What is your hope for 2024 in one word? Post your comments here or propose a question.

Untat

untat

hunÓt/
  • back; last (Alus mider) (Noun) en
  • back (Alus mider) (Noun) en
  • belakang; terakhir (Alus mider) (Noun) id
  • ekor (Alus mider) (Noun) id
Andap
duri
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
untat
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Bukune punika magenah ring rak sane pinih untat.
The book is on the very back shelf.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Sane kaping untat wenten sane mewarna gadang tongos ne luu cara don, kayu, sisa ajeng-ajengan, lan sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane kaping untat, berhubung pacang kalaksanyangnyane pesta pemilu antuk memilih pemimpin masa depan Bali, dumogi kalaksanyang manut saking asas pemilu inggih punike Luber Jurdil, mangdane pemimpin sane terpilih mangda prasida tetep nyaga lan ningkatang program-program kerja lan visi misinyane dala membangun lan ngembangang Bali nuju Bali Era Anyar.

In English:   And lastly, since an election party will soon be held to elect Bali's future leaders, hopefully it will be carried out in accordance with the election principle, namely Luber Jurdil, so that the elected leader can continue to maintain and improve work programs and their vision and mission in developing and developing Bali.

In Indonesian:   Dan yang terakhir, berhubung sebentar lagi akan diadakannya pesta pemilu untuk memilih pemimpin masa depan Bali, semoga dilaksanakan sesuai dengan asas pemilu yaitu Luber Jurdil, sehingga nantinya pemimpin yang terpilih bisa tetap menjaga dan meningkatkan program-program kerja dan visi misinya dalam membangun dan mengembangkan Bali menuju Bali Era Baru.

In Balinese:   Nulis puisi ngawit warsa 1980 miwah kawedar ring koran Bali Post sané raris dados genah ipun makarya ngawit warsa 1988, raris kapisarat nyungkemin desk budaya, agama, pendidikan, opini miwah warsa 1998 dados redaktur pelaksana, raris sané pinih untat nyungkemin desk opini miwah pensiun warsa 2015. "Karena Aku Perempuan Bali" (2003) inggih punika pupulan puisi tunggalnyané.

In English:   She wrote poems in the Bali Post newspaper which afterwards become her workspace.

In Indonesian:   Puisi-puisinya juga terangkum dalam buku “Cinta Disucikan Kehidupan Dirayakan”, “Bali Living In Two World” (2002), “Dendang Denpasar Nyiur Sanur” (2016), “Klungkung: Tanah Tua Tanah Cinta” (2017).

In Balinese:   Ring jurnalnyané sané kaping untat (volume 7 saking buku hariannyané) dané muputang antuk pamineh-pamineh saking pamarginnyané ka nusa puniki, jangkep antuk deskripsi magis indik kremasi suci, taman mewah, tarian candi, wayang kulit, bungalow sané malakar antuk bahan alami sané kaanggén hotél, musik sané nganyudang, miwah tata cara krama Bali sané canggih miwah alus.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring “otak mamalia” pinaka “pengatur emosi” yening manggihin gatra sane nenten patut, gelis rumasa sungsut tur nganggen pangrasa sane prasida nglahang “daya berpikir logis” Sane kaping untat, yening manusa prasida nrima “informasi” sane kadasarin antuk “logika” lan “kemampuan literasi yang baik” nenten ja prasida keni “informasi bohong” puniki mawinan manusa sampun nganggen “system pola pikir otak berpikir” sane genahnnyane “kecerdasan” lan “kontrol berfikir tentang segala sesuatu, bisa mengendalikan nafsu dan emosi, serta mampu berperilaku dengan baik.” “Informasi” sane iwang prasida kauningin mawali malih ring “system kerja otak manusia” yening prasida kuat ring “otak berpikir” manusa pacing setata urati tekening : (1) Daging gatra, sampunang wau wacen judul kemanten sampun “berasumsi” duaning nenten akidik judul “artikel”nenten nyambung sareng dagingnyane. (2) Yening sampun kawacen, tur uning dagingnyane, uratiang malih sasuratan punika witnyane sampun jakti?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lan sane kaping untat inggih punika nincapang sarana miwah prasarana ring sekolah mangda prasida nyokong paplajahan.

In English:  

In Indonesian:   Dan yang terakhir dengan meningkatkan sarana dan prasarana di sekolah untuk menunjang kegiatan pembelajaran.

