UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK MID JUNE

Search by property

From BASAbaliWiki

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

Search by property

A list of all pages that have property "Page text ban" with value "Dugas Luh Ayu malali ka pasih ajaka dadongne, ada monster galak pesu uli yeh pasihe tur ngrejek anake makejang. Monstere ento tusing len tuah baburon pasih ane tusing ja nyengkalen. Burone ento nyakit sukak ulian ngelekang luu plastik di tengah pasihe. Luh Ayu Manik Mas teka ngoopin, kewala ia musti makeneh lakar ngamatiang monster ane sujatiné kena iusan ala polusin i manusa.". Since there have been only a few results, also nearby values are displayed.

Showing below up to 26 results starting with #1.

View (previous 50 | next 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500)


    

List of results

  • Átmanà Shanti (Music Performance)  + (Átmanà santhi inggih punika komposisi karaÁtmanà santhi inggih punika komposisi karawitan anggen ngiringan tari penyambutan sane karipta olih I Wayan Arya Bisma. Ipun mawit sakeng banjar Pujung Kelod, Desa Sebatu, Tegallalang, Gianyar. Arya Bisma sedeng melajahang raga dados mahasisya ring Institur Seni Indonesia Denpasar. Átmanà kasuksmane manah, utawi kayun. Santhi madue kasuksman damai utawi rahayu. Átmanà santhi yening kajangkepan prasida madue arti pikayun sane becik utawi manah sane rahayu. Yening paiketane sareng tari penyambutan madue kasuksman pinaka penyanggra antuk manah sane rahayu. Unteng pikayun sakeng garapan puniki inggian nganinin indik kawentenan kayun I Manusa sane setata matiosan turmaning mabinayan. Indike punika prasida kacihnayang sakeng patet utawi saih sane kecag-kecog kaanggen ngewangun garapan puniki. Taler sikut tabuh ring soang-soang anggane nenten tetep utawi matiosan. </br></br>Wangun sakeng tabuh punik kakepah dados tiga, inggih punika: Kawitan, Pengawak, Pengecet. Ring sekancan pah-pahan punika malih kakepah dados makudang-kudang baga. Punika taler ring baga-bagane punika kadagingin gending penyalit, pinaka penuntun utawi margi anggen nuju baga selanturnyane. </br></br>Wangun Komposisi Musik</br>1. Kawitan</br>i. Tabuh puniki kakawitin antuk reong, raris kelanturan olih piranti gamelan sami. Patet sane kaanggen ring baga puniki sekadi patet Pangeter Agung, Sunaren, Selendro Agung. </br>ii. Ring baga pepeson kakepah dados kalih inggih punika A miwah B. Sane kasusun antuk A A penyalit B B. Ring baga A nganggen patet selendro Agung. Ring baga puniki nganggen teknik trompong ngembat miwah nyilih asih, sakemaon kabaktayang olih reong. Raris kelanturang ring baga penyalit sane bawak pisan nganggen patet sunaren, tembung, pangeter Agung. </br>2. Penyalit, baga penyalit puniki dados titi pengancan sakeng kawitan nuju pengawak. Penyalit puniki medaging kebyar nganggen patet pangenter agung tur kelanturan antuk modulasi nganggen patet selendro alit. </br>3. Pengawak, ring baga pengawak, Bisma nganggen pola sakeng tabuh palegongan legod bawa. Pengawak puniki sang pengrawit taler ngunggulang suaran suling antuk nganggen patet selndro alit rari kelanturang modulasi nganggen patet sunaren. </br>4. Penyalit, ring baga penyalit puniki taler pinaka titi anggen nuju ka baga pengecet. Iriki taler nganggen pola pengetog sane ketekan kajarnyane nenten ajeg. Patet sane kaangen inggih punika Sunaren lan pengenter agung.</br>5. Pengecet, ring baga kakepah dados 3. Nggih punika A, B miwah Pekaad. Pola A penyalit B penyalit A penyalit B penyalit Pekaad. Ring pola A nganggen teknik nyongnyong sane mawit sakeng gending selonding, turmaning nganggen patet pengenter Agung. Raris kelanturang antuk penyalit raris nuju ke pola B. Ring pola B sane dados unteng inggih punika gangsa, kantilan, reong, penyacah miwah calung pinaka pemanis. Raris ngelantur ke penyalit malih nganggen patey sunaren miwah tembung. Raris ring pekaad nganggen patet pangenter Agung miwah selendro alit. Taler ring baga pekaad medaging akidik gedig kekebyaran, miwah ring baga kendang nganggen pola leluangan.</br>Komposisi tabuh tari penyambutan puniki nganggen gamelan Semarandhana. Gamelan semarandhana pinaka angkepan sakeng gamelan gong kebyar sareng hamelan semara pegulingan sane karipta olih bapak I Wayan Beratha duk waesa 1987. Napi mawinan Bisma nganggen gamelan semarandhana, santukan makueh ngamolihang patet, don gamelan sane akeh prasida dangan antuk mayasin gendinge puniki. Garapan Átmanà Santhi kasarengin olih yowana sakeng Sanggar Çudamani taler Sekaa Suling Nika Manu sakeng pengosekan. Sekaa Suling Nika Manu sakeng pengosekan.)
  • Pikobet lan Pengapti Wargi Bali  + (“ Pikobet lan Pengapti Wargi Bali” Ol“ Pikobet lan Pengapti Wargi Bali”</br> Olih :Rai Pramesti </br> </br>Om Swastyastu </br></br>Sane wangiang tityang angga panureksa </br>Sane kasumayang tityang para Nayaka Praja </br>Sane kasumayang tityang calon pamimpin Bali </br>lan semeton Bali sane tresna sihin tityang</br>Sadurung titiang ngelanturang matur, lugrayang tityang pinih ajeng iraga sareng sami nunas ica majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Maha Esa, duaning sangkaning pasuecan Ida, tityang ping kalih idadane prasida masadu ajeng ring galahe sane becik puniki.</br></br>Pulau Bali sampun kaloktah ke dura negara antuk keasrian Jagat Bali, kaloktah antuk seni lan budaya Bali. Nike sane mawinan akeh turis sane kadaut rawuh saking dura negara. Ring warsa 2023 sane pinaka warsa kampaye, lugrayang tiang pinaka wargi Bali sane madue pengapti ring pamimpin Bali sajabaning DPD RI wakil saking Bali, DPR RI wakil saking Bali lan Gubernur Bali. Makesami Pamimpin Bali pinaka murdaning Jagat Bali, sane pastika miragiyang pikobet wargi Bali. </br>Kaping pertama pikobet sane kantun wenten ring Bali inggih punika sampah utawi luu. Warta sane sampun Ida dane sami uning saking ngewacen utawi miragiang ring media sosial indik kebarakan ring TPA Suwung, TPA Gianyar lan TPA Mandung sane magenah ring Tabanan. Nenten kebarakan manten, wenten pikobet indik bau sampah utawi luu sane mawit saking TPST Kesiman Kertalangu. Akeh sampun program saking Nayaka Praja sami silih tunggil nyane ngirangin nganggen kantong plastik, lan nenten ngange piranti -piranti sane kaange apisanan. Sampah utawi luu sampun pastika nincap tiap warsa. Yening pikobet indik sampah puniki nenten prasida gelis kapuputang, sayuwakti makeueh pisan ngewetuang pikobet sane lian, minakadi banjir, toya ring tukad pacang cemer, lan keasrian Jagat Bali sane sampun kaloktah punika sayan ngeliep. </br>Kaping Kalih, pikobet punika indik kemacetan. Wenten makudang-kudang utsaha sane prasida kaambil anggen ngirangin kemacetan sane wenten ring Bali. Ring kawentenan pemerintah Bali sampun ngewantu ngawentenang transportasi umum sane ngewantu pamargi nyabran krama lan ngirangin kosek kawentenan kendaraan utawi kemacetan. Nanging, utsha punika nenten prasida ngirangin kemacetan sane wenten. </br>Majeng ring sang sane jagi kajudi dados pamucuk ring Bali, wakil Bali tityang banget ngaptiang mangdane urati tur digelis prasida muputang pikobet puniki. Dumogi prasida manggihin solusi sané becik mangda pikobet punika nénten sayan nglimbak. Dumogi stata prasida ngukuhang janji-janji politik salami kampaye tur simakrama, nenten mogbog ring janji-janji manis sane sampun metu lan kawedar ring galah simakrama lan sane sampun kasaksiang olih wargi Bali sinareng sami. Banget kaaptiang tityang para pamimpin Bali sami sane sampun kaapilih ring Februari 2024 prasida maparidabdab, mekarya program, sane mabuat pisan antuk ngirangin pikobet ring Bali antuk pemargi sane becik, lan ajeg. </br></br>Para semeton sareng sami, asapunika sane prasida antuk tityang matur, manawita wenten sane nenten manut ring arsa minakadi anggah ungguhin basa basita, tityang nunas geng rena sinampura. </br>Makawasananing atur puputang tityang antuk parama shanti </br>Om Shanti, Shanti, Shanti Om.rama shanti Om Shanti, Shanti, Shanti Om.)
  • Anak Istri Benteng Utama Nglawan Panglimbak Hoax  + (“Anak Istri Benteng Utama Nglawan Panglimb“Anak Istri Benteng Utama Nglawan Panglimbak Hoax”</br>Ring aab jagat globalisasi sekadi mangkin, akeh informasi sane ngewantu taler sane mapikenoh anggen masyarakat, nanging wenten taler infomasi sane iwang lan sisip sane kasobyahang olih anak anak sane nenten bertanggung jawab sane ngawinang mara baya yening kasobyahang ring masyarakat. Informasi punika nenten meweh kaakses minakadi anak alit sekadi mangkin. Deriki peran anak istri dados pinaka benteng sane utama ritatkala menghadapi hoax, sapisanan pinaka duta literasi media sosial santukan sujatinyane anak alit punika raket sareng sosok ibu. Murdan berita hoax punika biasane menarik minakadi sisi emosional ring anake. Berita hoax punika akeh tetujonnyane silih sinunggil inggih punika kaanggen mecah belah pinaka masyarakat.</br> Anak istri pinaka ibu mangda prasida ngarahin rabin miwah lingkungannyane mangda prasida nyuudin penyebaran hoax puniki. Pinaka nincapang budaya literasi ring anak alit miwah lingkungan pinaka sarana informasi sane utuh miwah akurat nika sane pacang ngametuang budaya baca, nincapang sumber daya manusia taler nenten keni berita hoax sane kakaryanin olih jatma-jatma sane neten bertanggung jawab. Biasane anak luh punika merasa ten percaya diri miwah merasa kirang wikan yening kesandingin olih anak len, nika sane mawinan jejeh antuk maosang unteng pikayunnyane yening ngemolihang informasi sane iwang. Anak luh pinaka agen literasi patut menangkal hoax lan prasida nguningang berita sane logis lan nakehang berita sane penting utawi nenten penting yening berita punika kasobyahang. Pinaka kawentenan peran anak luh punika pastika meminimalisir berita hoax sane wenten ring jagat. Ring sajeroning nyanggra "Hari Perempuan Internasional" sumangdane anak istri sida ngabinayang sane encen orti sane nenten patut utawi nenten nyarengin ngwantu panglimbak ajah-ajahan guru rupaka sane mautama ring kulawarga kawekas.upaka sane mautama ring kulawarga kawekas.)
  • Gayus Tambunan  + (“Andai ku Gayus Tambunan, yang bisa pergi “Andai ku Gayus Tambunan, yang bisa pergi ke Bali.” Ene kutipan lagu majudul Gayus Tambunan ane taen viral warsa ane pidan. Ane tonden nawang nyen ento Gayus Tambunan, tiang lakar nyatuaang bedik. Gayus Tambunan ento adan mantan PNS Direktorat Jenderal Pajak. Ia ngelah kasugihan miliaran. Tusing ada anak lakar percaya PNS ngidang sugih keto. Bawak satua, ia majuk dipidana 20 tahun penjara ulian dadi mafia pajak. Lantas apa ane dadi plajahin uli kasus ene? Pemerintah, pejabat, I raga ajak makejang, harus jujur. Tusing dadi korupsi, tusing dadi ngrugiang anak len. Ingat karma pala. Kasugihan ento tusing ja lakar aba mati.. Kasugihan ento tusing ja lakar aba mati.)
  • Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali  + (“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Di“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?”</br>Om Swastiastu;</br>Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami.</br>Bali wantah silih tunggil destinasi wisata sané kasenengin olih wisatawan domestik miwah mancanegara. Nanging, kawéntenan krama lokal miwah wisatawan sané akéh ring propinsi puniki ngawinang akéh pisan sampah. Indiké punika ngawinang Bali dados ikon pariwisata Indonésia sané nénten kaunggahang ring peringkat pariwisata dunia. Limbah punika wantah silih tunggil pikobet sané patut kauratiang, ngawit saking kawéntenan sampah ring tukad sané ngungsi ka segara ngantos sampah sané ngusak margi-margi ring nusa déwa. Sané dados pikobet, akéhan sampah punika marupa plastik sané méweh pisan karusak.</br>Pengaptin titiange majeng ring calon menggala Bali sane kapilih ring Pemilu 2024 niki, sumangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margi agung.</br>Ainggih, wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti</br>Om Shanti Shanti Shanti Omuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om)
  • -  + (“BALINE MANGKIN” BALI punika silih tunggil“BALINE MANGKIN”</br>BALI punika silih tunggil provinsi sane wenten ring Indonesia, BALI kasub santukan pariwisatanyane .</br>Maolrebe khanan buana sane becik, genah sane becik , genah sane becik tur krama sane ajer-ajer keasrian kadruang oleh bali ngardi msatmane akeh jagi meneng ring bali .punika mawinan panglimbak bisnis ring baga pariwisata nyangsan nincap tur nglimbak sekadi akeh nyane wenten villa,hotel,restoran,resot,club,miwah bisnis sane tiosan .bisnis pariwisata ring bali prasida nincapang perekonomian Bali ,nanging nyasan ngelimbak pariwisatane ring bali akeh taler wenten pikobet sekadi pikobet indik lulu/mis ring Bali </br></br>Manunt mongobyah.com lulu/mis ring bali manut nyobaran warsa sangkaning pariwisata ring bali , kasub ring sektor pariwisata nyane sane pinih becik tur sane ngawinang Bali kalokta rauh ring mancanegara ring kahana gumi bali sane asri tur ngangobin taler madrebe pikobet sane pinih mabuat ring baga lingkungan inggih punika mapaiketan ring pengolahan lulu/mis. Manut ring data sane kapolihang ring mediaindonesia.com Bali ngasilang kirang langkung 4000(petang tali), utawi 1,5 juta (siu tengah) juta ton luhu/mis nybran warsa. Ring pawilangan /akehnyane luhu/mis punika, akehan luhu/ mis sane nenten kapratenin kakelola(52%) katimbang sane kapratenin(48%).</br></br> Ring pikobet ring ajeng ,sarat manah mangda makasami eling ngawit saking pamerintah miwah masyarakat indik pengolahan luhu/mis . silih tunggil pengolahan sampah luhu/mis sane prasida kamargiang ngawit ring lingkup sane pnih rupit inggih punika inggih punika kuluwarga. Silih tunggil nyane ngmargiang 3R(reduce,reuse,recyle),ngirangin lelumis,miwah lelu mis organik/anorganik , makarya produk same ramah lingkungan miwah prasida ngentosin kawigunan lelu/ mis sekadi makarya/ ngange tas blanja , saking plastic kagentosin ngangonkertas, ngange piranti -piranti sane kaange apisanan.</br>Yening prasida ngemargiang pamargi sane punikakaaptiang mangda Bali tetp ajeg tur asrikakaaptiang mangda Bali tetp ajeg tur asri)
  • Puisi Bali "Da Care Tai"  + (“Da Care Tai” Olih : Dewa Jalu Pacebugbug“Da Care Tai”</br>Olih : Dewa Jalu</br></br>Pacebugbug anaké mati</br>Tan uning napi ané makade puniki</br>Ningehang orti di tv </br>Anak virus corona koné adané</br>Virus ené makade grubug</br>Makejang pada takut.</br></br>Arahan pemerintahé</br>Makejang tundéne ngoyong jumah</br>Makejang tundéne malajah jumah</br>Makejang magaé uling jumah.</br></br>Naaa magaé uling jumah koné</br>Yén dadi buruh kenkenang magae uling jumah?</br>Nyak magaé di tajen né pragat ba</br>Payu ba jani makenta.</br></br>To tingalin jani..</br>Liu ané mati, ekonomi mati</br>Makejang di batasi</br>Manyamabraya sing dadi</br>Ulian ipidan care tai</br>Sing ade kone viruse teke mai.an care tai Sing ade kone viruse teke mai.)
