Property:Place information text ban

From BASAbaliWiki
Showing 100 pages using this property.
A
Gerobogan Blangsinga magenah ring Banjar Blangsinga, Desa Saba, Kecamatan Sukawati, Kabupaten Gianyar, Bali. Genahnyane sawatara 15km saking Kota Denpasar utawi 25km saking Bandara Internasional Ngurah Rai. Gerobogan puniki madue debit toya sane ageng, yadiastun nenten tegeh pisan.  +
Gerobogan Nung-Nung magenah ring Desa Plaga Kecamatan Petang inggih punika gerobogan sane wantah wenten ring Kabupaten Badung. Gerobogan punika tegehnyane 70 meter. Ring panglimbaknyane, gerobogan Nung-Nung kurus olih kelompok sadar wisata miwah desa adat wewidangan irika. Para turise sida nyingakin kalanguan ring wewidangan gerobogan sane rembun miwah asri, taler dados masiram ring gerobogan punika. Saking Kabupaten Badung nuju Gerobogan Nung-Nung, dohnyane 35.7 km miwah nelasang galah sawatara 1 jam. Sakewanten saking Gerobogan Nung-Nung nuju Bandara Internasional Ngurah Rai dohnyae sawatara 55.4 km miwah nelasang galah sawatara 1 jam 49 menit.  +
Genah gerobogan puniki ring Desa Menyali, Kecamatan Sawan, Kabupaten Buleleng, 15 km saking Kota Singaraja. Gerobogan puniki magenah ring wewidagan tegal miwah carik sane kantun akeh katandurin. Wenetn makudang-kudang fasilitas becik sakadi margi, parkir, undagan sane akeh palitnyane 185. Gerobogan campurasa sane madue 3 (tiga) palih: 1. Palih kaping I sawatara 20 meter 2. Palih kaping II sawatara 10 meter; 3. Palih kaping III sawatara 12 meter.  +
Yening ragane jagi ngrereh genah sakadi suargan ring mercapada, ragane patut uning Amed. Desa bendega sane sepi puniki durung dados genah sane sering karauhin olih para turise. Ragane prasida ngatonang Bali yukti taler ngrasayang manah degdeg i riki. Titiang ngwedar saparindikan pinih becik sane prasidakalaksanayang ring Amed, genah pasirepan miwah genah marayunan! Cingak sajangkepnyane ring https://www.twowanderingsoles.com/blog/amed-bali  +
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun désa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Désa Minakadi Nincapang Pelayanan Desa Malarapan Antuk Aplikasi Desa. Kawentenan Aplikasi Desa niki, mangde krama prasida saking jro, puri, gria soang-soang ngurus surat utawi keperluan sane lianan turmaning nincapang pelayanan mangda ngancan efesien miwah efektif. basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali @mamedwedanta #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi  +
B
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun desa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Desa. Ngiring cingakin genah potensial Taman Pancing Denpasar niki. Akeh genah wisata taler wahana pariwisata ring desa-desa terpencil nenten kauningin olih wisatawan. Punika mawinan genah wisata utawi wahana wisata punika nenten prasida nglimbak ring sajeroning krama Baline. Wenten silih tunggil genah wisata sane durung kauningin olih anak akeh inggih punika wisata berkuda ring bantaran Tukad Badung Kawasan Taman Pancing Timur, Denpasar Selatan. Wisata berkudane puniki saking penyedia jasa pribadi kelompok kepaon berkuda, silih tunggil panyadia wisatane punika Bapak Makdi. Wisata berkuda puniki taler sampun ngajuang izin resmi pengelola ka pemerintahanne nanging ngantos mangkin nenten polih izin resmi saking pemerintahe. Yadiastun asapunika Pak Makdi sareng timpal-tampalnyane satata nyaga karesikan genah wisatane. Sadurung katutup genah wisatane Pak Makdi sareng timpal-timpalnyane ngaresikin palemahan sane kaanggen genah wisata berkudane puniki. Utsaha punika kalaksanayang mangda genahe asri tur kedas. Wisata berkuda puniki ngawit saking galah 16.00 WITA ngantos galah 19.00 WITA sabilang rahina. Prabea wisata berkudane puniki mudah pisan…. Anak kelih naur Rp 20.000, yening anak cerik Rp 10.000.  +
Badung inggih punika kabupaten sane madue wewidangan minakadi Kuta miwah Nusa Dua, sane dados objek wisata kasub ring Bali. Kabupaten Badung mawatesan sareng Kabupaten Buleleng ring sisi kaja, Tabanan ring sisi kauh. Samudera Hinda ring sisi kelod. Kabupaten Bangli, Gianyar miwah Kota Denpasar ring sisi kangin. Sampu nyandang katah objek wisata ring Kabupaten Badung sane ngulangunin yening kalalinin, minakadi pasisi Kuta Bali, pasisi Dreamland, pasisi Batubalong sane madue pemandangan eksotis, genah perkemahan Dukuh sane pinaka paninggalan saking Kerajaan Mengwi miwah akeh sane lianan. Sane nguni Kabupaten Badung kawastanin Nambangan sadurung kagentosin olih I Gusti Ngurah Made Pemecutan dados Badung ring penguntat abad ke-18. I Gusti Ngurah Made Pemecutan Sakti inggih punika raja kapertama ring Kerajaan Badung saking warsa 1779. Kaping riin, ibu kota Kabupaten Badung inggih punika Denpasar. Sakewanten risampune wenten pemekaran wilayah warsa 1992, Denpasar kadadosang Kota Madya taler ibu kota Kabupaten Badung magingsir ka Mengwi. Manut ring PP67 warsa 2009 indik pemindahan ibu kota Kabupaten Badung saking wewidangan Denpasar ke Kecamatan Mengwi, embas Kota Mangupura sane madue wewidangan patpat desa miwah lima kelurahan. Duk tanggal 6 November kategtegang dados rahina wanti warsa Kabupaten Badung. HUT Kabupaten Badung puniki janten kalaksanayang antuk ngelingang embasnyane Kota Mangupura sane karesmiang duk tanggal 16 november 2009 olih mantan Presiden Susilo Bambang Yudhoyono. Ring Badung wenten peristiwa sejarah sane sampun kasub, inggih punika Perang Puputan Badung tanggal 20 September 1904, sane dados silih sinunggil kawiwenang kerajaan Badung. Pemerintah Hindia Belanda ngaranin masarakat ring genahe punika sani ngusakin taler ngebutin sekancan isin kapal Sri Komala. Punika mawinan pemerintah Hindia Belanda nuntut mangda Raja Badung sane madue tanggung jawab naur jinah palelenan aji 3000 dolar perak miwah ngawigraha sapa sira sane sampun ngusak-asik kapal punika. Sakewanten, Raja Badung nenten kayun antuk naur palelenan punika. Punika mawinan, pemerintah Hindia Belanda ngelaksanayang ekspedisi militer ke Bali duk tanggal 20 September 1906. Ipun madaatang tiga batalyon infraty miwah kalih batalyon arteleri anggen nyerang Badung. Pamuputnyane, rikala militer Belanda rauh ring pintu gerbang kota, ipun kahadang olih makudang-kudang anak nganggen kuaca sarwa putih sane sayaga jagi nyerang. Payudan nenten dados kekelidin antuk masarakat Badung sane kapimpin olih Raja Badung sareng militer Hindia Belanda tur kasengguh dados Perang Puputan. Perang puputan inggih punika payudan ngantos ketelan rah sane kaping untat.  
Pulo Bali inggih punika silih tunggil saking 17.000 lebih pulo sane wenten ring Indonesia. Ring wewidangan sane panjangnyane 153 km tur linggahnyane 112 km, taler jimbarnyane 123,98 km2. Manut ring kawentenannyane, ring tengahing pulo bali wenten giri sane marerod saking pascima kantos wetan. Giri punika, luire: Gunung Agung ((3.142 m ) meter, Gunung Batur (1.717)meter, Gunung Abang (2.276)meter, Gunung Batukaru (2.276)meter. Gunung Agung miwah Gunung Batur inggih punika giri sane mageni. Wenten taler makudang-kudang danu, luire: Danu Batur sane jimbarnyane 1.607,5 hektar, Danu Beratan sane jimbarnyane 375,6 hektar, Danu Buyan sane jimbarnyane 336 hektar miwah Danu Tamblingan sane jimbarnyane 110 hektar. Tukad-tukad sane membah saking wana muah danu punika akehan nuju genah lor, kadi Tukad Unda, Tukad Petanu, Tukad Ayung, Tukad Pulukan, Tukad Loloan miwah sane lianan.  +
Kabupaten Bangli magenah ring kaler-kangin kota Denpasar, manawi weten 40 km saking tengahing Kota Denpasar miwah pinaka dados kabupaten sane nenten medue pasih. Kabupaten Bangli kewatesin olih Kabupaten Buleleng ring sisi kaler, Klungkung miwah Karangasem ring sisi kangin, Klungkung miwah Gianyar ring sisi kelod, taler Badung miwah Gianyar ring sisi kauh. Silih sinunggil genah wisata sane kaloktah ring Bangli inggih punika Gunung Batur miwah Danu Batur pinaka danu sane paling linggah ring Bali tur kahiasin olih Gunung Batur sane ngulangunin. Lianan malih, wenten Toyo Bungkah inggih punika genah masiram ngangge toya anget sane kapercaya olih masarakat Bali dados nambanin sajeroning anak sungkan, utamannyane sane keni penyakit kulit. Saking warsa 1991, Pemerintah Daerah Kabupaten Bangli ngukuhin tanggal 10 Mei 1204 dados dina adegan kota Bangline. Tanggal punika kaambil saking prasasti Pura Kehen C sane kamedalang olih raja Sri Adikunti Ketana sane madue adikuasa ring Bangli duk 1126 warsa Saka utawi 1204 warsa Masehi. Sadurungnyane, ring Bangli duk abad ke-11 wenten wabah penyakit sane nglimbak taler ngawinang akeh parajana Bangline sane lunga saking Bangli. Risampune ilang wabah penyakite punika, raja Sri Adikunti Ketana ngicenin putrannyane duk tanggal 10 Mei 1204, manut ring napi sane sampun kasurat ring Prasasti Kehen C. Prasasti sane wenten ring Pura Kehen puniki nyuratang indik pangandikan sang raja mangda ngwehin parajanane mawali ka Desa Bangli mangdane pada-pada ngewangun miwah menain jerone soang-soang. Sang Raja taler nikaang mangda parajanane ngawi sentana sane akeh, ngicenin parajanane mukak alas dados carik utawi subak. Lianan asapunika, Sang Raja taler ngapus pajeg majeng ring parajanane miwah mikukuhang wates-wates wewidangan Bangline. Tanggal 10 Mei 1453 kapilih dados tanggal pangeling embasnyane Kabupaten Bangli kadasarin antuk pikayun indik Prasasti Kehen C sampun ngawedarang kawentenan Bangli rikala punika sane sampun nunggal utawi dados asiki tur kasarengin olih pamikukuhan wates wewidangan Bangli oleih Sang Raja. Taler prasasti puniki sane pinih pertama nyuratang wastan Bangli. Manut ring babad utawi carita rakyat, wastan Bang metu saking kruna Jarak Bang utawi Bangkliki. Ring babad punika taler kone Bangli kajujukang ring genah alas jarak, sakewanten wenten malih sane nyuratang indik Bangli sane mawit saking kruna Banggi sane maartos kirang darma santi.  
