UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK MID JUNE

Search by property

From BASAbaliWiki

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

Search by property

A list of all pages that have property "Page text ban" with value "Sedek majalan mulih suud mabalih ogoh-ogoh, Luh Ayu Manik lan Putu Nita makesiab nepukin truna-trunane pati purug malaib, sada gelar-gelur jejeh tur ngidih tulung. “Tulung-tulung …,” keto Wayan kraik-kraik. Ada ogoh-ogoh bisa majalan. Awakne gede ganggas lan makaput aji plastik, gabus, lan botol plastik. Prajani Luh Ayu Manik inget teken solah I Wayan ajak I Made ane ngentungang luu sisan ngae ogoh-ogoh ke tlabahe tuni semengan.". Since there have been only a few results, also nearby values are displayed.

Showing below up to 26 results starting with #1.

View (previous 50 | next 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500)


    

List of results

  • Gayus Tambunan  + (“Andai ku Gayus Tambunan, yang bisa pergi “Andai ku Gayus Tambunan, yang bisa pergi ke Bali.” Ene kutipan lagu majudul Gayus Tambunan ane taen viral warsa ane pidan. Ane tonden nawang nyen ento Gayus Tambunan, tiang lakar nyatuaang bedik. Gayus Tambunan ento adan mantan PNS Direktorat Jenderal Pajak. Ia ngelah kasugihan miliaran. Tusing ada anak lakar percaya PNS ngidang sugih keto. Bawak satua, ia majuk dipidana 20 tahun penjara ulian dadi mafia pajak. Lantas apa ane dadi plajahin uli kasus ene? Pemerintah, pejabat, I raga ajak makejang, harus jujur. Tusing dadi korupsi, tusing dadi ngrugiang anak len. Ingat karma pala. Kasugihan ento tusing ja lakar aba mati.. Kasugihan ento tusing ja lakar aba mati.)
  • Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali  + (“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Di“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?”</br>Om Swastiastu;</br>Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami.</br>Bali wantah silih tunggil destinasi wisata sané kasenengin olih wisatawan domestik miwah mancanegara. Nanging, kawéntenan krama lokal miwah wisatawan sané akéh ring propinsi puniki ngawinang akéh pisan sampah. Indiké punika ngawinang Bali dados ikon pariwisata Indonésia sané nénten kaunggahang ring peringkat pariwisata dunia. Limbah punika wantah silih tunggil pikobet sané patut kauratiang, ngawit saking kawéntenan sampah ring tukad sané ngungsi ka segara ngantos sampah sané ngusak margi-margi ring nusa déwa. Sané dados pikobet, akéhan sampah punika marupa plastik sané méweh pisan karusak.</br>Pengaptin titiange majeng ring calon menggala Bali sane kapilih ring Pemilu 2024 niki, sumangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margi agung.</br>Ainggih, wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti</br>Om Shanti Shanti Shanti Omuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om)
  • Das Magrudugan ka Renon Ulian Pesan Whatsapp  + (“De pati ngugu munyin nak luh, apa buin ye“De pati ngugu munyin nak luh, apa buin yen suba tawang anake luh ento Bigos alias Biang gosip! Jek aluhange ngadukang satua biasa isinine masako, saos tiram, tetelan sampi, jeg pragat suba satuane amen kenehne. Jek mantaaap!! ”</br></br>“Men nyen gugu? Muani ane bibihne lamis mamanis-manis? Menebar janji pada berbagai hati. Ento aengan buin aduk-adukanne, antara munyin gumi teken munyin di ipian.”</br></br></br>Mimiih yen terus ane kene-kene uyutang, kanti buin telung tiban, tileh gen lakar unduk kekene bakat rebatang, sing ada kemajuan pragat majalan di tempat. Apa bakat? </br>Sujatine luh muani patuh dogen. Buinne suba uling makelo ngenah utsaha emansipasi wanita, saling menguatkan sesama perempuan. Di jamanne jani, jaman Revolusi 4.0, buih keren sajan judul jamanne oo? Jani nak suba malenan. </br>Yen pidan saja, mare ningeh satua bedik, ibu-ibu di jinenge uyut pakrimik nyambatang kurnan ne i anu, nak kekene nak keketo. </br>Jani kalingan nuturang pisaga, dadi petek ibu-ibu ane enu ngelah galah ngarambang pajakanan anak lenan. </br>Be liu sajan jani kasengguh wanita karir, wanita multi-peran, ada ane dueg ngadasin umah sambilanga ngarawat pianak ngayahin kurnan awaian, ada ane mulih magae lantas nyalinang panak pampers, ada ane sing bisa nyakan ulian magae sakewala tatas baan nyediayang darang nasi anggon pianak kurnan. </br>Jamanne maju, anake luh nak milu masih maju. Yadiastun nu demen magosip bedik-bedik. Heheee</br></br></br>Yen nyambatang gumin digital, jani suba patutne anak luh turut andil. Di subane nak luh sayan ngarasayang pendidikan tinggi, ditu sinah revolusi sujati. </br>Yen satuaang pengalaman gelahe, dugas minggune suba liwat, ada pesan lanjutan, kene munyin pesanne: “Vaksinasi gratis untuk umum di Narigraha Renon, tidak ada syarat apapun, usia di atas 18-60 th, cukup bawa KTP (khusus Bali), tidak perlu surat pengantar apapun, buka setiap hari pk.08.00-14.00 Wita, Minggu dan tanggal merah libur.” </br></br>Suud maca pesan, mategtegan malu gelahe akejep, ngingetang anjuran pemerintah paundukan Hoax. </br>Asanange timpal-timpal di WAG (WhatsApp Group) mare sajan nyambatang pendaftaran melalui kelurahan ke faskes terdekat, dadi sagetan jani ada di Renon. </br>Tegarang telusurin malu neh: </br>1. Berpikir Kritis; sing cocok infone ene. Nak tundene daftar melalui kelurahan. Masak nyen jani bebas? </br>2. Pastikan Sumber Berita; Yadiastun maan info uling timpal, sakewala sing misi tautan resmi, ane nerima masi sing tatas nawang nyen ngirimang paling malu. Beeh olah-olahan dogen suba ene. </br>3. Cek Berita ke Teman/Petugas Terkait; Ajake lelima timpal gelahe dadi nakes lantas buin abesik magae di kantor pemerintah ngorahaang beritane tusing beneh, tatas suba pelih beritane. </br>4. Saring sebelum Sharing; Yen suba tawang Hoax, ngudiang buin ne kekene tekedang ke timpale lan nyamanne makejang. </br></br>Dong aget gelahe cek dan ricek malu, yen sing nrudut anake bakat ajakin vaksin nganti ke Renon. Lautan neked ditu tundene mulih ulian tuara ada jadwal vaksin. Miiih Dewa Ratu aidupan lakar sambate gelahe. Ngelek-ngelekin dogen. </br>Sing perlu suba misi sharing, sakewala simpen malu kejep pang ada binsep tuturang sambil arisan di banjar. Pang nadak dadi Pahlawan Cyber gelahe. Khekhekhee..</br></br></br>Asapunika majeng ring para semeton titiang makesami, utamannyane para istri. Yening dados titiang mapinunasan, ngiring sareng-sareng ngimpasin Infodemi, utawi disinformasi majeng pandemi. </br>Pateh taler ngawit arah-arahan lianan, mangda nenten gelisan panik raris nyebarang informasi sane nenten kauningin kasujatiannyane. </br>Sampun becik sakadi mangkin teknologi maliha akses informasi ring sawewengkon jagat, dumadak prasida kagambel anggen pratimba ngamargiang urip sararahina, mangda dados sarana iraga sareng sami nganikain alit-alite, dadosang paplajahan mangda sinah iraga sami para istri sayan mawas diri. </br></br>Ngiring malajah sareng-sareng, ngiring luihang ragane manados anak istri.ngiring luihang ragane manados anak istri.)
  • Literature Seniman Ento Tusing Taen Ningalin Gumi  + (“Dini Bli mangantosan, suba majanji matemu“Dini Bli mangantosan, suba majanji matemu di jalan. Ka umah adine Bli tusing bani…”</br>Ene kutipan gendingan Bali karya musisi tuna netra mapesengan De A lot. Sing madaya gendingan luung care kene katulis olih anak ane ngelah kekurangan. Yen tolih jani, asane tusing ada musisi disabilitas ane maan kesempatan untuk tampil mempromosikan karyan nyane. Nah, di lomba wikithon ene, tiang makita ngemaang usul ka bapak/ibu yen saget mani terpilih dadi pemerintah, sediakan ruang untuk seniman-seniman disabilitas bisa tampil salanturne gaenang festival, parade, utawi event lianan apang ditu seniman-seniman disabilitas kupah. Tampil maan, pangupa jiwa masih maan.pah. Tampil maan, pangupa jiwa masih maan.)
  • Langsare Longsor  + (“Harapan seger ade nanging matine be pasti“Harapan seger ade nanging matine be pasti” liu keto ngerengkeng para peternak celenge di kecamatan Kubutambahan kabupaten Buleleng. Pakrimike ento sing ade len ulian liu celeng-celenge ane ubuha telah mati nadaksara di Buleleng.</br>Nyen sing nawang gumi Bulelenge ane terkenal ngelah iklim tropis lan bahasannyane jabag lan kasar, ulian cuacanne tis liu nyama bulelenge ane nongos di pedesaan ngubuh celeng, ada ane ngelah peternakan lan ade masi ane ngubuh tuah anggona sambilan persiapan tampaha di rainan galungane.</br>Dugase ene jeg liu gati celeng-celenge ane mati nadak di Buleleng, ento ngaranaang nyamane ane ngubuh celeng inguh lan ngoraang kapok maubuh-ubuan ulian kerugiane gede gati, apabuin mamaan celenge hargane jek ngamaelang dogen nanging be celenge ngamudahang ulian virus kolerane. Nyama bulelenge ane ngubuh celeng sekala besar ngerengkeng ngangken kenyel nanem bangken celeng ulian bes liunne, lenan teken ento virus kolerane penyebarane sing pandang bulu nyak celeng Bali, lendris, miwah jenis celeng ane len-lenan makejang mati. Sebaran data celenge ane kena Virus Kolera di kecamatan Kubutambahan Kabupaten Buleleng inggih punika:</br>1. Desa Bila liun celenge ane mati 1.300 ukud</br>2.Desa Bulian liun celenge ane mati 350 ukud</br>3.Desa Tajun liun celenge ane mati nika 450 ukud</br>4.Desa Pakisan liun celenge ane mati 300 ukud</br></br>Yen keneh-kenehang jek pedalem sajaan nyamane ane ngubuh celeng, dot mautsaha nanging rugi katepukin. Manut titian solusi sane patut anggon nepasin masalahe ento inggih punika:</br>Pamerintahe perlu ngemantau pendistribusian pakan ternake ane beredar di Bali khususne Buleleng, krana liu ada isu ada oknum ane ngalih kauntungan gede ulian ngoplos pakan ternak. Yen isune ento seken ada pastine ento masi ane ngeranaang celenge kene gering.</br>Pamerintah patut mengintensifkan PPl inggian ring kecamatan utawi tingkat desa, yening kramane ade pikobet ngenenin peternakan miwah sane lianan elah masadu lan ngalih solusinnyane</br>Kramane patut nyaga kabersihan kandang, yening kandang sube bersih jug sube pasti ubuh-ubuhane idongan kene gering</br>Vitamin masi patut anggen nyaga kesehatan celeng sane kaubuh,lianan teken ento soroh ubad minakadi vaksin sandang patut kadistribusiang masal ring kramane ane ngubuh celeng.</br>Yening ento prasida kamargiang jeg pasti gering celenge prasida katepasin, yen sing ulian iraga ane ngelah nyet nyelamatang celenge nyen buin? Takutne manian sedekan tumpek kandang sing ade anak ane mantenin celeng terus yen manian ngelah upacara ane nganggon baktian be guling lakar dija ngalih? aruhh langsare longsor.lakar dija ngalih? aruhh langsare longsor.)