  • Das Magrudugan ka Renon Ulian Pesan Whatsapp  + (“De pati ngugu munyin nak luh, apa buin ye“De pati ngugu munyin nak luh, apa buin yen suba tawang anake luh ento Bigos alias Biang gosip! Jek aluhange ngadukang satua biasa isinine masako, saos tiram, tetelan sampi, jeg pragat suba satuane amen kenehne. Jek mantaaap!! ”</br></br>“Men nyen gugu? Muani ane bibihne lamis mamanis-manis? Menebar janji pada berbagai hati. Ento aengan buin aduk-adukanne, antara munyin gumi teken munyin di ipian.”</br></br></br>Mimiih yen terus ane kene-kene uyutang, kanti buin telung tiban, tileh gen lakar unduk kekene bakat rebatang, sing ada kemajuan pragat majalan di tempat. Apa bakat? </br>Sujatine luh muani patuh dogen. Buinne suba uling makelo ngenah utsaha emansipasi wanita, saling menguatkan sesama perempuan. Di jamanne jani, jaman Revolusi 4.0, buih keren sajan judul jamanne oo? Jani nak suba malenan. </br>Yen pidan saja, mare ningeh satua bedik, ibu-ibu di jinenge uyut pakrimik nyambatang kurnan ne i anu, nak kekene nak keketo. </br>Jani kalingan nuturang pisaga, dadi petek ibu-ibu ane enu ngelah galah ngarambang pajakanan anak lenan. </br>Be liu sajan jani kasengguh wanita karir, wanita multi-peran, ada ane dueg ngadasin umah sambilanga ngarawat pianak ngayahin kurnan awaian, ada ane mulih magae lantas nyalinang panak pampers, ada ane sing bisa nyakan ulian magae sakewala tatas baan nyediayang darang nasi anggon pianak kurnan. </br>Jamanne maju, anake luh nak milu masih maju. Yadiastun nu demen magosip bedik-bedik. Heheee</br></br></br>Yen nyambatang gumin digital, jani suba patutne anak luh turut andil. Di subane nak luh sayan ngarasayang pendidikan tinggi, ditu sinah revolusi sujati. </br>Yen satuaang pengalaman gelahe, dugas minggune suba liwat, ada pesan lanjutan, kene munyin pesanne: “Vaksinasi gratis untuk umum di Narigraha Renon, tidak ada syarat apapun, usia di atas 18-60 th, cukup bawa KTP (khusus Bali), tidak perlu surat pengantar apapun, buka setiap hari pk.08.00-14.00 Wita, Minggu dan tanggal merah libur.” </br></br>Suud maca pesan, mategtegan malu gelahe akejep, ngingetang anjuran pemerintah paundukan Hoax. </br>Asanange timpal-timpal di WAG (WhatsApp Group) mare sajan nyambatang pendaftaran melalui kelurahan ke faskes terdekat, dadi sagetan jani ada di Renon. </br>Tegarang telusurin malu neh: </br>1. Berpikir Kritis; sing cocok infone ene. Nak tundene daftar melalui kelurahan. Masak nyen jani bebas? </br>2. Pastikan Sumber Berita; Yadiastun maan info uling timpal, sakewala sing misi tautan resmi, ane nerima masi sing tatas nawang nyen ngirimang paling malu. Beeh olah-olahan dogen suba ene. </br>3. Cek Berita ke Teman/Petugas Terkait; Ajake lelima timpal gelahe dadi nakes lantas buin abesik magae di kantor pemerintah ngorahaang beritane tusing beneh, tatas suba pelih beritane. </br>4. Saring sebelum Sharing; Yen suba tawang Hoax, ngudiang buin ne kekene tekedang ke timpale lan nyamanne makejang. </br></br>Dong aget gelahe cek dan ricek malu, yen sing nrudut anake bakat ajakin vaksin nganti ke Renon. Lautan neked ditu tundene mulih ulian tuara ada jadwal vaksin. Miiih Dewa Ratu aidupan lakar sambate gelahe. Ngelek-ngelekin dogen. </br>Sing perlu suba misi sharing, sakewala simpen malu kejep pang ada binsep tuturang sambil arisan di banjar. Pang nadak dadi Pahlawan Cyber gelahe. Khekhekhee..</br></br></br>Asapunika majeng ring para semeton titiang makesami, utamannyane para istri. Yening dados titiang mapinunasan, ngiring sareng-sareng ngimpasin Infodemi, utawi disinformasi majeng pandemi. </br>Pateh taler ngawit arah-arahan lianan, mangda nenten gelisan panik raris nyebarang informasi sane nenten kauningin kasujatiannyane. </br>Sampun becik sakadi mangkin teknologi maliha akses informasi ring sawewengkon jagat, dumadak prasida kagambel anggen pratimba ngamargiang urip sararahina, mangda dados sarana iraga sareng sami nganikain alit-alite, dadosang paplajahan mangda sinah iraga sami para istri sayan mawas diri. </br></br>Ngiring malajah sareng-sareng, ngiring luihang ragane manados anak istri.ngiring luihang ragane manados anak istri.)
  • Literature Seniman Ento Tusing Taen Ningalin Gumi  + (“Dini Bli mangantosan, suba majanji matemu“Dini Bli mangantosan, suba majanji matemu di jalan. Ka umah adine Bli tusing bani…”</br>Ene kutipan gendingan Bali karya musisi tuna netra mapesengan De A lot. Sing madaya gendingan luung care kene katulis olih anak ane ngelah kekurangan. Yen tolih jani, asane tusing ada musisi disabilitas ane maan kesempatan untuk tampil mempromosikan karyan nyane. Nah, di lomba wikithon ene, tiang makita ngemaang usul ka bapak/ibu yen saget mani terpilih dadi pemerintah, sediakan ruang untuk seniman-seniman disabilitas bisa tampil salanturne gaenang festival, parade, utawi event lianan apang ditu seniman-seniman disabilitas kupah. Tampil maan, pangupa jiwa masih maan.pah. Tampil maan, pangupa jiwa masih maan.)
  • HUT KEMERDEKAAN RI KE 78  + (“HUT KEMERDEKAAN RI KE 78” “Om Swastias“HUT KEMERDEKAAN RI KE 78”</br></br></br>“Om Swastiastu”</br>Suksma aturang titiang antuk galah sane kapaica ring titiang. Sedurung titiang ngelanturang atur ngiring pinih ajeng iraga sareng sami nunas ica majeng ring ida sang Hyang Widhi Wasa, Tuhan Yang Maha Esa duaning sangkaning paswecan Ida presida raris iraga mesadu ajeng ring galahe tur genahe sane becik puniki.</br></br> Sane wangiang titiang para panureksa pacentokan Basa Bali Wikithon berorasi sinareng sami sane ten presida ojah titiang saka siki , Ring rahina mangkin 17 Agustus 2023 Kelaksanayang acara Peringatan Hut Kemerdekaan Republik Indonesia sane kaping 78 dumogi sangkaning acara peringatan puniki presida raris semangat patriotik pahlawan kemerdekaan katulad olih para warga ring sejebag jagat Indonesia pamekasne oleh para yowana. Napi ke mawinan wenten pengaptin titiang kadi asapunika? Duaning acara peringatan puniki madwe kasuksman sane becik pisan inggih punika mawit acara peringatan puniki iraga presida pacang uning tur eling ring jasa para pahlawane punika. Raris yening sampun setata eling ring jasa para pahlawan, pastika sampun iraga nenten pacang ngusakin panegara puniki.</br></br> Ida dane sareng sami taler dewek titiang patutnyane setata miara panegara indonesia sane sampun merdeka puniki antuk ngemargiang wewangunan. Wewangunan punika nenten ja wantah ring fisik kemanten. Mental spiritual iraga patuut taler kewangun mangda sida raris meparilaksana sane becik sane manut ring perundang-undangan ring Indonesia.Titiang lakar seleg melajah lan polih pikarya sane patut. Yening sampun iraga presida ngemargiang wewangunan punika, pastika sampun arwah para pejuang kemerdekaan ngemolihang napi sane sampun dados pengapti para pejuang punika. </br></br>Inggih ida dane sane wangiang titiang, asapunika presida antuk titiang nartayang indik kasuksman Acara peringatan HUT RI ke 78 puniki. Ngiring ngawit saking mangkin, iraga sareng sami setata miara keasrian panegara indonesia tur mawit saking wewidangan iraga soang-soang. Yen prade wenten atur titiang sane nenten mungguh ring pekahyunan, titiang nunas geng rna pangampura. Maka wasananing atur, sineb titiang antuk parama santih.</br> “Om Shanti Shanti Shanti Om.”ama santih. “Om Shanti Shanti Shanti Om.”)
  • Langsare Longsor  + (“Harapan seger ade nanging matine be pasti“Harapan seger ade nanging matine be pasti” liu keto ngerengkeng para peternak celenge di kecamatan Kubutambahan kabupaten Buleleng. Pakrimike ento sing ade len ulian liu celeng-celenge ane ubuha telah mati nadaksara di Buleleng.</br>Nyen sing nawang gumi Bulelenge ane terkenal ngelah iklim tropis lan bahasannyane jabag lan kasar, ulian cuacanne tis liu nyama bulelenge ane nongos di pedesaan ngubuh celeng, ada ane ngelah peternakan lan ade masi ane ngubuh tuah anggona sambilan persiapan tampaha di rainan galungane.</br>Dugase ene jeg liu gati celeng-celenge ane mati nadak di Buleleng, ento ngaranaang nyamane ane ngubuh celeng inguh lan ngoraang kapok maubuh-ubuan ulian kerugiane gede gati, apabuin mamaan celenge hargane jek ngamaelang dogen nanging be celenge ngamudahang ulian virus kolerane. Nyama bulelenge ane ngubuh celeng sekala besar ngerengkeng ngangken kenyel nanem bangken celeng ulian bes liunne, lenan teken ento virus kolerane penyebarane sing pandang bulu nyak celeng Bali, lendris, miwah jenis celeng ane len-lenan makejang mati. Sebaran data celenge ane kena Virus Kolera di kecamatan Kubutambahan Kabupaten Buleleng inggih punika:</br>1. Desa Bila liun celenge ane mati 1.300 ukud</br>2.Desa Bulian liun celenge ane mati 350 ukud</br>3.Desa Tajun liun celenge ane mati nika 450 ukud</br>4.Desa Pakisan liun celenge ane mati 300 ukud</br></br>Yen keneh-kenehang jek pedalem sajaan nyamane ane ngubuh celeng, dot mautsaha nanging rugi katepukin. Manut titian solusi sane patut anggon nepasin masalahe ento inggih punika:</br>Pamerintahe perlu ngemantau pendistribusian pakan ternake ane beredar di Bali khususne Buleleng, krana liu ada isu ada oknum ane ngalih kauntungan gede ulian ngoplos pakan ternak. Yen isune ento seken ada pastine ento masi ane ngeranaang celenge kene gering.</br>Pamerintah patut mengintensifkan PPl inggian ring kecamatan utawi tingkat desa, yening kramane ade pikobet ngenenin peternakan miwah sane lianan elah masadu lan ngalih solusinnyane</br>Kramane patut nyaga kabersihan kandang, yening kandang sube bersih jug sube pasti ubuh-ubuhane idongan kene gering</br>Vitamin masi patut anggen nyaga kesehatan celeng sane kaubuh,lianan teken ento soroh ubad minakadi vaksin sandang patut kadistribusiang masal ring kramane ane ngubuh celeng.</br>Yening ento prasida kamargiang jeg pasti gering celenge prasida katepasin, yen sing ulian iraga ane ngelah nyet nyelamatang celenge nyen buin? Takutne manian sedekan tumpek kandang sing ade anak ane mantenin celeng terus yen manian ngelah upacara ane nganggon baktian be guling lakar dija ngalih? aruhh langsare longsor.lakar dija ngalih? aruhh langsare longsor.)