Bayunggede mawit saking kruna "Bayung" sane mateges "bayu", yening kruna "Gede" mateges "kuat/angeng". Punika ngawinang kruna "Bayunggede" mateges "bayu sane ageng". Sadurung mawasta bayunggede, duk riin genah puniki wantah padukuhan sane wenten ring tengahing wana, kramane wantah akidik pisan. Padukuhan puniki kapimpin miwah kaempon olih "Ulu Apad" sane madue tugas ngaryanang utawi nglaksanayang upakara adat.  +
Rejang Dance from Desa Adat Bebandem  +
Kapurwan Bebandem ngawi saking masa pamrentahan keraton ring Bali sane kapimpin olih Ida Dalem Waturenggong. Raris ri sampune nglimbak, kalanturang olih sentanan ida sane maparab Ida Dalem Kepakisan taler warih wangsa raja pinih untat inggih punika Ida Dalem Ketut sane madue wewengkon keraton ring Kabupaten Klungkung. Wastan Desa Bebandem mangkin inggih punika kaambil saking parab I Gusti Bandem sane sampun kasub dados pandita (Dukuh Bujangga) miwah pinaka cihna ngwangiang ida, raris parab ida kadadosang wastan desa kasarengin antuk pangater 'Be' saking basa Sansekerta sane mateges genah malingih utawi meneng ring ajeng.  +
Ri kala mirengang kruna bedugul, pastika ida dane eling ring kawentenan Danu Beratan miwah Pura Ulun Danu sane mangkin dados genah wisata pinih kaloktah ring Bali utawi taler Kebun Raya Bedugul sane dados genah malila citta pinih becik majeng ring kulawarga.  +
Badhahulu utawi sane mangkin ketah mawasta Bedulu sujatinnyane inggih punika desa kuno miwah unik ring Gianyar, Bali. Desa puniki kaprecaya olih akeh kramane dados pusat peradaban ring Bali, samaliha sampun dados pagubugan daweg masa prasejarah, kabuktiang antuk kawentenan Sarkofagus ring silih tunggil jeron kramane. Desa Bedulu naenin dados pusat pemerintahan Bali daweg Dinasti Warmadewa inggih punika ri kala pemerintahan Maharaja Sri Astasura Ratna Bumi Banten (Asta=kutus, Sura=dewa, Ratna=manik, Bumi Banten=tanah Bali), mateges raja sane mimpin kutus wewidangan ring Bali.  +
Bendungan Gerokgak inggih punika silih tunggil genah wisata buatan puniki dados genah sane kesenengin ring Gerogak, lianan ring Pura Pulaki utawi Pura Melanting. Akeh turis dura negara sane muji tur rauh ring kecamatan puniki, utamannyani ring Bendungan Gerogak. Tetujon utama empelan puniki kakaryanang wantah mangda ngwantu wang tani ring masan panes utawi sayah ri kala kakirangan toya. Punika ngawinang ri kala masan ujan, empelan puniki pacang nyimpen akeh toya, sakewanten ri kala masan sayah rauh, toya sane sampun kasimpen punika pacang kaanggen ring carik. Empelan sane magenah ring 159 mdpl puniki wente ring Desa Gerokgak, Kecamatan Gerokgak, Kabupaten Buleleng, Bali. Genah punika sawatara 43 km saking KOta Singaraja.  +
Magenah ring Kabupaten Tabanan, dam puniki kaanggen nagingin subak carik sane jimbarnyane1.335 hektar. Wewidangan dam sane asri tur becik punika sering kadadosang genah mapoto olih para yowana. Lianan ring punika, dam Telaga Tunjung taler sering kaanggen genah mancing.  +
Bentara Budaya Bali (BBB) inggih punika genah seni sane magenah ring Jl. Profesor Ida Bagus Mantra No.88A, Ketewel, Sukawati, Kabupaten Gianyar, Bali 80237, Telepon (0361) 294029. BBB ngadek duk tanggal 9 September 2009 taler dados silih sinunggil cakupan saking Kompas-Gramedia. Makudang-kudang karya sane kalaksanayang olih BBB minakadi pameran lukisan, bebalihan seni, pabligbagan buku, pamuteran film. Informasi sejangkepnyane dados kacingak ring http://www.bentarabudaya.com/  +
Besakih kaloktah antuk pura sane utama ring Bali. Sujatinnyane genah puniki kadagingin antuk makudang-kudang pura sane kawangun ring genah sane jimbar ring sisi kelod Gunung Agung.  +
Genah wisata Relief Bebitra Gianyar magenah ring Banjar Roban, Desa Bebitra, Kecamatan Gianyar, Kabupaten Gianyar, Bali. Saking tengahing Kota Gianyar, ragane sida lunga sawatara 2,5 km nganggen montor. Kocap pangawit kawentenan Patapan Gunung Kawi Bebitra manut ring prajuru adat, Patapan Gunung Kawi Bebitra utawi Relief Bebitra inggih punika tetamian saking Desa Peling sane kapimpin olih Mas Pahit kairing olih patih ida sane mapesengan Wedang Serawah. Mas Pahit inggih punika pamimpin sane wicaksana miwah satata nglaksanayang wirasa ri kala mutusang pikobet. Ida taler madue rabi-rabi ayu pisan sane satata sadia ngabih kawentenan ida. Ri kala Wedang Serawah seneng sareng silih tunggil rabin Ida Mas Pahit. Lokika sanggraha punika ngawinang Mas Pahit miwah Wedang Serawah masiat. Yadiastun Wedang Serawah sampun lunga, sakewanten Mas Pahit prasida nemuang dane taler ngamademang Wedang Serawah. Ri sampune sue patih ida padem, metu akeh pikobet ring keraton sakadi gering miwah rauh wadwa samar nuju desa. Kocap, Patapan Gunung Kawi Bebitra ingih punika genah Mas Pahit ngrereh sunia santukan pikobet sane katiba.  +
Bitera inggih punika kelurahan sane wenten ring Kecamatan Gianyar, Kabupaten Gianyar.  +
OM SWASTYASTU semeton!! Jani tiang suba neked di Desa Bongkasa. Bongkasa ne tongosne di Kecamatan Abiansemal, Kabupaten Badung. dini gumine enu asri. sisin jalan dini sami anake nanem punyan nyuh gading. sane mawinang niki santukan awig-awig desa di Desa Bongkasane semeton!!!. di Bongkasa masih ade tukad ane paling lantang di Bali. adanne tukad ayung. krana ade tukad ane lantang nenenan. liu sajan tongos rafting tur tongos swing. nawang rafting aajak swing? yen sing nawang. mai melali ke BONGKASA!!!  +
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun désa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Désa. Ngiring cingakin genah potensi lan pariwita ring desa Sibetan,Karangasem Bali.Om swastiastu sementon bali sinareng samiSemeton sami sampun uning tekening desa adat sibetan? Inggih desa adat sibetan inggih punika desa sane genah nyare ring bongkol gunungn agung, kecamatan bebandem, Kabupaten Karangasem. Sane genah ipun asri tur lestari, akeh pisan genah pariwisata sane wenten irika wenten malih agro wisata minakadi agriwisata salak sibetan muah sane lianan. lianan tekening punika ring desa adat sibetan puniki madue budaya adat bali sane ngantos mangkin kantun kelestariang, inggih punika usaba sri. Usaba sri puniki kadagingin antuk upacara adat calonanrang muah daratan, akeh pisan krama desa sane keni kerauhan ritatkala nedunang ida betare san wenten ring bale agung sibetan puniki, ritakala wenten kerauhan punika sane katepak ngayah punika katusuk keris nanging nenten sungkan krana sampun kalinggihin olih ida betare. upacara adat puniki kalaksanyang 3 raina nanging rainan puniki sanget piit. kawentenan budaya adat sane sampun lumrah ke dura negara nenten nambatain wenten pikobet ring desa sane ngantos mangkin kantun karasayang inggih puniki luu upakara sane kaangen ritatkala odalan. Luu punika sampun polih ka pralina sakewanten nenten sami ka pralina, nika mawinan pikobet puniki mangda kacingakin antuk pemerintah mangda nenten ngelimbak antuk potensi pariwisata sane wenten ring desa adat sibetan.inggih semeton wiki, asapunika sane prasida aturang titiang indik desa tiange, yening wenten sane iwang titiang nunas gung rna sinampura. Om Shanti Shanti Shanti Om. NIKI DESA TITIANGE, SAPUNAPI ANTUK DESA JERONE basabaliwiki.org@wikibasabali@pasikianyowana.bali@mamedwedanta#basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik  +
Bukit Campuhan magenah ring sisi kauh Puri Ubud, ring margi Bangkiang Sidem, Kabupaten Gianyar. Bukit Campuhan puniki nenten mapalasan sareng silih tunggil pura ring Ubud, inggih punika Pura Gunung Lebah. Pura Gunung Lebah punika mateges bukit alit sane magenah ring palebahan. Lianan ring punika, Bukit Campuhan nagenah ring pantaraning tukad ring Ubud, inggih punika Tukad Oos miwah Tukad Cerik.  +
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun désa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Désa. Ngiring cingakin indik desan titiangé puniki. Om Swastiastu🙏 Kabupaten Gianyar, kabupaten sane madrue makudang kudang seni lan budaya nanging di samping asapunika wenten surga kecil ring Desa Bukit Jangkrik, Gianyar. Sane mewasta Bukit Jangkrik Natural Water Swim. Bukit Jangkrik Natural Water Swim punika objek wisata desa sane memanfaatkan kondisi alam sekitar, mangkin dikembangkan dados objek wisata toya sane eksotis, akeh pengunjung sane rauh saking berbagai daerah antuk melali lan mesiram sambil nyingakin pemandangan carik sane asri lan bukit sane menawan. Di samping asapunika ring taman sari punika wenten areal suci, sane mawasta beji. beji puniki toya sane disucikan lan warsene sampun lawas, toya suci puniki ngidang ngubadin mekudang-kudang penyakit. Om Shanti Shanti Shanti Om NB: @stt_satyagiri @natural_waterswim @dwikikrishna basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali @mamedwedanta #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi  +
Kabupaten Buleleng magenah ring sisin kaleran pulau Bali miwah ibu kotanyane inggih punika Singaraja. Sejarah Kabupaten Buleleng ngawit saking rikala Ki Gusti Ngurah Panji Sakti ngadegang kerajaan Buleleng duk warsa 1600an. Sadurungnyane wewidangan Bueleleng kasengguh Den Bukit. Buleleng inggih punika wastan istana sane kawangun olih Panji Sakti duk tanggal 30 Maret 1604 ring tengahin tegal jagung gambal sane kawastanin buleleng. Selanturipun istanane punika kawastan Singaraja sane maartos "Genah sang raja masinggahan". Selanturnyane Pemerintah Kabupaten Buleleng ngukuhang tanggal 30 Maret 1604 dados dina embasnyane kota Singaraja. Wastan Buleleng inggih punika wastan jagung gambalutawi jagung gambah sane akeh kapula olih parajanane rikala punika. Pertanian ring Kabupaten Buleleng sampun kaloktah dados genah penghasil pertanian sane pinih ageng sejagat Bali antuk papulanan salak bali miwah juuk keprok Tejakula. Kabupaten Buleleng mawatesan sareng Laut Jawa ring sisi kaler, selat Bali ring siis kauh, Karangasem ring sisi kangin miwah Tabanan saha Badung ring sisi kelod. Ring Buleleng taler wenten genah wisata sane pastika nudut kayun parajanane, minakadi Danu Buyan, Danu Tamblingan miwah Danu Beratan sane dados tetiga danu kembar sane kapanggih ring kaldera sane ageng, Pasisi Lovina sareg lumba-lumbanyane sane sampun boh, pulo Menjangan sane isin pasihnyane dahat ngulangunin, pulo Menjangan antuk isin pasihnyane sane ngulangunin saha akeh genah wisata alam lianan ring wewidangan Bulelenge.  +
Desa Bunutin inggih punika desa Bali Aga sane magenah ring sisi kauh kawah Batur, Kintamani. Desa puniki kasub antuk upacara Ngodog miwah Neduh.  +
C