  • -  + (“ICAL NE BUDAYA BALI” Budaya inggih punik“ICAL NE BUDAYA BALI”</br></br>Budaya inggih punika gagasan,kebiasaan lan perilaku sosial sekelompok masyarakat sane di wariskan uli generasi ke generasi. Lan sebuah kebiasaan ento bisa ilang/malah sengaja kali na seiring berubah sosial sane terjadi</br></br>Di Bali,lan daerah lenan pada umum ne,budaya,gotong royong lan bareng-bareng suba mulai luntur seiring ne perilaku masyarakat sane cenderung teken individualistik.</br>Perilaku individualistik ento masih milu ngelah andil dalam menggerus permainan tradisional anak-anak.</br>Pidan,ada megoak-goakan,engkeb-engkeban,gangsing lan permainan mekelompok len ne. Cerik-cerik e jani lebih demen didian e main game online sambilange ngumpat lawan main ane sane nyen kaden ajak a,nganggon bahasa-bahasa kasar.</br></br>Cara pertama sane bise melakukan anggon melestarikan permainan tradisional pedewekan titiang inggih punika ajak iye mengenal ajk generasi muda.Irage bise mengenalkan uli cara kegiatan-kegiatan di lingkungkan sekolah lan jalan irage ne ngoyong.</br>Sane len,apang cerik”e dmeen lan tertarik,cara baikne irage mengenalkan permainan tradisional dgn cara sane lebih menarik. Semisalne inggih punika dengan Ngadaang lomba tentang permainan tradisionaladaang lomba tentang permainan tradisional)
  • Literature Kapurwan Parinama Desa Kapal  + (“KAPURWAN PARINAMA DESA KAPAL RING KECAMAT“KAPURWAN PARINAMA DESA KAPAL RING KECAMATAN MENGWI, KABUPATEN BADUNG”</br></br>Desa Kapal inggih punika silih tunggil genah sane marupa desa adat miwah kelurahan, sane wenten ring Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung. Desa Kapal ngranjing ring desa argowisata Kabupaten Badung, taler madue tetamian marupa cagar budaya inggih punika Pura Kahyangan Jagat Purusadha miwah Pura Kahyangan Jagat Dhalem Bangun Sakti. Tios ring punika, Desa Kapal madue tradisi Siat Tipat Bantal utawi Aci Tabuh Rah Pangangon sane sampun kaloktah ngantos ka dura negara, sane kalaksanayang nyabran warsa ring Purnama Sasih Kapat. Tradisine puniki sampun kadadosang sasolahan marupa igel-igelan, inggih punika igelan Rejang Aci Rah Pangangon, Pendet Tipat Bantal, Baris Magpag Yéh miwah Legong Manik Galih. </br>Kawentenan kauripan krama Desa Kapal akeh pisan, nenten ja wenten krama wed kemanten. Kawentenan Desa Kapal taler nenten ja ring galahe sane mangkin kemanten, sakewanten sampun wenten ring galah duke riin. Kawentenane puniki ngawinang wastan desa utawi genah punika mauwah. Riantukan kapurwan miwah katattwan utawi pangapti sane wenten ring sapanjang pamargin Desa Kapal puniki. </br>Indik parinama Desa Kapal ngawit saking carita Kentele Jagat Gelgel. Indike puniki ring genah Desa Kapale mangkin kari marupa sagara jimbar sane durung dados genah, miwah durung matunggalan sareng Pulo Jawi. Sane ngawinang asapunika wantah awu saking Ida Bhatari Manik Galih sané kalarung ring tengahing sagarane olih KI Arya Demang Copong nganggen jung sane mawasta Jong Biru saking Jagat Purusadha. Kasuen-suen genahe puniki kentel dados genah saking awu Ida Bhatari Manik Galih. Raris kelem jung saking KI Arya Demang Copong, ngawinang genahe punika mawasta Desa Jong Karem lan kalinggihang parahyangan Jagat Gelgel. Indike puniki kawedar ring Pustaka Lontar Purana Dewa Bangsul Pura Kahyangan Jagat Purusadha. Parinama ri sajroning Widya Suksma wastan Desa Jong Karem puniki mapaiketan ri sajroning kapurwan genah saking purana sane wenten.</br>Raris parinama Desa Jong Karem mauwah malih, indike puniki wenten ring Pustaka Lontar Kundalini Tattwa lembar 13.b (tigang welas) puniki dagingnyane : “..., hana ta paksi maliwis ngarania, wit sangkyeng pradesa Kanangdyah, mambur satiba para, samantara dhateng ing pradesa Sama Tengah, nga, Mengwi, ri enjingnia, manih mambur, tiba pwa hoyeng nista mandhalaning kahyangan Dhalem Bangun Sakti ing pradesa Jong Karem, pan hlarnia kaempal, duking mangkana ginentosaken haran Desa Jong Karem ika, inaranan Kaempal, ri kaswenia, kaloktah kadinatah Pradesa Kapal, mangkana tattwania nguni. ...”. Artosnyane : “...Kasinahannyane wenten paksi belibis wastanyane, witnyane saking Desa Kunangdyah, miber nenten wénten tetujon, raris neked paksi belibise puniki ring Desa Sama Tengah (mangkin desane puniki mawasta Desa Mengwi), raris benjangnyane paksine niki mawali miber miwah tedun ring Jaba Pura Dhalem Bangun Sakti ring Desa Jong Karem, riantukan paksa utawi kampidnyane kakanin kadi lung, raris ngawit saking i rika Désa Jong Karem puniki magentos dados Desa Kaempal, raris salanturnyane magentos malih dados Desa Kapal. Asapuniki carita sane wenten ring galah duke riin...”. Magentos wastan Desa Jong Karem manados Desa Kaempal manut saking Pustaka Lontar Kundalini Tattwa, puniki ring warsa Isaka 1311 (siu tigangatus solas) utawi warsa 1389 (siu tigangatus ulung dasa sia) Masehi.</br>Indik magentos malih wastan Desa Kaempal manados Desa Kapal wenten ring Pustaka Lontar Babad Manik Keling puniki dagingnyane : “...,wonging Kalingga ika dahat honeng myara Kapal, duking mangkana ikang swanagareng Jong Karem teki, inaranan Kapal, ...”. Artosnyane : “...Para jana Kalinggane seneng pisan mretenin kuda utawi jaran, ngawit saking i rika Desa Jong Karem mauwah dados Desa Kaphal (Kaphal punika masuksma kuda utawi jaran)...”. Pustaka Lontar Kundalini Tattwa miwah Pustaka Lontar Babad Manik Keling pateh-pateh ngawedarang indik mauwah Desa Jong Karem dados Desa Kapal, yadiastun punika tios pamargin kapurwane punika, sakewanten pateh-pateh ring Abad 14 (pat welas) Masehi. Indike puniki raris sane kawedar ring Pustaka Lontar Kundalini Tattwa miwah Pustaka Lontar Babad Manik Keling. Parinama ri sajroning Widya Suksma wastan Desa Jong Karem dados Desa Kaempal, pamuputnyane raris kagentosin dados Desa Kapal puniki mapaiketan ri sajroning kapurwan genah saking purana sane wenten miwah katattwan lan pangaptin sane wenten ri sajroning pustaka punika.</br>Saseleh indik mauwah ri sajroning parinama Desa Kapal, patut ketelebin malih, riantukan Desa Kapal puniki akeh madue tetamian marupa pustaka lontar, prasasti, parahyangan, miwah sane tiosan. Pikolih saking nyelehin indik pamargi parinama Desa Kapal puniki, sida ngendag pikayunan para jana Baline utamanyane para Jana Desa Kapal, riantukan sapanjang galahe Desa Kapal madue kapurwan sane adi luhung, sane patut katincapang ring galah riwekasan.ne patut katincapang ring galah riwekasan.)
  • Literature sampah berarakan di jalan  + (“Ketika saya tinggal di sana (Bali, red), “Ketika saya tinggal di sana (Bali, red), saya selalu pergi dan pulang dari pusat kebugaran sambil olahraga lari. Saya lihat jalan-jalan berdebu dengan sampah berserakan di sana-sini. Jalan-jalan itu tidak terurus. Saya kira orang-orang Bali kurang begitu peduli dengan sampah. Saya kira itu bukan prioritas mereka.”</br></br>Itu pernyataan Craig Smith, seorang turis Amerika yang belum lama ini berkunjung ke Bali. Ia memprihatinkan betapa kotornya jalan-jalan di Denpasar, Bali. Pria berusia 56 tahun yang gemar keliling dunia ini mengatakan, popularitas Bali sebagai tujuan wisata bisa anjlok bila masalah sampah tidak tertangani dengan baik. Ia terutama mengeluhkan sampah plastik, yang tidak mudah terdekomposisi dan merusak lingkungan.</br></br>Partisipasi Warga, sejumlah warga Bali terlibat dalam upaya tanggulangi sampah di sungai (Dokumentasi Sungai Watch)</br>Partisipasi Warga, sejumlah warga Bali terlibat dalam upaya tanggulangi sampah di sungai (Dokumentasi Sungai Watch)</br></br>Smith hanyalah satu dari banyak turis asing yang memprihatinkan masalah sampah di Bali. Sejumlah media besar – termasuk The Guardian, CNN, dan National Geographic – belakangan ini sering menyorot bagaimana turis-turis asing mengeluhkan masalah sampah, dan betapa Bali kesulitan menanggulangi sampah. Sampai-sampai tak sedikit wisatawan yang menyebut Bali sebagai “the Island of Trash”.</br></br>Media-media asing itu menggambarkan, pantai-pantai terkenal di Bali seperti Kuta, Seminyak dan Legian, hampir setiap hari dipenuhi sampah. Padahal pantai adalah daya tarik utama pariwisata.</br></br>Masyarakat Indonesia, khususnya Bali, sebelumnya sempat bangga karena pulau itu sempat menduduki posisi nomor satu tujuan wisata dunia dalam daftar Traveler Choice Award versi Trip Advisor pada 2021. Namun, pada tahun ini, sama sekali tersingkir dalam daftar 10 besar itu. London, yang sempat digeser Bali pada 2021, tahun ini kembali ke posisi puncak seperti tahun 2020.mbali ke posisi puncak seperti tahun 2020.)
  • Padi Mabulu  + (“Mang Payu bareng ka carik?” “Payu Pa.” K“Mang Payu bareng ka carik?”</br> “Payu Pa.” Komang Subagia enggal-enggal bangun. Ia meled nawang kenken anake manyi krana ane tepukina pepesan anak ngetig padi dogen. Bapane ngorahang ngelah sekeha manyi lakar manyi di Redite jani. Ia ngencolang marengin bapane ajak sekeha manyine. Bapane ngaba sanan lan ngaba anggapan. Tepukina padine ada ane sedeng embud ada masi ane sedeng masawang gading. Kedis kecitrunge mamunyi di duur padine. Di dulun carike tepukina canggah cucuk tongos ngaturang banten nuju ka carike. </br> “Pa dija manyi?” Komang Subagia matakon sambilanga ningalin yeh di jelinjinge ening-maklening. Tusing ada puekne mirib baan sabilang awuku subake inget mersihin utawi munduhang sakancan ane ngempetin. </br> “Ditu di Subak ba daja. Ditu enu ada padi Bali ane tajuka. Yen di subake dini, suba padi lenan teken padi Bali. Padi Baline mula makeloan masane lakar mabuah sahihang teken padine ene. Sakewala, rasan baesne melah gati.”</br> “Yen, apang enggalan maan asil padi buka kene tajuk, Pa?”</br> “Beneh gati. Sakewala, apang tetep ada padi Bali idup di Bali. Apang ada inget-ingetang manian.” </br> Di kubu-kubune ane liwatina ada tepukina tengala, gau, lan sampi ane kroncongne mamunyi buka saling sahutin ajak kroncong sampi lenan. Komang Subagia ngelah keneh ngubuh sampi. “Pa, dadi tiang ngubuh sampi?”</br> “Dadi, sakewala ingetang malajah. Bapa suba kakene idupe, Komang apang melahan teken Bapa. Yen tusing masuk, yen tusing seleg malajah apa lantas anggon ngamelahang idupe? Kaweruhane ento patut gelahang iraga apang ada anggon ngalih pangupa jiwa.”</br> Neked di tongos manyine, Komang Subagia buka ada di beten padine. Padine tegeh-tegeh. Bapane ngaenang embo-emboan baan punyan padi, ento emposa teken Komang Subagia. Sayan demen kenehne. Kedadang-kediding di pundukanne sambilanga ngempos embo-emboane.</br> “Melahang apang tusing labuh Mang,” Sawitran bapane ngorahin. Ia saget suba ba dauh nongos. Misi jerit-jerit, “Paaaa, dadi ada padi mabulu?”</br> Sekeha manyine ane ningehang kedek. “Sajan anak cerik, “Ento ketan gembrong adane. Jaen manis. Indayangin ajeng.”</br> Saja pesan, Komang Subagia ngepuk ketan gembronge. Ia ngrasaang ketanne manis. “Pantes demenina teken kedise,” Komang Subagia ngrimik.</br> Kanti sanja di carike, matanaine suba lakar engseb. Padine seheta, ada duang depuk lantas tegena baan sanan. Bapane enggot-enggot negen padi. Komang Subagia bareng egal-egol uli duri. Sekeha manyine ngedekin dewekne ane banyol ngilanang kenyel.</br></br>Pangawi: IBW Widiasa Kenitennang kenyel. Pangawi: IBW Widiasa Keniten)
  • Do not give up  + (“Ngujang ngadep baju? Suba liu di pekene a“Ngujang ngadep baju? Suba liu di pekene anak ngadep baju. Ngujang ngadep jukut? Bes lebian dagang jukut jani di pekene.” Keto anake ngomong dugas tiang ngorahan lakar madagang baju utawi jukut di peken. Yen tiang terus mikirin nyen lakar ane meli dagangan tiange, bisa buung tiang madagang. Tiang percaya gati yen rezeki ento suba Ida Sangh Hyang Widhi ane ngatur. Ane penting tiang terus berusaha, ngarestiti bakti majeng ring Ida Sasuunan. Di awal-awal tiang madagang nak saja bedik gati ane mablanja. Kenehe suba enduk tur kadang madalem dewek. Nanging, tiang nenten ja nyerah teken keadaan. Yadiastun klepas-klepis anake teka mablanja, tiang tetap mabukak. Yen suba Ida Batara ngemaang tiang rezeki, jeg pasti lakar ada dogen anake teka mablanja. Jani tiang suba madagang kirang langkung 7 sasih ring peken Tabanan. Tiang sampun maduwe pelanggan setia. Tokon tiange ngancan rame. Pandemi sakadi mangkin nenten ja alasan untuk menyerah.i mangkin nenten ja alasan untuk menyerah.)