  • -  + (“ICAL NE BUDAYA BALI” Budaya inggih punik“ICAL NE BUDAYA BALI”</br></br>Budaya inggih punika gagasan,kebiasaan lan perilaku sosial sekelompok masyarakat sane di wariskan uli generasi ke generasi. Lan sebuah kebiasaan ento bisa ilang/malah sengaja kali na seiring berubah sosial sane terjadi</br></br>Di Bali,lan daerah lenan pada umum ne,budaya,gotong royong lan bareng-bareng suba mulai luntur seiring ne perilaku masyarakat sane cenderung teken individualistik.</br>Perilaku individualistik ento masih milu ngelah andil dalam menggerus permainan tradisional anak-anak.</br>Pidan,ada megoak-goakan,engkeb-engkeban,gangsing lan permainan mekelompok len ne. Cerik-cerik e jani lebih demen didian e main game online sambilange ngumpat lawan main ane sane nyen kaden ajak a,nganggon bahasa-bahasa kasar.</br></br>Cara pertama sane bise melakukan anggon melestarikan permainan tradisional pedewekan titiang inggih punika ajak iye mengenal ajk generasi muda.Irage bise mengenalkan uli cara kegiatan-kegiatan di lingkungkan sekolah lan jalan irage ne ngoyong.</br>Sane len,apang cerik”e dmeen lan tertarik,cara baikne irage mengenalkan permainan tradisional dgn cara sane lebih menarik. Semisalne inggih punika dengan Ngadaang lomba tentang permainan tradisionaladaang lomba tentang permainan tradisional)
  • Literature Kapurwan Parinama Desa Kapal  + (“KAPURWAN PARINAMA DESA KAPAL RING KECAMAT“KAPURWAN PARINAMA DESA KAPAL RING KECAMATAN MENGWI, KABUPATEN BADUNG”</br></br>Desa Kapal inggih punika silih tunggil genah sane marupa desa adat miwah kelurahan, sane wenten ring Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung. Desa Kapal ngranjing ring desa argowisata Kabupaten Badung, taler madue tetamian marupa cagar budaya inggih punika Pura Kahyangan Jagat Purusadha miwah Pura Kahyangan Jagat Dhalem Bangun Sakti. Tios ring punika, Desa Kapal madue tradisi Siat Tipat Bantal utawi Aci Tabuh Rah Pangangon sane sampun kaloktah ngantos ka dura negara, sane kalaksanayang nyabran warsa ring Purnama Sasih Kapat. Tradisine puniki sampun kadadosang sasolahan marupa igel-igelan, inggih punika igelan Rejang Aci Rah Pangangon, Pendet Tipat Bantal, Baris Magpag Yéh miwah Legong Manik Galih. </br>Kawentenan kauripan krama Desa Kapal akeh pisan, nenten ja wenten krama wed kemanten. Kawentenan Desa Kapal taler nenten ja ring galahe sane mangkin kemanten, sakewanten sampun wenten ring galah duke riin. Kawentenane puniki ngawinang wastan desa utawi genah punika mauwah. Riantukan kapurwan miwah katattwan utawi pangapti sane wenten ring sapanjang pamargin Desa Kapal puniki. </br>Indik parinama Desa Kapal ngawit saking carita Kentele Jagat Gelgel. Indike puniki ring genah Desa Kapale mangkin kari marupa sagara jimbar sane durung dados genah, miwah durung matunggalan sareng Pulo Jawi. Sane ngawinang asapunika wantah awu saking Ida Bhatari Manik Galih sané kalarung ring tengahing sagarane olih KI Arya Demang Copong nganggen jung sane mawasta Jong Biru saking Jagat Purusadha. Kasuen-suen genahe puniki kentel dados genah saking awu Ida Bhatari Manik Galih. Raris kelem jung saking KI Arya Demang Copong, ngawinang genahe punika mawasta Desa Jong Karem lan kalinggihang parahyangan Jagat Gelgel. Indike puniki kawedar ring Pustaka Lontar Purana Dewa Bangsul Pura Kahyangan Jagat Purusadha. Parinama ri sajroning Widya Suksma wastan Desa Jong Karem puniki mapaiketan ri sajroning kapurwan genah saking purana sane wenten.</br>Raris parinama Desa Jong Karem mauwah malih, indike puniki wenten ring Pustaka Lontar Kundalini Tattwa lembar 13.b (tigang welas) puniki dagingnyane : “..., hana ta paksi maliwis ngarania, wit sangkyeng pradesa Kanangdyah, mambur satiba para, samantara dhateng ing pradesa Sama Tengah, nga, Mengwi, ri enjingnia, manih mambur, tiba pwa hoyeng nista mandhalaning kahyangan Dhalem Bangun Sakti ing pradesa Jong Karem, pan hlarnia kaempal, duking mangkana ginentosaken haran Desa Jong Karem ika, inaranan Kaempal, ri kaswenia, kaloktah kadinatah Pradesa Kapal, mangkana tattwania nguni. ...”. Artosnyane : “...Kasinahannyane wenten paksi belibis wastanyane, witnyane saking Desa Kunangdyah, miber nenten wénten tetujon, raris neked paksi belibise puniki ring Desa Sama Tengah (mangkin desane puniki mawasta Desa Mengwi), raris benjangnyane paksine niki mawali miber miwah tedun ring Jaba Pura Dhalem Bangun Sakti ring Desa Jong Karem, riantukan paksa utawi kampidnyane kakanin kadi lung, raris ngawit saking i rika Désa Jong Karem puniki magentos dados Desa Kaempal, raris salanturnyane magentos malih dados Desa Kapal. Asapuniki carita sane wenten ring galah duke riin...”. Magentos wastan Desa Jong Karem manados Desa Kaempal manut saking Pustaka Lontar Kundalini Tattwa, puniki ring warsa Isaka 1311 (siu tigangatus solas) utawi warsa 1389 (siu tigangatus ulung dasa sia) Masehi.</br>Indik magentos malih wastan Desa Kaempal manados Desa Kapal wenten ring Pustaka Lontar Babad Manik Keling puniki dagingnyane : “...,wonging Kalingga ika dahat honeng myara Kapal, duking mangkana ikang swanagareng Jong Karem teki, inaranan Kapal, ...”. Artosnyane : “...Para jana Kalinggane seneng pisan mretenin kuda utawi jaran, ngawit saking i rika Desa Jong Karem mauwah dados Desa Kaphal (Kaphal punika masuksma kuda utawi jaran)...”. Pustaka Lontar Kundalini Tattwa miwah Pustaka Lontar Babad Manik Keling pateh-pateh ngawedarang indik mauwah Desa Jong Karem dados Desa Kapal, yadiastun punika tios pamargin kapurwane punika, sakewanten pateh-pateh ring Abad 14 (pat welas) Masehi. Indike puniki raris sane kawedar ring Pustaka Lontar Kundalini Tattwa miwah Pustaka Lontar Babad Manik Keling. Parinama ri sajroning Widya Suksma wastan Desa Jong Karem dados Desa Kaempal, pamuputnyane raris kagentosin dados Desa Kapal puniki mapaiketan ri sajroning kapurwan genah saking purana sane wenten miwah katattwan lan pangaptin sane wenten ri sajroning pustaka punika.</br>Saseleh indik mauwah ri sajroning parinama Desa Kapal, patut ketelebin malih, riantukan Desa Kapal puniki akeh madue tetamian marupa pustaka lontar, prasasti, parahyangan, miwah sane tiosan. Pikolih saking nyelehin indik pamargi parinama Desa Kapal puniki, sida ngendag pikayunan para jana Baline utamanyane para Jana Desa Kapal, riantukan sapanjang galahe Desa Kapal madue kapurwan sane adi luhung, sane patut katincapang ring galah riwekasan.ne patut katincapang ring galah riwekasan.)
  • Literature sampah berarakan di jalan  + (“Ketika saya tinggal di sana (Bali, red), “Ketika saya tinggal di sana (Bali, red), saya selalu pergi dan pulang dari pusat kebugaran sambil olahraga lari. Saya lihat jalan-jalan berdebu dengan sampah berserakan di sana-sini. Jalan-jalan itu tidak terurus. Saya kira orang-orang Bali kurang begitu peduli dengan sampah. Saya kira itu bukan prioritas mereka.”</br></br>Itu pernyataan Craig Smith, seorang turis Amerika yang belum lama ini berkunjung ke Bali. Ia memprihatinkan betapa kotornya jalan-jalan di Denpasar, Bali. Pria berusia 56 tahun yang gemar keliling dunia ini mengatakan, popularitas Bali sebagai tujuan wisata bisa anjlok bila masalah sampah tidak tertangani dengan baik. Ia terutama mengeluhkan sampah plastik, yang tidak mudah terdekomposisi dan merusak lingkungan.</br></br>Partisipasi Warga, sejumlah warga Bali terlibat dalam upaya tanggulangi sampah di sungai (Dokumentasi Sungai Watch)</br>Partisipasi Warga, sejumlah warga Bali terlibat dalam upaya tanggulangi sampah di sungai (Dokumentasi Sungai Watch)</br></br>Smith hanyalah satu dari banyak turis asing yang memprihatinkan masalah sampah di Bali. Sejumlah media besar – termasuk The Guardian, CNN, dan National Geographic – belakangan ini sering menyorot bagaimana turis-turis asing mengeluhkan masalah sampah, dan betapa Bali kesulitan menanggulangi sampah. Sampai-sampai tak sedikit wisatawan yang menyebut Bali sebagai “the Island of Trash”.</br></br>Media-media asing itu menggambarkan, pantai-pantai terkenal di Bali seperti Kuta, Seminyak dan Legian, hampir setiap hari dipenuhi sampah. Padahal pantai adalah daya tarik utama pariwisata.</br></br>Masyarakat Indonesia, khususnya Bali, sebelumnya sempat bangga karena pulau itu sempat menduduki posisi nomor satu tujuan wisata dunia dalam daftar Traveler Choice Award versi Trip Advisor pada 2021. Namun, pada tahun ini, sama sekali tersingkir dalam daftar 10 besar itu. London, yang sempat digeser Bali pada 2021, tahun ini kembali ke posisi puncak seperti tahun 2020.mbali ke posisi puncak seperti tahun 2020.)
  • Padi Mabulu  + (“Mang Payu bareng ka carik?” “Payu Pa.” K“Mang Payu bareng ka carik?”</br> “Payu Pa.” Komang Subagia enggal-enggal bangun. Ia meled nawang kenken anake manyi krana ane tepukina pepesan anak ngetig padi dogen. Bapane ngorahang ngelah sekeha manyi lakar manyi di Redite jani. Ia ngencolang marengin bapane ajak sekeha manyine. Bapane ngaba sanan lan ngaba anggapan. Tepukina padine ada ane sedeng embud ada masi ane sedeng masawang gading. Kedis kecitrunge mamunyi di duur padine. Di dulun carike tepukina canggah cucuk tongos ngaturang banten nuju ka carike. </br> “Pa dija manyi?” Komang Subagia matakon sambilanga ningalin yeh di jelinjinge ening-maklening. Tusing ada puekne mirib baan sabilang awuku subake inget mersihin utawi munduhang sakancan ane ngempetin. </br> “Ditu di Subak ba daja. Ditu enu ada padi Bali ane tajuka. Yen di subake dini, suba padi lenan teken padi Bali. Padi Baline mula makeloan masane lakar mabuah sahihang teken padine ene. Sakewala, rasan baesne melah gati.”</br> “Yen, apang enggalan maan asil padi buka kene tajuk, Pa?”</br> “Beneh gati. Sakewala, apang tetep ada padi Bali idup di Bali. Apang ada inget-ingetang manian.” </br> Di kubu-kubune ane liwatina ada tepukina tengala, gau, lan sampi ane kroncongne mamunyi buka saling sahutin ajak kroncong sampi lenan. Komang Subagia ngelah keneh ngubuh sampi. “Pa, dadi tiang ngubuh sampi?”</br> “Dadi, sakewala ingetang malajah. Bapa suba kakene idupe, Komang apang melahan teken Bapa. Yen tusing masuk, yen tusing seleg malajah apa lantas anggon ngamelahang idupe? Kaweruhane ento patut gelahang iraga apang ada anggon ngalih pangupa jiwa.”</br> Neked di tongos manyine, Komang Subagia buka ada di beten padine. Padine tegeh-tegeh. Bapane ngaenang embo-emboan baan punyan padi, ento emposa teken Komang Subagia. Sayan demen kenehne. Kedadang-kediding di pundukanne sambilanga ngempos embo-emboane.</br> “Melahang apang tusing labuh Mang,” Sawitran bapane ngorahin. Ia saget suba ba dauh nongos. Misi jerit-jerit, “Paaaa, dadi ada padi mabulu?”</br> Sekeha manyine ane ningehang kedek. “Sajan anak cerik, “Ento ketan gembrong adane. Jaen manis. Indayangin ajeng.”</br> Saja pesan, Komang Subagia ngepuk ketan gembronge. Ia ngrasaang ketanne manis. “Pantes demenina teken kedise,” Komang Subagia ngrimik.</br> Kanti sanja di carike, matanaine suba lakar engseb. Padine seheta, ada duang depuk lantas tegena baan sanan. Bapane enggot-enggot negen padi. Komang Subagia bareng egal-egol uli duri. Sekeha manyine ngedekin dewekne ane banyol ngilanang kenyel.</br></br>Pangawi: IBW Widiasa Kenitennang kenyel. Pangawi: IBW Widiasa Keniten)
  • Do not give up  + (“Ngujang ngadep baju? Suba liu di pekene a“Ngujang ngadep baju? Suba liu di pekene anak ngadep baju. Ngujang ngadep jukut? Bes lebian dagang jukut jani di pekene.” Keto anake ngomong dugas tiang ngorahan lakar madagang baju utawi jukut di peken. Yen tiang terus mikirin nyen lakar ane meli dagangan tiange, bisa buung tiang madagang. Tiang percaya gati yen rezeki ento suba Ida Sangh Hyang Widhi ane ngatur. Ane penting tiang terus berusaha, ngarestiti bakti majeng ring Ida Sasuunan. Di awal-awal tiang madagang nak saja bedik gati ane mablanja. Kenehe suba enduk tur kadang madalem dewek. Nanging, tiang nenten ja nyerah teken keadaan. Yadiastun klepas-klepis anake teka mablanja, tiang tetap mabukak. Yen suba Ida Batara ngemaang tiang rezeki, jeg pasti lakar ada dogen anake teka mablanja. Jani tiang suba madagang kirang langkung 7 sasih ring peken Tabanan. Tiang sampun maduwe pelanggan setia. Tokon tiange ngancan rame. Pandemi sakadi mangkin nenten ja alasan untuk menyerah.i mangkin nenten ja alasan untuk menyerah.)