Wihara Buda Kuno sane kawangun duk abad kaping 10 ring Bali, Indonesia. Puniki wantah genah pinih ageng kadagingin antuk 5 genah utama. Genah puniki kawangun olih Raja Anak Wungsu, oka pinih alit saking Raja Udayana Warmadewa sane kaloktah miwah Ratu Gunapriya Dharmapatni saking Keraton Bali Kuno. Genah puniki sane riin mawasta Katya Amarawati (Biara Amarawati), sakewanten ring abad kaping 16, mauwah dados Candi Gunung Kawi (Kuil Gunung Penyair)... Genah puniki nguni kawangun pinaka Wihara Buda ring warsa 989 M olih Raja Udayana miwah Ratu Gunapriya Dharmapatni. Ri kala ida miwah rabin ida sampun pade (Ratu Guna[riya Dharmapatni ring warsa 1007 M miwah Raja Udayana warsa 1011 M), monumen ida makakalih magenah ring Banu Wka (mangkin Pura Mangening). Raris ring warsa 1049 M, Raja Anak Wungsu ngingsir monumen biang ida (Ratu Gunapriya Dharmapatni) ka Mpukwing Kutihanar (mangkin Pura Bukit Dharma Durga Kutri). Wewangunan wihara tetep kawangun kantos wusan olih Raja Anak Wungsu. Wenten para yogia Keraton Bali sane madue amongan ngempon wihara inggih punika "Samgat Wilang Patapan". Ri kala Raja Anak Wungsu padem, "monumen" ring Candi Gunung Kawi sujatinnyane wantah katur ring Raja Anak Wungsu miwah sane lianan.  +
Candi Tebing magenah ring wewidangan Desa Adat Tambahan, Desa Jehem, Tembuku, Bangli, Bali. Candi puniki dohnyanesawatara 7 km ring sisi kangin Kota Bangli. Candi Tebing puniki pateh sakadi candi ring Pura Gunung Kawi, Tampaksiring Gianyar. Candi tebing kocap kabaos olih kramane pinaka genah masemadi utawi matapa saking nguni. Palemahan ring wewidangan candi taler kantun asri, wenten akeh klebutan sane toyannyane membah ka tukad cahi ring teben. Silih tunggil klebutan wenten sane marupa sakadi turuk.  +
Candi Tebing Tegalinggah inggih punika silih tunggil tetamian arkeologi sane magenah ring Dusun Tegallinggah, Desa Bedulu, Kecamatan Blahbatuh, Kabupaten Gianyar, Provinsi Bali. Candi Tebing puniki wantah tetamian sane magenah pinih kelod saking makudang-kudang tetamian ring wewidangan Tukad Pakerisan. Ngawit saking Pura Pegulingan, Pura Tirta Empul, Pura Mangening, Pura Gunung Kawi, Candi Tebing Krobokan, Pura Pengukur-Ukuran, Pura Subak Bubugan, miwah Candi Tebing Tegallinggah. Kompleks patapan puniki katemuang olih Mr. Krijgsman duk warsa 1952 ri kala kari dados Kepala Lembaga Purbakala dan Peninggalan Nasional Bali. Genah puniki wenten sawatara 30km saking tengahing Provinsi Bali, utawi 5 km saking tengahing Kota Gianyar. Candi Tebing Tegallinggah puniki madue wates-wates inggih punika ring sisi kaler mawates sareng embahan tukad miwah wewidangan abing, ring sisi kangin mawates sareng tegal, ring sisi kauh mawates sareng genah tambak mina sakadi kolam pancing miwah ing sisi kelod mawates sareng embahan tukad miwah abing.  +
Sane dumun, Candidasa kaloktah pinaka Teluk Kehen. Sakewanten, duk genah puniki kabungkah dados genah wisata , wastan Candidasa ngawit kawigunayang. Candidasa inggih punika silih tunggil genah wisata sane kalimbakang duk warsa 1983. Silih tunggil carita sane dados mitos indik Pura Candidasa sane nglimbak tur kaprecaya olih masarakat irika inggih pnika Arca Dewi Hariti sane magenah ring teben bukit. Kocap kacaritayang wenten Dewi Hariti sane dumun dados yaksa ring Gama Budha seneng pisan ngrayunang anak alit. Sakewanten ri sampune polih ajah-ajahan Agama Budha, Sang Dewi raris mawali dados prabawa sane nawengin miwah nyayangang anak alit.  +
Patung Catur Muka kaadegang duk warsa 1973 olih silih tunggil seniman Bali mapesengan I Gusti Nyoman Lempad saking Desa Ubud. Patung puniki madue tegeh 9 meter. Genah patung puniki marep ring makapapat arah, luire: kangin, kauh, kaja, kelod. Nglangkungin Catus Pata patung Catur Muka Denpasar, jagi kacingak asiki jam lonceng tetamian Welanda duk warsa 1930. Tetamian penjajahan Welanda maosang pempatan puniki pinaka Pempatan Lonceng. Ring warsa 1970an, kawangun patung Catur Muka pinaka lambang genah puunika Catus Pata Utama sane wantah poros kota Denpasar.  +
Om Swastyastu Desa Jungutan pinaka silih sinunggil kawentenan ring Kecamatan Bebandem, Kabupaten Karangasem, Provinsi Bali. Silih sinunggil Dusun sane wenten ring Desa Jungutan Inggih punika Dusun Pangleg sane magenah ring jalan raya Bangkak Jungutan. Mayoritas krama iriki inggih punika dados buruh lan petani,ring Dusun Pangleg puniki nenten terealisasikan pipa pipa air,nika mawinan samian krama iriki madue cubang(genah toya) sane kaanggen mupulang toya hujan ritatkala sabeh.toya sane katampung ring cubang punika sane anggena sadina dina antuk manting lan sane tiosan. Yening pacang nginem krama iriki nunas toya kelebutan ring dusun lianan. Yening sesampune musim panes krama iriki sukeh tekening toya,mawinan toya sane ring cubang sampun ngangsan telas,lantas krama iriki numbas toya ring luar dusun. Ring bedulu(sebelah utara dusun) Pangleg puniki wenten kawastanin Embung(genah toya hujan sane ageng) sane magenah ring Dusun Yeh Kori Jungutan. Toya sane magenah irika masumber saking toya hujan sane turun ring puncak utawi pilah Gunung Agung,raris kasalurang antuk pipa pipa ngantos ring Embung punika. Nanging sebet pisan krama Dusun Pangleg puniki santukan saluran pipa pipa ring Embung punika nenten nyantos ring wewidangan Dusun Pangleg puniki lan ngantos mangkin krama iriki bergantung tekening toya hujan lan numbas toya anyar ring luar dusun. Malarapan antuk punika titiang sekadi generasi milenial,turut urati majeng ring genah titiang sane ngantos warsa ka warsa nenten wenten solusinyane. titiang nunas mangda Pemerintah turut urati majeng ring krama iriki tur sida ngutsahayang merealisasikan saluran pipa pipa air mangda krama iriki makmur lan sejahtera.  +
Desa Pakraman sane mawasta Desa Culidra inggih punika pahan saking Desa Pakraman Datah. Sakin kruna Culidra puniki nglimbak dados Culik.  +
D
Danu Buyan inggih punika danu sane magenah ring wewidangan Desa Pancasari, Kecamatan Sukasada, Kabupaten Buleleng, Bali. Danu puniki wantah silih tunggil saking tetiga danu kembar sane ngwangun kaldera ageng. Danu puniki kaapit antuk kalih danu, luire: Danu Tamblingan ring sisi kauh miwah Danu Beratan ring sisi kangin. Ring pantaraning Danu Buyan miwah Danu Tamblingan sane kapalasang antuk alas sawatara siki kilometer, wenten asiki kolam sane membah nuju Danu Buyan ngentasin margi rupek. Kramane maosang kolam puniki kawastanin Telaga Aya.  +
Danu Tamblingan inggih punika danu sane magenah ring bongkol sisi kaler Gunung Lesung, wewidangan Desa Munduk, Keecamatan Banjar, Kabupaten Buleleng, Bali. Danu puniki wantah silih tunggil saking tetiga danu kembar sane ngwangun kaldera ageng. Ring wewidangan Danu Tamblingan wenten akeh pura. Pura-pura punika, luire: Pura Dalem Tamblingan Pura Endek Pura Ulun Danu miwah Sang Hyang Kangin Pura Sang Hyang Kawuh Pura Gubug Pura Tirta Mengening Pura Naga Loka Pura Pengukiran, Pengukusan Pura Embang Pura Tukang Timbang Pura Batulepang  +
Tasik wantah silih tunggil pakaryan sane kakaryanang olih krama Bali. Malarapan antuk teknik tradisional, sakadi sane sampun kamargiang olih makudang-kudang sentana, tasik puniki prasida kakaryanang nganutin indik: segara, bias, matan ai, miwah peluh wang tani. Ring episode kapertama "Made in Bali", pinaka seri dokumenter cutet ngenenin indik wang tani tasik. Now! Bali Magazine mabebaosan sareng Nyoman Warta, silih tunggil saking akidik wang tani tasik sane wenten rahinane mangkin. Bias selem vulkanik ring Kabupaten Klungkung, Bali Timur, ipun nglanturang adol-adolan panglingsiripune, sakewanten ipun pacang dados sentanan pinih untat sane ngruruh pangupa jiwa saking geginan ngaryanin tasik puniki. Ring video puniki, ipun ngwedar pamargin kauripannyane, tata cara ngaryanang tasik miwah gunakayan tasik asli Bali.  +
Desa Pakraman Ababi inggih punika desa sane magenah ring sisi kauh Kecamatan Abang ring Karangasem. Desa Ababi magenah ring bubug, ring pantaraning bukit sane madaging carik miwah tegal. Desa Pakraman Ababi karesmiang duk tanggal 24 Maret 1988. Wates-wates Desa Ababi, luire: (1) Sisi kaler inggih punika Desa Pidpid miwah Desa Abang; (2) Sisi kangin inggih punka Desa Abang miwah Desa Tiyingtali; (3) Sisi kelod inggih punika Kelurahan Padangkerta miwah Tiyingtali; miwah (4) Sisi kauh inggih punika Desa Budakeling.  +
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun désa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Désa. Ngiring cingakin indik desan titiangé puniki. Semeton uning Desa Atas Awan? Yening uning, nika ampun desan tiange sane wenten ring Desa Bangli, Kecamatan Baturiti, Kabupaten Tabanan. Desan tiange puniki ngelah potensi dados desa pariwisata lan potensi ring bidang pertanian. Jeg pokokne paket komplit ring desan tiange puniki. Sekadi asapunika, titiang dados generasi muda dot nyobyahang ring pemerintah dumogi rurung kabenahin lan memberdayakan potensi sane wenten ring masyarakat. Dumogi video tiang niki menghibur semeton nggih. Yening dot melali mriki, ngiring simpang semeton! basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali @mamedwedanta #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi  +
Banyuning pinaka silih tunggil desa sane dados genah industri kerajinan gerabah ring kecamatan Buleleng, Kabupaten Buleleng.  +
Kelurahan Banyuning magenah 2 kilometer saking utamaning kota pendidikan, Singaraja. Kelurahan Banyuning sane dumun inggih punika desa. Desa Banyuning nguni mawit saking wasta Monaspatika, Mona mateges toya miwah Stika mateges ening. Punika ngawinang Monaspatika mateges banyu ening, kasingkat dados Banyuning. Indike punika yukti pisan santukan wenten tetamian kapurwan marupa sesuratan, relief miwah prasasti.  +
Batuan (Baturan) inggih punika desa ring Bali, Indonesia. Desa punika kaloktah santukan kriya seni miwah gegambarannyane (lukisan). Kantos warsa 1930-an, gaya seni asli iriki kaloktah antuk gegambaran Batuan. Desa puniki wantah genah utama gegambaran sane kasokong antuk makudang-kudang galeri seni miwah sekaa seni koperasi sane dados juru kunci ri kala ngunngayang kawentenan seni Batuan. Desa puniki taler kaloktah antuk balih-balihan tari Gambuh Kuno, sane kasolahang ring rahina Purnama. Batuan kabaos ring sesuratan purwa daweg 1000 warsa sane sampun lintang. Panglahlah Hindu miwah India ring desa punika sida kacingak ring ukiran miwah candi. Ring abad kaping pitulas, Batuan miwah Bali sisi kelod kawawa olih kulawarga keraton kantos wenten pamastu saking pandita sane ngawinang kulawarga raja kelangan prabawa; pamuputne ida makasami kesah nuju sajeroning negara. Ring warsa 1947 kantos 1949, akehan krama Batuan satya sareng Kabupaten Gianyar.  +
Desa Batumadeg sane magenah ring Kecamatan Nusa Penida, Kabupaten Klungkung, Provinsi Bali nggih punika Desa Dinas sane kawangun antuk nemnem dusun inggih punika Dusun Penutuk, Dusun Batumadeg Kaja, Dusun Saren I, Dusun Saren II, Dusun Batumadeg Kelod, miwah Dusun Pangkung Gede. Desa Batumadeg mawates sareng Desa Klumpu ring sisi kaler, Desa Batu Kandik ring sisi kangin, Desa Bunga Mekar ring sisi kauh miwah Samudra Indonesia ring sisi kelod.  +
Tanjung Benoa inggih punika genah wisata ring Bali sane kaloktah antuk kawentenan pasisinyane. Genah puniki taler wantah suargan wahana toya sakadi banana boat, scuba diving, parasailling, rolling donut, seawalker, flying fish, snorkeling, miwah sane lianan. Lianan ring punika, wenten wisata nuju Pulo Penyu pinaka genah urip miwah penangkara kekua, lipi, curik, miwah sane lianna. Punika ngawinang Tanjung Benoa madue cihna genah wisata bahari ring Bali. Kelurahan Tanjung Benoa kaloktah pinaka sili tunggil saking 6 desa/kelurahan sane wenten ring Kecamatan Kuta Selatan, Kabupaten Badung Provinsi Bali sane kadagingn antuk 6 banjar/lingkungan.  +
