UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Property:Page text ban

From BASAbaliWiki
Showing 50 pages using this property.
"
Utsaha yowanane nagingin ritatkala Panegara Indonesia sampun mahardika. Punika marupa utsaha sane mabuat pisan. Minakadi: 1. Ngewangun prestasi ring sekancan wewidangan, silih sinunggil olahraga. Mangdane prasida ngewangiang panegara Indonesia ka dura negara. 2. Nyaga lan nganggen infrastruktur sane kewangun olih Guru Wisesa mangda mawiguna. 3. Ngelaksanayang parilaksana olas asih, sagilik saguluk, salunglung sabayantaka, yadiastun mabinayan suku, adat, budaya muah agama. 4. Pamekas iraga para yowana ring Bali mangdane ngerajegang seni budaya Bali antuk nincapang kreasi balih-balihan sane prasida nudut kayun pariwisata.  +
Mahardika Jagat Indonesiane, Rasa sutindih ring jagat Indonesiane sayan- sayan nincap maka cihna pralambang " Garuda Pancasila " sane prasida nyikiang Kayun tur rasa wirang lan sutindih yadiastun mabinayan suku, adat, budaya miwah sane lianan sakemaon prasida ngerumaketang, nyikiang pikayunan warga Indonesiane. Wewangunane sampun sayan-sayan nincap sekadi, wewangunan ring Margi, jalan tol, wewangunan ring wewidangan pendidikan, Teknologi, Pariwisata, Pertanian miwah sane lianan. Dumogi tinerus wangsa Indonesiane "JAYA".  +
Bahasa Bali inggih punika basa ibu sane wenten ring pulo Bali. Manut antuk panglimbakan jaman, kahanan basa Bali sayan rered. Sampun akeh wenten upaya mangda Basa Bali prasida lestari, imbanyane website BASAbali Wiki. Yening kauratiang, kawentenan BASAbali Wiki puniki becik pisan duaning prasida ngwantu palestarian Basa Bali, minakadi ngaryanin kamus, ngaryanin genah pasamuhan, lan ngaryanin media sosial Instagram sane dangan kaakses. Nanging wenten makudang-kudang fitur punika sane durung prasida nudut pikayun kaum milenial antuk kawentenan BASAbali Wiki sawireh kari akeh kaum milenial sane nenten uning kawentenan BASAbali Wiki. Apang kaum milenial uning napi nika BASAbali Wiki, patut kalaksanayang sosialisasi ring sekolah-sekolah apang kaum milenial prasida aluh melajahang Basa Bali. Daweg titiang mirengin wimbakara Wikithon sane pinih anyar, tityang marasa liang sawireh prasida maosang napi manten sane patut katambahin ring website BASAbali Wiki. Manut ring survey sane kalaksanayang olih Program for International Student Asessment (PISA) duk warsa 2019, Indonesia wenten ring runtutan nomor 62 saking 70 negara manut ring klebet literasi. Manut ring data punika, iraga pacang uning yening warga panegara Indonesia madue akidik klebet literasi. Mangda kahanan Basa Bali stata ajeg lan lestari ring jaman sekadi mangkin, Basa Bali stata anut sareng panglimbakan teknologi. Laksana sane prasida kaambil ring parindikan puniki, sane kaptiang dumogi BASAbali Wiki prasida kadadosang genah seniman multimedia ngubah satua-satua mabasa Bali sane wenten ring BASAbali Wiki baan animasi. Iraga sami sampun biasa nyingak anak alit wawu lekad mabalih YouTube animasi sane nganggen Basa Inggris, punapi nenten ngaryanin YouTube animasi sane nganggen Basa Bali? Yening akeh wenten animasi sane nganggen Basa Bali lumbrah, punika silih sinunggil cara mangda anak alit sayan senang lan akeh uning ring kosa basa ibu sane kagelahang. Animasi punika prasida dados kemajuan sane becik pisan tur kasobyahan YouTube, televisi, muah sosial media sane lianan. Rerama sane ngicenin YouTube animasi punika nenten krasa sampun ngajahin okannyane malajah Basa Bali pinaka bentuk partisipasi ring isu budaya sane sering kadingehang taler kacingak. Yening animasi Basa Bali puniki prasida kakaryanin, animasi punika prasida katumbas olih stasiun televisi apang prasida katayangin ring televisi. BASAbali Wiki prasida polih dana lan prasida meningkatkan perekonomian seniman multimedia anyar sane berbakat. Ring jaman sekadi mangkin sampun akeh pisan para yowana melenial ngaptiang kamus sane kaanggen nerjemahin saking basa Indonesia ke Basa Bali sekadi mangkini ngerereh sane prasida nerjemahin ring Basa Bali mangda sepisanan sekadi google translate nangin durung wenten. Sakadi tiang uratiang, sawitran tiang kirang semangat nyarengin lomba-lomba sane mapaiketan indik Basa Bali duaning jejeh malunan indik basa utamane ring sor singgih, enggalan orahange ruet kawentenan punika taler nenten lempas ring lingkungan keluarga lan masyarakat sane arang nganggen Basa Bali. Manut kawentenan punika, banget kaaptiang ring BASAbali Wiki punika prasida kadadosang solusi kapungkur wekas minakadi nyiagayang fitur sekadi google translate lianan ring kruna taler lengkara sane jangkep manda nudut pikayunan para yoana melenial sida dangan melajahang basa ibunyane. Manut panampen sane sampun katlatarang, tiang nenten krasa sampun nyarengin isu-isu sipil sane wenten ring Bali minakadi pendidikan, perekonomian, lan budaya. Saking panampen puniki dumogi BASAbali Wiki prasida stata nglimbak ngancan becik.  
