Ngandika

Dari BASAbaliWiki
Lompat ke:navigasi, cari


\n iÑ k
ngandika
Akar
Bentuk-bentuk lain dari "andika" (m)
Definitions
  • say, express wish; tell; have orders; said (Alus singgih) en
  • bertitah; bersabda (Alus singgih) id
Translation in English
tell; have orders; said
Translation in Indonesian
bertitah; bersabda
Persamaan kata
Lawan kata
Kata-kata yang berhubungan
Puzzles
Origin
Linked pages
Word audio
Level of Speech Option
Mider
-
Kasar
-
Andap
ngorahin
Alus sor
-
Alus madya
-
Alus mider
-
Alus singgih
ngandika
Dialects
Bali Dataran
-
Bali Aga
-
Sentences Example
Balinese
Ida ngandika ring ajeng panjak idane.
English
He said in front of his people.
Indonesian
Beliau bersabda di depan rakyatnya.
Usage examples pulled from the Community Spaces
Balinese
Anak soleh punika ngandika, empelan sane kawangun ring Taman Ayun sampun kukuh, sakewanten sapatutne kajangkepin antuk upacara mendem padagingan (cingak entri ‘mendem padagingan’).
English
The figure said that the embankment built by the king was strong, but needed a special ceremony, namely “mendem padagingan” (see entry”'mendem padagingan”).
Indonesian
Dia adalah anak ketiga dari I Gusti Agung Putu, pendiri Kerajaan Mengwi pada tahun 1723.
Holiday or Ceremony Aci Tulak Tunggul di Taman Ayun
Balinese
Matur lantas I Kedis Nuri, “Sumangkane puniki umpamiang tiang anak istri, batun ipun punika okan anake istri punika.”

Mara amonto atur I Kedis Nurine ngandika Anake Agung, “Nah terusang jani lantas tuturang!”

“Wenten Anak Agung madue rabi dadua.
English
-
Indonesian
Begitu kata Si Burung Nuri.

“Baiklah Tuanku Raja, Ini ada dua buah semangka silahkan ditebak, masing-masing bijinya ada berapa?” Sang Raja berkata,”Yang kecilan ini berbiji seratus, yang besaran barbiji dua ratus.”

Si Burung Nuri berkata, “Tidak ada Tuanku Raja, semangka yang kecilan ini bijinya dua, dan yang berasan tanpa biji.
Folktale Anak Agung Mesir
Balinese
Ngandika Ida Anake Agung nakenang paindikan.
English
-
Indonesian
Kemudian dijawab oleh istri tuanya.
Folktale Anak Agung Mesir
Balinese
Kapolsek Teluknaga, AKP Edi Suprayitno ngandika ngenenin indike punika.
English
The Kapolsek Teluknaga, AKP Edy Suprayitno spoke about this.
Indonesian
Kapolsek Teluknaga, AKP Edy Suprayitno angkat bicara terkait hal ini.
Womens Spirit Anak Lanang Maglendahang Pitulas Anak Istri
Balinese
Ida Sang Prabu Mengwi raris ngandika ring paraprakanggen idane, sapuniki: "Ih sawatek prajurite, entungangja tiang!" Ida raris tedun saking genah danene makolem, tumuli ngastawa.
English
Gusti Made Tegeh pray and begging to doves the millet tree to let him stay there.
Indonesian
Dalam peladenan itu Luh Bendesa dijamah oleh Arya Tabanan dan kemudian menjadi hamil.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Ida Sang Prabu Menku ngandika sapuniki: "Ane jani, ih Arya, tegarang orahang teken tiang, gumi apa ane tunas kita.
English
The king of mengwi then ask Gusti Made Tegeh who he really is.
Indonesian
Shri Prabu Astasura Ratna Bumi Banten adalah nama Raja Bedahulu.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Malih Ida ngandika: "Apa ane tunas cening?”.
English
Night before the Mengwi’s prince arrive to marry the princess, Pucangan with his troops storming the Satria palace.
Indonesian
Keris ini bernama Carita Belebang, khasiatnya untuk menjaga keselamatan dan tak berani musuh melihatnya.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Ida Sang Prabu Manoah raris nrima sanjata miwah tumbak punika, sarwi ngandika sapuniki: "Duh Ratu Sang Prabu Dalem, puniki panugrahan sanjata miwah tumbak titiange.