Benoa inggih punika desa sane dumun dados desa bendega. Mangkin Benoa dados resor pasisi uama ring Bali sane magenah ring sisi kangin pulo. Genah puniki madue toya sane nlegdeg tur mabias putih sane becik. Puniki wnatah genah becik anggen olahraga air sakadi snorkeling miwah scuba diving. Saking Benoa, anake sida malayar nganggen jukung sane mabataran nganggen kaca tur malayar nglintasin terumbu karang. Wenten 5 pusat spa taler sekolah sane ngicenin ajah-ajahan tat titi malebengan ajeng-ajengan Bali tur bumbu Bali. Nampek irika wenten kuil Cina Caow Eng Bio kuna sane nudut kayun.  +
Desa Budaya Kertalangu magenah ring Desa Kesiman, Kecamatan Denpasar Timur utawi ring sisi kaler pasisi Sanur. Desa Budaya Kertalangu dados silih tunggil genah wisata sane patut karauhin. Kauripan ring kota sane setata ramya tur krama sane kosek, sakewanten ring Desa Budaya Kertalangu kari wenten genah asri ngetonang kauripan sakadi ring desa. Genah puniki coock pisan kaanggen ri kala meled jagi namtamin kalanguan desa sane magenah ring sisin kota. Desa Budaya Kertalangu magenah ring tanah carik sane jimbarnyane 80 hektar, kadagingin antuk genah paumahan, carik, miwah tegal. Ngawinang desa puniki katon gadang, galang, sida ngicalang rasa lemeh ngatonang kahanan kota. Desa Kertalangu wenten duk warsa 2005 sane ngutamaning citta desa sane nemu santi, kabudayan miwah urip ring palemahan asri majeng makasami krama ring jagate. Sane becik, ring tengah Desa Budaya Kertalangu, wenten Tugu Perdamaian Dunia sane kaiterang antuk patung tokoh dunia. Drika taler wenten akeh bendera negara sane nyokong perdamaian negara, taler dirka wenten cihna makasia agama ring jagate. Ring Desa Budaya Kertalangu, anake sane malancaran sida majaranan ngiterin desa, ngaryanang sabun tur dados kabakta budal, nyobak nandur pari, ngaryanang ulat-ulatan, ngambarin layang-layang, ngwarnain togog, ngigel miwah akeh sane lianan. Sane pinih utama ring Desa Kertalangu wantah kalanguan desa sane kantun asri. Ri kala wenten sane malancaran ngranjing ring desa, pacang kapagpag antuk wewangunan asli Bali miwah padi-padi ring carik sane jimbar. Wenten akeh genah malinggih sakadi bale bengong anggen masliahan. Makasami kalanguan ring desa pniki sakadi gegambaran. Ring Desa Kertalangu taler wenten industri kerajinan sane dados kaanggen gapgap. Wenten taler kolam pancing kajangepin antuk pancing sane kasewaang, ulam sane kapolihang rikala mancing dados karantenang ring genah punika. Majeng ring sang sane jagi maolahraga, wenten genah jogging track nampek ring carik. Alit-alite sida egar maolahraga ring genah outbound. Ring Kertalangu, wenten genah pentas seni miwah budaya sane nganutin jadwal asane sane jagi malancaran. Lianan ring punika, wenten taler taman Kertalangu, lapangan, penggak, ganesha park miwah sane lianan. https://kesimankertalangu.denpasarkota.go.id/#!  
Aci Gumang: https://dictionary.basabali.org/Place_Pura_Gumang_(Bukit_Juru)  +
Aci Sasih Kasa: Usaba Manggung  +
Desa Buwit magenah ring kabupaten Tabanan. Ring desa puniki akeh madue potensi desa ring bidang pariwisata miwah pertanian, sinalih tunggil wenten jogging track ring tengah carike. Carike sane asri tur linggah ento bisa kaanggen dados tongos pariwisata miwah tongos olahraga, nanging wenten pikobet antuk akses jalan nuju ka tongose ento tusing becik. Ento sane ngeranayang masyarakate tusing uning wenten genah luung anggen melali ring desa Buwit puniki. Kebijakan sane patut kamedalang olih pemerintah anggen nepasin pikobet miwah ngwangun desa inggih punika : 1. Wenten bantuan saking pemerintah anggen pembangunan akses jalan nuju ka joging track 2. Membangun plang awig-awing ring sekitar carik 3. Wenten sosialisai utawi promosi ring sosial media tetang pesona joging track ring Desa Buwit puniki mangda akeh masyarakat sane uning wenten joging track luung miwah akeh masyarakat sane berkunjung ka joging track ring Desa Buwit puniki. Dumogi pemerintahan bisa ngae kebijakan anggen potensi desa lan bisa nepasin pikobet sane ada di desa mangda desa-desa adat di Bali sayan mecikang.  +
Ceking madue saka mata sane becik kadagingin antuk carik matingkat (terasering) miwah angin sane teduh ngawinang para turise marasa seneng. Genah wisata puniki magenah ring Kecamatan Tegalaang miwah sida katuju nganggen motor sawatara 20 menit saking Ubud. Genah wisata Ceking madue saka mata sane unik saking carik sane matingkat-tingkat (terasering) mangda ngelidin tanah carik sane embid. Angin dingin miwah tis taler ngawinang para turise kayun malancaran ka Ceking. Ring genah wisata puniki, para turise prasida nyingakin para wong tani Bali sane matekap tur makukuhin cariknyane ring tanah sane seong, jangkep sareng subak masrana toya sane membah saking gununge.  +
Kamasan utawi "Ka-emas-an" wantah wasta sane sampun lingsir yening ring wewidangan anak sane madue pakaryan dados pande mas, pateh sakadi wastan silih tunggil banjar ring desa kamasan. Buki arkeologis sane kapolihang marupa tahta batu, arca menhir, lesung batu, palungan batu, monolit silinder, batu dakon, jalan alit sane kalapisin antuk batu tukad sane naenin kacingak ring warsa 1976 miwah 1977 ring desa-desa Kamasan miwah wewidangan sane nampek sareng Kamasan. Bukti punika sampun ngicenin pawarah indik kawentenan sekaa pande mas ring genah punika sampun lingsir, taler nguningaang indik tradisi megalitik sampun wenten ring kauripan krama ring Kramas inggih punika kauripan pra-Hindu sane mawit saking masa neolitikum (± 2000 tahun SM). Manut saking kawentenan desa sane kasurat ring kapurwan Desa Kamasan, kauningin mawit saking prasasti miwah katatarang olih para panglingsir ring desa punika. Kapurwan Desa Kamasan sampun wenten ring Prasasti Anak Wungsu warsa 994 Saka utawi warsa 1072 Masehi. Ring prasasti punika kawedar indik kruna utawi wastan Kamasan manut etimlogi mawit saking kruna "Kama" sane mateges bibit miwah "San" sane mateges gina.  +
Carik sane jimbar miwah angin sane seger ngawinang para turise seneng ring kalanguan palemahan sane marupa carik maundag-undagan. Yening wenten turis sane seneng mamargi nglintasin margi ring sisin carik miwah tukad, genah busungbiu cocok pisan kadadosang genah mawisata sane utama. Carik sane maundag-undagan puniki kasarengin antuk genah kubu-kubuan anggen malinggih sareng kulawarga namtamin kalanguan palemahan ring genah punika.  +
Desa Mayong inggih punika silih tunggil desa wisata ring kecamatan Seririt, Buleleng. Akeh wisatawan sane berkunjung ke Desa mayong.  +
Desa Pelaga inggih punika desa adat sapisanan desa seni sane sering karauhin olih para turis sane seneng sareng konsep agrowisata. Desa punika magenah ring Gunung Catur, Puncak Mangu, Kecamatan Petang, Kabupaten Badung, Bali. Genah wisata ring desa punika sering kasengguh Bagus Agro Pelaga. Akehnyane tetanduran sane katandur oli para krama drika ngawinang konsep agrowisata pinaka konsep sane patut pisan kalimbakang ring Pelaga. Makudang-kudang asil tetanduran sane kalimbakang ring Desa Pelaga wantah jejanganan, sekar miwah woh-wohan, sakadi stroberi, vanilla, kopi miwah jagung. Desa Pelaga pinaka genah ring wewidangan dataran tinggi. Punika mawinan Desa Pelaga akeh madue taru sane ngawinang genah punika asri tur doh saking napi sane kawastanin polusi udara. Sane pinih becik ring genahe punika wantah kawentenan alam sane kari asri. Turise taler marasa ulangun ring genah punika. Yening malancaran ka desa puniki, sampunang lali simpang ring titi sane pinih tegeh ring Asia Tenggara, inggih punika Jembatan Tukad Bangkung. Ring titi sane tegeh puniki, turise sida ngaksiang kabecikan Desa Pelaga sane asri. Lianan ring punika, Desa Pelaga taler madue grobogan sane mawasta Air Terjun Nungnung pinaka silih tunggil genah wisata ring Desa Pelaga. Air Terjun Nungnung tegehnyane 50 meter miwah linggah 0,4 hektar taler toyannyane nglehgeh. Lianan ring grobogan, ring Pelaga taler wenten Pura Puncak Mangu sane jimbarnyane 14x24 meter. Ring Pura Puncak Mangu wenten makudang-kudang palinggih miwah wangun suci sane madaging piteket indik kapurwan. Nenten ja wantah alam sane ngulangunin kayun sakadi Air Terjun Nungnung, Puncak Mangu miwah Tukad Bakung, turise taler sida maolah raga ri kala rauh ka Desa Pelaga.  +
Penglipuran inggih punika silih tunggil desa adat ring Kabupaten Bangli. Desa puniki ketah kauningin pinaka genah wisata ring Bali santukan kawentenan krama sane kantun ngamargiang tur nglestariang budaya tradisional Bali ring kauripannyane sarahina-rahina. Yadiastun dados desa wisata para krama Penglipuran tetep ngamong budaya, tradisi miwah alas tiing sane kadureanang manut ring tata titi Tri Hita Karana. Indike punika raris nudut kayun para turis rauh mrika. Punika ngawinang ring warsa 1993, Pemerintah Bali mromosiang Desa Penglipuran pinaka genah wisata. Penglipuran sida ngwangun wisata sane ngawinang para kramane untung sakemaon nenten nguredang kawentenan budaya miwah tradisin ipun. Duk warsa 1995, Desa Penglipuran molihang pangargan Kalpataru saking Pemerintah Indonesia santukan utsaha krama ngamong awentenan alas ting ring wewidangan palemahannyane. Krama Penglipuran uning ring potensi ri kala nglakanayang pariwisata madasar antuk sekaa, anggen ngelidin kapitalisme pariwisata ring desa punika. Desa Penglipuran madue jimbar kakuub sawatara 112 hektar, sakewanten wantah 9 hektar sane kaanggen genah paumahan. Sisannyane wantah alas utawi tegal. Ring genah puniki, para turis pacang nyingakin kawentenan Tri Mandala. Tri Mandala inggih punika tetiga wates desa, luire: 1) Utama Mandala, inggih punika genah pinih suci sane magenah ring sisi kaler desa tur madaging candi. 2) Madya mandala, inggih punika genah krama murip tur masia krama. 3) Nista Mandala, inggih punika genah sema. Desa Penglipuran dados silih tunggil wisata budaya sane patut karauhin olih para turis ri kala malancaran ka Bali. Paumahan ring desa puniki saking kaler kantos ka sisi kelod becik kacingak santukan kawentenan ampik-ampik sane unik tur pateh ring sajeorning umah. Wangun umah adat sane tetep kalestariang kantos mangkin dados cihna kalanguan Penglipuran. Napi malih Desa Penglipuran kaiterin antuk alas tiing sane ngawinang angin desa karasa asri tur seger, kairing kresekan don tiing. Para tirus sane rauh akehan meled pisan mangda molihang foto sane pinih becik. Jalan ring tengahing alas katon sakadi gegambaran. Desa Puniki taler nanjenang paket wisata, makadi: paket awengi kalih rahina, paket kalih wengi tigang rahina, miwah paket tigang wengi petang rahina. Lianan ring punika. wenten kalih soroh genah anggen nginep ring Desa Penglipuran, inggih punika guest house miwah homestay.  