In Balinese:   Perang puputan inggih punika payudan ngantos ketelan rah sane kaping untat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Para krama Hindu Bali ngrasraddha antuk konsep Tri Hita Karana punika 3 cara sané patut kalaksanayang anggén ngamolihang kabagiaan, kaping untat ring nampekang ida dane soang - soang kahadapan Ida Sang Hyang Widhi Wasa sekadi Sang Pencipta (Parhyangan), tresnakasihin utawi asah asih asuh sepatehne iraga sareng sami dados jadma (Pawongan), lan prasida ngempu wewidangan utawi makhluk sane lianan kakaryanin olih kehendak Ida Sang Hyang Widhi Wasa (Palemahan).

In English:   The target of domestic and foreign tourists to visit, of course there are many things that attract tourists to visit and even vacation on the island of Bali, starting from culinary delights, beautiful views of tourist attractions on the island of Bali that are soothing to the eye, and among others, due to traditional traditions and art.

In Indonesian:   Incaran parawisatawan domestik maupun mancanegara untuk dikunjungi, pastinya banyak hal yang menjadi daya tarik wisatawan untuk mengunjungi bahkan berlibur ke Pulau Bali, dimulai dari kenikmatan kulinernya, pemandangan indah pada tempat wisata di Pulau Bali yang menyejukkan mata, dan diantara lainnya adalah karena tradisi adat serta seni budaya yang masih dijunjung tinggi oleh masyarakat Bali karena kepercayaan Agama Hindu dengan ketakwaan yang tinggi terhadap Ida Sang Hyang Widhi, ajaran Kitab Suci Weda, serta para leluhur.

In Balinese:   Kaping untat pinaka penyawis titiang ngaptiang para truna truni sareng sami mangda wikan nyinggihang raga meparipolah ritatkala nyantenang pemimpin Bali utawi manggala sane kedadosang penglingsir Bali.

In English:  

In Indonesian:   Om Swastyastu saudara semua yang saya hormati, Bali sudah terkenal sampai ke mancan negara karna Bali memiliki keunikan budaya dan adat istiadat yang berisi peraturan tentang tata kehidupan masyarakat Bali.

In Balinese:   Dumogi ring masa sane pacang rauh, krama Bali prasida sayan ngajiang kaindahannyane lan ngenahang kaindahannyane ring jagat luar, ngawit saking wisata, budaya, adat istiadat majeng ring para janane sane wenten irika mangda ipun uning Bali inggih punika pulau dewa, swarga sane pinih untat ring jagate.

In English:   My hope is that in the future, Balinese people can appreciate their beauty more and introduce their beauty to the world, starting from tourist attractions and culture to the people out there so they know that Bali is the island of the Gods, The Last Paradise.

In Indonesian:   Harapan saya untuk kedepannya, warga Bali dapat lebih menghargai keindahan mereka dan memperkenalkan keindahan mereka kepada dunia luar, mulai dari tempat wisata, budaya, adat istiadat kepada orang-orang diluar sana agar mereka tahu bahwa Bali adalah pulau Dewata, Surga terakhir di Bumi.

In Balinese:   Kaping untat, Ida Sang Prabu Hayam Wuruk ngaturang banawa (prahu) malakar aji makudang-kudang sekar mawarna-warni.

In English:   This Kakawin was written by Mpu Tanakung (not his real name) when King Hayam Wuruk committed a great holy sacrifice (Sraddha) addressed to his late grandmother, Dyah Rajapatni Gayatri, at Majapahit palace square.

In Indonesian:   Banyak pendeta, keluarga kerajaan, para bangsawan dan semua pejabat Majapahit hadir untuk melakukan persembahyangan dan penghormatan kepada arca Rajapatni Gayatri yang distanakan di sebuah singgasana putih.

In Balinese:   Sargah sane pinih untat maosin indik panyelsel sang pangawi duaning nenten prasida nlatarang kaluwihan upacara punika sakadi sane kaaptiang olih sang prabhu.

In English:   There are only 12 stanzas in this kakawin, divided into three chapters.

In Indonesian:   Bab kedua menjelaskan tentang beraneka macam persembahan dari banyak keturunan bangsawan Majapahit.

In Balinese:   Raris ri sampune nglimbak, kalanturang olih sentanan ida sane maparab Ida Dalem Kepakisan taler warih wangsa raja pinih untat inggih punika Ida Dalem Ketut sane madue wewengkon keraton ring Kabupaten Klungkung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat Bhineka Tunggal Ika punika nenten dados wacana manten sakewala semboyan punika dados kalaksanayang olih krama Indonesia, nika mrasida dados Indonesia sane becik antuk makudang-kudang agamane sareng kajangkepane

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rahina Pegatwakan inggih punika rahina pinih untat ring raramyan Galungan lan Kuningan saking pangawitnyane ring Tumpek Wariga.