English
Night before the Mengwi’s prince arrive to marry the princess, Pucangan with his troops storming the Satria palace.
Indonesian
Keris ini bernama Carita Belebang, khasiatnya untuk menjaga keselamatan dan tak berani musuh melihatnya.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Ida Batari malih ngandika : “Yening cening satia teken bapa, tulunginja bapa apanga tiang nyidayang nglintangin tukade ane dalem, tur jalanangja tiang ka Gunung Batur. “.
English
The pupetter's family then making a well hole for him to take shelter in.
Indonesian
Amat heran pikiran I Bendesa melihat kejadian yang aneh dan ajaib itu.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Sang prabu raris ngandika ring Dane Artahsasta sapuniki: "Titiang tan pisan maderbe iwang pamantuka ring iratu.
English
You better get there, go ".
Indonesian
Yang tersisa hanya berupa kotoran tikus bercampur kulit gabah, istri I Kelian Pengkoh hanya menemukan itu.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Irika Sang Nata Ratu raris sumungkem ring ajeng idane, sarwi ngandika sapuniki: "Duh Ratu Sang Nata Ratu Sang Hyang Widi Wasa!
English
These days they have big ceremony, use this magic box there.
Indonesian
Saban siang Beliau menyembunyikan diri di lubang perlindungan yang ditutup dengan gedek.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Ida Dalem duka pisan, raris ngandika: ⁇ Beneh pisan ragane sampun nureksain, sane mangkin santukan okan tiange sampun malaksana iwang raris ngrangsuk bahu tiange, sakadi sane kasurat ring lontar Raja Nitisaloka Sang Mabiksu, daweg ida sang prabu sampun ngangge busana agung pinaka pamucuk panegara, nenten dados anake alit punika ngusud bahu raja, anake alit punika keni pinakit kusta.
English
After being hit and falling, King ordered to hit it with a whip, so that the crow met his death immediately.
Indonesian
Dengan amat tergesa-gesa penguasa di Tegehkori V menyingkir lantaran tiada tahan atas amukan prajurit I Gusti Pucangan (Merik).
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Ida ngandika ring Ngurah Rangsasa.
English
-
Indonesian
-
Folktale Ayam Ijo Sambu
Balinese
Roby Septiadi pinaka kepala Kepolisian Badung ngandika yening penegak hokum patut nyarengin petugas gugus tugas COVID-19 nglaksanayang pencegahan, miwah mikeling parajanane mangda eling ring wewaran sane kasobiahang saking pamerentah. “Parikrama puniki kalaksanayang mangda prasida nincapang rasa waswas parajanane, kaangen tapel celuluk puniki pacang ngarereh uratian parajanane mangda miragi informasi sane kasobiahang.” Roby Ipun taler nyobiahang mangdane parajana nenten ja mantuk ka panepi siringutawi pulang kampung, mikelingin mangda satata nganggen masker, miwah nguningayang indik protocol kesehatan sane patut.
English
-
Indonesian
-
Covid Bali police officer dons terrifying ‘Leak’ mask to educate the public on COVID-19 matters
Balinese
Unduke buka keto kauningin olih Ida Hyang Bhagawan, raris Ida ngandika, “Cening Sang Utamaniu, yen Cening subakti teken guru, pikolih Ceninge ngidih-idih patut aturang abedik teken dang guru.” Ngencolang Sang Utamaniu nyumbah nunas ampura, santukan ida marasa iwang.
English
-
Indonesian
-
Folktale Begawan Domia
Balinese
Risedek para cikrabala Ida Bhatara Yama ngeretang tali pangul atma i bikul, ditu lantas rauh utusan Bhatara Wisnu tur ngandika, “Ih para cikrabalan Ida Bhatara Yama, bani-bani kita negul tur ngantung atman i bikul.
English
-
Indonesian
-
Folktale Bikul ka Suarga Loka
Balinese
Disubane makejang bojoge nginem yeh sakita keneh, Gusti Prabu ngandika tekening raksasane. “Hai raksasa.
English
-
Indonesian
-
Folktale Bojog Mogbogin Raksasa
Balinese
Macan punika ngandika, belinipun nenten dados negak ring tundun i macan.
English
The tiger said, his brother must not ride on the tiger's back.
Indonesian
Harimau itu berkata, kakaknya tidak boleh menaiki punggung sang harimau.