Desa Perancak inggih punika desa sane magenah ring genah legon, sawatara 125 m saking luhuring toya segara. Desa Perancak madue wates wewengkon, luire: ring sisi kaler kawatesin antuk Desa Budeg, ring sisi daksina kawatesin antuk Samudra Hindia, ring sisi wetan kawatesin antuk Desa Air Kuning, ring sisi pascima kawatesin antuk Desa Pangambengan. Desa Perancak inggih punika genah pasisi sane ngulangunin, asri, tur madue potensi. Pasisi Perancak pinaka silih tunggil objek wisata ring genah puniki.  +
Desa Pinggan Kintamani, Bangli dados genah malila cita sane ngulangunin ring Bali. Desa Pinggan dados silih tunggil gegelikan desa wisata ri kala malancaran ka Bali. Napi malih majeng para turise sane seneng nyingakin surya sane wau endag. Santukan magenah ring genah ane tegeh, Desa Pinggan dados desa sane nyajiang saka mata surya ri kala wau endag miwah jagat sane roman ri kala nyantosang semenge rauh. Lianan ring punika, Desa Pinggan nyajiang saka mata desa sane kasaputin antuk sayong miwah gunung-gunung sane ngulangunin. Desa Pinggan nampek sareng Gunung Batur sane toyannyane ening pisan kawewehin antuk angin sane seger tur teduh. Danu Batur punika magenah ring Desa Pinggan tur sampun kadadosang taman jagat utawi global geopark network olih UNESCO. Yening ragane seneng ring wisata alam desa, desa puniki dados genah sane patut karauhin ri kala liburan, samaliha dados genah mapotrek sane becik ring Bali. Kalanguan surya sane wau endag ring Desa Pinggan sayan becik santukan kawentenan sayong ring sisin pucak gununge. Selanturnyane ring teben wenten saka mata carik sane ilid samar-samar santukan sayong. Sawatara bulan September kantos November dados bulan pinih becik nyingakin surya sane wau endag miwah sayong ring Desa Pinggan. Ring Desa Pinggan, para turise sida magenjah muktiang angin sane seger saking gununge. Ri sampune nyingakin surya sane wau endag, para turise sida malancaran ring Gerobogan Gitgit sane genahnyane nenten doh saking Desa Pinggan. Mangkin Desa Pinggan dados genah wisata sane aken manut ring para tamiu sane meled jagi nyingakin kalanguan ring Bali sajabaning genah pasisi manten. Ring genah puniki, turise danganan ngrereh saka mata surya sane wau endag miwah sayong santukan prasida katuju nganggen montor utawi mobil, dadosnyane nenten meweh malih nunggah.  +
Desa Saba inggih punika silih tunggil desa sane magenah ring Kecamatan Blahbatuh, Kabupaten Gianyar. Genah Desa Saba puniki strategis santukan magenah ring tengah kota Gianyar taler sida katuju ngwilatin Jl. Bypass Ida Bagus Mantra, sane ngawinang nenten ja sukil yening jagi ngrereh desa puniki. Desa Saba kapah dados 7 banjar dinas, 1) Banjar Dinas Blangsinga, 2) Banjar Dinas Sema, 3) Banjar Dinas Kawan, 4) Banjar Dinas Tengah, 5) Banjar Dinas Tegallulung, 6) Banjar Dinas Banda, 7) Banjar Dinas Pinda, 8) Banjar Dinas Saba. Sawatara warsa 1980-1990, desa puniki kaloktah antuk tetanduran kunyit Bonbiyu.  +
Desa Sidetapa inggih punika desa sane wreda utawi kaloktah antuk Desa Bali Aga. Sane nguni, desa puniki mawasta Desa Gunung Sari Munggah Tapa. Kocap Desa Sidatapa ngawit kaadegang duk warsa 785 Masehi olih para krama endon-endonan saking Batur, Dauh Toro Ireng miwah Jawa. Krama Desa Sidetapa daweg punika kapah dados 3 kelompok, luire: 1. Kelompok sane kocap ngwastanin dewek krama Pasek sane magenah ring wewidangan Leked 2. Kelompok sane kocap ngwastanin dewek krama Patih sane magenah ring wewidangan Desa Kunyit 3. Kelompok sane kocap ngwastanin dewek krama Batur sane magenah ring wewidangan Sekarung. Makudang-kudang tetamian budaya Bali Aga ring Desa Sidetapa sane kari kacingak inggih punika kawentenan wewangunan umah adat sane sampun wreda kawastanin Bale Gajah Tumpang Salu. Wangunan puniki kakaryanin masaka papat sakadi gajah miwah matumpang tiga (salu). Wangunan sane unik lianan inggih punika kawentenan umah krama sane ngungkurin margi. Puniki ngwetuang kayun silib, nenten kayun kauningin, minab mabinayan sareng paumahan sane lumrah, sane ngutamaang mangda wenten margi ring arep umah. Tembok miwah bataran wangunan kari nganggen tanah sane kadagingin ulat-ulatan tiing utawi tiing bungkulan. Krama ring desa puniki wantah madue pakaryan dados tukan ulat sane masrana antuk tiing. Ulat-ulatan punika nganutin pakem Sidetapa. Makudang-kudang tradisi budaya sakadi igel-igelan wali sane wenten ring Desa Sidetapa inggih punika Tari Rejang, Tari Jangkrang, ari Ngabuang, Sang Hyang Gandrung miwah ngaben khasi saking desa. Gatra sajangkepnyane: https://sidatapa.wordpress.com http://sidetapa-buleleng.desa.id  +
Ring Desa Singapadu Tengah, para turise pacang kasuguhang antuk Pura Dalem Adat Negari. Genah suci puniki madue kalanguan miwah tetamian kori agung sane korab. Ring wewidangan pura puniki wenten akeh tetamian arkeologi marupa arca-arca kuno sane kasuciang kantos magkin. Ring ungkur kompleks pura sane kawatesin antuk tepining Tukad Oos puniki taler wenten tetamian kapurwan marupa klebutan suci, kori patirtan, miwah tetamian candi tebing pasraman kuno.  +
Desa Songan B inggih punika asil saking Desa Songan sane nglimbak, kapah dados Desa Songan A miwah Desa Songan B duk tanggal 4 Juli 1920. Manut ring krunanyane, Songan mawit saking kruna Song miwah kruna An. Kruna Songan puniki mateges kawentenan song sane ageng sakadi gook, taler kruna An mateges barang sane kawentenannyane langkungan ring asiki. Punika ngawinang, akeh sane ngresepang Songan mateges Desa sane magenah ring song ageng sakadi gook. Yening cingakin, yukti sampun desa puniki magenah ring gook, pantaranin Gunung Agung, Gunung Abang, Bukit Gede miwah bukit lianan. Desa Songan B magenah ring sisin danu sane pinih ageng ring Bali, inggih punika Danu Batur. Kalanguan Danu Batur miwah Gunung Batu sane nudut kayun para turis ring desa puniki. Lianan ring pinika, desa puniki taler madue genah wisata spiritual ring Pura ulun Danu Batur Songan.  +
Tenganan Pegringsingan inggih punika desa sane agenah ring sisi kangin Bali. Samaliha ring pantaraning desa-desa sane pingit ring Bali, Tenganan Pegringsingan kari dados genah sane unik miwah sintru. Desa puniki dados silih tunggil desa Bali Aga ring Bali. Tenanna Pegringsingan madue tetamian budaya sane nenten kalahlahin antuk budaya dura negara. Krama desa mautsaha ngamong desane mangda sakadi jati mula miwah resik. Punika ngawinang Tenganan Pegringsingan unik pisan, yening kabandingang antuk desa-desa lianan ring Bali..... Silih tunggil karya sane kalaksanayang olih krama desa Tenganan inggih punika Perang Pandan. Kakalih yowana pada-pada masiat ring genah sane sampun kacumawisang. Yowanane makta sanjata marupa don pandan madui sane sampun maiket. Perang puniki nenten ja unen-unen sane sida kacingak olih anak sane jerih sareng rah!  +
Titiang pinaka generasi milenial sadie ngwangun desa Malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngwangun Desa. Ngiring cingakin genah potensial Pelukatan Sapta Gangga ring Karangasem puniki. Semenge jani semeton lakar kije?, ngiring sarengin titiang melukat ring Pelukatan Sapta Gangga sane magenah ring Desa adat Timbrah Kabupaten Karangasem. Semeton sane demen joging dini mase ade jogging track ane asri lan ngelangenin. Tongos melukatte ene kawangun olih Pangelingsir desa adat Timbrah sane karesmiang warsa kalih tali siengolas. Dugase malunan mare ade pancoran abesik tongos masyarakat ngelungsur tirta mebayuh, 3bulanan, lan otonan. Pelukatanne ene kaadanin Pelukatan Sapta Gangga, yening purane kaadanin Pura Tirta Empul. Semeton ajak mekejang, di tongos ane luung lan berpotensi ene enu mase ade pikobet-pikobetne care konden ade listrik, dana anggo ngelanjutang pembangunan, penting mase ade tongos nitip barang utawi loker. Numogi pemerintah bise nepasin pikobet-pikobet ane ade di desa, care ane ngelah potensi luung ene. Ngiring semeton sareng-sareng ngwangun desa adat mangda desa-desa ring Bali sayan mecikang. basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali @mamedwedanta pamilet saking @stkipamlapura #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi @fridayantiayu @yanmudit @made.gatra.12  +
Tista mawit saking kruna "ngetis". Wastan punika kakawitin olih okan ratuning jagat Tabanan sane nglelana. Ida nglelana nglintasin akeh gunung, pucak bukit, miwah tukad santukan nguni durug wenten margi ageng sakadi mangkin. Ring pamarginnyane, ida matemu sareng patapa sakti. Raris santukan arah-arah saking sang patapa, ida okan sang ratu nglanturang pamargi nuju kelod kantos rauh ing genah sane katuju. Santukan genah punika nenten asah, raris ida mawali nuju genah kaleran ngrereh genah dangsah anggen ngadegang puri. Ida mutusang ngadegang puri ring genah sane mangkin kabaos Kerambitan.  +
Desa adat tri buana sekar sari wantah desa sane asri lan indah medue potensi wisata alam sane becik  +
Desa Umejero inggih punika desa sane magenah ring Kecamatan Busung Biu, Buleleng. Akeh wewidangan desa sane marupa carik.  +
Desa Bongkasa Pertiwi magenah ring Kecamatan Abiansemal Kabupaten Badung. Dumun, wenten potensi wisata tukad ayung magenah irika sane kadadosang wisata rafting olih para investor. Kantos mangkin sampun wenten langkungan ring 5 perusahaan rafting sane magenah ring Tukad Ayung.  +
Desa Munggu magenah ring Kecamatan Mengwi, sisi kelod Kabupaten Badung sane nampek sareng genah pasisi. Iriki wenten tradisi makotekan, inggih punika unen-unen masrana antuk tiing sane kagemel olih krama desa pinaka cihna kawiryan ring yuda. Unen-unen sakadi puniki sane sampun nudut kayun mawisata ring Desa Munggu.  +