  • BALI DAKI NAPI BALI MEWALI?  + (“OM SWASTYASTU” “OM AWIGHNAM ASTU NAMO SID“OM SWASTYASTU”</br>“OM AWIGHNAM ASTU NAMO SIDHAM”</br>“OM ANO BADRAH KRATAWO YANTU WISWATAH”</br></br> Inggih suksma aturang titiang majeng ring pangenter parikrama antuk galah sane kapaica ring padewekan titiang, para angga panureksa miwah calon anggota DPD Provinsi Bali sane dahat kusumayang titiang, asapunika taler para semeton pamiarsa sane dahat wangiang titiang. Sadurung titiang matur lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, riantukan sangkaning sih pasuecan Ida, ring galahe sane becik kadi mangkin titiang ping kalih Ida dane prasida mapadu wedana, gumanti ngawiletin Bali maorasi sane ngangket pikobet pemilu Bali 2024: apa pakeweh ane paling nengsek tur patut katepasin baan para calon pamimpin Bali?, dumogi wekasan pidabdab kadi asapuniki sayan limbak kawentenan ipun mawastu sida raris mangguhang Bali kertha raharja.</br></br> Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, sekadi sane sampun kauningin pulo Bali pinaka pulo seribu pura lan madue palemahan sane alep, sane katuju olih turis mancanegarane karana Bali pinaka pamongmong pariwisata ring Indonesia. Puniki mawinan akeh turise seneng malancaran ke Bali. Yadiastun pulo Bali manados genah pariwisata, punika nenten ja gatra sane utama nanging, asapunapi pakeweh-pakeweh sane mabuat pisan ring sajebag gumi Bali. Sakadi sane sampun kauningin mangkin sane kabaos aor tanpa wates turmaning aab kaliyuga puniki, yening maosang indik pikobet gumi Bali, yening selehin, akeh pisan pakeweh-pakeweh sane wenten ring gumi Bali sane prasida ngerurudang gumi Baline, sayangang pisan pakeweh sane wenten ring Bali nenten ngamolihang panepas sane sayuakti mawiguna tur ngewangun jagat Bali. </br></br>Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, yening cingak aab jagate mangkin pastika sampun mabinayan ring aab jagate duke riin, napi malih mangkin akeh pakeweh sane wenten ring Bali, pakeweh sane pinih utama rerehang panepas inggih punika kawentenan palemahan Bali sane sayan lami sayan ngancan telas kawangun antuk genah-genah pariwisata, puniki prasida mabuatang palemahan gumi baline sayan nyupitang lan sayan rered. Yening sekancan palemahan gumi baline kawangun antuk genah wisata, ring dija genah para krama, buron, miwah sane lianan sane wenten ring Bali nyalanang swadarma? Selanturnyane maosang indik palemahan sane akeh kawangun antuk genah wisata, pastika akeh swadarma kramane ane sadina-dina ngewetuang luhu plastik, puniki wantah pakeweh salanturnyane sane wenten ring Bali, kawentenan luhu ring bali wantah akidik sane nguratiang, puniki sane prasida mabuatang baya ageng, upami ipun: blabar, sungkan DBD, miwah sane lianan. Napi malih sekadi sane sampun lintang, genah luhu sane wenten ring bali utawi TPA Suwung sampun kosek antuk luhu miwah genah luhune kabasmi antuk api sane ngemedalang andus utawi polusi. Napike semeton sareng sami prasida maurip, prasida ngemargiang swadarma ring genah sane nenten becik? Pastika akeh semetone sane nenten prasida nyalanang swadarma sadina-dina ring genah sane nenten becik.</br></br></br>Inggih ida dane sareng sami sane wangiang titiang yening cutetang titiang indik pakewehe punika mangdane pamimpin Bali prasida nepasin pakewehe saluirnyane: kapertama palemahan gumi baline telas kawangun antuk genah pariwisata, kaping kalih luhu sane wenten ring Bali nenten akeh sane nguratiang. Malarapan pakeweh punika yening nenten mangkin tangiang sareng-sareng pastika sayan lami gumi Bali sayan rered, pulo sane kabaos pulo seribu pura nenten maude taksu, ical taksu ipune ring jagat Bali, saking pakewehe punika pangapti titiang teken pemimpin Bali warsa 2024 sane pacang kapilih mangda prasida nepasin pakeweh-pakewehe punika. sumangdane krama baline sami prasida ngemargiang Tri Hita Karane, karane ring pakewehe punika kaiket antuk tata titi majalaran hidup Tri Hita Karana tur Bali prasida mawali ka duke riin. </br></br>Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang wantah kadi asapunika orasi sane prasida aturang titiang ring galahe sane becik kadi mangkin, mogi-mogi wenten pikenoh ipun. “ka kintamani nuju batur, rauh ring kayang numbas keranjang. Saking nuni tiang maatur-atur yening wenten iwang ampurayang” maka wesananing atur puputang titiang antuk parama santhi.</br>“OM SANTHI, SANTHI, SANTHI OM”ama santhi. “OM SANTHI, SANTHI, SANTHI OM”)
  • NGAWANGUN POLA PIKIR SANE BECIK ANTUK MAMEDIA SOSIAL SANE PATUT  + (“Om Swastiastu” Kaping ajeng ngiring ira“Om Swastiastu”</br></br> Kaping ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang pangayubagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, seantukan Ida iraga sareng sami kapicayang kerahayuan kerahajengan sekadi mangkin.</br></br> Disinformasi. Zamane sube canggih tusing ade buin anake sane ningalang informasi uling korane.</br>Mekejang jani sube ngelah ane madan HP, cenik, kelih, truna, bajang, lan sane sube tua masih ngelah HP. Ngalih informasi masih tusing patuh care zamane pidan, zaman jani colek-colek gen masih pesu sane madan informasi.</br></br> "Perkembangan Zaman," keto anake ngorahang.</br>Liu anak sane demen memace, tapi tusing liu anak sane bisa memilah informasi sane sepatutne, HOAX sube care makanan sehari-hari.</br>Lantas kengken carane anake mamedia sosial sane patut?</br>Nah, yen subane keto mai lan melajah bareng-bareng antuk menangkal sane madan disinformasi ring kehidupan sewai-wai.</br></br>Sane pertama, elingang antuk maca berita tusing setengah-setengah.</br></br>Sane kedua, yening maca berita, sing dadi sane madan memaca uling satu sumber dogen, sawireh liu anake sane demen ngai berita tidong-tidong.</br></br>Sane katiga, mamilah brita ling sumber sane terpercaya, contohnyane media sane mawasta @wikibasabali</br></br>Sane kapat utawi sane terakhir, sampunang sane madan nyebar berita SARA (Suku, Ras, Agama), pornografi, lan informasi pribadi.</br></br> Yening suba paham, pasti tusing ada biin sane madan disinformasi.</br>Inggih wantah asapunika sane</br>prasida titiang aturan, kirang langkung nunas gengrene sinampura. Titiang sineb antuk pramasanti.</br> “Om Shanti Shanti Shanti Om” pramasanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”)
  • "Gonjang Ganjing Hoax"  + (“Om Swastyastu” Dumogi iraga stata Ngemol“Om Swastyastu”</br></br>Dumogi iraga stata Ngemolihang Kerahayuan. </br></br> Ring Galahe sane becik Puniki tiang sekadi Pamilet, jagi ngaturang Carita, Pengalaman lan Penampen tiang Unduk Lampah Anak Luh Nepasin Disiinformasi.</br></br>“Apa mawinan ragane nyidang kena disinformasi? Apa ke ada carane nawang yening informasi ne ento tusing patut? Lantas apa ane nyidang anggon nepasin disinformasine ento?”</br></br></br> Ring Jaman Modern Puniki, Media social sane kautama berperan penting kaangen ngedarin berita-berita utawi informasi. Kautama ring Kalangan Remaja utawi Para Truna/Truni lan para Yowanane sane bergantung Tekening Sumber Media Sosial, inggih punika Handphone lan televisi(TV). Sapa sira sih sane ten Uning Tekening ne Maadan Handphone? Televisi(TV)? Sapa sira sih Sane demen Bersosial Media lan Update Sabian Rahina?</br>Nggih, Masyarakat Sami pasti ten luput tekening Sosial Media. Sekadi Mangkin, Ring Pandemi Puniki Akeh Pesan Masyarakat sane Bergantung tekening Handphone lan Media social. Sane Mekarya, Alit-alite sane melajah Ring Jumah, lan Sane lianan. Sekadi punika Semeton sareng sami pasti uning tekening Disinformasi utawi Hoax. </br></br> Napi nike Disinformasi? Yap, Disinformasi punika sane kaadanin Hoax. Hoax Utawi Disinformasi inggih punika berita sane bohong utawi ten patut lan Palsu, memutar balikkan Fakta, sane beredar ring media social. Sane mawinan iraga nyidang kena Hoax inggih punika iraga Aluh utawi Gampang percaya tekening berita-berita sane beredar, tanpa iraga uning tekening sapa sira sane ngedaran lan iraga ten Teliti antuk berita-berita sane kaedaran punika. Berita Hoax punika madaging basa lan bebaosan sane ngae iraga Panik utawi Cemas lan medaging Peringatan ngedarin berita-berita sane ten bernarasumber lan ten pasti berita nike patut napi ten patut antuk diedarkan.</br></br>Sekadi Pengalaman tiang menghadapi Berita Disinformasi puniki, Ten je wenten tiang madue pengalaman termakan berita Hoax, kerana tiang Teliti lan bijak antuk berita-berita sane wenten keedaran ring Media social. Akeh berita-berita ring media social sane ten patut beredar luas. Wenten sane percaya, lan ten percaya. Akeh berita-berita Hoax sane Merugikan Lan meresahkan Masyarakat Khususnya Maraknya Kasus Giveaway Online sane berujung Penipuan. </br></br>Sekadi Anak luh, Iraga sareng sami patut uning utawi nawang Napi ane nyidang kaangen nepasin disiinformasi. Penampen tiang unduk Berita Disiinformasi utawi Hoax niki Inggih punika, Lan iraga sareng sami Bijak Ngewacen lan Mirengang berita-berita sane keedaran Ring Media social. Iraga Anak Luh sane demen Nyebarin utawi ngedaran berita-berita utawi bebaosan ne Iraga ten uning Berita punika patut napi ten patut. Sekadi punika, Lan iraga melajah antuk “Meneliti Berita Sebelum Mengedarkan Berita” .Kenali Fakta ring berita-berita sane keedaran punika. Iraga Anak Luh Kautama Seorang Ibu sane demen utawi seneng berselancar ring Sosial Media. sebagai Pendidik Utama ring Keluarga, patut iraga sareng sami ngicenin Peplajahan ring Alit-alite Napi nike Bersosial Media sane patut. </br></br>Selanturnyane Ring Keedaran Disinformasi utawi Hoax punika, sepatutne iraga melaporkan yening wenten kasus-kasus Hoax utawi Disiinformasi sane beredar. Ring dije Iraga patut melaporkan kasus Punika? </br></br> Ring Media Sosial Facebook, wenten sane meadan fitur Report(Lapor) Status Lan Kategorikan informasi hoax sebagai hatespeech/harrasment/rude/threatening utawi Kategori sane lianan.</br></br> Ring Google, wenten fitur feedback melaporkan situs sane mengandung kabar utawi berita palsu.</br></br> Ring Twitter lan Instagram, wenten fitur Report Tweet melaporkan berita twit sane negative/ten patut.</br></br> Pengguna Internet/Sosial media sane lianan dados mengadukan konten negative utawi Hoax Ring Kementerian Komunikasi Lan Informatika Ring e-mail aduankonten@mail.kominfo.go.id.</br></br>Wantah Asapunika mungguing atur titiang. Dumogi Iraga sareng sami Becik Ngwacen, Mirengang lan Mengedarkan Berita Disinformasi utawi Hoax Puniki. Ngiring sareng sami Budayakan Teliti lan Kenali Fakta Berita-berita sane keedaran ring Media social. Yening Iraga Uning lan Sadar Memahami berita Hoax nike Penting, Ten wenten malih Kasus Hoax beredar Ring Media social Kedepannya. Matur Suksma Antuk Ida dane sareng sami sane sampun Ngwacen Karangan Niki. Manawita wenten Kirang Lankung antuk tiang matur, lugrayang tiang Nunas Geng rena Pangampura.</br></br>“Om Santih Santih Santih Om” Pangampura. “Om Santih Santih Santih Om”)
  • Ngolah Barang Bekas  + (“Om Swastyastu” Ring galahe sane becik sa“Om Swastyastu”</br> Ring galahe sane becik sakadi mangkin titiang pacang ngaturang orasi sane mamurda</br>”Urati ring Luu plastik Ngulati Bali Asri”.</br>Yening maosang indik kaasrian jagat Baline, sayuakti sampun kasub saking riin, sakewanten mangkin doh matiosan. Akeh pikobet sane nibenin jagate. Indayang ja uratiangyening sabehe bales rauh ka desa-desa toyane munggah, blabar ageng boya ja wantah ring kota kemanten nanging sampun nyluksuk rauh ka desa. Yening indike punika nenten wenten sane nguratiang, asapunapi kawentenan jagate ka pungkur wekas? Sinah jagat Baline nenten kariasri samaliha pikobet sane agengan pacang rauh nibenin jagat miwah sadagingipun sakadi tanah embid, blabar, polusi, toyane putek wastu sida ngawetuang pinungkan. Sampun sepatutne iraga sareng sami miara jagate miwah sadagingipun, sinalih tunggil pamargine antuk mareresik, utaminipun ngirangin ngawigunayang luu plastik kan nenten ngutang luu plastik ka telabahe sane pancang prasida ngawetuang blabar. </br>Inggih wantah kadi punika atur titiang.titiang nunas ampura yening wenten iwang. Om Shanti Shanti Shanti Omg wenten iwang. Om Shanti Shanti Shanti Om)
  • Menang Magandong  + (“Selamat kepada saudara Cenk Sing Taen Mak“Selamat kepada saudara Cenk Sing Taen Makonceng sudah menjadi juara dalam turnamen Ceki Nasional, dari Bapak Blong Lengar Nyablar.” Taen nepuk baliho selamat cara kene, Nyama? Pejabat-pejabate berebut masang ucapan selamat ke atlet-atlet ane berhasil dadi juara. Foto pejabate gede sajan hampir setengah baliho, foto atlet ane dadi juara cenik ketiprit misi urem. Yen dadi idih tiang teken Bapak Ibu pejabat, eda pesan buin masang baliho cara kene. Nelah-nelahang anggaran dogen. Yen seken makeneh ngemaang selamat, eda misi masang foto pribadi. Foto atlet ane menang dogen nake pajang. Bapak, Ibu kan sing milu bertanding. Adi juari sajan milu magandong?ertanding. Adi juari sajan milu magandong?)
  • Literature Benyah Nakutin Tulah  + (“Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nya“Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nyanan cai bisa tulah!”, kenten sane pepes tiang piragiang. Sujatine, Lontar punika pinaka genah sarining aji. Sangkaning jejeh tulah maimbuh tuna sastra, Lontar ring Bali akeh sane nenten kauningin dagingne olih sang ngraksa. Wantah kabantenin nuju Rahina Saraswati. Ajerih manahne mukak, ajerih tulah. Bes tenget, pamuputne telas amah nget-nget. Set-set gremeng dados sebun bikul. Tayem tuduhan nyepil di panukub. Puniki sujatine Tulah punika. Tulah tan ngupapira, tulah tan nguningin aji punika. Tan wenten jadma tulah sangkaning meled melajah.nten jadma tulah sangkaning meled melajah.)