In English:   Pegatwakan day is the closing day of the entire Galungan and Kuningan holy weeks which starts on Tumpek Wariga day (see the entry on Ceremonies).

In Indonesian:   Hari Pegatwakan adalah hari penutup rangkaian hari raya Galungan yang dimulai dari Tumpek Wariga.

In Balinese:   Tatujonyane mangda prasida perjuangan rakyat Bali puniki ngalimbakang jiwa patriotismé, rela berkorban, cinta tanah air, cinta persatuan miwah kesatuan, perdamaian, pamekas sane paling untat tetep nindihin tur nyaga keutuhan Negara Kesatuan Republik Indonesia

Unteng Pikayun Monumen Perjuangan Rakyat Bali

Monumen puniki pinaka perwujudan Lingga miwah Yoni.

In English:   After going through various obstacles and trials due to the depreciation of the Rupiah in 1997, finally this monument could be completed also in 2001.

In Indonesian:  

In Balinese:   Bias selem vulkanik ring Kabupaten Klungkung, Bali Timur, ipun nglanturang adol-adolan panglingsiripune, sakewanten ipun pacang dados sentanan pinih untat sane ngruruh pangupa jiwa saking geginan ngaryanin tasik puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinih untat, upacara puniki kalaksanayang ring warsa 1979.

In English:   The latest ceremony happened in 1979.

In Indonesian:   Terahir, upacara ini terjadi pada tahun 1979.

In Balinese:   Saking rasa was-was memargi, magrebek pecalang sangkaning lembur ring kantor krana wates pinih untat ngelapor pajak, jejeh ring marga sangkaning sepi, nyantos ujian nganggen platform online sampun laksanayang titiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mangkin sampun perjuangan titiang sane pinih untat ring sajeroning pendidikan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mangda ngrasayang sane kabawos nganggen toga sane kapertama lan sane pinih untat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wenten sane mangkin pinunas titian mangdane pemerintah merencanakan indik solusi BALI GARING PUNIKI, sapunapi carane mangda ring masan panas ( musim kemarau) Bali nenten GENTING KERING, tiang madue manah/pendapat mangda pemerintah mekarya waduk ring Bali sane darurat kekeringan, wangunan waduk puniki pinake genah nyimpen toya ujan, rehabilitasi saluran Irigasi mangda toya punika nenten makutang, ngalaksanyang sosialisasi berkesinambungan indik toya ring masyarakat, mangda nyage sumber toya, irit ngangen toya, lan sane kaping untat pinaka utsaha sane mautama, inggih punika reboisasi Alas/hutan sahe nanur taru ring margi-margi ageng pinaka genah merarian rikala panes sane kalintang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sedeng visi misi ring Ganjar Pranowo akéh penekanan ring aspek digital miwah digitalisasi saking sisi masyarakat miwah sané pinih untat inggih punika prabowo Subianto madué visi misi sané fokus ring upaya ngawangun bangsa miwah masyarakat sané kuat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat lugrayang titiang ngaturang Parama santih Om Santih,Santih,Santih Om.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening wenten krama sane nenten cumpu teken sarat sane lianan, nika sane mawinang konflik prasida kalaksanayang. • Lan faktor sane kaping untat, inggih punika nilai-nilai utawi tatuek sosial sane magentos.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane kaping untat, guru-guru ring sekolah patutne terus mendorong lan memotivasi murid-muride ring sekolah jagi terus melajahin basa bali aat-aatan.

In English:   Second, introduce, familiarize, and implementation of the website and application so that students are used to the language itself and able to at least understand the essence of the language.

In Indonesian:   Berikutnya, kenalkan, familiarkan dan aplikasikan penggunaan Basabali Wiki dalam kegiatan pembelajaran bahasa daerah di sekolah.

In Balinese:   Putu wantah oka kaping untat saking pasemetonane lelima sane mawit saking aji asiki lan masemeton sareng tiga saking Ibu.

In English:   The first drama Putu played was when he was in high school.

In Indonesian:   Putu sendiri sebenarnya adalah bungsu dari lima bersaudara seayah maupun dari tiga bersaudara seibu.