Desa Sangeh magenah ring Kecamatan Abiansemal, Kabupate Badung sisi kaler sane sampun kaloktah antuk cagar alam miwah suaka marga satwa. Genah puniki kadagingin antuk alas pala sane dados genah para wanara murip. Indike puniki sane sida nudut kayun para turise mangda mawisata ring Bali.  +
E
Kapurwannyane, ring masa jaya Pelabuhan Buleleng kaanggen genah mongkar muatan barang taler genah kapal pesiare singgah. Genah puniki dados saksi ri kala krama Baline nglawan penjajah Belanda. Ring wewidangan bekas Pelabuhan Buleleng kawangun monumen Yudha Mandala pinaka cihna genah payudhan kramane nguni nglawan Belanda. Monumen punika mawangun tugu marupa krama sane makta bendera merah putih, nenten ngangge kuaca tur tangannyane nujuhang segara.  +
G
Garuda Wisnu Kencana (GWK) inggih punika taman budaya sane pinih ageng ring Bali, magenah ring sawatara 40 kilometer saking kota Denpasar, utamannyane ring Desa Ungasan, Bukit Jimbaran, Kuta Selatan, Badung, Bali. Jimbar weweidangan GWK kantos 240 hektar tur sering pian dados genah balih-balihan seni tradisional (Tari Kecak, Tari Barong, miwah sane lianan) miwah seni modern (Viral Fest Asia, Soundrenaline, Dreamfields, miwah sane lianan). Taman Budaya GWK inggih punika silih tunggil genah wisata ring Bali sane mangkin dados wisata sane kasenengin olih parajana yadiastun nenten madue pasisi. Kawentenan patung Dewa Wisnu sane malinggih ring luhur Garuda (Patung GWK) ring Taman Budaya GWK sampun dados magnet sane narik para turise. Patung GWK kakaryanang kantos 3000 ton temaga olih seniman Bali, I Nyoman Nuarta nganggen prabea anggaran sawatara Rp.450.000.000.000,00. Kayun indik ngwangun patung GWK sampun medal duk warsa 1989, sakewanten ngenahang watu sane kapertama wau kalaksanayang ring warsa 1997 ring Desa Ungasan, Bukit Jimbaran, Badung, olih I Nyoman Nuarta miwah Joob Ave pinaka menteri Pariwisata, Pos, miwah Telekomunikasi daweg punika. Manut ring teknis, patung GWK sida wusan kawangun ring tanggal 1 Agustus 2018, sakemaon ring panguntat, kantun patut ngelas malih 754 lempeng sane madasar antuk temaga-prunggu, mangda yukti-yukti masikian. Pamuputnyane Patung GWK wusan kasampurnayang ring tanggal 4 Agustus 2018. Salanturnyane Patung GWK karesmiang tanggal 22 September 2018 olih Presiden Jokowidodo. Patung punika tegehnyane kantos 121 meter tur linggahnyane 64 meter. Patung puniki kocap dados patung pinih tegeh nomer tiga ring sajebag jagat. Manut ring panampen Nyoman Nuarta, patung GWK pinaka lambang karahayuan jagat. Wisnu inggih punika dewa sane ngupapira jagat, Garuda inggih punika lambang jaya. Manut Nyoman Nuarta, Garuda pinaka manusa sane masatya sareng kauripan jagi ngupapira, ngembangang miwah ngamong jagat. Santukan wantah i manusa sane sida ngusak-asik miwah ngamecikang kahanan jagat. http://gwkbali.com/  
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun desa malarapan antuk BASAbali wikithon partisipan publik 5. ngwangun desa, ngiring cingakin indik desan titiange puniki. Om Swastyastu.. hallo semeton, tityang jagi ngiringang semeton melancaran nyingakin desan tiang ring Desa Adat Padangkerta. Desa adat Padangkerta inggih punika desa sane magenah ring Kecamatan karangasem, Kabupaten Karangasem. ring desan tityang puniki madue genah Toya klebutan. Ring Toya klebutan puniki kewastanin beji sandatt , iriki dados keanggen jagi ngelungsur Tirta Toya ening, ngelungsur toyaa jagi keajengang miwah anggen genahh mesiram krana iriki becik pisan keanggen nyiramang nake alit. Nanging ring Margi jagi ngerereh genah Beji punika kantun rusak nikee makrana ngaenang meweh wargane sane jagi ngelungsur toyaa ring Beji ne. Titiang nunas mangda pemerintah mapaica wantuan jagi mecikang margine irika mangda warga mresidayang ngelungsur toyaa sane jagi keajengang lan ngicenin wantuan Tempat Sampah minakadi akeh sane ngutang luu sembarangan. Om Santih Santih Santih Om basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi @wahyujuniantara07_ @febiariawan_ @paangarjawa Manggiantari, Dharma Yoga, & Rani Ari  +
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun désa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Désa. Ngiring cingakin genah potensial ring Desa Pedungan, Kecamatan Denpasar Selatan. basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali @mamedwedanta #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi  +
Gianyar inggih punika silih sinunggil saking sia Kabupaten/Kota ring Propinsi Bali, magenah ring pantaraning 08° 18' 48" - 08° 38' 58" Lintang Kelod 115° 13' 29" - 115° 22' 23" Bujur Kangin. Kabupaten Gianyar kewatesin antuk Kabupaten Badung miwah Kota Denpasar ring sisi kauh, Kabupaten Bangli ring sisi kaja, Kabupaten Bangli lan Klungkung ring sisi kangin taler selat Badung miwah Samudra Indonesia ring sisi kelod. Gianyar kaloktah antuk seni budaya miwah alamnyane sane ngulangunin. Pinaka cihna warisan budaya kabuktiang saking tinggalan-tinggalan arkeologi sane akeh miwah genah wisata sane nudut kayun para wisatawan minakadi goa gajah miwah candi tebing gunung kawi. Seni lan tradisi masarakat sane unik miwah ngawinang manahe tis rikala karauhin minakadi ubud. Taler seni kriya marupa patung, lukisan, ukiran, pinaka oleh-oleh rikala rauh ka peken sukawati. Sejarah Kota Gianyar kakukuhang antuk Peraturan Daerah Kabupaten Gianyar No.9 tahun 2004 duk tanggal 2 April 2004 indik “Hari jadi Kota Gianyar”. Sejarah 245 warsa sane sampun lintang, 19 April 1771, rikala Gianyar kapilih dados wastan genah keraton. Duk punika ngantos selantang periode risampune Kerajaan Gianyar masikian, sareng dados isin sejarah kerajaan-kerajaan ring Bali antuk minakadi sia kerajaan ring Klungkung, Karangasem, Buleleng, Mengwi, Bangli, Payangan, Badung, Tabanan, dan Gianyar Yening manut ring data administratif warsa 2016, Kabupaten Gianyar kakepah dados 7 kecamatan luire Kecamatan Sukawati (12 desa/kelurahan, 111 banjar dinas/lingkungan), Kecamatan Blahbatuh (9 desa/kelurahan, 67 banjar dinas/lingkungan), Kecamatan Gianyar (17 desa/kelurahan, 67 banjar dinas/lingkungan), Kecamatan Tampaksiring (8 desa/kelurahan, 70 banjar dinas/lingkungan), Kecamatan Ubud (8 desa/ kelurahan, 67 banjar dinas/lingkungan), Kecamatan Tegallalang (7 desa/kelurahan, 65 banjar dinas/lingkungan), dan Kecamatan Payangan (9 desa/kelurahan, 59 banjar dinas/lingkungan).  +
Gili Mimpang (sane taler kauningin antuk Batu Tiga) kadagingin antuk tetiga batu ageng miwah batu-batu alit magenah ring Amuk Bay, pantaraning Padangbai miwah Candidasa. Lianan ring makudang-kudang ulam karang, ragane taler prasida ngatonang kalanguan kauripan ring segara sakadi pari bintik biru, napoleon wrase, cumi, sotong, belut pita biru-kuning, triggerfish, butterflyfish, belut moray, trevalies, jackfish, tuna.  +
Gili Putih Sumberkima yening nganutin data administrasi, magenah ring Desa Sumberkima Gerokgak, Buleleng, Bali. Gili Putih Sumberkima inggih punika genah sane sampun wenten saking nguni. Kasuen-suen, genah ane mabias punika sayan jimbar.  +
Gerobogan Gitgit magenah ring sisi kaler pulo Bali, wantah sawatara 20 menit nuju kelod saking Kota Singaraja. Gerobogan sane kaloktah antuk "gerobogan kembar" utawi kramane maosang "Gerobogan Kembar Gitgit" santukan embahan toyan gerobogane pada dados kalih. Gerobogane dados katuju ring margi utama kalanturan antuk mamargi nuunin palebahan. I riki dados ngelangi utawi masiram sakewanten wenten tantu ring krama sane maosang indik sapasira sane masiram sareng tunangannane, pastika pacang gelis pegat. Wacen sajangkepnyane ring https://balibuddies.com/  +
Goa Gajah dumun kabawos Lwa Gajah duk Kadatuan Baliné kantun palas saking Majapahit. Irika ring Bédahulu (mangkin Bedulu) genah ibu kota kadatuan Baliné. Manut makudang-kudang sumber sejarah minakadi prasasti tur kakawian, Goa Gajah puniki dados puser pamerintahan Bali ring kaprabon Sri Astasura Ratna Bhumi Banten utawi Dalem Bédahulu. Nampek saking Goa Gajah, wenten pura kuna mapesengan Pura Pangukur-Ukuran lan Goa Garba. Irika genah Sénapati Kebo Iwa dumun ngadu kasaktian tur malajah maperang tanding. Genahnyane ring pradesa Pejeng Kanginan, nampek pisan saking Pura Panataran Sasih. Ring situs Goa Gajah wenten telaga mapancoran papitu, sané lumrah kasengguh Telaga Pancoran Pitu. Nika minakadi simbol papitu tukad sucine. Wangunan sane pinih uttama rign Goa Gajah inggih punika goa patapaan sane magenah ring sisin abingé. Ring tengahing goa punika wénten lingga ageng tetiga tur arca Ganapati saking satawarsa kaping telulas. Akéh taler ceruk-ceruk ring tengah goané pinaka genah anaké dumun mayoga semadi. Ring sisin Tukad Petanuné, wénten taler peninggalan purbakala marupa stupa Budha miwas sané siosan. Tukad Petanuné kaloktah pisan ring jagat Baliné duaning tukad punika kabawos dados genah padem dané Asura Mayadenawa. Mangkin wewengkon Goa Gajah sampun akuina sareng UNESCO pinaka Situs Warisan Dunia, sinarengan antuk DAS (Daérah Aliran Sungai) Pakerisan tur sami stus-situs purwakala sané wénten irika.  +
Pura Goa Lawah inggih punika silih tunggil gook sane kaiterin antuk wangunan palinggih. Magenah ring Desa Pesinggahan, Kecamatan Dawan, Klungkung. Manut ring makudang-kudang sesuratan kapurwan, inggih punika Lntar Uana Bali miwah Lontar Babad asek, Pura Goa Lawah kaadegang duk sawatar abad 11 Masehi. Pur puniki kaadegang ring warsa 929 Saka utawi 1007 Masehi santukan kausulang olih Mpu Kuturan, pangarah ratu Anak Wungsu.  +
