What is your hope for 2024 in one word? Post your comments here or propose a question.

Ngayah

ngayah

\y;
  • sometimes shouted by babuten as they stab themselves in front of the Barong en
  • work without pay, contribute work, (temple) en
  • do unpaid service en
  • help, work for public or feudal lord (usually used to refer to contributing one's help, work, or service in connecetion with a temple ceremony) en
  • melakukan pekerjaan (tanpa upah) id
  • bergotong royong dg hati yg tulus iklas, baik di banjar maupun di tempat suci (Verb) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

...sarahina kenten manten anun tiang..maadolan manten, sareng ngayah-ngayah yen wenten kenten di pura nika, wenten upacara...
[example 1]
...everyday I... work as a grocer, with the occasional community works at the temple, when there are ceremonies...

Ayah-ayah sane katurang minakadi ngayah majejaitan, ngwastranin palinggih, miwah parikrama ayah-ayahan sane tiosan.
Among those volunteering works performed are majejaitan (making offerings from young coconut leaves), decorating the shrines, and any common volunteering works.

Udeng utawi destar pinaka ceciren krama Bali lan krama magama Hindu di Bali. Udeng kaanggen rikala ngayah adat lan ka pura. Udeng malecir kaanggen olih krama biasa, udeng masongko ceciren pamangku.
[example 2]
An udeng (Balinese) or destar (Indonesian) is a distinctive feature of Balinese people and of those Balinese whose religion is Hindu. An udeng is worn when undertaking volunteer work (ngayah) for the benefit of the community or when going to a temple. An udeng with its front part protruding is worn by ordinary people while an udeng in the shape of a turban is worn by pamangku (priests in the temple ... not priests from the Brahman caste).

Dibi tiang ngayah masolah rejang sareng semeton tiange ring pura Rambut Siwi
No translation exists for this example.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai.

In English:   -

In Indonesian:   -

In Balinese:   Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mebraya, metanding, ngayah suba lumrah ane sai kajalanang olih anak luh.

In English:   Mebraya, metanding, ngayah are common things that women do.

In Indonesian:   Mebraya, metanding, ngayah sudah hal lumrah yang dilakukan perempuan.

In Balinese:   Kabeh kawentenan sane prasida ngajengin rasa bakti ring alam tur tata cara ngayah ring alam.

In English:   All this wisdom teaches devotion to nature and a way of living in harmony with nature.

In Indonesian:   Semua kearifan ini mengajarkan rasa bakti pada alam dan cara hidup yang harmonis dengan alam.

In Balinese:   Gelisang satua, di Pura Desa lakar karya buin telun, I Nyoman Jater gantine maan giliran ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Para yowanane, anake lingsir, lan makeh panditane ngayah nyabran rahina.

In English:   During the month of Kapat, the monsoon changes direction and becomes very advantageous for ancient voyages.

In Indonesian:   Anak-anak muda, orang tua dan puluhan pendeta bertugas bergiliran setiap hari.

In Balinese:   Nah keto kone kacerita i bikul ane ngayah tur ngemit parahyangan linggih Ida Bhatara Wisnu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Usaba sri puniki kadagingin antuk upacara adat calonanrang muah daratan, akeh pisan krama desa sane keni kerauhan ritatkala nedunang ida betare san wenten ring bale agung sibetan puniki, ritakala wenten kerauhan punika sane katepak ngayah punika katusuk keris nanging nenten sungkan krana sampun kalinggihin olih ida betare.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dane taler dahat teleb ring kahanan budaya sosial, maka pamucuk ngwangun Forum Perempuan Mitra Kasih Bali lan Kelompok Tulus Ngayah.

In English:   She has been active in social cultural activities, and is the founder of Perempuan Mitra Kasih Bali Firm and Tulus Ngayah Group.

In Indonesian:   Dia juga aktif dalam aktifitas budaya sosial, pendiri Forum Perempuan Mitra Kasih Bali dan Kelompok Tulus Ngayah.

