How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Luu

luu

luwu
  • trash; garbage (Noun) en
  • sampah: barang atau benda yang dibuang karena tidak terpakai lagi dan sebagainya; kotoran seperti daun, kertas (Noun) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
mis
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Tusing pesan ia ngelah pamineh nyampatang luu ane ada di malun umahne. Yening orahina teken memene mara ia makinkin nyampat. Buka paete, nagih getok malu mara majalan.
[example 1]
She doesn't have any initiative to sweep in front of her house. If her mom told her to, then she starts sweeping it. She just like a chisel, we must hit it to make it moves (said of a person who is lazy and will not do anything unless someone else tells or forces him to do it).

Yan gunayasa 2.jpg
KNSP, Paiketan Semeton Sane seneng mereresik utamane ngereresikang gumine saking luu luu sane melakar saking plastik. Paiketan pasemetonan puniki sampun wenten saking pebruari 2017, kegiatan puniki kedasarin antuk kegelisahan nyingakin tanah baline skeh medaging luu sane melakar uli plastik. Kegiatan puniki dimulai saking pasih padang galak setiap anggara lan wrespati sareng tetiga utawi lelima se sai sai ipun. Ngenjek bulan agustus KNSP sareng Trash Hero nyangkepang pikayunan puniki sareng sareng mereresik ring pasih utawi ring pura pura sane wenten ring Bali, aktivitas puniki setiap sukra ring pasih biaung utawi dine redite ring pasih saba, nyarengin Trash hero irika.
[example 2]
KNSP, is a fraternity which gladly performs cleaning activity, especially cleaning the environment from plastic waste. The fraternity was established in February 2017. Their cleaning act was born out of their concern from the amount of plastic waste that littered Balinese ground. They started by cleaning Padang Galak beach every Tuesday and Thursday in group of three or five for each of those days. Starting in August KNSP joined with Trash Hero and together they joined their activity in cleaning beaches or temples in Bali. They, together with Trash Hero, clean Biaung Beach every Friday or Saba Beach every Sunday.

Apake anak ulung nyaup luu? Nangka.
[example 3]
What is it that, when it falls down, it grabs the garbage? [riddle] Answer: Jackfruit. Nangka is fruit covered with protrusions. If the fruit falls to the ground, any trash or leaves, etc., that is falls upon will stick to these protrusions, and thus it would appear that the fruit has reached out and “grabbed” the trash.

[[Word example text id::Apakah orang jatuh kamudian meraup sampah? [teka-teki] Jawaban: Nangka.

Nangka adalah buah yang permukaan kulitnya memiliki tonjolan-tonjolan meruncing. Jika nangka jatuh, maka sampah, daun, dsb yang atau ditimpanya akan menancap pada tonjolan-tonjolan kulitnya. Oleh karenanya nampak seperti nangka tersebut meraup sampah.| ]][[Word example text en::What is it that, when it falls down, it grabs the garbage? [riddle] Answer: Jackfruit.

Nangka is fruit covered with protrusions. If the fruit falls to the ground, any trash or leaves, etc., that is falls upon will stick to these protrusions, and thus it would appear that the fruit has reached out and “grabbed” the trash.| ]]
Buka nyampat di beten punyan biingine; saisai ada luu.
[example 4]
Like sweeping underneath a banyan tree; every day there is garbage. The leaves of a banyan tree drop off frequently and fast. So it is rather useless to keep sweeping up below the tree. This expression indicates a situation in which someone tries to do something to change a bad situation, but the situation becomes even worse. In trying to solve current problems, more problems are added. For example, the prohibition against gambling.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Sekadi ring Bali, luu plastik punika dados pikobet ring masyarakat santukan nganggu ka asrian lingkungan utawi palemahan.

In English:   The biggest environmental problem in the world is plastic waste.

In Indonesian:   Masalah lingkungan terbesar di dunia adalah sampah plastik.

In Balinese:   Ring aab sakadi mangkin, ring Bali sering wenten makudang-kudang pikobet silih tunggilnyane indik wewidangan sane cemer antuk limbah luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mangda pelemahan state asri iraga patut ten ketog semprong ring palemahanne .Mangda iraga ten keni baya iraga patut ngutang luu ke tempat sampah ,ten dados ngutang luu ring palemahan sekadi tukad,jalan,got miwah sane lianan.Ngiring iraga ten ngutang luu ngawag-ngawag mangda palemahan tetep asri tur lestari!

In English:   "Om swastiastu"

In Indonesian:   "Om Santhi,Santhi,Santhi Om"

In Balinese:   Murda karya titiang inggih punika" Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri".

