How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Waged

waged

w g) d/
  • cepat menangkap pelajaran dan mengerti ; pintar ; cerdas ; cakap; terampil (Adjective) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Desa Kukuh Kecamatan Marga, Kabupaten Tabanan kasumbung ka mancanegari santukan kawentenan daya tarik wisata Alas Kedaton. Ring Desa Kukuh taler akeh wenten kerajinan ukir kayu. Kerajinan puniki nglimbak duk warsa 1992. Kerajinan puniki sampun dados industri. Akeh krama Kukuh, cerik kelih tua bajang, makarya ring ukiran kayu. Kerajinan puniki taler nglimbak ke pakubon warga. Sane ngukir nenten krama lanang kemanten. Krama istri akeh taler waged ngukir kayu.

“Tiang ngukir uling SD. Tiang muruk jumah. Mbok tiang nguruka. Ngukir ringring maan upah 20 ribu. Sambilan ngempu nika.”

Inggih, asapunika prasida atur uningayang titiang indik kawentenan seni ukir ring Desa Kukuh.
[example 1]
The village of Kukuh in the district of Marga is known throughout many countries because of the tourist attraction called Alas Kedaton. In Kukuh there is also a lot of woodcarving. Woodcarving started to become popular in 1992 and has since become an industry. Many in the village of Kukuh – children, adults, the elderly as well as adolescents – engage in woodcarving. And woodcarving has become a cottage industry i.e. carvings are done at home. It is not only men who do woodcarving. There are also many women who are good at carving wood.

“I have been carving since Elementary School. I learned at home. My older sister taught me. Carving a ringring* gets me about twenty thousand Rupiah. I do it while looking after my children.” So that’s what I can tell you about the art of carving in Kukuh.

•Elaborately carved decorative edges for buildings, often painted.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   ngiring anggen bahasa lan aksara bali puniki sadina-dina, yen durung resep takenang ring sang sane wikan lan waged, ring sajeroning tata titi mebahasa bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dados anak istri mangda prasida waged taler mamilih sane encen gatra sane patut, sane encen gatra sane iwang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nika taler sané mawinan dané waged ring makudang-kudang basa minakadi: Spanyol, Prancis, Inggris, Talagog, Indonesia, lan basa Bali.

In English:   Within a few years, Blanco became the most famous foreign artist to make Bali his home.

In Indonesian:   Tidak heran beliau dapat berbicara enam bahasa - Spanyol, Perancis, Ingris, Tagalog, Indonesia, dan sedikit Bahasa Bali.

In Balinese:   Olih pihak sane waged tur uning ring kawigunan internet, prasida nganggen sektor puniki pinaka pasar sane ngutamayang kauntungan ipune, silih sininggilnyane BaliWiki.

In English:   So there is no doubt that BaliWiki's participation in the community as a public media, especially for the Balinese people.

In Indonesian:   Sehingga tidak diragukan lagi partisipasi BaliWiki di masyarakat sebagai media publik terutama bagi masyarakat Bali.

In Balinese:   Piteges pariboga asli Bali mabuat kaplajahin seantukan nenten wenten juru teges sane gumanti waged ngawetuang piteges,mewastu raris metu makudang sesambat sane sulit kapitegesin.Panyuratan puniki kalaksanayang riantuk tata cara deskriptif kualifatif,mitatasin data lan mastikayang sekancan utsaha mapitegesin lan tatimbangan ngeninin lakaran,rasa,wilangan tata cara lan wentuknyane.

In English:   Thus, translation is not just about translating languages, but also exploring cultures.

In Indonesian:   Jadi, penerjemahan bukan hanya tentang menerjemahkan bahasa, tetapi juga mengeksplorasi budaya.