  • TUMBAL RARE  + (“Tumbal Rare” maarti rare ane dadiang tumb“Tumbal Rare” maarti rare ane dadiang tumbal utawi aturan. Istilah ene tusing ja anggone mala di niskala dogen, dadi masih anggon di sekala. Cerik-cerik ane tusing ada ngrunguang muah tusing masekolah. Ada tongos anak cerik ane tusing ngelah nyen-nyen muah tuara, yen parajana lakar orahin ngitungang tusing ja cager makejang, sepatutne pemerintahe tedun nelokin cerik-cerik ane kahanane buka keto apang pemerintah masih uning napi sepatutne kamargiang apang cerik-cerike ane kahanane buka keto, tusing ja bingung kemu mai. Yen suba cerik-cerik konyang patuh maan pendidikan ane luung, nak luung masih lakar tepuk kahanan gumine buin pidan.sih lakar tepuk kahanan gumine buin pidan.)
  • Literature BASAbali wiki dapat mendorong andan untuk berpartisipasi dalam isu-isu sipil?  + (• Manut ring manah tityang patfrom BasaBal• Manut ring manah tityang patfrom BasaBali Wiki niki becik pisan anggen mgicenin dampak positif lan perhatian teken isu-isu sipil ring lingkungan. Platfrom niki sampun akeh kauningin ring krama Bali. Platfrom niki mresidang diakses ring 80 negara, indik ento ngidang ngicenin peluang untuk tityang lan krama sareng sami antuk berpartisipasi ring isu-isu sipil. </br></br>Manut ring manah tityang cara sane patut anggen ngemedalin semangat krama antuk mendorong isi-isi sipil ring platfrom BasaBali Wiki inggih punika ngaryanin kegiatan seminar utawi dharma wacana ring desa magde platfrom niki akeh sane uning . Akeh krama lingsir nenten bise ngangen teknologi lan akeh teruna- teruni nenten uning inovasi anyar. Yening ngaryanin seminar utawi dharmawacana ring desa-desa mangde platfrom niki akeh sane uning, mangde ngicenin dampak positif lan mendorong partisipasi ring isu-isu sipil. </br></br>Harapan titiang untuk BASAbali wiki selalu konsisiten ring ngewangun karya sane lebih becik lan lebihh luar biasa ring pengunaan bahasa bali, lan state membudayakan Bahasa bali ring era globalisasi nikiakan Bahasa bali ring era globalisasi niki)
  • BASAbali Wiki Opinion  + (�Om Swastyastu, tiang mewasta Ni Putu Inta�Om Swastyastu, tiang mewasta Ni Putu Intan Nursanti Sanjaya, tiang masekolah ring Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar. Menurut tiang, genah BASAbali Wiki puniki nyidang mendorong iraga untuk milu berpartisipasi dalam isu-isu sipil sane beredar ring masyarakat. Adane genah niki ngae iraga aluh nawang napi sane terjadi ring lingkungan sekitar. Ring genah niki, iraga dados mase menuangkan iden lan kreatifitas iragane sane nyidang kacingak olih masyarakat. Contohnyane, BASAbali Wiki puniki mangking membebaskan iraga untuk sareng berkomentar lan berpendapat indikan kengken iraga bise perpartisipasi antuk isu isu sipil sane beredar. Sawireh raga bise nawang kenken sudut pandang pendapat nak sane lianan. Akeh orti sane ade ring riki, sara kesenian, olahraga, lan sane lianan. Wenten telung bahasa sane dados iraga pilih. Bahasa punika minakadi bahasa Bali, bahasa Indonesia, lan bahasa Inggris. Sawireh kenten, ten nak bali gen sane nyidang nganggon utawi maca, nanging nak sane diluar bali utawi manca negara mase nyidang. Len ken ento, wenten fitur sane lianan, contohnyane fitur kamus. Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang. sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.)
  • 4 - Luh Ayu Manik Mas Nglawan Luu Plastik  + (Dugas Luh Ayu malali ka pasih ajaka dadongDugas Luh Ayu malali ka pasih ajaka dadongne, ada monster galak pesu uli yeh pasihe tur ngrejek anake makejang. Monstere ento tusing len tuah baburon pasih ane tusing ja nyengkalen. Burone ento nyakit sukak ulian ngelekang luu plastik di tengah pasihe. Luh Ayu Manik Mas teka ngoopin, kewala ia musti makeneh lakar ngamatiang monster ane sujatiné kena iusan ala polusin i manusa. sujatiné kena iusan ala polusin i manusa.)
  • " KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "  + (" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI " OM SWA" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "</br></br>OM SWASTIASTU</br></br>Titiang ngajiang Pemerintah Bali miwah titiang tresnain timpal-timpal titiangé sané bagia.</br>Ngiring iraga sareng sami ngaturang puja pangastuti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sane sampun ngicenin iraga Sang Hyang Kertawarane, mawinan iraga sareng sami prasida mapupul ring genah puniki. Sadurunge titiang ngaturang pidarta puniki, pinih riin titiang ngaturang suksmaning manah antuk galah lan galah sane kapaica ring titiang, antuk ngaturang pidarta pangapti majeng ring pamerintah Bali sane mamurda "KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI".</br>Jembatan macet sangkaning akéhnyané kendaraan motor nénten pateh sareng akéhnyané margi. Akéhnyané kendaraan bermotor miwah mobil sayan nincap nyabran rahina.Punika mawinan, mobil, transportasi umum miwah sepeda motor akéh ring margi, macet ring margi. Kram punika taler prasida ngirangin kawéntenan krama sané macet ring margi. Para buruh pacang telat rauh ring genah makarya miwah para sisia pacang telat rauh ring sekolah.</br>Krana liu pesan anake ane majalan, liu pesan anake ane nongos di jalan, buina liu pesan anake ane tusing satinut teken awig-awig.</br>Ring galahe sane becik puniki titiang nunas mangda semeton sami ngelidin kemacetan ring Bali. Yening iraga nenten prasida ngelidin kemacetan ring Bali, paling nenten iraga prasida ngirangin kemacetan ring Bali. Wénten kakalih pamargi utama sané prasida kamargiang anggén ngirangin kemacetan. Kapertama, nganggén angkutan umum nénten nganggén kendaraan pribadi, nganggén angkutan umum prasida ngirangin volume kendaraan ring margine. Pamuputipun, lalu lintas ring marginé pacang sayan rered. Kaping kalih, i raga patut malajah majalan yéning pamarginé nénten doh saking genah i raga. Cara puniki dangan, sakéwanten méweh pisan kamargiang. Nanging majalan punika becik pisan antuk kesehatan, tur majalan sampun prasida ngirangin macet ring Bali. Tiang percaya yéning ngalaksanayang kalih utsaha puniki, macet ring Bali prasida ngirangin.</br>Nanging, Pemerintah Bali kaaptiang prasida nincapang kenyamanan miwah keamanan ring angkutan umum. Tiang percaya yéning angkutan umum punika aman tur nyaman, akéh panumpangnyané. Pamuputnyané, kawéntenan transportasi pribadi pacang sayan rered.</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohipun. Ampurayangja yening wenten iwang baos miwah laksana. Aturang titiang suksmaning manah. </br></br>OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OMing manah. OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OM)
  • Dijajah  + ("Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Di"Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?"</br></br>Om Swastyastu,</br>Sane wangiang titiang para panureksa, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan asung kerta wara nugrahan ida, iraga sareng sami prasida mesadu ajeng majeng ring ida dane sareng sami.</br></br>Ring Indonesia pulau sane pinih becik tur terkenal inggih punika Pulau Bali utawi Pulau Seribu Pura. Pulau Bali sampun keloktah ke dura negara, sane mawinan nenten ja tios inggih punika bali medue budaya, adat, tradisi, miwah alam sane becik tur asri sekadi carik utawi sane tiosan. Nika mawinan toris saking manca negara rauh ke Bali. Nanging nika sane mawinan akeh toris manca negara sane numbas lahan utawi tanah carik sane wenten ring Bali, sane dados masalah inggih punika lahan nepunika lakar anggena hotel utawi vila. Nika sane mawinan carik sane dados ikon Bali sekancan warsa ngansan kidik. Taler nika sane mawinan orang lokal utawi krama Baline pacang dados antek-antek torise punika. Yening iraga lacur, sinah iraga pacang maburuh ring torise punika di gumi iraga pedidi. Santukan iraga sane ngicenin marga utawi genah sane becik utawi nyaman majeng ring para totis manca negara nepunika, utawi bahasa liane iraga ngicenin toris maca negara nepunika menjajah Bali secara perlahan.</br></br>Pengaptin titiang majeng ring calon manggala Bali 2024 sane kejudi, mangda prasida natasin krane utawi masalah nepunika, santukan nika medue pengaruh besar majeng ring pulau Bali antuk selanturnyane.</br></br>Ainggih wantah sekadi nepunika sane prasida aturang titiang, yening wenten kosa kata utawi tutur titiang sane nenten manut ring arsa, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk paramashanti</br>Om Shanti, Shanti, Shanti Om paramashanti Om Shanti, Shanti, Shanti Om)
  • solutions to overcome traffic jams in Bali  + ("Bali Sebilang Wai Macet" jani ngancan me"Bali Sebilang Wai Macet"</br></br>jani ngancan mekelo ngancan macet di bali. canggu, kuta, seminyak pinaka conto nyata kemacetan ring Bali. napi ngawinang Bali macet?. nenten linan ulian liu masyarakat sane nganggen kendaran pribadi rikala pesu. ngangsan mekelo ngangsan liu ane ngelah kendaraan pribadi lan ngawinang penggunaan transportasi umum ngangsan medikang. niki patut keresepang olih mayarakat Bali.sekadi ring negara maju jepang sane madue perencanaan matang lalu lintas , prasida ngwangun negara sane tertib berlalu lintas, antuk ngemargiang transportasi kendaraan umum kaanggen memfasilitasi masyaakat sane lakar mekarya.</br>tiang pinaka generasi muda ten kayun yening gumi bali tiange sesai keni macet angtuk punika tiang milu masuara ring Wikithon sehari di Bali. dumogi gagasan punika prasida kayun ring pemerintah.</br></br>sane patut kemargiang mangda di bali khususnya ring kota kota besar apang ten macet inggih punika:</br>1. Antuk perencanaan mateng lalu lintas.</br>2. perbaikan jalan berlobang pinaka solusi memperlancar arus lalu lintas.</br>3. ngawedarang awig-awig kendaraan Ganjil Genap.</br>4. antuk larangan indik Trotoar sane akeh dados lahan parkir ilegal.</br>{solusi nyane antuk ngewangun lahan parkir berbayar}</br>5. pembatasan jumlah kendaraan ring tiap-tiap KK.</br>6. Larangan mengemudi bagi anak di bawah umur (belum punya SIM)</br>solusi: antuk memfasilitasi Transportasi umum pinaka alternatif pulang pergi ke Sekolah.</br>7. ngewangun jembatan Layang pinaka Shortcut.</br>8. pelebaran ruas jalan ring beberapa titik.</br>9. pemberlakuan sanksi tegas ke semua pihak yg melanggar (efek jera).</br>10. miwah penempatan polisi lalu lintas mangda siaga mengawasi lan ngatur arus lalu lintas..</br></br>inggih wantah asapunika manten gagasan tiange indik solusi ring kemacetan bali kedepannya, semoga gagasan nika mawiguna lan prasida mengatasi kemacetan jalan ring bali. Suksmaengatasi kemacetan jalan ring bali. Suksma)
  • Memberi Uang Bukanlah Ciri Calon Pemimpin yang Baik  + ("Bapak/ibu, niki wenten jinah 200.000, Bap"Bapak/ibu, niki wenten jinah 200.000, Bapak/Ibu pilih tiang benjangan ring pemilu ya!" Lengkara puniki sampun ketah kapireng olih para pamilet utawi calon pamilet daweg Pemilu 2024 puniki. Ring pantaraning sakancan calon sané mautsaha molihang suara saking krama antuk kampanye, wénten sané nganggén cara puniki anggén ngamolihang suara saking kramané. Nanging wenten taler anak sane kicen jinah, tur anake punika ngedumang padana punika ring sor aturan wewalungane. Raris napi teges lengkara punika? Parindikan punika wantah parilaksana sané kamargiang olih para jana sané sampun kapilih sané kawastanin "Politik Uang". Politik uang (Money Politics) inggih punika praktik korupsi sané kamargiang olih calon legislatif anggén ngarayu para pamilet antuk ngicénin makudang-kudang pikolih, marupa jinah utawi materi sané lianan. Politika jinah taler kawedarang pinaka parilaksana numbas suara pamilih olih pamilet. Sajeroning politik jinah, para pamilet pacang marasa kirang otonomi rikala milih calon pamimpin miwah pacang lali ring aspek-aspek sekadi kinerja miwah rekam jejak calon pamimpin antuk dasar jinah.</br></br>Yéning cingak ring kawéntenané sakadi punika, iraga minab sampun marasa, "waduh, 200.000 cuma nyoblos nomor gen?". Nanging, napike iraga minehin malih sapunapi pikobet punika pacang mapikenoh ring jagate mangkin? Silih tunggil pitaken sane patut kaunggahang inggih punika, ring dija parajanane jagi ngambil jinahnyane? Santukan anake sane mapi-mapi, tan pacang mrasidayang ngrereh jinah saha becik. Ipun mapi-mapi pacang nyumbungang dewek, tur ipun mapi-mapi malih jagi nunas jinah. Praktik korupsi politik uang puniki ring pamuputnyané ngamedalang para pamimpin sané wantah urati ring kepentingan pribadi miwah kelompok, nénten ja krama sané milih dané. Dané rumasa patut ngrereh keuntungan saking jabatannyané, silih tunggilnyané antuk ngwaliang modal sané kaambil ring kampanye. Pamuputné ri sampuné ida madeg, ida pacang ngamargiang makudang-kudang penipuan, nampi suap, gratifikasi utawi korupsi sané lianan ring makudang-kudang wangun.</br></br>Punika yening selehin saking segi politik, sapunapi malih saking segi agama? Yadiastun tiang tan ja mlajahin indik saananing agama, tiang pracaya tan wenten agama ring jagate puniki sane ngurukang wiadin mituturin anak lianan mangda nglaksanayang paindikan-paindikan sane tan patut sakadi asapunika. Sajeroning politik miwah agama, politik uang puniki wantah prasida ngicénin kasukertan sané nénten ajeg miwah pamuputnyané wantah nyokong kasengsaran kramané yéning calon pamimpin punika kapilih dados pamimpin kramané sané selanturnyané. Iraga pinaka pamilet sane uning ring indik sane becik lan sane kaon, patut waspada ritatkala nulak parindikan sakadi punika. Iraga nenten prasida ngicalang indik penipuan ring pemilu sane jagi rauh, nanging ngiring iraga ngingetang ring krama sane pinih raket ring iraga indik pikobet politik uang, duwaning utsaha sekadi punika sane prasida ngadorong anak tiosan mangda ngamargiang kabecikan sane pateh tur ngewetuang pauwahan sane becik ring wawidangan iraga. Ngiring iraga ngaryanin pemilu sane kadasarin antuk prinsip Luber Jurdil, duaning antuk pamilih sane berdaulat sinah pacang ngawetuang negara sane kukuh.</br></br>#BersamaKamuNegaraMajunegara sane kukuh. #BersamaKamuNegaraMaju)
  • Literature Turis asing pintar berbahasa bali  + ("Bule dueg mabasa Bali alus" Tunyan suud"Bule dueg mabasa Bali alus"</br></br></br>Tunyan suud makan iseng tiang mukak HP, Jagi ngalih yuotube agon ningehang lagu, Makesyab tiang saget nepuk video bule dueg me base halus, Kené jani bulene ane ngoyong di Bali, Tusing mlali deen muruk misi ye ma bahasa Bali, Nah di ketone I rage dados krama Bali dereng mekejang bise ma bahase Bali alus, Ngiring irage sareng sami mlajahin bahase Bali alus, Batek bise ngoraang sapunapi, Becil lan ingih punike gen sampun melah, Apang tusing pocol leluhure nyiptayang bahase Bali alus, Sakewenten I rage nenten nglestariang bahase nike.en I rage nenten nglestariang bahase nike.)
