Tumpek

Dari BASAbaliWiki
Lompat ke:navigasi, cari


tum æ)k/
tumpek
Akar
tumpek
Bentuk-bentuk lain dari "tumpek" (m)
Definitions
  • Saturday (Saniscara Kajeng Kliwon) of the 12 Pawukon week, Kuningan en
  • ceremonies are usually performed on these days, several holy days that fall on Saniscara Kliwon and meetings of several wuku, among others: Tumpek Kandang / Uye; Tumpek Wariga / Bubuh / Pangatag; Tumpek Landep, Tumpek Wayang (Mider) en
  • offerings are made to ancestors en
  • Saturday Kliwon; a meeting between Sapta Wara-Saniscara, and Panca Wara-Kliwon in the Wariga concept (Mider) en
  • usually called simply Kuningan en
  • occurs 10 days after Galungan en
  • Sabtu Kliwon; pertemuan antara Sapta Wara-Saniscara, dengan Panca Wara-Kliwon dalam konsep Wariga id
  • biasanya dilakukan upacara pada hari-hari ini, beberapa hari suci yang jatuh pada Saniscara Kliwon dan pertemuan beberapa wuku antara lain : Tumpek Kandang/Uye; Tumpek Wariga/Bubuh/Pangatag; Tumpek Landep,Tumpek Wayang (Mider) id
Translation in English
calendar
Translation in Indonesian
Sabtu Kliwon; pertemuan antara Sapta Wara-Saniscara, dengan Panca Wara-Kliwon dalam konsep Wariga
Persamaan kata
Lawan kata
Kata-kata yang berhubungan
Puzzles
Origin
Word audio
Level of Speech Option
Mider
Kasar
-
Andap
-
Alus sor
-
Alus madya
-
Alus mider
-
Alus singgih
-
Dialects
Bali Dataran
-
Bali Aga
-
Sentences Example
Balinese
Tumpek pastika kamedalang ring rahina Saniscara.
English
Tumpek is certain to happen on Saturdays.
Indonesian
Tumpek sudah pasti terjadi pada hari Sabtu.
Usage examples pulled from the Community Spaces
Balinese
Pateh sakadi Tumpek, ring rahina Anggara kasih para krama Hindune ngaturang segehan (lelabaan sane pinih alit) ring lebuh lan natah paumahan.
English
About why the day of Anggara kliwon is celebrated is contained in various parts of the Vedic scriptures.
Indonesian
Anggara kasih juga disebut hari Anggara kliwon dan berulang setiap tia puluh lima hari sekali.
Holiday or Ceremony Anggara Kasih (Anggara Kliwon)
Balinese
Yening ring awuku wenten rahina Tumpek (cingakin entri “Tumpek Landep” utawi nem soroh Tumpek sane lianan), rahina Anggara Kliwon rauh ring wuku kaping kalih sawusan wuku matumpek.
English
In Vedic astronomy and astrology, Mars and Saturn are planets that have malevic influence with enormous strength.
Indonesian
Dalam astronomi dan astrologi Veda, Mars dan Saturnus adalah planet yang membawa pengaruh buruk dan kekuatannya sangat besar.
Holiday or Ceremony Anggara Kasih (Anggara Kliwon)
Balinese
Ida polih panugrahan dados ngajeng anak alit sane embas ring rahina Tumpek Wayang.
English
-
Indonesian
-
VisualArt BHATARA KALA
Balinese
Rahina Pegatwakan inggih punika rahina pinih untat ring raramyan Galungan lan Kuningan saking pangawitnyane ring Tumpek Wariga.
English
Pegatwakan day is the closing day of the entire Galungan and Kuningan holy weeks which starts on Tumpek Wariga day (see the entry on Ceremonies).
Indonesian
Hari Pegatwakan adalah hari penutup rangkaian hari raya Galungan yang dimulai dari Tumpek Wariga.
Holiday or Ceremony Buda Kliwon Pegatwakan
Balinese
Lian raosne rahina puniki wantah Tumpek Kuningan.
English
Another name for this sacred day Tumpek Kuningan.
Indonesian
Nama lain hari raya Kuningan adalah Tumpek Kuningan.