In Balinese:   Pepes cerik-cerike di sanggar orahina ngayah di pura.

In English:   The children in the studio are trained to dance in the temple.

In Indonesian:   Anak-anak di sanggar dilatihnya untuk ngayah di pura.

In Balinese:   Tiang ngayah dadi Pekerja Sosial, ento mawanan tusing makejang gegaene sida pragatang uli jumah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Makejang suba pada ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu di pasraman Jero Dukuh, cening mlajah sambilang ngayah”. “Plajahin cening matingkah,ngomong muah mapineh.

In English:  

In Indonesian:   Kelak esok hari ayah juga akan meninggalkanmu pergi bertapa ke gunung hutan.

In Balinese:   Sané ngunteng pisan, ipun mapangapti ngayah ring Basa Baliné, riastun nénten lulusan Sastra.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Suksma antuk uratian ida dane sareng sami, "Meli bungkung aba ke pura sambilang ngayah, Kirang Langkung nunas ampura titiang sisya wawu melajah" Puputang titiang antuk paramasanthi "Om Shanti Shanti Shanti Om"

In English:   If there is no road infrastructure or the roads are in disrepair, what else is there to earn a living nowadays?

In Indonesian:   Terimakasih untuk perhatian hadirin semuanya. "Meli bungkung aba ke pura sambilang ngayah, Kirang Langkung nunas ampura titiang sisya wawu melajah".

In Balinese:   Ring ketekan 7 rahina wusan pawiwahan, ratnaningrat mewali ke Indra Loka, kocap pacang ngayah ngelegong.

In English:   In a matter of seven days after the joyous period of marriage, Ratnaningrat returned to Indraloka, supposedly to ‘ngayah ngelegong’.

In Indonesian:   Japatwan terinspirasi dari geguritan teks Japatwan yang mengisahkan petualangan Gagak Turas dan Japatwan saat menyusul Ratnaningrat ke Siwa Loka, Japatwan pun menjabarkan hakekat sastra dalam kehidupan manusia.

In Balinese:   Ngayah apang wayan nawang tusing tuah ngayah di Pura lan di Pesemetonan Banjar, ngayah liu harus kelaksanayang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngoyong di Bali harus inget mase ne madan ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas tiang luas ngayah ka banjar utawi ka pura, tonden ada jalur khusus baang disabilitase ento ngranayang tiang paling ngidih tulung ajak anak lenan.

In English:  

In Indonesian:   Saat saya pergi melakukan pekerjaan tanpa upah yang dilaksanakan di banjar atau pura, belum ada jalur khusus untuk ragam disabilitas.

In Balinese:   Contohnyane sekadi mangkin akeh ring pura pura sane jarang pisan cingakin titiang anak ngayah sekadi mapupuh, makidung utawi mawirama .Boya ja nak tue" dogen sane ngayah tepukin titiang , nika manten tusing makejang sareng ngayah, tuah abesik due manten.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Liu ajak sakewale sing ade ane ajak ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Apa buin di pura sesai lakar ngayah, pastika suba misi ngayah ngigel.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tuni tiang bangun semengan,jeg panes dingin pesan rasane.Yadiastun nu jam pitu,awak tiang e ngejer.Saget inget tiang ngaturang ngayah ngigel ring pura.Sedurung ngigel tiang mepayas dumun lan ngangen baju tari.Di subane suud mepayas lan ngangen baju.Tiang ngaturang sembah bakti ring pura.Di subane suud mebakti,tiang langsung ngigel ring wantilan pura dalem.Jeg demen pesan rasane tiang.Yadiastun liu pesan anake mebalih tiang ngigel.Yen terus buka kene,tiang semangat pesan ngaturang ngayah.Di subane suud ngigel,tiang orinne nunas ajengan ring paon.Tiang ngaturang suksma ping banget antuk krama ring ditu.Ngiring semeton patut ngajegan seni budaya baline apang tetep lestari.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyame Bali sami adung,nuju piodalan,Krama Baline ngayah majejaitan ring pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yaning yowana ngayah di Banjar megambel...