Lontar Bubuksah Gagakaking
Balinese
I Raksasa lantas dadi dewa tur ngandika tekening Bulan Kuning tur mapica kasaktian.
English
-
Indonesian
-
Folktale Bulan Kuning
Balinese
Medal raris Ida Betari Durga tur ngandika teken I Cicing Gudig. “Ih iba Cicing Gudig ngengken buin iba mai.
English
-
Indonesian
Dia dikepung dan dipukuli warga.
Folktale Cicing Gudig
Balinese
Ngaksi kawentenane punika, raris Raden Dewi ngandika teken Men Bekung. “Uduh Meme, titiang matakon, dija umah memene?’ Ajak gelah melali kema ka umah Memene apang gelah nawang. ”
English
-
Indonesian
Dikisahkan sekarang I Cupak diusir dari istana.
Folktale Cupak Ajak Gerantang
Balinese
Kacrita sane mangkin I Cupak lan I Grantang sampun tangkil ring ajeng Ida Sang Prabhu raris Ida Sang Prabhu ngandika, “Eh cai ajak dadua cai uli dija, nyen adan caine?” I Grantang matur dabdab alon,”Nawegang titiang Ratu Sang Prabhu, titiang puniki wantah jadma nista saking jagat Gobangwesi.
English
-
Indonesian
Dikisahkan sekarang I Cupak diusir dari istana.
Folktale Cupak Ajak Gerantang
Balinese
Raris Ida Sang Prabhu ngandika, ” Ih memen cening, yen mula saja buka atur men ceninge, lautang kema tunden ia tangkil ka puri apang tawang gelah!” Sesampune wenten renteh wacanan Ida Sang Prabhu,’I Dagang nasi jek ngenggalang ngalih I Cupak teken I Grantang.
English
-
Indonesian
Kemudian di sanalah I Grantang bergelantingan pada tali agar bisa naik.
Folktale Cupak Ajak Gerantang
Balinese
Yening kadabdabang, misinformasi punika pateh sekadi informasi sane katelatarang iwang, nanging sang sane nelatarang informasi punika ngandika informasi punika patut.
English
-
Indonesian
-
Womens Spirit Disinformasi
Balinese
Buron sane encen dados baksa titiang?” Dane Dukuh ngandika, “Uduh iba Macan ane dadi baksan iba burone ane malaksana corah, ane kena upadrawa.
English
-
Indonesian
-
Folktale Dukuh Janggaran
Balinese
Konden buin ia nagih ngamah sabilang wai,” keto panikan jro kelian marep I Celempung. “Sampunang ngandika sakadi punika jro kelian.
English
-
Indonesian
-
Folktale I Celempung
Balinese
Di subanne ida eling, patiptipa kone ida aturina bubuh, lantas ida ngandika, “Eh, Jero, Jero olas tani olase Jerone ngidupang tiang, sukayan tiang mati teken idup, kene nemu sengsara.” Mara keto pangandikan idane, lantas Ida Raden Mantri makakalih matur, nguningayang indik idane uling pangawit nganti kayang jani.
English
-
Indonesian
Di sana Raden Mantri menyatakan maksudnya hendak membeli seorang wanita kurus yang di atas kepalanya terdapat tahi ayam sebesar kukusan.
Folktale I Dempu Awang
Balinese
Ditu lantas Dane Jero Dukuh mapica tamba tur ngandika apanga I Lacur ngaturang tambane ka puri tur nambanin Ida Raden Galuh.
English
-
Indonesian
-
Folktale I Lacur Nemu Bagia
Balinese
Kacarita jani di pedemen kadalon pulesne, ngipi ia katurunan baan Bhatara Surya, laut ngandika kene, “Nyai Ubuh, suud nyai sebet maselselan baan nyaine beling, ira ica teken nyai ngemaang nyai pianak.
English
-
Indonesian
-
Folktale I Sigir Jlema Tuah Asibak
Balinese
Kacarita jani di pedemen kadalon pulesne, ngipi ia katurunan baan Bhatara Surya, laut ngandika kene, “Nyai Ubuh, suud nyai sebet maselselan baan nyaine beling, ira ica teken nyai ngemaang nyai pianak.
English
-
Indonesian
-
Folktale I Sigir, Jlema Tuah Asibak
Balinese
Gelisan cerita, sedek dina anu Ida Anaké Agung ngandika apang Jayaprana ngalih somah.