Guung Abang inggih punika pucak pinih tegeh kaping tiga ring Bali, tegehnyane 2152 meter saking luhuring segara. Gunung Abang inggih punika pahan saking kaldera Gunung Batur sane karipta saking keplugan ageng. Gunung puniki magenah ring Desa Abang Songan, Kecamatan Kintamani, Kabupaten Bangli. Ri kala nuju Desa Suter ring Kintamani, pacang nelasang galah sawatara 2 jam saking Denpasar. Ring pucaking gunung wenten Pura Puncak Tulukbiyu. Tata titi yening jagi nuju pucak Gunung Agung Sang sane jagi nuju pucak, sajeroning angga patut naur tiket ngranjing Rp24.000,00 (sumbangan ngranjing DTW Pendaki Gunung Abang Rp15.000,00, karcis ngranjing wewidangan Hutan Lindung UPTD KPH Bali Timur Rp6.000,00, miwah asuransi Rp3.000,00. Mangda satata aman miwah kenak, durus bakta praragan barang-barang anggen nunggah tur kemah. Sang sane malancaran mrika patut nganutin prokes ri kala nunggah gunung, sakadi nganggen masker, nyaga jarak mangda aman, tur ngwatesin kuota ring tenda (asiki tenda sane pinih alit nenten dados kadagingin olih langkunga ring kalih diri). Sampunang nunggah ri kala sedeng ujan santukan margine pacang becek tur belig. Nenten dados ngwangun tenda ring wewidangan Pura Puncak Tulukbiyu.  +
Gunung Agung inggih punika gunung sane pinih tegeh ring pulo sane alit ring Indonesia, pulo Bali. Yadiastun wenten pucak sane tegehan ring Irian Jaya, Sumatera, Lombok, miwah Jawa, sakemaon Bali pinaka genah wisata sane akeh katuju olih para turise ngawinang Gunung Agung dados pucak pinih tegeh sane pinih akeh katunggah ring negara puniki. Gunun Agung inggih punika gunung api sane madue kawah ageng tur dalem, nenten arang ngamedalang andus miwah ius. Genah pinih tegeh ring sisi kelod kauh lereng, bukit mlakang miwah wenten akeh batu vulkanik sane alus. Wewidagan pucak magenah ring luhur taru-taru ageng tur wenten angin baret pinaka panglahlah aktivitas vulkanik rahinane mangkin. Manut sane uningin titiang, nenten naenin pucak Gunung Agung madaging salju utawi es. Gunung Agung madue tegeh 3142 meter sakewanten angka puniki durung kaukur malih ri sampune Gunung Agung makeplug duk warsa 1963.  +
Gunung Batukaru, utawi sane sering kabaos Batukau, inggih punika gunung pinih tegeh kaping kalih ring Bali. Tegehnyane 2.276 meter. Genah puniki pinaka genah pinih tegeh ring wewidangan vulkanik Bedugul, sakewanten nenten genah vulkanik aktif. Gunung Batukaru madue pura sane kasembah olih para krama Bali, inggih punika Pura Luhur Batukaru. Batukaru kocap nenten kaloktah ring para pendaki santukan gunung puniki madue alas jimbar. Batukaru taler madue kawah pinih ageng ring sajebag jagat Bali, sakewanten kawah puniki mabukak ring sisi kelod, genah tukad Mawamembah. Puniki sane ngawinang kabaos "Batukaru" sane mateges "kaun nyuh" ring basa Bali.  +
Gunung Batur wantah gunung api sane magenah ring pusat kaldera konsentris ring sisi kelod kauh Gunung Agung pulo Bali, Indonesia. Keplagan Gunung Agung sane kapertama wantah warsa 1804 miwah sane pinih anyar warsa 2000.  +
Gunung Pohen wantah gunung sané pinih tegeh kaping enem ring Bali (2.063 mdpl), kirang malih makudang-kudang dasan metér sareng Gunung Sanghyang. Gunung Pohen puniki kaloktah antuk jalan sané réjéng.  +
Gunung Sanghyang sané tegehnyané 2074 mdpl magenah ring Désa Gesing, Kecamatan Banjar, Kabupaten Buléléng, Bali.  +
Gunung Tapak (1909 mdpl) inggih punika silih tunggil gunung api sané nénten aktif malih. Yadiastun asapunika, kari wénten entasan magma aktif sané ngawinang wénten panes guminé tur tlebusan panes ring sisi kelod tebing kaldera utamannyané ring wewidangan Angseri. Gunung Tapak pinaka gunung sané madué pucak pinih tegeh kaping pitu ring Bali, punika ngawinang anaké danganan nuju pucak gunungé puniki yéning kasandingan antuk Gunung Pohen sané magenah ring sisin kelod Gunung Tapak. Gunung Tapak kabaos ring naskah-naskah kuno Bali, utamannyané ring Sesuratan Purana Bangsul sané maosang indik kawéntenan genah suci ring wewidangan Beratan inggih punika Terate Bang (Teratai Merah) sané kantun wénten ring bongkol Gunung Tapak sapisanan dados wates pinih lor Kebun Raya Bali. Toya suci sané magenah ring tlebusan pura punika madué rasa sané asem duaning kacampur antuk urirang. Kruna 'tapak' mateges rata utawi bantar, santukan pucak gunungé puniki bantar. Pakaryan utawi proyek geotermal sané kararian sampun duk dasawarsa magenah ring wewidangan Gunung Tapak puniki taler ngambil panes gumi saking magma gunungé puniki. Gunung Tapak pinaka silih tunggil gunung sané pinih anyar ring Kaldera Beratan. Gunung api sané sampun sué wénten i riki inggih punika Gunung Sanghyang miwah Gunung Pohen.  +
H
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun desa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Desa. Ngiring cingakin indik desan titiange puniki. Semeton uning Desa Bakas? Desa Bakas punika magenah ring Kecamatan Banjarangkan, Kabupaten Klungkung, Bali. Ring Desan tiange puniki, makeh wenten lahan carik tur genah wisata alam. Semeton sareng sami, yening melancaran ka Desa Bakas, prasida nyingakin pemandangan alam sane becik, inggih punika, wenten pemandangan Gunung Agung ring sisi kaja, pemandangan abing tur subak abian ring sisi kangin, taler wenten pemandangan aliran Tukad Melangit sane asri ring sisi kauh Desa Bakas. Masyarakat ring Desa Bakas makeh sane dados petani carik, punika mawinang ring Desa Bakas, becik pisan dados Desa Wisata berbasis Agrowisata. Kegiatan sane prasida kalaksanayang indik pariwisata berbasis Agrowisata ring Desa Bakas inggih punika, wisata jogging track, wisata arung jeram, taler wenten wisata kuliner. Yening semeton dot melancaran ka Desa Bakas, iriki sampun wenten home stay, rumah makan, taler genah wisata petualangan sane becik tur instagramable. Nanging titiang wenten saran, dumogi pemerintah prasida ngicenin wantuan marupa dana lan pelatihan pemberdayaan, mangda petani ring Desa Bakas prasida nincapang hasil produksi pertaniannyane. Sekadi asapunika, titiang dados generasi muda dot nyobyahang ring pemerintah dumogi memberdayakan para petani sane wenten ring Desa Bakas. Dumogi video tiang niki menghibur semeton nggih. Ngiring semeton sinareng sami, malancaran ka Desa Bakas🙏 basabaliwiki.org @wikibasabali @pasikianyowana.bali @mamedwedanta @darma.bagus @ayu_intann @satri._a #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #ngwangundesa #membangundesa #milenialberaksi  +
I
Inna Bali inggih punika hotel sane kapertama ring Bali tur magenah ring pepusuhan kota Denpasar, nampek sareng utamaning niti mandala, bisnis, genah matetumbaan, miwah lila cita. Ri sampune wusan mawasta Natour Bali Hotel, raris kawastanin Inna Bali Hotel, taler duk Maret 2017 wangunan tetamian puniki kawastanin Inna Bali Heritage Hotel. Hotel puniki kaadegang ring genah Puputan Badung warsa 1906, inggih punika perang kantos telas rakyat Bali nglwana Belanda. Ring bulan April 1932, komedian legendaris Charlie Chaplin miwah rakannyane Sidney, rauh ring Bali Utara tur check-in ring Bali Hotel. Ring warsa 1946, hotel puniki dados genah Konferensi Denpasar 1946 sane ngembasang Negara Indonesia Timur taler Cokorda Gde Raka Sukawati pinaka ratuning rat. Ring tanggal 23 Juli 1952, Presiden Soekarno namiu Presiden Filipina Elpidio Quirino ring hoel puniki. Makudang-kudang ratuning jagat lianan naenin meneng iriki ri kala dane malancaran ka Bali, sakadi Ratu Elizabeth, Mahatma Gandhi, dan Jawaharlal Nehru.  +
J
Halo nyama,tiang komang uling desa gunaksa, kecamatan dawan, kabupaten klungkung. Lakar ngortaang pikobet ane ada di desa ene. Yen nyama melali ka desa gunaksa, utama ne di jalan tamansari semeton pasti nepukin jalan ane usak. Sujatine jalan nenenan penting pisan di kauripan krama desa. Ulian jalan ane usak, sesai ada krama desa ane ulung yen ngliwatin jalan ene. Ento ane ngranaang keneh tiang sebet pesan. Tiang nunas mangda pemerintah ledang ngayunang malih kawen tenan pikobet puniki. Bilih-bilih yening pemerintah prasida ngicenin prabeya mangda sida ngwangun jalan ring desa puniki. Suksma.  +
Om swastiastu semeton Tiang jani lakar ngemang nawang pikobet ane ada di desa petang sekarmuti. Di desa ene tongosne enu asri , palemahane enu bersih. Nanging jalan di desa nenenan tonden mekejang misi aspal. Di jaman modern jaman jani, jalan dadi baga ane penting pesan kaurat tiang. Yening jalan ne usak sube pasti krama ne lakar keweh mekarye . Ento ngranang tiang nunas apang pemerintah sadia ngwantu desa nenenan antuk ngwangun jalan. Om santi, santih, santih Om  +
Kabupaten Jembrana magenah ring tanggun kauh pulo Bali, ibu kotanyane ring Negara. Kruna Jembrana kagugu olih parajanane mawit saking genah alas sane linggah (Jimbar-Wana) tur dados genah Naga-Raja. Riinan saking abad 17, I GUsti Made Yasa, panguasa Brangbang saren rakyat saking etnik Bali-Hindu miwah etnik non Bali sane maagama Islam ngewangun puri utawi kraton pinaka pusering pemerintahan sane kawastanin Puri Gede Jembrana ring wewidangan Jembrana. Sang sane nyeneng dados raja kapertama ring Puri Gede Jembrana inggih punika I Gusti Ngurah Jembrana. Rikala pemerintahan Raja Jembrana I Gusti Gede Seloka ring (awal abad kaping 19, ipun ngadegang puri anyar anggen pusat pemerintahan tur kawastanin Puri Agung Negeri - sane selanturnyane kaloktah dados Puri Agung Negara. Sane dados raja-raja seanturnyane taler nganggen Puri Agung Negara dados pusat birokrasi pemerintahan. Wastan Jembrana miwah Negara sampun kasurat ring sejarah Daerah Kabupaten Jembrana saking kaanggen wastan Puri, inggih punika Puri Gede Jembrana miwah Puri Agung Negara. Kantos mangkin, wastan "Negara: pinaka ibu kota Kabupaten Jembrana kewatesin antuk Kabupaten Tabanan ring sisi kangin, Buleleng ring sisi kaler, Selat Bali ring sisi kauh saha Samudera Hindia ring sisi kelod. Ring Jembrana wenten akeh genah wisata marupa pasisi sane dados kalanarin minakadi pasisi Medewi, Baluk Rening, Delod Berawah, Candikusuma miwah pasisi Pengeragoan. Nenten ja pasisi kemanten, Jembrana taler madue Taman Nasional Bali Barat sane dados objek wisata. Taman Nasional Bali Barat inggih punika genah asli paksi Curik utawi sane ketah kawastanin paksi Jalak Bali.  +