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inget ja semeton ngayah ring desa pakramane jumah?

In English:  

In Indonesian:   Apakah kalian ingat untuk berbaur di rumah?

In Balinese:   “Nunas uratian majeng alit-alit makasami, mangda benjang alit-alit makasami makta alat-alat kebersihan lan nganggen busana adat madya santukan benjang jagi ngayah bersih-bersih ring Pura Dalem”.

In English:  

In Indonesian:   “Nyen sing bias nyawab soal ulangane mara? “.

In Balinese:   Uli ketrampilan ngigele ene tiang nyidang ngayah di pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Layah Ngayah Liu krama Baline ngekoh ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Layah Ngayah Liu krama Baline ngekoh ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pamerintah masi lakar ngemaang wantuan pipis modal ane prosesne kalaksanayang olih tim kusus tur relawan ane ngayah lascarya ngwantu karahajengan prajane tur negarane di masan sukeh buka kene, apa buin jani nyidang kawantu olih TNI tur Polrine.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Di subane tiyang neked di desa timpal tiyange' tiyang ningalin ade ibuk - ibuk ngayah di banjarne'.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   bek masih ane won antuk ngayah ring pura yening wenten acara piodalan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ento bek pemedek melali ke Kintamani antuk maturan ngaturang ngayah ke Kintamani, nanging jalan di area Kintamani Batur serahine macet krama di Kintamani kaloktah mina kadi pariwisata nanging pas ade odalan di Kintamani pemedek liu gati, yadiastun macet pemedek ngantosang kanti ia maan tangkil ke pura batur nanging pemedek setata melanggar ngentungang lulu sembarangan di pesisi jalan raya.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ia demen pesan milu ngayah banjar lan kegiatan-kegiatan menyamabraya di masyarakat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Buku-buku sane sampun kamedalang olih Yayasan Sabha Sastra minkadi, Pupulan Puisi Galang Kangin (1976), Puyung (1981), Ngayah (1982), Ai (1983), Gending Pangapti (1984), Crakian (1996).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lengkara ba duur manut saking lengkara, “Yen Desa Panji ngadaang odalan di Pura Desa, krama Desa Pemarone bareng masi ngayah ditu, nangkilang Ida Bhatara ane dadi pianak raja ane pidan mrentah di Desa Panji”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Uli ketrampilan ngigele ene tiang nyidang ngayah di pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pemimpi ne luung ane mengerti teken konsep ngayah sane ngaenang pemimpin to sing ade pikiran kal ngalih susuk anggo korupsi...

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening para trunane nenten prasida ngayah ngaryanin ogoh-ogoh sareng-sareng antuk sekaane pastika pacang ilang budaya Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening para trunane nenten prasida ngayah ngaryanin ogoh-ogoh sareng-sareng antuk sekaane pastika pacang ilang budaya Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening para trunane nenten prasida ngayah ngaryanin ogoh-ogoh sareng-sareng antuk sekaane pastika pacang ilang budaya Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Penabuh lue biasane ngaturang ngayah di pura blangbangan tapi ade maseh ane di bali jek bek penabuh lue jani.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Biasane, yen suba nuju rainan makejang ba pagrudug ngayah ke pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Liunan jani muda – mudi ne demenang ngai video tiktok, para pemudine jani liu sajan lebih demen goyang metiktokan dari pada orain ne ngayah ngigel len mase ajak para pemudane jani sampe ketua pemudane ngorain pesu ka banjar ngai ogoh – ogoh jeg pasti sepi yin tusing baange komsumsi, ade mase macem – macem pemudane pesu ka banjar kuale ia Cuma mebalih timpalne megae dogen yen sing ngentuk – ngentuk anak ne magae ia ngajak geng genganne pesu ke banjar sube pasti minum pengakuanne jeg sube pasti kenjel ngai ogoh – ogoh di jumahne, padahal tusing ade ngudyang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wantu dane antuk meratakan pendidikan, taler wantu memfasilitasi kebutuhan sekolah miwah tenaga pengajar sane ahli tur mangda kaicen gajih sampunang ngantos setata kanikain ngayah kewanten.