In Balinese:   Kakawiannyane “Bungklang-Bungkling” pinaka buku pangawit bilih-bilih dados buku kaping untat.

In English:   His first Bungklang-Bungkling records the hilarity and ludicrousness of Balinese men.

In Indonesian:   Buku pertama berjudul Bunklang-Bungkling, menceritakan perilaku lucu dan konyol pria Bali.

In Balinese:   I Wayan Sadha maduwé akeh pengalaman ngenénin indik réalitas sosial duaning, dané polih makarya dados bendéga, buruh, dagang, tukang kebun, poto graper keliling, kantos dados wartawan lan sané paling untat wantah dados kartunis lan pangawi.

In English:   I Wayan Sadha has a lot of experiences having worked as a fisherman, laborer, tradesman, gardener, traveling photographer, until he became a journalist and most recently, a cartoonist and author.

In Indonesian:   Karangan-karangannya berupa kartun dan cerita pendek pernah dimuat di majalah The Archipélago, Énglish Corner, Bali Écho, Harian Nusra, Majalah Sarad, Majalah Poléng, dan Majalah Taksu.

In Balinese:   Sane kaping untat , rikala iraga ngemargiang pemilihan pemimpin ring bali, iraga patut menuntut kebijakan lan kepemimpinan sane wikan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ka ping untat, yening pradene kebijakan PPKM sakadi puniki pacang nglantur benjang pungkur, titiang nunas mangdane pemerintah mikayunin tur nyantenang malih.

In English:  

In Indonesian:   Penyampaian gagasan atau opini ini saya sampaikan kepada pemangku kebijakan atau pemerintah, yang sudah berusaha dan memperhatikan masyarakat, khususnya di Bali.

In Balinese:   Miwah sane pinih untat, para budayawan Bali kicen genah sane dangan antuk ngamedalang kreasi.

In English:   Finally, Balinese culturalists should be given easier access for production and creativity.

In Indonesian:   Dan yang terkahir, para budayawan Bali diberikan akses yg lebih muda untuk brekreasi.

In Balinese:   Ring rahina sane ening, wenten geni sane nglikub genah sampah ring Bali, genah sampah sane pinih untat ring sajebag pulo punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinih untat, tiang ngaturang suksmaning manah ring semeton antuk uratian semetone.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngiring Semeton sareng sami napi sane dados pikobet mangda gelis ka icalang, wantah asapunika sane prasida atur titiang, pinih untat Puputan tiang antuk Parama shanti, Om Shanti, Shanti, Shanti Om

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat, lontar puniki taler nlatarang indik kawenangan miwah amongan pamangku.

In English:   Then people pray together and finally take holy water and bija.

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih untat kasalin ring warsa 1978 olih I Gusti Agung Gede Suhurta.

In English:   This narration is unique because it describes a special pantheon of gods as different from what is now broadly accepted in Bali as Dewata Nawa Sanga (nine principal gods).

In Indonesian:   Narasi ini unik karena menggambarkan panteon khusus dewa yang berbeda dari apa yang sekarang diterima secara luas di Bali sebagai Dewata Nawa Sanga (sembilan dewa utama).

In Balinese:   Kaping Kutus Utawi Kaping Untat ingih Punike Sinergisitas Pemerintah,pekerja ring pariwisata,miwah krama bali sane siosan,mangde bersatu sapunapi carane mangda bali punike seusan gering agung covid-19 malih mewali ke jati mula tur ekonomi krama bali sane akehan ngandalang pariwisata mangde bangkit mewali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Taler sane pinih untat, mangda kalaksanayang sidak kaanggen srana pengawasan antuk kawentenan standar sane kalaksanayang olih pelaku pariwisata.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Taler materi sané kaping untat indik tata titi ngénterang acara sané katatarang oleh I Dewa Ayu Widya Utami, S.S.

In English:  

In Indonesian:   Dan materi terakhir mengenai tata cara menjadi pembawa acara berbahasa Bali dipaparkan oleh I Dewa Ayu Widya Utami, S.S.

