How to reduce waste at school canteen? Post your comments here or propose a question.

Tawang

tawang

t w*
  • sky (Noun) en
  • perceive or know (Verb) en
  • angkasa; tawang-tawang; langit (Noun) id
  • lapisan udara yang melingkupi bumi (Noun) id
  • tahu; mengerti (Verb) id
Andap
tawang
Kasar
tawang
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
Uning
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Yening keto, pateh sareng tiang. Beh, sing tawang. Sujatinne iraga ‘nak kari manyama.
[example 1]
In that case, it's the same as mine.Wow, I never knew. Apparently we are related.

Tawang anake ento?
[example 2]
Do you know that person?

Sabilang Nyepi, liu pesan bintangé ngenah di tawang
Every day of Nyepi, many stars are seen in the sky/space

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Apang tawang cen ne luung cen ne pelih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Uli ane madan leluu don, leluu plastik tur leluu ane mewadah kampil gede ane sing tawang ape kaden isin, kanti kayu-kayu gede mase ade ditu.

In English:  

In Indonesian:   Mulai dari sampah daun, sampah plastik, tiba-tiba ada yang pakai kampil besar entah apa isinya, sampai kayu-kayu besar pun ada.

In Balinese:   Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.

In English:   There is a lot of vocabulary in it, so we can get words that we don't know or want to find.

In Indonesian:   Ada banyak kosa kata didalammnya, sehingga kata-kata yang tidak kita tahu atau ingin kita cari bisa kita dapatkan.

In Balinese:   Cara ne suba iragane tawang, ada nenam agama sane meakui ring Indonesia sane terdiri saking agama Islam, Kristen Protestan, Kristen Katolik, Hindu, Buddha lan Konghucu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah jani suba tawang carane,” keto I Blenjo laut buin ia medem.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Beburon di Alas Jenggala Sila matakon-takon di kenehne, “Kenapa I Cicing Alas ngeling?” patakon I Landak tekening I Kuwuk.

“Sing tawang!

In English:  

In Indonesian:   Hewan-hewan di hutan belantara itu bertanya-tanya, “Ada apa gerangan, hewan licik itu menangis?” Tanya Landak kepada Musang.

“Entahlah!

In Balinese:   Raris Ida Sang Prabhu ngandika, ” Ih memen cening, yen mula saja buka atur men ceninge, lautang kema tunden ia tangkil ka puri apang tawang gelah!” Sesampune wenten renteh wacanan Ida Sang Prabhu,’I Dagang nasi jek ngenggalang ngalih I Cupak teken I Grantang.

In English:  

In Indonesian:   Kemudian di sanalah I Grantang bergelantingan pada tali agar bisa naik.

In Balinese:   Ia lantas mautsaha nempa I Gerantang ri kala matakon tekening krama ane tonden tawang.

“Jero jero sang nuwenang pondok, kola niki manusa boya raksasa, Kola dot matakon tekening jerone, apa makada gumine dini sepi jampi?”

Ningeh patakon alus buka keto, sang nuenang pondok ngwanenang dewek ka sisi maekin I Gerantang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Saring sebelum Sharing; Yen suba tawang Hoax, ngudiang buin ne kekene tekedang ke timpale lan nyamanne makejang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   “De pati ngugu munyin nak luh, apa buin yen suba tawang anake luh ento Bigos alias Biang gosip!

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging di kenehe tusing menehang, wireh ane tawang tiang I Meme tusing demen mogbog apa buin nuturang anak.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah misalne sebilang ngae kebijakan ia metimbang masih teken parajanane pemekas milenial krana ane tiyang tawang milenial jani nak kreatif pesan pemerintahe nak dadi nulad kreativitas milenial angon ngemajuang wilayah utawi negara.

In English:  

In Indonesian:   Nah, misalkan setiap membuat kebijakan, harus dilaksanakan secara demokratis bersama rakyat terutama milenial karena yang saya ketahui milenial sekarang ini sudah sangat aktif dan kreatif.

In Balinese:   Ne suba zaman now tawang?

In English:  

In Indonesian:   Nenek khawatir kau disembunyikan dedemit,” pinta neneknya. “Waduh, nenek ini ada-ada saja.

In Balinese:   Ne suba zaman now tawang?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Uling konden tawang tiang ada reragragan new normal tiang suba liu mabesen teken krama-kramane ane maan bantuan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Anake suba pada nawang ogoh-ogoh Tainsiate ane jani Garuda Suwarnakaya, nanging tawang sing ape hubungane ajak pemerintah?

In English:  

In Indonesian:   semua orang sudah tau ogoh-ogoh Tainsiat yang sekarang adalah Garuda Suwarnakaya tapi tahu tidak apa hubungannya dengan pemerintah?

