesenengin sane wenten ring bali, warung men runtu sampun nyiapin macem macem ajeng ajengan sekadi tipat cantok, rujak, es lan sane lianan. Medue rase sane jaan pisan nike mawinan dados ne warung Men runtu setate rame kerauhin, nenten semeton sekitaran kemanten akeh taler wenten warga tamu dure negare sane rauh ke warung men runtu jagi numbas kewentenan ajeng ajengan sane wenten derika, silih sinunggil ajeng ajengan sane paling khas ring warung men runtu wantah rujak nyane sane banget lalah, janten sampun akeh tamiu ring bali sane banget nyenengin ajengan ajengan lalah, nike mawinan mewastu warung men runtu ramie sane metumbasan. Mangkin ngantos sire malih, ngiring sareng sami gelis ngerauhin lan metumbasan ajengan ajengan sane wenten ring warung men runtu.  +
- +
Semeton mekejang pasti taen napukin turis mancanegara nganggen baju adat bali ade ane nepuk langsung utawi uli media sosial. Lenan teken ento pasti nyame makejang taen nyingakin turis mancanegara ane demen melajahin tarian Bali. Kanti ade ane mrasidayang ka Bali anggen mafoto nganggen baju adat bali utawi baju pawiwahan. Tolih je, mekejang tuah dong warga asli Bali sakewale makejang demen pesan tur meled pesan teken baju tradisional, igel-igelan, lan budaya irage ne. Bangga pesan mekejang ngenalin budaya iragane kanti ke mancanegara. Yadiastun irage pedidi warga asli Bali, irage pedidi males nglestariang budaya irage ne care igel-igelan Bali, kanti cerik jaman jani kapah ade ane nawang igel-igelan daerah ne pedidi. Irage jani bates tunden nganggon baju adat pas waraspati gen nu ngeluh. Conto turis mancanegara, ane bangga gati nganggen baju adat bali, ane bangga melajahin igel-igelan Bali. Masak irage jani baang ngalahang teken turis mancanegarane punika, jah irage makejang bareng-bareng lebih bangga ngajak budaya ane irage gelahang, pang sing adan gen ngoyong di Bali, sakewale sing nawang budaya daerah pedidi.  +
- +
Angganing Penyandang Disabilitas, akeh manggihin pikobet lan piambeng sane patut kauratiang mangda prasida polih kesetaraan hidup ri sajeroning parajanane makasami sane maurip iriki ring jagate. Ring panegara Indonesia kapanggih akeh wenten Penyandang Disabilitas, mawinan Angganing Nayaka Praja periode 2024-2029, mangda prasida menyusun program sane luih mautama. Titiang mapanglungsur mangda prasida ngwangun Sarana-Prasarana sane prasida ngwantu Angganing Penyandang Ragam Disabilitas, sajeroning nincapang kasukertan kahuripan dane soang-soang. Sakadi nyayagayang infrastruktur pendidikan, kesehatan, sosial, ekonomi, kebudayaan, miwah sane lianan, sane refresentatif majeng ring Angganing Penyandang Disabilitas, mangda dane polih berkontribusi sajeroning ngwangun Panegara Indonesia ka pungkur wekas.  +
.
Provinsi bali inggih punika provinsi sané medue kepadatan krame no 7 ring indonesia ketah 755jiwa/km² yadiastun krame baline mayoritas meagama hindu nenten je nutup kemunkinan bali mdue keberagaman àgama duaning akeh jatme luar bali sané rauh ka Bali Duaning wenten pabinaan agame sané wenten ring bali iraga dados krame bali wajib medue rase toleransi sareng krama bali sané lianan yadiastun agamannyane malianan nanging iraga harus tetep mupuk rasa toleransine punika mangde kerukunan krame bali tetep kejaga Pinaka Irage dados umat hindu bali medue tatacara pedi antuk ningkatang rasa toleransi punika silih sinunggil wenten ajaahan tri hita karana . tri hita karana inggih punika tatiga paiketan sané ngae kerahayuan Ajahan tri hita karana puniki madue konsep sané dados ngelestariang ragam budaya lan linkungan ring era globalisasi lan homohenisasi puniki ring dasarne tri hita karana puniki mateteken ring tatiga hubungan manuse ring kehidupan nyane tetiga paiketan nika. minakadi paiketan sesama manuse (pawongan) paiketan mànusa lan alam (palemahan) paiketan manuse lan ida hyang widhi (parahyangan) Sané kapaiket ne abesik sareng nelianan ring paiketan punika medue pedoman hidup ngargain aspek sané wenten di sampingne Utamannyane ring bagian pawongan sané artinnyane iraga dados mànusa wajib nyaga paiketan sareng krame bali sané lianan yadiastun agamannyane mabinaan nangging yening iraga bise numbuhang rasa lolerassi sané tinggi pastika kerukunan antar umat aluh ke juju  +
1
Alase kagalgal. Punyan-punyanan kayune telah bah. Sedih Luh Ayu Manik lan timpal-timpalne nepukin alase usak. Ada pos polisi di tengah alase, nanging masih tetep ada duratmaka ngamaling kayu. Luh Ayu Manik lan timpal-timpalne cumpu pacang ngejuk malinge. Lacur, dayane ketara. Malinge ngepungin sambilanga nganggarang gergaji mesin. Kenken panadine Luh Ayu Manik lan timpal-timpalne?  +
Ring Bali sampun akéh pisan sampah, sapunapi mangda Bali tetep matangi? Ngelingang antuk ngamargiang sosialisasi indik baya sampah sane nenten becik sane ngawinang pikobet. mangda prasida nglestariang pariwisata irika mangda prasida ngukuhang krama Bali. Dumogi Bali tetep matangi. Mangda nenten wenten bencana alam sane pacang nibenin Bali lan nunas mangda samian krama Bali eling ring baya sampah ring Bali.  +
2
Saget angine nglinus di kamar 21. Buku ane bacana ajak Luh Ayu Manik ajak timpal-timpalne ento saget magejeran lan makeber. Uli buku ane daki buina usak brengbeng ento pesu raksasa-raksasa ane gobane aeng. Makejang makita malaib, kewala tuah nyidaang mamegeng cara togog tusing bisa nindakang batis. I Wayan ajak I Made makita mageluran. Nanging, bibihne macaket sing nyidaang ngomong.  +
Bapak utawi ibu panureksa sane wangiang titiang, tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang, lan para semeton sane tresnasihin titiang. Om Swastiastu, pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia katur ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning ida dane sareng sami prasida mapupul ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi ring rahina mangkin. Ring galah sane becik puniki, urgen pikobet titiang sane mangkin jagi pacang katur nenten je tios, indik kemiskinan utawi kesengsaraan sane wenten ring jagat baline. Para semeton titiang sareng sami, Bali puniki kekasor wisatane ring dura negara, sakewanten kantun makeh ida dane sane wenten ring kemiskinan. Saking pikobet puniki, sane mangkin banget pinunas titiang punapi je antuk sang manggala jagat e puniki mangda prasida je rakyat e sane menderita nika polih menincap ring kehidupane utawi prasida molihin kesejahteraan. Titiang ngaptiang para manggala jagat e sane kapilih ring warsa 2024 kaaptiang prasida ngicenin solusi ring pikobet puniki. Saran titiang mangda soang-soang rakyat sida ngemolihang kekaryanan. Asapunika sane prasida aturang titiang ring galah e mangkin. Titiang harap napi sane aturang titiang punika prasida dados uratian ring manggal jagat e sane kapilih ring warsa 2024, kirang langkung titiang nunas ampura tur puputan titiang antuk parama santih. Om Santih Santih Santih Om  +
3
Sedek majalan mulih suud mabalih ogoh-ogoh, Luh Ayu Manik lan Putu Nita makesiab nepukin truna-trunane pati purug malaib, sada gelar-gelur jejeh tur ngidih tulung. “Tulung-tulung …,” keto Wayan kraik-kraik. Ada ogoh-ogoh bisa majalan. Awakne gede ganggas lan makaput aji plastik, gabus, lan botol plastik. Prajani Luh Ayu Manik inget teken solah I Wayan ajak I Made ane ngentungang luu sisan ngae ogoh-ogoh ke tlabahe tuni semengan.  +
Suksma aturang titiang majeng ring pangenter acara antuk galah sane sampun kapaica ring padewekan titiang. Inggih ida dane sareng sami utamanipun majeng ring para panureksa lomba basa bali wiki sane dahat kasummayang titiang, para wantaka basa bali wiki sane dahat wangiang titiang, asapunika taler para pamiarsa sane dahat tresna sihin titiang. Sadurung titiang nglanturang matur, ngiring sareng-sareng ngastiti bakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa malarapan antuk ngaturang pangastungkare pangayubagia "Om Swastyastu". Mogi-mogi sangkaning sih pasuecan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Ida dane ping kalih titiang prasida satata nemu karahayuan. Ring galah sane becik puniki, lugrayang titiang jagi matur orasi sane dagingnyane "3 Pikobet Ring Pemilu 2024". Sakewanten, sangkaning katambetan titiang sane kalintang, ngriinin titiang nunas pangaksama majeng ring ida dane sareng sami. Pemilu wantah piranti ngalaksanayang kedaulatan rakyat antuk milihin presiden lan wakil presiden, DPR miwah DPD, kenten taler anggen milihin pemimpin ring DPRD, sane kalaksanayang secara langsung, umum, bebas, rahasia, jujur, miwah adil. Sakadi sane kasurat ring Undang Undang Dasar nomor 7 tahun 2017 indik pemilihan umum, makasami krama baline jagi ngicen suarane nukung para calon pemimpin baline. Calon pemimpin sane becik inggih punika pemimpin sane sanggup memimpin krama kramane nuju kesejahteraan kramane. Calon pemimpin mangda prasida mirengang pikobet sane wenten ring jagat baline, minakadi: 1) kapertama pertumbuhan UMKM sane menurun, UMKM ngambel peran sane pinih penting ring bali minakadi penciptaan lapangan kerja nyihnayang penyelamat proses pertumbuhan ekonomi. 2. kaping kalih pengendalian harga kebutuhan pokok, nincapang harga bahan pokok setate kawentenang ekspektasi pemucuk jagat sane nincapang wantah rantai pasokannyane, pasok pangan minakadi pertanian sane durung efisien. Yening tata niaga sampun keatur tur dikendalikan pinih becik nyihneyang harga lan bahan pokok setate stabil. 3) kaping tiga pembangunan infrastruktur umum, ring jagat bali kari kawentenang minakadi margi agung ring sawewang lan genah sane kawentenang margi sane durung becik keanggen memargi. Riantukan akeh calon pemimpin sane lali ring tugas-tugas nyane, sane ngeraneyang akeh faktor-faktor sane lianan sane nenten becik santukan prasida ngamolihang bencana ring kula warganyane. Pinih becik pemucuk jagat bali prasida muputang pikobet sane kawentenang ring warga mangda prasida masyarakat ngemolihang karahayuan. Inggih asapunika prasida antuk titiang matur, manawi akeh kakirangan miwah kaiwangan titiang sajeroning matur i wawu, mawanti-wanti titiang nglungsur geng rena pengampura, untatin titiang antuk parama shanti, " Om Shanti, Shanti, Shanti, Om".  
Luu dados pikobet utama ring kauripan manusa miwah kawentenan palemahan sane cemer wantah santukan luu. Malarapan antuk rasa urati para yowana, tim US miwah Bali ngaturang "3R FOR CLIMATE ACTION". 3R kawangun antuk Reduce, Reuse, miwah Recycle sane sampun pastika pinaka pangawit sane dangan tur ngicenin panglahlah ring palemahan sajebag jagate. Utsaha alit sakadi nglaksanayang 3R prasida ngirangang pikobet luu ring jagate miwah mapanglahlah becik ring gumine.  +
4
Dugas Luh Ayu malali ka pasih ajaka dadongne, ada monster galak pesu uli yeh pasihe tur ngrejek anake makejang. Monstere ento tusing len tuah baburon pasih ane tusing ja nyengkalen. Burone ento nyakit sukak ulian ngelekang luu plastik di tengah pasihe. Luh Ayu Manik Mas teka ngoopin, kewala ia musti makeneh lakar ngamatiang monster ane sujatiné kena iusan ala polusin i manusa.  +
Om Swastyastu, Indik Pariwisata sane sayan rered duaning Pandemi Gering Agung puniki langkah Pemerintah inggih punika mangda Pariwisata Bali metangi , Pemerintah nenten lengah antuk krama saking dura Negara utawi investor sane sampun ngicenin strategi mangda Pariwisata Bali puniki kaambil antuk investor, Pemerintah mangda ngangge SDM Bali mawinan krama Bali mangda terlibat duaning yening krama nenten terlibat pastika investor punika nenten sukeh ngambil Gumi bali Puniki. Wenten conto sane aturang titiang inggih punika para Pemerintah mangda ngicenin Sosialisasi ka para krama Bali utamannyane generasi milenial duaning Generasi punika paling aktif ring zaman kadi mangkin, tiosan ring punika pemerintah mangda mengubah pola utawi sistem sane uningin titiang sane mekarya ring Hotel utawi villa nganggen busana khusus tur nganggen bahasa Inggris, dados pemerintah mangda mengubah nika nganggen busana adat bali tur akidik-akidik nganggen basa bali mangda Kesenian Utawi Basa Bali nika nenten sayan rered. tiosan punika mangda ring mekarya Punika nenten ngangge strata Pendidikan duaning yening wenten para Krama Bali sane madue skill utawi kemampuan nanging nenten madue jinah utawi kurang mampu napi ka nenten dados mekarya? mogi-mogi para Pemerintah mangda uning tur mrasidayang mengubah pola punika. Ngiring sami pade eling ring pkayunan mangda Pariwisata bali puniki sayan limbak ring aab jagat puniki, pemerintah mangda siaga antuk ancaman-ancaman sane pacang prasida nibenin gumi Bali nganutin 4 M; 1. Memakai masker 2. Menjaga Jarak 3. Mencuci Tangan 4. menolak investor merusak Bali  +
5
Liunan timpal-timpal Luh Ayune demenan meli apel lan anggur impor teken manas, gedang lan belimbing lokal ane asane masi demenina ajak anake di sajebag jagat. Luh Ayu nyukti rupa dadi prawira super apanga nyidang ngoopin, nanging ia banget ngenehang apa ane nyidang jalanang apang prasida anake demenan meli tur ngajeng produk woh-wohan lokal.  +
Mabulan-bulan sampun lintang, ring masa pandemi puniki sane mangkin iraga sampun ngemasukin sane wastane mana new normal. Semeton pastika sampun akeh mapupul sareng timpal-timpal matemu kangen tur nglaksanayang acara. Nanging, iraga patut uning yening Virus Covid-19 durung ja ical. Riantukan punika iraga sareng sami patut tetep wawas tur nyaga raga soang-soang malarapan antuk nglaksanayang protokol kesehatan pinados kebiasaaan baru.  +
Panca yowana sane madue latar belakang matiosan malinggih magibung.  +
5s +
Rahina dibi tiang nangkil ngaturang bakti ring Pura.Tiang akeh nyingakin truna-truni miwah alit-alite meplalian Hp ring pura. Yening ring pura patutnyane eling miwah sikiang manahe ngaturang bakti.Risedek Jro Mangku ngicenin pewarah-warah, ngantebang banten miwah nguncarang mantra nenten kapireng sawireh suarannyane kalah tekening suaran Hp anake alit. Sakewale melenan teken tamiu saking dura negara,Tamiune sane nangkil ring pura antuk mawisata trepti tur prasida ngajinang anake sane sedek ngaturang bakti.Irage semeton bali sane sampun sue nongos ring bali nenten mresidayang ngajiang anake sedek ngaturang bakti, nanging tamiu mrasidayang ngajinan.Dumogi semeton bali sareng sami prasida ngastitiang tur trepti ngajinang tata krama ring pura.  +
6
Ada paket kiriman katuju ka Made Putri, silih tunggil timpal Luh Ayune uli Amerika Serikat. Pakete ento mabungkus plastik malapis-lapis. Made Putri ngentungang bungkus plastike ento ka tongos luune, nanging laut kakutang ka tukade tur ngranayang yehe ngembeng. Legu ane ngaba gering demam berdarah laut mataluh di yehe ane ngembeng ento, ane ngranayang pikobet luu bungkusan plastike sayan ngedenang. Keto masi, patibaya Covid-19 sedek genting-gentingne. Apa ane musti kalaksanayang ajak Luh Ayu?  +
7
Nadaksara ada angin nglinus. Purané magejeran ulian linuh. Uli tanahé ané engkag jeg pesu raksasa bunter ngusak-asik krama. Luh Ayu ngéncolang ngojog entik tiing durin purané tur nyuti rupa dadi Luh Ayu Manik Mas. Nyidaang ké Luh Ayu Manik Mas tuah padidian nglawan raksasa virus? Apa ada cara lénan ané nyidaang nulungin krama uli rejekan raksasa virus?  +
A
Panglimbak virus corona gelis pisan Nenten wenten negara sane ngriinin madue utsaha Kiris inucap ngawinang jadmane mangda mautsaha Pandemi nenten prasida sirna yenin nenten wenten utsaha Beras nenten ja dangan kapikolihang Padi nenten becik yening nenten ka upapira Corona pacang nibenin yening malelungan Yening makarantina napi sane kaajeng? Janji-janji ngempuk sane care krupuk? Mangkin panumaya galah ngarumaketang pasemetonan Ageng alit nenten dados pikobet Sareng sareng ngrastiti bakti Ngiring mautsaha mangda prasida ngimpasin baya punika.  +
Pangulatian puniki kakaryanin mangda prasida ngawentenang model pengajah ajah basa Inggris sane medasar budaya ring sekolah dasar. Pangulatian puniki taler mekadi baga pangulatian sane agengan, ngawigunayang rencana pangulatian lan pangelimbakan sane ring warsa pengawit matetujon ngawetuang model konseptual ngeninin pengajah ajah basa Inggris medasar budaya. Panyelehan puniki ngawigunayang sajebag sekolah dasar ring Bali ngangge conto multi-staged sampling. Data kapupulang antuk kuesioner, analisa dokumen, tur kajengkapin antuk wawancara lan ka-triangulasi ngawigunayang expert – judgment. Pangulatian mikolihang model konseptual pengajah ajah basa Inggris sane medaging standar kompetensi, kompetensi dasar, tema lan materi sane patut kapelajahang, pangabipraya, metode lan strategi, nepasin kawikanan sisyane ritepengan melajah basa Inggris. Model konseptual inucap pacang kedadosang dasar ngalimbakang modul lan piranti pelajahan basa Inggris ring sekolah dasar sane pacang kakaryanin ring warsa selanturnyane pinaka baga pangelantur pangulatian puniki.  +
Bhina Tejaning Bhuana "Sebuah Perbedaan yang Menjadi Penerang Seluruh Dunia" Beda agama boya ja iraga beda rasa Sakewanten sujatinyane iraga wantah nunggil, manados siki iriki ring panaraga Indonesia pamekas iraga ring bali Duaning punika, saling ngajiang, saling raket masemeton sareng anak e sami, mangda sida ngardi jagate santhi. Bhina ikang wwang Bhina ikang wiweka Nghing tunggal ikang rasa Yata matangian Bhineka Tunggal Ika Wiyakti mabinayan para janane Mabinayan ring manah Nanging asiki ring rasa Punika sane ngawinang Mabinayan sakewanten sujatinyane iraga wantah asiki.  +
Kadek lan Satriya kalih anak alit sane idup madampingan, masawitra nanging mabinayan agama. Yadiastun kenten makakalih anak alit punika idup rukun ,saling ngajiang, saling mapitulung, maduwe rasa toleransi maagama sane becik pisan. Rasa toleransi puniki patut katanem tur kalaksanayang saking iraga alit ngantos riwekasan sakantun iraga maurip ring gumine.  +
Manut pamineh umum Toleransi sareng kerukunan antar umat meagama sekadi kalih sisi jinah sane nenten manut kepisahang sane siki sareng lianan, toleransi umat meagama pade nyuluhang pejalan pejalan utawi pekaryan sane nunjukang umat salinh ngajiang, ngormatin, nulingin, ngolasin miwah sane lianan, manut saking pergaulan sosoal sedine dine, sane nunjukin saling ngerti, toleransi, pasemetonan sareng samian manuse, pengamanan, miwah pasemetonan jagat duniawi, ngajiang kebebasan, percaya miwah percaya saking sane lianan tur sadar penuh manut antuk agama sane kaicen antuk ngayahin para pengayah pengayah nyane Video Pamineh Ngajiang timpal sane melenan agama, nenten milih milih timpal, ngajiang timpal sane sedeng sembahyang Cutetnyane Toleransi sane becik punika mangda presida kerukunan sareng umat beragama sane tiosan. Irage sareng sami mangda eling ring kawentenan iraga sane matiosan mangda prasida sagilik sagulu  +
Pulo Dewata utawi Pulo Seribu Pura punika sebutan antuk pulo Bali sane kaloktah krana kentalnyane budaya Hindu, sekadi akehnyane sesajen sane kasembahang antuk dewata penjaga prajuru genah ring Bali. Siosan punika, Bali masih kaloktah olih destinasi wisata alam sane indah lan bervariatif ngawit saking pantai, laut, sungai, danau, gunung lan hutan. Puniki sane ngeranayang sektor pariwisata ngamolihang pengaruh sane akeh antuk perekonomian Bali. Sebagai penduduk lokal Bali pastika ring soang-soang jatma nuenang impian utawi harapan antuk daerah Bali baik saking segi ekonomi, pendidikan, infrastruktur, sosial budaya, ngantos kapemimpinan sane kalaksanayang olih pemimpin Bali. Harapan tityang dumogi kearepannyane sektor perekonomian ring Bali, baik saking sektor pariwisata, akomodasi lan makanan ngantos pertanian lan perikanan semakin berkembang lan prasida ningkatang kasejahteraan masyarakat Bali kearepannyane. Dumogi wenten peluasan lan pewangunan infrastruktur antuk ngakehang lapangan pekerjaan mangdane prasida menekan angka pengangguran ring Bali kearepannyane. Kemudian prasida ningkatang akses-akses pendidikan antuk para sisia terkhusunyane majeng ring sisia sane sekolahannyane magenah ring genah-genah sane terpencil mangdane prasida polih pendidikan sane sama rata. Selanturnyane nyaga toleransi lan mapikokohang solidaritas iraga dados krama Bali mangdane prasida nandurang rasa asah, asih lan asuh mangda nenten wenten perpecahan utawi pertengkaran antara siki sareng sane lianan mangda manut saking ajahan Tatwamasi lan Tri Hita Karana. Sane kaping untat, berhubung pacang kalaksanyangnyane pesta pemilu antuk memilih pemimpin masa depan Bali, dumogi kalaksanyang manut saking asas pemilu inggih punike Luber Jurdil, mangdane pemimpin sane terpilih mangda prasida tetep nyaga lan ningkatang program-program kerja lan visi misinyane dala membangun lan ngembangang Bali nuju Bali Era Anyar.  +
ngancan wayah gumine ngancan ngendah,ne pidan ngelah ne jani tuara ngelah,i pidan merasa cara maca paling wayah ne jani macan ane pawah. gumi jani tusing cara ane pidan,pidan ngalih tamyu manca negara ne jani ngulah,ipidan elah aluh,ne jani aduh aduhh... ulian COVID makejang hilang, tradisi mewates,kesenian mewates,ngantos gumi Bali sepi sekadi kota mati,para turis megedi uli bali sane sepi... bengong melongo di sisin pasihe mengenehang sepi gumine sane ngancan ngewehan ngingetang bali sane rame olih tamyu mangkin sepi mati hidupe.. Dumogi hyang widihi gelis ngicalang virus COVID puniki,mangda gelis Bali pulih sekadi sane dumunan,sane ajeg tur ngaenang tradisi Bali malih kaloktah kedura negara Dumogi virus COVID puniki gelis ical.  +
Nyritayang indik yowana sane madue rasa optimis miwah pracaya Indonesia pastika polih pamimpin sane hebat, punika mawinan ragane madue pangaptin miwah standar sane melah anggen pamimpin Indonesia.  +
Harapan tiang untuk Bali mangda budaya Bali prasida keloktah kedura negara, irage patut nyobyahang dumun bahasa bali ring masyarakat Bali punika mawinang akeh masyarakat Bali dereng wikan mabasa Bali. Terobosan sane prasida keangen inggih punika ngaryanin animasi basa bali sane ketayangang ring tv, youtube miwah social media. Irage ngambil conto kartun upin-ipin, napikih irage mabuaka melajah basa malasya? Nenten kan? Nanging akeh arek-arek Bali wikan basa malasya. Mawinang punika irage prasida nyobyahang basa Bali nenten je ring sekolah kemanten, nangin nampek sareng masyarakat melaluli kartun utawi animasi. Tayangan niki dados ngambil cerita kauripan ring Bali utawi budaya Bali, dados nyane irage nyobyahang basa Bali sekaligus ngajegang budaya bali mangda kauningin kadura negara. Lianan ring punika irage dados masih ngarya game sane mabasa Bali, mangda menarik kalangan anak-anak sane seneng mepelaian game. Selanturnyane pemerintah ngarya acara ageng sekadi PKB (Pesta Kesenian Bali) nangin lebih nuansane Bali, ngadol sanganan Bali, Ajengan Bali, pengunjung sane pakean adat bali nenten naur tiket masuk, petugas utawi dagang derike nganggen pakean adat Bali, samian puniki mangde kesan melenan sareng pesta-pesta sane tiosan. Dadosnyane pengunjung PKB nenten aluh ngengsapang suasana Bali, tur kainget terus-terusan. Di era digital sekadi mangkin irage patut nuutin perkembangan zaman mangda Basa lan Budaya Bali tetep lestari tur keloktah kadura negara.  +
Ngesti Puji Rahayu (Yayuk) wantah korban Bom Bali 2002 sané makarya dados asisten ring villa druén anak Jerman di Kerobokan, Bali. Ri kala bomé makeplug, ipun kantun ring Paddys Club sareng sawitrannyané. Prarain, tangan kébot miwah tambis makasami déwék ipun kanin. Ipun polih operasi ring Australia santukan molihang prabéya saking YKIP (Yayasan Kemanusiaan Ibu Pertiwi). Embas ring Jember, Jawa Tengah duk waesa 1962, Yayuk wantah silih tunggil korban bol Bali I tanggal 12 Oktober 2002 sané polih karahayuan tur sida ngamargiang kauripané rahina mangki. Yayuk wantah anak istri sané kuat, silih tunggil saking akéh korban sané slamet tur ngamargiang kauripan sakéwanten nénten pacang lali sareng lepetané punika. Ipun pinaka cihna sané ngélingin i raga eing kawéntenan Bom Bali I. Ipun taler maosang “Agaman titiangé néntén ngajahin rasa gedeg.”  +
Indonesia inggih punika negara kepulauan sane maduwe akeh kamelahan alam lan maduwe mategep suku, bahasa, budaya, lan agama. Adung sareng umat maagama inggih punika pinaka kadaan ring dije pemeluk-pemeluk agama sane mabina, idup sareng lan tentrem nenten nguangin gelah dasar soang-soang tengah nyalanang kawajiban agama soang-soang. Tata cara ngriptayang adung maagama, ati sane tulus sane sanget maguna krana punika sane dados dasar tengah makrama anggo numbuhang ngembangang laksana toleransi lan saling ngormatin gelah anak sane lenan rumasuk kapercayaan. Ati sane tulus lakar ngriptayang kerukunan lan keharmonisan sareng sesama nenten nganengneng binayang sane wenten ring tengahne. Anak sane meati tulus, nenten taen membedakan cara bersikap teken anak sapa sire ye nike.  +
Milih calon pemimpin ane pantes mimpin bangsane ene tusing dadi main-main, krana abesik dogen suaran i raga nyidang ngaruanang nasib limang tiban bangsane ene. Pemimpin ane pantes ngamong jagate ene tuah pemimpin ane sujati. Ane ngamong jagat kedasarin baan tulus ning ati, apang jagate sutrepti, tur nyidang ngukuhin tat twam asi. Pemimpin sujati ane pantes mimpin jagate ene masih patut nawang ilmu teknologi, santukan jamane jani jaman revolusi industri. Pemimpin sujati patut melanin kramane ajak makejang muah nyidang adung ngisi gumi.  +
Gunung Agung kacingak saking Mahagiri. Fotografi lanskap sida ngamedalang rasa seneng yening ragane nyelehin baga puniki, utamannyane ri kala ragane magenah ring genah wisata sane sida dangan tur nenten sue katuju sakewanten akeh madue pabinayan. Makaasami genah ring jagat puniki madue kalanguan. Puniki teknis pisan, teknik eksposur nol sida nyujuh dasar-dasar pencahayaan ring fotografi, malarapan antuk imba sane luih saking Fotografi Lanskap ManButurs.  +
Jani hari Selasa, tiang bangun jam 05.00 semengan lan langsung mesiram. Sesampun mesiram, tiang ngajeng nganggen nasi lan be siap. Suud ngajeng, tiang mekiken kal ke sekolah. Tiang mejalan ke sekolah jam 06.10 semengan nganggo motor. Tiang masekolah ring SMA Negeri 1 Tabanan. Neked di sekolah, tiang ngejalanin tugas piket. Suud piket, tiang ngikutin peplajahan sesuai jadwal ane ada. Peplajahan suud jam 15.10 sanja. Sisya-sisya sane tusing extra dadi mulih. Yening titiang milu extra Teater sane ngawit jam 15.30 sanja. Agenda extra jani inggih punika Public speaking. Sesuudne extra, sisya-sisya lakar mejalan mulih. Dugas tiang sampun neked jumah, tiang mejalan kal mesiram. Suud mesiram, tiang ngajeng. Sadurung bubuk, tiang melajah indik peplajahan sane kal pelajahin benjang. Suud melajah tiang bubuk.  +
Sane dumunan titiang nyarengin kegiatan wiki marathon utawi wikithon puniki santukan titiang dados responden. Nanging santukan sering tiang nyarengin kagiatan puniki sue-sue dados seneng nyarengin terus. Tiosan punika rikala wenten workshop mbok bli sane wenten irika ajer pisan. Nenten punika manten, titiang dados akeh madue karya tulis, yadiastun karya tulis tiang punika nenten pati becik. Punika riinan sane ngawinang titiang nulis karya. Pamekas mangkin sane akeh wenten isu-isu sipil mawinan titiang makakayun mapanampen nanging takut santukan yening ngawag “ngutang munyi” ring media sosial ngawinang krama sane tiosan nyarengin. Mangkin sampun wenten Yayasan Basa Bali Wiki sane prasida nampung panampen krama Bali tur ngembahang majeng ring pamerintah. Santukan para angga panureksa taler saking kapemerintahan. Punika mawinan panampen krama Bali langsung kawacen tur kapirengin olih pemerintahane. Tiosan saking dados genah para yowana mapanampen, Basa Bali Wiki taler ngicenin genah para yowana berkreasi rikala ngaryanin video, foto utawi mapanampen. Napi malih Yayasan Basa Bali Wiki puniki kakaryanin olih wong Bali dadosnyane I raga madue rasa sane pateh.  +
Om Swastyastu pernenalkan tiyang Sylviana, menurut tiyang program sane patut rancanga teken calon pemimpine apang ngidayang ngewantu nyawa disabilitase contohnyane di kecamatan tiyang di Karangasem, kuangan sekolah khusus untuk nyama disabilitas. Nike menyebabkan akeh nyama disabilitase ten maan tempat untuk melajah akhirne memilih untuk ten sekolah. Selain nike tujuan ngemaang pendidikan khusus untuk nyama disabilitas untuk ngemaang kesempatan nyama disabilitas dadi setara teken manusa lenan lan ten dadi kaum termarjinalkan. Akeh masih nyama disabilitase ane berprestasi, yening nike ten bange tongos untuk belajar, mekejang kelebihan ane ngelahange teken nyama disabilitase sing bise tersalurkan. Selain nike mungkin pemimpin ane lakar terpilih bise ngemaang kesempatan baik ruang lan waktu contohnyane ketika ade perayaan negara atau daerah tertentu, nyama disabilitase bange kesempatan untuk tampil di acarane nike, nike salah satu pembuktian bahwa nyame disabilitase ngidayang berkreasi, kreative ten kalah ken ane lenan. Lan membuktikan bahwa nyame disabilitas seken seken "ORANG SPESIAL" maksudnyane ngelakuang sesuatu ane orang lain konden pasti ngidayang ngelakuang.  +
Utsaha Sederana Nglestariang Budaya Utsaha sederana angge nglestariang budaya daerah inggih punika ngenalang budaya daerah puniki malarapan antuk malajahin budaya tur nyobyahang budaya Bali. Nanging, ring aab sekadi mangkin, para yowana Bali sampun ngekoh tur gengsi malajahin budaya Bali. Ipun lebih seneng tekening budaya-budaya asing sane kantenang lebih bergengsi tur lebih modern. Punika ngawinang budaya Baline kageser sareng budaya-budaya asing punika. Utsaha sederana sane prasida kalaksanayang mangda budaya Baline lestari inggih punika dados bagian dari penggiat budaya. Yening nenten iraga krama Bali sane nindihin budaya Bali, sapa sira malih. Yening nenten saking mangkin tindihin, bisa maseleselan benjangan.  +
Utsaha Sederana Nglestariang Budaya Utsaha sederana angge nglestariang budaya daerah inggih punika ngenalang budaya daerah puniki malarapan antuk malajahin budaya tur nyobyahang budaya Bali. Nanging, ring aab sekadi mangkin, para yowana Bali sampun ngekoh tur gengsi malajahin budaya Bali. Ipun lebih seneng tekening budaya-budaya asing sane kantenang lebih bergengsi tur lebih modern. Punika ngawinang budaya Baline kageser sareng budaya-budaya asing punika. Utsaha sederana sane prasida kalaksanayang mangda budaya Baline lestari inggih punika dados bagian dari penggiat budaya. Yening nenten iraga krama Bali sane nindihin budaya Bali, sapa sira malih. Yening nenten saking mangkin tindihin, bisa maseleselan benjangan.  +
Seiring aab jagate sane ngancan modern miwah teknologi informasi sane ngancan nyanggihang, punika pacang sangat berpengaruh terhadap kawentenan lan kalestarian bahasa Bali. Seperti sane sampun irage uningin sareng-sareng bahwasanya bahasa Bali inggih punika bahasa ibu ring Bali sane dados jantung pada jiwa masyarakat Baline. Kawentenan bahasa Bali puniki sangat perlu iraga lestarikan mangda kedepannyane nenten mengalami kepunahan krana jarang digunakan. Kawentenan platform BASAbali Wiki puniki merupakan silih tunggil cara sane tepat pisan antuk melestarikan kawentenan bahasa Bali ring era globalisasi puniki. Siosan ngeninin pelestarian bahasa, platform BASAbali Wiki juga sebagai wadah pelestarian budaya, lingkungan miwah penanggapan-penanggapan isu-isu sipil sane kantun marak terjadi ring lingkungan masyarakat Bali. Ngantos sane mangkin platform BASAbali Wiki sampun becik pisan dalam tetujonnyane melestarikan bahasa lan kebudayaan Baline, punika prasida tiang cingakin saking banyaknya evet-event perlombaan sane sampun kalaksanayang olih BASAbali Wiki antuk mengetahui sekadi punapi situasi ring masing-masing daerah ring Pulau Bali. Yening selehin mawit saking segi fiturnyane, platform puniki sampun nyediayang tigang bahasa inggih punika bahasa Indonesia, bahasa Indonesia, bahasa Inggris lan bahasa Bali. Hal puniki sangat memudahkan pisan antuk penggunanyane melakukan translite saking satu bahasa ke bahasa sane siosan. Mawit saking kelebihan punika wenten beberapa kekurangan saking platform BASAbali Wiki sane harus diperbaiki lan ditambahkan kedepannyane. Kawentenan aksara Bali saking tahun ke tahun mengalami penurunan penggunaan, hal puniki sangat penting sekali untuk diperhatikan lan diantisipasi kepunahannyane. Semoga kedepannyane fitur aksara Bali puniki prasida ditambahkan ring platform BASAbali Wiki puniki antuk menjaga kawentenan lan kelestarian aksara Bali mangda nenten mengalami kepunahan.  +
Demen atin tiange saget ajaka melali ka pasih Pandawa jak timpal tiange. Sakewala tiang kejut, uli jumah nganteg jalan ka pasih e jeg liu ade baliho. Baliho ento gede-gede. Mepasang di pinggir jalan lan tegeh-tegeh. Suba liu tiang metekan kude ade baliho kanti tiang engsap! Yen rasa-rasayang baliho ento anggonne komersial lan layanan masyarakat persuasif dogen. Adi jani liu anggone kampanye politik, nah? Jeg liu tiang nepukin isin baliho 'jangan lupa pilih no xxx' 'xxx pilihan yang tepat'. Yen tiang milih ape kal bakatang tiang? Yen keto tiang dadi ja milu ngae baliho ane maisi 'terima tiang di univ xx' nyen nawang ulian to tiang mepilih dadi mahasiswa😅 Saja ke baliho ento anggonne sementara mepasang, nanging ade baliho politik kanti uwek lan mejamur enu nanceb di pinggir jalanne lan liu baliho majejeran ngranayang entik-entikane mengkeb. Ento ngranayang pemandanganne usak. Pidan nah Bali bersih teken baliho?  +
ADVAYA Perdamaian inggih punika jiwa utawi roh saking pasemetonan miwah persatuan. Nenten wenten persatuan lan persatuan tanpa perdamaian. Indonesia inggih punika negara sané jimbar, madaging makudang-kudang pulau, taler kawangun olih para janané sané madué makudang-kudang soroh, agama, ras, budaya, kepercayaan, miwah sané tiosan. Ring sajeroning pabinayan utawi pabinayan, ketahnyané minab wénten konflik utawi pabinayan. Duaning punika, ngiringja iraga ngeret semara puniki. Yening pasemetonan nenten kamargiang becik, sinah pacang wenten pikobet sane ageng. Minakadi pabinayan budaya, iri ati sosial, rasa bangga, miwah sane lianan. Punika mawinan, dados tugas sareng sami mangda ngatasi pabinayan antuk uning iraga dados sawitran manusa. Perdamaian wantah kapercayan. Nanging, persatuan lan persatuan inggih punika utsaha sane sadar saking makasami masyarakat Indonesia. Kawéntenan punika pinaka kasugihan miwah kaéndahan bangsa Indonésia. Kerukunan agama inggih punika kawentenan parajanane sane mabina-binayan tur makarya sareng-sareng sajeroning kerahayuan lan harmoni, nenten wenten konflik lan bentrok. Indike punika mabuat pisan anggén paiketan miwah stabilitas masyarakat, santukan parajanane dados pahan saking masyarakat. Mangda prasida ngamolihang kerahayuan ring pantaran parajanane, patut wenten pangresepan lan rasa bakti ring kapracayan lan kepercayaan agama sane tiosan. Puniki prasida kamargiang majalaran antuk dialog lan komunikasi sane terbuka lan jujur, taler antuk ngresepang indik makasami agama madue tatujon sane pateh, inggih punika makarya jagat sane becikan pabuat makasami manusane. Pamuputipun, iraga sareng sami taler madue tetegenan sane pateh. Indike punika prasida kamargiang majalaran antuk sikap positif miwah toleran majeng ring agama tiosan, taler nulak praktik diskriminasi miwah kekerasan. Sacara umum, parikrama agama mabuat pisan anggén ngawetuang masyarakat sané harmonis miwah damai. Makasami pihak patut makarya sareng-sareng mangda prasida ngamolihang.  