In English:   I thank God Almighty or Ida Sanghyang Widhi Wasa for being able to gather in good health today.

In Indonesian:   Kita patut saling gotong royong bersama pemerintah dan semua masyarakat agar terciptanya lingkungan yang bersih terbebas dari sampah plastik.

In Balinese:   Boya ja tios wantah iraga sareng sami, ketog semprong, para sisiane, parayowanane, para panglingsire, sapa sira ja sane jenek ring Bali patut urati ring kawentenan luu plastike punika.

In English:   Not just ourselves, all of us, both students, teenagers and parents, everyone living on earth, including Bali, which is famous for its natural beauty, should care about the existence of plastic waste.

In Indonesian:   Puji syukur saya ucapkan kepada Tuhan Yang Maha Esa atau Ida Sanghyang Widhi Wasa dapat berkumpul dalam keadaan sehat di hari ini.

In Balinese:   Jagate sane mangkin akeh wenten pikobet antuk luu plastik sane mawinan baya ageng ring gumine.

In English:   "Om swastiastu"

In Indonesian:   "Om Santhi,Santhi,Santhi Om"

In Balinese:   Di makere ngalih umah bibik titiange ento di perumahan tongosne, liu sajan luu sane matumpuk-tumpuk cara gunung di samping perumahanne ento, boya ja tongos anggen ngentungen luu, di sampingne liu ada anake madagang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu plastik ane ada di pasihe mula uli pidan dadi sorotan , yadiatun pemerintahe suba mautsaha mersihang luu ane ada ngelangi di pasihe .patut ada komitmen ane sujati ajak mekejang rikala lakar ngupepira pasih apange setata resik ,asri tur ngelangunin .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu plastik ane ada di pasihe mula uli pidan dadi sorotan , yadiatun pemerintahe suba mautsaha mersihang luu ane ada ngelangi di pasihe .patut ada komitmen ane sujati ajak mekejang rikala lakar ngupepira pasih apange setata resik ,asri tur ngelangunin .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dibi sanje tiang polih ngelewatin kreteg,nanging ring kreteg punika akeh pisan leluune,Wenten luu pempes,plastik lan sane lianan.

In English:   -

In Indonesian:   Kemarin sore saya sempat melewati jembatan,tapi di jembatan itu banyak sekali sampahnya,ada sampah pempes,plastik dan yang lainnya.kenapa katanya masyarakat membuang sampah sembarangan?

In Balinese:   Prajani Luh Ayu Manik inget teken solah I Wayan ajak I Made ane ngentungang luu sisan ngae ogoh-ogoh ke tlabahe tuni semengan.

In English:   Instantly Luh Ayu Manik remembered I Wayan's behavior with and I Made who liked to throw away the trash when making ogoh-ogoh into the river this morning.

In Indonesian:   Seketika Luh Ayu Manik ingat dengan perbuatan I Wayan dan I Made yang membuang sampah sisa saat membuat ogoh-ogoh ke sungai tadi pagi.

In Balinese:   Burone ento nyakit sukak ulian ngelekang luu plastik di tengah pasihe.

In English:   Luh Ayu Manik Mas comes to help, but struggles with the ethics of slaying a monster who himself is a victim of human pollution.

In Indonesian:   Luh Ayu Manik Mas datang untuk membantu, tetapi ia mesti berjuang dengan dilema membunuh monster yang sebenarnya adalah korban polusi manusia.

In Balinese:   Legu ane ngaba gering demam berdarah laut mataluh di yehe ane ngembeng ento, ane ngranayang pikobet luu bungkusan plastike sayan ngedenang.

In English:   And, the Covid-19 pandemic was raging.

In Indonesian:   Dan, pandemi Covid-19 pun sedang berkecamuk.