  • Diastun Sebet Kèwala Aget  + ("De,, nak suba mebukak bandarane kone de,,"De,, nak suba mebukak bandarane kone de,, mai bukak warung ne buinmani" Keto baos memene ngorahin titiang yaning bandarane suba mebukak, mepineh tamu-tamune lakar ke Bali buin malali. Nanging suba katuturin memene, pandemi yen di Bali gering adane, anak sami keni ring jagate. Yadiastun mangkin sampun munggah wacana "new normal", kewala gek koronane tusing ja ical ngantos mangkin. Sinah tusing ada tamu ke Bali, pocol yen mukak warung tusing ada anak nelokin. Kene buka idup ring gumi pariwisata. Sekadi titiang mangkin anak madue warung pijet utawi Spa satmaka payuk jakan titiang sareng kaluwarga. I Meme geginane tuah mijetin tamu, jani jeg mapangenan. Sampun pat bulan tusing mebukak, naenin mebukak duk duang minggu ane suba liwat jeg suwung, bilih-bilih tamu tusing ada liwat. </br>Yaning nyingakin semeton lianan sayuakti akeh sane nganyarin geginan. Akeh sane dumun makarya ring pariwisata nanging mangkin kocap sampun ngadol sembako. Mobil APV sane dumun anggen ngatehang tamu mangkin dados genah medagang juuk kintamani. Punika taler akeh semetone ngadol ring jagat maya, ring FB maka miwah ring Instagram makacakan misi gambar jaja donat. Dong madue karang sawah, karang umah diastun cupit prasida taler antuk tandurin, sakadi titiang mangkin nembe madue kita antuk memula bunga, wenten taler semeton lianan akeh sane ngaryanin hidroponik. Minab puniki tatujon Widhinè mapaica gering kadi mangkin boya sangkaning krodha nanging anggen galah mulat sarira apang melah deweke nganggen idep. Nincapang ring sejeroning pikayunan sane kreatif punika taler nincapang rasa tresna sih iraga ring palemahan. Buka nyama slamne mabaos wenten "hikmah" ring sejeroning pikobet puniki. </br>Kewala yen pinehang sayuakti meweh pisan rasaang idupe buka jani, nanging tusing ja nak Bali adane yaning tusing misi aget. Aget wenten guru wisesa mapaica wantuan ring para krama. Punika taler banjare suba ping patpat mapaica sembako sane pinih ngwantu titiang sakeluwarga. Buin abesik, aget masih ada hp yen buka jani satmaka sarana anggen ngelimurang manah. Sakadi mangkin, prasida curhat nyritayang deweke buka kene. Buin jani masan malayangan ngadulurin rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi yadiastun kaicen pandemi nanging kaicen taler galah anggen meliang-liang. Menekin layang celepuk ane buka jani sedeng nglimbak pinaka sarana anggen pakedek pakenyum yadiastun sebet minehang idupeek pakenyum yadiastun sebet minehang idupe)
  • Strength in Difference, for a Great Soul  + ("Indonesia yening kasuratin sekadi sarwa p"Indonesia yening kasuratin sekadi sarwa pranine ring segara, indahnyane ngansan kacingak yening sampun prasida kasilemin"</br></br>"Bhinneka Tunggal Ika Tan Hana Dharma Mangrwa" inggih punika silih sinunggil ring Kakawin Sutasoma, taler dados semboyan Indonesia. Berbeda-beda nanging eling masikian, punika artosnyane. Sederhana, nanging dalem pisan pesan sane kasirat. Iraga dados bangsa sane majemuk, mawit saking suku, agama, ras miwah keberagaman golongan sampun dados pengukuh ring jati diri bangsa Indonesia saking zaman pidan. Nanging sayang, roda putaran kauripan nenten selamanya becik. Wenten galah ritatkala keberagaman puniki justru dados ancaman, sekadi belati bermata kalih. Punika mawinan, iraga dados generasi muda sepatutnyane eling nincapang jiwa toleransi ring keberagaman. Saling asah, asih, asuh wantah dados kunci kuatnyane paiketan jadma iraga ring keberagaman. Agama Hindu madue konsep sane nlatarang indik kekeluargaan, inggih punika "Vasudhaiva Kutumbakam"</br></br>Ring Basa Sansekerta, "vasudha" inggih punika jagat, "iva" madue arti pinaka, taler "kutumbakam" maarti kulawarga, raris Vasudhaiva Kutumbakam inggih punika sami krama ring jagate puniki wantah siki kulawarga taler mapaiketan tanpa mabinayan suku, agama, ras, basa, wiadin budayanyane. Ring implementasinyanne, Vasudhaiva Kutumbakan nyihnayang lima undagan (kasujatian, dharma, kapitresnan, kedamaian, taler ahimsa), yening kasuksmayang, sami undagan punika sampun kabentuk alami ring soang soang manusa. Raris, napi sane harus iraga generasi muda laksanayang mangkin?</br></br>Ngiring sareng sami masikian ngajegang kawentenan pengukuh rasa kulawarga puniki. Sejalan ring Nawacita, sane dados dasar penglimbakan kaweruhan miwah kauripan ring Bali, Nangun Sat Kerthi Loka Bali. Ring pamargin iraga nuju Bali Era Baru puniki, sepatutnyane iraga uning tur ngulangunin seluk-beluk ring angga sarira. Bali sampun kasub kaloktah ka dura negara santukan paiketan rasa kulawarga sane siteng, sopan santun, tur ramah tamahnyanne. Sekadi sane kasurat ring sinunggil kepahan Sad Kerthi, inggih punika Jana Kerthi, sareng-sareng prasida ngulangunin riantukan pabinayan punika pastika wenten ring kauripan iraga sareng sami. Punika mawinan, sampun sepatutnyane puniki sane dados jalaran sane pinih utama, mawinan iraga dados umat maagama sepatutnyane asah, asih, asuh, salunglung sabayantaka, paras-paros sarpanaya sane dados margi mangda implementasi Vasudhaiva Kutumbakam nuju Bali Era Baru sane Santhi Jagadhita prasida kapolihang. sane Santhi Jagadhita prasida kapolihang.)
  • KANDA PAT BHUTA  + ("KANDA PAT BHUTA" "manusa ye, bhuta ye, d"KANDA PAT BHUTA"</br></br>"manusa ye, bhuta ye, dewa ye".</br>Ida punika dados manusa, dados bhuta miwah dados dewa</br>Bayi sané embas pinaka cihna "manusa ye"Catur Sanak/Kanda Pat Bhuta inggih punika Anggapati, Mrajapati, Banaspa lan Banaspati Raja sakadi simbol "bhuta ye", Linggih Panca Aksara Sang, Bang, Tang, Ang, Ing dan Aksara Swalalita yang dilengkapi pengangge sastra berupa Windu, Ardhacandra, Nada pinaka china Tri Murti / "dewa ye". Kahias antuk kayonan ageng pinaka cihna garbha ibu.</br></br>Ring sajeroning kauripan, yéning anaké kasasar olih panglalah sané kuat saking sifat duniawi marupa singasanan, kasugihan miwah surga jagaté raris Kanda Pat / Catur Sanak pacang ngeranayang anaké dados Kanda Pat Bhuta. Kruna Bhu pacang ngrebut raga lan ngawinang ida lali ring raga.but raga lan ngawinang ida lali ring raga.)
  • Maya Tatwa  + ("Kala" mateges galah sane nenten prasida k"Kala" mateges galah sane nenten prasida kaicalang, "Maya Tatwa" inggih punika galah sane terus memargi, punika mahawinan i manusa awidya, sane ngawinang pacang mauwah tur nenten kekal. Puniki wantah kadadosang imba ring dane i pemerintah, duaning galah punika terus mamargi pemimpin patut ngamargiang swadarmannyane nganutin wates galah dane madeg natha.ane nganutin wates galah dane madeg natha.)
  • KALI CITTA PRALAYA  + ("Kali Citta Pralaya" puniki ogoh-ogoh saki"Kali Citta Pralaya" puniki ogoh-ogoh saking banjar titiang, stt. Tunas Muda, Sidakarya. Suksman ogoh-ogoh puniki ring aab jagat kali mangkin, akeh sampun wenten bikas anake sane nenten becik. parilaksana sane nenten patut punika medal saking pikenoh jadma sane nenten patut maparilaksana. pinaka simbol ring ogoh-ogoh puniki raksana sane nenten madue lima lan batis. wantah madue awak lan tenggek.</br></br>pateh sakadi ring aab jagate mangkin, akeh manusane sane malaksana nenten patut tur seneng ngusak-asik anak tiosan. sane ngawinang punika pastike pikenoh sane medal saking sirah iragane. pateh sakadi mangkin ring pemerintah, pinaka guru wisesa, patut maparilaksana sane becik, ngametuang kebijakan-kebjakan sane patut. mangda sami manusane nenten keni sangsara. malih-malih ring jagat Baline. Dumogi para pemimpin sane wenten ring sajabag jagat Bali prasida ngutamayang kesejahteraan rakyat, nenten ngutamayang kepentingan raganne.t, nenten ngutamayang kepentingan raganne.)
  • Literature Ngga bisa lewat karena macet  + ("Kemacetan" Dugas tiang lakar berangkat ke"Kemacetan"</br>Dugas tiang lakar berangkat kesekolah tiang kena macet dijalane.Kemacetan ento bisa ulian anak ane lakar megae,proyek,lan faktor cuaca.Kemacetan ento ane ngae tiang terlambat kesekolah. Harapan tiang dibali mangda nenten wenten kemacetan lan lalu lintas di bali lancar.</br>Sane mangkin tiang lakar berangkat kesekolah lebih selid mangda nenten kena macet.olah lebih selid mangda nenten kena macet.)
  • "Kepengawanan lan Pusaka: Nyambutang Kekinian sareng Tradisi ring Bali"  + ("Kepengawanan lan Pusaka: Nyambutang Kekin"Kepengawanan lan Pusaka: Nyambutang Kekinian sareng Tradisi ring Bali"</br></br>Sané prasida ngawarang sajanan para warga Bali sane ngamargiang upacara nenten mapupulang tata-cara pinilih rahina ngusaba. Panugrahan jagat panglipuran punika patut kapertama ngelaksanayang pangawit makta ané kahuripan ring jagate dewa-brana. Kanti rikala sang hyang Widhi nyadang ring loka puniki, patut peranten, pitra lantur ring ring jagat kapituru, pinaka seneng ngraksa nenten sangsrara nampi.</br></br>Yadiastun, anake sane len sujati manut, warga Bali patut kakedas panca tata wargi sane sampun kaping pisan prasida maprani pinilih. Matula sekadi mamurda antuk pamikiran, mamurda lebur, mamurda ring jagat sane sampun kaping pisan suci. Apang, nuju pinaka-tata, sareng suba anut.</br></br>Nganutin pamikiran sane prasida kaendakang ring sekadi tanah air kita puniki, prasida silih sinunggilang dados ajengan titiang sekadi anake ring Bali, nunas acara sane cecik panglurah, mireng anake mangda patut wantah sasampun ring pratima, patut nora lakar mabakti nenten wantah mawasta ring jagat sane cecik nganutin pararaton. </br></br>Nyarengin pamikiran sane sejati, akudang kawidyan anut sane kasobyahang para pahlawan-pahlawan, mawasta ring jagat sane cecik, tur wantah nglaksanayang angaji ring makudang kawidyan anut sane kasobyahang para pahlawan-pahlawan, nganutin krama Bali sane antuk pedoman mawasta ring jagat sane cecik panglurah mawasta mangda, mara krama sane cecik mawasta. </br></br>Nganggen sinar-tanah Bali sane sampun kaping pisan inggih suba kajangang, patut ring upacara pangawit, inggih punika panglipuran prasida ngaturang suci kaki-ditanah ring para pejuru ring kala puniki, ajengan para sulinggih, ajengan-ajengan sane pinih utama ngaptiang ring kramane nganutin sinar-tanah Bali sane sampun kaping pisan inggih suba. </br></br>Sakewanten, inggih punika angga kasobyahan mawasta, sane jati wantah mangda asiki nyuputang tamuk, lan patut asiki ngubah pedagedan raga puniki mara pangayun ring sakancan suba kajangang kramane, patut asiki nganyutang aji-gelis puniki nganutin makta ané kahuripan.</br></br>Matula pamargi sane sampun kaping pisan inggih suba, mangda puniki prasida nglaksanayang pangawit, kajangang manutang para prajuru sane sampun kasobyahang ring rahina kala puniki. Nyarengin panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, mara nuju inggih punika, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki.</br></br>Ngalahin aji-gelis, kajangang manutang panglipuran puniki ngraksa panglipuran punika, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Matula pamargi sane sampun kaping pisan inggih suba, mangda puniki prasida nglaksanayang pangawit, kajangang manutang para prajuru sane sampun kasobyahang ring rahina kala puniki.</br></br>Nyarengin panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, mara nuju inggih punika, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Ngalahin aji-gelis, kajangang manutang panglipuran puniki ngraksa panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki.ang manutang para pejuru ring kala puniki.)