English
-
Indonesian
-
Folktale Jayaprana dan Layonsari
Balinese
Raris Ida ngandika, “Da sumanangsaya, lelipi tua!
English
-
Indonesian
Sebentar kemudian, katanya, “Jangan khawatirkan hal itu, hai Ular Tua!
Folktale Lelipi Ngandong Godogan
Balinese
Raris Ida brahmana lanang ngandika indik laksanan becik rabinnyane jagi ngawinang ida brahmana istri jagi nemu suargan, nenten pacang molihang karma sane kaon.
English
-
Indonesian
-
Literature Geguritan Yadnya di Kuruksetra: Yadnya Sederhana Paling Utama
Balinese
Sasampun kaicenin nyuh aya, Dalem Di Made ngandika “ah iki ngaran nyuh aya, jati sajan madan nyuh aya jati, nyuh ngaran nyah, aya ngaran agung”.
English
-
Indonesian
-
Literature Kapurwan Desa Bungaya
Balinese
Ling pelaksanaan turis punika patutne rago ten ngandika utawi gomongin ia sane jele - jele.
English
-
Indonesian
-
Literature MASA GAK PUNYA RASA SAMA PULAU BALI !!!
Balinese
Sang Subali raris tedun tur ngandika Ida mangkin pacang nuju Gélgél nunas mangda Sang Angga Tirta nénten kapejahang.
English
-
Indonesian
-
Literature WASTAN DESA TAMAN BALI KABUPATEN BANGLI MAWIT SAKING KATUTURAN RING BABAD BANGLI
Balinese
Malih Ida Betara Guru ngandika, “Cening Naga Basukih, nah ene titah Ajine ane abedik malu laksanaang!”
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Basukih
Balinese
Sakewala pamuput ngandika Ida Betara Guru teken I Naga Basukih, “Nanak Bagus Naga Basukih, Aji sing ja buin lakar mialang pajalan I Nanak ka jagat Bali, nah majalan I Nanak apang melah!” Mara keto kone pangandikan Ajine, beh ngrigik kone I Naga Basukih, jog menggal-enggalan nunas mapamit ring Ida Betara Guru.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Basukih
Balinese
Beh, mara keto kone aturne I naga Basukih, dadi di gelis Ida Betara Guru ngandika, “Uduh nanak Bagus, nah yan dadi baan Aji sampunang ja I Nanak lunga ka Bali buate lakar ngalih pasemetonan I Dewane.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Basukih
Balinese
Undukne I Naga Basukih buka keto kaaksi olih Ida Betara Guru, mawanan di gelis Ida ngandika, “Nanak Naga Basukih, men kenken nyidaang apa tuara I Nanak nguluh Gunung Sinunggale?”
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Basukih
Balinese
Men jani mapan aketo lantasan pakrengkenganne I Naga Basukih, ditu lantas Ida Betara Guru jog nyeleg di sampingne I Naga Basukih tumuli ngandika, “Uduh nanak Naga Basukih nganti suba pindo pireng Aji I Nanak nyampahang gumi Baline, I Nanak ngorahang gumi Baline totonan tuah amul taluhe.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Basukih
Balinese
Gelising satua, suba Ida Pranda parek ka puri, ngandika Ida Raden Mantri, “Inggih Pranda, awinan titiang ngaturin Pranda sakadi mangkin, tan wenten tios, titiang nunasang santukan pianak titiange marupa naga.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Kiles
Balinese
Ngandika Ida Betara Guru, “lh cai panunggun lawang kenken ules nagane di jabaan, lamun majanggar mas matlatah mas, tunden mai parek tekening nira!” keto pangandikan Ida Betara Guru, buin panunggun lawang ka jaba medasin nagane.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Kiles
Balinese
Sasubanné I Belog tangkil, ditu Ida Anake Agung ngandika, “Ih Belog, cai nyak nunas nasi dini?”
“Inggih, tiang nyak basang tiange seduk gati, uling ibi tiang tusing kena nasi.” 
Kacrita jani I Belog suba ngarepin sagi, mara tingalina nasine tuah abedik pesan, rasa asopan kuangan.
English
-
Indonesian
-
Folktale Nang Bangsing Teken I Belog
Balinese
Sasampun puput, Bhatara Brahma ngandika masamaya. “Eda nyai matemu samara ngajak kurenan nyai buin.
English
It contains only about 32 folio pages and consists of 1128 lines.
Indonesian
Isinya hanya sekitar 32 halaman folio dan terdiri atas 1128 baris.