In Balinese:   Ida dane sareng sami sane wangiang titiang minabang irage sampun uning lan pawikan antuk luu sane sayan nincap kewentenan ipun sekadi mangkin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu sane mabrarakan lan durung maolah ngranayang akeh pikobet ring jagate.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Akeh tamu mancanegare berlomba-lomba ngerauhin jagi nyingakin keindahan pulau dewata bali.Irage sane bali asli patutkeh ngedengaang teken tamu sane Rauh , sapunapi tata karme sane sampun terkenal becik ne ring bali lan sapunapi beragam keindahan sane pulau bali duenang , budaya tradisional sane unik-unik pastike tamu seneng nyingakin.Irike irage dadi anak agama Hindu ring bali patut ngedengang sapuniki keasrian pulau dewata bali.Nenten nyen irage nyarengin gaya dari luar, sareng ngangge kuace sane terbuka , irage patutne ngedengnag anak bali pastike sopan lan ramah.Santukan punike sane mangkin irage patut melajahin tata karme saking alit ,uning budaye,irike jagi ngemolihang kewentenan pare alit-alit trune truni sane madue pemikiran sane patutne laksanayang.Malih siki ring bali puniki patut ngajegang bahasa bali alus , pang nenten megenah ring bali nenten midep base bali.Lan sane utama irage patut nyage kebersihan ring Bali, nenten ngutang luu sewenang wenang mangde gumine setate asri.Santukan punike ngiring saking mangkin ajegang lan lestariang napi Nike budaye tradisional, berbase bali,lan jage kebersihan keasrian pang tercipane bali sane becik lan maju mangde terkenal Bali ring mancenegare.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Minakadi ring pura, para janana kantun ngicalang luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yen luu ne tusing melah Baan ngolah ngidang maprewesa jele, cara banjir ukian luu ane mabejug di jlinjinge.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ento ngawinan para calon pemimpin Bali patut mesuang kebijakan tur ngenehang kenken carane ngolah luu ane melah di masarakat, Apang bin mani ngidang medikan luu Sane mabejug.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gegendingan :

Ragane wantah pemimpin rakyat, boya ja dados petugas partai, maraga Ksatrianarotama sutindih ring gumi Baline niki Bali kabaos grya

Boya ja grya luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih indik luu utawi mis.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Calon Pemimpin Bali cutetnyane madrebe tanggung jawab sane abot pisan, mangda sida nguripang konsep manajemen luu sane NYAGARA GUNUNG sane madue artos nyaga karesikan Bali saking huluning Bali ngantos ring tebenan utawi ring pasisi, taler karemba antuk desa adat sajebag Bali, sane kapikukuhin olih pararem ring soang soang desa adat.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Duaning kadi asapunika, Pamargi pesta demokrasi Pemilu ring warsa 2024 puniki galah becik anggen iraga matimbang wirasa, mapinunas ring calon pemimpin Bali napike nika ring legislative, eksekutif, mangda sumeken nitenin pikobet manajemen luu utawi mis puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinaka imba, genah pariwisata ring Bali kari akeh sane karusak olih luu plastik.

In English:   Tri Hita Karana are the three causes for the creation of happiness, which can be carried out by having good relations with Ida Sang Hyang Widhi Wasa or God Almighty (prahyangan), fellow human beings (Pawongan), and with nature (palemahan).

In Indonesian:   Tri Hita Karana merupakan tiga penyebab terciptanya kebahagiaan,yang dapat di jalankan dengan melakukan hubungan baik dengan Ida Sang Hyang Widdhi Wasa atau Than Yang Maha Esa ( prahyangan ), sesaman manusia ( Pawongan ), dan dengan alam ( palemahan ).

In Balinese:   Contone tiang, jeg demen teken isu lingkungan, lantas tiang nganggon rak "Ayo Hijaukan Lingkungan" , ditu tiang ngemang panampen, kritik, lan ide-ide tiang unduk isu-isu lingkungan cara isu ngolah luu.

In English:  

In Indonesian:   Namun, ada sedikit masukan dari saya untuk BASAbali Wiki.

In Balinese:   Para Semeton yowana sareng sami luu plastik dados pikobet napi Malih ungkuran puniki genah genah ngutang luu sampun makacakan nenten mresidayang ring TPA sawireh akeh TPA Sane Wenten ring Bali sampun bek kaisinin olih luu plastik ,akeh care sane sampun kanggen ngurangin Luu plastik ring bali sakewale luu ring Bali nenten je mresidayang ical Napi sane ngawinang luu plastik ring bali nenten Ical??

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Para Semeton yowana sareng sami luu plastik dados pikobet napi Malih ungkuran puniki genah genah ngutang luu sampun makacakan nenten mresidayang ring TPA sawireh akeh TPA Sane Wenten ring Bali sampun bek kaisinin olih luu plastik ,akeh care sane sampun kanggen ngurangin Luu plastik ring bali sakewale luu ring Bali nenten je mresidayang ical Napi sane ngawinang luu plastik ring bali nenten Ical??

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda “Baya Luu ring Bali”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lianan ring punika, genah ngutang luu ring TPA nyihnayang iraga ring Bali durung muputang pikobet luu ring kulawarga miwah desa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih ring galah sane becik puniki titiang jagi ngaturang orasi sane mamurda "Bali Asri Sampun Kacemar Olih Luu Plastik tur Limbah".