Magenah 19 kilometer saking Kota Amlapura (ibu kota kabpaten), 12 km saking Tulamben, 33 km sakng genah wisata Candi Dasa miwah sawatara 78 km saking Denpasar. Jemeluk inggih punika silih tunggil genah wisata segara sane ngulangunin.  +
Jimbaran inggih punika desa bendega miwah pasisi ring sisi kelod Kuta, Bali, Indonesia. Teluk Jimbaran madue pasisi panjang miwah toya sane nlegdeg. Ring muncuk sisi kaler, akeh wenten jukung mawarna-warni makta ulam sane kaadol ring Peken Kedonganan. Ring sisi kelod-kauh teluk inggih punika Pasisi Dreamland miwah Pasisi Balangan, kaloktah antuk ombak sane becik anggen maselancar.  +
K
Titiang pinaka generasi milenial sadia ngwangun désa malarapan antuk BASAbali Wikithon Partisipasi Publik #5: Ngawangun Désa. Ngiring becikang kabel-kabele di Gumi Petitenget, gumi pariwisata Om Swastyastu Rahajeng tengai, jani tiang lakar ngorahang unduk gumin tiang ne jani kabaos gumi pariwisata. Gumin tiang saja luung jani buin misi kasub ka dura negara wiadin jani ada pandemi ane ngae grubug nanging astungkara jani suba ada tamu ane teka malali. Boya tiang tusing matur suksma antuk kewentenan gumin tiang ane suba kasub. Nanging ne jani kasatuayang di gumin tiang unduk kabel-kabel ane pada paslengkat, pajalan ngwangun saluring piranti fasilitas ngancan maduduk masih kabel di duur jalane, nglintangin nglangkungin bek kabelne ngae jele tongosne, dadine tiang dot pesan nunas apang prejuru desane negesin unduk kabel ane sayan maduduk di duur gumin tiange.  +
Kamasan utawi "Ka-emas-an" inggih punika kruna sane kocap lingsir yening kapireng oleih para Pande Mas, anut ring wastan silh tunggil banjar ring desa Kamasan. Bukit sane wenten drika kadagingin antuk tahta-tahta batu, arca menhir, lesung batu, palungan batu, monolit sane mawangun slinder, bau dakon, rurung sane kalapisin antuk bau tukad sane katemuang warsa 1976 miwah 1977, sane lumrah ring desa-desa Kamasan makacihna desa punika pinaka desa sane sampun lingsir.  +
Karangasem inggih unika silih tunggil kabupaten ring Provinsi Bali sane magenah ring sisi kangin pulo Bali. Kabupaten Karangasem kawangun antuk sejarah sane lantang saking kerajaan sane nemu jaya selanturnyane mrasidayang nyimbarang genah kerajaan kantos ka Buleleng, Jembrana miwah Lombok. Mangkin dados Kabupaten sane madue budaya miwah adat sane akeh. Kawentenan Karangasem kaiketang sareng genah sane kawastanin Adri Karang olih "Prasasti Sading C" (Goris, 1954). Ring prasasti punika kawedar indik ring sisin kangin Baline sampun ngadeg giri sane tegehnyane nyujuh langit tur kawastanin Adri Karang (Giri Karang). Ibukota Kabupaten Karangasem inggih punika Amlapura sane magenah ± 84 km saking ibu kota Provinsi Bali (Denpasar). Wastan kota Amlapura pamuputyane karesmiang dados Ibu Kota Kabupaten Karangasem saking Kaputusan Mendagri Nomor 284, tanggal 28 Nopember 1970. Sane nguni, wewidangan Kabupaten Karangasem nenten doh malenan sareng wewidangan kerajaan Karangasem. Ring jaman kerajaan Karangasem kantos warsa 1908, wewidangannyane (mencakup) 21 pahpahan,minakadi Karangasem, Seraya, Bugbug, Ababi, Abang, Culik, Kubu, Tianyar, Pesedahan, Manggis, Antiga, Ulakan, Bebandem, Sibetan, Pesangkan, Selat, Muncan, Rendang, Besakih, Sidemen, miwah Talibeng. Mangkin Kabupaten Karangasem madue 8 kecamatan inggih punika Abang, Bebandem, Karangasem, Kubu, Manggis, Rendang, Sidemen, miwah Selat, wenten 78 desa/kelurahan (75 desa miwah 3 kelurahan), 532 banjar dinas, 52 lingkungan. Yening nganutin adat, Kabupaten Karangasem kakepah dados 189 desa adat sane medue 605 banjar adat. Wewidangan Kabupaten Karangasem kewatesin antuk Laut Jawa ring sisi kaler, Samudera Indonesiaring sisi kelod, Kabupaten Klungkun, Bangli, Buleleng ring sisi kauh, taler Selat Lombok ring sisi kangin. Makudang-kudang simbol sane dados cihnan Kabupaten Karangasem inggih punika Gunung Agung dan Pura Besakih.  +
Genah tetamian budaya Jalan Gajah Mada Denpasar inggih punika papindayan saking kota Denpasar sane lingsir rahinane mangkin. Genah puniki kadasarin antuk wangunan-wangunan lingsir sane kadadosang toko. Toko-toko sane majajar ring Jalan Gajah Mada puniki ngwedar indik genah punika dados genah matetumbasan pinih ageng ing kota Denpasar kantos mangkin. Makasami pralambang alikan kota Denpasar pinaka ibukota Provinsi Bali sida kauningin ring genah puniki. Ngawit saking pangenten kota Denpasar, hotel kapertama, miwah pulah-palih ekonomi masarakat.  +
Om swastyastu semeton Rahina sane mangkin titiang jagi ngajak semeton sami nyingakin kebun kopi ring Desa Bale Timbang,Kecamatan Pupuan,Kabupaten Tabanan. Desa Bale Timbang inggih punika Desa sane magenah ring kecamatan Pupuan, bagian Tabanan barat Desa puniki becik pisan, sawireh pemandangan ring desa puniki becik pisan, desa puniki wenten potensi dados desa wisata riantukan keasrian alam nyane. Nanging akses masuk ka desa puniki nenten becik saantukan penerangan tur marginyane sane nenten becik. Masyarakat ring desa puniki mayoritasnyane dado petani, khususnyane petani kopi. Harapan titiang ring pemerintah mangda mraptiang desa puniki. 1.Margi kabenahin olih pemerintah apang aktivitas perekonomian ring desa puniki gampang 2.Pemerintah ngwangun klompok tani apang wenten pemberdayaan masyarakat lan meningkatkan hasil panen kopi. Inggih asapunika video titiang ring desa bale timbang ,dumogi video puniki dados titi utawi margi antuk kemajuan ring desa puniki Om santhi, santhi, santhii, om Suksma  +
Kebun Raya Bali utawi Kebun Raya Eka Karya Bali magenah ring wewidangan cangkrama Bedugul, desa Candikuning, Kecamatan Baturiti, Kabupaten Tabanan – manawi wenten 60 km saking kota Denpasar. Kebun Raya Bali taler kebaos Kebun Raya Bedugul. Kebun Raya puniki inggih punika taman botani tropis sane jimbar miwah ageng ring Bali. Pangelolanyane kalaksanayang olih Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia (LIPI) miwah yening nganutin struktur organisasi, wenten ring sor pembinaan Pusat Konservasi Tumbuhan Kebun Raya Bogor. Pekaryan kebun raya Bali karesmiang olih Prof. Ir. Kusnoto Setyodiwiryo pinaka presiden saking Badan Pusat Penelitian Lingkungan duk tanggal 15 Juli 1959 sane linggahnyane 50 ha, sakewanten mangkin kebun raya sampun kalinggahang malih dados 157,5 ha. Wastan kebun raya “Eka Karya” kausulang olih I Made Taman pinaka Kepala Badan Konservasi Lingkungan dan Pelestarian. “Eka” suksmannyane siki miwah “Karya” suksmannyane sarin pekaryan. Kebun Raya Eka Karya kasuksmayang dados kebun raya kapertama sane marupa sarin pakaryan bangsa Indonesia wusan merdeka. Kebun raya puniki kanggen antuk ngumpulang gymnosperma (tetanduran madon jaum) saking sekancan gumi. Lianan asapunika, akehan saking 2000 spesies tetanduran sane kawetang ring kebun raya Bali – silih sinunggilnyane tetanduran saking genah pegunungan Indonesia Timur, minakadi Bali, Nusa Tenggara, Sulawesi, Maluku miwah Papua. Wenten tetanduran sane magenah ring kebun raya Bali minakadi: anggrek, tetanduran paku miwah lumut, Begonia, belatung, tetanduran usada, tetanduran toya, tiing, Rhododendron, Araceae, Harbarium miwah 79 ekor spesies paksi sane idup bebas ring wewengkon kebun raya puniki. Kebun Raya Bali inggih punika genah sane unik ring Bali sane ngencepang penelitian botani, palestarian tetanduran utawi konservasi, edukasi miwah genah wisata sane anut pisan anggen nyingakin keasrian jagate, nyingakin tetanduran hutan hujan tropis miwah kahuripan paksinyane sinambi melajahin napi suksman utawi kawigunan tetanduran punika majeng ring masarakat makasami. http://www.kebunrayabali.com/  
Kebun Raya Jagatnatha karesmiang duk tanggal 5 Desember 2019, sane magenah ring Kelurahan Dauhwaru, Kecamatan Jembrana, Kabupaten Jembrana. Genah puniki dohnyane 94,9 km saking Denpasar, utawi sawatara 2 jam 40 menit yening jagi nuju genahe puniki saking Denpasar. Kebun Raya Jagatnatha madue tetiga tema koleksi, inggih punika: upakara, tetanduran lokal sane unik ring Jembrana miwah usada. Ring wewidangan sane jimbarnyane 5,8 hektar, mangkin Kebun Raya Jagatnatha sampun katandurin antuk 428 spesimen, luire 84 nomer koleksi, 48 suku, 103 marga miwah 124 jenis.  +
Sanur inggih punika silih tunggil wewidangan wisata sane pinih wreda ring Bali. Duk warsa 1957, kawangun hotel kapertama ring Desa Sanur sane mawasta Hotel Sindhu Beach, nglantur kawangun Hotel Bali Beach sane dados kaanggen ngawit warsa 1966. Sanur mawit saking kalih kruna, "Saha" miwah "Nuhur" sane mateges ngaptiang mangda polih malancaran. Saking kruna punika, kasuen-suen kaucap dados Sanur. Sanur sampun kasurat dados silih tunggil genah sane pinih wreda ring prasasti Bali warsa 917 Masehi. Wewidangan Sanur sane riin luire: Desa Sanur Kaja, Desa Sanur Kauh, Kelurahan Sanur, miwah Kelurahan Renon. Kelurahan Sanur magenah ring wewengkon Desa Pakraman Intaran miwah kadagingin olih 9 banjar, inggih punika: 1. Banjar Singgi, 2. Banjar Panti, 3. Banjar Gulingan, 4. Banjar Taman, 5. Banjar Sindu Kaja, 6. Banjar Sindu Kelod, 7. Banjar Batujimbar, 8. Banjar Semawang, 9. Lingkungan Pasekuta. Kelurahan Sanur magenah ring Kecamatan Denpasar Selatan, Kota Denpasar. Ring sisi kaler mawates antuk Desa Sanur Kaja, ring sisi kangin mawates antuk Laut Bali, ring sisi kelod mawates antuk Selat Badung/Samudera Indonesia, ring sisi kauh mawates antuk Desa Sanur Kauh.  +