Om swastyastu, Para angga panureksa sane wangiang titiang. Tim Bahasa Bali Wiki sane kusumayang titiang. Para semeton sareng sami sane tresna sihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mapuput iriki sajeronjng acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda AJEG BALI. Sampah, kacundukang nyak. Raga ring Bumi puniki taler dados bumi tanah wikan sane suba kasamian. Punika punyaning undang-undang sane tan pisan nenten dadosang. Awig-awig Jagat Bali sane nenten dadosang marupa kitab suci pisan, pamrentah sane patut kawentenan. Undang-undang punika, sarwa prakara sampah taler kaaptiangang olih sane marupa pangaruru prakerti sane maduepunika nenten dadosang. Makakalih undang-undang sane taler patut kaanggen, Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 18 Tahun 2008 bab urip ring lingkungan sane dadosang Pemerintah, Panca Maha Bhuta, lan Pikaosan Urip. Duk ngenin undang-undang punika, titiang wastan ring panegara sane majeng ring parhyangan niskala, yening jagat raga puniki dados ring Bumi nenten dadosang. Upacara pamarentahan sampah taler kaanggen sane wikan, asapunika cara-cara nenten dadosang taler. Yaning sami nenten dadosang, matios titiang taler nganggen undang-undang sane sampun kawentenan. Mawasta sampuné ngarepin Bali puniki, titiang nenten patut nglawan undang-undang sane kawentenan. Makakalih panegara, panyiar ring taler undang-undang, wenten tontonan sane makantos. Sutren punika, bhastra titiang sareng wewidangan ring taler semu, tontonan sane kakanyang kantos lan pekantos sami, sapisan jagate nenten dadosang. Asapunika sane prasida aturang titiang ring galahe mangkin. Mugi-mugi napi sane aturang titiang puniki prasida dados uratian tur dasar program kerja sane pacang kautamayang olih calon pamimpin sane jagi kapilih ring 2024. Puputang titiang antuk parama santih om santih santih santih om.  
AKEH PIKOBET SANTUKAN LUU Matur suksma aturang titiang majeng ring pengater acara antuk galah sane kapaica ring titiang, sadurung titiang nglantur pinirihin titiang ngaturang pangastungkara Om Swastyastu. Sane baktinin titiang bapak / ibu panureksan, sane wangiang titiang panitia wimbakara orasi bahasa Bali miwah bapak ibu guru pendamping, taler Ida dane sareng sami pamilet pacentokan wimbakara orasi bahasa Bali sane banget tresnasihin titiang. Angayubagia atur uningayang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nugraha Ida, titiang ping kalih Ida dane sareng sami setata ngemanggehang kerahajengan sekadi mangkin. Ring galahe sane becik puniki lugrayang titiang Kadek Dwi Kumara Santi ngaturang orasi sane mamurda " AKEH PIKOBET SANTUKAN LUU". Ida dane sareng sami sane wangiang titiang minabang irage sampun uning lan pawikan antuk luu sane sayan nincap kewentenan ipun sekadi mangkin. Luu sane mabrarakan lan durung maolah ngranayang akeh pikobet ring jagate. Akeh jatma ring Bali sane kari ngutang luu nenten ring genahne menawita ring tukad miwah jlinjinge. Yening sabeh bales sampun rauh ka desa desa baduur ring bukit lan gunung, blabar ageng nenten prasida jagi kakelidin. Akeh luune makacakan anyud kabakta toyane sane ageng rauh ka pasisi, ngantos ulame padem mawinang neda luu. Yening indike punika nenten wenten sane nguratiang, sinah jagat Baline nenten pacang asri miwah resik, pikobet agengan pacang rauh nibenin jagat miwah sadagingipun sakadi tanah empid, blabar, polusi, miwah toyane putek wastu sida ngawetuang pinungkan. Punika mawinan titiang ngaptiang majeng ring pamimpin Bali mangda prasida ngwantu nanganin pikobet punika antuk ngalaksanayang program kebersihan miwah ngamargiang awig awig indik kebersihan palemahan sekadi pengolahan luu, pemisahan luu, miwah daur ulang luu sane kaaptiang sudi kalaksanayang olih krama Bali. Antuk kerjasama pantaraning para pamimpin miwah krama sajeroning nanganin indik luu punika prasida mastikayang pikobet sané kamedalang olih luu punika prasida kaungkulin sareng-sareng Inggih Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang ngiring makasami maulat sarira, mataki Taki ngawit mangkin, nylisik bulu, introspeksi diri yening iraga pinaka jatma Bali patut eling teken wewidangan jagat Bali antuk ngutang luu ring genahne utawi ngolah luu mangda jagat Baline sayaga asri, resik, miwah trepti. Wantah kadi asampunika orasi sane prasida kabaktayang titiang dumogi napi sane aturang titiang wenten pikeneh ipun. Yening wenten iwang, titiang ngaturang geng rena sinampura nenten lali titiang Puput antuk Paramasanthi Om Santhi, Santhi, Santhi Om  
Maraknyane joged ring kuuban masyarakat sane nenten manut ring pakem umpaminyane rikala ngelaksanayang upacara agama sekadi naur sesangi, akeh para masyarakat ngangge joged sane nenten manut ring pakem. Umpami naur sesangi ring acara 3 bulanan,pawiwahan,ngotonin miwah upacara sane lianan,akehan para sane madue karya ngerereh joged sane manut tityang porno,tur katonton sareng masyarakat umum sane wenten anak alit nyane, kadang anak alit punika sareng ngibing. Niki sane riskan sekali manut tityang. Napi malih, penari joged narinya nenten manut ring pakem, sekadi busananyane terbuka,iringan gambelannyane wenten koplo,wenten taler goyangan sane ngebor. Sane miris nika perkembangan joged porno ngantos ting media sosial,buktinnyane akeh wenten chanel youtube antuk kauntungan admin. Saking sosial media punika,peerkembangan joged porno mempengaruhi generasi muda,terutamanyane anak alit. Niki dados tantangan iraga sareng sami terutamanyane tityang dados sisya merasa terpanggil tur rishi krana wenten ring sekitaran tityang lan ditonton olih alit alit sane ngerusak tatanan sosial. Solusi sane prasida unggahang tityang ring permasalahan puniki inggih punika, Kapertama : yening joget punika saking sisya,pihak sekolah wenten hak ngbingbing sisya punika mangda nenten malih nginggel joged sane nenten patut. Kaping kalih : yening ring masyarakat ngebina seke joged porno lan bekerja sama sareng apparat desa sekadi kepala desa,kelian adat,kelian dusun, desa adat, miwah apparat sane lianan Kaping tiga : nunas wantuan ring dinas kebudyaan sumangdane wenten sosialisasi ring desa indik pakem joged sane patut tur negasang perarem ngenein indik pakem joged sane patut Kaping pat : ngusul sareng pemerintah ring sekolah sekolah kawentenan lomba joged sane sesuai ring pakem tur kaupload ring media sosial,nah saking acara niki,yening iraga nyak terus berjuang sareng sareng astungkare joged porno prasida kabatasin. Kaping lima : ring masyarakat mangda wenten taler awig awig tan kadadosang ngaturang joged porno utawi joged sane nenten patut ring pakem terutamanyane upacara keagamaan mangda tari joged punika tetep ajeg tur lestari.  
AKEHNYANE PELECEHAN OBJEK WISATA SUCI RING BALI   Para juri sane wangiang titiang lan tim BASAbali Wiki sane wangiang titiang lan semeton-semeton sane tresnain titiang lan banggayang titiang. Icenin titiang ngaturang panganjali umat Om Swastiastu, kaping ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang puja lan puji syukur majeng Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning sih pasuecan ida iraga prasida mapupul iriki ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe sane becik puniki lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda  AKEHNYANE PELECEHAN OBJEK WISATA SUCI RING BALI. Sakadi sane sampun kauningin Bali pinaka genah wisata sane sampun kaloktah ring sajebag dura negara, tur kegiatan pariwisata taler madue dampak becik ring perekonomian masyarakat Bali. Kenten taler mangkin sampun akeh genah suci sane taler kaanggén pinaka objek wisata budaya krana nilai sejarah, keunikan, miwah keindahan alamnyané. Indiké punika madué dampak positif santukan prasida nyobiahang tradisi, budaya, miwah adat istiadat Bali majeng ring para wisatawan asing, sakéwanten saking dampak positif punika medal taler dampak negatif, sakadi sané kauningin ring Bali wénten akéh genah-genah sané kasuciang utawi kahormatin olih mayoritas masyarakat Bali. Ring era gempuran pariwisata puniki wénten akéh pelecehan majeng ring makudang-kudang spot objek wisata ring Bali olih para wisatawan asing utaminnyané ring objek-objek sané kasucénin olih umat Hindu sakadi pelinggih, taru, miwah sané lianan. yéning parindikané puniki terus mamargi maka Bali pacang kélangan ajegnyané. Tiang ngaptiang mangdané pamimpin sané jagi kapilih dados pamimpin Bali ring warsa 2024 ngancan urati malih indik pamargi pariwisata ring Bali, boya ja nganikang para oknum kemanten nanging taler ngawit maprogresi malih indik pelaksanaan pariwisata antuk ngukuhang awig-awig sane berlaku ring ruang lingkup pariwisata, taler antuk nincapang pawarah-warah sane jelas indik objek wisata sane jagi ka kunjungi oleh para wisatawan. Antuk nincapang kaamanan miwah awig-awig sajeroning ngamargiang pariwisata ring Bali, titiang percaya Bali ring galah sané jagi rauh pacang tetep dados objek wisata utama miwah sayan akéh nyobiahang budaya miwah tradisi ring Bali sakéwanten taler setata ngajegang taksu miwah ajeg Bali. Kadi asapunika pidarta bawak sane prasida aturang titiang ring galahe sane becik puniki, titiang muputang antuk parame shanti. Om shanti shanti shanti om      
Indonesia ipun dados penyumbang luu plastik terakeh nomor kalih ring gumi. Ngiring sareng - sareng angkepang manah jagi nyayage Bali tetep asri lan lestari Bali kedas, Bali sugih  +
Om swatyastu merdeka sane wangiang titiang para angga panirrksa,sapunika taler para smeton yowana sareng sane tresna sihin titiang pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring ida sang hyang widhi wasa,duaning sangkaning pasuecan ida,titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mapupul i riki sajeroning acara wikithon partisipasi publik bali borarasi ring galahe mangkin lugragang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Bali Berduka Yadiastun para semeton sareng sami, kematian nenten dados ngurahang ring Bali, tur kasunarin olih pengendara sane nenten ngelarang pamunduhan lalu lintas, contoh sane kaanggen dados mangda polih kalaksanayang sane nenten ngupaya. Sakewanten, sekarang nika dados kalaksana kecelakaan sane nenten dados ngadegang silih tunggil lan magedarang 7 warga. Dados rakyat dados ngaturaken ring pemerintah utawi pemimpin Bali dados ngupaya nindakang sampunang prakara puniki mangda sakewanten dados nenten ngalih kalaksanayang sane lantas dados ngancan nika.  +
Sastra Bali kepah dados kalih baga inggih punika (1). Sastra Bali Purwa,(2). Sastra Bali Anyar. Gaguritan marupa silih sinunggil sastra Bali Purwa sane akeh medaging pangajah ajah mangda i manusa prasida maparilaksana sane becik.Gaguritan Mandara Giri sane kasusun antuk sanga arca inggih punika; Wayang Sinom,Wayang Ginada,Wayang Okupasi,Wayang Kolaborasi,Wayang Anak,Wayang Durma lan Wayang Puncut,sane prasida kadadosang agem ageman prajana ring kauripannyane. Tata cara sane kawigunayang rikala ngapupulang data inggih punika metode pustaka lan dokumentasi.Data sane sampun mapupul raris kapitelesin nganutin tata cara sekadi reduksi, misuguhang data lan ekstraksi pacutetan.Data sane sampun kapitelesin raris kaunggah makadi informal seantukan ngawigunayang kata,lengkara lan basa sane umum nuju sane khusus utawi deduktif - induktif.Pikolih mitatasin gaguritan lakon Mandara Giri inggihan sekadi ring sor: Manut wentuk sane ketah lakon Mandara Giri mawentuk formal lan naratif. Wentuk formal marupa : (1). Kode basa lan sastra sane madaging padalingsa. (2). Tata basa. Gaguritan Mandara Giri nganggen kalih basa sekadi basa Bali Purwa lan basa Bali anyar,amatra medaging taler basa Jawi kuna. (3). Pari basa ngawigunayang metafora lan kamesiban. Wentuk naratif marupa; parindikan,satwa,angga panyundul,latar,tema lan pitutur. Wacana pamuntat ngeninin gaguritan pinaka sarana pabligbag sosial inggihan ipun madaging piteket moral lan etika tur mapikenoh estetis.  +
Yening tolih-tolih ring wewidangan gumi Tabanan utamane ring desa Kerambitan, terkenalnya wantah tuah ring Pertanian. Tiang sareng timpal tiang saking Kerambitan akeh pesan semetonne sane bermata pencarian utawi pekaryannyane dadi petani. Yen dadi petani tuah meuntung untungan, napi kranane? Kranane ipun tuah je ring toya santukan mangkin cuaca kering, fasilitas sane ten mendukung, tur ten wenten peduli saking pemerintah. Santukan yen bandingan pertanian ring Bali saking pertanian di luar negeri contohnyane ring negara jepang lan Australia, Fasilitas lan dukungan nyane akeh pisan saking pemerintah contohne fasilitas sekadi alat-alat pertanian care traktor, alat anggen memanen. Yening ring Bali ten wenten alat utawi fasilitas sekadi punika, santukan ten wenten dukungan subsidi dana utawi bantuan alat saking pemerintah. Tiang nunas saking pemerintah sire je sane kapilih dadi pemimpin Bali mangdane jagi kauratian pertanian lan petani druwene apang sejahtera lan rahayu.  +
Pulo Bali pinaka silih tunggil provinsi ring Indonesia sane kasumbung sangkaning bhaga pariwisata, nenten wantah krama wed kemanten sane meneng irika sakewanten wenten taler krama tamiu sane oneng ring Bali. Tios ring punika, Bali taler kaangen sasenengan sangkaning pakaryan lan Pendidikan. Manut kadi saseleh ring warsa 2022 kauningin indik transmigrasi ke Bali nyantos wilangan 2,3 juta (Silaban, 2022). Ngantos mangkin, pawilangan sane akeh ring transmigran punika mapakardi akeh pikobet sane metu bilih-bilih ring sane pawilangane kidik. Pakibeh punika sangkaning rasa manyama braya sane ketah kebaos toleransi during sami prasida memargi manut pangrencana. Inggian pikobet sane memargi makadi diskriminasi sane akeh katemuang ring pemargi keyakinan utawi sradha. Yadiastun nenten kauningin ring wewidangan iraga, krama sane pawilangane kidik wenten sane polih pengrabda mekadi verbal inggian punika mariceda agama sane lianan. Manut Larasati (2019), dane molihang diskriminasi social makadi kekerasan verbal. Dane naenin kasengguh ”jawa” duaning kauningin dane maagama Islam. Sangkaning pikobet punika prasida kacutetang krama sane pawilangane kidik durung sami polih pemargi sane patut. Semaliha pikobet punika prasida ngawetuang cihna sane kaon umpaminyane pikobet psikologi utawi ketah kebaos mental health. Pemargi kaon puniki ngawetuang rasa kedeh tur kimud yening pacang ngemargiang swadharma ring pagubugan. Akehan sane ngeniang pikobet sajeroning pikayunan mental sangkaning diskriminasi mresidayang mewali kenak waras yening sampun polih panepas lan pikamkam riinan (Fadli, 2019) Umpamiyang kadi I taru sane setata mentik kaiterin don yadiastun naenin aas, diskriminasi lan pikayun social janten Kantun wenten semaliha pacang ngebekin yening nenten kakedasin nyantos ke akah ipune. Pastika akeh panepas anggen ngupapira anake sane sungkan pikayun mekadi rauh ke psikiater utawi polih makudang-kudang terapi. Yadiastun anake sane keni pinungkan sampun kebaos kenak, nanging yening sang sane madaya corah kantun wenten lan kirangnyane pikayun krama mangda sareng nepasin pemargi ngulati sane becik, mejanten anake sane pinungkan lan pikobet punika sayan nincap tur ngakehang pateh kadi anake sane kenak minab prasida ngakehang malih. Sangkaning punika, patut kauratiang turmaning sareng-sareng ngruruh panepas anggen ngicalang pangrabdane punika bilih-bilih sane nganinin indik agama pamekas sane wenten ring pakramane ring Bali. Raris wenten panepas sane jagi aturang ring tulisane puniki inggih punika utsaha nincapang paguruyasa kramane nganinin indik toleransi rasa kuma nyama lan sagilik saguluk malarapan antuk piranti komik. Komik pinaka buku megambar sane madue bantang satua turmaning madue seseleh manut daging tulisan (Putri, 2022). Komik pinaka hiburan sane kalumrah ring pakraman. Duaning kasumbung saha akeh anake sane oneng , pengripta ngemanahin komik pinaka piranti sane patut anggen sarana nincapang manah rahayu saha menyama braya ring pakramane. Pengawi ngemanahin makarya komik sane mamurda Armonia sane madue bantang satua nudut kayun malarapan antuk pemargi sane becik, ring soang-soang pemargi kadagingin sasuluh nincapang lan ngerumaketang persatuan lan kesatuan ring pabinayan pamargin kramane. Pengawi taler mautsaha ngwehin makudang-kudang pamargi diskriminasi sane sering kaselehin ring wewidangan kramane saha pikobet pangrabdane. Puniki matetujon mangda nincapang manah kramane mangda urati ring kawentenan pakramane soang-soang. Samaliha malarapan komik puniki dumogi pakibeh lan pikobet ring kawentenan toleransine prasida kakirangin.  
