Patih

From BASAbaliWiki
Revision as of 05:30, 15 December 2018 by Denpasar19 sulastri (talk | contribs)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
patih
Root
Patih
Other forms of "Patih"
Definitions
  • prime minister and general, a stock character in performancees of drama and dance en
Translation in English
prime
Translation in Indonesian
Patih
Synonyms
Antonyms
Related words
Puzzles
Origin
Word audio
Level of Speech Option
Mider
-
Kasar
Patih
Andap
-
Alus sor
-
Alus madya
-
Alus mider
-
Alus singgih
-
Dialects
Bali Dataran
-
Bali Aga
-
Sentences Example
Balinese
Ia suba mekelo dadi patih ditu
English
-
Indonesian
Dia sudah lama menjadi patih disana
Usage examples pulled from the Community Spaces
Balinese
Tan kacerita di jalan, Ki Patih sampun rauh ring jeron Ki Dukuh.
English
-
Indonesian
Tidak dikisahkan perjalanannya, Ki Patih sudah sampai di rumah Ki Dukuh.
Folktale Anak Agung Mesir
Balinese
Ring rahina Purnama Kapat, Ida Dalem Shriaji Kresna Kepakisan, malinggih ring balairung kraton kasarengin olih para mantri miwah patih kraton.
English
The king of mengwi then ask Gusti Made Tegeh who he really is.
Indonesian
Shri Prabu Astasura Ratna Bumi Banten adalah nama Raja Bedahulu.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Duk punika taler Shri Raja ngukum Patih Arya Kenceng antuk kawajiban nyabran rahina nyaga balairung.
English
After Arya Tabanan died, Ngurah Rangong become next king.
Indonesian
Raja V adalah I Gusti Tegeh Tegal Kutha.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Sedek rahina anu, rikala Ida Dalem malinggih ring ajeng para patih, tan dumade putrane punika kamedalang saking punggung Sang Prabu.
English
The pupetter's family then making a well hole for him to take shelter in.
Indonesian
Amat heran pikiran I Bendesa melihat kejadian yang aneh dan ajaib itu.
Biography of Arya Tegeh Kori
Balinese
Kocap pangawit kawentenan Patapan Gunung Kawi Bebitra manut ring prajuru adat, Patapan Gunung Kawi Bebitra utawi Relief Bebitra inggih punika tetamian saking Desa Peling sane kapimpin olih Mas Pahit kairing olih patih ida sane mapesengan Wedang Serawah.
English
-
Indonesian
-
Place Bitra
Balinese
Ri sampune sue patih ida padem, metu akeh pikobet ring keraton sakadi gering miwah rauh wadwa samar nuju desa.
English
-
Indonesian
-
Place Bitra
Balinese
Yening paduka Betari ledang, titiang mapinunas mangda dados Patih”. “Dadi patih, keto?
English
-
Indonesian
Kini ia ingin menjadi patih.
Folktale Cicing Gudig
Balinese
Yening paduka Betari ledang, titiang mapinunas mangda dados Patih”. “Dadi patih, keto?
English
-
Indonesian
Kini ia ingin menjadi patih.
Folktale Cicing Gudig
Balinese
Raden Putri, para patih lan bhagawanta puri taler meneng.
English
-
Indonesian
I Cupak menundukkan kepalanya, merasa diri nista dan tak pantas dinobatkan sebagai raja.
Folktale Cupak Nulak Dadi Raja
Balinese
Damar Wulan tuah pakatik jaran Patih Loh Gender. “Damar Wulan, cai dadi ngmilunin sayembarane.
English
-
Indonesian
Damar Wulan ingin mengikuti sayembara tersebut.
Folktale Damar Wulan
Balinese
Kelompok sane kocap ngwastanin dewek krama Patih sane magenah ring wewidangan Desa Kunyit 3.
English
-
Indonesian
-
Place Desa Sidetapa
Balinese
Manut Pak Made Djimat ( sesepuh tari ring Batuan) maosang manut cerita sane kapirengan olih dane, sane ngaryanang genggong inggih punika Tapak Mada (wastan Maha Patih Gajah Mada duke durung manados patih).
English
Indonesian
Di Bali Genggong memiliki laras selendro.
Music Genggong Batuan
Balinese
Manut Pak Made Djimat ( sesepuh tari ring Batuan) maosang manut cerita sane kapirengan olih dane, sane ngaryanang genggong inggih punika Tapak Mada (wastan Maha Patih Gajah Mada duke durung manados patih).
English
Indonesian
Di Bali Genggong memiliki laras selendro.
Music Genggong Batuan
Balinese
Ida Sang Prabu menggah gati nerima suratre, lantas ida ngandikaang I Patih nauhin kaula lakar ngrejek Ida Raden Mantri.
English
-
Indonesian
Raja menyuruh hambanya menjual permaisuri ke pantai, dengan harga berapa pun akan diberikan.
Folktale I Dempu Awang
Balinese
Ida dados patih ring Kerajaan Buleleng.
English
He became governor of the Buleleng Kingdom.
Indonesian
Atas jasa-jasanya melawan penjajah Belanda, ia ditetapkan sebagai Pahlawan Nasional Indonesia pada tanggal 14 September 1993.
Biography of I Gusti Ketut Jelantik -
Balinese
Cendek pakayun Ida Sang Prabu kadung suba sauh pangandika.