Dinane jani tiang ade kegiatan di kampus, uli semengan sube makebek apang jam 6 semengan sube neked di kampus. Disubane teked markir motor tur ngejang helm. Dugas ngejang helm tiang sube tangar wireh dingeh tiang wewidangan ene tusing aman. Nanging takonang tiang timpale ye ngorang tusing kenken pasti aman. Dimulihne kesiab tiang, wireh helm e sube sing ade di tongos motore, Kaden nak timpale nyilih helm e dong helm tiange ilang plaibang maling, lacur nasib tiange. Di Bali sube sing asing yen ngabe helm luung pesu pasti jeg ilang biar sube beneh ngejang jeg ade gen anak-anak kuangan gae mirib maling helm. Masyarakat bali masih sube resah teken unduke ene, nanging tusing ade jalan keluar utawi tindakan tegas uli pihak berwajib. Ane kilangan tuah bise mapangenan yen helm ne ilang. Pangaptin tiang, ane jani penting pesan yen pamerintahe urati teken unduke ene, ngaenang aturan utawi ngemang sasobiahan teken keamanan masyarakat apang nyaga keamanan, yadiastun tuah kilangan helm nanging Bali apang state aman tusing aman baan warga asing, nanging aman masih baan masyarakat lokal.  +
Poster niki Nyritaiang antuk nyalanin sima dresta anyar  +
Anak tua ipidan ngorang yen ade linuh nak mule sasihne, yen hujan bales misi blabar nak mule sasihne, kebus bara gumine nak mule sasihne mule saje keto yen anak tua ipidan ngorahang. Manut ring sastra mule saje, conto nyane, linuh tusing ngidang ban nebag ipidan lakar ade dije tongosne ento sing ngidang ban ngorahang, yen manut lontar palelindon ngorahang yening prakampa kal luung lan jelekne linuh maiketan ajak yoga dewa. Yening ilmuan ne ngorang mule saje linuh sing ngidang nebag tusing nyak patuh care ujan ajak kebuse. Taen sing iraga makeneh yen keketo gumine ulian suba wayah ? nyen ane nganggo gumi ento ? tuah iraga dadi manusa, jani iraga tuah ngidang nyaga tur ngelestariang gumine apang tetep ajeg care konsep tri hita karanane “hubungan manusia dengan alam” palemahan miwah pawongan.  +
#
Sampun selami a warsa puniki jagate keni gering agung Covid19. Mawit data saking instagram @kawalcovid19.id, kirang langkung wenten satus tali pasien sane kantun polih perawatan riantukan positif keni Covid19. Pemerintah taler sampun ngmargiang program vaksinasi majeng ring masyarakat. Sakewanten kawentenan pemargin program vaksinasi puniki akeh wenten disinformasi utawi hoax ngeninin indik Covid19 punika, imbanyane hoax ngeninin vaksin Covid19 sane madaging chip pelacak. Mawosang indik gatrane punika, kaketus saking website resmi pemerintah https://covid19.go.id, Dedy Permadi pinaka Juru Bicara Kementerian Kominfo negesang informasine punika hoax, taler sampun kapradatayang malih olih Erick Thohir pinaka Menteri BUMN indik barcode sane wenten ring bungkus vaksin punika kanggen ring distribusi miwah ten ja wenten chip sane nempel ring jadma sane ngmolihang suntikan vaksin Covid19. Ngawit saking disinformasi utawi hoax punika, iraga sapatutne sampunang bes aluh nampinin orti sane durung pasti sumberne. Napi malih ring jamane mangkin teknologi informasi sampun maju, gatra utawi orti punika gelis majalaran ring ambara laya. Iraga utamanyane para istri patut nyelehin sapunapi carane nampinin orti mangda nenten aluh keni hoax. Para istri madue peran ageng ring sajeroning kuluwarga pinaka lingkungan sane paling nampek ring parajanane santukan para istri punika pacang dados ibu sane pinaka puser utawi pusat informasi majeng ring alit-alite napi malih ring sajeroning gering Covid19 sekadi mangkin. Duaning asapunika ngiring sareng-sareng nyelehin cara-cara nepasin disinformasi utawi hoax punika: 1. Pastikang gatra sane kapolihang nika mawit saking sumber sane resmi taler sampunang percaya majeng ring asiki sumber manten. Sampunang ngwedar utawi sharing gatra sane durung pasti sumberne sekadi gatra ring broadcast chat grup WhatsApp miwah sane lianan. 2. Wacen daging gatrane punika mangdane mangda polih informasi sane pinaka unteng gatrane punika. 3. Yening polih gatra upamine ngeninin indik kesehatan ring pandemi sekadi mangkin, iraga dados mligbagang gatra sane kapolihang punika majeng ring para ahli. Imbanyane ring aplikasi layanan kesehatan digital sekadi ring website https://www.halodoc.com/ taler dados takenang ring tenaga kesehatan utawi dokter kuluwarga soang-soang. 4. Akehang ngwacen indik informasi kesehatan sane ngeninin indik Covid19. Informasi-informasi indik gering Covid19 prasida karerehin ring webste resmi https://covid19.go.id mangda nenten ja keni disinformasi utawi hoax sekadi sane akeh wenten ring ambara laya. Asapunika tata cara sane prasida kemargiang manga nenten keni disinformasi utawi hoax sajeroning gering agung Covid19 sekadi mangkin. Lianan ring punika, sampunang lali ngmargiang protokol kesehatan mangda iraga sareng sami stata kenak lan rahayu.  
Gerakan menanam majalaran antuk ngebagiang paket benih gratis.  +
(
Pikobet Margine Sane Alit Ngawinang Macet Ring Nusa Penida Om Swastyastu Merdeka sane wangiang titiang para angga panureksa.Sapunika taler,para semeton yowana sareng sami sane tresna sihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa,duaning sangkaning pasuecan ida,titang ngiring idadane sareng sami prasida mapupul i riki sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.Ring galahe mangkin,lugrayang titang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Pikobet Margine Sane Alit Ngawinang Macet Ring Nusa Penida. Nusa Penida inggih punika silih sinunggil genah wisata sane sampun kaloktah ngantos kadura Negara, nanging parindikan punika nenten kasarengin antuk akses margi sane becik.Ring wewidangan nusa penida akses margi kalintang cupek lan usak sane ngawinang macet.Akeh mobil lan montore antre ring sisin jalanne yening wenten silih sinunggil mobilne meneng ring sisin margine,rikala jagi meimpasan.Kemacetan sayan makeh rikala mobil-mobil sane muat wisatawan medal sakeng pelabuhan.Biasane kemacetan punika kepanggihin ritatkala semeng lan sanja,inggih punika ritatkala wisatawane rauh lan mantuk utawi budal.Saking pikobet punika,pangaptin titiang majeng ring para pemimpin bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 mangda nguratiang indik Pikobet Margine Sane Alit Ngawinang Macet Ring Nusa Penida mangdane nenten ngwutuang pikobet ring sajeroning pariwisata sane sampun mamargi becik ring Nusa Penida. Inggih wantah asapunika orasi titiang sane prasida katurang,kirang langkung titiang pangampura.Puputan titiang antuk parama santh. Om Santhi Santhi Santhi Om  +
-
- +