In Balinese:   corona mule nyajang, sebilang wai sing ngidang ketemu tunangan krana ada pkm tiang di gianyar tunang tiang di denpasar, konyang berubah sing tawang tunangan ngudiang ditu ajak nyen ditu krana sing bani ke denpasar, ujungne tiang suudine ajak tunangan tiang sebet sajan kenehe ,sube megae sing ngidang jani tunangan melaib ngedamplang, ulian corona tiang lacur jro! , jani sube new normal astungkara wenten sane nyak ajak tiang pang tis dik bubuk e

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyama suba tawang ada Ogoh-ogoh satuane " Guna Sangara".

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ane jani, beritane di luar negeri bisa langsung tawang ulian di internet.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas I Kancil ajak I Cita magedi uli tongosne I Macan, I Kancil ngraos kene, “Eda bes kadroponan mapitulung teken anak len ane tusing tawang keneh tur solahne.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah, apang tawang nyai, kai mula terehan bojog mawisesa, nyidayang ngabut gunung, Leluhur kaine kakaula baan Betara Rama.

In English:   Yes, to make you notice, I am indeed a descendant of the monkey who has supernatural power, able to uproot the mountain.

In Indonesian:   Saya dari SD 2 Petiga akan mempersembahkan cerita yang berjudul “I Sangsiah teken I Bojog”.

In Balinese:   Makekeh ia menahin umahne, tusing tawang uling dija kaden saget teka angin nglinus ngusak-asik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Makekeh ia menahin umahne, tusing tawang uling dija kaden saget teka angin nglinus ngusak-asik.

In English:  

In Indonesian:   Ia berusaha keras memperbaiki posisi rumahnya, namun entah dari mana, tiba-tiba datang angin puyuh yang mengganggu.

In Balinese:   Pesu raosne kene, “Beh… kene suba icena pusaka, sakewala tusing tawang caranne nganggo, anggon apa kaden kerise ene?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bahasa bali alus sane tiyang tawang, pelih dogen menempatkan siki kruna atau subjeknya berkasta tinggi pelih nganggen lengkara, ento sampun rumasuk salah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luungan dadi Men Seken, apa ane tuturang seken, seken tawang uli dija palekadanne, seken paca apa isin ortane uling panyumu nganti panyuud, bilih-bilih ada data, ane seken galang katepukin, dija, pidan, nak kengken, lan nyen ane bakat katuturang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Da ja munyi anak di samping tukad, tutur anak di selat pasih bisa prajani tawang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Seperti sane iraga tawang, lelu ring setiap Desa di Bali liu sane mekacakan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yen suba tawang alase linggah ring gumi Bali, apa ane ngranayang blabar agung ring daerah di Jembrana?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sing tawang bulan depan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas angin baret irage patut menghindar

Ulian sing tawang ento bencana alam Puseran angine ane gede bise nguwugang umah Sing cuma umah, punyak masih ngidang keberange

Rage patut waspada yening nepuk angin puting beliung jejeh irage dadi korban

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Care ane tawang i raga jani, Bali pinaka tempat wisata ane liu pesan di kunjungi olih wisatawan-wisatawan lokal miwah wisatawan asing.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani masih liu ngelod-ngelodan di tanggun désa é ade umah baru, toko-toko baru, ade coffee shop di tengah carik, sakewale sing tawang nyén kaden ane ngelahang, nak uli ije kadén.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas nyait canang jeg sing tawang ember pantingan anggon, bo ye kedas, sakewala suba tusing sukla.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sané suba iraga tawang ajak makejang, jani ada virus ané kaadanin virus covid-19 ané nyidang ngaenang iraga ajak makejang gelem.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Abed tiang dikenehe “ duh bapak-bapakne, ba tawang kenjel suud magae uling semengan, dadi kok istirahat, tapi kan ngalih tongos ne beneh, sujatine yen maju buin abedik ada pom bensin jak minimarket, ditu kan dadi istirahat kejep” Jani ba tawang karna engken ada macet ditu, nah semoga gen kedepanne ada tongos mangaso anggo nak ane kenjel nyetir utawi ane kenjel magae.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   keto Kadek matakon. “Yeh, Kadek sing tawang?

In English:  

In Indonesian:   keto Kadek matakon. “Yeh, Kadek sing tawang?