Ring Indonesia wenten 6 Agama sane resmi inggih punika, Islam, Kristen Protestan, Kristen Katolik, Hindu, Buddha, miwah Konghucu. Keragaman niki, sering pisan dados konflik ring masyarakat. Sepatutne iraga nenten dados saling ngejelekin, santukan sekancan agama madue tata cara ngemargiang agama suang-suang. Iraga sepatutne saling ngajiang agama sane tiosan. Asah, asih, asuh pinaka kunci kerukunan ring masyarakat. Asah, asih, asuh, 3 kruna sane serahina pirengan iraga ring masyarakat. Sane kapertama inggih punika Asah, Asah madue arti saling ngajahin, ngoreksi, ngaturin saran miwah masukan. Artine iraga patut saling melajahin ajahan-ajahan agama, nenten dados merasa ajahan agama irage sane paling becik lan ajahan agama sane tiosan nenten becik. Sane kaping kalih inggih punika Asih, Asih madue arti saling sayangin miwah saling ngajiang ring masyarakat. Artine iraga patut saling sayangin, yadiastun agama sane kaanut malianan, iraga patut saling sayangin miwah saling ngajiang. Sane kaping tiga inggih punika Asuh, Asuh madue arti saling tulungin ring masyarakat. Artine iraga patut saling tulungin yening wenten sane patut tulungin. Nenten perlu nolih ia sira utawi ia meagama napi, yening ia sedeng keweh iraga patut nulungin. Yening sampun ngelaksanayang 3A utawi Asah, asih, miwah asuh pastika konflik-konflik agama di masyarakat pacang ilang. Nanging, yening iraga nenten ngelaksanayang 3A utawi Asah, asih, miwah asuh, konflik ring masyarakat ngancan ngedenan. Iraga pastika nenten kayun yening konflik utawi masalah indik agama ngedenan, santukan ipun iraga patut saling sayangin miwah saling ngajiang agama sane tiosan. Nenten dados saling ngejelekin utawi merasa agama iraga sane paling becik lan agama sane tiosan nenten becik. Sane mangkin, ngiring iraga ngelaksanayang 3A utawi Asah, asih, miwah asuh mangda iraga setata rukun meagama. Nenten dados saling jelekin utawi saling walek, kapungkuran mangda nenten dados konflik.  +
Om Swastyastu, Sane kapertama, ngiring iraga sareng sami ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan Ida, titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mapupul I riki, sajeroning acara Wikithon Bali Berorasi. Titiang Ni Putu Ayu Gita Nirmala Putri saking SMAN 2 Sukawati lugrayang ngaturang orasi sane mamurda Abet Turis Ngerugiang Semeton Bali.  +
Dugas sanje,sedek tiang ka pasih tiang ningalin kondisi pasihe sane tusing bagus. Dije abrasi ngancan ngeliunan,bibih pasihe suba tusing tingalin buih,lan Liu umah warga sane uug ulian ombak tegeh. Kahanan niki ulian duang faktor, faktor pertama wantah kondisi alam lan faktor sane nomor dua ulian ulah manusia. Faktor alam sane ngaenang abrasi pasihe utawi pasang surut yeh pasihe,angin duur pasihe,ombak pasih,lan arus pasih sane nyidaang ngerusak. Laut faktor manusia, geginan sane bisa ngaenang abrasi contoh nyampe eksploitasi sumber daya pasihe geginan kendaraan bermotor,pabrik industri,lan kebakaran hutan sane nyidaang ngaenang pemanasan global. Wiadin munika menurut tiang sane ngaenang abrasi punika tuah faktor i manusia. Upaya penanganan abrasi bisa nganggen cara,nanem punya bakau,ngubuhin terumbu karang,tusing ngemaang penambangan pasir lan ngae tanggul. Astungkara kedepannyane abrasi di Bali bise di cegah lan ngirangin,lan pemerintah bisa ngadaang sosialisasi di umah warga sane Ade di pasisi pasih.  +
Baligrafi puniki madaging sesuratan "angamet sarining amreta ring telenging segara". Baligrafi puniki nganggen warna pelung sane nyihnayang sagara miwah kananan ring sagara, sane madaging sunaran matanai ring sisi tengen. Baligrafi puniki kacihyanang antuk acintya sane mateges kawisesan Ida Sang Hyang Widhi sane nenten prasida kamanahin. Baligrafi puniki pamilet wimbakara baligrafi sane kalaksanayang nemonin Bulan Bahasa Bali V warsa 2023. Baligrafi puniki druen Dinas Kebudayaan Provinsi Bali.  +
[BA] Payudan wadwa Pandava lan Korawa rawuh sawetara 5.000 warsa sane sampun lintang ring India tur kasurat olih Rsi Wedawyasa dados Epos Mahabharata. Wenten 100.000 sloka ring Mahabharata, sane kabantih antuk plakutus Parwa (sargah ageng). Suang-suang parwa maduwe pahpahan sane kabawos kanda. Adi Parwa inggih punika pahpahan kapertama Mahabharata sane nyaritayang indik lalintihan kawitan para Pandava lan Korawane. Kabawos irika, ida makasami wantah warih Candrawangsa, sanak palalintihan Wulan. Ring purwakala, manusane ring jagate kaperintah olih raja-raja sane suci saking kalih palalintihan, inggih punika saking Bhatara Surya lan Bhatara Candra. Nika mawinan watek para rajane dumunan doh luhuran saking watek para janma biasa. Adi Parwa utamannyane maosin indik pangwerdian jagate sami, pangrawuh awataran Ida Hyang Widhi ring yuga-yuga sadurungnyane, weton para Pandawa lan Korawane, nyantos embas Ida Maharsi Krishna Dwaipayana Wyasa sane wantah silih sinunggil awataran Ida Hyang Widhi makadi maharsi sane pinih kasumbung olih para krama Hindune sajebag jagat. Bantihan pinih utama saking Adi Parwa inggih punika carita indik metun Ida Sri Krishna, Hyang Widhi Wasa, tedun ring jagate puniki matetujon nyabdang kitab suci Weda Bhagavad-gita, silih sinunggil bantihan Weda sane pinih utama mantuka ring para jana Hindune sami. Duk masa kaprabon Dharmawangsa ring panegara Panjalu ring Jawi, Adi Parwa kasalin basa ring basa Jawi kuna sinarengan antuk parwa-parwa sane lianan olih para pangawi daweg punika. Akudang pesengan genah ring basa Sanskerta kauwah kidik daweg ipun kasalin basa. Duaning proyek ageng indik panglimbak kasusastraan duk masa Dharmawangsa niki, akeh wastan genah ring Mahabharata kadadosang wastan genah ring Jawi nyantos mangkin.  +
Ring palemahan masawitra wenten akeh pabinan sane irage sareng sami tepukin, imbanyane aab mepisaga ring palemahan sane akeh pabinan agama nyane. Ngrahina sane wenten acara keagamaan kelaksana ring aab jagate puniki, sampun sepatutnyane irage pinaka generasi mileneal ngajegang pasikian jagat Indonesia iriki. Makudang- kudang agama wenten ring jagat Baline puniki. Wantah nike penglimbak cetana kramane pinaka pentingnyane toleransi ring umat beragama. Jagate puniki madue akeh pikobet- pikobet sane durgame kalintang olih pemerintah. Ring rahina mangkin sering sane wenten kahanan indik rasisme beragama. Sampun pastika kahanan puniki durgame pisan ring palemahan berbangsa dan bernegara. Indik punika awinan makarya bebecahan ring krama sane madue agama malianan. Wenten akeh pupulan tata cara nelesin pikobet indik kerukunan maagama ring palemahan kramane mangkin. Biakala irage masawitra sampun sepatutnyane saling toleransi minakadi wenten palianan setata molihang aab jagat sane dame. Wenten tata cara sane irage patut kalaksanayang, inggih punika indik krama sane negakan kawentenan ring jagat sane madue palianan agama toleransi dahat penting sapunika palemahan sane rahajeng, lan dame. Ngajinin atehang sawitra sakadi saling asah, asih, lan asuh makarya aab jagate dame. Asampun nike irage pinaka generasi milenial madue peran sane penting.  +
ADUNG LUUNG 1. Marasa angayu bagia pisan titiang riantukan prasida titiang ngunggahang indik paraketan lan pasemetonan para umat beragama ring d sa Gianyar. Wantah sak ng pasw can Ida Sang Hyang Parama Kawi lan kesagedan para semeton umat beragama ring Gianyar san prasida ngic n titiang carita mawinan kangkat kaunggahan indik pacaritan alit indik kerukuanan umat beragama ring d sa Gianyar san nyihnahang kerukunan hidup para wargan san mabinanan agama lan tatacara kauripan as matiosan nanging masambang semangat keindonesiaan Bineka Tunggal Ika. Rerincikan titiang puniki wantah madasar antuk pitak n ring anak lingsir san uning ring peraketan pasemetonan antar umat beragama ring Gianyar, 2. Mawali ring pariindikan paraketan kauripan ring wawengkonan d sa Gianyar mawit saking kaw ntenan kerajaan Gianyar rihin. Sadaweg Raja Dewa Manggis Kuning magingsir saking padukuhan d sa Beng Gianyar lantas ngawangun Puri ring delod desa B ng punika . Puri Gianyar kawangun pateh saking kaw nten Puri Taman Bali karena Raja Taman Bali punika wantah paman Raja Dewa Manggis. Punika akidik kaw nten wit kerajaan Gianyar puniki. Lantas ngancan suw napi malih sasampun Indonesia merdeka lantas ak h para semeton rauh ka Gianyar ngrereh pangupa jiwa. Boya ja sameton saking wawidangan sajebag Gianyar lan Bali ak h sameton saking jaba dura Bali rauh ka Gianyar. Ak h semeton saking Jawi , Sumatra, Sasak lan saking Nusa Tenggara Timur rauh ka Gianyar ngrereh kakaryaan. Pagubegan oara semeton niki metuang padabdab kauripan san masikian nanging matiosan. Pabinaan niki ngranayang w nten padabdab masikian sareng-sareng malarapan karena Negara Indonesia puniki madasar antuk falsafah Panca Sila, Undang-undang Dasar 45 lan NKRI, san ngematutang krama dura Bali patut masungkeman ngrereh genah lan pakaryan ring Gianyar miwah ring Bali puniki. 3.. Pariindikan saking padabdab sang ngawengkoning bumi rat ring d sa Gianyar ngematutang krama saking doh magenah lan magubegan ring wawengkonang d sa Gianrar mangda pada adung luung. Ngancan suw ngancan ngak hang sameton jaba pulo Bali puniki ngrereh pakaryan lan madunungan ring d sa Gianyar puniki. Pabinaan puniki metuang pikayun sareng sami sapunapi antuk tan metuang dukita, baya napi malih parebatan kauripan, yeg wiadin siyat .Indik puniki taler karasayang olih sang padunung , marasa n b ng ring genah san anyar. Matilesang raga lan rasa mawinan sareng-sareng magubugan wiadin matiosan agama. Ngancan suw padabdab kaw nten niki ngancan becik kalanturan lantas ngancan ngak hang anak rauh meriki napi malih sasuban Indonesia merdeka puniki, Pegawe, tentra , polisi lan pedagang ngancan akeh rauh ring kota,desa lan daerah Gianyar. Pamargin kauripan san matiosan wirasa,adat, agama niki metuang pedabdab kauripan san matiosan. Sekadi padabdan anak maupacara ri Bali , matiosan laksanan , raris w nten upacara Idul Fitri, Natal, Imlek patut memargi suwang-suwang sekadi san sampun kaperahang lan kepatutan manut Undang-Undang dasar 45, Falsafah Negara Pancasila dan NKRI. 4. Malarapan kahanan kauripan san sampun lascarya pastika w nten panedung jagat sekadi Panca Sila Undang-Undang Dasar lan NKRI san sampun teges katincap ujar ulih Bapak Presiden Indonesia Bapak Jokowi Panca Sila, Undang-Undang dasar 45 lan NKRI niki harga mati san patut kajunjung kadabdaban lan katinut margiang olih samian warga negara Indonesia, patut tegen malih matandang baos pacang ngemargiang tatuek suluh kauripan Indonesia punika. Sampun adung sami pacang ngruruh luung pemargin kauripan jagat Indonesia. Yan sampun adung, sampun pada sih, sampun pada ngerti lan sampun pada raket kayun ngrereh luung kauripan . Yan sampun adung,sampun saling sih, sampun pada ngajiang paraketan, ngajiang jati diri, ngajiang pasemetonan san becik, ngajiang patiosan pemargin nanging ngruruh patut, patut punika luung lan salunglung punika pada sih sareng sami, pastika pemargin pacang ayu kepanggih. Ngrereh pada luung wiadin becik punika wiakti m weh nanging yan sampun janten tatuek pikayun saling pada uning ring pad w kan lan uning ring pabrayan pastika adung punika pacang nandan sareng sami ngrereh lung becik sanunggal punika. Napi malih mangkin tuah jaman perubahan kacihnayang antuk kemajauan proses digital sarana lan wahana padabdab kauripan doh sampun marubah, Perubahan punika wantah boya ja sangkaning kemajuan jaman k mawon taler pabinaan san ngrereh, keswadarman soang-soang. Mikayunin padabdaban pabinaan punika yan tan adung tingkah laksanan pastika pacang metuang rebat san metuang baya.Karenanyan pikayun para pengayah san ngardiang gumin patut katinut pinaka suluh contoh kauripan hidup berdampingan. 5. Pikayun becik luung para pemucuk jagate sekagi raja rihin, sekadi san sampun janten pikenoh wargan injilang titiang sekadi raja Gianyar ngew hang tanah setra ring umat islam mangda w nten genah nayn nguburang mayat. Niki sekadi pikayun becik mangda san mabinaan prasida adung madampingan nganutin pikayun san luung . Napi malih sekadi jaman mangkin ngancan ngak hang semeton non Hindu ngrereh pakaryan di Gianyar Nika mawinan di Gianyar w nten masjid agung ring pusat kota.Taler ak h w nten Gereja lan genah peribadatan tiosan niki nyihnayang kerukunan beragama adung lan metuang luung. Kaw ntanan pedabdab perakitan kauripan sekadi puniki semogo nglantur becik nyane kayang kawekas. 6. Inggih wantah asapuniki prasida titiang nuturan indik peraketan kerukuan hidup beragama ring kota Gianyar semoga kejantenan asapuniki mangda nglantur kayang kawekas.Mangda padabdan kauripan puniki mambu miyik nyihnayang kerukunan umat beragama memargi becik lan paras paros salunglung sabayantaka metuang kadirgayusan jagat . Inggih wantah asapuniki titiang prasida maparang atur lan panguntap titiang lungsur banget geng rena sinampura menawita kirang lan tan menggah ri kayun atur titiang. Gianyar 15 Febuari 2023.  
Museum Samsara inggih punika genah asri anggen mlajahin indik adat, tradisi miwah budaya Bali sane kasarengin antuk prabot, wewangunan pateh sakadi jaman nguni.  +
Om Swastyastu Isu publik inggih punika parindikan sane prasida diperkirakan wenten utawi nenten ring jagate sane makeh upami ekonomi, politik, hukum, becana alam, Pendidikan miwah sane lianan. Isu publik puniki medue dampak sane becik miwah sane ten becik. Sakewanten isu publik puniki dados pemineh ring masyarakat utawi ring jagate puniki. Indik kawentenan isu publik puniki irage dados masyarakat sane bijak patutne ten dados kanti mirengang utami termakan berita sane ten patut utawi hoax. Irage patut minabdabin tur uning sane ten becik tur sane kaon. Ring jagate sane mangkin, sane sampun canggih olih kemjuan teknologi utawi didukung media digital sane prasida dados perantara isu publik utawi berita ke masyarakat. Patutne irage sareng sami mangde uning tur prasida memilah media digital sane patut keanggen tur patut gugu. Silih sinunggil media digital sane wenten ring jagate sami mangkin inggih punika BASABali Wiki. BASABali Wiki puniki silih sinunggil media utawi website sane madue fitur sakadi kamus Bahasa bali, eksiklopedia budaya, lan platform partisipasi publik. Media puniki patutne prasida dados media edukasi masyarakat mawinan wenten akeh konten informatif sane becik lan kreatif mangde masyarakat ngerti napi sane keaturang ring BASABali Wiki. Konten punika sakadi video utawi konten edukatif sane madaging Bahasa lan budaya bali sane prasida ngajegang jagat Bali. Selanturnyane, BASABali Wiki madue fitur sane lianan, inggih punika Wikithon sane prasida ngundang masyarakat akeh jagi sareng berpartisipasi ngicenin tanggapan sekadi isu publik punika, fitur niki aman yening masyarakat jagi ngicenin pendapat. Sekadi punika, masyarakat prasida pacing uning tur memahami isu publik saking BASAbali Wiki puniki Om Santi, Santi, Santi Om  +
Bali yening inargamayng jiwa titiange,sane sampun melekat mendarah daging ring jiwa titiange.Yening sampun miragi “Bali”pastike genah beragam tradisi budaye sane nenten telas-telas. Akeh tamu mancanegare berlomba-lomba ngerauhin jagi nyingakin keindahan pulau dewata bali.Irage sane bali asli patutkeh ngedengaang teken tamu sane Rauh , sapunapi tata karme sane sampun terkenal becik ne ring bali lan sapunapi beragam keindahan sane pulau bali duenang , budaya tradisional sane unik-unik pastike tamu seneng nyingakin.Irike irage dadi anak agama Hindu ring bali patut ngedengang sapuniki keasrian pulau dewata bali.Nenten nyen irage nyarengin gaya dari luar, sareng ngangge kuace sane terbuka , irage patutne ngedengnag anak bali pastike sopan lan ramah.Santukan punike sane mangkin irage patut melajahin tata karme saking alit ,uning budaye,irike jagi ngemolihang kewentenan pare alit-alit trune truni sane madue pemikiran sane patutne laksanayang.Malih siki ring bali puniki patut ngajegang bahasa bali alus , pang nenten megenah ring bali nenten midep base bali.Lan sane utama irage patut nyage kebersihan ring Bali, nenten ngutang luu sewenang wenang mangde gumine setate asri.Santukan punike ngiring saking mangkin ajegang lan lestariang napi Nike budaye tradisional, berbase bali,lan jage kebersihan keasrian pang tercipane bali sane becik lan maju mangde terkenal Bali ring mancenegare.  +
Agastya Parwa ketahnyane maartos "Cakepan Maharsi Agastya". Lontar puniki wantah saduran saking Cakepan Weda Agastya Samhita sinurat ring basa Sansekerta. Lontar puniki nyaritayang indik ajah-ajahan Pakahulun Ida Maharsi Agastya antuk putran ida, Dridhasyu. Daging babawosane kapah dados pitung parwa. Pahpahan kapertama maosin indik pangarsan jagat utawi utpatti. Parwa kaping kalih ngenenin indik pamiaraan lan pralinaning jagat, kalih indik kawentenan swarga miwah naraka. Ring parwa kalih taler kasurat indik saluwir tingkah sane gumanti papa tur sane ngametuang punia hayu. Parwa puniki taler mawosin indik sakancan phala utawi punia sane kapolihang olih ipun sane malaksana becik ring gumine. Parwa kaping tiga ngenenin indik pratingkahning urip watek dewata miwah asurane, kalih lalintihan para Manu. Ring parwa pat, Ida Rsi Agastya ngajahin indik paplajahan katyagan lan pucakning kaniskalan (moksa). Ring parwa lima wenten lalintihan para narapatine sane suci tur para maharsine saking purwamasa. Ring parwa nem, wenten polah-palih indik swadharmaning i manusa minakadi ngalaksanayang yadnya, panebusan papa utawi dosa, lan bebratan. Ring parwa kaping pitu, wenten parindikan karma lan swadharma soang-soang warna ring pawongan.  +
Alit miwah sadarana sakewanten ogoh-ogoh alit ring sisin marga nyusup ring manah titiange. Sira manten sida nruenang tur ngrasayang kayun seneng ri kala ngarak ogoh-ogoh, nenten ja wantah dadi pamiarsa. Wenten prarain cabuah anak alit sane molihang ogoh-ogoh alit. Punika taler rasa bangga para rerama sane nyingakin okanne gresiuh ngraksa kabudayaan saking alit. Titiang ngaptiang mangda pemerintah nguratiang indik sane alit puniki, silih tunggilnyane malarapan antuk nyokong lalsana nglestarian seni ngaryanang miwah ngarak ogoh-ogoh ring baga pendidikan. Ngawinang dangan anake malajah indik budaya saking alit mangda sida dados sangu urip. Ngraksa budaya, urip mabudaya.  +
Delem: “Ngut, kenken kabare, Ngut? Makelo suba tusing ketemu. Suba maan duman? Yen suba, mendep nyanan. Eda ngoran-ngoran apang tusing dadi masalah mani puan. Nikmatin gen jani hasilne. Yen kuangan, jeg orahang gen ken Kake. Liu enu pipis lakar dum.” Petugas KPK: “Tolong kooperatif! Anda ditahan karena terlibat kasus korupsi bansos bencana alam! Jangan melawan” Delem: “Ngut, Ngut, bangun Ngut! Ipit cai Ngut” Sangut: “Yaih, ngipi jelek icang, Lem. Aget ngipi. Eda pesan korupsi nah Pak, Buk, Bli, Mbok! Pedalem masyarakate, pedalem panak cucune. Aget ngipi.”  +
Anak Bali mula lebian aget. Yadiapin lara enu masi aget. Amonto ke Virus Coronane ngawinang anake liunan lara, nanging tiang enu ngidang nyambatang aget. Aget dikenene tiang ngidang nulungin kurenan majaitan. Aget dikenene tiang ngidang mapunduh ajak nyama. Yan sing ulian Corona, mirib suba dija maungkulan maburuh. Yan sing ulian Corona, mirib tusing taen tiang ngasanin ngelung semat nulungin kurenane ane sarahina majaitan. Gumanti jejaitan ene ane pinaka yadnyan kurenane ngaptiang tiang apang satata seger tur ngidang mulih ngaba bekel lebihan. Mogi ulian kletikan semate tyg mapinunas apang virus Coronane enggal matilar, apang lebian buin aget tiange.  +
Ulian gering agung puniki, pariwisatané ring pulo Bali nénten dados kaarepang malih. Iraga dados manusa sané madué idep mangdané ngrereh pamragat ring dija malih genah nemu pangupa jiwa. Puniki titiang nlatarang idé utsaha nincapang perékonomian duéné pinaka mamula ring tanah abian. Kadasarin antuk nandur woh-wohan manut ring gambar. Titiang taler mireng majeng ring Komunitas Petani Muda Kerén (PMK) sané pinaka bukti parikrama indik tetanduran puniki kalintang mabuat pisan ring masan utawi pasca gering agung utamannyane ring pulo déwata. Napi sané kasenengin, nika sané katandurin. Para janané sami mangda mautsaha sareng-sareng anggén nincapang perékonomian ring Bali sayan nglimbak.  +
Covid-19 utawi Corona Virus inggih punika virus anyar sane wenten ring gumi puniki. Virus punika nyerang sistem pernafasan manusane lan virus puniki bahaya antuk keselamatan lan kerahayuan iraga ring gumi. Santukan pengelimbakan virus punika aluh pesan lan ten kawatesin umur. Sire je sane keni lan paak sampun pastike milu keni virus puniki. Sami sector kehidupan manusa ne marubah ulian virus puniki, uling megae ring pariwisata sane mangkin ten mersidayan malih megae lan mawali ke gegaen sane wenten ring umah. Yening irage medue carik sampun pastika irage mawali magae ring carik punika. Santukan carik punika mersidayang ngewantu irage nyalanin hidup lan ningkatang perekonomian iraga. Iraga madue carik olah apang nyidayang anggen kabutuhan hidup. Carik puniki solusi iraga nyidayang nincapang perekonomian ring masa pandemic sekadi mangkin. Lan bareng-bareng nincapang perekonomian Baline malarapan antuk carik sane wenten ring Bali, yening ten iraga sane nincapang, sira malih?.  +
Nyingakin liu carik ring jembrana lan sumber daya alam sane maju lan asri. Iraga para yowana ring jembrana sepatutne ngelestariang keasrian lingkungan lan sareng sareng nyaga. Mangda sami sumber daya alam ring jembrana nenten punah lan maguna anggen iraga sareng sami.  +
Om Awighnam Astu Namo Sidham Om Swastyastu Timpal timpal ide tyang e anggen ngebecikan ekonomi ring Bali, tyang wenten karya, nika ngaryanin lengis aromatherapi, lengis puniki becik anggen ruangan sawatara mangda miik lan udarane tis, lengis puniki melakar aji sereh. Ring Bali begeh entik entikan ne ngidang dadiang lengis aromatherapi, Bali nika sugih antuk sumber daya alam asapuniki Iraga pinaka nak Bali patut nglestariang lan dueg ngolah sumber daya alam ring Bali. Iraga ngidang ngaryaning lengis puniki saking jumah, begeh anak e sane demen teken lengis puniki, anak lokal miwah mancanegara, lengis puniki becik ka karyanin rikala ring masa pandemi puniki.  +
Om Swastiastu, ida dane sareng sami sane wangiang titiang, ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, sadurung titiang ngelanturang atur, ngiring iraga sareng sami ngaturang puja pangastuti ring ajeng Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugraha Ida, iraga sareng sami prasida kacunduk ring galahe puniki. Sane mangkin titiang jagi nyihnayang indik kawigunan toya sane resik sajeroning nambakin anak alit saking stuting, yening wenten toya sane resik, punika pateh sakadi anak alit sane polih ajeng-ajengan sane bergizi saking piring sane kotor, mawinan nenten wenten nutrisi sane prasida karesep ring pencernaan. Sane kapertama, cacing sane ngranjing ka awak punika pacang ngambil nutrisi saking awak i rare, sane ngawinang i rare nenten sedeng ngamah. Yéning terus mamargi, kahanan puniki pacang ngawinang alit-alite keni kakirangan gizi miwah ngawinang alit-alite sayan alon, puniki sané ngawinang anaké keni stunting, éling ring prinsip iraga saking rakyat antuk rakyat. Tiang ngaptiang calon pamimpin sané jagi rauh pacang prasida nanganin stunting antuk ngelanturang program program sané wénten sadurungnyané miwah nincapang. Sapunika orasi titiang, antuk puniki puputang antuk parama santih, om santih santih santih om  +
Om swastyastu semeton rareangon sareng sami nyanggre rahina hut kemerdekaan ri ke 77,titiang makesami melaksanayang lomba layang layang celepuk & bebean plastik Ngiring!semeton saring sami nyarengin lomba layangan puniki molihang perisne ane ratusan rupiah lan piala miwah piagam penghargaan.  +
Tusing kerasa indonesia sampun merdeka 77 warsa.Indonesia sane madue akeh budaya punika patut iraga lestariang. Ring sasih kemerdekaan puniki, iraga dados yowana patut semangat ngisi kemerdekaan manut utsaha sane becik minakadi seleg masekolah, inget teken jasa jasa pahlawan, prasida ngemiyikang wastan bangsa lewat pakaryan iraga,lan tusing pesan dados lali teken basa ibu lan basa nasional iraga. Ngiring sareng sareng nguratiang raga mangda prasida ngajegang kemerdekaan indonesia lan budayane tetep lestari. Indonesia, pulih lebih cepat, bangkit lebih kuat!  +
Om Swastiastu, Suksma aturang titiang majang ring pengantar acara duaning sampun mapaica galah ring sikian titiang. Para angga panureksa, ida dane para penodia sane dahat wangiang titiang asapunika taler para yowana sane pamilet lomba sane tresnasihin titiang. Sadurung titiang nglanturang matur, lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia rasa bakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa. Riantukan sangkaningsih pasuecan Ida, iraga sareng sami, ring galahe sane mangkin titiang jagi ngaturang teks orasi sane mamurda Ajeg Bali Sayan Rered, Kagentosin Antuk Modernisasi. Bali, nusa alit sané kasub pisan antuk kaluihan miwah keasrian budayannyané. Sabilang sasih wenten 500.000 wisatawan dura negara sané rauh saking doh ka doh jagi nyingakin kearifan lokal budaya Bali. Nanging sane mangkin? Kepriye kabare pemuda sane nuntun bali? Nenten wenten sane mamanah nglanturang. Sawah sane jimbar punika katandur kantor kantos nenten wenten malih subak sane becik. Indayang cingakin, mangkin akeh krama Bali sane ngutang budayanyane. Indayang cingakin akeh krama Bali sane nenten uning basa Bali? Menyama braya kagentosin antuk jasa event organizer. Sayan sukeh ngrereh panulis lontar miwah kidung suci sané pacang ngentosin dané. Napike budaya iragane pacang sirna? Napi sane prasida kakaryanin? Sapunapi carané ngolah sakadi punika? Akeh sampun parilaksana, akeh sampun pikenohnyane. Sakéwanten sujatiné akéh sané kantun nénten seneng sareng budaya Bali. Ibu pertiwi nangis nyingakin taksu Bali sayan rered. Yéning parindikané puniki nglantur, peséngan Bali sané becik ring jagaté pacang sayan rered. Bali sane madaging budaya lan tradisi pacang ical. Napike punika sane ajap-ajap iraga? Sampunang ja ragane dados yowana sane tan pawidi. Waliang ajeg bali, Waliang taksu Bali! Yening sami sampun puput, iraga patut nglanturang. Ngiring sarengin para yowana Bali, ngukuhang taksu Bali! Asapunika sane prasida aturang titiang menawita wenten iwang atur titiang. Titiang nunas gengrena pengampura. Puputan titiang antuk paramasanti, Om Santi Santi Santi Om.  