Nyen ane medaya gumine lakar dadi buka kene? Gering agung tekane tusing ade ne nawang, ngae anake pada pati kaplug bertahan hidup ulian liu anake kehilangan geginan. Perekonomian masyarakate mekejang merosot, nganti minus buin sada utange metumpuk. Ane jani tuah ngenehang apa ngidang ngamulihang perekonomiane. Nolih peluang ane ada, apa ane ngidang nekang pipis, eto pastika jemak anggo geginnane. Silih sinunggilnyane Bertani hidroponik. Ulian gering agunge ene, liu anake harus ngoyong jumah, anggon ngisi waktu luang iraga bisa ngae ane madan hidroponik. Tusing perlu tongos ane linggah, ane penting bisa ngolah alat alat ane ada. Hasil uli hidroponik ento, bisa dadi lahan bisnis ane menjanjikan, apa buin bisa memasarkan di dunia digital pastika bisa nembur pasar internasional.  +
- +
Basa Ibu ring Generasi Z Basa Bali puniki kasengguh antuk Basa Ibu, Basa Ibu inggih punika basa sane kapertama ajahina sareng guru rupaka sekadi Meme lan Bapa. Basa Ibu punika, basa sane kaanggen antuk basa sai-sai ring umah, miwah ring lingkungan keluarga. Basa puniki paling aluh kaplajahin krana basa paling dasar lan kaucapang sesai-sai. Nanging, jamane sampun merubah, makejang bajang-bajange sibuk metiktokan, sibuk mecetingan ajak tunangane, sibuk mebalih Lee Minho, makejang jani bajang-bajange sibuk meplalian ajak hpne. Jaman jani, bajang-bajange tusing nyak lamun ajake menyama braya teken keluarga meme bapane. padahal menyama braya dadi anggo ngelestariang basa baline utawi basa ibu, lamun kene kel terusang budaya baline, payu suba ilang basa ibune. Iraga seharusne dadi generasi Z patut ngelestariang budaya budaya baline ane sube ade, contone basa ibu puniki, sing dadi ilang. Jani suba ada ane madan Wiki Basa Bali, ditu iraga bise melajah Basa Bali, apang ngidang nyalin basa dure negarane apang dadi basa bali patuh care google translite, lan apang tusing lek dadi nak Bali tapi sing ngidang mabasa Bali. Dumogi keberadaan Basa Bali Wiki ne ngidang ngaenang Generasi Z jaman jani sekadi mangkin nyak rungu teken basa iraga, apang ngidang menyama braya, apang tusing engsap keto gen mare jamane merubah. Mai sareng-sareng ajegang Budaya Baline, melajah ring Basa Bali Wiki.  +
- +
Akéh nglimbak basa "Gaul" ring wewidangan krama Bali utaminnyané ring para janané. Basa-basa punika akéhan kalimbakang olih para janané. Panglimbak basa "Gaul" ring wewidangan para janané akéhan punika kawedarang ring media sosial. Kawéntenan basa "Gaul" puniki ring para janané ngawinang basa Bali sané nganutin anggah-ungguhing basa sané patut punika sayan karasayang kuno. Napi malih reramannyané ring jro soang-soang nénten sanget ngicénin ajah-ajahan pianaknyané basa Bali sané nganutin anggah-ungguhing basa Bali sané patut. Para janané mangkin akéhan seneng nginutin sané "Tren" ring media sosial. Silih tunggil basa "Gaul" sané sering kaanggén ri tatkala mabebaosan olih para janané utaminnyané ring kota inggih punika basa "Ké" utawi kruna "Ké". Umpami ring basa sakadi puniki "Ké nyaan ajak nyén kemu?" yéning ring basa Indonesia "Kamu nanti sama siapa kesana?", basa sané siosan umpami "Awas ké sing kemu nah!" yéning ring basa Indonesia "Awas kamu tidak kesana ya!", yéning manahang titiang napi pateh artosnyané tekéning cecimpedan sakadi puniki "Apa ké kerék-kerék ngejohang?" suksmannyané inggih punika anak nyampat. Pitakéné mangkin napi "Ké" punika ring basa Bali wénten artosnyané? Napiké basa "Ké" punika prasida kaartosang "Kamu"? Napi artos "Ké" punika wénten ring kamus basa Bali? Manut sané resepang titiang basa "Ké" punika wantah partikel penegas ring basa Bali. Basa Bali madué makudang-kudang partikel penegas umpami ké, ja, sih, ya, miwah sané lianan. Partikel penegas punika katah kaanggén negesang arti sané katah kapanggihin ring basita paribasa Bali. Sakadi "Apa ké kerék-kerék ngejohang?", "Apa sih aliha peteng-peteng mai", "Apa ja kenehanga, kéto aliha", "Apa ya intipe ibi sanja?", miwah sané lianan. "Ké" puniki yéning manahang titiang nénten maderbé artos, nanging wantah pinaka partikel penegas. Sapunapi yéning basa "Ké" sané katah kaanggén mabebaosan ring basa Bali olih para janané prasida kaartosang "Kamu"? Titiang negarangin nyelehin ring kamus online Basa Bali Wiki, irika basa "Ké" nénten kacumawisang, sané wénten wantah apaké, awaké miwah sané lianan. Puniki sané manahang titiang mabuat pisan wénten platform basa Bali wiki, sayan dangan ngrereh artos kruna utawi basa. Utaminnyané basa-basa sané kaanggén ri tatkala mabebaosan nganggén basa Bali. Titiang mamanah iriki kawéntenan platform basa Bali Wiki mabuat pisan pinaka genah ngajegang basa, aksara miwah sastra Bali, mangda para janané nénten iwang ri tatkala ngartosang basa utawi kruna sané kaanggén mabebaosan ring basa Bali. Dumugi basa Bali sayan nincap ring tengahing panglimbak basa sané sayan kompleks. Platform basa Bali Wiki kaaptiang pisan mangda sayan nincapang basa Bali mangda basa Bali prasida "Gaul" nénten malih karasayang kuno ri tatkala nganggén basa Bali sané nginutin anggah-ungguh basa Bali sané patut.  
- +
Agama Hindu Inggih punika agama Sane Ageng pinih katiga ring Indonesia. Masyarakat Agama Hindu akeh pisan Sane magenah ring Bali. Pulau puniki kasobyahan Antuk budaya, tradisi, miwah pemandangan sane luwih lan asri.Pulau Bali kaloktah ring dura negara sangkaning pariwisatanyane sane ngulangunin manah lan kewagedan menyama braya. Saking Sisilianan Pulau Bali Nenten ja wenten semeton Hindu kemanten sane magenah iriki. Nanging wenten masih agama lianan, Inggih punika agama Islam ,agama Kristen, Sareng agama Buddha,miwah sane lianan. Masyarakat sane akeh wenten ring Bali Inggih punika semeton Hindu. Yadiastun Kenten agama sane lianan nenten asing ring galanganyane.Kewala kenten krama Bali nenten ja engsap manyama braya, satata inget asah asih asuh.Pakilitan antara ring agama Hindu Sareng agama sane lianan ring Bali puniki Boya je unduk sane anyar. Ritatkala antara agama sane lianan punika sampun suwe manyama braya miwah ngamigilang Pakilitan sane sampun becik pisan.Agama Agama sane lianan puniki sampun stata nyinggihang parilaksana sane becik.Nika ngeranayang agama agama sane lianan sareng agama Hindu setata adung.Wantah kadi asapunika kaloktah kultur agama agama ring Bali sane pinenget pisan. Sampunang saling daya ngiring menyama braya. Ngiring sareng-sareng raketang malih rasa nyama braya druene.manyama braya dados kalakuin ring mangkin,sakadi nulungin anak lianan.Rasa manyama braya bisa saling rahayu kepanggih keto je kone orahine teken anak anak tua ne pidan.Tata titi punika pinaka dados dasar antuk makrama, tur manyama braya ring wewidangan desa sane kagenahin.Ngliwatin rasa menyama braya, saling asah, asih lan asuh sareng semeton lianan, rarisang mamargi taler ngiring tincapang rasa solidaritas sami.Iraga patut masih taler ngajakin para semetone mangda setata nincapang rasa manyama braya, jengah makarya, lan setata nganutin pakibeh jagate, pamekasnyane teknologi sane sayan nglimbak.  +