  • BALI DAKI NAPI BALI MEWALI?  + (“OM SWASTYASTU” “OM AWIGHNAM ASTU NAMO SID“OM SWASTYASTU”</br>“OM AWIGHNAM ASTU NAMO SIDHAM”</br>“OM ANO BADRAH KRATAWO YANTU WISWATAH”</br></br> Inggih suksma aturang titiang majeng ring pangenter parikrama antuk galah sane kapaica ring padewekan titiang, para angga panureksa miwah calon anggota DPD Provinsi Bali sane dahat kusumayang titiang, asapunika taler para semeton pamiarsa sane dahat wangiang titiang. Sadurung titiang matur lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, riantukan sangkaning sih pasuecan Ida, ring galahe sane becik kadi mangkin titiang ping kalih Ida dane prasida mapadu wedana, gumanti ngawiletin Bali maorasi sane ngangket pikobet pemilu Bali 2024: apa pakeweh ane paling nengsek tur patut katepasin baan para calon pamimpin Bali?, dumogi wekasan pidabdab kadi asapuniki sayan limbak kawentenan ipun mawastu sida raris mangguhang Bali kertha raharja.</br></br> Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, sekadi sane sampun kauningin pulo Bali pinaka pulo seribu pura lan madue palemahan sane alep, sane katuju olih turis mancanegarane karana Bali pinaka pamongmong pariwisata ring Indonesia. Puniki mawinan akeh turise seneng malancaran ke Bali. Yadiastun pulo Bali manados genah pariwisata, punika nenten ja gatra sane utama nanging, asapunapi pakeweh-pakeweh sane mabuat pisan ring sajebag gumi Bali. Sakadi sane sampun kauningin mangkin sane kabaos aor tanpa wates turmaning aab kaliyuga puniki, yening maosang indik pikobet gumi Bali, yening selehin, akeh pisan pakeweh-pakeweh sane wenten ring gumi Bali sane prasida ngerurudang gumi Baline, sayangang pisan pakeweh sane wenten ring Bali nenten ngamolihang panepas sane sayuakti mawiguna tur ngewangun jagat Bali. </br></br>Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, yening cingak aab jagate mangkin pastika sampun mabinayan ring aab jagate duke riin, napi malih mangkin akeh pakeweh sane wenten ring Bali, pakeweh sane pinih utama rerehang panepas inggih punika kawentenan palemahan Bali sane sayan lami sayan ngancan telas kawangun antuk genah-genah pariwisata, puniki prasida mabuatang palemahan gumi baline sayan nyupitang lan sayan rered. Yening sekancan palemahan gumi baline kawangun antuk genah wisata, ring dija genah para krama, buron, miwah sane lianan sane wenten ring Bali nyalanang swadarma? Selanturnyane maosang indik palemahan sane akeh kawangun antuk genah wisata, pastika akeh swadarma kramane ane sadina-dina ngewetuang luhu plastik, puniki wantah pakeweh salanturnyane sane wenten ring Bali, kawentenan luhu ring bali wantah akidik sane nguratiang, puniki sane prasida mabuatang baya ageng, upami ipun: blabar, sungkan DBD, miwah sane lianan. Napi malih sekadi sane sampun lintang, genah luhu sane wenten ring bali utawi TPA Suwung sampun kosek antuk luhu miwah genah luhune kabasmi antuk api sane ngemedalang andus utawi polusi. Napike semeton sareng sami prasida maurip, prasida ngemargiang swadarma ring genah sane nenten becik? Pastika akeh semetone sane nenten prasida nyalanang swadarma sadina-dina ring genah sane nenten becik.</br></br></br>Inggih ida dane sareng sami sane wangiang titiang yening cutetang titiang indik pakewehe punika mangdane pamimpin Bali prasida nepasin pakewehe saluirnyane: kapertama palemahan gumi baline telas kawangun antuk genah pariwisata, kaping kalih luhu sane wenten ring Bali nenten akeh sane nguratiang. Malarapan pakeweh punika yening nenten mangkin tangiang sareng-sareng pastika sayan lami gumi Bali sayan rered, pulo sane kabaos pulo seribu pura nenten maude taksu, ical taksu ipune ring jagat Bali, saking pakewehe punika pangapti titiang teken pemimpin Bali warsa 2024 sane pacang kapilih mangda prasida nepasin pakeweh-pakewehe punika. sumangdane krama baline sami prasida ngemargiang Tri Hita Karane, karane ring pakewehe punika kaiket antuk tata titi majalaran hidup Tri Hita Karana tur Bali prasida mawali ka duke riin. </br></br>Ida dane sareng sami sane dahat wangiang titiang wantah kadi asapunika orasi sane prasida aturang titiang ring galahe sane becik kadi mangkin, mogi-mogi wenten pikenoh ipun. “ka kintamani nuju batur, rauh ring kayang numbas keranjang. Saking nuni tiang maatur-atur yening wenten iwang ampurayang” maka wesananing atur puputang titiang antuk parama santhi.</br>“OM SANTHI, SANTHI, SANTHI OM”ama santhi. “OM SANTHI, SANTHI, SANTHI OM”)
  • NGAWANGUN POLA PIKIR SANE BECIK ANTUK MAMEDIA SOSIAL SANE PATUT  + (“Om Swastiastu” Kaping ajeng ngiring ira“Om Swastiastu”</br></br> Kaping ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang pangayubagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, seantukan Ida iraga sareng sami kapicayang kerahayuan kerahajengan sekadi mangkin.</br></br> Disinformasi. Zamane sube canggih tusing ade buin anake sane ningalang informasi uling korane.</br>Mekejang jani sube ngelah ane madan HP, cenik, kelih, truna, bajang, lan sane sube tua masih ngelah HP. Ngalih informasi masih tusing patuh care zamane pidan, zaman jani colek-colek gen masih pesu sane madan informasi.</br></br> "Perkembangan Zaman," keto anake ngorahang.</br>Liu anak sane demen memace, tapi tusing liu anak sane bisa memilah informasi sane sepatutne, HOAX sube care makanan sehari-hari.</br>Lantas kengken carane anake mamedia sosial sane patut?</br>Nah, yen subane keto mai lan melajah bareng-bareng antuk menangkal sane madan disinformasi ring kehidupan sewai-wai.</br></br>Sane pertama, elingang antuk maca berita tusing setengah-setengah.</br></br>Sane kedua, yening maca berita, sing dadi sane madan memaca uling satu sumber dogen, sawireh liu anake sane demen ngai berita tidong-tidong.</br></br>Sane katiga, mamilah brita ling sumber sane terpercaya, contohnyane media sane mawasta @wikibasabali</br></br>Sane kapat utawi sane terakhir, sampunang sane madan nyebar berita SARA (Suku, Ras, Agama), pornografi, lan informasi pribadi.</br></br> Yening suba paham, pasti tusing ada biin sane madan disinformasi.</br>Inggih wantah asapunika sane</br>prasida titiang aturan, kirang langkung nunas gengrene sinampura. Titiang sineb antuk pramasanti.</br> “Om Shanti Shanti Shanti Om” pramasanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”)
  • "Gonjang Ganjing Hoax"  + (“Om Swastyastu” Dumogi iraga stata Ngemol“Om Swastyastu”</br></br>Dumogi iraga stata Ngemolihang Kerahayuan. </br></br> Ring Galahe sane becik Puniki tiang sekadi Pamilet, jagi ngaturang Carita, Pengalaman lan Penampen tiang Unduk Lampah Anak Luh Nepasin Disiinformasi.</br></br>“Apa mawinan ragane nyidang kena disinformasi? Apa ke ada carane nawang yening informasi ne ento tusing patut? Lantas apa ane nyidang anggon nepasin disinformasine ento?”</br></br></br> Ring Jaman Modern Puniki, Media social sane kautama berperan penting kaangen ngedarin berita-berita utawi informasi. Kautama ring Kalangan Remaja utawi Para Truna/Truni lan para Yowanane sane bergantung Tekening Sumber Media Sosial, inggih punika Handphone lan televisi(TV). Sapa sira sih sane ten Uning Tekening ne Maadan Handphone? Televisi(TV)? Sapa sira sih Sane demen Bersosial Media lan Update Sabian Rahina?</br>Nggih, Masyarakat Sami pasti ten luput tekening Sosial Media. Sekadi Mangkin, Ring Pandemi Puniki Akeh Pesan Masyarakat sane Bergantung tekening Handphone lan Media social. Sane Mekarya, Alit-alite sane melajah Ring Jumah, lan Sane lianan. Sekadi punika Semeton sareng sami pasti uning tekening Disinformasi utawi Hoax. </br></br> Napi nike Disinformasi? Yap, Disinformasi punika sane kaadanin Hoax. Hoax Utawi Disinformasi inggih punika berita sane bohong utawi ten patut lan Palsu, memutar balikkan Fakta, sane beredar ring media social. Sane mawinan iraga nyidang kena Hoax inggih punika iraga Aluh utawi Gampang percaya tekening berita-berita sane beredar, tanpa iraga uning tekening sapa sira sane ngedaran lan iraga ten Teliti antuk berita-berita sane kaedaran punika. Berita Hoax punika madaging basa lan bebaosan sane ngae iraga Panik utawi Cemas lan medaging Peringatan ngedarin berita-berita sane ten bernarasumber lan ten pasti berita nike patut napi ten patut antuk diedarkan.</br></br>Sekadi Pengalaman tiang menghadapi Berita Disinformasi puniki, Ten je wenten tiang madue pengalaman termakan berita Hoax, kerana tiang Teliti lan bijak antuk berita-berita sane wenten keedaran ring Media social. Akeh berita-berita ring media social sane ten patut beredar luas. Wenten sane percaya, lan ten percaya. Akeh berita-berita Hoax sane Merugikan Lan meresahkan Masyarakat Khususnya Maraknya Kasus Giveaway Online sane berujung Penipuan. </br></br>Sekadi Anak luh, Iraga sareng sami patut uning utawi nawang Napi ane nyidang kaangen nepasin disiinformasi. Penampen tiang unduk Berita Disiinformasi utawi Hoax niki Inggih punika, Lan iraga sareng sami Bijak Ngewacen lan Mirengang berita-berita sane keedaran Ring Media social. Iraga Anak Luh sane demen Nyebarin utawi ngedaran berita-berita utawi bebaosan ne Iraga ten uning Berita punika patut napi ten patut. Sekadi punika, Lan iraga melajah antuk “Meneliti Berita Sebelum Mengedarkan Berita” .Kenali Fakta ring berita-berita sane keedaran punika. Iraga Anak Luh Kautama Seorang Ibu sane demen utawi seneng berselancar ring Sosial Media. sebagai Pendidik Utama ring Keluarga, patut iraga sareng sami ngicenin Peplajahan ring Alit-alite Napi nike Bersosial Media sane patut. </br></br>Selanturnyane Ring Keedaran Disinformasi utawi Hoax punika, sepatutne iraga melaporkan yening wenten kasus-kasus Hoax utawi Disiinformasi sane beredar. Ring dije Iraga patut melaporkan kasus Punika? </br></br> Ring Media Sosial Facebook, wenten sane meadan fitur Report(Lapor) Status Lan Kategorikan informasi hoax sebagai hatespeech/harrasment/rude/threatening utawi Kategori sane lianan.</br></br> Ring Google, wenten fitur feedback melaporkan situs sane mengandung kabar utawi berita palsu.</br></br> Ring Twitter lan Instagram, wenten fitur Report Tweet melaporkan berita twit sane negative/ten patut.</br></br> Pengguna Internet/Sosial media sane lianan dados mengadukan konten negative utawi Hoax Ring Kementerian Komunikasi Lan Informatika Ring e-mail aduankonten@mail.kominfo.go.id.</br></br>Wantah Asapunika mungguing atur titiang. Dumogi Iraga sareng sami Becik Ngwacen, Mirengang lan Mengedarkan Berita Disinformasi utawi Hoax Puniki. Ngiring sareng sami Budayakan Teliti lan Kenali Fakta Berita-berita sane keedaran ring Media social. Yening Iraga Uning lan Sadar Memahami berita Hoax nike Penting, Ten wenten malih Kasus Hoax beredar Ring Media social Kedepannya. Matur Suksma Antuk Ida dane sareng sami sane sampun Ngwacen Karangan Niki. Manawita wenten Kirang Lankung antuk tiang matur, lugrayang tiang Nunas Geng rena Pangampura.</br></br>“Om Santih Santih Santih Om” Pangampura. “Om Santih Santih Santih Om”)
  • Ngolah Barang Bekas  + (“Om Swastyastu” Ring galahe sane becik sa“Om Swastyastu”</br> Ring galahe sane becik sakadi mangkin titiang pacang ngaturang orasi sane mamurda</br>”Urati ring Luu plastik Ngulati Bali Asri”.</br>Yening maosang indik kaasrian jagat Baline, sayuakti sampun kasub saking riin, sakewanten mangkin doh matiosan. Akeh pikobet sane nibenin jagate. Indayang ja uratiangyening sabehe bales rauh ka desa-desa toyane munggah, blabar ageng boya ja wantah ring kota kemanten nanging sampun nyluksuk rauh ka desa. Yening indike punika nenten wenten sane nguratiang, asapunapi kawentenan jagate ka pungkur wekas? Sinah jagat Baline nenten kariasri samaliha pikobet sane agengan pacang rauh nibenin jagat miwah sadagingipun sakadi tanah embid, blabar, polusi, toyane putek wastu sida ngawetuang pinungkan. Sampun sepatutne iraga sareng sami miara jagate miwah sadagingipun, sinalih tunggil pamargine antuk mareresik, utaminipun ngirangin ngawigunayang luu plastik kan nenten ngutang luu plastik ka telabahe sane pancang prasida ngawetuang blabar. </br>Inggih wantah kadi punika atur titiang.titiang nunas ampura yening wenten iwang. Om Shanti Shanti Shanti Omg wenten iwang. Om Shanti Shanti Shanti Om)
  • Merawat Kerukunan Umat Beragama  + (“Pentingnyane Semboyan Bhineka Tunggal IKa“Pentingnyane Semboyan Bhineka Tunggal IKa Kaanggen Ngejaga Saling Asih Ring Umat Maagama” </br></br>Indonesia inggih punika negara republik sane masemboyan "Bhineka Tunggal Ika" semboyan punika maarti yadiastun malenan nanging tileh siki. Indonesia madaging akeh suku, ras, budaya, bahasa, lan agama. ring agama wenten limang agama sane kasub ring UU Indonesia, inggih punika Islam, Kristen, Hindu, Budha, lan Konghucu. Anggen nyaga apang damai lan nenten konflik wenten makudang-kudang cara sane bisa kaange inggih punika saling toleransi sareng agama sane lianan, nenten ngejohin timpal sane maagama minoritas, nenten mapawasan agama napi sane tegehang utawi sane endepang, lan nenten nganggu timpal sane mebakti nganngen cara agama soang-soang. Sangkalan mabuat pisan nyalanang semboyan "Bhineka Tunggal Ika" ring kauripan sadina-dina dwaning antuk puniki iraga ngidang ngicalang wenten konflik ring umat beragama. sangkalan gumi ngidang saling kasih.gama. sangkalan gumi ngidang saling kasih.)
  • Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidangan Pariwisata  + (“Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidanga“Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidangan Pariwisata”</br> </br>Om Swastyastu</br> </br>Angga Panureksa sane wangiang titiang</br>Asapunika taler, semeton sareng sami sane tresnasihin titiang</br> Kaping ajeng ngiring sareng sami ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning pasuecan Ida titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mesadu ajeng ring genah lan galah sane becik kadi mangkin puniki ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Sadurung nglantur icenin titiang nyinahang angga wastan titiang Ni Komang Riska Dewi. Ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda “Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidangan Pariwisata”</br> Semeton sareng sami, Bali kepanggihin antuk keluwihan miwah keasrian jagatne sane prasida narik wisatawan mangda rauh ke Bali. Akeh genah wisata sane wenten ring Bali, nanging mangkin sampun akeh masih genah wisata sane kacemerin antuk sampah wiadin mis sawireh akeh sane ngutang sampah nenten ring genahnyane lan nenten eling teken palemahan. Yening parilaksana puniki keterusang pastika jagat Bali nenten asri malih, lan nika sane prasida ngranayang Bali nenten dados destinasi wisata sane katuju olih wisatawan mancanegara, lan olih parilaksana puniki nenten kelaksanayang tri hita karana sane wenten ring Bali. Pikobet puniki sane mewehin krama bali sawireh akeh krama sane state ngaptiang pikolihnyane saking pariwisata. Saking pikobet puniki, titiang ngaptiang majeng ring semeton sareng sami mangda nguratiang mis lan palemahan duene, titiang ngaptiang para pemimpin Bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 mangda nguratiang indik mis utawi luwu sane wenten ring Bali. Pemimpin Bali keaptiang mangda prasida ngicenin solusi ring pikobet mis puniki lan prasida ngicen conto indik utsaha nyaga palemahan mangda prasida katulad olih krama Bali sane lianan.</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang ring galah sane becik puniki. Dumogi napi sane aturang titiang prasida keresepang tur kelaksanayang. Peed prada yening wenten atur titiang sane nenten manut ring arse titiang nunas geng rena pengampura. Sineb titiang antuk paramasanti..</br> </br>Om Santih, Santih, Santih Omramasanti.. Om Santih, Santih, Santih Om)
  • Menang Magandong  + (“Selamat kepada saudara Cenk Sing Taen Mak“Selamat kepada saudara Cenk Sing Taen Makonceng sudah menjadi juara dalam turnamen Ceki Nasional, dari Bapak Blong Lengar Nyablar.” Taen nepuk baliho selamat cara kene, Nyama? Pejabat-pejabate berebut masang ucapan selamat ke atlet-atlet ane berhasil dadi juara. Foto pejabate gede sajan hampir setengah baliho, foto atlet ane dadi juara cenik ketiprit misi urem. Yen dadi idih tiang teken Bapak Ibu pejabat, eda pesan buin masang baliho cara kene. Nelah-nelahang anggaran dogen. Yen seken makeneh ngemaang selamat, eda misi masang foto pribadi. Foto atlet ane menang dogen nake pajang. Bapak, Ibu kan sing milu bertanding. Adi juari sajan milu magandong?ertanding. Adi juari sajan milu magandong?)
  • Literature Benyah Nakutin Tulah  + (“Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nya“Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nyanan cai bisa tulah!”, kenten sane pepes tiang piragiang. Sujatine, Lontar punika pinaka genah sarining aji. Sangkaning jejeh tulah maimbuh tuna sastra, Lontar ring Bali akeh sane nenten kauningin dagingne olih sang ngraksa. Wantah kabantenin nuju Rahina Saraswati. Ajerih manahne mukak, ajerih tulah. Bes tenget, pamuputne telas amah nget-nget. Set-set gremeng dados sebun bikul. Tayem tuduhan nyepil di panukub. Puniki sujatine Tulah punika. Tulah tan ngupapira, tulah tan nguningin aji punika. Tan wenten jadma tulah sangkaning meled melajah.nten jadma tulah sangkaning meled melajah.)
  • TUMBAL RARE  + (“Tumbal Rare” maarti rare ane dadiang tumb“Tumbal Rare” maarti rare ane dadiang tumbal utawi aturan. Istilah ene tusing ja anggone mala di niskala dogen, dadi masih anggon di sekala. Cerik-cerik ane tusing ada ngrunguang muah tusing masekolah. Ada tongos anak cerik ane tusing ngelah nyen-nyen muah tuara, yen parajana lakar orahin ngitungang tusing ja cager makejang, sepatutne pemerintahe tedun nelokin cerik-cerik ane kahanane buka keto apang pemerintah masih uning napi sepatutne kamargiang apang cerik-cerike ane kahanane buka keto, tusing ja bingung kemu mai. Yen suba cerik-cerik konyang patuh maan pendidikan ane luung, nak luung masih lakar tepuk kahanan gumine buin pidan.sih lakar tepuk kahanan gumine buin pidan.)
  • Literature BASAbali wiki dapat mendorong andan untuk berpartisipasi dalam isu-isu sipil?  + (• Manut ring manah tityang patfrom BasaBal• Manut ring manah tityang patfrom BasaBali Wiki niki becik pisan anggen mgicenin dampak positif lan perhatian teken isu-isu sipil ring lingkungan. Platfrom niki sampun akeh kauningin ring krama Bali. Platfrom niki mresidang diakses ring 80 negara, indik ento ngidang ngicenin peluang untuk tityang lan krama sareng sami antuk berpartisipasi ring isu-isu sipil. </br></br>Manut ring manah tityang cara sane patut anggen ngemedalin semangat krama antuk mendorong isi-isi sipil ring platfrom BasaBali Wiki inggih punika ngaryanin kegiatan seminar utawi dharma wacana ring desa magde platfrom niki akeh sane uning . Akeh krama lingsir nenten bise ngangen teknologi lan akeh teruna- teruni nenten uning inovasi anyar. Yening ngaryanin seminar utawi dharmawacana ring desa-desa mangde platfrom niki akeh sane uning, mangde ngicenin dampak positif lan mendorong partisipasi ring isu-isu sipil. </br></br>Harapan titiang untuk BASAbali wiki selalu konsisiten ring ngewangun karya sane lebih becik lan lebihh luar biasa ring pengunaan bahasa bali, lan state membudayakan Bahasa bali ring era globalisasi nikiakan Bahasa bali ring era globalisasi niki)
  • BASAbali Wiki Opinion  + (�Om Swastyastu, tiang mewasta Ni Putu Inta�Om Swastyastu, tiang mewasta Ni Putu Intan Nursanti Sanjaya, tiang masekolah ring Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar. Menurut tiang, genah BASAbali Wiki puniki nyidang mendorong iraga untuk milu berpartisipasi dalam isu-isu sipil sane beredar ring masyarakat. Adane genah niki ngae iraga aluh nawang napi sane terjadi ring lingkungan sekitar. Ring genah niki, iraga dados mase menuangkan iden lan kreatifitas iragane sane nyidang kacingak olih masyarakat. Contohnyane, BASAbali Wiki puniki mangking membebaskan iraga untuk sareng berkomentar lan berpendapat indikan kengken iraga bise perpartisipasi antuk isu isu sipil sane beredar. Sawireh raga bise nawang kenken sudut pandang pendapat nak sane lianan. Akeh orti sane ade ring riki, sara kesenian, olahraga, lan sane lianan. Wenten telung bahasa sane dados iraga pilih. Bahasa punika minakadi bahasa Bali, bahasa Indonesia, lan bahasa Inggris. Sawireh kenten, ten nak bali gen sane nyidang nganggon utawi maca, nanging nak sane diluar bali utawi manca negara mase nyidang. Len ken ento, wenten fitur sane lianan, contohnyane fitur kamus. Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang. sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.)
  • STT Putra Perkanthi Ngortang Bale Banjar Sareng Bli Gede  + (📌[BASAbali Wiki-Wikithon Partisipasi Publi📌[BASAbali Wiki-Wikithon Partisipasi Publik]📌</br></br>Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang (nama peserta) sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. Sapuniki idé kréatif sané katur manut pabligbagan ring video:</br></br>Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai. Antuk krama istri sampunan jejeh, sampunan elek ke bale banjar, santukan bale banjar nike gelah masyarakat umum, gelah iraga sareng sami.</br></br>Majeng ring semeton istri, ngiring sareng-sareng berperan rikala memanfaatkan bale banjar puniki. Sekadi latian nari lan mekidung angge kegiatan upacara agama, latian senam/zumba PKK, bersih-bersih ring wewidangan banjar, , mapupul antuk arisan, kegiatan melajah mengolah sampah rumah tangga, lan majejaitan. Mangdane wenten keseimbangan antuk lanang istri rikalaning pemanfaatan bale banjar puniki.</br></br>Akeh sepatutnyane kegiatan sane presida kelaksanayang ring bale banjar. Lamun keto, ngiring semeton istri maka sami iraga mapupul ring Bale Banjar apang bale banjar iraga khusus nyane ring bali niki tetap eksis silih sinunggil ruang publik sane ramah tur ajer majeng ring masyarakat umum termasuk untuk krama istri.</br></br>Gegiras Luh Luih!</br></br>@wikibasabali</br>@luhayumanikmas</br>@echalaksmi</br></br>#basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi #sttputraperkanthi</br>#pengabetan #baharaksi #sttputraperkanthi #pengabetan #baha)
  • Bale Banjar Pinaka Genah Ngewangun Kreativitas Antuk Anak Istri  + (📌[BASAbali Wiki-Wikithon Partisipasi Publi📌[BASAbali Wiki-Wikithon Partisipasi Publik]📌</br></br>Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang (nama peserta) sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. Sapuniki idé kréatif sané katur manut pabligbagan ring video:</br></br>Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai. Antuk krama istri sampunan jejeh, sampunan elek ke bale banjar, santukan bale banjar nike gelah masyarakat umum, gelah iraga sareng sami.</br></br>Majeng ring semeton istri, ngiring sareng-sareng berperan rikala memanfaatkan bale banjar puniki. Sekadi latian nari lan mekidung angge kegiatan upacara agama, latian senam/zumba PKK, bersih-bersih ring wewidangan banjar, , mapupul antuk arisan, kegiatan melajah mengolah sampah rumah tangga, lan majejaitan. Mangdane wenten keseimbangan antuk lanang istri rikalaning pemanfaatan bale banjar puniki.</br></br>Akeh sepatutnyane kegiatan sane presida kelaksanayang ring bale banjar. Lamun keto, ngiring semeton istri maka sami iraga mapupul ring Bale Banjar apang bale banjar iraga khusus nyane ring bali niki tetap eksis silih sinunggil ruang publik sane ramah tur ajer majeng ring masyarakat umum termasuk untuk krama istri.</br></br>Gegiras Luh Luih!</br></br>@wikibasabali</br>@luhayumanikmas</br>@echalaksmi</br></br>#basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi #sttputraperkanthi</br>#pengabetan #baharaksi #sttputraperkanthi #pengabetan #baha)
  • Bale Banjar Dados Genah Sane Becik Antuk Ngaryanin Kegiatan  + (📌[BASAbali Wiki-Wikithon Partisipasi Publi📌[BASAbali Wiki-Wikithon Partisipasi Publik]📌</br></br>Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang (nama peserta) sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. Sapuniki idé kréatif sané katur manut pabligbagan ring video:</br></br>Bale Banjar punika wantah silih sinunggil genah krama banjar antuk mapupul sekadi ngalaksanayang parum, ngayah, ngaryanin kreativitas/ogoh-ogoh, lan genah ngelaksanayang kegiatan sewai-wai. Antuk krama istri sampunan jejeh, sampunan elek ke bale banjar, santukan bale banjar nike gelah masyarakat umum, gelah iraga sareng sami.</br></br>Majeng ring semeton istri, ngiring sareng-sareng berperan rikala memanfaatkan bale banjar puniki. Sekadi latian nari lan mekidung angge kegiatan upacara agama, latian senam/zumba PKK, bersih-bersih ring wewidangan banjar, , mapupul antuk arisan, kegiatan melajah mengolah sampah rumah tangga, lan majejaitan. Mangdane wenten keseimbangan antuk lanang istri rikalaning pemanfaatan bale banjar puniki.</br></br>Akeh sepatutnyane kegiatan sane presida kelaksanayang ring bale banjar. Lamun keto, ngiring semeton istri maka sami iraga mapupul ring Bale Banjar apang bale banjar iraga khusus nyane ring bali niki tetap eksis silih sinunggil ruang publik sane ramah tur ajer majeng ring masyarakat umum termasuk untuk krama istri.</br></br>Gegiras Luh Luih!</br></br>@wikibasabali</br>@luhayumanikmas</br>@echalaksmi</br></br>#basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi #sttputraperkanthi</br>#pengabetan #baharaksi #sttputraperkanthi #pengabetan #baha)
  • Taksuning Budaya Bali  + (🔥TAKSUNING BUDAYA BALI🔥 Rahajeng semeton 🔥TAKSUNING BUDAYA BALI🔥</br></br>Rahajeng semeton sareng sami. Ring genah lan galahe sane becik puniki </br></br>Ngiring sareng sareng iraga sinamian. Nyisiang kemerdekaan RI sane ke 77 antuk sekali ngelestariang tur namiang seni budaya baline ring yowana milenial. Iraga dados truna-truni sepatutnyane ngewerdiang Seni Budaya Bali wantah basa bali, tetabuhan, lan igel igelan druene sane pinaka tetamian utawi warisan saking leluhur bali. </br></br>🛕 Ngiring sareng sami ngelestariang budaya bali. MERDEKA!!!🛕ami ngelestariang budaya bali. MERDEKA!!!🛕)
  • 3 - Luh Ayu Manik Mas, Luh Ayu Manik Pahlawan Lingkungan  + (Sedek majalan mulih suud mabalih ogoh-ogohSedek majalan mulih suud mabalih ogoh-ogoh, Luh Ayu Manik lan Putu Nita makesiab nepukin truna-trunane pati purug malaib, sada gelar-gelur jejeh tur ngidih tulung. “Tulung-tulung …,” keto Wayan kraik-kraik. Ada ogoh-ogoh bisa majalan. Awakne gede ganggas lan makaput aji plastik, gabus, lan botol plastik. Prajani Luh Ayu Manik inget teken solah I Wayan ajak I Made ane ngentungang luu sisan ngae ogoh-ogoh ke tlabahe tuni semengan.n ngae ogoh-ogoh ke tlabahe tuni semengan.)