Test holiday 1
Balinese
Takutne manian sedekan tumpek kandang sing ade anak ane mantenin celeng terus yen manian ngelah upacara ane nganggon baktian be guling lakar dija ngalih?
English
-
Indonesian
-
Government Langsare Longsor
Balinese
Nenten suud amonto dogen, sabilang rahina tumpek, sisyane masi tundena ngangge baju adat ka sekolah.
English
-
Indonesian
-
Literature Jangan Terlalu Sering
Balinese
Pulau Bali inggih punika pulau sane maduwe keunikan peragaan mawit saking upacara agama sane dados mayoritas umat Hindu,busana adat,kearifan lokal,destinasi wisata,miwah sane lianan.Umpamiang sekadi rahinan mangkin para sisya sekolah setiap rahina wraspati utawi rahina tumpek sane rauh ring rahina saniscara mebusana adat ke pura.Awig-awig puniki kanikain olih bapak gubernur Bali sane mawasta Bapak I Wayan Koster mangde uninge para sisya sane mesekolah utawi kuliah.Nenten sane masekolah utawi sane kuliah manten sane mebusana adat ke pura ring rahina wraspati lan rahina tumpek,nangin sane maadolan,sane mekarya ring kantor sareng malih nganggen busana adat ke pura.Indik tetujon puniki mangde generasi muda sekadi mangkin nenten lali sareng kearifan lokal Bali lan nyarengin ngelestariang,ngajegang adat,agama,utawi ngajegang seni tradisi adat Bali.
English
-
Indonesian
-
Literature Kearifan Lokal Berpakaian Adat ke Pura di Bali
Balinese
Pulau Bali inggih punika pulau sane maduwe keunikan peragaan mawit saking upacara agama sane dados mayoritas umat Hindu,busana adat,kearifan lokal,destinasi wisata,miwah sane lianan.Umpamiang sekadi rahinan mangkin para sisya sekolah setiap rahina wraspati utawi rahina tumpek sane rauh ring rahina saniscara mebusana adat ke pura.Awig-awig puniki kanikain olih bapak gubernur Bali sane mawasta Bapak I Wayan Koster mangde uninge para sisya sane mesekolah utawi kuliah.Nenten sane masekolah utawi sane kuliah manten sane mebusane adat ke pura ring rahina wraspati lan rahina tumpek,nangin sane maadolan,sane mekarya ring kantor sareng malih nganggen busana adat ke pura.Indik tetujon puniki mangde generasi muda sekadi mangkin nenten lali sareng kearifan lokal Bali lan nyarengin ngelestariang,ngajegang adat,agama,utawi ngajegang seni tradisi adat Bali.
English
-
Indonesian
-
Literature Kearifan Lokal Berpakaian Adat ke Pura
Balinese
Tiang harap orang Bali di lebih menyayangi punyan- punyanane ne Ada di Bali uli cara rainan tumpek uye.
English
-
Indonesian
-
Literature Melestarikan alam jagat Bali
Balinese
Ri sajeroning pamargi upacara Tumpek Kandang utawi Tumpek Uye puniki, patut kasuksmayang sakadi sane sampun munggah ring Lontar Sundarigama inggih punika ngarastitiang sarwa sato taler nunas kaslametan majeng ring Sang HYang Rare Angon (astawakna ring sanggar, mangarcana ring Sang Hyang Rare Angon).
English
-
Indonesian
Seperti yang termuat dalam Kakawin Nitisastra, singhā raksakaning halas halas ikāngrakṣakeng hari nityaśa/ singhā mwang wana tan patūt paḍa wirodhāngdoh tikang keśari/ rug brāṣṭa ng wana denikang jana tinor wrěkṣanya śirņāpadang/ singhānghöt ri jurang nikiang těgal ayūn sāmpun dinon durbala//(singa adalah penjaga hutan, akan tetapi selalu dijaga oleh hutan, hutannya akan dirusak oleh manusia, pohon-pohonnya semua ditebang, singa lari bersembunyi dalam jurang, di tengah-tengah ladang diserbu orang dan dibinasakan).