Lontar Pararaton
Balinese
Ngandika Jero Dukuh tekén I Raréangon. "Cening Raréangon, buin mani semengan kema cening mulih, aturang I Lubangkuri tekén Ida.
English
-
Indonesian
-
Folktale Rareangon
Balinese
Kacerita ne jani, mataken lantasan Dewa Kunti, “Naweg, nawegang titiang Ratu Pedanda, presangga wiakti titian purun matur, napi mawinan Singgih Pedanda maswabawa sungsut kadi puniki?” Ngandika Sang Pandita, “Ibu sang maraga datengan, kalintang luih Idewa, mataken indik kabyaparan tiange.
English
-
Indonesian
-
Folktale Sang Bima Dados Caru
Balinese
Yening wenten sameton sane pateh pacang kadadosang ngandika mawiguna, ipun pacang pada ngelaksanayang pangawigunaan sameton sane kasub.
English
-
Indonesian
-
Government Sugihan bali
Balinese
Ngandika brahmana siluman, “Wih, Iba brahmana, dadi degag pesan, mara teka jag ngakenin somah kaine?
English
-
Indonesian
-
Folktale Tusing Dadi Mula Timbul
Balinese
Sasampune nglesuang yoga raris Ida ngandika, “Cening utusan, kene ngenah di payogan bapanne, ane ngranayang Ida sungkan tusing ja ada len krana Ida lali masemeton ring Ida Mpu Lalumbang, ane nongos ditu di temuku ayanne ane yehne ngecor ening pesan, di kecorane ada deleg macanda awanan pangetute ane bakal ngrejek Ida matulak sawireh nepukin deleg macanda di kecoran yehe.
English
-
Indonesian
-
Folktale Tusing Dadi Naar Be Deleg
Balinese
Kacerita matur Dane Sengguhu ring Ida Sang Prabu, “Ratu Sang Prabu, yening titiang ngamanahang, sane ngranang jagate sakadi kaliyuga duaning Ida Mpu Lalumbang makarya lelandep.” Ngandika Ida Sang Prabu, “Nah yen saja buka keto bakal rejek I Lalumbang.
English
-
Indonesian
-
Folktale Tusing Dadi Naar Be Deleg
Balinese
Ida ngandika, Bhatara Kumara kantun alit.
English
Then, Bhatara Shiva gave a blessing to Bhatara Kumara so that he would always take the form of a child so that his brother would not eat him.
Indonesian
Kesempurnaan kehidupan dapat dicapai dengan menjalankan dasa niyama brata, yakni sepuluh tindakan yang mencerminkan pertapaan dan pengekangan diri seseorang yaitu berderma, hormat kepada mereka yang patut dihormati, melakukan pengekangan diri, menjalankan kewajiban, mengendalikan nafsu, makan makanan yang suci, melakukan puasa, tidak bicara sembarangan, mendalami kitab suci dan melakukan mandi suci.
Lontar Tutur Kumara Tattwa
Balinese
Kasampurnan urip prasida kapolihang yening anake ngelar dasa niyama brata, sane maartos dasa soroh parisolah sane ngenahang tapa brata inggih punika madana punia, subakti ring sang sane patut kasubaktinin, nglaksanayang tapa brata, nglaksanayang swadharma, nenten ngulurin kama, ngajeng ajengan sane suci, ngelar upawasa, nenten ngandika ngawag-ngawag, nelebang sastra agama, miwah nglaksanayang panglukatan.
English
Then, Bhatara Shiva gave a blessing to Bhatara Kumara so that he would always take the form of a child so that his brother would not eat him.
Indonesian
Kesempurnaan kehidupan dapat dicapai dengan menjalankan dasa niyama brata, yakni sepuluh tindakan yang mencerminkan pertapaan dan pengekangan diri seseorang yaitu berderma, hormat kepada mereka yang patut dihormati, melakukan pengekangan diri, menjalankan kewajiban, mengendalikan nafsu, makan makanan yang suci, melakukan puasa, tidak bicara sembarangan, mendalami kitab suci dan melakukan mandi suci.
Lontar Tutur Kumara Tattwa
Balinese
Sapasira ja sane pacang dados pemimpin, pastika sampun biasane ring kampanye duene pacang ngandika “pilih raga”.
English
-
Indonesian
-
Literature Wacanane Kidikin, Laksanane Akehin