In Balinese:   Ngiring anggén bahasa lan aksara Baliné punika sadina-dina, yan durung resep, takénang ring sang sané wikan lan waged, ring sajeroning tata titi mebahasa Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngiring anggén bahasa lan aksara Baliné punika sadina-dina, yan durung resep, takénang ring sang sané wikan lan waged, ring sajeroning tata titi mebahasa Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sawireh suba makelo Cening nunas ajah dini di pasraman, jani suba Cening madan pada wikan tur waged, suba Cening maraga duur, pantes suba ngwangun swagina suang-suang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Krama istri bali sane sampun kaloktah waged masesokahan bali, kaaptiang pisan pinaka sinalih tunggil krama istri bali, kepungkur wekas mangda prasida ngwerdiang lan ngrajegang budaya miwah dresta tetamian penglingsire duke rihin, ri sajeroning pakibeh jagate sekadi mangkin.

In English:   Balinese women who are known to be proficient in Balinese dancing, hope that as one of the Balinese women in the future, they will continue to maintain their culture and traditions from generation to generation as the times go on.

In Indonesian:   Perempuan bali yang dikenal mahir menari bali, harapannya sebagai salah satu wanita bali kedepannya tetap mempertahankan budaya dan tradisi turun temurun seiring perkembangan zaman.

In Balinese:   Nanging sadurung punika, pamerintah patut nadosang petanine smart farmer utawi petani sane waged ngawigunayang teknologi sajeroning ngawetuang produknyane mangdane prasida katerima olih pasar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida wantah silih tunggil pangawi sané waged ring bidang keséhatan utamannyané ring Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Biangnyané, Gusti Niang Rai, waged makarya lamak.

In English:   His mother, Gusti Niang Rai, was an expert in making lamak (decoration for offerings).

In Indonesian:   Mokoh menilai, terkadang lukisan seperti itu dipakai untuk menyamarkan ketidakbecusan pelukisnya dalam mengggarap bidang gambar.

In Balinese:   Nganutin pamargin galahe, group sane maduluran World Musik puniki ngalimbak manados sekaa seni, para yowana sane kreatif sane mawit saking: pangrawit, penari, teater, sane waged, sane mawit saking genah sane matiosan ring Indonesia.

In English:   However, after the album was circulated his name immediately disappeared from the Indonesian music industry.

In Indonesian:   Seiring dengan berjalannya waktu, group beraliran World Music ini berkembang menjadi sebuah komunitas seni, anak anak muda yang kreatif yang terdiri dari : musisi, penari, teater, berbakat, berasal dari berbagai wilayah di Indonesia.

In Balinese:   Yadiastun Prabu Suradarma kantun wimuda, matuwuh 18 tiban, nanging dane mawibawa tur waged ngamong jagad.

In English:  

In Indonesian:   Walaupun Prabu Suradarma berumur delapan belas tahun, namun raja muda itu sangat berwibawa dan cakap memerintah.

In Balinese:   Ento mawinan gumanti patut masih iraga tangar, ngresep, lan waged nganggon literasi digital.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pasisi puniki madue ombak sane becik angge maselancar olih anak sane wau malajah maselancar taler anak sane sampun waged amselancar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging, iraga dados masyarakat patut uning lan waged, ring kawentenan ortine punika, patut uning memilah lan memilih sane cen mewasta patut taler sane encen mewasta nenten patut utawi hoax.

In English:  

In Indonesian:   Namun sebagai masyarakat kita patut mengetahui tentang berita tersebut, agar dapat memilah dan memilihnya sehingga tidak terkena berita buruk/hoax.

In Balinese:   Jaman jani ube melenan sajan ajak jaman pidan.krane di jaman janine tren joget tiktok mulai booming, bek nak muda baline ane ngalahin tradisi baline.krama baline akehan waged joget tiktok ketimbang bisa ngigel bali.

In English:   Today's era is very different from the old days, because nowadays, after the Tiktok dancing trend has started to boom, many young Balinese (especially girls) are leaving Balinese traditions.