In English:   By equalizing education, helping to facilitate school needs for special people and even adding teaching staff who are experts and are paid more than just the word ngayah.

In Indonesian:   Dengan meratakan pendidikan, membantu memfasilitasi kebutuhan sekolah untuk orang-orang spesial bahkan ditambah dengan tenaga pengajar yang memang ahlinya sekaligus digaji tidak hanya bermodalkan kata ngayah.

In Balinese:   Yen masan rainan ajak bedik ane ngayah ke pure turmaning ane suba tua kadi guru rupaka ane ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring tarian puniki, penari ngayah ngaturang tunggilan saking kostum kuda utawi jaran sane kasurat ring warna-warna sane cerah miwah dekorasi sane melah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiang ngarepin pemimpin ane seken-seken nyak ngayah, ningehin suaran krama, ngaliang solusi pakeweh ane paling sai tepuk tur sesai adekin i raga ajak makejang, "LUU".

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yen iraga ngaturan ngayah di pura care ngigel rejang, tanpa iraga sadari ento salah satu contoh iraga ngelestariang seni budaya baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bale banjar nike akeh kegunaane sebagai tempat pembuatan ogoh", ngayah, melajah ngingel lan melajah gegong.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Makemit nenten ja maartos sirep ring pura, sakewanten meneng ring pura tur ngayah utawi ngelarang tapa brata.

In English:   Makemit does not mean sleeping in the temple, but staying in the temple to carry out security or asceticism.

In Indonesian:   Makemit bukan berarti tidur di pura, namun tinggal di pura untuk melakukan penjagaan atau tapa brata.

In Balinese:   Lianan punika, ipun taler ngayah irika, minakadi nyampat, makarya canang, makidung tur ngwacen sastra.

In English:   In addition, they also carry out various types of services at the temple, such as sweeping, making canang, singing sacred chants, or studying the holy scriptures.

In Indonesian:   Para warga bergiliran berjaga di pura sambil melakukan berbagai jenis pelayanan.

In Balinese:   Tiang melajah megender puniki pang ngidang anggen ngayah di pura lan di acara acara adat sane nganggen gender.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Indik titiang, ngayah ring parahyangan, ngaturang bakti ring sasolahan lan budaya, lan dados niskala ring sakala.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sané mangkin, ngayah dados pengawas SD/MI Kecamatan Klungkung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngayah punika gumanti tradisi sane sampun rumaket ring Bali.

In English:   Not surprisingly, Indonesia is in the spotlight for other countries.

In Indonesian:   Salah satunya adalah Ngayah.

In Balinese:   Dinas Amed, Abang, Karangasem, Bali sane pinih sering ngayah ritatkala wenten piodalan.

In English:   Not surprisingly, Indonesia is in the spotlight for other countries.

In Indonesian:   Salah satunya adalah Ngayah.

In Balinese:   Ring Bali sampun akeh tradisi turun-temurun jagi ngupayaang mangda umat beragama rahayu riwekas, silih sinunggil ngayah.

In English:   Indonesia is a country rich in diversity.

In Indonesian:   Majunya suatu negara berasal dari sumber daya manusia yang berkualitas.

In Balinese:   Ngiring sareng-sareng ngerastiti rasa toleransi medasar antuk ngayah.

In English:   Indonesia is a country rich in diversity.

In Indonesian:   Majunya suatu negara berasal dari sumber daya manusia yang berkualitas.