In Balinese:   Parum program kerja BASAbaliWiki warsa 2020 sane mamargi kirang langkung enem jam punika kapuputang antuk ngaryanin sakancan pangapti saking para pamilet parum sane rauh, ngenenin indik kawentenan program-program kerja BASAbaliWiki ring sajeroning awarsa, taler kaping untat kamargiang foto bersama. (@YesiCandrika BASAbaliWiki)

In English:  

In Indonesian:   Rapat program kerja BASAbaliWiki tahun 2020 yang berjalan selama kurang lebih enam jam tersebut ditutup dengan acara kebersamaan yaitu dengan menuliskan berbagai mimpi atau harapan-harapan para pengurus BASAbaliWiki yang hadir, berkenaan dengan program-program kerja BASAbaliWIki dalam kurun waktu satu tahun dan diakhiri dengan dengan acara foto bersama. (@YesiCandrika BASAbaliWiki)

In Balinese:   Moksa inggih punika tetujon sané kaping untat mangda prasida nyujur genah Ida Sang Hyang Widhi Wasa antuk ngeret Sad Ripu miwah Sapta Timira ring angga soang-soang, pamargi mangda prasida nyujur moksa puniki patut kadasarin antuk dharma lan kasarengin antuk jemet ngaturang bakti nunas kerahayuan majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sané kaping untat iraga sareng sami sapatutnyané oneng ring raga lan sang pandhita punika sidhi, piteket-piteket anak lingsir pastika manados nyekala.

In English:  

In Indonesian:   Itulah sebabnya tidak henti-henti meminta kepada masyarakat Bali semuanya, marilah kita selalu mengajegkan sejarah bali yang kita miliki, agar tetap ajeg di dalam diri, serta kesejahteraan di bumi, kemudian akan bisa mencapai apa yang menjadi tujuan umat Hindu.

In Balinese:   Sane kaping untat puniki banjar Carik, parinama indik banjar Carik krana banjar puniki genahnyane kalingkerin antuk carik sane wenten ring desa Tista.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Punika mawinan pariwisata ring bali mangda prasida kukuh sekadi nguni, masa covid19 ring pulo Bali akeh ngametuang pikobet, kapertama akidik wisatawan sane malilacita ring Bali, kaping kalih PAD bali sayan ngidikan, kaping untat ekonomi ring bali sayan lambat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinih untat, ngiring iraga sareng sami saling matueling antuk kawentenan jagate mangkin, sang ngraksa jagat pastika sampun banget mautsaha nepasin bencana Covid 19 puniki, sakewanten patut taler ratu mangda ngaresepang napi sane karaseyang para kramane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pangajap-ajap tiangé indik napi sané patut kamargiang olih calon pamimpin antuk para jana sané madué cacat ring pemilihan 2024 inggih punika:

- Keamanan lalu lintas sané cacat, Santukan akéh krama sané cacat sané nganggén kendaraan. -program pawangunan perpustakaan cacat, santukan kirangnyané fasilitas anggén krama cacat ngamargiang hobi ipun sekadi hobi ngwacén, taler anggén krama cacat sané meled nglimbakang karir ipun dados pangawi.

- Pangaptin titiangé sané pinih untat inggih punika mangda pamréntah sayan urati ring anaké sané madué cacat, minakadi nyiagayang bantuan kursi roda, tungked, ramp, alat bantu orthese miwah prothese, miwah alat bantu mirengang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat, impian tiang mangda Bali dados conto antuk daerah wisata sane lianan ring Indonesia dalam hal keberlanjutan lan keberlangsungan pariwisata lan lestarine lingkungan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   kapratama para wisatawané akidik ngranjing ka Bali, punika sané ngawinang akidik sané nganggén jasa para janané sané makarya ring pariwisata, kaping kalih yadiastunké nénten para pengusaha pariwisatané nawur pajak, raris tetep punika pacang ngicén paridana utawi gajih ka pegawainyané, sane kaping untat jalur-jalur transportasi pariwisatané sampun mewehang riantukan sampun nénten micayang pamargi antuk ngerauhang para wisatawané.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinih untat raris kamedalang buku Kembang Rampe Kesusastraan Bali Anyar (dua jilid) sane muatang karya-karya sastra Bali Modern sane sampun kaunggahang (kapublikasiang) (Agastia, 1980: 15).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Keping untat, niki dados pitaken tiang manten indik kawigunan vaksinasi punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih untat, Angga Bhuwana maosang indik tata cara ngunggahang kruna anyar, tur tata ejaan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lan sané kaping untat dampak sané karasayang inggih punika kenaikan komoditas impor gandum.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Raris, sane kaping untat inggih punika konsep indah sane katarka ring parilaksanan pamrintah lan krama Buleleng sinamian, minakadi ngaryanin hotel lan sekolah mangda dados genah karantina sane becik, rumah sakit tur puskesmas kakaripta becik mangda para krama sane keni gering nyaman tur madue semangat mangda encol seger.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Event sane kaping untat tiang jalanin sakadi OSIS inggih punika Graduation ring pinanggal 6 Mei 2023.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Piodalan punika kalaksanayang ring Anggara Kasih Medangsia raris kelanturang antuk Tradisi Megarang Nasi ring rahina kaping untat nyejer piodalan, inggih punika sedek penyineban.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat, calon guru wisesane patut polih program penguatan internal mangda makasami prasida gotong royong ngelaksanayang tugas manut disabilitasnyane lan nenten ngutang tugas punika cara sane tiosan.