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tios ring punika yan uratiang ring musim ujan makacakan luune anyud ngebek rauh ka pasisi, ngantos ulame ring segara padem neda luu plastik, yening indike punika nenten wenten sane nguratiang, sapunapi kawentenan jagate ka pungkur wekas?.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ekonomi sekancan jatma baline lianang ring punika bali taler prasida ngelimbakang teknologi sane anyar lan prasida nyaga luu mangda prasida nyaga keresikan palemahane mangda wisatawanne nudut kayun nyingakin.

In English:   By developing a strong innovation community and ecosystem, Bali can attract high-quality talent and human resources to accelerate the development of technology and sustainable innovation in Bali.

In Indonesian:   Dengan mengembangkan komunitas dan ekosistem inovasi yang kuat, Bali dapat menarik bakat dan sumber daya manusia berkualitas tinggi untuk mempercepat pengembangan teknologi dan inovasi berkelanjutan di Bali.

In Balinese:   Dumogi becik sareng sami

Sadurung titiang nglanturang amatra Ngiring iraga sareng sami ngaturang angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa saantukan antuk asung kerta wara nugrahanyane iraga sareng sami setara ngamolihang kerahayaun Ring galahe mangkin titiang jagi ngaturang indik napi pikobet sane patut keuratiang majeng ring para calon pemimpin Bali 2024

Inggih punika pikobet indik Luu

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu pinaka pikobet sane Wenten ring sejebag Bali, sawireh iraga serahina-rahina ngasilang luu, utamanyane luu plastik sane sukeh pisan nyag utawi terurai.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu pinaka pikobet sane Wenten ring sejebag Bali, sawireh iraga serahina-rahina ngasilang luu, utamanyane luu plastik sane sukeh pisan nyag utawi terurai.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jagat Baline Sane Mangkin Kaucarang Krisis Luu Plastik Duaning Ring Tongos - Tongos Pariwisata Sampun Nenten Sebecik Ipidan, Conto Ring Segara Akeh Wenten Luu Plastik, Lan Ring Margi Alit Utawi Margi Ageng, Dumogi Gumi Baline Asri Buka Ipidan Lan Luu Plastik Punika Prasida Kausanang

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ten hanya punika harapan titiang untuk bali kedepannyane mangde prasida ngelestariang keindahan lan kelestarian alam baline sane di mulai olih rage pedidi melalui hal kecil ,contohnyane ten ngutang luu di tempat sane ten patut.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiosan ring pandemi Covid-19, saking dumun kantos mangkin wenten pikobet sane durung puput inggih punika indik luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngiring tunain luu plastike.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sapunapi antuk, mangdane luu plastik nguredang ring sajebag genah, rauh ring sagara.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Majeng Sang Angawerat, titiang nunas mangdane sumeken ring pikobet luu puniki!

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih kadi asapunika presida atur uningayang titiang inggian Bali darurat luu plastik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Munggguin asapunika orasi sane jagi aturan titiang memurda “Bali darurat luu plastik”

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu plastik inggih punika luu sane sukeh terurai minakadi merluang galah nganti siu tiban mangda kauyagan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Diastun pemerintah sampun makarya mekudang awig-awig sane matetujon mangda ngirangin nganggen sarana plastik, nanging nika manten dereng prasida mragatang pikobet luu plastik punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu plastik inggih punika luu sane sukeh terurai minakadi merluang galah nganti siu tiban mangda kauyagan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging, mangkin ring Bali akeh pisan wenten luu ring margi-margi sareng genah wisata.

In English:  

In Indonesian:   Tapi sayang sekarang di Bali banyak sekali terdapat sampah-sampah di jalan maupun di tempat pariwisata.

In Balinese:   Luu niki measal ring plastik ajengan miwah kantong kresek.

In English:  

In Indonesian:   Sampai saat ini kebanyakan berasal dari kemasan makanan maupun kantong kresek.

In Balinese:   Harapan titiang, dumogi pemerintah nyidayang ngorahin masyarakat bali apang tusing ngawag - ngawag ngutang luu.