  • Ritatkala pandemi COVID-19 Sisia Meweh Pisan Ngrereh Sinyal ring Desa  + (" Virus corona sajeroning panglibak nyané"</br></br>Virus corona sajeroning panglibak nyané boya ja wantah virus sane dados panyungkan imanusa taler ngranayang seda, sakéwanten ngeninin indik ortinyané sané akéh cutetné ring média sosial sampun ten prasida katambakin lan katreptiang. </br></br>Pantaraning orti pandemi (grubug) sangkaning virus sané ngranayang inguh lan utsaha ngawe manah kramané lascarya sajeroning nglawan sané kabaos covid 19 puniki wit saking media sosial. </br></br>pamungkah Pandemi (grubug) virus corona puniki ngawe kobet kramané ring kota-kota sané gedé, nanging né mangkin sampun nyangsan ngrauhin ring désa-désa . Silih tunggil pikobet pandemi(grubug) covid 19 ring pedésaan inggih punika sasukat guru wisésa nguningayang malajah online ring jero soang* punika makéh sisia ring désa méweh ngamolihang sinyal, dadosné sisia ngamargiang makudang-kudang parikrama anggén nambakin pikobet punika mangda sida nyarengin paplajahan. Wénten sané luas ka carik, wénten sané menék punyan kayu mangda prasida polih sinyal. Pedih rasané, napi malih sering pesan sinyalé nénten teteg dadosné malih ngrereh genah sané tiosan mangda polih manten sinyal sané becik. </br>Duaning kadi asapunika dadosné pangaptin iraga sareng sami dumogi pandemi(grubug) virus corona puniki gelis ical mangda prasida para sisiané nyarengin paplajahan sekadi jati mula.</br>.</br>➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖</br>#jegfotogen #bersamalawancorona #staysafe #jegfotogen #bersamalawancorona #staysafe)
  • " KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "  + (" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI " OM SWA" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "</br></br>OM SWASTIASTU</br></br>Titiang ngajiang Pemerintah Bali miwah titiang tresnain timpal-timpal titiangé sané bagia.</br>Ngiring iraga sareng sami ngaturang puja pangastuti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sane sampun ngicenin iraga Sang Hyang Kertawarane, mawinan iraga sareng sami prasida mapupul ring genah puniki. Sadurunge titiang ngaturang pidarta puniki, pinih riin titiang ngaturang suksmaning manah antuk galah lan galah sane kapaica ring titiang, antuk ngaturang pidarta pangapti majeng ring pamerintah Bali sane mamurda "KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI".</br>Jembatan macet sangkaning akéhnyané kendaraan motor nénten pateh sareng akéhnyané margi. Akéhnyané kendaraan bermotor miwah mobil sayan nincap nyabran rahina.Punika mawinan, mobil, transportasi umum miwah sepeda motor akéh ring margi, macet ring margi. Kram punika taler prasida ngirangin kawéntenan krama sané macet ring margi. Para buruh pacang telat rauh ring genah makarya miwah para sisia pacang telat rauh ring sekolah.</br>Krana liu pesan anake ane majalan, liu pesan anake ane nongos di jalan, buina liu pesan anake ane tusing satinut teken awig-awig.</br>Ring galahe sane becik puniki titiang nunas mangda semeton sami ngelidin kemacetan ring Bali. Yening iraga nenten prasida ngelidin kemacetan ring Bali, paling nenten iraga prasida ngirangin kemacetan ring Bali. Wénten kakalih pamargi utama sané prasida kamargiang anggén ngirangin kemacetan. Kapertama, nganggén angkutan umum nénten nganggén kendaraan pribadi, nganggén angkutan umum prasida ngirangin volume kendaraan ring margine. Pamuputipun, lalu lintas ring marginé pacang sayan rered. Kaping kalih, i raga patut malajah majalan yéning pamarginé nénten doh saking genah i raga. Cara puniki dangan, sakéwanten méweh pisan kamargiang. Nanging majalan punika becik pisan antuk kesehatan, tur majalan sampun prasida ngirangin macet ring Bali. Tiang percaya yéning ngalaksanayang kalih utsaha puniki, macet ring Bali prasida ngirangin.</br>Nanging, Pemerintah Bali kaaptiang prasida nincapang kenyamanan miwah keamanan ring angkutan umum. Tiang percaya yéning angkutan umum punika aman tur nyaman, akéh panumpangnyané. Pamuputnyané, kawéntenan transportasi pribadi pacang sayan rered.</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohipun. Ampurayangja yening wenten iwang baos miwah laksana. Aturang titiang suksmaning manah. </br></br>OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OMing manah. OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OM)
  • Nyeselang dewek ulian corona  + (" Om Swastiastu semeton..dumogi makesami b" Om Swastiastu semeton..dumogi makesami becik lan rahayu nggih...</br>Sane mangkin gumine suba ngancan ngewayahang..keto masih penyakite ngewayahang dogen...care ne mangkin wenten penyakit corona utawi covid 19 sane panglalah utawi dampak ipun ring makesamian widang utamannyane ring widang pendidikan. Titiyang nyeselang dewek ring unduke skadi mangkin. Dugase ipidan titiyang mayus masekolah tur mekite libur dogen. Nanging yen suba skadi mangkin. 2 bulan lebih titiyang sampun libur. Ditu nyesel pisan titiyang tekening unduke dugase ipidan. Dumogi gelis kenak, lan titiyang ngidayang masekolah care unduke ipidanang ngidayang masekolah care unduke ipidan)
  • Panegara Indonesia mangkin sampun mahardika kaping 77 tiban  + (" Panegara Indonesia mangkin sampun Mahard" Panegara Indonesia mangkin sampun Mahardika kaping 77 tiban"</br>Yening nirgamayang sekadi imanusa sampun mayusa 77 tiban,sinah sampun nyaluk " wayah" </br>Wayah ring sajeroning aab jagat kaliyuga"</br>Sang guru Wisesa sampun ngewangun Margi,jembatan tol sane prasida nyambung tur ngelancaran transportasi!</br>" Garuda Pancasila " pinaka pralambang anggen nyikiang Kayun tur ngerumaketang rasa sutindih lan rasa wirang mabela Pati ring Panegara Indonesia.irang mabela Pati ring Panegara Indonesia.)
  • Bali rose from depression  + ("Bali bangkit dari kehancuran" Pada awal"Bali bangkit dari kehancuran" </br></br>Pada awal tahun 2020 bencana alam, yang dikenal sebagai wabah covid 19, adalah masa sulit untuk mendapatkan pekerjaan, sulit untuk mendapatkan uang, setelah itu ekonomi Bali runtuh. Kemudian saya mendapat berita di media sosial, mereka mengatakan ada orang yang bunuh diri, suka.Saya terkejut mendengar, bagaimana bisa seperti itu?. tapi untungnya sekarang covid hilang, Bali bangkit dari covid-19. Karena itu, kita harus berhati-hati agar kita tidak melakukan hal-hal yang tidak baik. Sebaliknya, kita harus melakukan hal-hal yang baik agar kita dapat menebus diri kita dari masa yang sulit ini.enebus diri kita dari masa yang sulit ini.)
  • Literature Turis asing pintar berbahasa bali  + ("Bule dueg mabasa Bali alus" Tunyan suud"Bule dueg mabasa Bali alus"</br></br></br>Tunyan suud makan iseng tiang mukak HP, Jagi ngalih yuotube agon ningehang lagu, Makesyab tiang saget nepuk video bule dueg me base halus, Kené jani bulene ane ngoyong di Bali, Tusing mlali deen muruk misi ye ma bahasa Bali, Nah di ketone I rage dados krama Bali dereng mekejang bise ma bahase Bali alus, Ngiring irage sareng sami mlajahin bahase Bali alus, Batek bise ngoraang sapunapi, Becil lan ingih punike gen sampun melah, Apang tusing pocol leluhure nyiptayang bahase Bali alus, Sakewenten I rage nenten nglestariang bahase nike.en I rage nenten nglestariang bahase nike.)
  • Diastun Sebet Kèwala Aget  + ("De,, nak suba mebukak bandarane kone de,,"De,, nak suba mebukak bandarane kone de,, mai bukak warung ne buinmani" Keto baos memene ngorahin titiang yaning bandarane suba mebukak, mepineh tamu-tamune lakar ke Bali buin malali. Nanging suba katuturin memene, pandemi yen di Bali gering adane, anak sami keni ring jagate. Yadiastun mangkin sampun munggah wacana "new normal", kewala gek koronane tusing ja ical ngantos mangkin. Sinah tusing ada tamu ke Bali, pocol yen mukak warung tusing ada anak nelokin. Kene buka idup ring gumi pariwisata. Sekadi titiang mangkin anak madue warung pijet utawi Spa satmaka payuk jakan titiang sareng kaluwarga. I Meme geginane tuah mijetin tamu, jani jeg mapangenan. Sampun pat bulan tusing mebukak, naenin mebukak duk duang minggu ane suba liwat jeg suwung, bilih-bilih tamu tusing ada liwat. </br>Yaning nyingakin semeton lianan sayuakti akeh sane nganyarin geginan. Akeh sane dumun makarya ring pariwisata nanging mangkin kocap sampun ngadol sembako. Mobil APV sane dumun anggen ngatehang tamu mangkin dados genah medagang juuk kintamani. Punika taler akeh semetone ngadol ring jagat maya, ring FB maka miwah ring Instagram makacakan misi gambar jaja donat. Dong madue karang sawah, karang umah diastun cupit prasida taler antuk tandurin, sakadi titiang mangkin nembe madue kita antuk memula bunga, wenten taler semeton lianan akeh sane ngaryanin hidroponik. Minab puniki tatujon Widhinè mapaica gering kadi mangkin boya sangkaning krodha nanging anggen galah mulat sarira apang melah deweke nganggen idep. Nincapang ring sejeroning pikayunan sane kreatif punika taler nincapang rasa tresna sih iraga ring palemahan. Buka nyama slamne mabaos wenten "hikmah" ring sejeroning pikobet puniki. </br>Kewala yen pinehang sayuakti meweh pisan rasaang idupe buka jani, nanging tusing ja nak Bali adane yaning tusing misi aget. Aget wenten guru wisesa mapaica wantuan ring para krama. Punika taler banjare suba ping patpat mapaica sembako sane pinih ngwantu titiang sakeluwarga. Buin abesik, aget masih ada hp yen buka jani satmaka sarana anggen ngelimurang manah. Sakadi mangkin, prasida curhat nyritayang deweke buka kene. Buin jani masan malayangan ngadulurin rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi yadiastun kaicen pandemi nanging kaicen taler galah anggen meliang-liang. Menekin layang celepuk ane buka jani sedeng nglimbak pinaka sarana anggen pakedek pakenyum yadiastun sebet minehang idupeek pakenyum yadiastun sebet minehang idupe)
  • KALI CITTA PRALAYA  + ("Kali Citta Pralaya" puniki ogoh-ogoh saki"Kali Citta Pralaya" puniki ogoh-ogoh saking banjar titiang, stt. Tunas Muda, Sidakarya. Suksman ogoh-ogoh puniki ring aab jagat kali mangkin, akeh sampun wenten bikas anake sane nenten becik. parilaksana sane nenten patut punika medal saking pikenoh jadma sane nenten patut maparilaksana. pinaka simbol ring ogoh-ogoh puniki raksana sane nenten madue lima lan batis. wantah madue awak lan tenggek.</br></br>pateh sakadi ring aab jagate mangkin, akeh manusane sane malaksana nenten patut tur seneng ngusak-asik anak tiosan. sane ngawinang punika pastike pikenoh sane medal saking sirah iragane. pateh sakadi mangkin ring pemerintah, pinaka guru wisesa, patut maparilaksana sane becik, ngametuang kebijakan-kebjakan sane patut. mangda sami manusane nenten keni sangsara. malih-malih ring jagat Baline. Dumogi para pemimpin sane wenten ring sajabag jagat Bali prasida ngutamayang kesejahteraan rakyat, nenten ngutamayang kepentingan raganne.t, nenten ngutamayang kepentingan raganne.)
  • Literature Ngga bisa lewat karena macet  + ("Kemacetan" Dugas tiang lakar berangkat ke"Kemacetan"</br>Dugas tiang lakar berangkat kesekolah tiang kena macet dijalane.Kemacetan ento bisa ulian anak ane lakar megae,proyek,lan faktor cuaca.Kemacetan ento ane ngae tiang terlambat kesekolah. Harapan tiang dibali mangda nenten wenten kemacetan lan lalu lintas di bali lancar.</br>Sane mangkin tiang lakar berangkat kesekolah lebih selid mangda nenten kena macet.olah lebih selid mangda nenten kena macet.)
  • Preservation of Balinese culture through wayang kulit  + ("NGELESTARIANG BUDAYA BALI MELARAPAN ANTUK"NGELESTARIANG BUDAYA BALI MELARAPAN ANTUK WAYANG KULIT"</br>Ring aab jagat sekadi mangkin pementasan wayang kulit ring bali sampun sayan rered. Pementasan wayang kulit puniki sering ke tiba ring acara Agama ring bali manten inggih punika ring sedek karya utawi piodalan (rahinan ring bali), sujatine wayang kulit puniki keepah antuk jenis pementasannyane inggih punika wayang kulit sane ke pentasang antuk spiritual sane disakralkan olih umat hindu sane biase ke pentasang sedek wenten acara keagamaan sane munggahang cerita Pandawa utawi Ramayana lan cerita tokoh - tokoh sane lianan. Siosan ring punika wayang kulit taler dados ke anggen hiburan sane lumrah nyeritayang pikobet-pikobet ring masyarakat lan nyeritayang indik daging pabaosan sane mendidik. Wayang kulit puniki inggih punika silih sinunggil budaya bali sane kentel antuk cerita - cerita tokoh sane mendidik sakemaon sane mangkin sampun sayan rered santukan sampun meweh di pentaskan dados hiburan. Iraga dados generasi ring bali patut nyaga budaya pementasan wayang kulit puniki yening ngelestariang silih sinunggil budaya irage puniki inggih punika wayang kulit patut iraga nyaga antuk nyobyahang wayang kulit puniki ke masyarakat sane akeh antuk sering mementaskan ring setiap acara kemasyarakatan mangda wayang kulit puniki dados hiburan sane kasenengin olih akeh masyarakat. Antuk melestarikan bali sane ajeg irage patut nyaga budaya lan nyobyahang budaya majeng ring masyarakat inggih punika mangdane sering ke pentasang budaya irage utaminyane wayang kulit ring sinunggil acara kemasyarakatan utawi acara sosial siosan. kemasyarakatan utawi acara sosial siosan.)