“Nah, depang dogeng, kalingke ia jlema mala sing genep ukudan nyidaang nglawan raksasa, dini ajak makejang jlema rahayu tur ririh suba keweh, apan raksasane gede bin sakti, teguh rebut ajak liu tusing mintulin.” Buin ngandika Ida Sang Prabu, “Paman patih, nah kema dauhin panjake makejang apang pesu mabalih, ne ada anak tuah asibak bani nglawan musuhe, bakal ngmatiang musuhe rusuh ento!”

Para patih enggal madadauhan ngatag panjak Ida Sang Prabu, pada pesu ka bancingah mabalih tur suryak-suryak makuug ngelurin apang enggal teka.
English
-
Indonesian
-
Folktale I Sigir Jlema Tuah Asibak
Balinese
Cendek pakayun Ida Sang Prabu kadung suba sauh pangandika.

“Nah, depang dogeng, kalingke ia jlema mala sing genep ukudan nyidaang nglawan raksasa, dini ajak makejang jlema rahayu tur ririh suba keweh, apan raksasane gede bin sakti, teguh rebut ajak liu tusing mintulin.” Buin ngandika Ida Sang Prabu, “Paman patih, nah kema dauhin panjake makejang apang pesu mabalih, ne ada anak tuah asibak bani nglawan musuhe, bakal ngmatiang musuhe rusuh ento!”

Para patih enggal madadauhan ngatag panjak Ida Sang Prabu, pada pesu ka bancingah mabalih tur suryak-suryak makuug ngelurin apang enggal teka.
English
-
Indonesian
-
Folktale I Sigir, Jlema Tuah Asibak
Balinese
Derika raris Patih Sawunggaling nitahang Jajaprana ngwacen sualapatra saking Ida Anake Agung;