- +
*Bali e Ne Jani* Dugase titiang malali ka Denpasar sareng reraman tittiange, di mulihne titiang singgah ka umah bibik titiange. Di makere ngalih umah bibik titiange ento di perumahan tongosne, liu sajan luu sane matumpuk-tumpuk cara gunung di samping perumahanne ento, boya ja tongos anggen ngentungen luu, di sampingne liu ada anake madagang. Ditu memen titiange ngeraos “ sing ye, sakit duur ne ngadek bon luune ento?”. Sing je di Denpasar dogen di tongos- tongos lianan nu mase cara keto. Pangaptin titiange mangda Bali puniki dados Bali sane asri, ten wenten biin luu sane matumpuk- tumpuk. Mangda sakadi punika iraga sareng sami pamekas krama Bali sampun sapatutnyane ngupapira wewidangan jagat Baline antuk ngentungan luu ring genh sane sampun kasiagayang. Suba keto taler ada adane “daur ulang” barange sane suba kaanggen dadi buin kaolah dados barang sane lianan. Tongos luu ada telung macam, ada ane mewarna barak anggon botol-botol, sterofom, lan kaca, ada mase ane warna kuning tongos anggen ngentungan plastik, kertas, tisu, lan sane lianan. Sane kaping untat wenten sane mewarna gadang tongos ne luu cara don, kayu, sisa ajeng-ajengan, lan sane lianan. Yening iraga suba ngalaksanayang ento pastiaka Baline pacang asri kantos kawekas.   +
- +
Palemahan jagat Baline sampun kaloktah kalintang asri tur ngulangunin. Yadyastun wawidangan jagat Bali boya ja jimbar pisan, yening saihang ring palemahan panegara tiosan. Kawentenane punika mawinan para wisatawan lokal lan manca negarane rumasa kadutdut kayun dane, rauh jagi malila cita. Boya ja wantah malila cita, wenten taler wisatawan sane ngwangun bisnis miwah makrama ring jagat Bali. Sakadi kawentenan ring obyek wisata Panelokan, Kintamani, akeh tamiu dura negarane numbas genah (tanah) tur makarya Coffe Shop. Ring Kintamani, akeh krama sane ngadol tanah gunakaya majeng ring para tamiu dura negara ri antuk prasida kaadol antuk pangarga mael tur polih jinah akeh. Indike puniki sandang patut kapikayunin tur polih uratian I raga sareng sami. Yening indike puniki kabanggiang, tanah sane kaadol sayan nincap, kabenjang pungkur jagat Baline pastika jagi kaebekin lan kakwesayang antuk wong duranegara, mawastu krama Baline sayan-sayan meweh kahuripan ipun. Kawentenane sakadi puniki mangda nenten nglantur, krama Baline mangda digelis eling ring panangkan pikobete sane jagi nibenin ka pungkur wekas. Angganing Pemerintahe mangda prasida ngaryanang uger-uger, sane dagingnyane ngwatesin krama Bali maadolan tanh, bili-bilih ri kala jagi ngadol tanah majeng wong duranegara. Mangda krama Bali nenten ngantos NGADOL TANAH BALI. Indike puniki patut kauratiang pisan olih angganing pemerintah lan krama Bali sareng sami.  +
- +
PENGARUH WISATAWAN ASING RING BUDAYA LOKAL BALI Ring jaman modern lan Sarwa aktif puniki. Pastika banget mengaruhin sapunapi peradaban manusane sekadi mangkin lan sane pacang rauh. Sekadi sane kalaksana ring pulau Bali. Akeh parajana saking duranegara sane rauh ring Bali manut tetujon sane metiosan. Iriki iraga uning indik para turise rauh ring Bali jagi berwisata utawi meilen ilen ring Bali. Nanging ia ganjih melaksana indik sane ngranayang ia merasa liyang tur ento manut ring budaya para wisatawane. Nanging budaya punika dados pikobet ring budaya lokal di pulau Bali. Manut sakecap warga Bali para turis punika demen melaksana sane nenten patut,Sane ngawinang warga nenten becik ring manah tur kausik.Parilaksana turis ketah kawentenannyane mawinan mabuk sane kapengaruh olih alkohol sane sinalih tunggil budaya dura negara,lan para Jana asinge nenten uning indik budaya punika matiosan ring budaya lokal lan tradisi pulau Bali niki sane dados pikobet sane mawinan icalnyane budaya lokal di pulau bali. Imba sane nenten meweh inggih punika rata rata yening katakenang indik Bali ipun pacang nyawis minakadi "orang asing,turis lan bule". Sane nyihnayang bahwa bali punika sampun nenten identik malih antuk kebudayaannyane nanging kebudayaan rauh ring luar sane kepraktekang ring Bali.Imba, tata cara mabusana,tata bahasa,parisolah. Harapan tiyang ring bali sane mangkin inggih punika ngembangang budaya duen iraga tur nyihnayang budayan iraga ring turis, ide sane duen titiyang mangda sida ngawujudang harapan titiyang inggih punika antuk mabusana lan nganggen tata bahasa inggih punika bahasa bali tur nyihnayang budaya ring alit alit remaja mangda budaya Bali sida berkembang lan mangda sida indentik indik budayannyane. Solusi sane patut kaanggen indik pikobet pengaruh wisatawan asing ring budaya Bali inggih punika indik cara mangda sinalih tunggil jadma harus madue kasadaran lan rasa tresne ring budaya lokal, upapira tur ngembangang lan Budaya pulau bali. Tur nambah wawasan mangda sida berpikir kritis. Iraga dados suka ring budaya asing nanging iraga tetep harus ngelestariang budayan iraga sareng sami, iraga masih harus nyihnayang budaya Bali ring wisatawan asing tur ngicen ajak ajah Budayan iraga ring alit alit remaja mangda Ipun uning Kaasrian budaya lokal duen ipun.  
- +
Basa Bali Vs Basa Asing Bali inggih punika pulo sane sugih budaya, makudang-kudang objek wisata sane wenten ring Bali ngawinang para wisatawan dura negara sane rauh ka Bali. Nenten ja wantah punika, budaya Bali taler ngawinang para wisatawan dura negara meled uning ring budaya Bali, mawinan akeh wisatawan dura negara sane rauh ka Bali sane ngawinang pariwisata Bali sayan nincap. Indiké puniki wantah panglimbak sané ageng ring widang pariwisata sané wénten ring Bali, mawinan akéh krama ring Bali sané seneng tur ngawitin nglimbakang objek wisata sané wénten ring Bali. Punika mawinan akeh krama Bali sane seneng malajah basa asing, lan mawinan akeh krama Bali sane ngawerdiang basa asing ketimbang basa bali. sekolah-sekolah prasida ngawayang para sisia mangda nganggen basa Bali, mangda budaya iraga nenten ical, budaya iraga inggih punika warisan saking leluhur iraga, lan iraga pinaka anak bangsa prasida nglestariang budaya puniki, ngenahang budaya iraga ring wisatawan dura negara, lan ngajahin semeton-semeton iraga indik budaya Bali sane wenten.  +
- +