  • Nyapa Kadi Aku  + ("Nyapa Kadi Aku" Ogoh-ogoh Nyapa Kadi "Nyapa Kadi Aku"</br></br></br></br></br>Ogoh-ogoh Nyapa Kadi Aku antuk carita Raja sane madue sifat miwah parilaksana ego lan ambisi utawi "Nyapa Kadi aku" sane ngereh rage. Ngamargiang sane nenten patut ring kramane miwah ngarasayang raga pinih utama tan uning kantun akeh kakirangan ring dewekne. Nenten dados pemimpin utawi pemerintah madue sifat sakadi punika, pinaka pemerintah patut madue sifat rendah hati, rasa tanggung jawab lan rela ngorbanin raga majeng ring kramane. Nenten ja wantah pemimpin kemanten, iraga taler patut prasida ngamargiang mangda kahuripan ring parajanane setata rahayu lan makmurn ring parajanane setata rahayu lan makmur)
  • "Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri"  + ("Om Swastyastu” Majeng ring pangenter aca"Om Swastyastu”</br></br>Majeng ring pangenter acara, suksma antuk galah sampun kapica ring sikian titiang. Para angga panureksa sane dahat kusumayang titiang, ida dane sareng sami sane wangiang titiang, punika taler ring para pamilet lomba meorasi sane tresna sihin titiang. Murda karya titiang inggih punika" Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri". Dahat angayubagia manah titiang duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, ida dane sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sakadi mangkin.</br></br>Jagate sane mangkin akeh wenten pikobet antuk luu plastik sane mawinan baya ageng ring gumine. Ida Dane sareng sami luu plastik punika wantah baya ageng, yening iraga nenten urati ring palemahane,sinah pacang prasida ngawetuang bancana ka pungkur wekas. </br></br>Raris sapasirasane patut urati? Boya ja tios wantah iraga sareng sami, ketog semprong, para sisiane, parayowanane, para panglingsire, sapa sira ja sane jenek ring Bali patut urati ring kawentenan luu plastike punika. Niki wantah sesanan iraga sareng sami, pamekas para yowanane maka pamucuk. </br></br>Elingang, geginan para yowanane punika boya ja mahias kemanten, raris selfi ring genahe sane asri. Sami kapin kanten asri ida dane, sakewanten luune ring ungkur ten wenten sane ngerunguang. Nika mawinan bencana sekadi longsor,blabar,polusi miwah sane lianan.</br></br>Mangda pelemahan state asri iraga patut ten ketog semprong ring palemahanne .Mangda iraga ten keni baya iraga patut ngutang luu ke tempat sampah ,ten dados ngutang luu ring palemahan sekadi tukad,jalan,got miwah sane lianan.Ngiring iraga ten ngutang luu ngawag-ngawag mangda palemahan tetep asri tur lestari! Iraga patut saling gotong royong sareng pemerintah,miwah masyarakat sami mangda pelemahan nyane bersih lan bebas ring luu plastik.</br></br></br>Inggih asapunika orasi basa Bali saking titiang puputang antuk Parama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om"rama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om")
  • Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa  + ("Om Swatiastu" Matur suksma antuk galah s"Om Swatiastu"</br></br>Matur suksma antuk galah sane sampun kapica ring sikian titiang. </br>Sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki. Sane wangiang titiang angga panureksa Wikithon Partisipasi Publik: Bali Berorasi. Taler para atiti sareng sami sane tresna asihin titiang.</br></br>Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nungraha Ida, iraga prasida memumpul iriki ring acara Wikithon Partisipasi Publik : Bali Berorasi sane kaadaang olih BASAbali Wiki. Titiang Devi Rossalinda Natalia jagi ngemaktayang orasi indik “Apa pakeweh sane paling nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali?” antuk pemilu 2024 sane mamurda “Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa.” Sadurungnyane titiang nunas pangampura yening basa alus titiange nenten becik. </br></br>Pemilu 2024 sampun nampek. Ento artine krama Indonesia lakar ngadaang acara demokrasi inggih punika pemilu secara serempak sane kalaksanayang lima warsa acepok. Sampunka Ida dane madue pilihan sira sane pacang kapilih ring pemilu 2024? Pastika Ida dane sampun uning kinerja para calon pamimpin lan program napi manten sane lakar kalaksanayang yening sampun dados calon pamimpin. Iraga dados krama sampunang salah pilih tur kemakan janji-janji manis calon pamimpinne khususnyane antuk krama Baline. Ring Bali utawi ring propinsi lianan pastika akeh pisan pikobet sane ngerugiang kramane. Punika mawinan, patut segera kabecikang. Akéh kramané ngrimik santukan pemerintah nenten prasida muputang pikobet sane wenten ring kramane. Tiang dados krama lan sisia taler ngerasayang akeh pikobet silih sinunggil ring dunia pendidikan. Pendidikan sangat maguna pisan antuk masa sane jagi rauh.</br></br>Sane kapertama, pikobet fasilitas sekolah sane ten ngedukung. Contonyane sampun naur jinah SPP nanging fasilitas, sarana lan prasarana nenten ngedukung sekadi ring kelas punika ten wenten alat pendingin ruangan sekadi kipas angin tur AC (Air Conditioner). Wenten taler ring kelasnyane wenten kipas angin sakewanten usak tur nenten wenten perbaikan saking pihak sekolah. Punika mawinan para sisia kepanasan miwah nenten semangat nyarengin paplajahan. Indika punika ngawinang akeh sisia sane prasida mabuat bolos masekolah. Yening wenten pikobet sane sakadi asapunika, Napike prasida nincapang kualitas pendidikan ring Bali? Sampun pasti ten prasida. Ring media sosial taler akeh kawedar orti sekadi puniki. Sane dados pitaken tiang, Napika pemerintah nenten mautsaha tuun ke lapangan ngicen wantuan ka sekolah-sekolah utawi sampun wenten wantuan saking pusat nanging wantuan punika nenten kaanggen becik olih pihak sekolah? Yening seumpamanyane sampun wenten wantuan saking pusat, adi bisa sarana lan prasananyane ten ngedukung proses pemplajahan. Lianan ento, para sisia taler sampun naur jinah SPP tiap bulanne. Patut ipun pada nampi pikolih. Ring dija wantuan punika, Napika wenten pikayunan parilaksana sane nenten patut utawi korupsi? Masalah niki harus segera kapuputang tuntas olih para calon utawi pemerintah Bali mangda pendidikan ring Bali prasida maju. Yening wiakti wenten tindakan sane melanggar hukum, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin Bali prasida tegas nanganin kasus sakadi puniki.</br></br>Sane kaping kalih, pikobet indik sistem PPDB SMP-SMA/K sane ngawinang akeh para sisia lan rerama reramanyane sebet (kecewa). Pikobet niki prasida kaorahang pikobet paling nengsek krana manut pikayun tiang tiap warsa, sabilang penerimaan sisia baru pastika pikobet niki menuai pro lan kontra. Contonyane nganggen sistem zonasi. Sistem zonasi inggih punika sitem antuk kedekatan jarak umah ka sekolah tetujon. Ada sisia sane umahne satu zona lan nampek ka sekolah tetujon, nanging ten katerima. Nggih, niki taler rumasuk pikobet sane patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Ring media sosial akeh orti-orti indik para sisia nirdon polih sekolah tetujonnnyane kanti wenten aksi demo ring Dinas Pendidikan lan gedung DPRD nanging ten mabuahin hasil. Napi sujatinyane sane ngranayang para sisia tan prasida lolos PPDB nyambran warsa? Napika wenten kecurangan ring PPDB? Napika calon pamimpin pacang nganutin sistem puniki. Antuk seringnyane wenten kasus sekadi puniki, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin bali mangda becik-becik mikayunin lan muputang taler manggihin pamargi saking pikobet puniki? Pedalem pisan antuk para sisia sané patut ngutang sekolah sané kaaptiang sangkaning kawéntenan sistem sané nénten adil. Yadiastun wénten akéh sekolah sané becik, nanging yéning nénten dados kapilih sinah iraga nénten pacang seneng tur ilang semangat antuk ngrereh ilmu.</br></br>Kaping tiga, pikobet sane pinih utama sane patut katangkepin olih sang sane jagi dados pamimpin ring Bali inggih punika kawentenan para sisia sane nenten masekolah utawi putus sekolah. Sujatine, pikobet puniki ngancan nglimbak nyabran warsa, tur tan prasida katungkasin pikobet puniki ngancan abot antuk nanganin yaning nenten wenten solusi sane becik. Indika punika kacihnayang olih makudang-kudang faktor, minakadi faktor ekonomi, faktor genah, kawentenan rerama sane nenten sayang (kuang kasih sayang), miwah sane tiosan. Ring makudang kabupaten ring Bali kasus puniki taler nincap santukan pandemi COVID-19 sane lintang. Kasus-kasus putus sekolah sane ngeranayang nincapnyane pengangguran, santukan mangda polih pakaryan sane becik, anake patut maderbe pendidikan sane pinih alit inggih punika SMA. Indike punika ngawinang para yowanane sayan nganistayang anak miwah sayan akeh nglaksanayang paindikan sane corah (jele). Napika calon pemimpin Bali prasida ngicen pemargi sane becik mangda kasus puniki prasida puput? Dumun, pamerintah sampun ngicenin wantuan pendidikan ring krama sane nenten mampu mangda prasida ngamolihang pendidikan. Titiang ngaptiang mangdane calon pemimpin Bali sane jagi rauh prasida mabuka ring pikobet sane mabuat sakadi puniki.</br></br>Ida dane sareng sami, wantah asapunika sane prasida atur titiang indik pakeweh utawi pikobet nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Lima tiban punika nenten ja wantah galah sane akidik. Sang sane pacang dados pamimpin Bali. Pangaptin titiang pisan mangda panegara Indonesia utamannyane Bali prasida sayan nglimbak miwah sayan maju. Akeh pikobet-pikobet pendidikan ring Bali, semoga calon pamimpin prasida nuntasi makesamian pikobet-pikobet punika. Pesan tiange, sampunang iwang milih pamimpin. Milihin pamimpin sane jati-jati makarya, sane madue integritas, tur sane madue kualifikasi taler sane prasida ngelanjuti program kerja pamimpin sane sadurungnyane. Milihin pamimpin manut ring manah soang-soang sampunang nganutin pamargi saking dura negara. Malih apisan tiang nunas mangda sampunang tiang ngajumang janji tan antuk bukti. Dumogi Pemilu 2024 puniki prasida dados pangawit saking panglimbak ring Indonesia miwah Bali. Yening wenten atur titiang sane nenten patut, tan lali titiang nunas geng rena pengampura. Kasineb puputang titiang antuk Parama Santi.</br></br>“Om Santi Santi Santi Om”k Parama Santi. “Om Santi Santi Santi Om”)
  • Lapangan Kerja  + ("Om swastiastu" MERDEKA!!! sane wangiang t"Om swastiastu" MERDEKA!!! sane wangiang titiang para angga penureksa, sapunika taler, para sameton yowana sareng sami sane tresna asihin titiang. </br> Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan ida, titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mapupul i riki sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi, titiang Putu Wesi Sastriani, saking SMK N 2 Seririt, ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Lapangan Kerja ring Bali. </br></br> Para sameton yowana sareng sami, Lapangan Kerja dados pikobet mangkin ring Bali. Napi malih ri sampune wenten serangan virus covid-19, sane ngawinang lapangan kerja menipisang, tur ngawetuang akeh buruh ring D.O duaning pikobet punika lianan punika kawali taler akeh lapangan kerja sane merluang surat ijazah paling cenik SMK, ritatkala wargi Bali akeh sane milih putus sekolah ring SMP santukan minab kawetesan biaya utawi sane lianan. Lianan punika sane ngawetuang akeh rakyat nganggur taler santukan upah UMR sane kantun kateges rendah, ritatkala kebutuhan pokok masyarakat sayan nincap. Majeng ring calon pamimpin sane kapilih warsa 2024 sane jagi rauh, iraga ngaptiang majeng ring para calon pamimpin mangda sayan urati ring lapangan kerja majeng masyarakat sane nenten madue ijazah SMK utawi keterampilan lan kemampuan tertentu. Bapak/ibu calon pamimpin mogi prasida nanganin pikobet puniki. </br></br> Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, yening wenten kirangnyane nunas ampura, santukan punika wantah parisolah tiange ring dane. Wantah asapunika sane prasida aturang titiang, titiang ngutang dewek santukan yening ngelanturang dane nenten eling, ring atur panyuksma, tur puputang titiang antuk parama santhi, "om santhi, santhi, santhi om"ama santhi, "om santhi, santhi, santhi om")
  • Unity in Religions  + ("Persatuan Sajeroning Agama" Indonesia in"Persatuan Sajeroning Agama"</br></br>Indonesia inggih punika negara kepulauan sane madue akeh keberagaman. Keberagaman punika wantah pabinayan ras, adat istiadat, budaya, suku, bahasa daerah, lan agama. Keberagaman Indonesia punika sane dados jati diri bangsa Indonesia. Negara Indonesia madue semboyan sane mamunyi “Bhinneka Tunggal Ika” sane masuksman “Berbeda-beda tetapi tetap satu”. Maksud sane kawedarang antuk semboyan punika inggih punika yadiastun Indonesia madue akeh pabinayan, masyarakat Indonesia kantun madue rasa persatuan sane kuat. Pabinayan sane akeh punika nenten ngerusak kerukunan lan kesatuan bangsa Indonesia. </br></br>Keberagaman lan pabinayan sane akeh ring negara Indonesia inggih punika kasugihan miwah keindahan bangsa Indonesia. Keberagaman pabinayan puniki sane pacang ngukuhang rasa persatuan bangsa Indonesia, nenten ngerusak miwah ngawinang perpecahan ring pantaraning bangsa Indonesia. Iraga patut bangga lan bagia santukan bangsa Indonesia sanget sugih lan ayu. </br></br>Silih sinunggil pabinayan ring negara Indonesia inggih punika pabinayan agama. Indonesia madue nem agama sane kauningin inggih punika agama Islam, Hindu, Buddha, Konghucu, Kristen, lan Katolik. Pabinayan agama punika ngranayang dadi pemecah belah persatuan Bangsa Indonesia. Akeh umat beragama sane saling memiyegan antar sesama agama lan beda agama. Pasuyulan punika kadasarin antuk makudang-kudang alasan, minab pabinayan pendapat, pabinayan budaya, kepercayaan lan adat istiadat. Indike punika matungkasan sareng semboyan Bhinneka Tungga Ika. Pabinayan punika sepatutne kaanggen sarana anggen ngaptiang bangsa Indonesia. </br></br>Punika mawinan iraga pinaka bangsa Indonesia patut ngajegang rasa persatuan lan kesatuan. Iraga sesama bangsa Indonesia patut madue rasa toleransi lan rasa saling menghargai sane tegeh lan kuat. Sareng kawentenan rasa-rasa nasionalisme punika, iraga bisa ngajegang kerukunan antar sesame Bangsa Indonesia lan ngelestariang keberagaman Indonesia.a lan ngelestariang keberagaman Indonesia.)