In Indonesian:   Zaman sekarang sudah berbeda jauh dengan jaman yang dulu,karena di zaman sekarang setelah tren joget tiktok mulai booming banyak anak muda bali(khusus nyaa cewek) yang meninggalkan tradisi bali.disini saya sebagai anak bali ingin mengajak mereka agar tidak lupa dengan budaya bali dan agar budaya bali tidak punah karena zaman semakin maju.dan ketika budaya bali ini di sebar luaskan melalui konten media sosial akan membuat banyak wisatawan datang ke bali dan akan ada banyak wisatawan yang mau berkunjung ke bali

In Balinese:   Akeh sane prasida kabuat olih generasi milenial ritatkala ngwantu pemerintah megatang rantai penyebaran Covid-19 minakadi sane paling saderana inggih punika nyobyahang parindikan geginaan sane becik tur positif sane prasida nambakin Virus Covid-19 utawi ngaryanin konten sane menarik lan positif indik penyebaran virus corona, silih tunggilnyane ngicenin piteket-piteket indik tata cara masuh tangan nganggen sabun selami 20 detik, ikun tur waged ngalaksanayang tata cara idup sehat lan olahraga sane kalaksanayang ring kekubon soang-soang, mapiranti masker ritatkala melancaran, lan satata waged ring piteket-piteket sane positif lianan punika dados taler ngaryanin konten edukasi indik bahaya Virus Covid-19 puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Punika raris sane ngawinang Ekalawya waged nganggen panah santukan baktinnyane sane sujati majeng ring gurunnyane (Mgawe ta ya Drona pratima, manggalanyan pangabhyasa dhanurweda.

In English:  

In Indonesian:   Ia tahu bahwa Guru Drona merupakan pengajar pemanah terbaik yang berguru langsung pada Ramaparasu.

In Balinese:   Maduluran antuk utsaha puniki, madue tetujon sane patut miwah utama, inggih punika Bangsa Indonesia sedek mautsaha ngembasang para yowana inggil sane waged, maderbe jati tatwa, madue guna-gina, miwah kasusilaning budi.

In English:  

In Indonesian:   Pada kehidupan saat ini, pengaruh dari zaman kali dapat dirasakan oleh siapa pun.

In Balinese:   Yén dadi guru mapel Bahasa Bali, iraga apang waged magegitan, waged masor singgih basa, waged ring Aksara Bali, waged mapribasa, wagen mapidarta, makejang apang waged.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Napi malih platform puniki dados kaakses ring 80 panegara, sane pacang ngawinang krama sane nganggen platform punika sayan-sayan waged malarapan antuk media pembelajaran nuju suistainable development of culture sane wit saking budaya.

In English:   The Balinese Wiki language platform is designed as a platform that can preserve Balinese language culture and function as a unique communication tool for people in Bali.

In Indonesian:   Pada intinya menurut kami platfrom BASAbali Wiki sangat memberikan dampak positif bagi masyarakat, baik dari segi pembangunan atau kebudayaan yang ada di Indonesia.

In Balinese:   Cutetnyane platform BASAbali Wiki pinih mabuat duaning yening pacang nyarengin isu – isu sipil utamanipun ring Bali iraga patut waged mabasa Bali mangda prasida ngresepang sekancan isu – isu miwah orti sane wenten ring Bali.

In English:  

In Indonesian:   bali andap, bhs.

In Balinese:   Yening maosang indik pemilu miwah disabilitas, sujatinnyane titiang nenten ja waged pisan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gadget,,, sayuakti waged tur setata ririh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ingetang dogen patut nganggo basa ane luwih, dini lenan maan nyobiahang apa ane dadi isin manah, iraga masih maan malajah nganggo basa Bali apang sayan waged.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Akeh pisan turis-turis saking manca negarane waged mabasa bali teken krama bali ne.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Krama istri bali sane sampun kaloktah waged masesokahan bali, kaaptiang pisan pinaka sinalih tunggil krama istri bali, kepungkur wekas mangda prasida ngwerdiang lan ngrajegang budaya miwah dresta tetamian penglingsire duke rihin, ri sajeroning pakibeh jagate sekadi mangkin.

In English:   Balinese women who are known to be proficient in Balinese dancing, hope that as one of the Balinese women in the future, they will continue to maintain their culture and traditions from generation to generation as the times go on.