“BALINE MANGKIN” BALI punika silih tunggil provinsi sane wenten ring Indonesia, BALI kasub santukan pariwisatanyane . Maolrebe khanan buana sane becik, genah sane becik , genah sane becik tur krama sane ajer-ajer keasrian kadruang oleh bali ngardi msatmane akeh jagi meneng ring bali .punika mawinan panglimbak bisnis ring baga pariwisata nyangsan nincap tur nglimbak sekadi akeh nyane wenten villa,hotel,restoran,resot,club,miwah bisnis sane tiosan .bisnis pariwisata ring bali prasida nincapang perekonomian Bali ,nanging nyasan ngelimbak pariwisatane ring bali akeh taler wenten pikobet sekadi pikobet indik lulu/mis ring Bali Manunt mongobyah.com lulu/mis ring bali manut nyobaran warsa sangkaning pariwisata ring bali , kasub ring sektor pariwisata nyane sane pinih becik tur sane ngawinang Bali kalokta rauh ring mancanegara ring kahana gumi bali sane asri tur ngangobin taler madrebe pikobet sane pinih mabuat ring baga lingkungan inggih punika mapaiketan ring pengolahan lulu/mis. Manut ring data sane kapolihang ring mediaindonesia.com Bali ngasilang kirang langkung 4000(petang tali), utawi 1,5 juta (siu tengah) juta ton luhu/mis nybran warsa. Ring pawilangan /akehnyane luhu/mis punika, akehan luhu/ mis sane nenten kapratenin kakelola(52%) katimbang sane kapratenin(48%). Ring pikobet ring ajeng ,sarat manah mangda makasami eling ngawit saking pamerintah miwah masyarakat indik pengolahan luhu/mis . silih tunggil pengolahan sampah luhu/mis sane prasida kamargiang ngawit ring lingkup sane pnih rupit inggih punika inggih punika kuluwarga. Silih tunggil nyane ngmargiang 3R(reduce,reuse,recyle),ngirangin lelumis,miwah lelu mis organik/anorganik , makarya produk same ramah lingkungan miwah prasida ngentosin kawigunan lelu/ mis sekadi makarya/ ngange tas blanja , saking plastic kagentosin ngangonkertas, ngange piranti -piranti sane kaange apisanan. Yening prasida ngemargiang pamargi sane punikakaaptiang mangda Bali tetp ajeg tur asri  +
- +
“ICAL NE BUDAYA BALI” Budaya inggih punika gagasan,kebiasaan lan perilaku sosial sekelompok masyarakat sane di wariskan uli generasi ke generasi. Lan sebuah kebiasaan ento bisa ilang/malah sengaja kali na seiring berubah sosial sane terjadi Di Bali,lan daerah lenan pada umum ne,budaya,gotong royong lan bareng-bareng suba mulai luntur seiring ne perilaku masyarakat sane cenderung teken individualistik. Perilaku individualistik ento masih milu ngelah andil dalam menggerus permainan tradisional anak-anak. Pidan,ada megoak-goakan,engkeb-engkeban,gangsing lan permainan mekelompok len ne. Cerik-cerik e jani lebih demen didian e main game online sambilange ngumpat lawan main ane sane nyen kaden ajak a,nganggon bahasa-bahasa kasar. Cara pertama sane bise melakukan anggon melestarikan permainan tradisional pedewekan titiang inggih punika ajak iye mengenal ajk generasi muda.Irage bise mengenalkan uli cara kegiatan-kegiatan di lingkungkan sekolah lan jalan irage ne ngoyong. Sane len,apang cerik”e dmeen lan tertarik,cara baikne irage mengenalkan permainan tradisional dgn cara sane lebih menarik. Semisalne inggih punika dengan Ngadaang lomba tentang permainan tradisional  +
- +
REDUP BUDAYA BALI MANGKIN Bali puniki pulau sane asri, krama Bali taler kasub antuk sikap sane terbuka majeng ring para pendatang. Bali taler madue jiwa toleransi sane ageng, nenten wenten sane dados jejeh Bali madue akeh kaunggulan, nanging sane nenten kasumeken olih krama Bali inggih punika kirangne pangresepan para yowana indik budaya Bali. Ring zaman care jani liu generasi muda sane engsap ajak budaya bali,contohne tari bali taler krama sane ngoyong di bali kadang tusing uning asapunapi carane menari bali(ngigel),punika makasami dwaning kurangne kesadaran lan penerapan budaya uling diri sendiri.Kadang irage nolih anak ane tusing ngoyong dibali ngidaang menari bali.Generasi truna-truni sane sibuk ring pakaryannyane,ipun seneng pisan uning ring budaya sane moderen,nanging ipun lali mungguing tanah airnyane taler madue budaya sane unik.Silih sinunggil inggih punika tari Bali puniki, Bali madué puluhan tarian miwah sané lianan. Iraga prasida ngwangun malih pangresepan para yowana indik budaya tari Bali antuk ngamargiang kelas khusus indik budaya Bali sekadi kelas les tari Bali ring desa-desa utaminnyane ring wewidangan Bali sane kirang madue pangresepan budaya. Budaya inggih punika keunikan pulau, yening nenten wenten budaya, keunikan pulau nenten jangkep. Duaning punika ngiring iraga nglestariang budaya Bali lan miara sareng-sareng yening nenten iraga sane nglestariang, sira sane pacang nglestariang?Durus mari kita pertahankan budaya bali bersama-sama.  +
- +
Ring zamane sane mangkin wenten akudang-kudang fenomena sane ngawinang wastan bali cemer. Silih sinunggil pikobet utawi kasus sane wenten inggih punika tamiu sane nenten ngajiang genah suci agama hindu (PURA). BUKTINYANE wenten foto tamiu manca negara sane melinggih ring ajeng pelinggih. Parilaksana wisatawan inucap sampun ngawinang genah punika leteh tur nenten ngajiang tatakrama desa punika. Sesampune punika irage pinaka krama bali merase inguh utawi resah teken parisolah tamiu/wisatawan sakadi punika. Sane arepang titiang dados krama bali apang wisatawan prasida ngelaksanayang prosedur sane sampun memargi pateh teken SPO,lan tetep nyaga adat budaya iraga ring bali. Lan majeng ring pemerintah dumogi prasida ngaryanin awig-awig apang prasida nyejegang tamiu manca negara sane liburan utawi melali ke bali prasida ngaminutin tatekrama sane wenten ring genahe punika. Mangda nincapang pekemitan ring genah suci sane wenten ring bali. Ngicen sanksi majeng ring wisatawan /tamiu sane ngelanggar dados pidana utawi DIDEPORTASI saking bali. Iraga pinaka krama bali mepengepti utawi ngaptiang mangdane kesakralan pura punita tetep kejage. Indike puniki mangda KAURATIANG mangdane nenten malih ngaduk-ngaduk keasrian iraga pinaka krama bali.  +
- +
Rambut pinake prantaning. sane dahat pisan oleh parenak istrine. Rambut sane becik miwah sane kejaga pacang ngawinang nincap nyane kecantikan rambut e to pedidi. Zaman pidan para istri identik ajak bok lantang lan selem terutamane para istri di bali. Rambut lantang sane dados identik para istri ring Bali. Napi malih sane kesongah pragina, lan rambut selem to pedidi ngejangin sane becik rambut e. Jani langah istri ne ring bali sane nu ngelah rambut lantangh lan selem. Rambut istrine ring bali jani malah lebih liu sane kewarnain tur wenten sane istri ngetep bok nyane sekadi anak muani. faktor puniki rauh saking luar utawi saking media sosial, ngetep rambut dane lan ngerwanai rambut cihne silih sinunggil pengaruh gede uli sosial media. Akeh yowana sane nuutin tradisi zaman sekadi mangkin ia lebih memilih kalin karakteristik sane dados anak istri Bali, lan memilih untuk gayab hidup sekadi mangkin. Yening sekadi nike nenten dados kepanjangan riantukan bise ngilangan identitas Bali. Masyarakat nan harus sadar engken pentingne rambut lantang anggon para istri apang sing mudah terpengaruh oleh zaman atau sosial media apang bali tetap terkenal dengan ciri khas rambut lantang lan selem alami, hal nike sane patut diperhatikan atau dadiange panutan.  +