  • Literature Kurangnya Generasi Muda dalam Berbahasa Bali  + ("Ragane niki Krama Bali nggih? Dados nente"Ragane niki Krama Bali nggih? Dados nenten uning mabahasa Bali? " "Krama Bali nenten uning mabahasa Bali? ". Pitaken niki sesai takenanga rikala mangkin. Ring jaman modern puniki, wenten akidik manten para yowana ngangge Bahasa Bali dados Bahasa sawai - wai. Utamannyane ring kota, krama irika akehan ngangge Bahasa Indonesia. Dados manten mabahasa Indonesia, nanging nenten dados lali teken Bahasa Bali. Riantuk punika iraga patut uning mabahasa Bali ring jaman sakadi mangkin, dumogi nenten ical. Ngiring iraga sareng sami mabahasa Bali sawai-wai mangda nenten lali ring Budaya Bali. Niki wantah tugas iraga dados krama Bali, ngelestariang bahasa lan budaya raga padidi.elestariang bahasa lan budaya raga padidi.)
  • Yowana Nyanggra Kemerdekaan  + ("Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!" Sube"Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!"</br></br>Sube dadi orahang irage merdeka?</br></br>Amen pandangan nak Len merdeka to pasti tentang kejayaan..</br></br>Tapi nyan pandangan rage pribadi, merdeka to sing tentang kejayaan gen, tapi tentang irage dadi generasi hebat NU ngidang bertahan dugas turun ne perekonomian, pendidikan, jk wisatawan ulian Gumi kene pandemi.</br></br>Rage pribadi saksi...kuping kebus ningeh munyi semeton bali dugas Bali kene pandemi</br></br>Liu protes jk keluh masyarakat nik rage pedingehang </br></br></br>" Kel terus care kene? Meed ngoyong jumah"</br></br>"Inguh rasane odalan nganggon perwakilan"</br></br>"17 Agustus sing Ade lomba ape asane?"</br></br>"Meed masuk online!!"</br></br>Nah situasi kene Masi ngai irage merasa mekejang keweh.</br>Sakewale diastun Liu protes masyarakat Bali NU dadi ajak taat prokes jk menikmati proses</br>Kengken carane Bali pang care ipidan.</br>Ulian jengah Liu generasi muda mesaing ngedengang bakat , harapan ne sing Liu pang ngidang gen Bali tetap di kenal walaupun Liu kedepane Kel Ade tantangan.</br></br>Sekebedik mulai ngenah Ade wisatawan, maturan ke pure be sing perlu nganggo perwakilan, festival mulai Ade , lomba 17 Agustus ngancan rame, gamelan di pure sube ngancan dingeh Kanti ke marga...</br>Bali nik rame ulian pariwisata be ngancan kerasa, taksu jk sinar Bali sube makin terpancar.</br>Rase sing percaya Bali lakar buin care ipidan.</br>Bali nik rame, Bali nik metaksu, Bali nik setate asah, asih, asuh..</br></br>A: "Liu san satuane...kira kira ape tetuek ne?"</br></br>B: "lamun irage saling rangkul sing Ade nik Maden tantangan, sebagai generasi harus saling mengisi jk memulihkan situasi"arus saling mengisi jk memulihkan situasi")
  • Yowana nyangra kemerdekaan  + ("Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!" Sube"Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!"</br></br>Sube dadi orahang irage merdeka?</br></br>Amen pandangan nak Len merdeka to pasti tentang kejayaan..</br></br>Tapi nyan pandangan rage pribadi, merdeka to sing tentang kejayaan gen, tapi tentang irage dadi generasi hebat NU ngidang bertahan dugas turun ne perekonomian, pendidikan, jk wisatawan ulian Gumi kene pandemi.</br></br>Rage pribadi saksi...kuping kebus ningeh munyi semeton bali dugas Bali kene pandemi</br></br>Liu protes jk keluh masyarakat nik rage pedingehang </br></br></br>" Kel terus care kene? Meed ngoyong jumah"</br></br>"Inguh rasane odalan nganggon perwakilan"</br></br>"17 Agustus sing Ade lomba ape asane?"</br></br>"Meed masuk online!!"</br></br>Nah situasi kene Masi ngai irage merasa mekejang keweh.</br>Sakewale diastun Liu protes masyarakat Bali NU dadi ajak taat prokes jk menikmati proses</br>Kengken carane Bali pang care ipidan.</br>Ulian jengah Liu generasi muda mesaing ngedengang bakat , harapan ne sing Liu pang ngidang gen Bali tetap di kenal walaupun Liu kedepane Kel Ade tantangan.</br></br>Sekebedik mulai ngenah Ade wisatawan, maturan ke pure be sing perlu nganggo perwakilan, festival mulai Ade , lomba 17 Agustus ngancan rame, gamelan di pure sube ngancan dingeh Kanti ke marga...</br>Bali nik rame ulian pariwisata be ngancan kerasa, taksu jk sinar Bali sube ngancan terpancar.</br>Rase sing percaya Bali lakar buin care ipidan.</br>Bali nik rame, Bali nik metaksu, Bali nik setate asah, asih, asuh..</br></br>A: "Liu san satuane...kira kira ape tetuek ne?"</br></br>B: "lamun irage saling rangkul sing Ade nik Maden tantangan, sebagai generasi harus saling mengisi jk memulihkan situasi"arus saling mengisi jk memulihkan situasi")
  • Literature Bersauddara Tidak Boleh Bermusuhan  + ("Sagilik-Saguluk, Salunglung-Sabayantaka, "Sagilik-Saguluk, Salunglung-Sabayantaka, Paras-Paros Sarpanaya, Saling Asah-Asih-Asuh"</br></br>Suksmanyané inggih punika iraga patut malajah mabesikan sareng anak lianan ritatkala nampi papineh taler bebaosan sane kapicayang olih anak lianan. Saluire punika,iraga mangda prasida bareng marembug, saling ingetin lan saling asih. Tur iraga patut sareng nulungin anak lianan.</br></br>Malarapan antuk orti sane sampun akéh kasambat ring radio, televisi, lan media sosial nginenin indik perang sane sampun ketah kabaos. Punika ngawit sawireh wenten konflik Rusia-Ukraina. Presiden Rusia Vladimir Putin ring tanggal 24 Februari 2022 ngicenin pawarah mangda kasayagayang operasi militer utamannyané ring Ukraina. Putin nyekenin yening Rusia lakar maang respon yening wenten pasukan asing sane nambakin pabuatne. </br>Wenten malih konflik ring warsa 2022, kawentenan seka saking Ukraina Timur sane ngwantu lan ngugu Rusia pinaka Donetsk lan Luhansk.</br></br>Sujatinné, kawéntenan perang Ukraina tur Rusia puniki sawireh Putin pinaka pemimpin saking negara Rusia ngadén pemimpin Ukraina sane nyarengin Negara Barat lan mapikenoh magabung sareng NATO. Mawinan asapunika, nyama iraga ring dura negara patut uning tekening nyama padidi nenten dados uyut. </br></br>Ring konflik punika sampun ja pastika wenten dampak sane karasayang olih krama Ukraina. Contone sakadi liu anak sané ten nyidang pesu uli jumahne, nenten ngelah pipis sawireh ten megae, alit-alité pada tusing nyidayang masekolah indik situasi mangkin. Dija-dija bek ada ledakan, ngae jejeh anak sane ngoyong ditu. akeh wenten anaké sane dados korban jiwa. </br></br>Ento mawinan krama saking Ukraina cenik kelih,tua bajang ngarasayang dampak sané nenten patut tur ngae rugi ring soang-soang ragane. Raris, wenten masih pengungsi sane masebar ring negara-negara lianan. Indonesia pinaka negara sane dados genah antuk pengungsian punika. Akeh pisan pengungsi sane kasebar ring makudang-kudang negara.</br></br>Indonesia mrasidayang ngicenin wantuan marep ring tragedi konflik utawi para nyama joh iraga ring Ukraina. Sapunapi utsaha sané dados iraga icenin? Indonesia puniki madue makudang-kudang genah lan sumber pangan sane becik tur luih kawentenannyane. </br>Utsaha sané dados kalaksanayang antuk sameton Ukraina yadiastun akéh pabinayané sakdi adat istiadat, tradisi, lan basa nanging ring Indonesia ngautamanin rasa saling asah, asih, asuh antuk nulungin sameton utawi nyama Ukraina.</br>Manut ring panampen titiang mangkin indik pengungsi saking Ukraina sane jagi ngungsi ka Indonesia patut katerima.</br></br>Santukan iraga sakadi manusa patut saling tulungin pateh sekadi lengkara sane sampun titiang icenin i wawu. Iraga patut ngelah rasa welas asih majeng ring anak lianan.</br>Ring pengungsian, sampun sepatutnyane iraga pinaka yowana patut melajah sareng-sareng. Sapatutne mangda iraga sareng sami saling welas asih lan tan demit teken kawikanan sane iraga gelahang. Iraga dados metaken utawi ngawedarang kawikanan iraga sareng lianan yadiastun mabinayan pisan sareng negara Ukraina.</br></br>Apang bisa idup saling asah, asih, lan asuh tusing dadi mamusuh. Tusing dadi maiyegan. Saling asah artinne malajah bareng-bareng, saling asih artinne sayang ajak nyama. Lan asuh artinne rungu teken nyama.</br></br>Pengungsi Ukraina punika patut wantu sakadi genah sane becik, wenten. Genah antuk pengungsi, genah-genah sane kaungsi olih para pengungsi punika prasida sampun wenten pangan, kinum mangda pengungsi Ukraina punika molihin karahayuan. Taler,titiang nunas mangda nyama iraga makadadua puniki enggalang balik manyama sakadi sampun. Punika sané nyihnayang yening nyama punika nenten dados majelo-kelo maiyegan. Krana ngae rasa manyama iraga ilang tur padem yening iraga sesai mamusuh.lang tur padem yening iraga sesai mamusuh.)
  • Literature Jejeh Tulah Dadi Benyah  + ("Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nya"Sing dadi ngawag-ngawag mukak lontar! Nyanan cai bisa tulah!”, kénten sané pepes tiang piragiang. Sujatiné, Lontar punika pinaka genah sarining aji. Sangkaning jejeh tulah maimbuh tuna sastra, Lontar ring Bali akéh sané nenten kauningin dagingné olih sang ngraksa. Wantah kabantenin nuju Rahina Saraswati. Ajerih manahné mukak, ajerih tulah. Bes tenget, pamuputné telas amah nget-nget. Sét-sét gréméng dados sebun bikul. Tayem tuduhan nyepil di panukub. Puniki sujatiné Tulah punika. Tulah tan ngupapira, tulah tan nguningin aji punika. Tan wénten jadma tulah sangkaning meled melajah.nten jadma tulah sangkaning meled melajah.)
  • Foto-Petani Muda-Ketut Agus  + ("Tut, Tut Nyamprut", keto geluran memen ti"Tut, Tut Nyamprut", keto geluran memen tiange uli paon.</br>"Ken-ken seh, Me? gawat gati? Ade tambahan pasien, Me?', sautin tiang.</br>"Tusing. Kene Tut, Meme sube makelo ngoyong jumah. Be sing nyidayang medagang ka peken. Darang nasi sing ade. Meli Meme sing nyidayang. Anak tuara ade pipis. Ken-ken carane ngedusang paonne? Dadi Meme alap ne Pakcoy ne?"</br>"Pakcoy ape seh Me?"</br>"Ne teh ane mentik di pipane. Donne care bayem teh. Kal masak pang ade darang nasi"</br>"Oh,,,Pokcoy, keto nake. Pakcoy, Pakcoy, kaden tetanggane nagih alape"</br>"Ken-ken carane ngalap, Tut"</br>"Aluh Me tinggal butbut gen"</br>"Tut, seken-seken Meme metakon. Dadi adep ne apang ade anggo meli pulsa, melajah online ape adane"</br>"Dadi Me"</br>"Kanggoang malu kene Tut keadaane. Pemasukan sing ade, pengeluaran tetep. Bapan Ketute me-PHK megae pariwisata care janine. Ngidayang ngeleatin lemah doen sube aget"</br></br></br>Sekate covid-19 ampun nyerang cluster pasar utawi peken, tiang ten maang malih Memen tiange medagang ring peken. Seantukan Memen tiange sampun lingsir sane tegeh resikone. Uli mangkin tiang nyalanang bisnis hidroponik sane akeh peminatne. Niki anggen tiang nyambung hidup lan dados semangat Meme Bapan tiange. Dados petani muda sane modern nenten perlu gengsi.tani muda sane modern nenten perlu gengsi.)