Sedek pandemi Covid-19 melanda ring jagat lan ngawinang sektor pariwisata ring bali terpuruk saking Maret 2020. Samian Pariwisata ring bali padem santukan nenten wenten turis sane rauh ka Bali krana takut kena virusnyane. Nika mawinang perekonomian ring Bali ngancan nuunan. Anggen ngewangun Pariwisata Bali rikala mangkin, sepatutnyane kalaksanayang antuk ngadayang event - event ring sektor pariwisata sane menarik, minakadi pameran sane madaging barang-barang sane meciri khas bali lan ngadayang pesta seni utawi igel-igelan sane mamuat budaya-budaya Bali, sane prasida menarik uratian wisatawan lan wisatawan ne makayunan rauh ka Bali. Kesempatan puniki pacang prasida keraih yening prasida ngicen jaminan ring para wisatawan ne indik kondisi aman saking resiko terjangkit Virus Covid-19 ritatkala kewentenan ring Bali. Nike mawinan implementasi protokol kesehatan lan program vaksinasi serentak ring samian sektor musti kafokusan sareng sinamian. Nganggen mekudang - kudang usaha sane kalaksanayang olih samian pihak minakadi pemerintah, pelaku industri pariwisata lan masyarakat kesaratan mangda rasa percaya indik pariwisata bali prasida tumbuh lan pariwisata pacang malih bangkit.  +
Kakawin Aji Palayon karipta olih Ida Bagus Putu Bek saking Griya Suci, Gianyar. Aji Palayon maartos ‘kaweruhan indik pati’. Kakawin puniki madaging palampah sang atmane saking genah seda nyantos swargan utawi naraka. Sasampun medal saking stula angga, sang atma prasida nyingakin kulawargannyane ring samping layone. Sasampun matilar saking umahnyane, atma puniki ngranjing ring Pura Dalem, nangkil ring Bhatari Durga. Irika, sang atma karejeg olih bhuta lan bhuti pinaka ancangan Ida Bhatari Durga. Atma sane dosannyane akidik nenten pacang kasakitin olih bhuta-bhuti punika. Raris, sang atma nglanturang palampahnyane nuju Tukad Sarayu. Irika ipun nyuciang dewek sadurung nglanturang pamargi. Irika ipun matemu sareng buaya ageng sane pacang nadah ipun. Buaya punika wantah sujatine panumadin ari-arinipun daweg embas. Sampun kenten, buaya punika prasida ngater sang atma ngentasin tukad. Sasampun rauh ring sisin tukade, wenten raksasi sane pacang nadah sang atma. Sang atma punika raris ngalahang raksasi puniki. Pamargine kalanturang nyantos gunung sane nyrejeng. Irika wenten macan sane laut kakalahang. Salanturipun, sang atma matemu sareng asu ageng tur galak. Asu punika taler kakalahang. Wenten taler bhutakala sane pacang nadah sang atma. Bhutakala punika kandikain mangda lunga ring umah sang atma sane dumunan, duaning irika wenten akeh sajen. Pamungkasne, sang atma rauh ring danu sane ning pisan mawasta pancake Tirtha, utawi Samanta Pancaka. Danu puniki mangkin wenten ring Kuruksetra, India kaja, tur dados genah tirthayatra saking jaman Manu. Sasampune masiram ring Samanta pancake,sahananing mala tur leteh. Sang atma sane mawarna mas puniki raris kapagpagin antuk dedari swargan. Ring swargaloka, ipun kandikain malaksana sane patut.  +
Aji Pari artinipun ‘ajian indik padi’. Lontar puniki kasurat antuk basa Jawi purwa tur dados silih sinunggil lontar sane muat ajah-ajahan indik nandur padi lan upacara-upacara ring sawah. Aji Pari ngranjing ring kategori sane pateh saking lontar-lontar pertanian minakadi Usada Taru Pramana, Aji Janantaka, Usada Carik, miwah sane siosan. Aji Pari madaging mantra-mantra indik kaluihan utawi kaagungan padi ngawit daweg katandur nyantos sasampun manyi. Lontar puniki mailetan pisan sareng kawentenan Subak, sane sampun kocap wenten ring Bali duk satawarsa kaping sia. Ring sajeroning Subak, wenten akeh pisan upacara majeng ring padi ngawit saking sadurung nandur nyantos sasampun manyi. Lian raosne, padi punika kaupacarain sakadi anak manusa saking embas nyantos padem. Lontar Aji pari ngupamiang padi pinaka entik-entikan suci, paragon Ida Bhatara Sri (dewaning karahayuan) marupa taru. Nika mawinan, ring sakancan tuwuh padine, wenten aran-arannyane sane malianan. Lontar Aji Pari ngungkab parindikan krama Bali lan Jawine dumunan banget nyuksmayang kawentenan padine makadi wit ajeng-ajengan sane pinih utama ring sahananing pakraman agraris. Manut saking napi sane munggah ring Lontar Aji Pari, prasida katarka indik bibit padi sane wenten ring Bali sujatine mawit saking Jawi, tepetnyane ring jaman Airlangga utawi sadurungnyane. Minaban daweg nika wenten spesies padi asli Bali nanging ring tata basa alegori lontar puniki maosang indik Bhatara Sri rauh ring Bali saking Kamulan (Jawi Kanginan). Niki nyihnayang indik kawentenan pangembangbiakan spesies padi sane luihan ring Jawi Kanginan daweg nika, sane laut kalimbakang taler ring Bali.  +
Ogoh-ogoh Aji Pengiwa ane gaene teken STT Yasa Kerthi Banjar Gambang Aji Pengiwa madue arti ajahan kewisesan leak desti anggen peplajahan sakti nanging aliran sane ten patut. Pengiwa punika anggene ngae lega keneh pedidi lan nyakitin anak sane ka iriang miwah sane lenan. Anake sane ten taen lega lan loba teken paica Hyang Widhi, nike Solah sane kaciri aji pengiwa. Solah aji pengiwa nika sedeng liu anake nuturang, krana liu pesan pemerintah sane tepukine nuutin solahe ento. Yen tolih solahne Aji Pengiwa nyakitin keneh masyarakate, liu masyarakat sane yen ngelah, hidup ne sengsara ulian pemerintah sane loba. Munto gen malu pang pemerintahe tusing loba lan inget teken masyarakat.  +
Pikobet sane banget karasayang olih kramane mangkin inggih punika pikobet ngerereh pakaryan. Kramane dini ditu merebuti gae. Wenten masi krama kantos ngerereh pakaryan utawi ngalih gae kantos ka dura negara dados TKI. Sebet yen keneh-kenehang, ngalih gae joh, gaji pas-pasan. Akeh kramane ngrasayang paundukan sekadi puniki. Punika karasayang santukan lapangan pekerjaan sane mangkin terbatas. Yadiastun wenten lowongan pekerjaan, punika kadagingin olih krama-krama sane sampun luwung tulis gidatne, kagisi olih pengede. Yening sekadi puniki, dija ke tongos keadilane? Santukan punika, pemimpin Bali 2024 patut pisan mangda adil tur ngwantu krama mangda polih pakaryan malarapan antuk kawentenang program-program pelatihan keterampilan tur seakeh-akehnyane muka lapangan pekerjaan. Pemimpin Bali 2024 nenten dados baatan asibak ri tatkala nglaksanayang programe puniki mangda sami kramane prasida ngrasayang tur polih pakarya sane becik kaangge jalaran ngerereh pangupa jiwa.  +
Inggih bapak manggala rawataka pacentokan bali berorasi lan angga rawataka sane lianan, taler sane wangi lan mustikayang titiang. Om Swastyastu Ping ajeng iring titiang piratu makasami, sane nyarengan parikrama puniki nunas ica ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa dumogi sareng sami ngemolihang kerahayuan lan kesukertan ritatkala iraga jagi meblibagan-ngusul indik aeb jagat jani margi ne keni macet. -praya katur ring murdaning jagat bali utawi bapak gubernur sane kacatri ring pemilu warsa 2024. - tityang ni nyoman martini sisia sma negeri 2 sukawati. mapunguatur majeng ring bapak gubernur sane jagi ngambal jagat selami limang warsa titiang manggihin ngancan warsa ring margi setata macet(nenten je semengan, tengai,napi malih sanja lan wengi). Napi ye makada macet e puniki? titiang cenik nenten uning , sane ngeranayang margi-margi ne di bali akehang keni macet. Nike pitaken titiang,dumogi prasida bapak gubernur gelis manggihin tata cara ngicalang pikobet e puniki. Titiang ajerih terus-terusan macet margine dibali sinah toris utawi tamiu nenten seneng melali ke bali,duaning sabilang ipun melali keni macet. Yen sampun ten wenten toris ke bali, dije titiang ngalih gae, pocol tiang masekolah. Budi titiang nanur, carik e sampun dados villa medaging beton. -Bapak gubernur sane mustikayang titiang. Bapak meraga sang pradnya/ pastika wenten pamargi ngicalang pikobet e puniki. Titiang wenten taler usul nyoloh, pidabdab ngicalang macet: 1. Toris/tamiu nenten dados negakin sepeda motor lan mobil. Pang nyak ipun nyilih di bali. 2. Toris/tamiu nenten dados ngabe motor uli jumah ne. 3. Krama bali mekarya negakin sepeda motor. 4. Yan melali krama bali mangda nyewa mobil. Ampura bapak gubernur sakadi punika atur, pitaken lan usul tityang. Dumogi bapak setata rahajeng rahayu ngambal jagat bali ne. Sakadi asapunika atur titiang akeh keiwangan tata titi paribasa nenten manut titiang nunas geng rene sinampura. Puputin titiang antuk ngaturang paramasanthi. Om Santhi Santhi Shanti Om  
Om Swastiastu Sane wangiang titiang para angga panureksa. Sapunika taler, para semeton yowana sareng sami sane tresna sihin titiang. Pinih riin ngiring iraga sareng sami ngaturang rasa angayubagia majeng Ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan ida titiang prasida muputang teks orasi antuk acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi sane mamurda “Akeh WNA sane Nglurug Aturan ring Bali”. Ida dane sareng sami, ring Bali mangkin sampun akeh para wisatawan asing sane nglurung aturan-aturan sane sampun tegteganga. Para wisatawan punika akeh sane makarya illegal ring pusat-pusat wisata, yadiastun nenten madue dokumen keimigrasian sane patut. Para wisatawan puniki akeh sane makarya dados photographer, model, miwah usaha rental motor miwah mobil. Aksi wisatawan puniki sepatutnyane nenten dados kabanggyang punika manten. Sawireh puniki dados ngrampas lahan usaha krama lokal miwah ngwetuang kerugian antuk krama Baline. Saking pikobet puniki, titiang ngestiang mangda pemimpin Bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 puniki prasida ngeuratiang taler ngicayang solusi antuk pikobet wisatawan asing sane makarya illegal ring Bali puniki mangda krama Bali nenten keicalan lahan usaha malih. Ida dane sareng sami, punika manten orasi sane polih kaaturang titiang. Dumogi pikobet punika prasida kapuputan. Kirang langkung titiang nunas ampura, tur sineb titiang antuk Parama Shanti. Om Shanti, Shanti, Shanti Om  +
Om Swastiastu, puniki titiang mapun nunasang sujatin titiang mengenang ring kebakaran hutan sane sampun mapupul sejaba puniki. Kebakaran hutan keni wantah minakadi dua faktor, yadiastun faktor alam lan faktor kamajeg sane pesan mawasta faktor manusa sane setata kakripta. Titiang taler tusing kapahintunan. Nganapi paragan ipun tusing malalintas ngorahin hutan sane nenten ngemargiang Oksigen sane sami mapupul tur kasaktian antuk kita. Prasida mapendem mangda prasida ngrerama tirtha ring punika, tur kita semeton patut mesurati ring pohon-pohon sane taler nenten ngaanggen Oksigen antuk kita sane mangda kita maduwe ajengan nanging tis agus ring udara. Patut lebuh tegas pemerintah ring penjagaan hutan-hutan sane mapupul ring Bali, turake pesan dados pola nguripang, sami kedisan, mapupul tusing nenten pesan keni mapupul ring Bali, mangda prasida nguripang nenten embakar hutan ring saniki sane dados punika. Mugi-mugi ring sane mapupul Bali, pemimpin sane mapupul Bali maprakarsa Bali makakalih lagi tur maprakarsa tur tegas. Om Santi Santi Santi Om.  +
Merdeka! Merdeka mateges rikala Krama Indonesia sane matiosan suku, tradisi, budaya, akehnyane pulo-pulo sane ngawetuang akulturasi basa, numbuhang rasa bangga yadiastun matiosan Wastra kasta lan wangsa. Makasami prasida masikian saling paras paros nyujur jagat Indonesia sane dirgayusa. Rahajeng dirgahayu republik Indonesia kaping 77. Dumogi dirgayusa ngantos riwekasan. Merdeka... Merdeka... Merdeka....merdeka....  +
Om Swastyastu Sane kusumayang tityang, Bapak Kepala Sekolah SMAN 11 Denpasar Tur para peserta lomba sane dahat asihin tityang. Pinih kapertama ngiring irage sareng sami nunas ica majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan melarapan antuk asung kerthawara Nugraha Ida Sang Hyang Widhi, irage sareng sami praside mapupul driki ngemiletin acara puniki. Ritanjekan mangkin puniki ledangang tityang jagi ngwacen pidarta indik “ AKEHNYANE WNA NGERUSUH RING BALI”. Bali pinaka silih sinunggil genah pariwisata sane akeh kedatengin olih Warga Negara Asing, nanging akeh pisan para warga Negara asing puniki sane nenten nginutin uger-uger sane sampun kaunggahang, sekadi melanggar lalulintas. Akeh pisan para WNA sane mengendarai sepeda motor ugal-ugalan utawi nenten nginutin uger-uger ring margine. Napi malih para WNA puniki ritatkala mengendarai sepeda motor nentan naenan nganggen Helm tur nenten meduwe SIM utawi surat ijin mengemudi. Niki sane ngeranayang para warga Baline dados resah tur nenten nyaman. Indikan puniki tityang ngacepang majeng ring pemerintahan, dumogi praside gelis menindaklanjuti permasalahan puniki. Pinunas tityang majeng ring pemerintah mangdane lebih tegas ngajeggang uger-uger Lalulintas, lan yen makadados para WNA puniki kenikain nganggen Gojek, Taxi utawi kendaraan umum sane tiosan. Indikang puniki saha makadados nincapang mata pencaharian lan pendapatan para warga lokal. Inggih asapunika pidarta saking tityang, dumogi pemerintah sida gelis menindaklanjuti permasalahan puniki. Tityang nunas ageng rena sinampure ripedprade wenten napi sane kaucap tityang utawi sane kebaosang tityang wenten sane nenten menggah ring arsa, tur puputin tityang antuk ngaturang parama shanti, Om Shanti Shanti, Shanti Om.  +
Olih: Ni Nyoman Sri Lestari Ningsih Nu keh inget pertama majalan di pintune niki ? Baju putih biru awal iraga matemu iriki, Mangkin..... Iraga mapalas nganggen seragam baru, Lan cita-cita sane baru, Di jumah ilmune nika, Iraga ngalihin pengetahuan, Sane mengkeb ring buku-bukune, Iraga ngalihin, Mangda bakat, Iraga nahan ngeling lan sedih, Jani suba akhir pinaka awal, Pintu panguntat ngalih gumi baru, Semangat timpal-timpal makejang, Dumogi sukses sareng sami.  +
Judul : Aksara Bali lan Mabasa Bali Pulo Bali inggih punika silih tunggil wewidangan ring Indonésia sané kasub antuk genah wisata, busana adat, budaya, miwah ajeng-ajengan khasnyané, minakadi nasi babi guling sané kasenengin olih krama Bali. Yadiastun ring Bali kasub antuk budaya, busana tradisional, adat istiadat, miwah sané tiosan, nanging wénten makudang-kudang kakirangan ring Pulo Bali. Silih sinunggil kakirangan ring Pulo Bali sane ngawinang tiang banget seneng inggih punika kirangnyané kawruhan krama indik makarya aksara Bali miwah nganggén basa Bali. Basa Bali inggih punika basa sané ketah kaanggé olih krama Bali duk masa nguni. Masa sane sampun lintang inggih punika duk leluhur iraga utawi sadurung iraga embas. Basa Bali mabuat pisan ring kahuripan parajanane ring dura negara utaminnyané parajanane ring tengahing jagaté santukan prasida malajah sané anyar miwah prasida adaptasi ring palemahan sané wénten ring Bali. Iraga prasida nincapang kawruhan parajanane indik nganggen basa Bali sane becik lan patut, antuk cara, masosialisasi lan ngajak parajanane nganggen utawi nganggen basa Bali. In Balinese: Mangda prasida ngicenin pikenoh majeng ring para janane sane sampun uning ring basa Bali. Aksara Bali utawi sané ketah kasengguh Hanacaraka inggih punika silih tunggil aksara tradisional Indonésia sané nglimbak ring Pulo Bali. Sakéwanten, nénten samian kramané uning indik aksara Bali punika mabuat pisan ring kahuripan sosial miwah sajeroning ngalestariang budaya Bali. Saking kawéntenan krama sané kirang uning ring aksara Bali, iraga prasida nyaga indiké punika antuk cara, ngawit saking alit-alite, ngawedarang aksara Bali ring ipun mangda prasida ngwangun aksara Bali ring ipun. Raris majeng ring para yowanane miwah anak lingsir, iraga prasida masosialisasikan utawi makarya video animasi, novel, cerpén, aplikasi miwah game indik aksara Bali sané prasida kasenengin olih krama. Samaliha pangajap-ajap tiange sane mangkin miwah sane pacang rauh. Pangajap-ajap titiang ring galahe mangkin, inggih punika mangda parajanane polih pangresep miwah inisiatif mangda prasida malajah ngangge basa Bali taler makarya miwah ngwacen aksara Bali. Nanging pangajap-ajap titiang ring masa sané pacang rauh, inggih punika mangda para janané prasida nganggén aksara Bali, mangda prasida nganggén basa Bali ring kauripan soang-soang.  
Kayonan ring wayang kulit sane madaging wangun kerucut utawi lanying ring luhur sane nyihnayang kauripan manusane. Nyancan nglimbak kaweruhan miwah ngancan lingsir yusan manusane, nyancan nglanyingang tur masikian jiwa, rasa, karsa, miwah karya ring kauripan i raga (ngancan nampek ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa)  +
Baligrafi puniki mawangun anak sane sedeng nglaksanayang tapa brata. Baligrafi puniki madaging sesuratan tri kona sakadi utpeti, stiti, miwah pralina, Aksara suci Ong, Ang, Ung, miwah Mang, taler Tri Kaya Parisudha sakadi kayika, wacika, miwah manacika parisudha. Baligrafi puniki pinaka pamilet ring wimbakara sane mapaiketan ring acara Makantisastra III warsa 2023 sane kalaksanayang olih Penyuluh Bahasa Bali Provinsi Bali sane polih amongan ring Kabupaten Gianyar duk tanggal 1 Desember 2023.  +
Aksesibilitas Ngwantu Penyandang Disabilitas Wenten akeh penyandang disabilitas, wenten sane nenten nyingakin (tunanetra), wenten sane nenten mireng ( tunarungu), wenten sane madue hambatan intelektual (tunagrahita), wenten madue hambatan fisik (tunadaksa). Pemimpin sane kapilih ring pemilu sane jagi rauh patut uning ring kawentenan penyandang disabilitas minakadi napi sane kaperluang. Penyandang disabilitas musti ngamolihang fasilitas sane khusus. Sane mangkin durung makasami nyediaang fasilitas sane ramah disabilitas. Duaning asapunika pemimpin mangda ngrencanayang program jalur pemandu majeng ring penyandang disabilitas tunanetra, alat bantu dengar ring penyandang disabilitas tunarungu, aksesibilitas majeng ring penyandang disabilitas tunadaksa, pelatihan kemandirian majeng ring penyandang disabilitas tunagrahita.  +
Om Swastyastu Dharma dyaksa panureksa sane kusumayang titiang, Para atiti sane wangiang titiang, Punika taler para yowana sane tresnasihin titiang. Rasa astiti bakti katur ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning wantah sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang miwah ida dane sareng sami prasida mapupul sekadi mangkin. Ida dane sane wangiang titiang, ring galah sane becik puniki purun titiang jagi ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Aksi Kriminalitas ring Kalangan Sisya. Semeton sami sampun pada uning indik bullying punika wantah marupa laksana sane setata kamargiang olih anak utawi sekaa anak. Ring masane mangkin, akeh pisan wenten anak sane nganistayang anak sane dados sisia. Sané ngawinang para kramané punika malaksana sakadi punika, sujatinnyané wénten makudang-kudang faktor, minakadi kirangnyané kawigunan anaké ring angga miwah kawigunan lingkungan. Nanging indiké puniki nénten ja wantah indik kekerasan biasa, sakéwanten sampun nglintangin wates-watesnyané tur ngranjing ring tindak kriminal, santukan sang sané ngamargiang kekerasan punika nénten wantah kasar nganggén raos kémanten, sakéwanten taler nganggén kekerasan fisik majeng ring sang sané katibenin kekerasan punika. Raris, napi sane prasida iraga laksanayang anggen nanganin pikobet punika? Yening iraga mamanah ngeret indria, iraga patut ngeret indria punika saking iraga sareng sami. Tegenja ayah-ayahan ceninge buat ngwangun kapracayane teken dewek ceninge, buina sehinja pepineh ceninge, apanga cening nyidayang ngresep teken paundukan-paundukan ane lakar teka. Indike punika pacang ngawinang iraga sayan degdeg ring ayun Ida Sang Hyang Widi Wasa, langkungan ring kawentenan anake sane nganistayang iraga. Santukan yening iraga madue rasa percaya ring dewek, iraga pacang uning ring paindikan sane patut miwah sane tan patut. Puniki prasida kakukuhang, antuk ngicénin sosialisasi indik bullying ring para sisia, miwah ngicénin sanksi sané patut majeng ring pelaku miwah perlindungan majeng ring korban. Ida dane sane wangiang titiang, kadi asapunika presida atur uningayang titiang inggian Aksi Kriminalitas ring Kalangan Sisya. Santuke asapunika, sampunang lenga, ngiring sareng sareng ngaonang Bullying ring Tengahing para Yowana utawi Sisya, (STOP BULLYING)! Inggih, wantah asapunika atur titiang, tan lali titiang nunas geng rena pegnampura yening wenten kaiwangan miwah kakirangan titiang ring sajeroning daging pidarta puniki. Inggih, pinaka pamuput atur titiang antuk parama shanti. Om Santhi Santhi Santhi Om  
Generasi milenial pinaka aset wangsa miwah panegara,malarapan antuk aksi-aksi milenial, nuju generasi emas 2045. Ring dina kemerdekaan puniki, generasi milenial sapatutnyane maduwe jiwa semangat para pahlawan. Sane sampun molihang kemerdekaan, yadiastun ring masan pandemi covid-19 sakadi mangkin. Iraga para yowana sapatutne ngisinin kemerdekaan antuk teleb malajah, nyarengin upacara bendera, nelebin teknologi digital, miwah setate nglaksanayang semboyan bhinneka tunggal ika ring kahuripan bernegara. (Soekarno: Icenin titiang 1 yowana pastika pacang sida ngejerang jagat Indonesia puniki)  +
Om Suastiastu. Salam Sejahtera. MERDEKA. Sane wangiang titiang para angga panureksa, sapunika taler para yowana sawitran titiang sareng sami sane dahat tresna asihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Maha Esa, sangkaning pasuecan Ida iraga sareng sami prasida mapupul sadu arep ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe mangkin, lugrayang titiang Putu Widi ngaturang orasi sane mamurda Alas Boya ja Abian Semeton sareng sami, sujatine nincapang taraf perekonomian dahat mabuat pisan ring krama Bali. Ekonomi sane becik pastika ngawinang kesejahteraan sane becik. Nanging, utsaha-utsaha nincapang taraf perekonomian sampunang kadasarin antuk parilaksana sane kaon, sane prasida ngusak palemahan skadi alas. Alas boya ja abian. Yening abian kapretenin mangda prasida ngasilang jinah, nanging alas kapretenin mangda prasida nyaga lan ngupapira sakancan kauripan ring jagate puniki. Nenten ja wantah i manusa sane natakin urip ring alas, nika sakancan buron, pertiwi lan akasa taler muatang kawentenan alas. Duaning asapunika, manusa sampunang lobha tekening pasuecan sang angurip jagat puniki, kanti alas taler kaanggen abian. Yening sampun skadi puniki sinah wenten alih fungsi lahan. Alas sane jimbar sane katumbuhin taru-taru ageng, waluya manusa sane katumbuhin rambut samah, mangkin sampun botak, coblak, lengar nyablar. Pemimpin Bali pinaka Pangamong Jagat Bali ring warsa 2024 mangda nguratiang parindikan puniki. Kebijakan-kebijakan indik lingkungan hidup tur penegakan hukum sane ajeg, sane nenten wenten kompromi maring manusa-manusa sane ngusak alas mangda jakti-jakti kamargiang. Manusa-manusa corah sane nenten madue tetimbang indik wesanan benjang pungkur yening asale usak tur prasida ngawinang jagate keni bencana, tanah longsor, pemanasan global, napi malih skadi mangkin bencana El Nino sane sampun ngabulan, sinah pacang ngawinang pakewuh krama, pianak, taler cucun iraga benjang pungkur. Pemimpin Bali kasarengin Pemerintah Kabupaten, Pemerintah Desa, lan makasami krama Bali mangda sayan-sayan eling, nincapang ekonomi sampunang kanti ngusak palemahan. Semeton titiang pastika percaya, gumi Bali pacang landuh yening sakancan aspek kauripan seimbang lan mamargi luih. Ngiring sameton sareng sami, uratiang alas druene, eling lan sampunang patikacuh kapining jadma-jadma sane mapikayun ngusak jagat druene. Titang percaya, yening mangkin iraga eling sinah benjang pungkur pianak lan cucun iraga makasami pacang molihang wesana sane luih. Wantah asapunika atur titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura tur puputang titiang antuk parama santi. Om santi, santi, santi, Om.  
Om Swastyastu. Ngiring Sareng sami ngaturang puji syukur majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa antuk wara nugraha Ida, iraga sareng sami prasida mesadu ajeng ring rahina sane becik punika. Sadurung ngelantur, titiang meatur-atur pacanguningayang indik wastan titiang. Titiang Ni Kadek Feby Dhiyo Dharma Yanthi, titiang siswa saking SMK Negeri 2 Seririt. Sane mangkin titiang pacang nguningayang indik Alih Fungsi Lahan Pertanian. Sakadi sane sampun iraga uningin indik kewentenan warga Baline sayan ngeliunang, taler sayan liune Wisatawan Mancanegara sane rauh nika mawinan liu lahan pertaniane sane mangkin kedadosang perumahan, hotel, restoran, muah sane tiosan sane prasida ngangkat Industri pariwisata. Nika mawinan ten wenten petani ring Bali sane madue lahan sane linggah. Manut sakadi baos Kepala Dinas Pertanian taler Ketahanan Pangan ring Bali, I Wayan Sunada nguningayang sane mangkin paling liu lahan petani ring Bali sawetara wenten sane mudue pitung dasa lima are, akidik petani sane madue lahan akehan ken satu hektar. "Kelemahan ring Bali sane mangkin keterbatasan lahan, wenten sane medue duang dasa lima are,ane ngelah paling linggah pitung dasa lima are, sane ngawinang punika wantah alih fungsi lahan sane kelaksanayang sambilang warsa". Manut raos Sunada majeng ring Bisnis, Buda pinanggal duang dasa kalih, sasih nem, Warsa duang tali duang dasa kalih. Saking pikobet punika Pemerintah utawi calon Pemerintah Provinsi Bali patut becik-becik urati permalasahan Alih Fungsi Lahan puniki antuk cara ngajamin kesejahteraan para petani umpami: 1. Ri kala masan nanem, pendistribusian pupuk bersubsidi utawi nenten bersubsidi patut di perhatikan mangda nenten terjadi kelangkaan pupuk. 2. Ri kala masan panen Pemerintah patut ngwantu para petani antuk pemasaran hasil pertanian. Napi malih yening pamerintah becik-becik urati ring kawéntenan para petaniné, sumangdenya prasida Alih Fungsi Lahan punika ten kamargiang, santukan krama lan para yowana pacang meled dados petani, punika mawinan program kasukertan pangan nasional prasida kapolihang. Wantah sekadi asapunika sane prasida uningayang titiang ngeninin indik alih fungsi lahan minakadi wenten atur titiang ten manut ring sajeroning angga titiang nunas pengampura banget riantuk tambet titiang kalintang maka panguntat atur puputang titiang antuk ngaturang parama Shanti. Om Shanti Shanti Shanti Om.  
Bapak/Ibu sane wangiang titiang. Ring rahinane mangkin titiang pancang ngaturang orasi indik “Sampunapi pikobret pemerintah ngeninin indik alih fungsi lahan pertanian ring Bali sane ngaruhin pangan lokal”. Alih fungsi lahan dados uratian khusus majeng ring pemerintah. Manut ring data Dinas Pertanian lan Ketahanan Pangan DISTANPANG PROVINSI BALI 15 Juli 2020. Pengwangunan sektor non pertanian ring Provinsi Bali ngawinang jimbar persawahan saking warsa kawarsa sane sampun sayan rered. Alih fungsi punika ngawinang produksi local tedun, minakadi baas sane ngerananin keberlangsugan pertanian terancam. Antuk perindikan punika, pemerintah sampun ngaryaning makudang kudang utsaha, inggih punika: 1. Ngelimbaang wewidangan terpadu 2. Ngicenin wantuan ring petani 3. Sosialisasi antuk nincepang kesadaran ring masyarakat Utsaha punika sampun mermargi becik. Sakewala, punika patut kamargiang antuk pamargi sane dahat mautama antuk nanganin pikobet alih fungsi lahan ring Bali. Utsaha punika marupa : 1. Ngingsirang sektor sektor lianan, dados sektor pariwisata agraris 2. Ngelimbakang soroh soroh entikan lokal sane becik lan berkwalitas 3. Ngewatesin pawangunan perumahan penduduk ring kawasan pelestarian lahan pertanian. Titiang ngaptiang pikobet punika miwah solusine prasida kauratiang olih calon pemerintah Bali. Inggih wantah asapunika, titiang puput antuk suksma lan Om Shanti Shanti Shanti Om.  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Ni Putu Azalia Cahyaningsih Santika sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Suksma antuk galah sane kapaice ring pasikian titiang, wastan titiang I Nengah Tegteg Ariawan. Ring raina becik puniki tiang jagi nyuratang antuk orti Hoax utawi orti sane durung jakti kauningin antuk kebenarannyane. Sadurung punika ngiring sareng-sareng setate ngrastiti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa santukan asung kerta waranugrahan Ida irage setate icenine ke slametan lan kerahayuan, kawitin titiang antuk pangastungkara Om Swastyastu Hoax inggih punika orti sane durung jakti antuk kebenarannyane sane biasane beredar ring masyarakat umum. Orti sane durung jakti puniki biasannyane enggal beredar ring masyarakat, nganutin antuk media sosial, surat kabar utawi media sane lianan sane berbasis teknologi utami ring dunia nyata. Hoax puniki innggih punika orti ane sanget mempengaruhi kesehatan mental manusa, wireh punika memepengaruhi parilaksanan ipun. Salah satu golongan sane keni antuk orti hoax puniki biasane ringkalangan truni-truni utawi ibuk-ibuk. Sawireh tuntutan ring jaman puniki mangda sami sane merage istri mangde setate ngenah jegeg utawi ayu paras ipun. " Glow Up" nike biasane bahasa sane tren ring kalangan truni-truni utawi ibuk-ibuk ring jaman jani puniki. Sakewale para truni-truni utawi ibuk-ibuk tuah nyingakin saking abesik jatma utawi conto manten (jatma istri sane lianan), sane sampun pasti nenten pateh nike antuk struktutur kulit ipun, wireh wenten orti sekadi punike para truni-truni utawi ibuk-ibuk langsung nike lakar nyoba meli skincare punika sane durung jakti antuk patut utawi nenten kegunaan barang punika. Sawireh nenten alon-alon ngeninin indik barang punika akeh dados nyane ngerasaang efeksamping saking penggunaan barang punika ngae irage rugi wireh sampun meli barang keto mael-mael. Ape buin wenten istilahnyane gambar utawi video rikala ngange skincare punika ane ngae nyaktinin antuk kegunaan barang punika, nika mawinan sane sanget berbahaya ring media sosial wirehmerugikan lan ngelaksanaang parilaksana sane nenten manut nguluk-nguluk sesame jatma mangda polih keuntungan ring penjual manten nanging ngaenang sane numbas nenten sesuai saking gambar utawi kegunaan barang punika. Nike mawinan orti hoax puniki ngaenang anak merase bimbang wireh punika dadosnyane ipun nyoba-nyoba sakewanten nenten je mikir jakti utawi nenten antuk kegunaan barang punika. Antuk punika mangda nenten terpengaruh orti-orti sane durung jakti antuk kebenarannyane punika, mangda wenten makin puniki pengetahuan utawi sosialisasi saking jatma sane ngamongin antuk barang sekadi nike utawi polih wacana langsung saking ahlinya, mangda nenten wenten malih kasus-kasus sekadi puniki ngaenang irage resah. Lan majeng ring masyarakat sane me rage istri utamannyane mangda setate eling lan alon-alon ring sajeroning ngewacen utawi polih informasi sane wenten mangda katelatarang olih pkeneh sane becik santukan ring media sosial utawi ring kehidupan sosial. Suksma Om.. santih, santih, santih,om...  