In Balinese:   Tawang tonn…..para penabuh nika saking dura negara, manusa makulit putih to, ane cunguhne mancung-mancung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Haraga jukut di peken hargane menek.krana petani ne di carik liu pesan ane buron ane ngae petani gagal panen.iraga jani harus nganggen pestisida apang jukut ne dicarik apang tusing amah teken buron.sedurung iraga ngadep ke peken iraga harus tetep ngumbah jukut ne apang tusing misi racun .iraga harus hati hati milih makanan krane tusing tawang sumber uli pestisida utawi racun ane lenan

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiang heran, ane tawang tiang nyen anake Nyepi ento tuah nyalanang Catur Brata penyepian makadi Amati Lelungan, artine tusing dadi pesu uli jumah sujaba ada ane penting sakadi ada anak perlu ke rumah sakit.

In English:  

In Indonesian:   Kebetulan rumah saya bertepat di pinggir jalan raya, jadinya saya bisa melihat barang siapa yang berkeliaran di jalan melalui gerbang rumah saya.

In Balinese:   Lan impian tiang Budaya Bali begeh sane tawang kanti ke dura negare.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Len rago krame bali sing ngajahin basa bali ane beneh ke bule utawi (wisatawan), maka basa bali ane tawang ken masyarakat di luar bali pasi ane jelek jelek gen.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tawang sing ada apa?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Menurut tiang, sira sane wikan makarya alat pengecekan anggen ngecek tiap manusa sane jagi liwat apang tawang suba mavaksin napi dereng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sajebaning SDM ade faktor len sane sanget bisa ngranayang Bali bise maju, inggih punika sektor pariwisatanyane, sane sareng samian tawang, Bali ka kenal antuk pariwisatanyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ken suba tawang ajak makejang, selehin antuk sejarah ane suba liwat, yen Rusia wantah panegara Uni Soviet ane maan mayuda teken Amerika, Minab ento ane mawinan jani Rusia marasa dewek terancam santukan Ukraina ane tongosne madamping to suba kone maruang teken Amerika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Suba tawang janji dugas pemilu malunan tonden mabukti, adi buin milih anake ento.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ane tawang tiang umat Hindune patut ngalaksanayang Catur Brata Penyepian sekadi amati karya, amati geni, amati lelungan, lan amati lelanguan.

In English:  

In Indonesian:   Namun banyak orang yang melanggar amati lelanguan seperti berjudi dan minum-minuman keras.

In Balinese:   Semengan tiang bangun dugas se di hari Minggu ne cerah lan Galang , tiang bangun jam 9 , tiang langsung manjus kal melali ajak timpale nanging tiang ten Tawang tongos melali ne ade di jembrana jek kuang tongos melali asane .Tiang ajak timpale paling mase ngalihin tongos melali ne bagus ajak asri , lamun melali ke Gilimanuk ajak pasih be met jek bes sai kemo melali lamun kal ke cafe pipis sing ngelah jek sakit Kanti duur mikirin tongos melali lan keneh tiang kabupaten Jembrana lebih bek tongos wisata pang bek toris - torise melali mai.Impian tiangnge kabupaten Jembrana lebih maju dalam tongos wisata pang ekonomi warga sejahtera

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tusing tawang suba kanti buin pidan kaden PPKM ene lakar majalan tur kanti jilid kuda kaden.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bali sane sampun irage tawang sareng sami inggih provinsi sane perekonomiane tergantung olih sektor pariwisata.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiang ngelah tetangga ane ngelah anak uli be memasuki umur 2 tahun mare tawang e tusing bise ngomong lan imbuhan tusing bise ningehang teken memek lan bapakne orahang dogen adane I gede .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nak suba tawang kenyemne mael cara mobil alpharde, tapi nguda ja iraga ngilangang ciri khasne ento?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi krama Bali suud nganggon prinsip jek kantongin ba,pangsing tuyuh kone menahin uma jek adep uma kantongin pis, kan ba tawang wasane jani.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tusing bakat tawang yen lakar ada anak nyalip utawi ngaukin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah orine je satua, yang dugase mare teke ling masuk ne, di pengkolan bale banjare jeg ada tamu tawang, masak ye leser ngaba motor di pengkolan aruhhh jeg mekesyeng sirah ne nepuk tamu keketo.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sing je to gen ton, di baypass masih ad tepuk tamu ajak timpal" ne negak scoopy pang tawang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadiaang Pipis Darurat

Keadaan dadurat tusing nyidang iraga tawang buin pidan lakar ada.

In English:   Make Savings

Making savings does not mean that our economy is deteriorating, but it is an adjustment in order to survive the crisis.

In Indonesian:   Tunda Rencana Liburan

In Balinese:   Jani suba 4 bulan mbok tiang nyalanang swagina dadi anggota satgas covid nganti normal barune jani, suba liu pesan pengalaman-pengalaman ane kapolihang teken mbok tiange, sujatine nyemak gae ngajak anak ane kelihan, apa buin anak ane mara tawang tusing ja saserem kadi ane kabayangin teken mbok tiange.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Krana kenapa, jaman jani liu ada oknum pemerintah ane tusing pati tawang tekening swadharman dadi pejabat, liu mesuang janji, kewala tusing ada aksine.