- +
Rambut pinake prantaning. sane dahat pisan oleh parenak istrine. Rambut sane becik miwah sane kejaga pacang ngawinang nincap nyane kecantikan rambut e to pedidi. Zaman pidan para istri identik ajak bok lantang lan selem terutamane para istri di bali. Rambut lantang sane dados identik para istri ring Bali. Napi malih sane kesongah pragina, lan rambut selem to pedidi ngejangin sane becik rambut e. Jani langah istri ne ring bali sane nu ngelah rambut lantangh lan selem. Rambut istrine ring bali jani malah lebih liu sane kewarnain tur wenten sane istri ngetep bok nyane sekadi anak muani. faktor puniki rauh saking luar utawi saking media sosial, ngetep rambut dane lan ngerwanai rambut cihne silih sinunggil pengaruh gede uli sosial media. Akeh yowana sane nuutin tradisi zaman sekadi mangkin ia lebih memilih kalin karakteristik sane dados anak istri Bali, lan memilih untuk gayab hidup sekadi mangkin. Yening sekadi nike nenten dados kepanjangan riantukan bise ngilangan identitas Bali. Masyarakat nan harus sadar engken pentingne rambut lantang anggon para istri apang sing mudah terpengaruh oleh zaman atau sosial media apang bali tetap terkenal dengan ciri khas rambut lantang lan selem alami, hal nike sane patut diperhatikan atau dadiange panutan.  +
- +
Pendidikan pinaka sarana nincapang kauripan manusane. Bilih-bilih ring aab jagat canggih sakadi mangkin. Sapasira sane nenten urati ring Pendidikan pastika pacang manggihin pikobet ri kala ngarepin aab jagat sakadi mangkin. Pendidikan pinaka sarana ngrereh pangupajiwa, anggen nglanturang lan nincapang kauripan. Punika mawinan pemerintahe setata nitenin mangda parajanane nenten wenten sane putus sekolah. Sakewanten, iriki ring jagat Bali sane sampun kaloktah pulau sane sampun maju ring widang pariwisata, kapanggih aken kantun wenten parajana sane nenten mrasidayang masekolah. Utamannyane parajana sane magenah ring wawidangan palemahan sane kabaos 3T(terpencil, tertinggal, terdepan), sakadi sane wenten ring wawidangan Kintamani. Sepatutnyane, ring aab jagat maju sakadi mangkin, Yening indike puniki nenten kauratiang mapuara SDM Bali ka pungkur wekas sayan-sayan rered. Yening SDM sampun rered mapuara wawangunan nenten prasida pacang nincap kawentenannyane. Indike punika pinaka wiwilan jagat Bali ka pungkur wekas taler sayan-sayan rered kawentenanyane. Nampenin indike punika titiang ngaptiang pisan mangda angganing pemerintah lan pihak swasta prasida nguratiang lan ngicenin wantuan ring parajanane sane wenten irika, sakadi wantuan sarana-prasarana, pelatihan, lan permodalan, lamakane prasida nglanturang Pendidikan, sajeroning nincapang kauripan dane soang-soang, mangda prasida dados jadma sane mawiguna.  +
- +
Bali inggih punike pulau sane sugih ring budaya, silih sinunggil nyane wantah nganggen busana adat ke pure. Busana adat ke pure inggih punike busana sane sampun keaangen saking dumun. Busana adat kepura medue ciri khas sane mangkin ngawit menipis sangkaning panglibak zaman. Indike puniki ngawinang bali sayan ngutang ciri khas nyane. Saantukan masa sane mangkin sampun ngelimbak ngawinang akeh kramane sane mangkin nganggen kebaya lengan bawak miwah kamen jadi, Niki sane ngawinang busana ring pure sayan kaon. Pengabtian titiang inggih punike, irage pinake krama Bali patut tresna ring budaya lan ciri khas irage. Lan ring soang soang wewidangan madue awig-awig sane ngelarang nganggen kebaya miwah kemenyan sane nenten patut manut ciri khas irage preside sayan ngelimbak.  +
- +
Bali pinaka pulau sane alit silih sinunggil saking wewidangan jagat panegara Indonesia sane ring tengahnyane Wenten seni lan budaya adat Bali, seni lan budaya kadruenang olih soang soang desa adat sane Wenten ring Bali, Nike mawinan seni lan budaya baline banget pisan ngranayang wisata baline nyangsan nglimbak tur maju pisan ngantos mangkin, sakiwale seni budaya baline Jani sampun keni pengaruh budaya asing utawi budaya saking dura negara Nike pinaka ngorahang budaya baline nyangsan punah, Nike keciriang olih akeh wewangunan hotel hotel sane tegeh tegeh lan wewangunan vila vila sane tegeh ring wewidangan jagat baline. Santukan asapunika guru Wisesa ring Bali lan Krama baline mangda Sida nglimbakang wisata wisata ring desa desa sane kedasari antuk seni lan budaya adat baline. Bali nenten prasida kapisahang saking seni lan budaya sane kentel pisan, nenten heran yening akeh acara acara baline kapentasang ring Bali taler ngantos kedura negara. Jagat/pulau baline mangda Jakti Jakti kejaga olih make sami Krama baline mangda seninlan budaya adat baline Sida nglimbak tur kukuh pinaka silih sinunggil bayuning wisata baline.  +
- +
Bali punika pulau alit sane magenah ring jagat Indonesia. Pulau Bali utawi pulau dewata, sampun terkenal ring Indonesia miwah ke duranegara mawinan keasrian lan keunikan budaya Baline. Akeh wisatawan nusantara miwah duranegara rauh ke Bali jagi malila -cita.Yadiastun sekadi punika genah mekarya ring Bali wenten akedik, punika ngaenang krama baline wenten sane ngoyong(nganggur). Kurangnyane genah mekarya ngaenang anak sane sampun lulus SMA/SMK lan lulusan Sarjana punika keweh polih karya. Mawinan punika, akeh krama bali sane sampun lulus dados ngoyong utawi pengangguran lan wenten sane mekarya ke duranegara antuk prasida ngemenuhin hidupnyane sewai - wai. Yadiastun anake sane mekarya ke duranegara upah jinahe akehan, wenten tantangan sane patut kelaksanayang. Tantangan punika lumayan keweh lan akeh,mawinan irage lakar joh ajak rerama(keluarga), ajak timpal, derika mekaryane nak lebih kejem,tur rage patut kuat fiisk lan mental, patut jaga raga ring duranegara, lan irage ten dados engsap teken leluhur sareng keluarga. Mawinan Punika, ngiring sareng sami Ngwangun Genah Mekarya sane linggahan tur sane becik. Genah puniki mangda dados memajukan Bali lan terjaga keasriannyane. Dumogi ten wenten anake mekarya sane ten becik, mawinan ten wenten genah mekarya.  +
- +
Ada wisatawan memposting video lautan sampah di nusa penida bali postingane ento dadi viral .Luune di bali dadi sorotan media internasional,apa buin bali suba kaloktah pinaka objek wisata dunia ulian luune mesasah ngawinan para wisatawan ne merasa tusing nyaman melali kebali . Luu plastik ane ada di pasihe mula uli pidan dadi sorotan , yadiatun pemerintahe suba mautsaha mersihang luu ane ada ngelangi di pasihe .patut ada komitmen ane sujati ajak mekejang rikala lakar ngupepira pasih apange setata resik ,asri tur ngelangunin . Yadiastun pemerintah provinsi bali sampun nyobyahang uger -uger tusing dadi ngangon yas plastik sekali pakai .Pinaka krama bali patut sareng ngromba program pemerintahe mangde prasida mapikolih becik.Soang -soang krama baline patut uning mengelola sampah sakeng puri soang -soang mangde luune nenten anyut kapasisi pasihe .Yening pasihe sampun resik ,asri tur ngulanginin,pastika wisatawane ngeliunang dogen teka ke bali .  +