In Indonesian:   Perempuan bali yang dikenal mahir menari bali, harapannya sebagai salah satu wanita bali kedepannya tetap mempertahankan budaya dan tradisi turun temurun seiring perkembangan zaman.

In Balinese:   Dane wantah balian, nglantarang pamuwus niskala rauhing sakala, sane ngayahin para janane sajeroning tetamban tradisional, waged ring indik pinyungkan sarira miwah kayun.

In English:   To find out, Jro Putu sends the client’s spirit to communicate with their family.

In Indonesian:   Dia adalah seorang dasaran, tapakan, balian ketakson, atau balian meluasin.

In Balinese:   Ngiring sareng-sareng nandurin karang awak, mangdane prasida dados anak istri sane waged sajeroning nyelehin gatra sane katrima.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dahat mapikenoh mantuka ring iguru rupaka Indonesia mangda sayan wikan lan waged mawastu ipun prasida ngicenin pangajah ajah seksual para yuwanane ngawit saking kulewarga ipune suang suang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gatot Kaca kauningin dados ksatria sakti tur waged nambung ring ambara mangda sida ngicenin karahayuan ring para krama Puri Pendawa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Akéh sané durung micayang sarana sané becik ring para sisyané utawi para guru sané waged nganggén bahasa isyarat.

In English:   Now the question is, has the government provided proper access for people with disabilities?

In Indonesian:   Bapak/Ibu calon pemimpin Bali apakah anda orang yang tepat?

In Balinese:   Kaweruhan prajanane pinaka unteng sane mapaiketan ring aspek pisik, materi, ekonomi lan pikolihan, aspek kelembagaan (nincapang kasusatyan para angga ngeninin sekeha sekeha), mapikayun sagilik saguluk, waged lan susatya nganutin tur ngalaksanayang daging pangeweruh inucap.

In English:   Community empowerment is a vital unit related to physical, material, economic and income aspects, institutional aspects (growth of

individual strengths in the form of groups / groups), strength of cooperation,

intellectual strength, and shared strength to comply with and apply the principles of empowerment.

In Indonesian:   Pemberdayaan masyarakat adalah unit vital yang terkait dengan aspek fisik, materi, ekonomi dan pendapatan, aspek kelembagaan (pertumbuhan kekuatan individu dalam bentuk kelompok/kelompok), kekuatan kerjasama, kekuatan intelektual, dan kekuatan bersama untuk mematuhi dan menerapkan prinsip - prinsip pemberdayaan.

In Balinese:   Tatujon panyuratan puniki inggihan gumanti meled mitatasin sapunapi panampen para wisatawane ngeninin wawangunan Monumen Ground Zero pinaka tatujon mawisata sane santi ring Kuta Bali.Conto pamitatasan kajudi riantuk purpose sampling, inggih punika mawilang satus diri wisatawan.Data raris kapitelebin ngawigunayang metode analisis konjoin.Pikolihan panyuratan mitegesang inggihan banget mabuat yening kawangun miniatur arca tugu lan buku buku sejarah ngeninin tugu inucap pinaka pengangen angen mantuka ring para wisatawane, taler mangda katiagaang sekancan sarana sane prasida nyundul kawentenan monumen,genah para pangerauh ngaturang pamujaan,taler sekancan piranti sane mapraciri santi.Pangrencana paket wisata monumen sane kabuatang olih para wisatawane inggih punika taler mangda wenten sane waged nelatarang ngeninin tatuek monumen.

In English:   The purpose of this study is to analyze the preferences of tourists toward the development of Ground Zero Monument as a peace tourism product in Kuta Bali.

In Indonesian:   Tujuan dari penelitian ini adalah untuk menganalisis preferensi wisatawan terhadap pengembangan Monumen Ground Zero sebagai produk wisata perdamaian di Kuta Bali.

In Balinese:   Nanging, riantukan nénten tatas waged nganggén basa Bali ngawinang para yowana inucap akéhan sané meneng.