“Eh cai Jayaprana,

Cai manusa tusing maguna.
English
-
Indonesian
-
Folktale Jayaprana dan Layonsari
Balinese
Gusti Patih lantas nunden juru carik nyobiahang sayemwarane tekening krama di sajebag Puri Kertha Bumi.
English
-
Indonesian
Gusti Patih selanjutnya memerintahkan sekretaris puri mengumumkan ke seantero negeri Kertha Bumi.
Folktale Jero Ketut
Balinese
Prabu Suliawana nitahang patih idane nglaksanayang sayemwara.
English
-
Indonesian
Prabu Suliawana perintahkan patihnya menggelar sayembara.
Folktale Jero Ketut
Balinese
Ida Sang Prabu kalintang duka nyingakin parisolah Irengan sane ngadug-adug. “He, Pamah Patih!” pangandikan Ida Sang Prabu majeng patih idane sane kasayangang. “Bojoge ento tusing ja ngusak-asik taman gelahe, nanging lakar ngusakang tegalan panjak gelahe.
English
-
Indonesian
Prabu Jayawikrama sangat marah melihat ulah kera yang kurang ajar itu. “Hai, Paman Patih!” katanya kepada patih yang selalu setia mendampinginya. “Kera itu bukan saja merusak taman, tetapi juga akan merusak kebun rakyat.
Folktale Kebo Matanduk Emas
Balinese
Ida Sang Prabu kalintang duka nyingakin parisolah Irengan sane ngadug-adug. “He, Pamah Patih!” pangandikan Ida Sang Prabu majeng patih idane sane kasayangang. “Bojoge ento tusing ja ngusak-asik taman gelahe, nanging lakar ngusakang tegalan panjak gelahe.
English
-
Indonesian
Prabu Jayawikrama sangat marah melihat ulah kera yang kurang ajar itu. “Hai, Paman Patih!” katanya kepada patih yang selalu setia mendampinginya. “Kera itu bukan saja merusak taman, tetapi juga akan merusak kebun rakyat.
Folktale Kebo Matanduk Emas
Balinese
Sedek dina anu, Prabu Suradarma ngelurin sinalih tunggil patih idane sane seneng maboros.
English
-
Indonesian
Raja muda itu mengajak patihnya berburu ke hutan.
Folktale Kedis Sikep Nylametang Prabu Suradarma
Balinese
Sira uning nampek genahe niki wenten toya klebutan utawi pancoran,” saur Gusti Patih.
English
-
Indonesian
Tambah lagi kita semua kehausan, padahal bekal sudah habis.” “Sebaiknya kita berjalan terus, Paduka!
Folktale Kedis Sikep Nylametang Prabu Suradarma
Balinese
Kacritayang wenten pabalik sane kalaksanayang olih Patih Agung Batan Jeruk tur kasarengin olih I Dewa Anggungan miwah I Gusti Tohjiwa.
English
-
Indonesian
-
Literature Kapurwan Desa Bungaya
Balinese
Ring babad Dalem, desa Bungaya dados genah Patih Batan Jeruk kasedayang olih wadwa Pangeran Nginte.
English
-
Indonesian
-
Literature Kapurwan Desa Bungaya
Balinese
Mawit Saking kapurwan miwah legenda Desa Ularan nenten lempas saking carita jaman Kerajaan Klungkung inggih punika Patih Puri Klungkung.
English
-
Indonesian
-
Literature Kapurwan Desa Ularan
Balinese
Para patih Ida Dalem Watu Ireng prasida kasorang olih Wong Majapahit, punika mawinan Ida Dalem Watu Ireng nglaksanayang mider bhuana tur prasida moksa ring tepi We Ayung sane mangkin kabaos Tukad Ayung.
English
-
Indonesian
Setelah Ida Dalem Watu Ireng moksa, pengikut beliau membangun tugu yang dibuat dengan batu besar yang diberi nama Batu Sima.
Literature Kapurwan Parinama Desa Adat Kesiman
Balinese
Kumbakarna maosang indik laksana kaon Rahwana saking nguni makadi: nenten kayun ngamargiang piteket-piteket becik; wantah kayun sane kaon nyusup ring ati; nenten naenin ngega anak lingsir; nenten bakti tekening anak sane patut kabaktinin; rasanyapa kadi aku miwah loba nyusup ring angga; gelis brangti tur seneng mapisuna; taler rasa sayang, satya miwah laksana becik sampun suwe ical.Kumbakarna ngrasayang yudane puniki sampun ngrusak negara santukan akeh ngamademang anak tan padosa, akeh wadua miwah patih sane padem.
English
-
Indonesian
-
Literature Melanin Negara sakadi Pamargin Kumbakarna
Balinese
Ajinnyane mapesengan Patih Bendeswarya.
English
-
Indonesian
-
Literature Nyuksmayang Basa Nincapang Rasa: Satua Bali Pinaka Suluh Urip
Balinese
Rakyat Badung sane jagi ngamargiang puputan, mapangge sarwa putih taler mapupul ring puri, inggih punika raja, pandita, para patih, kulawarga raja, miwah kramane sane uleng pacang nyiatin penjajahe nyantos padem.
English
-
Indonesian
-
Literature Puputan
Balinese
Parinama Karang Kemanisan puniki kauningin saking pangandikan para sadep patih sané karauhan ri tatkala kamargiang silih tunggil upacara ring pura-pura sane keamong olih desa adat Legian.
English
-
Indonesian
-
Literature WIT PARINAMA DESA LEGIAN
Balinese
Patih Mantrine nglinggihin jaran.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Kiles
Balinese
Tan kacrita di jalan, kacrita suba teked di Koripan lantas katurang pangandikan Sang Prabu daha keto, mawanan prajanian Ida Sang Prabu lunga ka Wiryadana, kairing baan patih mantri muah panjak, mendakin oka muah mantunidane.
English
-
Indonesian
-
Folktale Naga Kiles
Balinese
Pupulan cerpen “Made Patih” (2003), “Titian” (2008).
English
A collection of poems with “Made Patih (2003), “Titian” (2008).
Indonesian
Kumpulan cerpen bersama “Made Patih (2003), “Titian” (2008).
Biography of Ni Wayan Eka Pranita Dewi
Balinese
Pepatihnyane madan Patih Sambada, I Krebek, lan I Tatit.
English
-
Indonesian
-
Folktale Prabu Singa lan Sang Nandaka Kapisuna
Balinese
Paman patih raris nyobiahang tekening krama bendegane.
English
-
Indonesian
-
Folktale Sang Prabu Ngidamang Be Pindang
Balinese
Kantos suwe, Sang Prabu raris nenten kayun nyicipin rayunan sane sampun kacumawisang. “Paman Patih, laksanayang sayemwara.
English
-
Indonesian
-
Folktale Sang Prabu Ngidamang Be Pindang
Balinese
Ogoh-ogoh Sumpah
                 Palapa kakaryanin olih STT Dharma 
                 Susila,Br.Pas Dalem,Desa 
                 Blahbatu.Ogoh-ogoh Sumpah Palapa 
                 punika ka angkat saking bebaosan sane 
                 baosange patih gajah mada ring zaman 
kerajaan majapahit.
English
-
Indonesian
-
VisualArt Sumpah Palapa
Balinese
Sumpah Palapa
                 mateges Patih Gajah Mada sane 
                 masumpah jagi nyikiang nusantara 
                puniki, yening tetujon punike kapanggih 
wawu ipun jagi ngelepas brata.
English
-
Indonesian
-
VisualArt Sumpah Palapa
Balinese
Jani Ida ngwentenang paswayambara, “Nyen ja nyidang nepasin prakarane ento, bakal kadegang pinaka pepatih di puri.”