- +
Bali ngelah daya tarik sane melen teken pulau sane wenten ring Indonesia. Ento mawinan tegehne spritualitas ring budaya baline sane liuang agam hindhu, ento kabuktiang uling liune wisatawan rauh kebali sane metujon anggen penyembuhan miwah pembersihan diri/ melukat ,meditasi yoga lan proses nepukin jati diri. Bali kaloktah krana krame baline state negehang tradisi sane sampun wenten uling nenek moyang irage lan ritual agama hindu sane ngidang ngeyatuang ciri khas paling melenang. Keramahang lan keindahang pulau bali ngaenang pulau bali kaloktah ring duren negara. Pulau Baline keanggen wilayah sane relatif aman ring Indonesia krane presentase anake ngelaksanayang corah akidik secara nasional . Ngiring sareng - sareng jaga keamanan pulau baline , de kanti jadma sane corah nguug gumi baline.  +
- +
RAYAKAN KELULUSAN TANPA CORAT CORET KEWACE Arek arek mileniall care mangkin pasti dot pisan ngikutin zaman,setiap kelulusan pasti acara sane dinanti nanti nike corat coret kewace ,groang groeng ring jalan lan mengganggu lalu lintas. uning napi dampakne? Dampakne menimbulkan kecelakaan sane ten diinginkan lan ring tempat corat coret kewace,pasti akeh pisan leluu sane ngutang ngawagin tanpa pertanggung jawaban.sebenarne dados ngikutin zaman care mangkin tapi akeh pisan caranne merayakan kelulusan seperti sane sampun dihimbau olih polres Jembrana, yakni menyumbangkan kewace ring anak anak yatim,merencanakan titre yatra utawi melancaran ke Bedugul uwati ketempat sane lianan. Dadoslah contoh sane becik antuk arek arek sane lianan,lan rayakan kelulus dengan hal positif sampunan alay lan sampunan gengsii.  +
- +
Uling tiang cenik kanti kelih, sebilang tiang melali ke pasih setate kewentenan leluu sane mekacakan. Uli ane madan leluu don, leluu plastik tur leluu ane mewadah kampil gede ane sing tawang ape kaden isin, kanti kayu-kayu gede mase ade ditu. Yen keneh-kenehan leluu kanti ade di sisin pasih, pasti ulian tingkah msyarakat sane demen ngutang leluu ke tukad tur anyud kanti ke sisin pasihe. Selen ken ento tingkah pare wisata sane melali ke pasih setate meli dedaaran sane nganggon plastik lan sesuud ngajeng ne wadah plastik ento kekutang ngawagin dijo keneh ne. Ritatkala kayeh di pasih nepukin leluu ane kambang nyen ke pasti sing Demin nyingakinne. Pasih ane dadi tongos melali, ngilangan kenyel, liburan ngajak keluarge jani dadi tongos ngutang leluu. Pemandangan pasih ane mestine kedas lan yeh ne ane ening jani mesalin jelek Ulian leluu. Sawireh jani enu ado leluu di pasih wiadin di tongos-tongos ane lianan, ngiring irage bareng-bareng ngelaksanayang kerja bakti miwah gotong royong ngedasin leluu. Ngiring irage jak mekejang sadar lingkungan mangde kepanggih lingkungan sane Bali, bersih, aman, lestari Indah.  +
- +
Dugas tiang negaiin sepede motor, saget uli kuri wenten anak cenik ngebut ngabe sepede motor. Anak cenik ento jeg nyalip saget. Aduh, mekesiab bayun tiang. Mare tiang nyingakin anak nike, ternyata anak cenik nike kari SD. Keinget tiang pidan dugas SD kari meatehin ke sekolah teken rerame tiang, jani jaman sampun berubah, sami anak cenik kari SD sampun makte sepeda motor pedidi kesekolah teken kepelalianne. Seharusne anak SD durung dados makte sepede motor, kerana anak-anak nike durung ngerti teken peraturan berlalu lintas , wau nawang ngegas gen.  +
- +
Akeh ne kecelakaan sane sampun wenten ring kecamatan mendoyo sampun akeh wenten sane padem. Manut ring manah titiang pare angge petugas kepolisian sepatut ne nguratiang sane ngelinggihin sepeda motor ring margi agung, mangde side ngirangin sane makte sepeda motor sane ugal ugalan ring margi muastu kantos kecelakaan. Mangdeside nincapang nguratiang ring margi agung manut titiang sekadi silih sinunggil petugas dane patut di lakukan para petugas, riantuk punika dadosne tanggung jawab dane mangde nguratiang keselamatan lan ketertiban ring margi agung. Silih sinunggil uratian sane polih kelaksanayang patugas polisi inggian punika antuk ngelaksanayang penjagaan rutin ring jalur sane sering wenten kecelakaan lan nincapang penguratian ring warga krama lan ngicen pituah pituah majeng ring warga mangde setate nganggen helm. Ten lali naler lan ngicenin sosialisasi majeng sekoalh sekolah mangde ngenikain siswa siswa sami mangde setate nganggen kejangkepan sadurung makte motor, mangde ipun tenkeni saking kecelakaan lalu lintas.  +
- +
Suba bek uli irage anak remaja sane Suba jadi meme lan bapa. Jani jaman ne Suba serba digital, apa buin ada HP, Yen tusing beneh nganggen Jeg bisa usak Manusa punika. tiang heran kanken ye mani, nyidagang napi ten ngidupin keluarga ne punika, apa buin ane kasus belingan entah ento murid SMP miwah SMA nanging masalah ne tusing di belingan dogen. Arek-arek Sane sampun terjerumus konten pornografi ring media sosil bisa ngranaang efek buruk, cara usak ne fungsi otak, sulit konsentrasi miwah sane lianan. Nah ento bisa nuunang kualitas sumber daya manusia iraga ring Indonesia puniki. Uli kasus-kasus punika, cara kasus belingan, kasus marakne konten pornografi, ento madan solah sane ngusak masa depan. Jani harapan tiang buka onyo arek-arek, tusing arek arek dogen nanging peran orang tua sami ngerti napi dampak sane bisa ngusak masa depan anak uli gaen corah punika, apang sareng sami sinamian ngerereh kesuksesan.  +
- +
Tong ngelah karang sawah, karang awake tandurin  +
- +
ABDI NEGARA Napi sih nike abdi negara? Hal sane kapertame Wenten di pikiran akeh orang pasti polisi utawi tentara,gelar sane indah pasti wenten perjuangan sane mati matian harus lewatin.tugas lan pengabdianne ten semudah sane irage cingakin, contohnyane bapak polisi setiap hari mejage ring margi,wenten mejaga ring lampu merah,tugu utawi margi ring sekolah,bahkan Wenten sane kepanesan nanging pak polisi sabar.wenten himbauwan tunden nganggen helm,nganggen celane panjang,nganggen jaket ngangen sandal selop utawi sepatu nike gunanen Apang irage aman ring margi. Lan bapak tentara tugasne berat Yen Wenten tugas harus siap pindah lokasi pindahan sane sampun ditentukan,siap berperang,siap ngalahin kelurga lan rela mantuk cuman makte nama komanten.ngiring irage mangkin bantu kidik kidik pak polisi utawi TNI cara mematuhi peraturan sampun ngae bapak polisi utawi TNI merase terhormat.  +
- +