In Balinese:   Ngayah nyarengang beragama Hindu ring Bali madue pikayunan sane pateh yadiastun masiosan suku, agama, ras, budaya, miwah adat-istiadat gumanti ngerastitiang pasawitran kula warga mangdane ngajegang toleransi.

In English:   Indonesia is a country rich in diversity.

In Indonesian:   Majunya suatu negara berasal dari sumber daya manusia yang berkualitas.

In Balinese:   Ngayah ring Bali wantah geginan iraga meagama Hindu ritatkala wenten upakara, minakadi ring Pura Desa Br.

In English:   Indonesia is a country rich in diversity.

In Indonesian:   Majunya suatu negara berasal dari sumber daya manusia yang berkualitas.

In Balinese:   Sebilang dina umat Hindu sane ngiring Ida Sesuhunan inggih punika ngayah pemedek (umat) sane ngemolihang pikobet raga.

In English:   The daily activities of Hindus who accompany Ida Sesuhunan are to serve pemedek (people) who have mental disorders.

In Indonesian:   Keseharian umat Hindu yang ngiring Ida Sesuhunan adalah melayani pemedek (umat) yang mengalami ganguan jiwa.

In Balinese:   Ngawit galah punika, ipun sareng sami ngayah dados pangremba unteng ring pura selami awarsa.

In English:   From then on, they will serve as the core committee of each temple ceremony for a year.

In Indonesian:   Untu mengenang keempat puluh orang pendiri desa tersebut, dibuatlah susunan ‘saya’ atau kepanitiaan inti sejumlah empat puluh orang yang diganti setiap tahun.

In Balinese:   Penerapan Perhayangan Tri Hita Karana sekadi bakti sareng Ida Sang Hyang Widhi Wasa, ngayah ring pura, miwah sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Penyelesaian : Menurut tiang atau pendapat tiang untuk mengatasi hal te adalah mungkin seka trune truni di setiap banjar harus ngae acara atau lomba - lomba tertentu care mobile legend, free fire, pubg mobile ane ngae para trune truni atau muda mudi di desa tertarik milu meramaikan acara atau lomba - lomba ane di selenggarakan trune truni di banjar atau muda mudi nyidang milu ngayah di pura setiap ade odalan atau mungkin milu ngayah atau kerja bakti ngedasin lingkungan di sekitar desa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mapan cai sawaian kasepan teka ngayah, gelah jani nunden cai makedas-kedas!” saut jero bendesa adat.

“Mangkin-mangkin dumun jero bendesa adat.

In English:  

In Indonesian:   Siapa dapat giliran kebersihan hari ini?” Tanya Pan Balang Tamak.

“Wahai Pan Balang Tamak, janganlah terlalu menyalahkan warga yang dapat giliran menyapu.

In Balinese:   Yen suba galah, krama banjare lakar ngayah ngejuk ebe.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Duang bulan sampun iraga ngoyong jumah ,tuara ngidang ngayah ,geginane wantah nuutin awig-awig pamerintah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane sampun kakawitin, patut niki mangkin kita ngayah ring upacara adat, ngajengang ring pura, ngayah ring satua Bali, lan sanes sane patut kasurat ring basa Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ulian Corona

Sing ngidaang buin makenyem bungah Tusing ngidaang malali ngalimurang manah

Tusing ngidaang manyama braya lan ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Iraga ring bali ngelah tradisi ane maadan ngayah, yen sapatut nyane iraga di masyarakat sareng sareng magarapan, sareng sareng pragatang yadnyane ento, yen tuyuh pedidi ajak onyang ajak tuyuh, tusing ja tuah dadi tukang foto lantas mosting di sosmed misi tulisan “ngayah tulus bakti ring widhi”.

In English:  

In Indonesian:   Begini seharusnya jika ingin menjadi pemimpin, harus merasakan menjadi masyarakat, agar tidak menjadi tukang arah saja, jika mendapatkan kerjaan tidak paling pertama yang berkata 'arah'.