Orta paswayambarane dingeha teken I Jaka Gedug, tuturanga teken I Blibis, “Beli blibis, kone di puri ada paswayambara, buka kene: Nyen ja nyidayang nepasin prakaran brahmanane ento bakal adeganga dadi patih agung di puri Bojenegara.”

Dugese ento, dane Demang Klungsur, ditu masi bareng ngajak I Jaka Gedug teken I Blibis.
English
-
Indonesian
-
Folktale Tusing Dadi Mula Timbul
Balinese
Jani kema dauhin panjak gelahe makejang, patih, tandamantri, parawira apang siaga buin mani semengan bakal ngrejek I Lalumbang.” Buin maninne, pasemengan pesan mara galang kangin suba pada sregep panjake sarwa senjata luire keris, tumbak, klewang lakar ngrejek Ida Mpu Lalumbang.
English
-
Indonesian
-
Folktale Tusing Dadi Naar Be Deleg
Balinese
Pamargin lalintih sejarah ring babad puniki kakawitin saking satawarsa kasanga, inggih punika duk munggah natha Ida Sri Dalem Wirakesari Warmadewa (raja kapertama kerajaan Bali purwa) tur salanturnyane nyantos raja sane pinih untat inggih punika Sri Bedahulu (Astasura Ratna Bhumi Banten) sinarengin patih ida maparab Pasung Grigis.
English
The chronology in this scripture starts in the ninth century, in the reign of Sri Dalem Wirakesari Warmadewa (the founder of ancient Bali kingdom) and his descendants down to his last sucessor, Sri Bedahulu (Astasura Ratna Bhumi Banten) accompanied by his loyal prime minister Pasung Grigis.
Indonesian
Kronologi sejarah dalam babad ini dimulai pada abad kesembilan, yakni pada pemerintahan Sri Dalem Wirakesari Warmadewa (raja pertama kerajaan Bali kuno) dan seterusnya sampai kepada raja terakhir yaitu Sri Bedahulu (Astasura Ratna Bhumi Banten) dengan patihnya bernama Pasung Grigis.
Lontar Usana Bali Pulina
Balinese
Duk warsa 1343, rawuh utusan saking Majapahit maparab Patih Mada (Gajah Mada) makta pabesen mangda Kebo Iwa kaulemin rawuh ring Jawi duaning pacang katemuang antuk anak istri sane awakne pateh ageng sakadi dane.
English
In 1343, there comes delegation from Majapahit kingdom named Patih Mada (Gajah Mada), requesting Kebo Iwa to come to Java because he is going to be married with a lady of the same bodily proportion.
Indonesian
Pada tahun 1343, datang utusan dari Majapahit yang bernama Patih Mada mohon agar Kebo Iwa dikirim ke Jawa untuk dikawinkan dengan putri Jawa yang seimbang dengan Patih Kebo Iwa, itulah tanda persahabatan Bali dengan Majapahit, Kebo Iwa pun berangkat ke Jawa.
Lontar Usana Bali Pulina
Balinese
Indonesia pinaka panegara sane nganutin budaya kolektivitas, taler madue kahanan ngulah patih sané tegeh.
English
Before we deliver our oration, let us offer thanksgiving to Ida Sang Hyang Widhi Wasa with Om Swastiastu.
Indonesian
Bila terdapat kesalahan dalam perkataan maupun penulisan mohon dimaafkan.
Government Ngulah pati boya ja melananin diri