Literature Ngiket Tali Tresna Pantaraning Manusa Kalawan Sarwa Buron: Nyuksmayang Rahina Tumpek Kandang ri Sajeroning Pandemi Covid-19
Balinese
Santukan punika, nyuksmayang rahina suci Tumpek Kandang ring galahe punika mautama taler mabuat pisan, pinaka utsaha anggen ngiket tali tresna pantaraning manusa kalawan sarwa buron, sane polih pasuecan saking Ida Sang Hyang Widhi.
English
-
Indonesian
Kisah ular dalam petikan Adi Parwa di atas mengingatkan manusia mengenai betapa pentingnya menghargai dan menjaga hubungan baik setiap mahluk ciptaan-Nya.
Literature Ngiket Tali Tresna Pantaraning Manusa Kalawan Sarwa Buron: Nyuksmayang Rahina Tumpek Kandang ri Sajeroning Pandemi Covid-19
Balinese
Yening sekadi dumun kanikayang Tumpek Landep punika rahinan Sang Hyang Pasupati utawi otonan prabot-prabot, senjata sekadi keris, tombak, pedang, miwah benda pusaka sane madue nilai historis miwah nilai magis utawi sacral.
English
-
Indonesian
-
Literature Tumpek Landep Otonan Motor?
Balinese
Yening rerehang saking artinyane Landep artinyane lanying utawi mangan, nika mawinan ring rahina tumpek landep iraga patut mantenin prabot-prabot sane lanying miwah mangan utamanyane idep utawi pikiran iraga.
English
-
Indonesian
-
Literature Tumpek Landep Otonan Motor?
Balinese
Rahina ayu sakadi Tumpek Wariga puniki patutne dados galah becik imanusa pacang mautsaha ngalanduhang jagat Baline sakala miwah niskala.
English
-
Indonesian
-
Literature Tumpek Wariga: Maupacara ring Sakala miwah Niskala
Balinese
Nemonin rahina Saniscara Kliwon Wariga, krama Hindune ring Bali ngamargiang upacara Tumpek Wariga, utawi ketah naler kabaos Tumpek Bubuh, Tumpek Uduh, miwah Tumpek Pangatag.
English
-
Indonesian
-
Literature Tumpek Wariga: Maupacara ring Sakala miwah Niskala
Balinese
Utsaha ngawangun karaketen utawi pakilitan becik imanusa kapining palemahan (bhawana-bhuwana), sinah pisan ritatkala upacara Tumpek Wariga puniki kamargiang.
English
-
Indonesian
-
Literature Tumpek Wariga: Maupacara ring Sakala miwah Niskala
Balinese
Tumpek Wariga: Maupacara ring Sakala miwah Niskala
English
-
Indonesian
-
Literature Tumpek Wariga: Maupacara ring Sakala miwah Niskala
Balinese
Anak sane embas ring rahina tenget, umpamine ring Tumpek Wayang, kakaryanang upacara bayuh oton pininget duaning ipun embas ring rahina sane makta bayu kaon.
English
Children born on certain sacred days, for example on Tumpek Wayang, are made special bayuh ceremonies because they are born on days that carry negative energy.
Indonesian
Kadang, utang ini menyebabkan sakit, nasib yang buruk atau sifat yang tidak baik pada anak.
Holiday or Ceremony Mabayuh (Bayuh Oton)
Balinese
Kusus anak istri sane mobot, upacara malukat musti kalaksanayang ring rahina Tumpek Wayang (cingakin entri “Tumpek Wayang”) ngangge tirta wangsuhpada wayang.
English
Especially for pregnant women, the malukat ceremony must be performed on the day of Tumpek Wayang (see entry “Tumpek Wayang”) with the holy water of wayang washing.
Indonesian
Khusus ibu hamil, upacara malukat wajib dilakukan pada hari Tumpek Wayang (lihat entri “Tumpek Wayang”) dengan air suci basuhan wayang.
Holiday or Ceremony Malukat
Balinese
Taler mangda nenten ngawang munggel taru, ngelaksanayang upacara sane matetujon ngupapira entik-entikan inggih punika ritatkala tumpek uduh.
English
-
Indonesian
-
Government NGIRING RESIKANG LAN LESTARIANG JAGAT GIANYAR.