  • traditional art  + ("Kesenian tradisional bali" Kesenian inggi"Kesenian tradisional bali"</br>Kesenian inggih punika karya seni manusa sane nyinahan kaindahan taler pinaka ekspresi jiwa miwah budaya sang sane ngaryanin.seni inggih punika Silih tunggil budaya miwah sarana sane keanggen antuk nyinahang rasa kaindahan saking jero jiwa manusa, kaindahan taler madue fungsi tiosan. Iraga patut nyage seni bali mangda nenten ical,tur iraga patut ngelestariang nenten ical,tur iraga patut ngelestariang)
  • Game kreasi anak Bali  + ("Matur suksema sane kaanggen rikala impian"Matur suksema sane kaanggen rikala impian lan gagasan punika kaanggen dados. Ngirangin anak-anak miwah ngembangang imajinasi rikala ngigel game punika satua karyan lan utama dados punika pelebur utawi perkembangan anak-anak punika. Ngigel game sane sareng punika taler kaprabawos anak-anak dados ngajengang keterampilan sane ngramejin strategi, keterampilan sosial, lan basa Inggris.</br></br>Nika taler kaanggen sekadi rikala ngigel game punika kena nerapin sareng ngigel karyan sane lianan dados ngajengang olahraga, pendidikan, miwah interaksi sosial sareng tengkulak lan kasirikan. Manut rerambug kaanggen rikala, paraganan dados taler kaanggen ngabaang niki ngigel game sane kaanggen ngigel ka anak-anak dados lianan dados kena bilih ngandung konten sane dados taler kaanggen ngawinang utawi ngakibatang kasalahan ka anak-anak.</br></br>Nika sekadi niki, punggawa paraganan dados taler kaanggen punggawa ngawasin sareng mbebasa anak-anak dados ngigel game sane kaanggen ngigel dados mateges sareng ngejukin kala ngigel sane sehat. Ngamedalang anggen niki, anak-anak dados ngembangang imajinasi kaanggen dados ngigel game sane kaanggen sesuai dados dados taler dados ngajengang keterampilan sane kaprabawos ka masa depan anak-anak." sane kaprabawos ka masa depan anak-anak.")
  • Preservation of Balinese culture through wayang kulit  + ("NGELESTARIANG BUDAYA BALI MELARAPAN ANTUK"NGELESTARIANG BUDAYA BALI MELARAPAN ANTUK WAYANG KULIT"</br>Ring aab jagat sekadi mangkin pementasan wayang kulit ring bali sampun sayan rered. Pementasan wayang kulit puniki sering ke tiba ring acara Agama ring bali manten inggih punika ring sedek karya utawi piodalan (rahinan ring bali), sujatine wayang kulit puniki keepah antuk jenis pementasannyane inggih punika wayang kulit sane ke pentasang antuk spiritual sane disakralkan olih umat hindu sane biase ke pentasang sedek wenten acara keagamaan sane munggahang cerita Pandawa utawi Ramayana lan cerita tokoh - tokoh sane lianan. Siosan ring punika wayang kulit taler dados ke anggen hiburan sane lumrah nyeritayang pikobet-pikobet ring masyarakat lan nyeritayang indik daging pabaosan sane mendidik. Wayang kulit puniki inggih punika silih sinunggil budaya bali sane kentel antuk cerita - cerita tokoh sane mendidik sakemaon sane mangkin sampun sayan rered santukan sampun meweh di pentaskan dados hiburan. Iraga dados generasi ring bali patut nyaga budaya pementasan wayang kulit puniki yening ngelestariang silih sinunggil budaya irage puniki inggih punika wayang kulit patut iraga nyaga antuk nyobyahang wayang kulit puniki ke masyarakat sane akeh antuk sering mementaskan ring setiap acara kemasyarakatan mangda wayang kulit puniki dados hiburan sane kasenengin olih akeh masyarakat. Antuk melestarikan bali sane ajeg irage patut nyaga budaya lan nyobyahang budaya majeng ring masyarakat inggih punika mangdane sering ke pentasang budaya irage utaminyane wayang kulit ring sinunggil acara kemasyarakatan utawi acara sosial siosan. kemasyarakatan utawi acara sosial siosan.)
  • Burning was replaced by cremation  + ("Ngaben kagentosin antuk kremasi" Tiang m"Ngaben kagentosin antuk kremasi"</br></br>Tiang madué simbah sané sampun padem, raris tiang ngajak ipun ka kremasi. Nanging tiang nénten malih ngrepotin ipun, santukan mangkin samian anaké sampun nandang sangsara, taler nénten malih méweh makarya. taler ngirangin prabea anggen makarya. Duaning punika, icenja titiang galah wantah apisan mangda titiang prasida ngamolihang. Sane mangkin pekak titiange sampun prasida ngamolihang pangresikan miwah ngamolihang pangresikan ring BaliBali. (Dumogi, Mangda sane jagi rauh sayan becik, santukan nenten makasami anak sane mrasidayang ngamargiang sistem ngubadin, punika mawinan sistem cremasi kakaryanin).punika mawinan sistem cremasi kakaryanin).)
  • "Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri"  + ("Om Swastyastu” Majeng ring pangenter aca"Om Swastyastu”</br></br>Majeng ring pangenter acara, suksma antuk galah sampun kapica ring sikian titiang. Para angga panureksa sane dahat kusumayang titiang, ida dane sareng sami sane wangiang titiang, punika taler ring para pamilet lomba meorasi sane tresna sihin titiang. Murda karya titiang inggih punika" Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri". Dahat angayubagia manah titiang duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, ida dane sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sakadi mangkin.</br></br>Jagate sane mangkin akeh wenten pikobet antuk luu plastik sane mawinan baya ageng ring gumine. Ida Dane sareng sami luu plastik punika wantah baya ageng, yening iraga nenten urati ring palemahane,sinah pacang prasida ngawetuang bancana ka pungkur wekas. </br></br>Raris sapasirasane patut urati? Boya ja tios wantah iraga sareng sami, ketog semprong, para sisiane, parayowanane, para panglingsire, sapa sira ja sane jenek ring Bali patut urati ring kawentenan luu plastike punika. Niki wantah sesanan iraga sareng sami, pamekas para yowanane maka pamucuk. </br></br>Elingang, geginan para yowanane punika boya ja mahias kemanten, raris selfi ring genahe sane asri. Sami kapin kanten asri ida dane, sakewanten luune ring ungkur ten wenten sane ngerunguang. Nika mawinan bencana sekadi longsor,blabar,polusi miwah sane lianan.</br></br>Mangda pelemahan state asri iraga patut ten ketog semprong ring palemahanne .Mangda iraga ten keni baya iraga patut ngutang luu ke tempat sampah ,ten dados ngutang luu ring palemahan sekadi tukad,jalan,got miwah sane lianan.Ngiring iraga ten ngutang luu ngawag-ngawag mangda palemahan tetep asri tur lestari! Iraga patut saling gotong royong sareng pemerintah,miwah masyarakat sami mangda pelemahan nyane bersih lan bebas ring luu plastik.</br></br></br>Inggih asapunika orasi basa Bali saking titiang puputang antuk Parama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om"rama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om")
  • Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa  + ("Om Swatiastu" Matur suksma antuk galah s"Om Swatiastu"</br></br>Matur suksma antuk galah sane sampun kapica ring sikian titiang. </br>Sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki. Sane wangiang titiang angga panureksa Wikithon Partisipasi Publik: Bali Berorasi. Taler para atiti sareng sami sane tresna asihin titiang.</br></br>Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nungraha Ida, iraga prasida memumpul iriki ring acara Wikithon Partisipasi Publik : Bali Berorasi sane kaadaang olih BASAbali Wiki. Titiang Devi Rossalinda Natalia jagi ngemaktayang orasi indik “Apa pakeweh sane paling nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali?” antuk pemilu 2024 sane mamurda “Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa.” Sadurungnyane titiang nunas pangampura yening basa alus titiange nenten becik. </br></br>Pemilu 2024 sampun nampek. Ento artine krama Indonesia lakar ngadaang acara demokrasi inggih punika pemilu secara serempak sane kalaksanayang lima warsa acepok. Sampunka Ida dane madue pilihan sira sane pacang kapilih ring pemilu 2024? Pastika Ida dane sampun uning kinerja para calon pamimpin lan program napi manten sane lakar kalaksanayang yening sampun dados calon pamimpin. Iraga dados krama sampunang salah pilih tur kemakan janji-janji manis calon pamimpinne khususnyane antuk krama Baline. Ring Bali utawi ring propinsi lianan pastika akeh pisan pikobet sane ngerugiang kramane. Punika mawinan, patut segera kabecikang. Akéh kramané ngrimik santukan pemerintah nenten prasida muputang pikobet sane wenten ring kramane. Tiang dados krama lan sisia taler ngerasayang akeh pikobet silih sinunggil ring dunia pendidikan. Pendidikan sangat maguna pisan antuk masa sane jagi rauh.</br></br>Sane kapertama, pikobet fasilitas sekolah sane ten ngedukung. Contonyane sampun naur jinah SPP nanging fasilitas, sarana lan prasarana nenten ngedukung sekadi ring kelas punika ten wenten alat pendingin ruangan sekadi kipas angin tur AC (Air Conditioner). Wenten taler ring kelasnyane wenten kipas angin sakewanten usak tur nenten wenten perbaikan saking pihak sekolah. Punika mawinan para sisia kepanasan miwah nenten semangat nyarengin paplajahan. Indika punika ngawinang akeh sisia sane prasida mabuat bolos masekolah. Yening wenten pikobet sane sakadi asapunika, Napike prasida nincapang kualitas pendidikan ring Bali? Sampun pasti ten prasida. Ring media sosial taler akeh kawedar orti sekadi puniki. Sane dados pitaken tiang, Napika pemerintah nenten mautsaha tuun ke lapangan ngicen wantuan ka sekolah-sekolah utawi sampun wenten wantuan saking pusat nanging wantuan punika nenten kaanggen becik olih pihak sekolah? Yening seumpamanyane sampun wenten wantuan saking pusat, adi bisa sarana lan prasananyane ten ngedukung proses pemplajahan. Lianan ento, para sisia taler sampun naur jinah SPP tiap bulanne. Patut ipun pada nampi pikolih. Ring dija wantuan punika, Napika wenten pikayunan parilaksana sane nenten patut utawi korupsi? Masalah niki harus segera kapuputang tuntas olih para calon utawi pemerintah Bali mangda pendidikan ring Bali prasida maju. Yening wiakti wenten tindakan sane melanggar hukum, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin Bali prasida tegas nanganin kasus sakadi puniki.</br></br>Sane kaping kalih, pikobet indik sistem PPDB SMP-SMA/K sane ngawinang akeh para sisia lan rerama reramanyane sebet (kecewa). Pikobet niki prasida kaorahang pikobet paling nengsek krana manut pikayun tiang tiap warsa, sabilang penerimaan sisia baru pastika pikobet niki menuai pro lan kontra. Contonyane nganggen sistem zonasi. Sistem zonasi inggih punika sitem antuk kedekatan jarak umah ka sekolah tetujon. Ada sisia sane umahne satu zona lan nampek ka sekolah tetujon, nanging ten katerima. Nggih, niki taler rumasuk pikobet sane patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Ring media sosial akeh orti-orti indik para sisia nirdon polih sekolah tetujonnnyane kanti wenten aksi demo ring Dinas Pendidikan lan gedung DPRD nanging ten mabuahin hasil. Napi sujatinyane sane ngranayang para sisia tan prasida lolos PPDB nyambran warsa? Napika wenten kecurangan ring PPDB? Napika calon pamimpin pacang nganutin sistem puniki. Antuk seringnyane wenten kasus sekadi puniki, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin bali mangda becik-becik mikayunin lan muputang taler manggihin pamargi saking pikobet puniki? Pedalem pisan antuk para sisia sané patut ngutang sekolah sané kaaptiang sangkaning kawéntenan sistem sané nénten adil. Yadiastun wénten akéh sekolah sané becik, nanging yéning nénten dados kapilih sinah iraga nénten pacang seneng tur ilang semangat antuk ngrereh ilmu.</br></br>Kaping tiga, pikobet sane pinih utama sane patut katangkepin olih sang sane jagi dados pamimpin ring Bali inggih punika kawentenan para sisia sane nenten masekolah utawi putus sekolah. Sujatine, pikobet puniki ngancan nglimbak nyabran warsa, tur tan prasida katungkasin pikobet puniki ngancan abot antuk nanganin yaning nenten wenten solusi sane becik. Indika punika kacihnayang olih makudang-kudang faktor, minakadi faktor ekonomi, faktor genah, kawentenan rerama sane nenten sayang (kuang kasih sayang), miwah sane tiosan. Ring makudang kabupaten ring Bali kasus puniki taler nincap santukan pandemi COVID-19 sane lintang. Kasus-kasus putus sekolah sane ngeranayang nincapnyane pengangguran, santukan mangda polih pakaryan sane becik, anake patut maderbe pendidikan sane pinih alit inggih punika SMA. Indike punika ngawinang para yowanane sayan nganistayang anak miwah sayan akeh nglaksanayang paindikan sane corah (jele). Napika calon pemimpin Bali prasida ngicen pemargi sane becik mangda kasus puniki prasida puput? Dumun, pamerintah sampun ngicenin wantuan pendidikan ring krama sane nenten mampu mangda prasida ngamolihang pendidikan. Titiang ngaptiang mangdane calon pemimpin Bali sane jagi rauh prasida mabuka ring pikobet sane mabuat sakadi puniki.</br></br>Ida dane sareng sami, wantah asapunika sane prasida atur titiang indik pakeweh utawi pikobet nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Lima tiban punika nenten ja wantah galah sane akidik. Sang sane pacang dados pamimpin Bali. Pangaptin titiang pisan mangda panegara Indonesia utamannyane Bali prasida sayan nglimbak miwah sayan maju. Akeh pikobet-pikobet pendidikan ring Bali, semoga calon pamimpin prasida nuntasi makesamian pikobet-pikobet punika. Pesan tiange, sampunang iwang milih pamimpin. Milihin pamimpin sane jati-jati makarya, sane madue integritas, tur sane madue kualifikasi taler sane prasida ngelanjuti program kerja pamimpin sane sadurungnyane. Milihin pamimpin manut ring manah soang-soang sampunang nganutin pamargi saking dura negara. Malih apisan tiang nunas mangda sampunang tiang ngajumang janji tan antuk bukti. Dumogi Pemilu 2024 puniki prasida dados pangawit saking panglimbak ring Indonesia miwah Bali. Yening wenten atur titiang sane nenten patut, tan lali titiang nunas geng rena pengampura. Kasineb puputang titiang antuk Parama Santi.</br></br>“Om Santi Santi Santi Om”k Parama Santi. “Om Santi Santi Santi Om”)
  • Permasalahan calon pemimpin Bali  + ("Patiuh, para panglingsir lan para pandhit"Patiuh, para panglingsir lan para pandhita, para pemangku lan para warga Bali sane kaulianing ajaka! Saantukan rahina puniki, titiang wantah madue masalah sané pangidupan ring Bali, dados mireng ring pangidupan kita sane prasida nenten kasarengin olih para pemimpin sane pacang mawiguna ring masa depan kita.</br></br>Kenehne, titiang madue ajengan malali, pangaruh global sane sedaya ngabakti ring Bali, lan masalah sane kedadosang pariwisata miwah lingkungan. Pemimpin sane pacang ngaturang solusi sane lintang-lintang dados musti madue tanggung jawab ring pararemaja, pendidikan sane panglalah, lan pariwisata sane pacang mewujudkan pembangunan lan pariwisata sane panglalah.</br></br>Mangda Bali prasida tetep magenah ring pangidupan sane lenggahan miwah pangidupan generasi manut, titiang percaya yaning para calon pemimpin Bali pacang patut kasarengin ring nyarengin perencanaan sane tiosan miwah inovatif dados tetep magenah ring pangidupan sane bali kaicen."magenah ring pangidupan sane bali kaicen.")