Om Swastyastu Inggih wastan tiang Bumi saking Sukawati, lengkapne Ni Kadek Bumi Krismentari akeh sane nenten percaya teken wastan tiange nanging nak mula seken wastan tiange sekadi puniki, baange ajak I bapa pidan pas lekad di gumi sane krisismoneter, dadine Bumi Krismentari. Nah tuah amonto malu perkenalanne. Sane mangkin tiang jagi curhat. Tatkala pandemi niki tiang sedeng nyusun proposal anggen ngajuang skripsi ring kampus dadine tiang ngoyong jumah tur dadigdugser sabilang wai. Ipidan sadurung pandemine puniki bimbingan lan ujianne matemu langsung sareng dosen. Nah sane mangkin malenan, makejang serba online. Aluhne, nenten misi ngantosang dosen makelo di kampus, nenten dengak-dengok di jendela nolih wenten napi sing dosenne, yen wenten dosenne langsung dados katemu ngidih galah anggen bimbingan tur pas ujiane agak tenang sawireh ujian online nenten ada sane mabalih uli mahasiswane. Kewehne punika, yen nenten matemu langsung, napi sane orahanga lewat pesan singkat nenten kangertiang maksudnyane, ngantosin walesan pesan singkat dosenne makelo, bimbingan tur ujiane online sane nganggen kuota tur sinyal pang luung pang ten pegat-pegat. Ring new normale puniki tiang ngantosin jadwal ujian online pesu. Sekadi takut lan jejeh keneh tiange sawireh jagi takon-takonine teken dosen pengujine. Suksma ping banget sampun mace curhatan tiang niki, ampura yening wenten bahasa sane kirang. Om Santih, Santih, Santih Om  +
Pengaptin tiange antuk bali inggih punika dumogi setata ngemolihang kerahayuan lan tetep ajeg. Sane mangkin Krama Bali antuk miara kebersihan kantun sor. Minakadi ring pura, para janana kantun ngicalang luu. Indik punika pacang ngawinang pura dados leteh, nganggu pemandangan, miwah prasida ngawinang ambun sane nenten becik ring pura. Nika mawinan irage pinaka krama bali patut eling ring luu. Irage patut ngicalang luu ring genah sane sampun kasediaang ring pura. Santukan yening genah mebkati punika bersih, irika pacang ngunggalan kayun sajeroning mebakti.  +
Dumogi medaging kadi pengaptin tityang, mogi jagat bali prasida rahayu lan lestari. Mogi jagat bali puniki prasida memargi antar nenten wenten kapiambeng sapunapa sapunapi memargi antar sida sidi sidaning don. Dumogi Ida sesuunan mapaica karahayuan utamaning ring jagat bali puniki mangda sida rahayu lan santhi. Dumogi jagat bali tetep ajeg ring sajeroning adat lan budaya.  +
sing krungu! ampahh! ngangguang keneh pedidi pemimpin jaman jani liunan ane ego/ngitungan keneh pedidi, liunan ane ampah, sing krungu ajak masyarakat, tungkul iteh ngalih kekecer dogen. Lebian aturan, jani kene bin mani ne kete. Kudiang men masyarakat e jani sing campah jak pemimpinne, solah pemimpin ne buka kete. Mesuluh malu pemimpin ane terhormat, dingehan jak tolih masyarakat e. Da ngangguang keneh pedidi  +
Amukti Kalki awatara Apake beneh kaliyugane suba ngenah? . Liu ada pikobet ane suba ngenah cara korupsi, maling, pembunuhan, pelecehan seksual, aborsi, kekerasan kulewarga, lan mekudang kudang pikobet ane lenan ane meciri zaman kaliyugane suba mejalan. Di zaman kaliyugane jani kesambat diajah ajahan Weda ada tedun awatara Wisnu ane lakar ngelawan adharma di jagate. Awatara ento madan Kalki Awatara. Kenapa tiang demen teken ogoh ogoh Amukti Kalki Awatara ne ene krana ada piteket ane nyidang kasobyahang pamekas pemerintah sane dadi sang angawerat utawi pemangku kebijakan keaptiang Apang setata inget teken tanggungjawab. Nglaksanaang darma, malaksana sane patut tur dados conto ring parajanane. Tiosan ento pamerintahe patut nglawan anak sane malaksana adharma mangda prasida nincapang karahayuan.  +
Ogoh-Ogoh sane memurda Amukti Kalki Awatara puniki nyuksemayang indik kawentenan zaman Kali Yuga sane sampun memargi 5000 Tahun sane wenten ring sastra utawi kitab purana lan bhawadgita. Kawentanan jagat gumine sekadi mangkin sampun ten becik. Akeh manusa sane meparilaksana ten manut utawi corah. Akeh sane korupsi, perampokan, ngutang pianak bayi, ngelawan rerama, pemerkosaan, memaling, mademang anak, miwah parilaksane lianan sane ten becik, kenten taler sampun akeh berita ring media sosial. Niki sampun kawentanan zaman kali yuga, manusa punika sampun engsap ring tatujon idup ring gumine sane ngrereh moksa. Merasa ken dewek dadi raja, engsap ring bhatara, lan meparilaksana semena-mena. Karirihannyane nenten je anggena sane becik sakewala keanggen nguluk-nguluk rakyat sane dibeten. Samian sampun dipolitisir, kenten taler adat, tradisi, budaya Bali puniki sampun tercampur indik politik masa kini. Ritatkala zaman Kali yuga puniki pacang puput , Kalki Awatara tedun ring gumine mademang manusa sami sane meparilaksana ten manut utawi corah. Nyisaang manusa akidik sane meparilaksana becik lan ngawitin zaman sane mewasta Zaman Satya Yuga.  +
Ciri gumine kaliyuga liu pesan ade pikobet turin bencana di gumine. Luire korupsi, mamaling, saling tebek, mamarikosa, ngulungan belingan, yeg paturu nyama kaluwarga, tur ane lianan. Tingkahne kene-kene suba ciri kaliyugane mamurti. Ogoh-Ogoh sane memurda Amukti Kalki Awatara puniki nyuksemayang indik kawentenan zaman Kali Yuga sane sampun memargi 5000 Tahun sane wenten ring Sastra utawi kitab Purana lan Bhagawadgita. Ulian sayang Ida Bhatara Wisnu ngupapira jagate to mahawinan Ida tedun dadi awatara pamekas lakar nulungin ye ane makejang ada di gumine. Yen dadi baan laksana kene patut tulade teken pemerintah sayangan gumine sayangan rakyate pangsing ngranang rebate sing pegat-pegat.  +
Dugas pidan, ada tuturan satua, Ida Anak Agung di Negara Mesir maduwe rabi tetiga, nanging makasami nenten ngembasang oka. Mapan Ida Anak Agung meled maduwe oka, nika mawinan Ida ngambil rabi malih tiga. Pateh, makasami rabin Ida sane anyar taler nenten dadi dadi maduwe oka. Kacrita kanti satus Ida madué rabi, masi tusing wenten pratisentana. Ida Anake Agung raris nauhin pepatih idané, kandikayang nunas muyin baas sig Ki Dukuh Mas di Gili Mas. Tan kacerita di jalan, Ki Patih sampun rauh ring jeron Ki Dukuh. Ki Patih raris nguningayang tatujone tangkil. Ki Dukuh raris matenunang Ida Anake Agung di Mesir. Raos baas mangda Ida Anake Agung ngambil istri malih kalih. Pastika sinalih tunggil rabin ida sane anyar pacang dados maduwe oka. Nanging di ngidame pacang ngidamang ulam mas. Ki Patih matulak saking jerone Ki Dukuh. Raris Ki Patih nguningayang pikolih patenungan ring Ida Anake Agung. Tan suwe, Ida Anake Agung malih ngambil istri kakalih. Rabin Ida sane satus kakutang. Sayuwakti madaging patenungan Ki Dukuh Mas, rabin Ida Anake Agung sane alitan ngidamang be mas. Sangkaning kedeh manah Ida maduwe oka, Ida Anake Agung raris ngrerehang be mas. Satiba Ida Anake Agung ring genah be mase, tan pasangkan rauh panyatusan raksasa. Ida karebut antuk raksasane. Raksasane prasida kakalahang. Be mase prasida kaambil tur kabakta ka puri. Mangkin kacerita rabin ida ngembasang oka lanang istri. Risampun anak alit embas, biangne nyele ati, tan eling-eling teken raga. Dugase ento Ida Anake Agung durung rauh uli ngrereh be mas. Rabin ida sane duuran iri santukan menyane dogen dadi maduwe putra. Lantas putran idane makakalih kasilurin aji panak bikul dadua. Anake alit makadadua kawadahin peti tur kakutang ka pasihe. Gelising satua, rauh Ida Anake Agung di puri. Ida manggihin rabine ane alitan sedek sedih ban Ida maduwe putra bikul. Ngandika Ida Anake Agung nakenang paindikan. Kasaurin raris olih rabin idane sane duuran. Samaliha rabi sane duuran maosang menyane jatma nista santukan ngelakadang pianak bikul. Samaliha Ida Anake Agung katunasang mademang istri sane alitan apang ten ngeletehin jagat. Jeg sahasa Ida Anake Agung ngaros rabine alitan tur kaclempungang di semeré. Rabine lantas seda. Kacrita Pan Bekung ajaka Men Bekung sedek ngalih saang, nepukin peti di pasisi. Mara gagaha petiné ento, saget misi anak cenik dadua luh muani enu idup. Kendel pesan kenehne Pan Bekung ajaka Men Bekung. Anake cerik lantas ajaka mulih. Anak kembar buncing ento adanina I Marakarma lan Siti Patimah. Gelisang satua kacerita jani I Marakarma teken Siti Patimah suba pada kelih, dadi kauningin baan rabin Anake Agung unduk Pan Bekunge maan nuduk anak cenik dadua di pasisi. Ento mawinan Ida meweh, wireh sinah antuk Ida I Marakarma muah Siti Patimah okan menyanidane. Jejeh winayane ketara, lantas Ida ngeka daya mangdene anake cerik makadadua sida mati. Ditu lantas Ida ngandikain jlema Pamating. “Ih iba Pamating, kema iba ka umah Men Bekunge, takonin panakne luh, kene abeté, Cening, Cening, demen teken buah delima? Yan Cening demen, Beline tunden ngalihang!” Keto pangandikan Ida kairing baan I Pamating, tur lantas ia majalan ngungsi umah Men Bekunge. Di subanné neked ditu, lantas takonina Siti Patimah teken I Pamating, keto patakonne buka pangandikan Anake Agung Istri, disubanne suud matakon keto, lantas ia magedi. To awanan Siti Patimah lantas nunden belinne ngalihang buah delima. I Marakarma ngisinin pangidih adine. Kacrita suba teked di tongos delimane, saget punyan delimane ngenah mabuah abesik. Lantas alapa teken I marakarma abana mulih baanga adine. Kacrita Anake Agung Istri suba mireng orta I Marakarma nyidaang ngalih buah delimane. Lantas Ida buin ngandikain I Pamating apang nakonang Siti Patimah unduk kedis nuri. Lamun demen beline tunden ngalihang! I Pamating lantas ka umah Men Bekunge, matakon teken Siti Patimah. Siti Patimah lantas mapangidih teken beline apang alihanga kedis nuri. Yadiastun nyambatang abot tur kagebag macan lan lelepi kabinawa, sangkaning sayang, I Marakarma tetep ngisinin pangidih adine. Kacrita pajalanne I Marakarma nepukin tukad, ditu ia mareren di batune lempeh ngagah bekelne. Suud madaar lantas buin ia majalan, nepukin lantas tegal. Ditu ada punyan kayu mabunga mas, madan kayu kastuban. Kayune ento tongos i kedis nurine malali-lali. Ngrengkeng kone I Marakarma, “Beh, dija sih tongosné I Kedis Nuri?” Mara keto abetne I Marakarma, I Kedis Nuri lantas masaut. “Ih nyen ento nakonang kai?” “Iba lakar ajak ka umah kainé.” “O, lamun keto, jalan malu singgah ka umah kaine,” kéto munyine I Kedis Nuri. Nyak kone I Marakarma singgah. Kacrita di subanne I Marakarma teked jumahan lawangan umahne I Kedis Nuri, lantas mubetan jlanane, tur I Marakarma rebuta teken buron gebagan I Kedis Nurine tur pukang-pukanga amaha ajaka makejang. Jani kacrita Siti Patimah inget teken piteket beline, delokina lantas don kelore ane macelekan di dingdinge layu tuh. Ditu lantas ia ngenggalang ngetut pajalan beline. Kacrita pajalanne Siti Patimah teked di tukade di jalan beline mareren naar ketipat. Ada sisan ketipat tepukina ditu, ento lantas daara teken Siti Patimah. Suud ia naar sisa ketipate ento, lantas ia majalan. Tusing ngelah sumangsaya teken apa, dening ia anak sakti, ento naar buah delimane ngranayang. Kacrita pajalanne Siti Patimah teked di tegale beten punyan kayu kastubane, mara teked ditu ngrengkeng Siti Patimah, “Beh, kija ya pajalan Beline?” Keto abetne Siti Patimah, dingeha teken I Kedis Nuri, tur ia masaut, “Ih iba manusa, ngengken nakonang Beline?” Mara keto munyine I kedis Nuri, kené lantas abetne Siti Patimah, “Beh ne ko I Kedis Nuri? O, kranan kai nakonang belin kaine, dening ia tunden kai ngalih kedis nuri, makelo tusing teka.” “O, belin ibane I Marakarma? Anak ia suba mati amah buron.” “Yadiapin ja belin kaine suba mati, kai makeneh ngalih, apang bangkene dogen apa tepuk.” “Nah, lamun keto, mai kai nulungin! Patujuina ja tongos belin ibane mati,” keto abetne I Kedis Nuri, tutuga lantas I Kedis Nuri teken Siti Patimah. Di subanne ia teked ditu lawangane sing nyak mubetan, muah buron gebagane makejang manuh. Ditu lantas Siti Patimah macelep mulihan sig tongos I Kedis Nurine. Ditu tepukina tetamanan bunga sarwa luung. Matakon Siti Patimah teken I Kedis Nuri, “Ih Kedis Nuri, bungane barak tenenan anggo gena melah?” “Ih Siti Patimah, lamun iba tuara nawang ne suba bungane ane dadi anggon ngurip sarwa mati.” Mara keto abetne I Kedis Nuri, lantas alapa bungane teken Siti Patimah, lantas nakonang tongos bangken beline. Orahina lantas teke I Kedis Nuri, “Ditu di samping lawangane ia matianga, nanging bangkene minab telah suba amaha teken gebagane.” Keto abetne I Kedis Nuri, kema lantas ia ka tongos beline mati. Saget tepukina kancingne dogen akatih di obag-obagan lawangane nylekak, ento lantas bebehina bunga barak ane alapa. I Marakarma, tur kayang para ratune ane seda-seda ditu uli malu-malu bareng nyeneng. Di subanne idup I Marakarma, lantas aliha I Kedis Nuri teken Siti Patimah, ajakina mulih ka umah Men Bekung, I Kedis Nuri tan tulak. Di subanné nyak I Kedis Nuri, lantas majalan I Marakarma ajaka Siti Patimah, kairing baan para ratune ane kaurip i tuni. Critayang Men Bekung ajaka Pan Bekung sedih kerana I Marakarma lan Siti Patimah makelo magedi uling pondok. Sangkaning kasengsasaran minehang pianak, Pan Bekung lan Men Bekung gelem kanti ngemasin lacur. Kacrita jani I Marakarma ajaka Siti Patimah, mara teked jumah dapetanga umahne suba eep. Pekarangan bet muah Pan Bekung, Men Bekung tusing ada. Ada sig laad tegak umahne punyan kutuh apuun, mabuah tuah abesik marupa galeng. Ento batun kapuk galengne Pan Bekung, Men Bekung kone mentik. Dening keto laad umahne kone lantas bebehina bungane barak teken Siti Patimah, idup lantas Pan Bekung, Men Bekung, tur umahne buin melah buka jati mula. Ngon pesan Pan Bekung ajaka Men Bekung. Ditu lantas I Marakarma maekin tur nututurang unduk pajalane ngalih kedis nuri. Lega pesen kenehne Pan Bekung lan Men Bekunge ningehang tutur I Marakarmane. Ceritayang I Kedis Nuri bareng nongos jumah Pan Bekunge. Sedek Ida Anak Agung Mesir mabakti di pura tur Ida madikir, I Kedis Nuri lantas kema matinggah di neb purane tur cadcada suaran Anake Agung madikir. Beh, aeng garon suaran Anake Agung buka munyin sampiné ngembo. Keto munyinne I Kedis Nuri, lantas ia makeber. Buin maniné buin Anake Agung mabakti ka pura, buin masi cadcada suaran idané teken I Kedis Nuri. “Juari ja Anake Agung madikir, suaranne jelekan tekén munyin sampi. Yan gustin gelahe kayun madikir, mara ja jangih pesan suaranne. Asing madingehang pedas ngon.” Dening keto munyinne I Kedis Nuri, bendu pesan Ida Anake Agung teken I Kedis Nuri. I Kedis Nuri ngenggalang makeber mulih matur teken gustinne. “Inggih Ratu Anak Agung Oka, indayang ja Cokor Ratu madikir.” Kayun kone I Marakarma tur lantas madikir. Jangih pisan suarane. Dadi liu wang Mesire kema mabalih I Marakarma madikir. Ida Anake Agung masih kema. Makelo Ida ditu, kabatek baan angob Idane mirengang suaran I Marakarmane, buin angob nyingakin rupan anake alit jegeg bagus. Suba suud I Marakarma madikir, saget karsaning Ida anake alit makadadua, nanging tusing aturina teken Men Bekung. Matur lantas I Kedis Nuri, “Inggih Ratu Anak Agung ngiring mangkin mabade-baden. Yening titiang kaon rarisang ambil puniki gustin titiange makekalih!” Keto abetne I Kedis Nuri. “Inggih Ratu Anak Agung, puniki sumangka kekalih durusang tarka, akuda batun ipuné asiki?” Ngandika Ida Anak Agung, “né ane cerikan mabatu satus, ane gedean mabatu satak.” Matur I Kedis Nuri, “Tan wenten Ratu Anak Agung, puniki sumangkane sane alitan batun ipune kekalih, miwah sane agengan tan pabatu. Yan Cokor Ratu tan ngega, durusang mangkin empug!” Lantas empuga sumangkane makadadua, sajaan ane cerikan mabatu dadua, ane gedean tusing mabatu. Matur lantas I Kedis Nuri, “Sumangkane puniki umpamiang tiang anak istri, batun ipun punika okan anake istri punika.” Mara amonto atur I Kedis Nurine ngandika Anake Agung, “Nah terusang jani lantas tuturang!” “Wenten Anak Agung madue rabi dadua. Rabine alitan madue putra kekalih, sane duuran tan wenten madue putra. Yan Cokor Ratu tan wenten uning, puniki I Marakarma miwah Siti Patimah, Cokor Ratu madue putrane ka oka antuk rabin Cokor Ratu sane alitan. Sadaweg anake alit embas, Cokor Ratu tan wenten di puri. Dening rabin Cokor Ratu sane duuran iri ati, daweg punika biang anake alit kari pepetengan, raris kasilurin anake alit antuk bikul kekalih, tur anake alit raris kakutang ka segara, raris kaduduk antuk puniki Pan Bekung.” Mara keto aturne I Kedis Nuri, lantas geluta I Marakarma muah Siti Patimah teken Ida Anake Agung, tur kandikayang mantuk ka puri, nanging okan idane tan ngiring. Dening keto atur okane, lantas Ida ngandikayang parekan idane ngalih galih rabin idane di sembere. Kacrita suba kakeniang galih rabine, nanging Ida tusing uning ngurip, lantas kaaturin Ida bungane barak baan Siti Patimah, ento anggon Ida mebehin galihe, lantas nyeneng rabin idane. Suba Ida nyeneng, karereh okanne ajaka mantuk nanging masi tan kayun. I Marakarma mapinunas mangda biang kuolomne kasedayang, wawu ngiringang ka puri. Ida Anake Agung nagingin pinunas okane.  
Iraga ajak makejang suba nawang anak cerik ento tonggak penentu masa depan bangsa ene. Pemerintah harus ada tindakan tegas apang anak cerik ento seken maan paplajahan utawi kesehatan ane luung. Kemajuan teknologi cara janine suba ngae minat anak cerike ngangsan tuun tur tusing nyak bersosialiasi. Adene makanan cepat saji tur kuangan nutrisi dugase cerik masih ngranayang anake tusing maksimal pertumbuhan e. Krana anak cerik ane berkualitas nyiriang negara ento sukses tur maju  +
“Anak Istri Benteng Utama Nglawan Panglimbak Hoax” Ring aab jagat globalisasi sekadi mangkin, akeh informasi sane ngewantu taler sane mapikenoh anggen masyarakat, nanging wenten taler infomasi sane iwang lan sisip sane kasobyahang olih anak anak sane nenten bertanggung jawab sane ngawinang mara baya yening kasobyahang ring masyarakat. Informasi punika nenten meweh kaakses minakadi anak alit sekadi mangkin. Deriki peran anak istri dados pinaka benteng sane utama ritatkala menghadapi hoax, sapisanan pinaka duta literasi media sosial santukan sujatinyane anak alit punika raket sareng sosok ibu. Murdan berita hoax punika biasane menarik minakadi sisi emosional ring anake. Berita hoax punika akeh tetujonnyane silih sinunggil inggih punika kaanggen mecah belah pinaka masyarakat. Anak istri pinaka ibu mangda prasida ngarahin rabin miwah lingkungannyane mangda prasida nyuudin penyebaran hoax puniki. Pinaka nincapang budaya literasi ring anak alit miwah lingkungan pinaka sarana informasi sane utuh miwah akurat nika sane pacang ngametuang budaya baca, nincapang sumber daya manusia taler nenten keni berita hoax sane kakaryanin olih jatma-jatma sane neten bertanggung jawab. Biasane anak luh punika merasa ten percaya diri miwah merasa kirang wikan yening kesandingin olih anak len, nika sane mawinan jejeh antuk maosang unteng pikayunnyane yening ngemolihang informasi sane iwang. Anak luh pinaka agen literasi patut menangkal hoax lan prasida nguningang berita sane logis lan nakehang berita sane penting utawi nenten penting yening berita punika kasobyahang. Pinaka kawentenan peran anak luh punika pastika meminimalisir berita hoax sane wenten ring jagat. Ring sajeroning nyanggra "Hari Perempuan Internasional" sumangdane anak istri sida ngabinayang sane encen orti sane nenten patut utawi nenten nyarengin ngwantu panglimbak ajah-ajahan guru rupaka sane mautama ring kulawarga kawekas.  +
Anak Istri Era Digital Anti "Hoaks" Anak istri punika jadma sane “unik” tur “istimewa” akehan nganggen pangrasa ri tatkala manggihin sakancan pikobet, gatra, napi malih indik sesenengannyane. Dadosnyane ngnenin indik “simpati” “empati” taler “emosi” rumaket pisan mapaiketan sareng pangrasa. Ring aab modern sakadi mangkin mangda dados “wanita cerdas” nenten malih ngandelang pangrasa kemanten, “logika”musti kasarengin. Dados anak istri masekolah ngantos perguruan tinggi nenten nglantur dados pegawai, sampunang sungsut! Benjang pungkur iraga dados “ibu” “Jika saya tidak bisa menjadi wanita karir yang hebat, Saya bisa mendidik anak saya menjadi Anak yang Hebat.” Geguat punika mangda setata dados “motivasi” ring kahanan napi ja, anak istri punika prasida dados tetuladan. Napi malih ring kulawarga? sakadi panikan : “Staf Khusus Menteri Pemberdayaan Perempuan dan Perlindungan Anak (Kemen PPPA), Agung Putri Astrid menekankan pentingnya peranan perempuan sebagai jendela informasi bagi keluarga dan masyarakat.” Punika taler dados “orang tua” sane “mendidik” pianak lan dados rabi ring sajeroning nglaksanayang “manajemen rumah tangga”, indike punika nenten ja dangan, “ibu rumah tangga” ngamerluang kawagedan sane “luar biasa” nenten dados kaucap “sepele”. Kawentenan “internet” menawi dados gatra becik. Akeh pisan anak istri dados “pebisnis online” utawi “perempuan produktif” malarapan antuk mamodal “hp” lan “internet”. Ring “internet” taler kapolihang gatra-gatra sane mabuat pisan sakadi “ilmu parenting, teknologi, ekonomi, gaya hidup, hiburan” msl. Dados anak istri mangda prasida waged taler mamilih sane encen gatra sane patut, sane encen gatra sane iwang. Kasujatiannyane, maosang indik “hoaks” nenten ja sami anak istri prasida keni. “informasi” sane iwang. Indike puniki mapaiketan taler sareng “sistem pola pikir otak” soang-soang. Manut sakadi : Teori Paul D MacLean memaparkan, melalui masa evolusioner, otak manusia mulai berkembang dan menjadi lebih kompleks. Menurut penelitiannya, otak manusia mempunyai tiga bagian dasar meliputi : (1) otak reptile, (2) otak mamalia dan (3) otak berpikir. Ketika otak reptil ini sedang aktif, yang berperan adalah insting dan reaksi spontan. Ia aktif apabila seseorang merasa ketakutan, stres, merasa terancam, marah, kurang tidur, atau kondisi tubuh lelah. Otak mamalia atau sistem limbik adalah kontrol utama menangkap informasi dari indera penglihatan, pendengaran, sensasi tubuh, indera peraba, dan penciuman. Kemudian informasi tersebut disalurkan ke bagian pemikir pada neokorteks. Salah satu contoh fungsi sistem limbik sebagai pengatur emosi yaitu ketika seseorang melakukan sesuatu yang melibatkan emosi mendalam, sehingga ia mengingatnya dalam jangka panjang. Otak berpikir atau neokorteks berada pada bagian atas dan merupakan 80% dari seluruh materi otak manusia, bisa disebut “otak berpikir”. Bagian ini mengendalikan proses tingkat tinggi seperti logika, penalaran, pemikiran kreatif, bahasa dan integrasi informasi sensorik. Yening manusa punika akehan nganggen “system kerja otak reptile”, ri tatkala manggihin gatra utawi informasi sane ngawinang ragannyane “terancam” manusa puniki gelis takut. Sakadi manggihin “info gempa” durung kawacen wit gatra punika saking dija? patut napi nenten? sampun nglantas kashare ring anak tiosan. Mapaiketan taler sareng “system kerja otak mamalia” sane pinaka wewidangan otak sane nerima informasi. Ring “otak mamalia” pinaka “pengatur emosi” yening manggihin gatra sane nenten patut, gelis rumasa sungsut tur nganggen pangrasa sane prasida nglahang “daya berpikir logis” Sane kaping untat, yening manusa prasida nrima “informasi” sane kadasarin antuk “logika” lan “kemampuan literasi yang baik” nenten ja prasida keni “informasi bohong” puniki mawinan manusa sampun nganggen “system pola pikir otak berpikir” sane genahnnyane “kecerdasan” lan “kontrol berfikir tentang segala sesuatu, bisa mengendalikan nafsu dan emosi, serta mampu berperilaku dengan baik.” “Informasi” sane iwang prasida kauningin mawali malih ring “system kerja otak manusia” yening prasida kuat ring “otak berpikir” manusa pacing setata urati tekening : (1) Daging gatra, sampunang wau wacen judul kemanten sampun “berasumsi” duaning nenten akidik judul “artikel”nenten nyambung sareng dagingnyane. (2) Yening sampun kawacen, tur uning dagingnyane, uratiang malih sasuratan punika witnyane sampun jakti? mangda nenten iraga percaya tekening gatra sane kantun mawasta “opini” (3) Salanturnyane mataken malih, sira sang sane nyurat gatra punika? Upami gatra indik usadha sane kasobiahang ring “internet” iraga musti tilikin dumun, sane nyurat gatra punika saking sang sane waged ring “dunia kesehatan” napi nenten? Sampunang pisan gelis percaya, musti “saring” dumun sadurung “sharing” Yening ngnenin indik “kesehatan” utawi “pengobatan” sadurung tatas uning sampun iraga anggen tamba punika ring angga, mangda nenten pangaptine seger oger dadosne bungker naanang sakit. Kaiyusin taler yening iraga eling lan tatas ring sajeroning “literasi digital” napi malih ring “era internet” puniki madue anak alit ri tatkala embas sampun wenten “internet” iriki sapatutnya dados “ibu” mangda prasida nujuang anake alit indik “durasi” nganggen “gadget” lan napi kemanten gatra sane dados rereh ring “intermet”. Punika mawinan anak istri ring kulawarga madue “peranan penting” indik gatra-gatra sane ngranjing ring kulawarga. Mangda nenten anak istri dados “korban digital” Hiburan” sakadi “media sosial” sumangdane becik-becik kasaring. Napi malih wenten anak masesenggak, masesimbing. Becikne mangda nenten nguncarang “komentar” “status” sane ngawinang “kontroversi”, duaning prasida taler ngawinang anak lianan sungsut utawi “tersinggung” indik “postingan foto” dados anak istri mangda urati sane encen “foto” dados kasobiahang sane encen nenten, mangda nenten benjang pungkur dados “kontroversi” sane ngawinang iraga rugi. Indik “foto-foto” sane kasobiahang ring “media sosial” mangda katilikin (diteliti), nika patut utawi iwang duaning mangkin akeh pisan “pemalsuan foto” sane prasida “kaedit” nganggen “aplikasi-aplikasi” sane “canggih”  
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Sekardianti, Dipta mieah Angga saking STT Wana Kusuma sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. Sapuniki sané katur manut panampen ibu PKK saking Banjar Tegal, Desa Kukuh, Marga, Tabanan. Ring banjar punika wau wenten kegiatan rutin sakadi posyandu miwah rapat ring banjar. Kegiatan rutin sane sujatinnyane patut kalaksanayang minab makarya seka gong anak istri. Sakewanten mangkin anak istri utamannyane sane sampun ring grhasta asrama meweh pisan nyebitang galah anggen latihan ka banjar. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Aab jagate makadi mangkin dangan pisan para janane ngerereh gatra utawi informasi ring media sosial sane masarana antuk internet ring ambaralaya. Puniki ngawinang akeh maosang “gatra sajagat sampun wenten ring telapaking tangan”, ketik kruna utawi lengkara sane patut karerehang ring layar durawani utawi smartphone nenten wenten akijapan manten sampun sinah, bilih-bilih koneksinyane sampun 4G. Napi malih para istri-istrine sane seneng ma-selfie-an janten sampun ramya media sosiale punika kangeranjingin. Yadiastunke wenten gatra sane kasurat ring media cetak, makadi : koran, majalah, tabloid, miwah sane lianan. Wenten taler ring media televisi, radio, miwah sane lianan. Sakewanten anak istri ring galahe mangkin seneng antuk sane mawasta praktis. Punika sane mawinan akeh para istri-istrine dangan antuk ngamolihang gatra, dangan antuk ngaresepang gatra. Indike puniki ngametuang pikobet, ri antukan sida ngametuang salah panampen, sane sida ngawinang sisu utawi marma. Napi malih anak istri ngutamayang rasa sane wenten ring raganipune, bilih-bilih ngutamayang panglokika. Yan ketah sakadi mangkine dangan antuk keni naya upaya. Yan ring masa kasmaran, nedeng kembang sekar anak istrine, napi malih nudut pikayunan anak lanang. Indike puniki kabaosang ring pupuh Dandang Gula sane wenten ring Geguritan Sampik Eng Tay, sane cutetang titiang kadi asapuniki “Sangkaning takut ring bebawosan manis, mapan pangaku sujati tresna, bilih-bilih dangan antuk ngiringang anak istri punika, sane mabantang slake gebogan ipun asiu, punika sane doh kapanggihin, napi malih kenyeman, sakadi dangan antuk nyaupang, punika mawinan patut meneng, mangda nenten tuyuh ngucap, sane ngawinang brangti anak tiosan”. Puniki madue suksma linuih pisan, ri antukan aab jagate makadi mangkin, gatra sane metu ring pababaosan, media sosial, internet, miwah sane lianan punika patut kaselehin sulurnyane manut ring daging pangweruhan miwah sadaging sastrane sane anut miwah patut karesepang.  +
Ring era digital sekadi mangkin gawai utawi smartphone sampun dados kebutuhan penting ring sejebag jatma manusa ring jagate. Ring pangelimbak Teknologi Informasi Komunikasi nenten ja ngicenin dampak sane becik. Sakewanten taler ngicenin dampak sane nenten becik. Gatra sane gelis ngelimbak majalaran dunia maya nenten prasida antuk nyaring sekadi pengapti becik, raris akeh metu salah penampen ring pakraman. Gatra sane kakirim oleh ngaraga utawi badan usaha sangkaning media sosial lan kawacen olih sareng akeh polih ngawetuang emosi, pangarsa, yadian penglaksane dewek lan kelompok. Banget kesayangan rikala gatra sane nenten pasti ka sobyahang wantah gatre sane nenten pasti. Maweweh malih rikala gatra sane kasobyahang punika gatra sane mogbog (hoax), antuk murda sane provokatif penadosne ngajak sane ngewacen ke tujuan sane nenten becik. Ciri hoax punika wantah merasa iri hati ring krama, rasa jejeh antuk sane tiosan, sane ring sisi iraga rikala iraga polih pikobet sane nenten naenin surud-surud. Para istri wantah jadma sane kasengguh pinih lemah (enduk) akeh para istri sane sering dados korban gatra sane nenten becik (Ali, 19: 2017). Disinformasi sering ngelimbak ring pakraman sawireh nenten kuat ikrama rikala nyaring lan memilih gatra. Sabilang gatra sane katerima pacang ngewentuk konstruksi soang-soang rikala kawigunannyane ngelimbak dados asumsi sosial. Anggen nangkal gatra mogbog lan gatre sane nenten becik boya ja saking I krama kemanten, sakewale taler saking negara sane prasida ngolah gatra publik sangkaning situs-situs pemerintah sane kasudi. Peran negara wantah keaptiang ring aab jagat kadi mangkin. Dewan Penasehat Masyarakat Anti-Fitnah Indonesia (Mafindo) Anita Wahid maosang para istri lebih gelis keni gatra bogbog, sane niki mawetu olih pisikologi lan emosi para istri ka kantenang nenten stabil rikala nerima gatra. Para istri gumanti ngelimbakang gatra sane anggap ipun patut. Para istri lebih gampang kagoda olih masalah indik kesehatan, kewentenan kaumne, lan soal keluarga. Akeh pihak tiosan, sane secara sengaja nganggen para istri kadi sasaran pinaka anggen pengelimbakang gatra mogbog. Saking penelitian, para istri sane lebih akeh dados pangelimbak gatra mogbog. Para istri kasengguh pinaka benang merah ring pengelimbak gatra mogbog. Rikala para istri polih gatra sane mapaiketan ring jatma utawi kesehatan raris ipun langsung percaya ring gatra punika. Sering pisan para istri polih gatra ngenenin kesehatan ipun pacang langsung nyebarang sane matetujon ngewantu anak tiosan. Yadiastun gatra punika durung mejaweten kepatutane. Niki sampun alasan napi mawinan para istri lebih gampang keni gatra mogbog (hoax). Manggihing kadi asapunika, banget sedih rikala emosi anak istri anggen plalian wantah ngarereh untung. Para istri sepatutne iraga lebih bijak rikala menerima gatra mangda nenten sengsara. Riantukan para istri ring keluarga wantah penting pisan, binih-binih ipun pacang ngajahin mendidik putra/putri nyane. Para istri wantah sane pertama, para istri taler pinaka jantung keluarga. Rikala sane kasengguh sekolah pertama keni gatra sane tan becik, raris makasami sane maiketan pacing sareng keni gatre-gatre sane tan becik punika manados sengsara. Ngiring dados para istri sane bijak, ten gampang percaye lan kritis ring gatra sane kapolihang. Pemerintah taler sedeng santep-santepne nyobyahang lan ngelimbakang ngenenin indik “Para Istri Anti Hoax”. Riantuk kasus punika sampun kasengguh seken olih negara. Negara Indonesia taler sampun ngicening edukasi ring program “Wanita Cerdas Tangkal Hoax”. Program punika matetujon mangda ngicening edukasi anggen nangkal utawi ngalangin gatra mogbog ring para istri. Utamanyane sane kantun berpendidikan rendah, pinaka usaha sane patut gelis kapuputang. Riantuk para istri pinaka ibu sane pinih akeh mendidik lan ngajahin putra/putri nyane.  