In English:   Future leaders should make Indonesian media more inclusive for them.

In Indonesian:   Terakhir, calon pemimpin wajib punya program penguatan internal supaya bisa saling bisa bekerjasama dalam melaksanakan urusan-urusan disabilitas, tanpa saling lempar tanggung jawab mereka seperti sebelum-sebelumnya.

In Balinese:   Utsaha sané kaping untat ngutsahayang mangdané jagat Bali satata bersih, yening jagat Baliné satata bersih pastika sampun byuta sané kasengguh virus corona utawi covid-19 nénten pacang nibenin jagat Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat, pikobet indik korupsi miwah parilaksana sané nénten patut patut katangkep antuk tindakan sané tegas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane dados goak musti ngejuk anak sane pinih untat ring barisane punika.

In English:   The raven has to catch the last person in the line.

In Indonesian:   Yang menjadi gagak harus menangkap orang terakhir dalam barisan.

In Balinese:   Ngiring nresnain buwana taler ngaturang unen -unenan sane kaping untat anggen kauripan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sanè kaping untat, yèning ngamolihang telepon wiadin sms sanè madaging penipuan beciknyanè laporkan ring pihak berwajib.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Margarana inggih punika cihna kawentenan perang puputan pinih untat ring warsa 1946.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih untat nanging taler mapikenoh inggih punika sane dahat penting

pendidikan karakter perkembangan teknologi taler ngeranayang etika lan nilai-nilai ring masyarakat calon manggala mangda nincapang pendidikan karakter ring kurikulum pendidikan, ngemastiang indik nilai-nilai minakadi integritas, tanggung jawab sosial, lan

kerja sama mangda tincapang ring pendidikan formal.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Indik sané pinih untat puniki mamargi yéning sané kasub ring interaksi punika wantah politik identitas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   kaping untat titiang ngaptiang pamerintah prasida nyokong inovasi miwah penelitian ring sektor pertanian.iraga percaya yening iraga nguratiang lan ngicenin dukungan saking pamerintah sektor pertanian prasida berkembang secara berkelanjutan lan prasida ngicenin keuntungan majeng masyarakat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Indik sané pinih untat puniki mamargi yéning sané kasub ring interaksi punika wantah politik identitas.

In English:  

In Indonesian:   Yang terakhir ini terjadi jika yang ditonjolkan dalam interaksi itu adalah politik identitas (identity politics) secara eksklusif.

In Balinese:   Sane kaping untat inggih punika pikobet kesehatan pasca-pandemi sane ngeranayang pikobet ring ekonomi miwah pariwisata.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat, ngiring iraga sareng-sareng nambakin kemacetan ring Bali mangda prasida ngawinang Jagat Baline manados genah sane sumingkin becik malih ring makudang-kudang sektor.

In English:  

In Indonesian:   Terima kasih kami ucapkan kepada para pembawa acara serta para juri atas waktu yang telah diberikan.

In Balinese:   Dudonan pinih untat ring upacara puniki inggih punika nganyut kelungah punika ke segara.

In English:   This impure period applies differently from one village to another.

In Indonesian:   Bayi yang meninggal sebelum berusia 42 hari hanya dikubur dengan cara yang sangat sederhana.

In Balinese:   Inggih duaning wenten iwang ring napi sane aturang titiang iwau, ring galah puniki lugrayang titiang ngaturang geng rena sinampura.Inggih kaping untat tiang sineb antuk ngaturang Parama Santi

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinaka pamuput atur, pinih untat sineb titiang antuk Parama Shanti, OM Shanti ,Shanti ,Shanti,Om🙏🏻

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Indik sané pinih untat puniki mamargi yéning sané kasub ring interaksi punika wantah politik identitas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Upacara puniki matatujon ngaturin saji kaping untat sadurung jiwatman anake seda mamargi.

In English:   This ceremony is aimed at making a final offering to the spirit of the deceased.