In English:   My hope is that the government will provide direction to the community so that they do not litter

In Indonesian:   Harapan saya, semoga pemerintah mau memberikan arahan pada masyarakat agar tidak membuang sampah sembarangan

In Balinese:   Kewentenan luu ring Bali punika patut kauratiang kewentenannyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane ngaranjing pencemaran lingkungan sakadi luu sane makacakan, asep montor lan sepeda motor.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane ngaranjing pencemaran lingkungan sakadi luu sane makacakan, asep montor lan sepeda motor.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas dina redita tiang melali ke pasih,bek pesan ade bule.Binjepne sing sengaje matepuk bule ane mabaos kene(antuk arti bahasa baline) "kone Bali terkenal ulian alamne indah,budayane melah,nanging ngude jani tiang nepuk bek pesan luu di jalan lan di pasihe?".Beh jek lek bane di kenehe ningehang baos kto.Jani sing ngidang saling pelihang nak to ulah irage jak makejang.Sepatutne irage sadar,pariwisata nike salah satu sumber pemasukan tergede di Bali,yen kene nyen lakar rugi?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas dina redita tiang melali ke pasih,bek pesan ade bule.Binjepne sing sengaje matepuk bule ane mabaos kene(antuk arti bahasa baline) "kone Bali terkenal ulian alamne indah,budayane melah,nanging ngude jani tiang nepuk bek pesan luu di jalan lan di pasihe?".Beh jek lek bane di kenehe ningehang baos kto.Jani sing ngidang saling pelihang nak to ulah irage jak makejang.Sepatutne irage sadar,pariwisata nike salah satu sumber pemasukan tergede di Bali,yen kene nyen lakar rugi?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Heran gati tiang jani ajak kramane ane suba wayah, adi ngutang luu tusing di tongos luune?

In English:  

In Indonesian:   Saya heran sekali dengan masyarakat yang sudah dewasa, kenapa membuang sampah tidak pada tempatnya?

In Balinese:   kawentenan budaya adat sane sampun lumrah ke dura negara nenten nambatain wenten pikobet ring desa sane ngantos mangkin kantun karasayang inggih puniki luu upakara sane kaangen ritatkala odalan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu punika sampun polih ka pralina sakewanten nenten sami ka pralina, nika mawinan pikobet puniki mangda kacingakin antuk pemerintah mangda nenten ngelimbak antuk potensi pariwisata sane wenten ring desa adat sibetan.inggih semeton wiki, asapunika sane prasida aturang titiang indik desa tiange, yening wenten sane iwang titiang nunas gung rna sinampura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sepatutnyane iraga manados jadma Bal, sampun maduekapatutan antuk miara palemahane punika, pinaka imba alit ngaturang ayah antuk mereresik luu sane wenten ring palemahane punika.

In English:   We should be the people of Bali.

In Indonesian:   Namun Jika dilihat dari sisi yang lain, masih banyak masyarakat Bali yang membuang sampah sembarangan, walaupun Pura Besakih itu telah ditata ulang oleh pemerintah.

In Balinese:   Nanging yening cingak ring sisi lianan, kantun akeh krama Baline sane ngentungang luu mailehan, yadiastun Pura Besakih punika wau katata ulang olih pemerintag.

In English:   We should be the people of Bali.

In Indonesian:   Namun Jika dilihat dari sisi yang lain, masih banyak masyarakat Bali yang membuang sampah sembarangan, walaupun Pura Besakih itu telah ditata ulang oleh pemerintah.

In Balinese:   Duaning punika, sampunangja malih ngutang luu sembarangan.

In English:   In the past, Singapore was very dirty because its people liked to litter and also spit.

In Indonesian:   Maka berhentilah membuang sampah sembarangan.

In Balinese:   Ade luu plastik, luu don-donan, ajak luu kayu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Akeh segare ne patutne resik, nanging krana ulah manusa, pasihe ento dados kotor sangkaning luu plastik.

In English:   That makes many animals and plants on the beach die.

In Indonesian:   Supaya tidak menyebabkan masalah yang lebih, mari kita semua menjadi generasi muda harus tetap menjaga dan melestarikan kebersihan pantai agar indah dan tidak rusak.

In Balinese:   Maosang indik luu punika ida dane sampun uning sane kawastanin luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu punika wantah marupa sisa utawi lad -ladab sane sampun nenten malih maguna Yening cingak iraga sareng sami.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Maka pamicutet, kawentenan panglimbak jadma puniki ngicenin wesana utawi pikobet kaon sajeroning makudang-kudang widang kahuripan minakadi tata ruang, pikobet luu miwah polusi taler kemacetan ring margi.

In English:   It can be concluded that population density can have bad effects in various areas of life such as spatial problem in Denpasar, waste and pollution problems, and heavy traffic jams everywhere.