  • "UTSAHA NATASIN PIKOBET LUU RING KABUPATEN KLUNGKUNG"  + ("UTSAHA NATASIN PIKOBET LUU RING KABUPATEN"UTSAHA NATASIN PIKOBET LUU RING KABUPATEN KLUNGKUNG"</br></br> Titiang pinaka Krama Klungkung, sampun sai mirengang akehnyane pikobet indik kawentenan luu punika ring sejebag wawidangan Kabupaten Klungkung. Indike punika sinah pacang ngawinang Krama Klungkung kaganggu lan mangda wenten kabligbagang, miwah ngarereh sapunapi indik pemargi sane patut indik pikobet luu punika. Ring Paparuman Paripurna sane untengyane indik LKPJ Bupati Klungkung 2023 miwah sane kaserengin olih PJ Bupati klungkung I Nyoman Jendrika. Maosang indik “program sane sampun prasida kemargiang, taler wenten akeh kekirangan ring sajeroning penyelenggaraan pemerintah lan pembangunan daerah, umpami indik pengelolaan luu sane durung tatas” punika sane kabaosang Jendrika. Napi sane ketelatarang iwawu kantun akeh wenten pikobet sajeroning indik akeh luu sane kapolihang, santukan Pemerintah Daerah Klungkung dereng prasida nepasin pikobete punika. Nanging indik pikobet sane mabuat pisan ngenein overload nyane TPA Sente. Taler kirangyane dukungan krama indik pangelolaan luu utawi sampah ring sumbernyane.</br></br> Kabupaten klungkung silih sinunggil Kabupaten sane wenten ring wawidangan Provinsi Bali, sane kari mengupayakan Pembangunan sane becik ring warsa 2024, nanging kekirangan sane wenten mangkin inggih punika ngenenin indik kawentenan luu. Luu utawi sampah inggih punika sisan – sisan produk sane nenten prasida keanggen malih. Naging kari wenten sane prasida kadaur ulang dados barang sane mawiguna. Tiosan punika kesadaran Krama klungkung indik mabuatnyane ngelola luu utwi sampah puniki arang pisan. Pikobete punika sayan nincap saking kawentenan Covid - 19 inggih punika indik nenten rengee utawi nenten wenten kesadaran saking Krama sane wenten ring soang-soang Paumahan, Jero, inggian Puri sane wenten ring soang – soang Desa indik milihin luu punika. Malih yening cingakin indik kawentenan pikobet luu ring TOSS Center Klungkung ngakehang nyantos wenten penutupan TPA Sente.</br></br> Manut Titiang pikobet punika pacang madue baya pisan, luu punika sepatutnyane tanggung jawab Iraga sareng sami. Tur sampun sepatutnyane iraga runggu lan sadar indik pikobet sampah sane pacang madue dampak kaon majeng manusa lan palemahan yening nenten kakelola becik. Kabupaten klungkung sampun ngamargiang peraturan Daerah No. 07 Warsa 2024 indik pengelolaan sampah, nanging kesadaran Krama kantun kirang pisan.</br></br> Wenten makudang – kudang solusi sane pacang prasida kalaksanayang indik luu utawi sampah sane wenten ring wawidangan Kabupaten Klungkung inggih punika:</br>1. Manut Titiang Kesadaran wantah kunci sane mautama ring sajeroning kawentenan pikobet luu puniki minakadi mangda wenten sosialisasi majeng krama sane wenten ring soang – soang Desa indik baya luu punika, mangda madue papineh miwah prasida ngawentenang Parikrama gotong royong nyabran awuku, tur mangda wenten genah – genah sampah nganutin soroh – soroh sampah mangda prasida kapilah, tur wenten nyane TPS (Tempat pembuangan sampah) ring soang-soang Desa.</br>2. Infrastruktur Pengolahan Luu utawi Sampah mangda katincapang antuk akehnyane wenten genah-genah TPS sane kakelola becik olih Petugas, miwah genah daur ulang.</br>3. Nincapang Organisasi Non Pemerintahan (LSM) Sane nanganin indik luu utawi sampah.</br>4. Penggunaan Produk Ramah Lingkungan taler tincapang tur ngawentenang sosialisasi indik ngirangin penganggean plastik sekali pakai, miwah mangda nganggen produk sane prasida kadaur ulang, mangda prasida ngirangin akeh luu sane kahasilang olih masyarakat.</br>5. Nyiptayang Inovasi Teknologi ring sajeroning pemilahan luu utawi sampah, dados energi minakadi biogas utawi listrik sampah lan pemerintah prasida mengidentifikasi sapunapi keberhasilan, miwah kelemahan, mangda prasida ngarancang upaya sane anyar tur efektif.</br></br> Inggih dadosnyane, Titiang miwah Iraga Sareng Sami madue pengapti antuk pembangunan Kabupaten Klungkung ring Warsa 2024 puniki prasida nincap, ngiring Iraga Sareng Sami mangda Kabupaten Klungkung nyansan peduli indik wewangunan Daerah lan Bangsa mangda setata maju.unan Daerah lan Bangsa mangda setata maju.)
  • Literature JANGAN USIK BALI  + ("Wisatawan duranegara nyansan nenten trept"Wisatawan duranegara nyansan nenten trepti meparilaksana ring Bali" kenten akeh orti-orti sane kepireng tityang ring TV tur media-media online. Wenten sane ring margi ugal-ugalan, ten nginutin aturan lalu lintas, tur wenten malah sane kanti mejaguran ring margine sareng wargi local. Nyingakin indike punika tiang merasa sebet teken kawentenan gumi Baline sane mangkin. Yening trs asapuniki kewentenane, sinah pacang ngeranayang nenten becik teken alit alite. Akeh anake ngenikaang gumi Bali metumpu teken pariwisata. Mula yakti, nanging pang ten kanti ngusak katreptian tur sima dresta ring Bali. Dumogi guru wisesa presida ngemolihang pemargi mangda wisatawan asinge nenten nyansan nyelekang parisolah nyane! nenten nyansan nyelekang parisolah nyane!)
  • Geguritan Dharma Sasana: Analisis Nilai Kauripan Parajana Ri Sajeroning Panglimbak Kebudayaan Nasional  + ("Wénten malih ulah kawastanan stéya, masih"Wénten malih ulah kawastanan stéya, masih cacakan sisip, ulahing sajadma, tan wénten patut tulad , mangdén doh ring kahyun sami, ulah punika, yén mrihang manah suci."</br>(Geguritan Dharma Sasana, Pupuh IX Durma : 5)</br></br>Punggelan saking pupuh durma sané kaketus ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana ring ajeng yéning ngamargiang swadharma pamimpin nénten dados ngamaling. Ngamaling sané kabaosang inggih punika manados jadma sané satwika miwah mawibawa ri tatkala kaicénin lingga sané pinih ageng ri sajeroning kauripan. Pamimpin patut ngicénin piteket miwah imba majeng ring jadma sané akéh. Pabuat sané patut anggén tulad mangda prasida ngamolihang sukla ring manah sané sampun kaaptiang. Geguritan Dharma Sasana inggih punika kriya sastra sané karipta olih pahlawan nasional saking Bali sané sampun ketah kauningin inggih punika I Gusti Ngurah Madé Agung. </br>I Gusti Ngurah Madé Agung embas tanggal 5 April 1876 ring Puri Agung Dénpasar Bali, miwah Ida pinaka Raja Badung sané kaping pitu ring warsa 1902. Ida lebar ri sajeroning payudhan sareng Wong Welanda ring tanggal 20 Septémber 1906. Riantukan lebar ring payudhan punika, Ida kaicénin bakti pungkusan Ida Batara Mantuk Ring Rana. Salantang tuwuh kauripan Raja Badung sané kaping pitu punika nénten naenin cumpu majeng ring Wong Welanda. Ngamarginin kriya-kriya sastra Ida prasida nincapang semangat perjuangan. Ri sajeroning kriya sastra Ida inggih punika Geguritan Loda, Geguritan Niti Raja Sasana, Geguritan Dharma Sasana, Geguritan Hredaya Sastra, Geguritan Nengah Jimbaran, Geguritan Purwa Sanghara, miwah Kekawin Peta Bumi. </br>Kriya sastra Geguritan Dharma Sasana sané maurip ring Bali pateh sakadi kriya-kriya sastra sané lianan pinaka akahnyané nénten wantah parilaksana susastra sané mawinan ri sajeroning angga kapracaya, adat-istiadat, yadnya, laksana, miwah sané kaangén angga kauripan ri sajeroning sosial-budaya lianan. Ring krama Bali purwa paiketan sastra miwah agama Hindu sané nénten prasida lempas. Sastra kadadosang sarana maagama, punika mawinan kakalih madué fundamental sané pateh inggih punika nilai pangrasa sané luhur sané satata ngresepang makakalih. Wangun naskah lontar Dharma Sasana inggih punika puisi Bali purwa. Geguritan sané kasurat nganggén aksara Bali, mabasa Bali kapara miwah mabasa Jawa Kuna. Geguritan punika kawangun antuk makudang-kudang pupuh makadi pupuh Ginanti, Semarandana, Sinom, Pucung, Mijil, Kumambang, Dandang, Girisa, Durma, Juru Demung, miwah Megatruh. </br>Nilai-nilai sané kapolihang inggih punika laksana pamimpin sané mautama ring naskah Geguritan Dharma Sasana ring kauripan parajana sané akéhnyané madué agem-ageman ring ajah-ajahan agama Hindu. Nilai-nilai sané kadasarin antuk tuntunan kauripan parajana punika sané kapolihang ring Geguritan Dharma Sasana makadi nilai kapamimpinan, mulat sarira, tata susila miwah sané lianan. Tutunan urip sané prasida kapolihang ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana ngeninin indik solah sané patut kalaksanayang miwah taler sané nénten patut kalaksanayang. </br>Nilai-nilai sané wénten ri sajeroning lontar Geguritan Dharma Sasana lumrahnyané maunteng antuk ajah-ajahan agama Hindu. Yadiastun sapunika, Geguritan Dharma Sasana nénten masoroh ri sajeroning Smertti Agama. Nilai-nilai punika landasan-landasan sané madasar saking tuntunan parilaksana ri sajeroning kauripan manusa ring wewidangan parajanane. Nilai-nilai sané kadasarin mapapineh antuk tuntunan parilaksana sané madasar ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana ri tatkala nyakupang nilai-nilai tuntunan ri sajeroning kapamimpinan, mulat sarira, miwah kawéntenan nilai tata susila. </br>Kebijakan ri sajeroning panglimbakan kebudayaan nasional mawit saking akahnyané taler nyakupin upaya-upaya nyikiang dados siki ring wangun kebudayaan. Ring lumrahnyané dados kabaosang nilai-nilai punika sané madaging ring Geguritan Dharma Sasana sané mapaiketan miwah madué linggih ri sajeroning panglimbak kebudayaan nasional punika. Nilai Kapamimpinan sané kawéntenan ipun ring Geguritan Dharma Sasana sakirang-kirangnyané wénten lalima prinsip pinih utama sané nganggarang matuk ring asas paiketan inggih punika parilaksana sané langgia (ksatriyan), keadilan utawi kepatutan yogia, pascad, kasadarana, miwah laksana masilur panampen utawi mapaparuman. </br>Upaya sané kapiteketin ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana inggih punika mulat sarira inggih punika sané nyakupin kawéntenan utsaha-utsaha manusa mantuka ring kapradangin miwah apisan ngimpasin miwah nganéntenang tulud-tuludan kama makadi sané wénten ri sajeroning padewekan soang-soang. Luir ipun nilai kapamimpinan sané wénten ring Geguritan Dharma Sasana wénten akéh nilai-nilai ri sajeroning kauripan parajanane. Nilai mulat sarira inggih punika nilai sané kawéntenan ipun ring Geguritan Dharma Sasana sané madué lingga linggih ipun ri sajeroning panglimbak parilaksana miwah kapribadian bangsa sané nyunjung unteng pikayun saking manusa sané maparisolah becik, miwah sapisanan taler manados akah sané kawangun parilaksana sané becik sané wénten ri sajeroning padewekan. Parilaksana punika sané banget saratang pisan, salangkungnyané ri sajeroning marepin aab jagat globalisasi sané nimpenin gumine sakadi mangkin.</br>Ring Geguritan Dharma Sasana sané naening nilai tata susila ngangge ajah-ajahan sané mawasta : Dasakramaparamartha, Dasa Dharma, miwah Asta Pangradana. Eling ring ajah-ajahan tata susila ring Geguritan Dharma Sasana punika nénten pastika sinalih tunggil awig-awig sané nguasa-nguasi mawinan patut nilai tata susila punika matampak akéh sané prasida kaambil miwah ngiketin ring aab kauripan sané mangkin. Utawi yéning tiosan sakadi punika, nilai-nilai tata susila sané wénten ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana lumrahnyané kantun prasida mapaiketan sareng kaaptiang ring parilaksana manusa sakadi aab jagate mangkin. </br>Pamuput ipun, ajah-ajahan miwah parindikan sané prasida kaambil miwah ngiketin sané kawéntenan ipun ring Geguritan Dharma Sasana nganinin indik nilai kauripan parajanane ri sajeroning panglimbak kebudayaan nasional inggih punika nilai kapamimpinan, nilai mulat sarira, miwah nilai tata susila. Ri sajeroning indik punika, Geguritan Dharma Sasana ngicénin pangeweruh taler ajah-ajahan miwah sané nyinahang taler maktayang kauripan ring pabuat sané becik. Makasami nilai ring Geguritan Dharma Sasana punika patut kalaksanayang olih parajanané mangdané budaya sané sampun wénten saking dumun nénten pegat miwah rered. Para yowanané patut malajahin kebudayaan lokal silih tunggilnyané sareng ngamargiang swadharma ngrajegang kebudayaan sakadi nyarengin acara Bulan Bahasa Bali sané mabuat pisan anggén nglestariang budaya utamannyané aksara, basa, miwah sastra Bali.amannyané aksara, basa, miwah sastra Bali.)
  • Good leader, people leader  + ("e timpal timpal" "Nawang sing, pemilu tau"e timpal timpal"</br>"Nawang sing, pemilu taun depan, 2024</br>“haaa, pemilu?”</br>“ sing nawang pemilu? mai mai jani kal tlatarang ape ento pemilu”</br>“pemilu inggih punika (penjelasan nak milih keto pokokne luberjurdil”</br>“oh ketooo”</br>“bindan pemilu to jagi kalaksanayang?”</br>“yeh be yang Orin taun depan, suba paek ne semeton”ang Orin taun depan, suba paek ne semeton”)