Wenten gatra sane marupa vidio sinalih tunggil sane nyinayang anak lanang sane kaprekpek olih anak akeh katakenin indik viralnyane ring sajeroning media sosial. Gatra sane nglimbak, wenten anak lanang sane kabaos mlagendahang anak istri akehnyane pitulas diri kantos mobot. Kapolsek Teluknaga, AKP Edi Suprayitno ngandika ngenenin indike punika. Dane ngandikayang indik gatra sane nglimbak ring para jana indik kawentenan anak lanang kasengguh mlagendahang anak istri pitulas diri indike punika nenten patut. Sasampune polih gatra sekadi punika, Bapak Polisi nunas klarifikasi ring makudang-kudang tokoh ngenenin indike punika. Risampune kaselehin kawentenannyane wantah tresna sane nenten prasida masikian. Risampune kaselehin , anak istri punika nenten kayun kapalasang olih gagelan nyane. Selanturnyane anak istri punika mekarya gatra sane nenten patut, ngenenin indik tresnan nyane melaksana nenten patut ring pitulas diri anak istri tiosan. Makekalih punika sampun sumanggem jagi pacang muputang wicarane punika sareng kulawarga. Utengnyane vidio sane sampun ketah ring medsos punika nenten patut.  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Hanna & Ayu Putri sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Regina Sintya sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Zakia & Dian Yuliantari sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Pan Karsa ajaka pianakné muani nanggap upah ngaé sémér di sisin rurungé gedé. Uli semeng makasanja ia ajaka dadua tusing marérén magaé, sajawaning dinuju madaarné. Kenehné apang gegaéné enggal pragat, tur lantas nampi upahné. Telung dina ia magaé tan parérénan, séméré suba dalem, ngantiang pragat. Kendelné tara bakat ban nuturang. Buin awai magaé, pedas ia bakal nampi upah liu. Tan critanan maniné semeng séméré lakar katampiang tekén ane mupahang. Petengné sagét ujan bales pesan madulurang angin. Apeteng Pan Karsa tusing bisa pules ngenehang gegaéné. Takut séméré bek kaurugin tanah. Maniné nu ruput ia ajaka pianakné nelokin séméré, sambilang ngaba tambah. Saja lantas séméré bek aji tanah. Pianakné sedih mapangenan. Pan Karsa masih mapangenan. Makelo ia bengong, mangenang kalacuran déwékné. Nangingké ia ngalih daya, apanga gegaéné aluhan. Lantas ia ngomong tekén pianakné. “ih cening, de cai keweh, buin akejep dong ilang tanahé ané ngurugin séméré né.”Ditu lantas Pan Karsa ngantungan baju muah capilné ditongosé ngantungan buka ané suba-suba. Pianakné masih nuutang tingkah bapané. Buine tambahé ané besikan bantangné tancebanga ka tanahé ané ngurugin séméré, muah ané lénan pejaga di sisin séméré, suud keto lantas kalahina mengkeb. Kacrita anaké sané mentas ditu pada ngon, ningalin baju muah capil magantung paek séméré, tur ané ngelahang tuara ada. Apa buin mara ajinanga ada tambah ditu. Alihina tusing ada, kauk-kaukina tara ada masaut. Sayan makelo sayan liu anaké pada kema tur pada ngenehang, anaké ané ngaé séméré kaurugan baan tanah ditu. Lantas sahasa nyemak tambah, pada numbegin séméré ento. Tanahné kagediang. Baan liu anaké magaé, buina tanah nu gebuh, dadiannya tuara makelo séméré ento suba kedas buka ibiné. Ditu Pan Karta Malaib-laib tur ngomong, “inggih jeroné sareng sami, tiang nunas pisan ring pitulung jeroné sane paicaang ring tiang.”  +
Anak Truna sane keni disinformasi Ring aab jagat sekadi mangkin akeh para jana sane makarya orti sane nenten patut/ hoax. Berita Hoax puniki kkaryanin lengut tur yen suluhin gatrane puniki sekadi fakta, nika ngawiang para jana sane ngwacen pastika sampun percaya teke gatrane punika. Berita hoax puniki sering sampun ngeranayang disinformasi ring masyarakat. Parindikane puniki sering ngametuang byuta ring masyarakat tur sering sampun pemerintah sane dados sasaran. Ring jaman digitan sekadi mangkin akeh orti sane kekaryanang ring media sosial tur prasida kawacen olih masyarakat sane kantun alit, bajang, miwah sane sampun lingsir, sakewanten akehan sampun pare truna trunine sane keni berita- berita hoax, duwaning sinah sampun pare truna trunine dereng prasida ngontrol emosi taler gelis keni provokasi. Ring aab jaman sekadi mangkin pangelimbak pare jana ring Bali ngawit saking anak alit sampun madue alat elektronik sane kaanggen ring sajeroning media sosial minekadi facebook, twitter, instagram, miwah sane lianan. Yening pikayunin minab sampun 80% anom-anom ring Bali madue media sosial punika. Ring mediane punika taler akeh berita hoax sane kasebarang tur rikale sampun ngwacen akeh pare anom-anome sane percaye 100% indik beritane punika. Tur gageson nyalanang utawi ngamargiang napi sane wenten ring berita punika sekadi contoh ipun parindikan aplikasi sane ngasilang jinah rikale nonton iklan ring aplikasine punika. Akeh sampun truna trunine nyarengin, sakewanten nenten manut sekadi sane kawedar ring sosial media punika. Punika pinaka conto yening masyarakat gelis pisan keni disinformasi napi malih sane mapaiketan sareng jinah pastika sampun gelis ngelimbak. Manut sekadi penampen tityang yening wenten gatra sane kawedar ring media sosial mangde karereh dumun kepatutannyane minakadi rereh informasi ring situs-situs sane resmi lan metaken ring sang sane uning. Tityang mapinunas ring para truna truni sampunang percaye 100% ring kawentenan berita-berita sane kasobyahang ring media sosial, sedereng wenten informasi sane resmi saking pemerintah utawi situs-situs resmi, mangda iraga tetep manut ring pemargi lan nenten keni disinformasi utawi berita hoax.  
Timpal-timpal taen sing ningehan anak cenik wicarane kasar teken sane kelihan. Titiang pas mepelalian nepukin ada anak cenik, jeg ngomong kasar teken pekakne. Tekejud titiang ningehan bahasa anak cenik punika sane kasar pisan. Metakon tiang ngajak didiang, adi anak cenik sampun uning bahasa kasar, uli dije ye ningehan. Anak cenik ten sepatutne wicara kasar, rerama anak-anak niki harus ngemaang pengarahan teken pianakne apang suud wicara nganggen bahasa kasar punika.  +
Para istri pinaka ibu ring kulawarga sapisanan taler ngambil pekaryan mangda prasida ngemolihang sekaya mitegepin napi sane kabuatang kulawarga ipune. Kauripan para istri manut ring pangulatian puniki gumanti mapaiketan ring tincap kaweruhan, kasumekenan mekarya lan yusia. Tatujon pangulatian puniki tan sios mitatasin sapunapi gumanti kaweruhan, kasumekenan makarya lan yusia makta pikenoh ring kauripan para istri. Pangulatian puniki kalaksanayang ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh Kabupaten Badung. Data kapupulang antuk observasi lan wawancara terstruktur, makawinan data sane kawigunayang marupa data primer lan skunder. Sampel mawilang 98 diri ngawigunayang metode proportional random sampling. Teknik analisis ngawigunayang regresi linier berganda. Manut pangulatian puniki kacihnayang gumanti tincap kaweruhan, kasumekenan makarya lan yusia sinarengan mapikenoh ring kauripan para istri ring tigang desa inucap. Kaweruhan lan kasumekenan makarya maka kalih ipun ngawetuang pikolih sane pinih utama ring kauripan para istri. Ngeninin yusia tatas nenten gumanti mapaiketan ring tincap kauripan para istri ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh, Kecamatan Petang, Kabupaten Badung.  +
Tatujon pangulatian puniki tan sios angulati lan mitatasin punapa punapi pikenoh tincap kaweruhan,investasi lan ekonomi mantuka ring kawentenan katiwasan ring Kabupaten Karangasem. Wawidangan puniki kajudi dados genah pangulatian seantukan rauh mangkin Kabupaten Karangasem kantun kasengguh madrebe tincap katiwasan sane ngalangkungin maka akutus Kabupaten siosan ring Provinsi Bali. Observasi non-partisan ngawigunayang data sekunder sane kamolihang ring Badan Pusat Statistik Provinsi Bali lan Badan Pusat Statistik Kabupaten Karangasem kadadosang pamargi mupulang data sane kapilih ring pangulatian puniki. Data tincap kaweruhan,investasi, ekonomi lan tincap katiwasan sane kapupulang ngawit warsa 2010-2019 raris kaselehin ngawigunayang teknik analisa regresi linier berganda. Manut pangulatian raris kapanggihin gumanti tincap kaweruhan, investasi lan ekonomi maka sami maduwe pangerabda sane dahat mantuka ring tincap katiwasan ring Kabupaten Karangasem. Tincap kaweruhan,investasi lan ekonomi mapikenoh negatif lan signifikan ring indik katiwasan. Variabel sane madrebe pikenoh utama katiwasan ring Kabupaten Karangasem tan sios ngeninin investasi.  +
Para angga panureksa sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang Para sameton sareng sami sane tresna sihin titiang Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang panganjali umat, om swastyastu. Bagia pisan manah titiang rahinane mangkin, sangkaning pasuecan Ida Hyang Widhi Wasa, titiang kaicen galah ngaturang sarin-sarin manah titiange ring lomba Wikithon puniki. Suksma aturang titiang majeng para angga panureksa miwah tim BASAbali Wiki sane sampun ngwacen tulisan titiange. Ring sajeroning nyalanang swadharman pinaka pamucuk Bali, pikobet sane pinih mabuat sane patut iraga tangar inggih punika pikobet sampah plastik. Tukad lan pasisi iraga sampun kacemar, ngancem kelestarian palemahan miwah karahayuan parajanane. Sang sané pacang dados pamucuk ring Bali, patut prasida ngamargiang kebijakan sané ketat miwah nyokong inovasi ramah lingkungan mangda prasida nyuciang Bali saking sampah plastik. Ngiring sareng-sareng ngwangun pulo sané lestari miwah asri antuk generasi sané jagi rauh. wantah asapunika sane prasida aturang titiang dumogi napi sane aturang titiang prasida kauratiang pinaka dasar program kerja sane kautamayang olih calon pemimpin sane kapilih ring warsa 2024  +
MABINA-BINAYAN SAKEWALA KANTUN MASIKIAN, PUNIKA PANCASILA Sampunang ngawi pabinayané punika dados ngawinang biyuta.Dadosang pabinayan punika pinaka silih tunggil praciri rikala mabangsa lan mapanegara mangde setata sinah luwih antuk kawibuhan warna, saha sampunang manadosang pabinayan punika pinaka silih tunggil momo angkara nyapa kadi aku rikala mapikayun lan malaksana duaning pabinayanné punika sané ngawinang mapalasan saha ngawinang bangsa lan negara ngasorang. Lan sareng-sareng pakedek-pakenyum diastun iraga melenan. Uli Bedulu ke Singaraja,ke peken meli biu Dirgahayu Republik Indonesia, sane kaping pitung dasa pitu (77)  +
Angenan inggih punika sentir sakadi lingga sane malakar antuk kau-kau, ring tengah kelapane punika madaging beras, kulit adeng ayam utawi bebek, minyak kelapa, benang bali/sumbu miwah jinah bolong. Ring luhurnyane madaging lilit-litan benang mawarna-warni, putih kuning, utawi tri datu. Angenan puniki kagenahang ring luhur pasirepan utawi ring tangkah anake seda. Ring rahina pangabenan angenan punika kabakta olih pasemetonan sang sane seda ka setra santukan jagi ka lebur.  +
Om Swastyastu, dumogi rahayu sareng sami. Ring jaman sane mangkin, jaman serba instan, teknologi nyansan maju, jaman serba digital, punika mawinan iraga dangan ngamolihang informasi tur dangan nyobyahang informasi. Puniki taler sane mawinan disinformasi makeh kapanggihin. Ri kala iraga manggihin informasi utawi orti ring sosial media, iraga patut disiplin ring sajeroning pamineh mangda iraga sida nureksa informasi utawi fenomena-fenomena sane kapanggih ring media sosial. Tedun manumadi dados jadma pinaka rariptaan sane utama duaning iraga madue sane kabaos Tri Pramana, inggih punika Sabda, Bayu, lan Idep. Saking Idep puniki iraga prasida nureksa sane encen informasi sane patut, sane jakti, lan sane encen informasi sane kaon tur guyu. Utamanyane iraga dados krama istri sampun seyogyanyane nenten wantah nyarengin rasa utawi hati ri kala manggihin orti ring media sosial. Disinformasi puniki sering pisan kakeniang duaning orti sane pateh raris kasobyahang terus utawi berulang-ulang, ngawinang istri-istri sane ngawacen sampun biasa lan menganggap orti punika patut tur jakti. Ring para krama istri sareng sami, ngiring anggen pamineh/ wiweka rikala manggihin orti orti ring media sosial. Sepatutnyane selehin dumun sadurung nyobyahang orti inucap mangda iraga nenten sareng nyobyahang berita hoax.  +
Om swastiastu.MERDEKA.Sane wangiang titiang para angga panureksa ,sapunika taler para semeton yowana sareng sami sane tresna sihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring ida Sang Hyang widhi wasa .duaning sangakaning pasuecan ida irage sareng sami prasida mapupul iriki, sajroning acara WIKITHON PARTISIPASI PUPLIK BALI BERORASI. Ring galahe sane mangkin lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurde ANGGE HAK MEMILIH SANE BECIK. PEMILU, sane kemargiang panegara Indonesia puniki kemargian 5 warsa apisan napkal pemilu punika jagi memilih anggota legislatif ring tingkat kabupaten, provinsi miwah ring dprri.Pemilu punika ketah sampun kasengguh utawi kebaos pesta rakyat nika mawinan ngiring ngawit sane mangkin metaki-taki sarengin pesta rakyat punika ,sampunang meneng ring jero ngiring rauh ke TPS anggen hak -hak suaran soang soang ,duwaning suaran duwene punika jagi menentukan nasib bangaaa Indonesia puniki. Kewanten titiang banget mapinunas majeng ring ratu ida dane sareng sami ,sampunang pisan kantos kayun keninine junah suaran ida dane puniki jagi ketumbah ,duwaning suara duwene puniki jagi ayahan 5 warsa ,nika mawinan titing matur ring ida dane sareng sami sapa sire sane jagi kacoblos sapusira sane sampun dipercaya,mersidayang jagi ngewakilin ratu ida ida dane sareng sami ngiring punika pilih. Inggih ratu ida dane sareng sami sane dados unteng utawi sane mabuat pisan ring pidarta punika nenten tios,pemilu rauh nyane 5 warsa apisan ,nika mawinan ngiring sareng sami anggen hak pilih duwene rauh ke TPS jagi nyoblos wakil duwene soang-soang sane sampun di percaya .Pilih nganggen hati duwene sampunang milih ulian jinah. Ratu ida dane sareng sami wantah akadi punika ORASI mebahasa bali sane jagi aturang titiang ring rahina sane mangkin.Nawita atur titiang sane nenten manut ring arse Ida dane sareng sami ,nenten lali titiang nunas geng rena sinam pura turmaning jagi puputang ty antuk parama santi Om santi,santi,santi om.  
Angin sane kesyar kesyur rikala musim panes Kanti ngainang Don Don ulung ngainang hatine tentram  +
De kadene raksasa gen ngelah solah ane jele, nanging raksasa ada mase solah luwung ne. Tuah amonto manusa ne nawang, wantah kajelekan dogen setata merasa paling beneh. Kadi Ogoh Ogoh puniki ane madan Angkara Murka, pragat nganggo emosi yening matutur ajak krama. Kadene krama ento sing ngelah rasa, ane beduran sube je merasa paling bise lan ngerase paling beneh yen nyalanang gae. Pang sing care munyi dongkang di kajeng Kliwon e, mamunyi cepok jek nyakitang keneh. Nanging disubane merase perlu ajak krama, jek aeng pesan becik ne matutur, adi disubane misi keneh ne jek mebading kori munyi ne maluan ento.  +
De kadene raksasa gen ngelah solah ane jele, nanging raksasa ada mase solah luwung ne. Tuah amonto manusa ne nawang, wantah kajelekan dogen setata merasa paling beneh. Kadi Ogoh Ogoh puniki ane madan Angkara Murka, pragat nganggo emosi yening matutur ajak krama. Kadene krama ento sing ngelah rasa, ane beduran sube je merasa paling bise lan ngerase paling beneh yen nyalanang gae. Pang sing care munyi dongkang di kajeng Kliwon e, mamunyi cepok jek nyakitang keneh. Nanging disubane merase perlu ajak krama, jek aeng pesan becik ne matutur, adi disubane misi keneh ne jek mebading kori munyi ne maluan ento.  +
Sedek dina anu, Nang Kocong ngaba angsa ka pondokne. Buin manine, angsa ento mataluh emas. “Angsa sakti,” keto munyine Nang Kocong. Ia ngenggalang ngaba taluhe ento ke peken. Ia dot nawang kasujatian taluh emase ento. “Niki saja-saja taluh emas,” keto munyin dagang emase. Mael pesan taluhe ento bayaha teken i dagang. Sekat ento, angsa terus mataluh emas. Ane jani, Nang Kocong ngelah roras taluh emas. Nanging ia tonden lega. “Icang dot apang angsane mataluh emas ane liu apang icang enggal sugih,” keto kenehne Nang Kocong. Disubane dinane ento angsane liu mataluh emas, Nang Kocong tonden masih lega. “Liunang mesuang taluh emas apang icang tusing buin ngantosang buin mani puan. Icang dot enggal sugih. Icang lakar nampah angsane ento lan nyemak makejang emas di basangne,” keto papinehne Nang Kocong. Nang Kocong lantas nampah angsane, nanging prajani ia tangkejut. Tusing ada taluh emas di basang angsane. Nang Kocong nyeselin raga. Yen tusing tampah angsane, pasti sabilang wai maan nuduk taluh emas. Keto upah anake rengka.  +
Ada katuturan satua I Angsa masawitra teken I Kerkuak. Sadina-dina I Angsa teken I Kerkuak setata bareng-bareng ngalih amah ka tegale. I Angsa parilaksanannyane polos, jemet tur wicaksana. Maelenan teken I Kerkuak bikasnyane jele, demen ngae rusuh tur dayane liu. Sedek dina anu I Angsa paling ngalih amah-amahan sawireh di tegale suba telah amah-amahane. Kema lantas i Angsa ka tukad dangin desa, ditu ia nolih liu ada be. Makeneh lantas I Angsa ngajak I Kerkuak kema ka tukad dangin desa ngalih amah-amahan. “We Kerkuak di tegale suba telah amah-amahane, lan bareng ajak icang ka tukad dangin desa ngalih amah-amahan,” keto munyine I Angsa. “Ye jeg ngepas sajaan, basang icange suba layah! Mai enggalin kema!” saut I Kerkuak. Disubane neked di tukad dangin desa ditu lantas I Kerkuak nolih liu ada be, pesu lantas daya corahne I Kerkuak. “Yen ne dum ajak I Angsa sinah lakar bedik icang maan ngamah, krana basang icange cenik, jeg liunan I Angsa maan ngamah krana awakne gede liu ngidaang ngamah be,” keto krebeten kenehne I Kerkuak. I Kerkuak lantas nunden I Angsa numanang be. “We cai Angsa yen jani amah bene onyangan sinah buin mani puan sing ada buin ane lakar amah, tumanang bene!” “Ye saja, adi tumben beneng otak caine, lan jani punduhang bene,” saut I Angsa. I Angsa teken Kerkuak tuun lantas ka tukade ngalih be tur lakar punduhanga. Suba lantas liu maan be tur suba mapunduh bene, I Angsa ngajak I Kerkuak nyawenin bene baan don kladi. Gumine suba sanja tur ngancan wengi ditu lantas I Kerkuak ngajakin I Angsa mulih. “Angsa jani suba meken peteng lan mai mulih, mani biin mai!” keto munyine I Kerkuak. “Mai nake jani mulih, mani buin mai!” Majalan lantas I Angsa ngajak I Kerkuak mulih, nanging disubane I Angsa neked jumah, I Kerkuak malipetan kema ka tukad dangin desa. Jeg telah kajanga bene ane suba punduhanga, kema lantas abana ka beten punyan pulene. Jeg kedas sing masisa kanti nang abesik bene. Suba lantas semengan teka I Angsa ngalih I Kerkuak lakar ngajak ngalih be ane punduhanga dibi di tukad dangin desa. Suba neked di tukad dangin desa, makesiab I Angsa jeg don kladi dogen enu, bene telah ilang abesik sing masisa. “Yiihhhh kija malaib bene, adi besik sing ada masisa. Ajaan gumi kali yuga be suba masawen bisa ilang plaibang maling” keto munyine I Angsa mamedih. Masaut lantas I Kerkuak, “Yiihhh ngudiang bene telah ilang, nyen ja ngamah ne? Bisa ada cicing mai dibi petengne ya mirib ngamah bene onyangan!” Paling jani I Angsa ngalih amah sawireh suba telah bene ilang. Nanging I Angsa tusing ja sebet, krana suba nawang apa ane madan karma phala. Jele parilaksanane jele masi kapanggih keto masi yen melah parilaksanane melah masi kapanggih. Jani ane maling maan ngamah be nah buin mani puan lara sane katemu. Indang-indeng I Angsa paling ngalih amah nanging I Kerkuak betek basangne maan ngamah be di beten punyan pulene. Kanti betekan basangne Kerkuak ngamah, masisa lantas bene. Teka lantas I Cicing gudig nagih ngidih bene I Kerkuak. “We kerkuak baang ja icang ngidih bene abedik, basang icange layah tusing maan ngamah.” Masaut I Kerkuak, “Ye mai-mai neh amah be icange! Cang suba betekan.” Ditu lantas I Cicing gudig ngamah be, kema lantas I Kerkuak ngalih I Angsa. Suba lantas tepukina I Angsa, orahina lantas I Angsa ajak I Kerkuak ada Cicing ngamah be. “We angsa, ditu di beten punyan pulene ada cicing ngamah be! Mirib ia ne ngamah bene ane alih ibi!” Ditu lantas I Kerkuak ajak I Angsa ngintip, jeg saja ada cicing gudig ngamah be ked tulangne liu ditu. “Saja jeg cicinge to mlaibang bene, nah depang suba, amah-amahan nak nu dadi alih mirib I Cicing Gudig sing ngamah-ngamah telung wai,” keto munyine I Angsa, nu masi pedalem teken anak len yadiastun ia pedidi konden maan ngamah. Liang kenehne I Kerkuak sawireh ane ngamaling sing ja len tuah I Kerkuak, nanging i cicing gudig tuduha ajak I Kerkuak. Aine suba endag, I Angsa ajak I Kerkuak lantas ngalih amah-amahan kema ka tegalne Pan Berag. Suba neked di tegalne Pan Berag, I Kerkuak ajak I Angsa nolih ada kolam liu misi be nanging kolamne dalem. Madaya I Kerkuak nunden I Angsa tuun ngalih be sik kolamne Pan Berag. “We Angsa cai dueg ngelangi kemu tuun juk bene di kolame!” Masaut I Angsa, “we kerkuak kolame ne nak ada ane ngelahang, da ngaba bikas jele nyanan nemu sengsara! Cang sing nyak ngemaling!” Ulian layah basangne I Kerkuak jeg kemu lantas ia tuun ka kolame, konden neked di kolame saget sangket jaring batisne I Kerkuak ulian dengang sing nolih apa-apa. Lantas I Kerkuak mati telah kilit jaring. Nah keto ba upah anak demen mabikas jele tusing ngelah rasa pedalem teken timpal, loba stata ngenehang dewek pedidi, stata malaksana corah tusing taen ngenehang apa ane lakar bakat yening malaksana jele.  
Telaga ento asri pesan. Yehne ening. Bunga tunjung warna warni tumbuh di tengah telagane. Angsa saling kepungin macanda girang. Dikenkene malomba makeber ngiterin sisin telagane lantas maenceg di punyan kayune. Angsa tua mapangenan di sisin telagane. Ia ningalin cucun-cucunne maplalianan saling simbuhin. Nadaksara ia tangkejut sawireh ada ane nakonin. “Rahajeng semeng, Angsa Tua! Dadike tiang nimpalin?” “Rahajeng semeng, Celepuk,” saut Angsa Tua. I Celepuk sawai singgah ka telagane ento. Umahne joh uling telagane. “Sing ada telaga melah di jagate, sajaba dini icang ningalin telaga rawit buka kene. Dadike icang nginep dini?” Angsa Tua girang ningehang pangidih I Celepuk. Ia marasa tusing padidiana, ada lakar ajak mapangenan di sisin telagane. Ipun seleg nuturang idupne ane lawas. I Celepuk bangga nuturang tongosne mamondok. Nongos di alas bet di bongkol gununge. Uling tongosne ento, beburon ane idup ditu nyidang ningalin sakamata ane dumilah. Sakewala tusing makelo Angsa Tua ajak I Celepuk maan nutur. I Celepuk mulih nelokin kulawargane. “Yen ada galah, singgah ka pondok icange nah!” keto pangidih I Celepuk tekening I Angsa Tua. Angsa Tua buin padidiana mapangenan di sisin telagane. Ia inget teken pajalan idupne pidan. Jani suba tua, sinah enggal ngalahin pianak cucu ka tanah wayah. Ia inget ajak I Celepuk, dot nuturang idupne lawas. Prajani ia ngelah keneh mlalinin I Celepuk. “Cucu pekak ajak makejang. Satonden pekak mati, pekak dot ningalin tongosne I Celepuk ane dumilah di bongkol gununge,” keto Angsa Tua masadok teken cucu-cucune. Disubane pianak cucune cumpu, Angsa Tua makeber ngalih tongosne I Celepuk nongos. Makelo ia ngalih-ngalihin umah timpalne. Punyan-punyanan kayu gede turin bet mentik di bongkol gununge. Disubane matakon-takon, ia neked di tongosne I Celepuk. “Celepuk, dija cai? Icang Angsa timpal caine teka mlalinin!” keto Angsa Tua kuuk-kuuk. “Icang dini di guok kayune. Yen suba matan aine engseb, cai dadi macelep. Icang sing nepukin apa tengaine.” Angsa Tua ane kenyel lantas mareren di bongkol punyan kayune gede. Ia ngantosang matan aine engseb. Ia kadaut ningalin sakamata ane dumilah uling guokne I Celepuk. Nadaksara uling bet-bete nengok juru boros natad sanjata. Ningalin angsa malengok di bongkol kayune, I Juru Boros ngenggalang ngedeng katik bedilne. Dor! Angsa Tua mati. Makelo sajan I Celepuk ngantosang sapetakan Angsa Tua. Ia ngalahin sebune, makeber milehan ngalihin Angsa Tua nanging tusing tepukina. Keto masih pianak lan cucune ane nongos di telagane angen tekening pekakne. Nanging Angsa Tua tusing mulih. Makelo-kelo ada orta pekakne mati kena tembak. Makejang ngeling, “Tusing nyidang narka patekan matine!”  