In Indonesian:   Denpasar merupakan ibu kota provinsi Bali, posisi wilayah yang strategis membuat kota ini berkembang sangat cepat sehingga wajah masa lalu kota Denpasar sebagai kota kerajaan berubah menjadi kota modern dan multietnik.

In Balinese:   Kawentenan jadma sane akeh taler ngardi pikobet sane lianan sakadi luu matumpuk-tumpuk ring TPA silih sinunggil ipun TPA biaung.

In English:   It can be concluded that population density can have bad effects in various areas of life such as spatial problem in Denpasar, waste and pollution problems, and heavy traffic jams everywhere.

In Indonesian:   Denpasar merupakan ibu kota provinsi Bali, posisi wilayah yang strategis membuat kota ini berkembang sangat cepat sehingga wajah masa lalu kota Denpasar sebagai kota kerajaan berubah menjadi kota modern dan multietnik.

In Balinese:   Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning sangkaning pasuecan Ida titiang miwah ida dane sareng sami prasida mapupul iriki ring lomba “WIKITHON BALI BERORASI” Ring galahe sane becik puniki lugrayang titiang ngaturang orasi sane mamurda”Dampak Luu Ring Sektor Pariwisata”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida dane para sameton sareng sami genah – genah ngutang luu di Bali utawi sane kebaos TPA akeh sane puun.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kramané nénten kadadosang ngutang luu, ngwarih, mabacin, miwah maparilaksana romon sané tiosan ring margin toyané.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu plastik uli pidan dadi pikobet, suba liu ada uger-uger ane kasobyahang suba liu mase ada sosialisasi luu plastik, nanging pikobet ento tusing pragat-pragat krana enu liu anak sing rungu.

In English:  

In Indonesian:   Sampah plastik sudah menjadi masalah, sudah banyak ada peraturan yang di berikan sudah banyak juga sosialisasi mengenai sampah plastik tetapi masalah tersebut tidah selesai karena masih banyak orang yang tidak peduli.

In Balinese:   Luu plastik uli pidan dadi pikobet, suba liu ada uger-uger ane kasobyahang suba liu mase ada sosialisasi luu plastik, nanging pikobet ento tusing pragat-pragat krana enu liu anak sing rungu.

In English:  

In Indonesian:   Sampah plastik sudah menjadi masalah, sudah banyak ada peraturan yang di berikan sudah banyak juga sosialisasi mengenai sampah plastik tetapi masalah tersebut tidah selesai karena masih banyak orang yang tidak peduli.

In Balinese:   Cara ogoh-ogoh ane nyaritayang yeh pasihe menyi liu misi luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Demam Berdarah nincap maawinan karane wewidangan sane kotor, tumpukan luu, lan genangan yeh ujan sane prasida genah legune mataluh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida dane, akeh kacingak anake ngutang luu ring tukad, ring danu, ring margi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Om Swastyastu, titiang Putu Dhiva pacang ngaturang orasi indik Nitenin Sampah utawi Luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ratu ida dane sareng sami, pamekasne aturang titiang ngiring sareng sami uratian ring sampah wiadin luu puniki, mangdane palemahane prasida asri tur lestari.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring galah sane becik puniki titiang matur nganinin indik "Dini Liu Ade Luu

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani dina radite ,tiang melali Jak timpale kepesisi.Neked pesisi mekesiab tiang nepuk luu bek gati care dosa jelemane.Bek luu ene ani ngeranang pesisine daki tur putek.Terumbukarange jele ngenah ,Yen ade tamu nepuk bise komplin ,tur sing nyaman ye melali ke pesisi.Dot nyilem ilang be kitane.Ape sing lek semeton nepukin unduk care kene?ne gelah I raga jak mekejang.lan mai jani bareng-bareng mersiin pesisine apang kedas ,apang yeh ne ening ,tur terumbukarange melah ngenah.Yen pesisine kedas sing I rage masih demen nepuk.Tamu nyak masih demen melali.lan Mai de ngutang luu ngawag ,kutang luu di tongosne apang nyak pesisine melah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Luu plastik uli pidan dadi pikobet, suba liu ada uger-uger ane kasobyahang suba liu mase ada sosialisasi luu plastik, nanging pikobet ento tusing pragat-pragat krana enu liu anak sing rungu.

In English:  

In Indonesian:   Sampah plastik dari dulu sudah menjadi masalah, sudah banyak ada peraturan yang dikeluarkan dan sudah banyak juga ada sosialisasi mengenai sampah plastik, tetapi masalah itu tidak selesai juga karena masih banyak yang tidak peduli.