In Indonesian:   Upacara ini bertujuan memberikan persembahan terakhir kepada roh orang yang telah meninggal.

In Balinese:   Kaping untat, matur suksma antuk semetong sane sampun nyarengin memaca curhatan puniki taler antuk semeton ring Bali sane sampun tegteg kayang dinane mangkin.

In English:  

In Indonesian:   Untuk semeton yang telah meluangkan waktu membaca curhatan ini, terima kasih karena sudah bertahan hingga saat ini.

In Balinese:   Akeh anake nunas baos mantuka ring sametonnyane sane sampun seda mangda uning napi pinunasnyane sane kaping untat.

In English:   Usually, people call them Jero Dasaran, Jero Balian, or just Jero Mangku.

In Indonesian:   Biasanya, orang-orang memanggilnya Jero Dasaran, Jero Balian, atau bisa Jero Mangku saja.

In Balinese:   Manut dresta ring Bali, ritatkala nyiramang layon, prati santanan anake sane seda patut rauh ngaturang sembah kaping untat.

In English:   This big knife is specifically designed for funerals and should not be used for any other purposes.

In Indonesian:   Menurut tradisi Bali, pada saat memandikan jenazah, sanak keluarga harus hadir untuk memberikan penghormatan terakhir.

In Balinese:   Pikenoh titiang, benjangan pungkur mangda kamus 3 Basa kasayagayang fitur sane madue penerjemah saking kamera utawi gambar, lianan punika taler mangda prasida madaging suara antuk bebaosan sane becik, lan sane kaping untat kamus 3 basa punika mangda prasida nagingin terjemahan aksara bali, riantukan mangkin langah krama sane uning indik aksara bali punika.

In English:   Our suggestion for this 3 languages dictionary is to provide features that have translators from cameras or pictures.

In Indonesian:  

In Balinese:   [BA] Upacara pinih untat ring urip i manusa inggih punika upacara palebon, utawi atiwa-tiwa.

In English:   [EN] The final ceremony in one’s life is the funeral.

In Indonesian:   Asal kata palebon adalah lebu, yang artinya ‘terurai menjadi debu’.
[[Word example text ban::[BA] Upacara pinih untat ring urip i manusa inggih punika upacara palebon, utawi atiwa-tiwa.| ]]

In Balinese:   [BA] Pangerupukan rawuh nyabran Tilem Kasanga, sane pinaka rahina kaping untat ring warsa Saka.

In English:   On the day of Ngarupuk, the Balinese commonly prepare daily needs to welcome Nyepi day.

In Indonesian:   [ID] Pangerupukan jatuh pada Tilem Kasanga, yang adalah hari terakhir dalam satu tahun Saka.
[[Word example text ban::[BA] Pangerupukan rawuh nyabran Tilem Kasanga, sane pinaka rahina kaping untat ring warsa Saka.| ]]

In Balinese:   Pinih untat, pikobet indik kapatehan sosial miwah ekonomi patut taler kauratiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sembah bakti kaping untat kalaksanayang ring sisi kangin inggih punika palinggih Ratu Mas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih untat mangdane ring pura, kantor, sekolah miwah sane liaanan ngangge papan nama sane medaging aksara bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinih untat, pikobet indik ketidaksetaraan sosial miwah ekonomi taler patut kauratiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pinih untat kaaptiang antuk kawentenan wewidangannyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Majeng ring BASAbali Wiki, kapertama, yéning mrasidayang nincapang maprakanti sareng makasami sekolah miwah guru basa Bali sané wénten ring wawidangan Bali antuk pemanfaatan platform sané becik puniki, kaping kalih, ngalaksanayang tuntunan utawi aksi nyata majeng alit-alité, mangda nénten kémad malih nganggén basa Bali, tur pinih untat, prasida ngamedalang aplikasi ring play store mangda dangan antuk alit-alité malajahin bahasa Bali.

In English:   For BASAbali Wiki, firstly, if possible to increase cooperation with all schools and Balinese language teachers in Bali to utilize this very useful platform.

In Indonesian:   Untuk BASABali Wiki, pertama, jika memungkinkan untuk meningkatkan kerja sama dengan semua sekolah dan guru bahasa Bali yang ada di Bali untuk pemanfaatan platform yang sangat berguna ini.