Nglestariang Taru sane produktif taler ngelestariang taru sane mebuat anggen upakara yadnya  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Riska Antari sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Idup sederhana tur apa adanya ento tusing ada pelihne. Daripada memaksakan diri apang ngenah sukses, sugih, berhasil. Apa ada, ento kanggoang anggon sambilang berusaha apang idupe ene nyansan ngeluungan. Tegarang ja tingalin ento I pocong, mamodal kain putih mategul tali, ia suba berhasil nyalanang tugasne dadi hantu, ngae anake takut, jejeh sing kadi-kadi. Keto mase I raga dadi manusa, patut idup sederhana ane penting tugas, tujuan ragene terlaksana. Adanan idup sederhana daripada bergelimang harta tapi hasil melog-melogin anak, hasil nyilih dini ditu. Sing beneh keto nyama? Ene wantah pendapat pribadi, dadi gugu dadi sing. Rahayu, semeton.  +
“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?” Om Swastiastu; Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami. Bali wantah silih tunggil destinasi wisata sané kasenengin olih wisatawan domestik miwah mancanegara. Nanging, kawéntenan krama lokal miwah wisatawan sané akéh ring propinsi puniki ngawinang akéh pisan sampah. Indiké punika ngawinang Bali dados ikon pariwisata Indonésia sané nénten kaunggahang ring peringkat pariwisata dunia. Limbah punika wantah silih tunggil pikobet sané patut kauratiang, ngawit saking kawéntenan sampah ring tukad sané ngungsi ka segara ngantos sampah sané ngusak margi-margi ring nusa déwa. Sané dados pikobet, akéhan sampah punika marupa plastik sané méweh pisan karusak. Pengaptin titiange majeng ring calon menggala Bali sane kapilih ring Pemilu 2024 niki, sumangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margi agung. Ainggih, wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om  +
Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani. Oleh Para Calon Pemimpin Bali?" Om Swastiastu: Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami. Bali inggih punika provinsi sane sugih pisan mawit saking budaya tradisi,makanan, genah wisata muah sane lianan. Nike sane ngawinan para turis-turis saking dura negara rauh meriki ke Bali. Turis-turis, sane rauh punika ipun, nenten uning antuk kawentenan awig-awig. ring Bali. Conto sane pinih kongkret bule sane sane nenten nganggen busana munggah ring genah suci sane megenah ring sinalih tunggil pura ring Bali, wus kenten kasus bule ugal-ugalan makta sepeda motor ring jalan raya. Pengaptin titiange majeng ring calon menggala Bali sane kapilih ring Remilu 2024 niki. Sumangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane. rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margi agung. Ainggih, wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang numas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om  +
Ring jaman modern cara Jani ne Liu pisan sampah di masarakat ane mabejug, lunan masarakate tonden nyidang ngelenang sampah organik muwah sampah anorganik. Ento ngaenang leluu ne mecampur lan mabejug. Tata cara ngolah lulu di Bali enu dadi pakeweh. Yen luu ne tusing melah Baan ngolah ngidang maprewesa jele, cara banjir ukian luu ane mabejug di jlinjinge. Polusi udara ulian nunjel Lulu ngawag-ngawag. Keto mase ada penyakit ulian buyunge Liu. Buyunge ane Liu ento pesu ulian sampah ane mabejug. Lenan teken ento, Liu sampah ane entungan ke segara ane ngae ekosistem ne usak. Muwah Liu sampah ane entungan ring Tempat Pembuangan Akhir (TPA), ane kondisi wewidangane tusing melah, ento awanan kramane merasa tusing Nau. Ento ngawinan para calon pemimpin Bali patut mesuang kebijakan tur ngenehang kenken carane ngolah luu ane melah di masarakat, Apang bin mani ngidang medikan luu Sane mabejug.  +
Nyen ane tusing nawang Mixue? Produk minuman sepat saji uli Cina. Yen ada ruko kosong, tusing makelo pasti lakar dadi gerai Mixue. Apa ane ngranang Mixue menjamur? Ada ane ngorahang ajine mudah, jaan, apang milu kekinian, pokokne magenep. Terus nganti pidan iraga dadi konsumen dogen? Uli ribuan anak muda seken sing ada ane ngidang nyaingin Mixue? Pemerintah coba jani turun ke lapangan, kunjungi UMKM di daerah, bantu promosian, atau yen dadi tunas, gaenang kebijakan apang pengusaha-pengusaha muda diberi kemudahan peminjaman modal di perbankan. Mixue ento luung, menyerap tenaga kerja, tapi pasti lebih luung yen usaha anak Bali bisa seviral Mixue.  +
Punapi gatra semeton? Sampun maan malali ileh-ileh, magaé utawi mulih kampung rikala merainan? Punapi rasané, sampun aman lan mulus buka salju utawi ngaénang sirah uyeng-uyengan? Makudang-kudang krama ngorahang jalan di Bali sampun luung, nanging akéh sane ngorahang jalan di Bali nu usak. Denpasar dados ibukota provinsi Bali sai katingalin akeh jalan sané usak. Punapi sareng jalan ring désa lianan. Akéh wilayah sané margane ambruk, malubang lan jebol. Pemeliharaan lan perbaikan jalan punika sampun sai nanging ring makudang-kudang jalan manten. Akéh daerah sané kari usak kanti makudang-kudang tiban nanging durung polih wantuan. Makudang-kudang artikel lan media sosial sai ngabarin kemacetan, kecelakaan, lan pengiriman barang sané makelo pisan, nanging kidik sane uning faktorné inggih punika kerusakan jalan. Jalan sané usak ngaenang kramané keweh ngeliwatin lan pekerjaan, pengiriman barang lan perdagangan dados terganggu lan nganggu ekonomi masyarakat. Ring pemilu 2024 punika dados harapan krama Baliné antuk revitalisasi pemerintah sané anyar ring perbaikan lan pengembangan masyarakat sané kamulai ring permasalahan utama inggih punika permasalahan jalan. Pemerintah patut nyidaang ngalokasiang dana sané wénten anggén pembangunan jalan sané merata. Jalan punika sisi penting ring kahidupan masyarakat, apabuin akéh wisatawan luar negeri ring Bali. Sawiréh punika ngiring ngemargiang perbaikan awal inggih punika perbaikan jalan. Apang jalan sing putus Silih malu satus Ngiring nincapang pakaryan tulus Apang harapan nénten pupus  +
Om Swastiastu Suksma aturang titiang majeng ring pangenter acara antuk galah sane sampun kapaica ring pasikian titiang Sane wangiang titiang angga parwataka sane sampun prasida ngelaksanayang acara sane becik sekadi mangkin Bapak miwah ibu calon Dewan Perwakilan Daerah Dapil Provinsi Bali sane banget kusumayang titiang Taler para pamilet wimbakara orasi utawi pidarta sane banget tresnasihin titiang Sedurung nyane lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia miwah suksmaning manah majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa riantukan sangkaning asungkarta waranugraha Ida titiang ping kalih ida dane sareng sami prasida mapupul iriki jagi ngemiletin wimbakara orasi utami lumbrahnyane pidarta basa bali ring rahina sane becik sekadi mangkin. Munggguin asapunika orasi utami pidarta basa bali sane jagi aturan titiang memurda PASAR AMBARALAYA Inggih ida dane sareng sami, Ring galah sane mangkin titiang jadi ngaturang orasi nenten mabantang macet utawi sampah, idiki punika sang nayakapraja sampun sami madue solusi. Nanging orasi titiang puniki madue bantang peningkatan ekonomi lan UMKM Bali ring masa digitalisasi sane malarapan antuk aplikasi PASAR AMBARALAYA. Bali pinaka pulo sane alit nanging madue akeh sane kawastanin sumber daya alam miwah budaya sane adi luhung, antuk punika bali taler kabaos pulo dewata, pulo seribu pura, pulo budaya. Sane mangkin bali kabaos taler pulo pariwisata, riantukan manut CCN Indonesia maosang yening ring bulan juli 2023 wenten 3,1 juta wisatawan saking dura negara sane rauh ke bali, Badan Pusat Statistik malih negasan wenten 46,72% wisatawan dura negara sane rauh ke bali, miwah bali wenten ring peringkat kapertama ring Indonesia pinaka daerah tujuan wisata dunia. Kewantanan pariwisata ring bali akeh ngemolihang pikenoh minakadi akeh parajanane ngemolihang pekaryan, akeh kewangun hotel, restoran, miwah genah-genah obyek pariwisata, taler sane pilih utama pariwisata ngardinin ekonomi ring bali dadoh becik miwah landuh. Yening inargamayan titiang pariwisata lan ekonomi sekadi nyepeg yehe tuara ngidang pegat, nenten presida kapalasin, yening nenten wenten pariwisata, ekonomi ring bali tambis-tambis sayan ical, pinaka conto ritatkala wenten gering agung covid-19 ring bali, akeh pisan sene keni pikobet sekadi ekonomi taler pariwisata, manut databoks maosang yening ring masa gering agung covid 19 wenten 46,67% sane dados pengangguran, utawi akeh sane ke PHK. Riantukan sekadi punika akeh parajana sane ngewangun UMKM, sekadi ngadol ajengan ring pasar, madolan tisu ring sisin margi, maadolan sarwa papayasan utawi skincare nenten je punika kemanten akeh parajanane sane meadolan ring e-coommerce sekadi aplikasi-aplikasi online shop. Kawentenan e-coommerce puniki sekadi butik utawi tiuk, sane prasida taler ngemetuang pikobet sane ngeranayang UMKM ring Indonesia taler ring Bali merana/jerih, riantukan kawentenan oknum-oknum sane meadolan ring e-coommerce nenten ngangge sane kewastanin harga pasar, ipun meadolan mudah-mudah pisan, sinah ngawasanayang UMKM ring bali sepi bilih-bilih prasida bangkrut. Pinaka conto semeton titiang, dumun ipun ngadol sarwa papayasan utawi kebaos skincare ring e-coommerce miwah ring toko, ipun maadolan lais pisan, nanging sangkaning kawentenan e-commerce taler para oknum-oknum saking dura pulo utawi dura negara sane maadolan pada mudah-mudah sane nenten nginutin harga pasar, sekadi punika ngawianan ipun bangkrut. Sane mangkin ipun dados pengangguran utawi nenten medue pakaryan, punika wawu tuah asiki conto kemanten ida dane, napike para nayakapraja nenten wenten urati ring pikobet punika? Ida dane sareng sami sane wangiang titiang Ring rahina sane becik puniki titian jagi nguningayang siki solusi mangda UMKM ring bali prasida dados UMKM Bali Bangkit. taler prasida nyalanang pituduh guru wisese inggih punika Ekonomi Kreatif . nanging sane ngawinan e-coommerce rusak nanten je tios oknum-oknum sane meadolan nenten ngangge harga pasar melarapan antuk aplikasi puniki ngemetuang kerahayuan. Aplikasi utawi e-coommerce puniki kawastanin PASAR AMBARALAYA. Pasar ambaralaya medue kelebihan sekadi anak sane maadolan ring aplikasi puniki wantah krama bali kemanten, riang aplikasi puniki sampun wenten harga pasar sane nneten dados kelintangin, aplikasi puniki nenten wantah ngadol kebutuhan rumah tangga kemanten nanging prasida doados genah ngadol serana upakara sekadi tamas, ceper, miwah bebanten lianan. Kaping untuat ring aplikasi puniki wenten kawastanin jasa kurir, kurir puniki prasida dados titi pengancan mangda nenten wenten malih krama bali sane dados pengangguran. Santukan manut data bali.bps.go.id ring warsa 2023 wenten 72.421 krama sane nenten madue pakaryan utawi dados pengangguran. Pamicutet orasi titiang rahinanne mangkin inggih punika, kawentenan e-coommerce utawi aplikasi onile shop sekadi butik utawi tiuk. Sane prasida ngametuang piobet. Mejalaran antuk pikobet punika titiang medue 1 solusi mangda UMKM ring bali dados landuh inggih punika aplikasi PASAR AMBARALAYA Punika mawinan titiang banget mapinunas majeng ring guru wisese utawi sang nayakapraja mangda prasida nangingin pinunas titiang puniki. Wantah sekadi asapunika sane prasida aturan titiang, Sang Bima mentang gada, Barong Bangkung di Mangupura, Titiang jadma kalintang wimuda kirang langkung nunas pangampura puputan titiang antuk pramasanti Om Santhi, Santhi, Santhi Om  
Ngoyong di Bali, tapi sing bisa mebasa Bali? Apa kata dunia? Mai melajah bareng... Ne jani ade apps basa Bali online ane canggih, Bli... Donlod naa Pang nyidaang ngajain iyang mebasa Bali, Bli...  +
Indonesia inggih punika negara sané sugih pisan antuk pabinayan budaya, agama, miwah basa. Iraga pinaka manusa patut prasida nglimbakang rasa toleransi. Pinaka krama sane madue agama pastika iraga patut nglimbakang rasa toleransi majeng ring krama sane maderbe agama sane tiosan. konsep Tat Twam Asi sane mateges titiang dados semeton lan semeton dados titiang. Konsep puniki prasida kaanggen pinaka panuntun anggén nglimbakang toleransi miwah moderasi agama ring kahuripan iraga. Twam Asi mateges "Inggih punika semeton, semeton punika ipun". Kruna "itu" mateges Brahman utawi wit sakancan kahuripan. Nanging kruna "angkau" inggih punika Atman utawi jiwa sane nguripang sakancan sane wenten. Punika mawinan iraga prasida maosang indik jiwa sane magenah ring sajeroning soang-soang manusa mawit saking sumber sane pateh inggih punika Brahman utawi Ida Sang Hyang Widhi. Tat Twam asi puniki prasida kamargiang ring palemahan. Indiké punika minakadi nulungin tetangga sané nandang kamewehan, nulungin anak sané ulung saking sepeda, utawi nglumpukang jinah anggen nulungin para korban bencana alam. Sajaba manusa, piteket puniki taler prasida kamargiang ring buron miwah entikan, minakadi miara tetanduran, rajin ngumbah buron ingon-ingon miwah nenten sengaja nyakitin buron. Yening konsep Tat Twam Asi punika prasida kalaksanayang ring kahuripan, sinah pacang wenten kerahayuan antar agama ring negara Indonesia.  +
Bali kasub pinaka pusat seni lan budaya ring Indonesia, antuk tradisi seni sane sugih lan mabinayan. Silih sinunggil inggih punika seni tari. Tari Bali prasida kamargiang antuk malajah gerakan miwah teknik tari Bali. Ring seni tari Bali, soang-soang gerak madue arti miwah arti sane dalem, sakadi nyihnayang legenda, mitos, utawi kepercayaan sane kaanut olih krama Bali. Ring Bali wenten makudang-kudang tari, minakadi tari Condong, tari Pendet, tari Sekar Jagat, miwah sane tiosan. Sakewanten ring Bali wenten makudang- kudang tari sane kasub minakadi tari Kecak, tari Barong miwah tari Legong. Tarian Bali nenten ja wantah kamargiang olih krama Bali kemanten, nanging taler olih para janane saking dura Bali sane seneng pisan ring budaya Bali. Sujatinipun, akeh wisatawan rauh ka Bali antuk nyingakin pagelaran tari Bali. Nenten ja wantah para wisatawan kemanten sane meled malajah utawi ngranjing ring sanggar mangda prasida menari tari Bali. Seni tari ring Bali sampun mabukti becik,duaning punika ngiring iraga nglestariang budaya Bali, minakadi antuk ngamargiang budaya seni tari.  +
[BA] Kakawin Arjuna Wiwaha inggih punika modifikasi saking carita sejarah ring Mahabharata, utamannyane Adi Parwa. Kakawin puniki nyaritayang indik palampah Arjuna ngaruruh sanjata sakti pasuecan Bhatara Siwa. Duk warsa 1019-1042, carita Arjuna matapa puniki kasalin basa tur kasurat marupa kakawin mabasa Jawi purwa olih Mpu Kanwa. Pangriptan kakawin puniki kalaksanayang duk kaprabon Raja Airlangga. Ring pangawit kakawin puniki wenten carita indik Arjuna nglaksanayang patapan ring Giri Mahameru, matetujon ngamolihang sanjata saking Bhatara Indra. Laut punika, ida kagoda olih dedari. Kewanten Arjuna lulus ring gegodaan punika. Maka pasueca, ida kaicen sanjata sakti olih Bhatara Indra. Wenten taler carita daweg Arjuna ngamademang raksasa Niwatakawaca sane ngusak-asik ring swargaloka tur ngawe para dewatane sami pada ngungsi. Kakawin puniki, yadiastun ring akudang carita tan anut ring sejarah aslinnyane, wantah kaloktah pisan ring Bali. Kakawin puniki pinih sering kaketus tur kaplajahin ring sekolah-sekolah. Kewanten, yening kadadosang rujukan sejarah, kakawin puniki tan anut duaning akeh satuannyane kamodifikasi. Wenten makeh pahpahane nenten manut ring Mahabharata manut aslinnyane sane karipta olih Ida Maharsi Wyasa. Nika mawinan, kakawin puniki ngranjing ring karya sastra, boya sejarah.  +
Murda : Arsitektur Rumah Bali yang Hilang Penulis : Luh Ayu Wipra Dharmapatni Prabali Kategori : Masyarakat Umum Caka :2023/2024 Sekolah : SMA N 1 UBUD Genah : Peliatan, Ubud, Bali Sane Wangiang Titiang, Bapak Kepala Sekolah Miwah Guru-guru Ida dane para sisia sareng sami sane dahat asihin Om Swastyastu, Pinih kapertama ngiring iraga sareng sami nunas icamajeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, iraga prasida mapupul jagi ngebaosan nanginin indik "Arsitektur Rumah Bali yang Hilang". Ida-dane Sameton Sinamian sane Wangiang Titiang, Saking nguni para undagi Bali teleb pisan tur nganutin uger-uger utawi pakem rikala ngwangun wangunan, mawinan uger-uger pawangunan ring Bali sakadi sané kauningin ring rontal Asta Kosala Kosali utawi Asta Petali. Undagi jaman purwa nénten purun medal saking konsep sané sampun kagaris olih para leluhurnyané, kantos kauningin wénten konsep tata ruang Tri Loka utawi Tri Angga, inggih punika ngepah areal hunian manados tiga inggih punika nista, madya miwah utama utawi bhur, bwah miwah swah sané pamuputnyané manados konsep Tri Hita Karana miwah pamuputnyané ngembasang konsep orientasi kosmologi sané mawasta Nawa Sanga utawi Sanga Mandala, ngantos konsep keseimbangan kosmologi sané mawasta Manik Ring Cucupu. Ring galah sane mangkin karma punika ngangge sikut, mangda wangun punika prasida kawangun ngautin proporsi sane kaapiang, dados nyaman lan asri. Santukan satate nguratiang genah-genah sane mabuka sane kawastanin natah miwah kawentenan pangaturan galah ring penyediaan bahan bangunan, mangda kaseimbaangan miwa kelestarian alam teteap terjaga. Mangkin kramané akéh ngwangun wangunan bertingkat krana panglimbak jaman. Antuk ngalestariang tanah miwah naur pangargan tanah sané mael. Sane mangkin Bali tan bina ring kota-kota ageng tiosan tur pacang dados kota metropolitan. Sakéwanten sujatinnyané arsitektur Bali sané kantun wantah pura-pura. Inggih wantah asapunika sane prasida titiang aturan, kirang langkung nunas gengrene sinampura. Titiang sineb antuk pramasanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”  
Virus corona sane mawit saking Tiongkok sampun sue nglalah ring jagat Bali. Pemerintah sampun ngutsahayang makudang-kudang pemargi sumangdane virus punika sayan ical. Gering agung punika ngawinang para kramane kaicalan pakaryan. Makueh sane keni PHK santukan nenten wenten tamiu sane rauh ka Bali. Nanging, para kramane nenten nyerah tur setata ngawetuang ide-ide mangda prasida ngrereh pangupa jiwa. Upaminyane sakadi ring foto baduur. Sane seneng ring kesenian dados makarya sanggar utawi genah ngemargiang tuntunan majeng ring sang sane jagi melajahin pariindikan kesenian punika. Majalaran aab jagat sakadi mangkin, akeh sane madue pikayun melajahin pariindikan magender wayang utawi megambel. Geginan punika dados kaanggen mangda prasida ngrereh pangupa jiwa. Yadiastun asapunika, protokol kesehatan patut satata kalaksanayang, mangda nenten wenten malih sane keni baya virus punika.  +
Bali inggih punika daerah wisata sane wenten ring Indonesia sane terkenal antuk seni, adat, lan budayane. ring jagat sekadi mangkin, kesenian Bali punika sane jakti ngranayang Bali terkenal ring dura negara mawit kacingak ring Internet, taler sane ngranayang tamu dura negara punika melancaran ka jagat Baline. minakadi akeh alit2 nenten resep ring anggah ungguh basa bali .Contoh ring ungkur punika prasida ngranayang budaya Bali ne sayan-sayan surup utawi ilang. Mangda nenten sekadi punika, ngiring sareng sami ngelestariang Budaya lan Seni Baline mangda tetep lestari.  +
Gubernur Bali, I Wayan Koster, nekenin pentingnyane ngelestariang budaya Bali. Utsaha sane nyidang ngelestariang budaya Bali, inggih punika ngalaksanayang pawai kesenian. Pawai kesenian puniki liu ngelah kagunaan. Silih tunggil kegunaanyane ngokohin rasa persaudaraan miwah kekeluargaan ring masyarakat. Selain nika, pawai kesenian bali puniki nyidang narik perhatian turis luar negeri sehingga budaya baline ento kakenal neked internasional.  +
Bali inggih punika pulo sane kaloktah kasengguh pulo suarga, pulo siu pura, utawi surga terakhir. Akeh turis saking dura Bali utawi duranegara rauh ka Bali. Sane ngawe para turis kadaut mangda prasida rauh ka Bali nenten ja tios wantah sangkaning seni, adat, lan budaya Bali.Ring aab jagat sekadi mangkin, krama Bali kaaptiyang prasida nyaga karajegan basa, aksara wiadin sastra Bali. Nyujur parindikan inucap, kabuatang pangupaya-pangupaya sane nganutin panglimbak jaman. Bali, selami puniki wantah ngandelang pariwisata sajroning nangiang widang ekonomi. Nanging ring pangelimbak pariwisata inucap, Bali kaaptiyang setata prasida nyaga caciren Bali, sane nenten sida lempas saking seni wiadin budaya, pamekas basa Bali.  +
Aksi nyata perduli lingkungan puniki kamargiang ring Br. Munduk Pakel, Ds. Gadung Sari, Kec. Selemadeg Timur, Kab. Tabanan. Ring rahina Buda, pinanggal Salikur, warsa Duangtali Salikur. Kalaksanayang olih para sisia program studi Sastra Bali, Fakultas Ilmu Budaya, Universitas Udayana,taler kaangkat petugas bank sampah sane megenah ring banjar punika. Genah sasaran mereresik sampun kalaksanayang ring tukad sane tercemar luu plastik, ngeranayang tukad utawi sungai punika nenten becik. Imbas sane sampun karasayang ring aksi puniki maduwe nilai positif sekadi penukaran sampah plastik sane ngicenin timbal balik jinah. nenten pegat saking definisi Tri Hita Karana, kawentenan palemahan sane mateges hubungan manusia dengan alam.  +
Yen ada anak pedih, pasti ia makaik ngorahang adan burone ene. Cicing! Keto ia nglampiasang gedeg basang. Adi tusing adan buron ane lenan anggone? Cara miong, omang-omang, kakul, kedis prit. Ah, anak mabasa ento kesepakatan. Cicing suba kadung macap jelek. Padahal cicing ento buron ane paling setia. Coba baang cicinge ngamah cepok gen, ia lakar setia tur eboh ngajak I raga. Nah, apa jani ane dadi tempo uli sifat cicinge? Jelas sifatne ane setia ento. Keto mase I raga masyarakat lan pemerintah, patut nyonto kesetiaan ane gelahange teken cicinge. Nyak kalah ajak cicing? Yen sing, jalan jani dadi manusa setia.  +
Bali inggih punika pulau sane akehne nganutin agama Hindu, nanging wenten agama liyane cara Islam, Kristen, Katolik, Budha lan Konghucu. Soang-soang agama sube masandingan bareng-bareng lan harmonis, dadi adung maagama di Bali kaadang leket lan harmonis. Asah, Asih, lan Asuh inggih punika tiga prinsip sane patut kalaksanayang ring maagama lan mabraya sadina-dina. Asah negasin antuk penting gotong royong lan saling nulungin antar umat maagama. Asih negasin penting rasa empati lan ngerti perasaan lan pandangan warga sane liyanan, tur ngelaksanayang sane becik sareng warga liyanan. Asuh negasin antuk pendidikan lan pembinaan mangda warga maduwe nilai-nilai manyama braya lan toleransi. Conto sane nganutin adung maagama ring Bali inggih punika perayaan Nyepi, krama Hindu ngelaksanayang puasa (Catur Brata Penyepian) 24 jam. Eksistensi Nyepi niki ten mrasidayang lepas antuk kerjasama antar umat maagama ring Bali, antuk krama non-Hindu nyarengin krama Hindu ngelaksanayang lan maparisolah manut dedabdabane. Conto sane liyane inggih punika kawentenan tradisi Ngejot, krama Hindu lan Islam maang ajengan sareng pisaga antuk cihna suksmaning jagat ring rahina Galungan lan Kuningan. Adung maagama ring Bali liyanan nampek saking kerjasama antar kelompok agama ngelaksanayang masalah sosial (pawongan) lan lingkungan (palemahan). Conto, gereja lan masjid nyarengin pemerintah (guru wisesa) lan krama Bali ngelaksanayang gegaen sosial, ngawit wantuan kaanggo krama lacur nganti gegaen rungu teken lingkungan. Patut yening Bali kasambat pulau toleransi, ngelaksanayang Bhineka Tunggal Ika sane dados semboyan NKRI. Bali sakadi miniatur jagate sawireh sadina-dina sampun ngelaksanayang toleransi antuk adung maagama ring filsafat Asah, Asih lan Asuh.  +
LEK AJAK TURIS ANE PATUH AJAK RAMBU DI TONGOS RAGE SEDANGKAN IRAGE SING PATUH AJAK RAMBU Hampir suai rage nepuk rambu rambu ane sing patuhin ajak masyarakat salah satu ne tongosne ada di pinggir peken bahkan saat ada rambu dilarang parkir nu masih ada tukang parkir yang memperboleh kan parkir motor ditu padahal subo jelas jelas diduurne ada rambu dilarang parkir. Pada suatu hari tepat ne pada hari minggu tiang jalan jalan nganggon sepeda sambil menikmati angin, tepat pada saat ento tiang nyingakin bule/turis ane markir motor tepat di tongosne.  +
"Kuwera Punia Karma, manados dewa utawi raksasa wantah manut papineh ring sajeroning nganggen paridana". Ring galah warsa anyar caka 1945 tur kaaptiang mangda prasida nglimbangkang parilaksana sane becik sajeroning alokasi, nanging sane wenten wantah dugaan korupsi. Dugaan saking institusi pendidikan nyantos ring kementrian. Ngiring sareng-sareng sadar keuangan sajeroning warsa anyar tur galah lapor pajak ring sasih puniki. Pemerintah sadar ring semaya migunayang anggaran madasar antuk akuntabilitas. Krama sadar lan nenten sengsaya lapor pajak madasar antuk integritas.  +
Biu ada, biu adep. Kacang ada, kacang adep. Pokokne tiang kal maadolan napi manten ane penting cucun tiang payu meli susu. Pidan satonden corona manten bedik tiang maan keuntungan, napi malih gumi cara mangkin niki. Rezeki sampun wenten ane ngatur. Maan bati siu rupiah kanggo, maan bati satus tali astungkara masari. Daripada tiang ngoyong nyegogog jumah, adanan tiang madagang dini sabilang peteng. Biasane ada gen ne meli, kadang masisa tapi tusing liu. Ane masisa nike duman tiang ka timpal-timpal ane nyampatan jalan dini. Tiang sadar sing lakar sugih ulian madagang cara kene, nanging ulian dagangan niki tiang nyakan sabilang wai. Astungkara gumine enggal normal cara ipidan, apang aluhan ngalih pangupa jiwa, tusing terbatas peraturan jam malam sareng peraturan sane tiosan.  +
OM SWASTYASTU Suksma aturang titiang majeng ring titiang Dinas Pendidikan Kepemudaan dan Olahraga Provinsi Bali sane sampun ngawentenang pacentokan Bali Berorasi puniki,naler Wikiton. Ring kawentenan sane becik puniki titiang jagi nyihnanyang angga,Wastan titiang Ni Kadek Diah Augista Riyanti saking SMKN 1 Kuta Selatan ring kawentenan puniki jagi ngungayang indik kawentenang ring Masyarakat sane mamurda “ Aturan Lalu Lintas wantah Angin Lalu” Akeh para yowanane ring jaman mangkin mamontoran nenten nganutin aturan naler dereng madue SIM.Kawentenan punika baya pisan majeng ring dewek miwah anak lianan. Tiang silih sinunggil yowana uning ring kawentenan punika. Uning makta montor ngaenang kenehe demen, nanging wenten pisyarat sane patut kadruenang rikala mamontoran inggih punika SIM. Yening iraga nenten madue SIM, iraga patut naenang kenehe mamontoran dumun, santukan mamontoran nenten makta SIM kasengguh Pengendara Pongah sane mrasidayang ngawentenang biota lan baya kecelakaan majeng anak lianan. Sampun janten iraga sinamian nenten makeneh keni baya, napi malih wenten orti sane viral ring aab mangkin melaksana SPEEDING ring margine sane mapuara kaon ring anake lianan. Arepang titiang ring pemimpin sane wenang ring kawentenan kebijakan Masyarakat mangda nindihin awig-awig lalu lintas sane sampun kamedalang mangda prasida ngawetuang rasa trepti ring Masyarakat. Ngiring sareng sami margiang awig-awig lalu lintas naler sampunang manados pengendara pongah sane ngarugiang anak lianan miwah dewek pedidi. Inggih wantah asapunika ngenenin indik daging manah titiang manados Masyarakat,titian mapinunas napi sane kasobyahang prasida kapinehin tur karesepang olih para pemangku kebijakan minakadi guru wisesane sane madue wewenang tur kebijakan sumangdane kawentenan Gumi Baline ngangsan becik tur trepti. Sineb titiang antuk Parama Santih Om Santih,Santih,Santih Om  +
Ngedasin palemahan sane mulai ring palemahan pasekitaran jeroan asapunika ring pasekitaran masyarakat, karya ring Vidio Inggih punika : 1. Ngedasin palemahan pasekitaran jeroan 2. Ngorahin lan ngajakin rare-rare sane liwat antuk sareng nuduk luu ring margi jeroan sareng margi gede. 3. Ngedasang luu plastek sane kaambil. 4. Ngolah luu punika dadosang kerajinan sane madue nilai guna.  +