In Balinese:   Luu plastik uli pidan dadi pikobet, suba liu ada uger-uger ane kasobyahang suba liu mase ada sosialisasi luu plastik, nanging pikobet ento tusing pragat-pragat krana enu liu anak sing rungu.

In English:  

In Indonesian:   Sampah plastik dari dulu sudah menjadi masalah, sudah banyak ada peraturan yang dikeluarkan dan sudah banyak juga ada sosialisasi mengenai sampah plastik, tetapi masalah itu tidak selesai juga karena masih banyak yang tidak peduli.

In Balinese:   Ring épisode kaping pitu puniki, Ayus malih ngwacén ésai mabasa Bali mamurda “Luu Plastik Pikobet Pelik”.

In English:   In this seventh episode, Ayus once again reads an essay in Balinese language entitled "Plastic Waste with a Pelik Problem".

In Indonesian:   Dalam episode ketujuh ini, Ayus sekali lagi membacakan sebuah esai berbahasa Bali yang berjudul "Sampah Plastik Masalah Pelik".

In Balinese:   Ngiring pirengang punapi dane makakalih mautsaha ngresikin desane saking luu plastik nyambi ngajahin alit-alit desane mabasa Inggris.

In English:   Listen how they made the village clean from plastic waste and taught the children to speak English.

In Indonesian:   Simak bagaimana mereka membuat desa itu bersih dari sampah plastik sekaligus mengajari anak-anak berbahasa Inggris.

In Balinese:   Mangda alit-alit Sidatapane prasida nyarengin kursus basa Inggris ring yayasan sane kawentuk olih Komang Rena miwah prakantin dane, alit-alite makasami musti nyerahang luu plastik sane kaduduk ring palemahane.

In English:   In Episode 10 of BASAbali Wiki Podcast, the BASAbali WIki team visited Sidatapa Village, a Bali Aga village in the ridge of Buleleng hill.

In Indonesian:   Dalam Podcast BASAbali Wiki Episode 10 ini, tim BASAbali WIki berkunjung ke Desa Sidatapa, sebuah desa Bali Aga di gigir bukit Buleleng.

In Balinese:   Luu punika raris kabakta ring dinas sane nanggung jawabin pacang kaproses salanturnyane.

In English:   There, we met Komang Rena and Putu Sinarjaya, two activists of the education and economy of the people of Sidatapa Village.

In Indonesian:   Di sana, kami bertemu Komang Rena dan Putu Sinarjaya, dua orang penggerak pendidikan dan ekonomi masyarakat Desa Sidatapa.

In Balinese:   Hal niki sida diatasi teken makudang-kudang cara, ane simalu teken pelaksanaan bank luu rayunan sawireh bank luu sida ditukarkan teken lembar dadi nguangin sane kakutang luu rayunan ajak SDM miwah sida maguna lan krama masida lembar wates ring bank makana punika, raga bisa ngadep katuju ring peternak rayunan sane raga dapatkan bisa diolah mabading.

In English:  

In Indonesian:   Hal ini dapat diatasi dengan beberapa cara, yang pertama dengan pelaksanaan bank sampah makanan karena bank sampah dapat ditukarkan dengan uang sehingga mengurangi pembuangan sampah makanan dan SDM juga dapat diberdayakan serta masyarakat mendapatkan uang hingga dari bank makana tersebut, kita dapat menjual kepada peternak makanan yang kita dapatkan sehingga dapat diolah kembali.

In Balinese:   Teken adanya Bank Luu miwah bisa memberdayakan teruna-teruni ring masing-masing banjar apang pemasukkan marika dadi ngliyunan sane dadi diberitahukan katuju ring setiap Jelema sehingga marika dapat menyalurkan rayunan sisa teken baik.

In English:  

In Indonesian:   Bagi sebagian masyarakat, hal tersebut tentu saja menjadi hal yang sudah marak bahkan sudah menjadi kebiasaan lama, bahwa saat makanan kita tidak bisa habis, tinggal dibuang saja.

In Balinese:   Dilansir ring www.baliprov.go.id, ada ipun luu kuren jigjigan paling akeh urutan simalu teken 65.1%, peken 27.97%, ajak kawasan 3.29%.

In English:  

In Indonesian:   Lantas, apakah itu sampah makanan?

In Balinese:   Luu rayunan inggih punika sane proses milih lakar rayunan, produksi, kanti pendistribusian rayunan nika trepti ajak sadia di ajeng, nanging dugas neked di lima pembeli, marika tusing bisa ngajeng rayunan punika teken luung sehingga rayunan punika tusing efektif ajak kakutang sia-sia.