Balinese
Taler mangda nenten ngawang munggel taru, ngelaksanayang upacara sane matetujon ngupapira entik-entikan inggih punika ritatkala tumpek uduh.
English
-
Indonesian
-
Government NGIRING RESIKANG LAN LESTARIANG JAGAT GIANYAR
Balinese
Sasampun upacara Namunang Pulpul puniki mamargi, tanine pacang terus maaturan ring palinggih Bhatari Sri punika nuju rahina suci minakadi Tumpek, Kajeng Kliwon miwah sane lianan laut masan manyi.
English
Pedawa Village is known for its gaga rice farming which has been revived since 2017.
Indonesian
Desa Pedawa dikenal dengan pertanian padi gaga yang mulai digiatkan kembali sejak tahun 2017 lalu.
Holiday or Ceremony Namunang Pulpul ring Desa Pedawa
Balinese
Nanging sakadi sane lumrah, rahina becik minakadi purnama, kajeng kliwon, tilem utawi tumpek kapilih pinaka rahina pangawit karya Ngodakin utawi Nebas punika.
English
However, usually good days such as full moon’s day, kajeng kliwon, new moon’s day or tumpek are chosen as the first day of work and repair of the pratima.
Indonesian
Perbaikan pratima ini biasanya dilangsungkan di pura itu sendiri, namun ada pula yang mengerjakannya di rumah sang undagi.
Holiday or Ceremony Nebes Sesuunan
Balinese
Upacara punika kakawitin ring rahina sane becik, minakadi Tumpek, Buda Kliwon utawi Anggara Kasih (cingakin entri suang-suang).
English
The ceremony is performed on a good day, such as Tumpek, Buda Kliwon or Anggara Kasih (see entry).
Indonesian
Biasanya, orang suci ini mendapat petunjuk dari para dewata tentang pada hari apa piodalan harus dilakukan.
Holiday or Ceremony Odalan, Piodalan, Puja Wali
Balinese
Nika mawinan, wenten taler pura sane rahina piodalannyane nenten pateh sareng rahina suci jagat minakadi tumpek, purnama utawi tilem.
English
The piodalan ceremony is held every six months according to the Balinese Wuku calendar calculation, but some also use the Sasih (lunar calendar) system, so it is celebrated once a year.
Indonesian
Pada dasarnya, semua persembahan harus didasari oleh rasa bhakti dan ketulusan.
Holiday or Ceremony Odalan, Piodalan, Puja Wali
Balinese
Ring Bali wenten sane mawasta rahina Tumpek Wayang.
English
In Bali, they know the name Tumpek Wanyang Day.
Indonesian
Di Bali mengenal yang namanya hari Tumpek Wanyang.
VisualArt Pengendalian Diri
Balinese
Piodalan Ratu Kokokan kalaksanayang ring rahina Tumpek Uye (cingak entri “Tumpek Uye”) ring palinggih mapesengan Palinggih Ratu Kokokan.
English
If you go to Kintamani from Ubud, you will pass through Petulu Village, a cool village with a view of the rice fields.
Indonesian
Jika Anda pergi ke Kintamani dari arah Ubud, Anda akan melewati Desa Petulu,—sebuah desa sejuk dengan pemandangan sawah nan lapang.
Holiday or Ceremony Piodalan Ratu Kokokan
Balinese
Iraga dados krama sané maagama Hindu madué rahina sané becik antuk bersyukur ring tetanduran sané rauh ring rahina Saniscara Kliwon Wuku Wariga sané kawastanin Tumpek Uduh.
English
-
Indonesian
-
Intercultural TRI HITA KARANA PINAKA DASAR HIDUP MAAGAMA MIWAH TOLERANSI ANTAR AGAMA
Balinese
Aran Tumpek Kandang kaambil saking kruna ‘tumpek’ sane maartos puncak, lan kandang, mateges bada utawi kandang.
English
Cows in Bali receive better treatment than other animals because they assist farmers when ploughing the rice field.
Indonesian
Sapi mendapatkan perlakukan lebih khusus dibandingkan ternak lain karena sapi membantu petani membajak di sawah.