Pikobet sane ageng tur wenten waking nguni ring kabupaten jembrana inggih punika alih fungsi lahan utawi ngawen sane kalaksanayang olih kerama ring Kabupaten Jembrana. Indike puniki sakaning keramane meled nincapang guna kaya antuk ngadol asil saking awen punika. Tetanduran sane sering ketandur ring awen inggih punika pisang sakadi sane sampun kauningin akeh kerama jembrana sane ngadol pisang ka Denpasar. Indike puniki nenten becik kalaksanayang santukan prasida ngawinang bencana alam. Napi mawinan? santukan tanah sane wenten ring alas sane kaawen nenten prasida nambakin toyan ujan sane prasida ngawinang tanah embid miwah blabar. Imbannyane sakadi blabar ring tukad Bilukpoh warsa 2022. Sepatutnyane Pemerintah nguratiang kewentenan puniki antuk negesang kebijakan utawi peraturan-peraturan indik alih fungsi lahan mangda prasida ngupapira kalestarian alam ring Kabupaten Jembrana.  +
Awidya Belog Ajum Ia buta, tusing nyidang nepukin apa Ia tuli, tusing nyidang ningehin apa Ia tusing ngelah jeriji ring jari manis Nanging ia setata maparilaksana belog ajum, merasa paling dueg, paling beneh. Sekadi anake sane meneng ring kursi pemerintahannyane. Ia buta tusing nyingakin napi sane wenten ring parikramanyane, ia tuli tusing ningehin napi sane katagih ring parikramane, lan sane ketagih inggih punika janji-janji manis sane kocap ring pemimpin ento sadurung ia meneng ring kursi pemerintahan. Parilaksana cara ento boya ja parilaksana sane melah, nanging parilaksana sane ngeranayang parikramane kecewa tur nekang musuh. Apa gunane ngobral janji yening kaangen nguluk-nguluk parikramane?  +
AWIG SANE NENTEN WICAKSANA ANTUK PANJAK KASTA SUDRA "Om Swastyastu" Merdeka sane wangiang titiang, para angga panureksa, sapunika taler para semeton yowana sareng sami sane tresnasihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia, ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning asung kertha wara nugrahan ida prasida titiang masadu ajeng sareng ida dane sinamian. Ring galahe sane becik sekadi mangkin, titiang pacang ngaturang pidarta sane mamurda "Awig sane nenten wicaksana antuk panjak kasta sudra" Yening iraga mawicara parindikan awig wit puniki naler dasar punika iraga kantun mawicara indik kepatutan. Sangkaning awig punika kapatutang mangda dados piranti sane mrasidayang midabdabin jatma utawi sane siosan nganutin antuk uger-ugernyane. Sakemaon kekantenang paneraga iraga sane kadasarin panegara hukum dereng polih tur kebaos dados panegara sane mrasidayang ngawentenang awig sane wicaksana pinih arepnyane ring panjak kasta sudra utawi sor. Wit punika taler akeh sane ngewilangin awig panegara iraga puniki, kantun dados awig-awig sane lancip ke sor tur tumpul ke luwur. Nika mawinan sesai-sai ngawentenang akeh plekare-plekare sane sering ngarugiang kawentenan jatma sane nenten mrasidayang. Iraga sesai-sai nyingakin kawentenan panjak sane polih dande sane dahat abot kawenten sane kaparilaksanayang majanten dangan. Wit punika wenten minakadi anak lingsir istri sane matuwuh siya dasa tiban kantun kapicayang dande wit saking nyamet taru, sakewale mawali rikala dande punika nampekin jatma-jatma sane nuenang murdaning jagat, wiadin ngelanggar awig sane kapidabdabin majanten tingkah durjane sane dahat abot minakadi korupsi, Sakewanten ngamolihang dande sane dangananan. masiosan sareng anak lingsir istri sane ngambil taru anggena madagingin pikobet uripnyane. Akeh plekare-plekare punika kawentenane sampun dados cihna bukti sane nyekala, sakemaon majanten nenten imbang awig awig puniki sesai kekantenang ring panegara iraga. Kawentenan puniki majanten kahawinang kirang lagas prajuru awig sane nuwenang ngewiwenang antuk ngajegang awig, sane micayang dande nganutin minakadi awig sane kasurat. Prajuru awig sane wenten ring panegara iraga kerasa-rasa kari wenten akeh sane kagoda antuk kawentenan jinah sane akeh. Naler kuasa sane ngalangin prajuru awig punika pacang ngajegang keimbangan jagat. para semeton yowanane lan ida dane sareng sami yen cutetang titiang daging pidartan titiang iwawu inggih punika, panegara iraga sane kadasarin panegara hukum nenten mrasidayang polih tur kebaos dados panegara sane ngawentenang awig sane wicaksana ring panjak. Napi mawinan sekadi punika? sakemaon akeh sane ngewilangin awig-awig panegara iraga lancip ke sor tur tumpul ke luwur. para semeton yowanane lan ida dane sareng sami, ngiring sane mangkin iraga mangda sabriuk sapanggul ngulati ajah-ajahan, gumanti mangda mrasidayang ngincikang awig politik sane jati-jati adil wicaksana majeng ring semeton krama sareng sami. Mawinan panegara sane adil wicaksana, asung kerta wara nugraha kapolihang tan peletuh ulih jatma Korupsi, Kolusi, teken Nepotisme. Inggih para yowana lan ida dane sareng sami, wantah kadi asapunika titiang prasida matur ring galahe sane becik puniki, dumogi atur titiang wenteh pekenohipun. Manawi wenten atur titiang sane nenten manut ring arsa, titiang nunas geng rena pangampura. Maka wasaning atur, puputang titiang antuk parama santi "Om Santih, Santih, Santih Om"  
Awig-awig Indik Pariwisata Bali Om Swastiastu Sane wangiang titiang Bapak lan Ibu Guru, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Kapertama ngiring iraga sareng sami ngaturang sembah pangubakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning paswecan Ida iraga sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sekadi mangkin, tiang jadi ngelanturan indik orasi Bali inggih punika pulau sané sering karauhin olih wisatawan lokal miwah dura negara, akéh pisan saking para turis punika sané nyampahang utawi melecehkan budaya Bali punika. Punika dados pikobet sane serius sane patut kauratiang olih para pamimpin benjang pungkur, mangda ngukuhang awig awig indik pariwisata ring Bali. Asapunika sane prasida aturang titiang ring galahe mangkin. Mugi-mugi napi sane aturang titiang puniki prasida dados uratian tur dasar program kerja sane pacang kautamayang olih calon pamimpin sane jagi kapilih ring 2024. Ainggih, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti. Om Shanti Shanti Shanti Om  +
Dugas pidan, kacerita ada ratu lintang wibuh, mabiseka I Ngurang Rangsasa. Ida nguasa di jagat Pecangakan. Ida Anak Agung Ngurah Rangsasa seneng makaklecan. Yan sampun katandes, tan pisan ida sayang ring raja brana, kantos telas artabranan idane anggen ida matoh. Meh ring asapunapine, panegara kantos busanan idane sane kari karangsuk taler kaanggen matoh ring tajen. Ri tatkalaning masa, kocap arin idane sane mabiseka I Ngurah Sawe kadauhin, kanikayang ngwalinin anggan idane ngambel jagat, santukan Ida Anak Agung Ngurah Rangsasa mapakayunan pacang makerti ring telenging wanane. Gelisin satua, Ida Ngurah Sawe, tan tulak ring pakayunan rakan idane. Kacerita di sampune tengah wengi nedeng sepi, Ida Anak Agung Ngurah Rangsasa mamargi ka alase. Rauh ring alase, wenten bukit alit, irika ida nangun kerti, mangastawa ring Ida Betara. Tatujon idane mayasa sane pinih utama wantah mrasidayang jaya sajeroning makaklecan. Saking sidi pangastawan idane, raris tedun Ida Sanghyang Sambu. Ida ngandika ring Ngurah Rangsasa. Ida Sanghyang Sambu nakenang pangaptin Ngurah Rangsasa nangun tapa. Ngurah Rangsasa nguningayang mangda kapica kasidian, sadia menang makaklecan. Wau asapunika pinunas I Ngurah Rangsasa, Ida Sanghyang Sambu ledang tur arsa pisan ring kawentenan idane. “Nah, jani manira maang Ngurah siap aukud, ento gocek. Yan suba budal walan Ngurahe marupa arta brana bantas atenga, mareren nyen Ngurah makaklecan, mapan tan wenang anake dadi Bupati ngalih kasukan saking matajen!” Wus masabda, Ida Sanghyang Sambu ngambil watu saha kapuja, dados ayam ijo biru, mata ireng kadi makukus, tegil putih kadi malem, bulu manuk ipun putih, mua ireng. Manuke punika raris kapicayang ring I Ngurah Rangsasa. Di sampune ayame punika katunas antuk I Ngurah Rangsasa, Ida Sanghyang Sambu raris mawali ka suarga loka. Gelisin satua, I Ngurah Rangsasa mangkin budal, sasampune nyakupang kara kalih matur suksma ring Ida Sanghyang Sambu duaning sampun kapica ayam maules. Sasampune rauh ring purian, ayame raris kakurung. Kurunganne kabuat antuk bambu linuih. Siang dalu I Ngurah Rangsasa mretenin ayame punika. Semeng sampun kagecel, siang malih kaborehin antuk kotoran banteng kacampur gedubang. Sorene bongbong ida sareng para bebotohe ring bencingah jagat Pacangakan. Di sampune ayame seger, sampun manut kagocek manut urah-arih ayam aduan, kocap I Ngurah Rangsasa ngadu ayame ka genah tajen sane ageng, tajen undangan kabaos. Makeh para bebotoh sane kabinawa rauh ka tajen; kabinawa mawinan madue jinah makeh; taler kabinawa mawinan madue ayam seselikan manut wacakan lontar pangayam-ayaman. Kacerita sane mangkin I Ngurah Rangsasa duaning ida mawala akidik, matilesang angga kocap ida nylibsib makta ayam ka tengah kalangane. Ayame kaseluk tur kaobong-obongan sareng lawannyane sane saih tanding. Kacerita mangkin ayam idane sampun polih saih tanding. Tan makeh sangke, I Ngurah Rangsasa mabuat wantah dasa ringgit. Kalah toh ayam idane duaning mapadu nandingin duen bebotoh kasub sugihing brana. Sasampun adung wala, wau kalebang ayame mapadu. Tan polih mapengkas meseh ayam I Ngurah Rangsasa saget sampun padem kasambut olih ayam paican Ida Sanghyang Sambu. Satunggal wenten kaklecan, ayame adu ida turmaning setata jaya, kantos mrasidayang budal walan ida sane sampun-sampun. Ri sampune mawali brana druen idane, raris ida usan makaklecan. Ayam punika raris kapicayang ring arin idane Ida Ngurah Sawe. Punika mawinan, yan pade wenten mangkin ayam marupa ijo masuku biru, matan ipun ireng kadi makukus, muan ipun ireng, tegil ipun putih semu kuning kadi malem, ikuh manuk ipun putih kabaos Ijo Sambu, wireh matehin warnin ayam paican Ida Sanghyang Sambu. Bukite sane alit genah Ida Ngurah Rangsasa makerti, kawastanin Bukit Rangsasa, samaliha mangkin kawangunin pura kawastanin Pura Rangsasa.  
Sedek dina anu, Mikha katunden sareng I meme ngutang luu. Ragane nyarengin pikayun I meme. Nanging, I Mikha ngutang luune ten ring genah sane katunden meme ne, sakewala ring selokan sane johne beberapa meter saking umahne. Meccklyee, timpal I Mikha sane kebetulan liwat lantas nengokin lan nyapatin Mikha. Nanging, Mikha malah ngopak I Meccklyee lan terjadi cekcok apit ia mekejang. Lantas, napi sane lakar terjadi sareng Mikha lan Meccklyee ?  +
B
Sadurung titiang nglanturang atur, pinih ajeng ngaturang parama suksmaning manah majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, majalaran antuk nguncarang panganjali umat. Om Swastyastu Ring genah lan galahe sane becik puniki, lugrayang titiang matur amarta sane mamurda "Balap Liar" Ring jaman jani, inggih punika era globalisasi liu hal ane masilur. Salah satunyane balap liar. Balap liar biasane nganggen sepeda motor utawi mobil. Balap liar sujatine ten asing bagi rage kautamayang para truna truna ne. Balap liar biasane ade ring jam 11 peteng kanti ngelemahang. Balap liar inggih punika kegiatan ngaduang kecepatan kendaraan ane laksanayang ring lintasan umum, artine kegiatan niki ten digelar ring lintasan resmi, silih sinunggil ring jalan raya. Liu penyebab balap liar niki terus berekembang kanti jani. Misalne, gengsi, hobi, demen jak tantangan utawi truna truna ne nglampiasang pedih utawi gedeg basange karna alasan tertentu, conto ne uyut jak tunangan utawi masalah ane lenan. Tiang berharap wenten solusi uli pemerintah misalne para polisine ngelaksanayang patroli ring tongos sane sai dadiange tongos balap liar tan ade sosialisasi, edukasi, lan ditindakan preventif. Yening balap liar deoine gen, balap liar ne makin menjadi-jadi lan liu masih ada korban ne. Ngiring semeton sareng sami, jaga & sayangin para pinaka jumah. Pang tusing terjadi hal jelek. Kirang langtung tiang nunas ampura tur puputang titiang antuk parama santi. Om Santi Santi Santi Om.  +
Om swastiastu, Bumi Pertiwi ngeling, ngeling nolih pemerintah Indonesia sané sesai kena kasus, terutama kasus korupsi. Niki sane membuktikan betapa rakusnya pejabat negara, merampas pis rakyat antuk memperkaya diri. Pis rakyat telahine antuk kepentingan pribadi. Korupsi ring pejabat Indonesia sampun merugikan rakyat rakyat lan negara puluhan triliun bahkan ratusan triliun. Tyang berharap, pemimpin baru provinsi Bali prasida memberantas korupsi ring daerah Bali mangda rakyate polih keadilan. Inggih wantah asapunika sané prasida aturang titiang. titiang matur suksma, om shanti shanti shanti om  +
Om suastiastu titiyang dot melestarikan budaye baline lan rerajahan rerajahan balisane unik lan baguss tuk dilestarikan .iraga patut melestarikan budaya lan menjaga tradisi leluhur punika patut nika rage menjalankan tri hita karana saling menjage hubungan sesama mahluk hidup. Om santhi santhi santhi om  +
BALI BOYA JA GRYA LUHU Olih : Dewa Made Bali Sugiharta Om Swastyastu Majeng ring angga panureksa sane kusumayang titiang, Punika taler semeton karma Bali sami sane tresna asihin titiang. Kapertama ngiring iraga sareng sareng ngeluhurang rasa angayu bagia mantuka ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, riantukan sangkaning paswean Ida, titiang punika taler ratu ida dane sameton sami prasida magendu wirasa ring subha dewasa sekadi mangkin. Bali Pulo Dewata, Pulo Seribu Pura, tan bina kadi swarga ring bumi, kenten makweh anake ngatonang, napi rereh wenten ring Bali. Wenten gunung-gunung sane dahat ngulangunin, sakewala akeh sampun wenten parilaksanan jadmane sane ngawinang linggacalan Baline puniki leteh, wenten taler tukad sane ngeliak liuk sakewala mangkin toyane sampun kagentosin antuk leluu, wenten taler pasisi sane sisi sisi nyane rame antuk torise, krama Bali, napi malih leluu ne mecampuhan irika, tan bina kadi jukut serombotan. Pura sane dahating ngulangunin, genah payogan Ida Bhatara sane kasungkemin olih karma Baline, sakewala tegarang cingak Pura ring sisi kangin sane ngalintang kidik ngelodang, jeg agengan leluu metumpuk tan bina kadi segarane tanpa tepi, capuh awor tanpa wates. Sane mangkin ngiring iraga pinehang sareng sareng, panteske iraga brangti antuk bebawos titiang kadi asapunika? Yening iraga mongahang dewek, ngorahang dewek brangti, amunapi je brangtine Perthiwin iragane, sane tan surut surut stata kaparikosa olih parilaksanan iragane. Semeton Krama Bali sami, malarapan antuk pamungkah lengkara titiang I wawu, napike semeton maduwe nyet utawi kakletegan napi sujatine sane arsa bawosang titiang? Inggih indik luu utawi mis. Minab taler wenten semeton sane mabawos ring hati kadi puniki “ beh, cara ye sing dogen”; pidabdab puniki taler anggen tiang nuturin dewek tiange pedidi. Sane mangkin yening iraga maosang indik luu utawi mis, majanten sampun tan sida iraga ngelidin sane madan luu pinaka limbah rumah tangga. Pikobet sane arepin iraga mangkin inggih punika manajemen limbah luu sane kantun kaon ring Bali. Manut wilangan data sane kapunpun olih Sistem Informasi Pengelolaan Sampah Nasional (SIPSN) Kementerian Lingkungan Hidup dan Kehutanan nyinahang pupulan volume luu utawi mis ring Bli nyantos 1,02 yuta ton ring warsa 2022, lan Kota Denpasar pinaka sang adi jayanti mupulang luu akehnyane 316,13 ribu ton luu. Yening wilangan luu ring ton puniki iraga konversiang dados tanah, punika manadi 212,561 km2 ngalahang jimbar tanah Kota Denpasar sane wilanganyane wantah 212,561 km2. Duaning kadi asapunika, Pamargi pesta demokrasi Pemilu ring warsa 2024 puniki galah becik anggen iraga matimbang wirasa, mapinunas ring calon pemimpin Bali napike nika ring legislative, eksekutif, mangda sumeken nitenin pikobet manajemen luu utawi mis puniki. calon pemimpin Bali patut maduwe visi sane tatas sakadi ring jangka pendek, ring jangka menengah, punika taler jangka panjang ring parindikan manajemen luu tawi mis puniki. Titiang sareng sami krama Bali, nyantosang aksi, boya ja wantah wacana pamuputne dados basa basi. Pergub Bali sane sampun kakaryaning mangda sida malih kasobyahang, kasarengin antuk ngerereh inovasi utawi geguat anyar manajemen luu, silih sinunggilnyane ngirim kramane utawi Yowana Bali ke dura negara sekadi Singapura lan Korea Selatan, mangda ngelarang studi tiru ring parindikan manajemen luu utawi mis, ilmune punika patut kasobyahang ring Bali, ngicen prabia ring hasil riset teknologi-teknologi sane karipta olih yowana iragane sane maduwe potensi dados teknologi manajemen luu utawi sampah, ngerereh investor lan pengembang ngaryanin bisnis manajemen limbah pamekasnyane limbah plastic. Sangkaning punika sida dados pamikolih ekonomi sane anyar, taler nincapang pikayunan kramane memanajemen limbah luu ring pakubone soang-soang. Semeton, film kartun Toystory 3, irika wenten scene utawi paletan adegan system pengolahan limbah plastik manadi serpihan plastic sane alus. Semeton, yadiastunke nika wantah ring film fiksi, sakewala tiang percaya teknologi sekadi punika sida kakaryanin ring aab jagate mangkin. Yening sida kakaryanin, majanten iraga sida ngirangin wilangan plastic sane nyemerin tanah, tukad, napi malih segarane. Semeton sareng sami, pidabdab ngwerdiang karesikan palemahan Bali puniki, patut kalaksanayang olih sami karma Bali nganutin sesanti sagilik saguluk, paras paros sarpanaya (gotong royong). Calon Pemimpin Bali cutetnyane madrebe tanggung jawab sane abot pisan, mangda sida nguripang konsep manajemen luu sane NYAGARA GUNUNG sane madue artos nyaga karesikan Bali saking huluning Bali ngantos ring tebenan utawi ring pasisi, taler karemba antuk desa adat sajebag Bali, sane kapikukuhin olih pararem ring soang soang desa adat. Semeton sareng sami, lingkungan sane resik tur asri wantah dasar sujati, pinaka saka (tiang) sane nyangga kauripan iragane, silih sinunggilnyane taler mapakilitan ring pariwisata. Yening pasisi, gunung, wana, desa, tukad, taler kahyangan pura ring Bali sida resik, resike punika ngawinang lestari. Yening sampun lestari majanten taksu gumi Bali puniki stata werdhi lan ajeg. Taksu puniki sane dados jiwa pramana pariwisata Baline sane ngawinang para torise oneng malancaran bilih-bilih tresna ring Pulo Bali. Bapak Ibu Calon Pemimpin Bali, ilangan ego druene, lan elingan bungan keneh tiang sane ngangganing krama Bali sami. Gegendingan : Ragane wantah pemimpin rakyat, boya ja dados petugas partai, maraga Ksatrianarotama sutindih ring gumi Baline niki Bali kabaos grya Boya ja grya luu. Bali kabaos grya Boya ja grya luu. Om Santih Santih Santih Om  
Idup digumine, kususne di Bali ngancan ngeliunang kebutuhanne,dedaran, pengangguran, barang mahal lan ane lenan. Ento makrana sekancan barang sube pastika lakar ngemetuang limbah lan lulu (sampah) ane ngranayang masalah di idup iragane jak mekejang. Di tongos penampungan sampah di suwung sube sayang ngebekang lan kantin tusing nyidang lakar nampung lulu sane saban dine lakar makutang. Bali tongos pariwisata merasa terganggu yening liu lulune sinah tusing luwung pengaksi peningalane di jalan jalan, ditukade nu dogen ade anak ngutang lulu. Ngawit uli jani lan selantur nyane, lan iraga ajak makejang medabdab memilah lulu rumah tangga , wiadi kertas lulu plastik, botol botol, lulu don-donan , sisan makanan ane belus lan ane tiosan. Lulu sane sube mepilah bisa buin diolah dadi meguna untuk iraga,contohne don-donan bise olah dadi rabuk organik, plastik lan botol plastik dadi daur ulang. Utamane iraga apang bise nyaga kebersihan lingkungan lan tusing ngentungang lulu di tongosne.  +
“OM SWASTYASTU” “OM AWIGHNAM ASTU NAMO SIDHAM” “OM ANO BADRAH KRATAWO YANTU WISWATAH” Inggih suksma aturang titiang majeng ring pangenter parikrama antuk galah sane kapaica ring padewekan titiang, para angga panureksa miwah calon anggota DPD Provinsi Bali sane dahat kusumayang titiang, asapunika taler para semeton pamiarsa sane dahat wangiang titiang. Sadurung titiang matur lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, riantukan sangkaning sih pasuecan Ida, ring galahe sane becik kadi mangkin titiang ping kalih Ida dane prasida mapadu wedana, gumanti ngawiletin Bali maorasi sane ngangket pikobet pemilu Bali 2024: apa pakeweh ane paling nengsek tur patut katepasin baan para calon pamimpin Bali?, dumogi wekasan pidabdab kadi asapuniki sayan limbak kawentenan ipun mawastu sida raris mangguhang Bali kertha raharja. Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, sekadi sane sampun kauningin pulo Bali pinaka pulo seribu pura lan madue palemahan sane alep, sane katuju olih turis mancanegarane karana Bali pinaka pamongmong pariwisata ring Indonesia. Puniki mawinan akeh turise seneng malancaran ke Bali. Yadiastun pulo Bali manados genah pariwisata, punika nenten ja gatra sane utama nanging, asapunapi pakeweh-pakeweh sane mabuat pisan ring sajebag gumi Bali. Sakadi sane sampun kauningin mangkin sane kabaos aor tanpa wates turmaning aab kaliyuga puniki, yening maosang indik pikobet gumi Bali, yening selehin, akeh pisan pakeweh-pakeweh sane wenten ring gumi Bali sane prasida ngerurudang gumi Baline, sayangang pisan pakeweh sane wenten ring Bali nenten ngamolihang panepas sane sayuakti mawiguna tur ngewangun jagat Bali. Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, yening cingak aab jagate mangkin pastika sampun mabinayan ring aab jagate duke riin, napi malih mangkin akeh pakeweh sane wenten ring Bali, pakeweh sane pinih utama rerehang panepas inggih punika kawentenan palemahan Bali sane sayan lami sayan ngancan telas kawangun antuk genah-genah pariwisata, puniki prasida mabuatang palemahan gumi baline sayan nyupitang lan sayan rered. Yening sekancan palemahan gumi baline kawangun antuk genah wisata, ring dija genah para krama, buron, miwah sane lianan sane wenten ring Bali nyalanang swadarma? Selanturnyane maosang indik palemahan sane akeh kawangun antuk genah wisata, pastika akeh swadarma kramane ane sadina-dina ngewetuang luhu plastik, puniki wantah pakeweh salanturnyane sane wenten ring Bali, kawentenan luhu ring bali wantah akidik sane nguratiang, puniki sane prasida mabuatang baya ageng, upami ipun: blabar, sungkan DBD, miwah sane lianan. Napi malih sekadi sane sampun lintang, genah luhu sane wenten ring bali utawi TPA Suwung sampun kosek antuk luhu miwah genah luhune kabasmi antuk api sane ngemedalang andus utawi polusi. Napike semeton sareng sami prasida maurip, prasida ngemargiang swadarma ring genah sane nenten becik? Pastika akeh semetone sane nenten prasida nyalanang swadarma sadina-dina ring genah sane nenten becik. Inggih ida dane sareng sami sane wangiang titiang yening cutetang titiang indik pakewehe punika mangdane pamimpin Bali prasida nepasin pakewehe saluirnyane: kapertama palemahan gumi baline telas kawangun antuk genah pariwisata, kaping kalih luhu sane wenten ring Bali nenten akeh sane nguratiang. Malarapan pakeweh punika yening nenten mangkin tangiang sareng-sareng pastika sayan lami gumi Bali sayan rered, pulo sane kabaos pulo seribu pura nenten maude taksu, ical taksu ipune ring jagat Bali, saking pakewehe punika pangapti titiang teken pemimpin Bali warsa 2024 sane pacang kapilih mangda prasida nepasin pakeweh-pakewehe punika. sumangdane krama baline sami prasida ngemargiang Tri Hita Karane, karane ring pakewehe punika kaiket antuk tata titi majalaran hidup Tri Hita Karana tur Bali prasida mawali ka duke riin. Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang wantah kadi asapunika orasi sane prasida aturang titiang ring galahe sane becik kadi mangkin, mogi-mogi wenten pikenoh ipun. “ka kintamani nuju batur, rauh ring kayang numbas keranjang. Saking nuni tiang maatur-atur yening wenten iwang ampurayang” maka wesananing atur puputang titiang antuk parama santhi. “OM SANTHI, SANTHI, SANTHI OM”  
Bali Kedepanne Om Swastyastu sameton sami ada tiang De Gus tiang murid SMAN 1 Semarapura. Bali ento silih tunggil provinsi terkenal di Nusantara. Kasub Baan julukan pulau seribu pura. Krana Bali jangkep ada pura-pura utawi kahyangan-kahyangan. Bali dadi primadona turis lokal lan manca negara Krana Bali Liu ngelah tongos ane melah-melah tusing kalah ajak tongose.di luar negeri. Nanging Bali bertahan mekelo? Warsa 2020 wantah tahun terberat majeng iraga, wireh virus covid-19 dadi ancaman berbahaya iraga ajak makejang. Suba terbukti sakancan aktivitas segala sektor tutup total sing terkecuali ane ada di Bali. Kenken abotne nyaman iraga ngalih gae daweg covid 19. Kenken kewehne nyaman iraga ngalih ajengan tur Inuman daweg covid 19. Ane ngranayang tingkat ekonomi tur segala sektor kehidupan merosot tajam. Nanging patut iraga bersyukur ajak makejang covid 19 suba Suud. Vaksin suba majalan, cihna pemerintah suba sigap siaga. Disubane covid 19 Suud Bali sayan-sayan bangkit uli keterpurukan, buktine pas KTT G-20 Bali dipercaya dadi tuan rumah, apabuin Bali suba ngidaang menjamin kasutreptian tur kemanan acara ngranayang Bali dadi Barometer Indonesia lan dunia, ene mula kebanggan iraga ajak makejang. Nanging ada masi ane patut ingetang Bali yapitui dadi tongos melah tusing menjamin Masi lakar terus aman. Ento gae iraga ajak makejang nyaga keamana gumi Bali patut iraga saling rumaket manyama. Ada ane ngranayang tiang bangga dadi anak Bali Yadin Bali suba modern nanging tusing abedika ane enu inget teken warisan kearifan lokal Bali. Contohne buka bangunan style ala Bali Kanti Jani enu Masi ada ane nganggoang apabuin Liu tamu mancanegara ane ngedotang. Kanti ka-ekspor Ka Dura negara Cihna gumi Bali mataksu sajan di seni utamine seni bangunan. Harapan tiang dadi yowana Bali Mogi Liu generasi mudane ane tertarik teken seni Apang nyidaang pamor di dunia internasional. Yen manut tiang Bali tetap akan bertahan duaning Bali suba ngarepin makudang kudang tantangan tur ancaman. Doa terbaik untuk Bali. Wantah ento ane Sida sobiahang tiang De Gus ngatur suksma. Om Santih, Santih, Santih Om  
Bali nenten ja wantah kasub untuk destinasi wisata alam sane asri kemanten .Bali taler kasub antuk tradisi budaya sane kantun tetep ngantos mangkin,miwah kulinernyane sane nenten ja kirang becik.Bali mangkin sampun mewali ring kahanan normal yadiastun sampun kalih warsa pandemi Covid-19 puniki,lan mangkin Bali sampun rame malih antuk para wisatawan sangking dura negara sane melancaran .Pangaptian titiang majeng ring Bali sane jaga rauh inggih punika mangda para yowana Bali setata miara lan nglestariang Bali,inggih punika destinasi alam,destinasi wisata,destinasi kuliner lan tradisi budaya sane wenten ring Bali mangda sayan-sayan kauningin olih para janane sane wenten ring Bali.Tur wisatawan taler prasida ngrasayang kaindahan alam ring Bali.Nah saking iriki iraga prasida nulungin ekonomi Bali mabgda sayan maju.  +
Ring Bali terkenal ajak julukan “Pulau Dewata” ulian niki Pulau Bali dadi tongos wisatawan mancan negara e melali. Ring driki akeh tongos wisata sane banat, minakadi yeh terjun, pura-pura sane wenten driki, pasih, danau, gunung, miwah sane lianan. Wenten contoh ne di Ubud, ring Ubud niki wenten spot wisata mewasta Monkey Forest Ubud. Ring Monkey Forest niki wenten hutan sakral sane ditengah ne wenten pura lan akeh wenten ore utawi kera. Ore niki dikeramatkan lah dijaga olih krama lokal, sane dadi daya tarik Monkey Forest Ubud niki yening melali meriki wisatawan dados berinteraksi sareng ore utawi kera, dados mengunjungi pura sane wenten driki, lan menikmati suasana sane adem, manda. Yening di Gianyar wenten masi spot wisata, salah satu ne wenten Goa Gajah. Goa Gajah niki merupakan goa sane berdiri uli abad ke-11 Masehi, goa niki dadi tongos ibadah umat Hindu miwah Buddha. Disekitar goa wenten lukisan ring dinding-dinding goa lan kuil-kuil cenik sane fungsi ne angge meditasi. Dari niki irage sebagai anak Bali patut lestariang tempat-tempat nike agar tetep terjaga bangunan utawi sane lianan, patut jaga apang ten usak.  +