In English:   However, because they could not speak Balinese, they chose to remain silent.

In Indonesian:   Tetapi, karena tidak menguasai bahasa Bali, mereka memilih diam.

In Balinese:   Pentasnyane kalaksanayang ring Gedung Kesenian Jakarta, sane kasarengin olih aktor-aktor waged sekadi Landung Simatupang, Whani Darmawan, Ayu Laksmilan Sha Ine Febriyani.

In English:   These books include the short stories anthology Bunga Jepun (2002), Samsara (2005), and Drupadi (2015).

In Indonesian:   Kini bekerja sebagai editor Kompas Minggu, bagian dari Harian Kompas di Jakarta.

In Balinese:   Mangda para sisya waged ring sejeroning nyurat aksara Bali ring komputer.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Napi malih yening ring Bali, akeh anak disabilita netra saking Pertuni sane waged mabebaosan ngangge basa Bali.

In English:   Especially in Bali, there are many disabled friends from Pertuni who are good at speaking Balinese.

In Indonesian:   Apalagi di Bali, banyak sekali teman disabilitas dari Pertuni yang pintar berbahasa Bali.

In Balinese:   Rio sampun magenah ring Bali lintang saking tigang dékade (lintang 30 warsa), samaliha waged ring limang basa.

In English:   He writes in Indonesian and English, and blogs about a wide range of topics including for the Huffington Post and the website ubudnowandthen.com dedicated to his hometown Ubud.

In Indonesian:   Rio sudah tinggal di Bali selama lebih dari tiga dekade, dan fasih dalam lima bahasa.

In Balinese:   Santukan paplajahan-paplajahan sane becik ring kulawarga sampun pastika ngadadosang jadma sane waged tur madue parilaksana sane becik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Napi malih ring aab teknologi sakadi mangkin, parajanane sampun sami uning miwah waged ring sajeroning ngawigunayang piranti piranti ambaralaya/media sosial, irika mabuat pisan kawentenan BALI WIKI rikalaning dados akah budaya utawi sinalih tunggil sanjata utama sane pacang prasida ngajegang kawentenan Basa, Sastra miwah Aksara Baline.

In English:   Especially in today's technological developments, many people already know and are smart in using cyberspace/social media tools, you will see how important the existence of BALI WIKI is in its position as a cultural root which is one of the main weapons that can and is able to maintain and preserving Balinese language, script and literature.

In Indonesian:   Membuat opini-opini/tajuk dimedia cetak.

In Balinese:   Yening manahan titiang sampun meweh ngarereh anak alit, utawi anak anom sane sayuakti waged ring basa Bali, urati ring aksara Bali.

In English:   That is what causes the existence of Balinese language, script and literature to gradually become extinct.

In Indonesian:   Menurut pikiran saya sudah sudah sangat sulit menemukan anak kecil, ataupun remaja yang benar-benar pandai berbahasa Bali dan faham serta perhatian dengan keberadaan aksara Bali.

In Balinese:   Yening manahan titiang sampun meweh ngarereh anak alit, utawi anak anom sane sayuakti waged ring basa Bali, urati ring aksara Bali.

In English:   That is what causes the existence of Balinese language, script and literature to gradually become extinct.

In Indonesian:   Menurut pikiran saya sudah sudah sangat sulit menemukan anak kecil, ataupun remaja yang benar-benar pandai berbahasa Bali dan faham serta perhatian dengan keberadaan aksara Bali.

In Balinese:   Napi malih ring aab teknologi sakadi mangkin, parajanane sampun sami uning miwah waged ring sajeroning ngawigunayang piranti piranti ambaralaya/media sosial, irika mabuat pisan kawentenan BALI WIKI rikalaning dados akah budaya utawi sinalih tunggil sanjata utama sane pacang prasida ngajegang kawentenan Basa, Sastra miwah Aksara Baline.

In English:   Parents who are young or who have just become parents speak Indonesian more in their respective homes.

In Indonesian:   Membuat opini-opini/tajuk dimedia cetak.
  1. Made Sugianto