Holiday or Ceremony Tumpek Kandang
Balinese
[BA] Tumpek kandang inggih punika rahina ritatkala kramane ngulati tresnaasih ring ubuh-ubuhan.
English
[EN] Tumpek Kandang is a day to honour household animals.
Indonesian
[ID] Tumpek Kadang adalah hari penghormatan kepada binatang peliharaan.
Holiday or Ceremony Tumpek Kandang
[[Word example text ban::[BA] Tumpek kandang inggih punika rahina ritatkala kramane ngulati tresnaasih ring ubuh-ubuhan.| ]]
Balinese
Tumpek Krulut gumanti rahina wewalin seni, asih, warna, laras miwah tembang.
English
Tumpek Krulut is a Balinese traditional celebration to commemorate the day of art, affection, colors, tones and music.
Indonesian
Tumpek Krulut adalah perayaan tradisional untuk memperingati hari seni, cinta kasih, warna, nada dan musik.
Holiday or Ceremony Tumpek Krulut
Balinese
Ring Tumpek Landep, krama Baline nyinggihin sakancan perabot, sanjata, miwah sarwa sane malakar aji wesi.
English
In Tumpek Landep day, the Balinese offer respects to any kinds of weapons, cutlery, engines and other metal products.
Indonesian
Pada hari Tumpek Landep, masyarakat Bali menghormati segala jenis senjata dan barang-barang logam.
Holiday or Ceremony Tumpek Landep
Balinese
[BA] Ring kalender Bali sane madasar antuk pawukon, wenten nem Tumpek.
English
Landep means sharp.
Indonesian
[ID] Dalam kalender Bali yang berulang setiap enam bulan, ada enam kali hari Tumpek.
Holiday or Ceremony Tumpek Landep
[[Word example text ban::[BA] Ring kalender Bali sane madasar antuk pawukon, wenten nem Tumpek.| ]]
Balinese
Rauh nyabran sawetara nem wulan manut ketekan pawukon Bali, Tumpek Wariga wantah rahina ngaturang suksma majeng ring sekancan entik-entikan, sarwa lata, miwah punyan-punyanan.
English
Held every six months of Balinese 30-week calendar, Tumpek Wariga is the Balinese thanksgiving day to plants, herbs and trees.
Indonesian
Dirayakan setiap enam bulan menurut kalender wuku Bali, tumpek Wariga adalah hari terima kasih warga Bali kepada tumbuh-tumbuhan, tanaman herbal dan pepohonan.
Holiday or Ceremony Tumpek Wariga
Balinese
Niki mawinan tumpek puniki kabawos Tumpek Bubuh, utawi Tumpek Pengatag.
English
That is why this celebration is also caled Tumpek Bubuh (Poridge Tumpek) and Tumpek Pengatag (Tree-marking Tumpek).
Indonesian
Karena itulah hari ini dinamakan Tumpek Bubuh (Tumpek Bubur) dan Tumpek Pengatag (Tumpek Penanda).
Holiday or Ceremony Tumpek Wariga
Balinese
Manut krama Baline, Tumpek Wayang wantah Tumpek sane pinih pingit saking sami rahina tumpek sane lianan salangkung nem sasih pawukon (wenten nem rahina Tumpek, nggih).
English
For the Balinese, Tumpek Wayang is the most sacred of all Tumpeks in a six-month period of Pawukon calendar system (there are six Tumpek days, by the way).
Indonesian
Menurut orang Bali, Tumpek Wayang adalah hari yang paling sakral di antara semua Tumpek yang ada selama enam bulan putaran Wuku (jadi, ada enam Tumpek).
Holiday or Ceremony Tumpek Wayang
Balinese
[BA] Yaning wenten rahina rikala sami bayu niskalane magunjangan, Tumpek Wayang wantah rahina punika.
English
[EN] If there is a day where all subtle energies are said to be very fluctuative, Tumpek Wayang is that day.
Indonesian
[ID] Apabila ada hari di mana semua energi halus menjadi sangat fluktuatif, maka Tumpek Wayang adalah hari itu.
Holiday or Ceremony Tumpek Wayang
[[Word example text ban::[BA] Yaning wenten rahina rikala sami bayu niskalane magunjangan, Tumpek Wayang wantah rahina punika.| ]]