In English:  

In Indonesian:   Sampah makanan adalah nama yang memiliki definisi bahwa dalam proses pemilihan bahan, produksi, hingga pendistribusian makanan tersebut baik-baik saja dan siap dikonsumsi, namun saat sampai di tangan konsumen, mereka tidak bisa mengonsumsi makanan tersebut dengan baik sehingga makanan tersebut tidak efektif dan terbuang sia-sia.

In Balinese:   Ring wai terakhir, cara biasa pemandangan perkotaan inggih punika sane bak luu misi rayunan sisa ane durung ngajeng.

In English:  

In Indonesian:   Hal ini dapat diatasi dengan beberapa cara, yang pertama dengan pelaksanaan bank sampah makanan karena bank sampah dapat ditukarkan dengan uang sehingga mengurangi pembuangan sampah makanan dan SDM juga dapat diberdayakan serta masyarakat mendapatkan uang hingga dari bank makana tersebut, kita dapat menjual kepada peternak makanan yang kita dapatkan sehingga dapat diolah kembali.

In Balinese:   Ulian liu ajak ngoyong di gumine, liu masih ada luu.

In English:   Because many people live on earth, there is also a lot of garbage.

In Indonesian:   Karena banyak orang tinggal di bumi, banyak pula sampahnya.

In Balinese:   Titiang nunas mangda pemerintah mapaica wantuan jagi mecikang margine irika mangda warga mresidayang ngelungsur toyaa sane jagi keajengang lan ngicenin wantuan Tempat Sampah minakadi akeh sane ngutang luu sembarangan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bali punika tongos sane becik sane sampun keloktah kedura negara,Sane mangkin budaya Bali sayan surut olih kewentenan budaya utawi trend trend sekadi mangkin sane ngawinang krama Bali sayan kukuh ngajegang budaya Bali.Dumogi Bali sayan lestari ring kewantenan jagat e inggih nike tradisi lan budaya sekadi sapunapi kawentenannyane lan kerama Bali sareng sami setate kukuh ajeg ngelestariang adat lan budaya Bali.Dumogi Pariwisata ring Bali sesate lancar mangda sinamian krama bali nenten meweh malih ,utamannyane sane mekarya ring pariwisata Bali.Dumogi bali sesate lestari ring luu plastik sane kewantenan sekadi mangkin,duaning luu plastik sane mangkin sayan bek .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pariwisata sane patut iraga jaga dengan cara ten dados ngutang luu ring tempat pariwisata.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Harapan tiang semoga masyarakat sadar ameh ngurang luu di tongos ane sube sediang e ajk pemerintah

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring kebersihan palemahan taler durung macihna memargi duaning sekadi ring kota – kota kantun akeh luu sane mauyag tur kawentenan tukad sane daki tur cemer.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sampah wiadin luu punika wenten duang soroh, inggih punika: • Luu organik, inggih punika luu sakeng entik-entikan sane marupa don-donan, carang kayu, wohwohan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jagat leteh krana luu Om swastyastu, sane kusumayang titiang para angga panureksa, Punika taler Para pamilet sami sane wangiang titiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sampun sinamian uning Bali sane mangkin sampun kaloktah ring dure negare , akeh wisatawan sane liburan ke Bali, nanging antuk punika dados pikobet utawi dampak sane becik lan nenten becik, santukan akeh wisatawan sane nenten berprilaku sane becik, contoh nyane ngutang luu sembarangan, nenten wisatawan manten , Semeton Bali kantun akeh sane nenten peduli sareng masalah luu, contoh nyane kantun akeh tempat tempat wisata sane luu ne meserakan.

In English:   -

In Indonesian:   -

In Balinese:   Harapan titiang, dumogi pemerintah nyidayang ngorahin masyarakat bali apang tusing ngawag - ngawag ngutang luu.

In English:   My hope is that the government will provide direction to the community so that they do not litter

In Indonesian:   Harapan saya, semoga pemerintah mau memberikan arahan pada masyarakat agar tidak membuang sampah sembarangan

In Balinese:   Luu plastik di Bali kari dados pikobet sane paling utama di semeton jagat Bali.

In English:   OPTIONAL

In Indonesian:   OPTIONAL
  1. Fred Eiseman
  2. Yan Gunayasa
  3. F. Eiseman, Proverbs. 1987
  4. Fred Eiseman Jr - Proverbs, 1987