  • Literature Suara Remaja Bali! Sampunang Bali Moderen Kaicen Budaya  + ("Pittrbhir bhratrbhis, caitah patibhir dev"Pittrbhir bhratrbhis, caitah patibhir devaraistatha ; Pujya bhusayita vyasca, bahu kalyanmipsubhih.” Artinya, wanita harus dihormati dan disayangi oleh ayah-ayahnya, kakak-kakaknya, suami dan ipar-iparnya yang menghendaki kesejahteraan sendiri - Manawa Dharmasastra III 5.5</br> </br>Anak luh ring Bali pastika sampun saking alit kaicen pakaryan rumah tangga minakadi masak, mebanten, mejejaitan miwah sane lianan, sakéwanten anak muani kaaptiang ngambil peran reramannyané ring banjar. Ring sajeroning kauripan sosial adat Bali, yéning anak luh nénten prasida ngicénin sentana lanang utawi jomblo kantos lingsir dané pacang nyarengin ngambil peran ring banjar / menyame braye kantos puput kauripannyané, nanging napiké dané pacang dados pewaris? Pasaurnyané nénten.</br>Napike semeton uning indiké puniki nyihnayang ring ragané yéning anak lanang ring Bali madué hak istimewa miwah genah sané tegeh ring anak istri. Kahuripan sosial anak istri ring Bali kalintang kaon majeng ring anak istri sane nenten prasida muputang stigma masyarakat inggih punika "persyaratan dados anak istri sane sampurna", minakadi ngamargiang pakaryan rumah tangga, madue pangupa jiwa, prasida muputang pakaryan ring banjar, miwah prasida ngicen katurunan lanang ring kulawarga somahnyane.</br>Suarannyane ngambek pisan. Ritatkala anak istri, sane pinih mulia sayan-sayan uning mungguing ipun wantah “mesin produksi pewaris”.</br>Bali jaman modern, inggih punika Bali sane uning lan patut nrima kesetaraan gender antara anak lanang lan anak istri. Ngiring iraga ngicalang stigma ring masyarakat sane nganutin indik anak lanang sane maduwe hak ngwangun raga lan tanggung jawab ring kahuripan kluargannyane. Anak istri taler manusa sane pateh ring ajeng hukum lan negara, ipun nenten kalah ring anak lanang. Paiketan gender puniki prasida kamargiang olih para yowana sane patut ngajegang pola pikir krama Bali antuk ngajahin alit-alite lanang lan istri indik sapunapi ngalaksanayang kahuripan pinaka krama Bali manut ring awig-awig lan awig-awig sane wenten. Indiké punika dangan pisan, ngawit saking paindikan-paindikan sané alit sakadi indik ngajiang anak istri sané tiosan, ngeranjingang miwah nguratiang suara anak istri ring sajeroning pabligbagan, miwah sané tiosan. Ring masa modern puniki, iraga sareng sami sampun uning indik anak istri nenten mainan sane prasida kagebug wantah antuk ngangge gender.</br>Titiang ngaptiang para yowana Bali mangda prasida ngawetuang pauwahan, lan para yowana Bali sane tiosan mangda prasida nglimbak mangda akeh Kartini sane embas ring Bali sane ngajegang martabat anak istri, taler anak lanang sane prasida ngantenang anak istri pinaka anak sane pateh – Yowana Denpasar. pinaka anak sane pateh – Yowana Denpasar.)
  • Yowana Nyanggra Kemerdekaan  + ("Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!" Sube"Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!"</br></br>Sube dadi orahang irage merdeka?</br></br>Amen pandangan nak Len merdeka to pasti tentang kejayaan..</br></br>Tapi nyan pandangan rage pribadi, merdeka to sing tentang kejayaan gen, tapi tentang irage dadi generasi hebat NU ngidang bertahan dugas turun ne perekonomian, pendidikan, jk wisatawan ulian Gumi kene pandemi.</br></br>Rage pribadi saksi...kuping kebus ningeh munyi semeton bali dugas Bali kene pandemi</br></br>Liu protes jk keluh masyarakat nik rage pedingehang </br></br></br>" Kel terus care kene? Meed ngoyong jumah"</br></br>"Inguh rasane odalan nganggon perwakilan"</br></br>"17 Agustus sing Ade lomba ape asane?"</br></br>"Meed masuk online!!"</br></br>Nah situasi kene Masi ngai irage merasa mekejang keweh.</br>Sakewale diastun Liu protes masyarakat Bali NU dadi ajak taat prokes jk menikmati proses</br>Kengken carane Bali pang care ipidan.</br>Ulian jengah Liu generasi muda mesaing ngedengang bakat , harapan ne sing Liu pang ngidang gen Bali tetap di kenal walaupun Liu kedepane Kel Ade tantangan.</br></br>Sekebedik mulai ngenah Ade wisatawan, maturan ke pure be sing perlu nganggo perwakilan, festival mulai Ade , lomba 17 Agustus ngancan rame, gamelan di pure sube ngancan dingeh Kanti ke marga...</br>Bali nik rame ulian pariwisata be ngancan kerasa, taksu jk sinar Bali sube makin terpancar.</br>Rase sing percaya Bali lakar buin care ipidan.</br>Bali nik rame, Bali nik metaksu, Bali nik setate asah, asih, asuh..</br></br>A: "Liu san satuane...kira kira ape tetuek ne?"</br></br>B: "lamun irage saling rangkul sing Ade nik Maden tantangan, sebagai generasi harus saling mengisi jk memulihkan situasi"arus saling mengisi jk memulihkan situasi")
  • Yowana nyangra kemerdekaan  + ("Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!" Sube"Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!"</br></br>Sube dadi orahang irage merdeka?</br></br>Amen pandangan nak Len merdeka to pasti tentang kejayaan..</br></br>Tapi nyan pandangan rage pribadi, merdeka to sing tentang kejayaan gen, tapi tentang irage dadi generasi hebat NU ngidang bertahan dugas turun ne perekonomian, pendidikan, jk wisatawan ulian Gumi kene pandemi.</br></br>Rage pribadi saksi...kuping kebus ningeh munyi semeton bali dugas Bali kene pandemi</br></br>Liu protes jk keluh masyarakat nik rage pedingehang </br></br></br>" Kel terus care kene? Meed ngoyong jumah"</br></br>"Inguh rasane odalan nganggon perwakilan"</br></br>"17 Agustus sing Ade lomba ape asane?"</br></br>"Meed masuk online!!"</br></br>Nah situasi kene Masi ngai irage merasa mekejang keweh.</br>Sakewale diastun Liu protes masyarakat Bali NU dadi ajak taat prokes jk menikmati proses</br>Kengken carane Bali pang care ipidan.</br>Ulian jengah Liu generasi muda mesaing ngedengang bakat , harapan ne sing Liu pang ngidang gen Bali tetap di kenal walaupun Liu kedepane Kel Ade tantangan.</br></br>Sekebedik mulai ngenah Ade wisatawan, maturan ke pure be sing perlu nganggo perwakilan, festival mulai Ade , lomba 17 Agustus ngancan rame, gamelan di pure sube ngancan dingeh Kanti ke marga...</br>Bali nik rame ulian pariwisata be ngancan kerasa, taksu jk sinar Bali sube ngancan terpancar.</br>Rase sing percaya Bali lakar buin care ipidan.</br>Bali nik rame, Bali nik metaksu, Bali nik setate asah, asih, asuh..</br></br>A: "Liu san satuane...kira kira ape tetuek ne?"</br></br>B: "lamun irage saling rangkul sing Ade nik Maden tantangan, sebagai generasi harus saling mengisi jk memulihkan situasi"arus saling mengisi jk memulihkan situasi")
  • Literature Bersauddara Tidak Boleh Bermusuhan  + ("Sagilik-Saguluk, Salunglung-Sabayantaka, "Sagilik-Saguluk, Salunglung-Sabayantaka, Paras-Paros Sarpanaya, Saling Asah-Asih-Asuh"</br></br>Suksmanyané inggih punika iraga patut malajah mabesikan sareng anak lianan ritatkala nampi papineh taler bebaosan sane kapicayang olih anak lianan. Saluire punika,iraga mangda prasida bareng marembug, saling ingetin lan saling asih. Tur iraga patut sareng nulungin anak lianan.</br></br>Malarapan antuk orti sane sampun akéh kasambat ring radio, televisi, lan media sosial nginenin indik perang sane sampun ketah kabaos. Punika ngawit sawireh wenten konflik Rusia-Ukraina. Presiden Rusia Vladimir Putin ring tanggal 24 Februari 2022 ngicenin pawarah mangda kasayagayang operasi militer utamannyané ring Ukraina. Putin nyekenin yening Rusia lakar maang respon yening wenten pasukan asing sane nambakin pabuatne. </br>Wenten malih konflik ring warsa 2022, kawentenan seka saking Ukraina Timur sane ngwantu lan ngugu Rusia pinaka Donetsk lan Luhansk.</br></br>Sujatinné, kawéntenan perang Ukraina tur Rusia puniki sawireh Putin pinaka pemimpin saking negara Rusia ngadén pemimpin Ukraina sane nyarengin Negara Barat lan mapikenoh magabung sareng NATO. Mawinan asapunika, nyama iraga ring dura negara patut uning tekening nyama padidi nenten dados uyut. </br></br>Ring konflik punika sampun ja pastika wenten dampak sane karasayang olih krama Ukraina. Contone sakadi liu anak sané ten nyidang pesu uli jumahne, nenten ngelah pipis sawireh ten megae, alit-alité pada tusing nyidayang masekolah indik situasi mangkin. Dija-dija bek ada ledakan, ngae jejeh anak sane ngoyong ditu. akeh wenten anaké sane dados korban jiwa. </br></br>Ento mawinan krama saking Ukraina cenik kelih,tua bajang ngarasayang dampak sané nenten patut tur ngae rugi ring soang-soang ragane. Raris, wenten masih pengungsi sane masebar ring negara-negara lianan. Indonesia pinaka negara sane dados genah antuk pengungsian punika. Akeh pisan pengungsi sane kasebar ring makudang-kudang negara.</br></br>Indonesia mrasidayang ngicenin wantuan marep ring tragedi konflik utawi para nyama joh iraga ring Ukraina. Sapunapi utsaha sané dados iraga icenin? Indonesia puniki madue makudang-kudang genah lan sumber pangan sane becik tur luih kawentenannyane. </br>Utsaha sané dados kalaksanayang antuk sameton Ukraina yadiastun akéh pabinayané sakdi adat istiadat, tradisi, lan basa nanging ring Indonesia ngautamanin rasa saling asah, asih, asuh antuk nulungin sameton utawi nyama Ukraina.</br>Manut ring panampen titiang mangkin indik pengungsi saking Ukraina sane jagi ngungsi ka Indonesia patut katerima.</br></br>Santukan iraga sakadi manusa patut saling tulungin pateh sekadi lengkara sane sampun titiang icenin i wawu. Iraga patut ngelah rasa welas asih majeng ring anak lianan.</br>Ring pengungsian, sampun sepatutnyane iraga pinaka yowana patut melajah sareng-sareng. Sapatutne mangda iraga sareng sami saling welas asih lan tan demit teken kawikanan sane iraga gelahang. Iraga dados metaken utawi ngawedarang kawikanan iraga sareng lianan yadiastun mabinayan pisan sareng negara Ukraina.</br></br>Apang bisa idup saling asah, asih, lan asuh tusing dadi mamusuh. Tusing dadi maiyegan. Saling asah artinne malajah bareng-bareng, saling asih artinne sayang ajak nyama. Lan asuh artinne rungu teken nyama.</br></br>Pengungsi Ukraina punika patut wantu sakadi genah sane becik, wenten. Genah antuk pengungsi, genah-genah sane kaungsi olih para pengungsi punika prasida sampun wenten pangan, kinum mangda pengungsi Ukraina punika molihin karahayuan. Taler,titiang nunas mangda nyama iraga makadadua puniki enggalang balik manyama sakadi sampun. Punika sané nyihnayang yening nyama punika nenten dados majelo-kelo maiyegan. Krana ngae rasa manyama iraga ilang tur padem yening iraga sesai mamusuh.lang tur padem yening iraga sesai mamusuh.)
  • Literature Pemimpin yang merakyat  + ("Sami ngajumahang pemimpin negara Indonesi"Sami ngajumahang pemimpin negara Indonesia sane dados nyahyang rakyat tur dados madué rasa rakyat rasa ngemargiang rasa rakyat, nentenengang ngamargiang lan ngayangang apa sane paling rakyat nenten. Sami taler ngajumahang pemimpin Negara Indonesia ring warsa 2024 tur sawetara tuah suba mangkin patut ngawisampaang masalah sane munggah ring nusa, pacangkene kemiskinan, pendidikan, perilaku Sumber Daya Manusia, lan ngalihang perkembangan populasi. Nenten matulungang, ngajumahang ngawisampaang infrastruktur, ngalihang mutu lan pamedal Sumber Daya Alam ring kabupatén kabeh ring Indonesia, ngajumahang akses mudah lan biaya kesehatan sane utama masyarakat."an biaya kesehatan sane utama masyarakat.")
  • Literature Jejeh Tulah Dadi Benyah  + ("Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nya"Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nyanan cai bisa tulah!”, kénten sané pepes tiang piragiang. Sujatiné, Lontar punika pinaka genah sarining aji. Sangkaning jejeh tulah maimbuh tuna sastra, Lontar ring Bali akéh sané nenten kauningin dagingné olih sang ngraksa. Wantah kabantenin nuju Rahina Saraswati. Ajerih manahné mukak, ajerih tulah. Bes tenget, pamuputné telas amah nget-nget. Sét-sét gréméng dados sebun bikul. Tayem tuduhan nyepil di panukub. Puniki sujatiné Tulah punika. Tulah tan ngupapira, tulah tan nguningin aji punika. Tan wénten jadma tulah sangkaning meled melajah.nten jadma tulah sangkaning meled melajah.)