In Balinese:   Genah ngolah kaping untat inggih punika genah ngolah miwah ngwaliang limbah ka media lingkungan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kaping untat puputang titiang antuk paramasantih, “Om Santih Santih Santih Santih Om”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pamuspan pinih untat ring utama mandala pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Genah pamuspan sane kapertama inggih punika Pura Pesanggrahan, kalanturang antuk Pura Taman, Penataran, Goa Tirta, Melanting, Pura Gading Wani, pura Ratu Gede Dalem Ped, miwah sane kaping untat ring pura Luhur.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Geguritan puniki wantah pikaryan ida sane pinih untat sadurung ida seda ring tanggal 20 September 1906 ring arep Puri Denpasar.

In English:   Gaguritan Purwa Sanghara is one of the literary works written by I Gusti Ngurah Made Agung (1876-1906), the seventh king of the Kingdom of Badung who died during the Puputan Badung incident on September 20, 1906.

In Indonesian:   Gaguritan Purwa Sanghara adalah salah satu karya sastra yang ditulis oleh I Gusti Ngurah Made Agung (1876-1906), raja ketujuh Kerajaan Badung yang tewas ketika peristiwa Puputan Badung 20 September 1906.

In Balinese:   Bantihan kapertama lan kaping untat lontar puniki nenten nujuin ring warsa napi tur duk kaprabon raja sira lontar puniki kasurat.

In English:   In order for the spirit to pass through strange places easily, Putru Saji Tarpana gave directions to the road and supplies that the spirit had to carry.

In Indonesian:   Bagian pertama dan terakhir lontar ini tidak menunjukkan di tahun mana dan dalam pemerintahan raja mana lontar ini dibuat.

In Balinese:   Dane pinih untat tamat ring Magister Manajemen.

In English:   She achieved a Master of Management and works as a lecturer at the Faculty of Economics and Business, Udayana University.

In Indonesian:   Pendidikan terakhirnya adalah Magister Manajemen.

In Balinese:   Sane kaping untat wenten Agama pramana inggih punika sepat siku-siku utawi tetikas sane kaanggen nguningin tur ngeyakinin kawentenan sane manut ring daging sasuluh agama.

In English:  

In Indonesian:   Yang terakhir sda Agama pramana yaitu yang merupakan tolak ukur atau tata cara yang digunakan untuk mengetahui dan meyakini suatu keadaan yang sesuai dengan isi ajaran Agama.

In Balinese:   Kaping untat = Industri reustaurant patut berinovasi ngicenin layanan take away taler menerapkan contactless service mangda masyarakat tetep patuh teken protokol kesehatan lan nyaga jarak antuk meminimalkan kotaminasi virus.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pati wantah dwara pinih untat, kewanten taler jelanan nuju urip sane anyar.

In English:   It's the final gate, but it is also a door to a new life.

In Indonesian:   Kematian adalah gerbang akhir, namun juga pintu menuju kehidupan yang baru.

In Balinese:   Ring kakawin sane madaging akehan saking siu satus pada puniki, ida wantah ngripta kalih pada pangawit pinaka pamujan ring ista dewatanida tur pangatur-atur majeng ring sang raja ring tigang pada kaping untat.

In English:   On Earth, their kingdom was ruled by Dasaratha, who later had the son named Rama who was famous throughout the ages.

In Indonesian:   Harini memohon kepada Trinabindu agar menghapus kutukan itu karena dia memiliki suami di surga.

In Balinese:   NGIRING LESTARIANG JAGAT BALI MANGDA BECIK LAN ASRI, Kaping untat tityang sineb antuk parama shanti Om Shanti Shanti Shanti Om.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pamuspan pinih untat ring utama mandala pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sikap lan tanggung jawab titiang yening prade wenten anak sane raud ka genah titiang sangkaning rebat sekadi ring Ukraina inggih punika sane kapertama titiang jagi nguningayang kepala lingkungan utawi pemerintah ring genah tiange yening wenten anak sane raud ka genah tiange, sane kaping kalih titiang jagi mataken teken kepala lingkungan utawi pemerintah dados napi nenten nampi anake sane raud punika, sane kaping untat yening dados, titiang jagi ngusulang ka pemerintahe apang pemerintahe micayang genah anggen raud punika lan wantuan marupa kebutuhan pangan miwah sandang anggen raude bertahan idup.

In English:   In my opinion, the conflict that occurred at the beginning was a simple problem that could not be resolved quickly.

In Indonesian:   Menurut saya, konflik yang terjadi di Ukraina bukanlah masalah sederhana yang tidak bisa diselsaikan dalam waktu cepat.