In English:   With these ogoh-ogoh, I give a message that the government, which has a position to protect the community, can understand its duties, because nowadays there are many government officials who do not understand their duties, who make many promises without action but are very proud to declare themselves An official.

In Indonesian:   Dengan ogoh-ogoh ini saya memberikan pesan bahwasanya pemerintah yang memiliki kedudukan mengayomi masyarakat dapat mengerti tugas-tugasnya , karena dijaman sekarang ini banyak para oknum-oknum pemerintah yang tidak mengerti akan tugas-tugas mereka yang banyak janji tanpa aksi namun sangat bangga menyatakan diri mereka seorang pejabat .oleh karena itu mereka tidak dikategorikan sebagai manusia tetapi Pasu Vipra (seorang yan memiliki jabatan dengan mana saja ,bukanlah pemimpin sejati) Penuh dengan kesombongan ,tidak tahu apa itu kebenaran yang mutlak dan lalai dari tanggungjawab.

In Balinese:   yening semetona ane ngelah hotel punika semeton uli luar bali, iraga dadi semeton bali ngemaang lahan iraga pedidi ke anak ane tusing iraga tawang, napi ane iraga bakatang uli ngemaang tanah iraga ento, pastine tusing je untung ane irage bakatang, nanging rugi, rugi krane lahan ane ngaenang bali punika indah lan asri jani sakebedik ilang ulian makejang lahan punika dadiange hotel utawi gedung-gedung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nangging ulian pandemi covid 19 niki tiang arus majohan ajak timpal, ngomong selat masker tusing tawang timpal makenyem ajak gedeg, tusing bani saling gelut, maselfi bareng, tur ngrembung kene keto.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sare iraga tawang pariwisata bali sampun kakenal ring manca negara.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sing ja cara caine, ngelah ental, ngelah lontar kewala tusing taen paca, pragat bantenin dogen, sinah sing tawang isin lan kasuksmanne.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tusing tawang buka kene dadine bayane teke tusing ngorang-ngorang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tusing tawang buka kene dadine, bayane teka tusing ngorang-ngorang.

In English:   Unexpectedly it has turned out like this, the danger has come without a word.

In Indonesian:   Tidak disangka akan jadi seperti ini, bahaya datang tidak bilang-bilang.

In Balinese:   Polusi Udara Ring Bali Sane tawang rage jani di gumi bali ne, jani ade masalah polusi udara.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pulau Bali ane sesai tawang Bali Seribu Pura asapunika pulau sane madue seribu pulau.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mula sing tawang tekane pidan Matilarne buin pidan?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngoyong jumah

Eda mesu sajaba ngalih amah Tawang basang layah Basang layah pipis telah

Apa amah?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luh

Suba tawang iluh ane ngaba paras jegeg, Magoba moleh mapangango renyep, Nangging beli takut maekin iluh, Kajegegan iluhe ngae beli buduh, Buduh sing payu ngalih merta, Buduh tusing payu pesu, Buduh tusing payu malali-lali, Duh iluh corona,

Buin pidan iluh lakar magedi?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Baca critane ene apang tawang apa ane ngenenin I Divya, lan mlajahin carane apang tusing kena srot-srot.

In English:   Read this story to find out what happens to Divya, and also learn about how best to avoid the sniffles.

In Indonesian:   Baca kisah ini untuk mengetahui apa yang menimpa Divya, dan juga mempelajari cara terbaik agar terhindar dari srot-srot.

In Balinese:   Ampunang jeg bapak/ibu sidak ke sekolah, ngilonin murid, pun seken tawang muride kenken?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tapi ring bali walaupun sampun jadi pusat wisata dunia dibali bedik ane tawang tenknologi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring petanin ring kaja becik sengsara, anake pacang dados sane janih, bunga tawang, tur mapaica ngeseng ring panggih, ngaryanang bebanten, tur nunas ica ngajeng jagat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.

In English:   There is a lot of vocabulary in it, so we can get words that we don't know or want to find.

In Indonesian:   Ada banyak kosa kata didalammnya, sehingga kata-kata yang tidak kita tahu atau ingin kita cari bisa kita dapatkan.

In Balinese:   Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.

In English:   There is a lot of vocabulary in it, so we can get words that we don't know or want to find.

In Indonesian:   Ada banyak kosa kata didalammnya, sehingga kata-kata yang tidak kita tahu atau ingin kita cari bisa kita dapatkan.

In Balinese:   Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.

In English:  

In Indonesian:  
  1. BASAbali software
  2. I Gusti Made Sutjaja, Practical Balinese