In Balinese:   Sasukat mranane ngrabedha di gumine, yening medal saking puri/jero/umah mangda ngangge sane mawasta masker, i dewek tan kawenangan mapupul tekening brayane makejang, bilih-bilih kramane kaaptiang sumangdane nguredin makudang kudang swagina minakadi ngayah, ngaben, miwah pangrupukan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dané nyurat nganggén basa Indonesia lan basa Inggris, taler dané madué blog indik makudang-kudang topik, taler kawedar ring The Huffungton Post, lan situs web ubudnowandthen.com sane kaanggén sarana ngayah ring genah palekadan dané ring Ubud.

In English:   He has also moderated panel sessions and conducted public interviews at the Ubud Writers and Readers Festival which is now an annual event of international repute.

In Indonesian:   Ia menulis dalam bahasa Indonesia dan Inggris, serta memiliki blog tentang berbagai topik, termasuk untuk the Huffington Post, dan situs web ubudnowandthen.com yang ia dedikasikan untuk kampung halamannya, Ubud.

In Balinese:   Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Setiap banjar pasti ngelah seke teruna teruni dan pasti setiyap 17 agustus ade kegiyatan setiyap banjar tapi biyasane ade saje seke teruna teruni sing taen teke ke tempt ngayah/ke banjar biyasane liunang nak sg juwari makane banjarne dadine sing taen aktif atau akan sepi makane setiyap banjar aden ngae lomba lomba 17 agustus apang sing sepi sepi sajan makane setiap bajar ngae lomba lomba ne seru / ne viral contoh ne lomba tarik tambang , lomba mkan kerupuk , lomba ispot dan lain lain pasti ane demen gem ne di wilayah banjar ne len len pasti akan keme ke banjar ne yelenggaraan efen tersebut pasti banjar pasti rame dan banjar nike akan rame dann rasa bersodara lebih besar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyabran sande tiang sareng sami ngayah”, baosnyane, Wraspati, Kamis (21/5).

In English:  

In Indonesian:   Setiap sore kami gotong royong,” jelasnya, Kamis (21/5).

In Balinese:   Begawan Sidi Mantra raris micayang piteket ring Manik Angkeran tur mapangidih ring okane mangda ngayah ring Gunung Agung. “Da buin cening matulak ka Blambangan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring makasami kramane sane rauh, wenten aratus-ratus anak lanang lan wantah sasur anak istri sane kapaica nyarengin ngayah ring Siat Sampian.

In English:   Among all who attend the ceremony, there are hundreds of men and only 35 women chosen as participants through a sacred ceremony called mapekeling.

In Indonesian:   Di antara semua yang hadir, ada ratusan laki-laki dan hanya sekitar 35 perempuan yang dipilih melalui prosesi ritual mapekeling untuk melaksanakan prosesi ini.

In Balinese:   Unteng tetujon sakeng garapan bebarongan punika wantah anggen Ngayah, utawi ngaturang tetabuhan majeng ring Ida Sesuhuunan antuk manah lascarya.

In English:   Kepahingan means doing something together or also known as gotong royong (mutual cooperation).

In Indonesian:   Alunan melodi yang ringan dan mudah diresapi juga menggambarkan betapa indahnya rasa persatuan dalam implementasi konsep kepahingan.

In Balinese:   Umat igama hindu patut mautsaha mangdane setate inget lan eling ring Ida Sang Hyang Widhi mejalarin antuk ngelaksanayang Puja Tri Sandya, mebanten, mirengin dharma wacana, muspa ke pura, gotong royong utawi ngayah ring pura lan sane tiosan Pawongan inggih punika ubungan sane harmonis sareng umat manusa sami.

In English:  

In Indonesian:  
  1. Ni Wayan Sutari, Banjar Selat Tengah, Putu Eka Guna Yasa
  2. Made Sugianto