sebilang wai tiang mapunduh ngajak nyame. yening pesu nepuk nyame, yening maturan nepuk nyame setate nepukin nyame. yening nepuk nyame ane melah tusing engken bagus ajak megesah lan tusing demen ngomonga diduri. nanging yen mepunduh ngajak nyame ane demen ngomonga jelek jelek lan ngelah rase iri ento ane tusing bagus. sebilang wai omongan, yening ngelah barang baru ia merase iri lan sing demen, nanging pas ia meli barang baru sombongne kati kelangit langit. yen pikir pikir mule ade nyame ane kete ape tiang gen ngelah nyame ane kete. len ngelah nyame pasti ade ane jelek lan melah, jelekne pasti ade nyame ade ngelah rasa iri lan sing demen nanging len tusing ngelah nyame nyen ane nulungin len susah. ento ngeranayang onye pasti ngelah nyame jelek melahne nyame harus terime.  +
- +
Silih sinunggil tradisi sane wenten ring kabupaten Jembrana kewentenan makepung. Tradisi puniki nyinahyang pucuk keegaran ring angga petani kaum sida nyuksemayang olih olihan panen ageng dane, kelaksanayang makepung sesampune panen, ring carik sane kering atenge kelaksanayang ring bulan april, mei, otawi juni. Kekayunin, kelaksanayang adu cikar puniki sampun medal ring warsa 1920-an, tradisi puniki ngawitin saking desa buluk, desa banyubiru, lan desa kaliakah, ngelimbakang dados atraksi pakepungan, sane nenten kemanah atraksi puniki mangkin dados tradisi turun-temurun. Kewentenan piranti piranti tradisi makepung, kostum sane keanggen pare joki wantah nganggen separe angge, ngangge kain tipis, tekes duur sane mewarna batik, celana panjang gelap sebagas lutut, lan sempak kolong ( pedang ciri khas jembrana) sane kaselet ring wangkong. Kebo kebo punika sane pacang masentok ring atraksi makepung kepayasin antuk gelung sane mewaste rumbing, sekadi Gelung ring tenggek kebo punika. Ring cikar, pedati niki ke ukir lan ke cat antuk warna warni sane menyolok. Nenten ke pare semeton wenten kayun jagi ngerauhin mececingak kejagat jembrana indik nguratiang tradisi mekepung?, Napi keantosang malih ngiring gelis rauh ke jembrana mangde nyaksiang tradisi inucap.  +
- +
Pulau Bali Pulau Bali inggih punika silih sinunggih pulau sane sanget liu wenten keindahan alam lan budaya. Mulai ring pasih,sungai,danau,gunung,hutan,tradisi,budaya,lan kesusastraan.Sami keindahan nika kawangun Bali tenar ring bisnis pariwisata.lan pulau Bali inggih punika tongos tiang dilahirkan lan dibesarkan. Harapan tiang antuk Bali inggih punika Mangda sami tetep ngajegan bahasa bali,aksara,sastra Bali lan ngejage lingkungan Apang tetep asri.  +
- +
Dinane mangkin tyg heran pesan. Nyingakin Jeg liu sajan anake ane tusing memahami teknologi. Ade ne ngupload celana mini, ade ne ngupload mesinglet kanti ngenah belahan ne. Disubane ade ne menghujat ye memedih. Nyen sebeneh ne ane pelih? Yen suba objek ne menantang matane jeg sing mekite mekijepan. Kuang pesan pengertian bajang-bajang ajak truna-truna jaman jani tentang teknologi. Jeg asal cekrek upload dogen. Melahang melajahin teknologi. Apang tawang cen ne luung cen ne pelih. Ne luung dadi lanturang. Ane jele patutne kutang. Apang tusing care buka anak e ngorahang mekamben di sunduk. Jeg meseselan siduri.  +
- +
Pulo Bali Wantah Atenga Jiwan Titiange Bali inggih punika nusa sané becik pisan antuk garis pantai sané panjangnyané kirang langkung 633,35 km. Pulo sané wénten ring negara Indonésia sané kasub antuk kaéndahan alamnyané, kaéndahan manusa sané wénten ring tengahnyané, taler kaéndahan tradisi budaya miwah kauripan ring jagat Bali. Ring Pulo Bali kabekin antuk rasa saling asah asih lan saling hormat. Salami tiang meneng ring Bali sané asri puniki, wénten akéh pisan pabinayan ras, agama, budaya miwah tradisi. Indiké puniki nénten ja biasa, santukan ring Pulo Bali puniki becik pisan saking dura miwah tengah. Kaéndahannyané prasida ngawinang para janané sané nénten uning napi-napi indik Pulo Bali, punika mawinan rikala ipun rauh ring Bali, ipun langsung tresna ring pulau Bali miwah dagingnyane. Wénten makudang-kudang paindikan sané becik sané wénten ring Pulo Bali, pura sané suci miwah asri, pariwisata sané suksés, kaéndahan alam sané nénten kalah becik saking nusa tiosan. Pangajap-ajap titiang majeng Bali ring masa depan miwah mangkin inggih punika mangda para pendatang miwah para krama adat prasida miara pulau Bali antuk rasa tresna asih miwah ikhlas mangda jagat Bali sayan rahayu, becik, miwah aman. Ngelestariang sifat sane becik saking manusa sane tumbuh lan meneng ring pulau Bali. Kruna sane pinih mabuat sane prasida aturang titiang majeng ring kabecikan ring Pulo Bali inggih punika ”yening para janane sane meneng lan meneng ring Bali becik, sinah kaindahan lan kekuatan Pulau Bali tetep lestari”. Puniki sane kabaos Bali wantah atenga saking jiwan titiange.  +
- +
Ring HP miwah TV sane mangkin pasliwer kacingak siaran sane nyiarang indik karya agung ring Pura Besakih. Pura Besakih sane mangkin sampun becik pisan, parkirnyane matingkat tur masusun, madaging genah masanekan sane becik, miwah sane lianan. Yening sadurung punika iraga sami nyingakin anak sane ngadol jaja bali, sate babi, sakemaon mangkin iraga taler prasida nyingakin korean food, inuman sane viral inggih punika inuman boba, miwah ajengan miwan inuman sane lianan. Mih… Angob pisan titiang ring panglimbak punika, duaning ring aab jagat sane sampun modern puniki, Bali prasida ngaryanin wewidangan sane becik pisan. Kacingak modern nanging nenten ngicalang suasana miwah palemahan Pura Besakih sane asri tur mataksu. Punika krana teknologi sane sampun ketah canggih ring aab jaman modern puniki. Akeh sane madue pikayunan yening teknologi punika prasida nglunturang nilai-nilai budaya sane sampun becik ring Bali puniki. Nanging, saking panglimbak aab jagat saking jaman ka jaman, teknologi punika prasida ngawinang Bali sayan becik, nyaman, miwah kaloktah kadura negara. Punika nyihnayang krama Bali prasida nganggen teknologi punika ka arah sane becik. Sampun sapatutnyane kawentenan teknologi puniki kawigunayang ring wewidangan sane becik. Sane prasida kakaryanin utawi kalaksanayang inggih punika iraga sane migunayang teknologi mangda becik, nenten ja iraga sane kaolah olih teknologi. Bali kapungkur wekas pastika akeh perubahan krana teknologi. Sane patut kautsahayang inggih punika mangda satata ngutamayang nilai budaya miwah kearifan lokal Bali ring panglimbak teknologinyane.  +
- +
Bali inggih punika genah wisata sane kasub. Punika mawinan Bali madue makudang-kudang objek wisata alam sane becik tur mabinayan. Akeh wisatawan dura Negara sane rauh ring Bali tur kantun akeh manggihin sampah plastik sane kasebar ring genah wisata sekali ring pasisi, bukit miwah wisata sane tiosan. Akeh sane ngaptiang makarya pariwisata sane becik sekali ngajegang kebersihan antuk ngucapin tongos sampah taler tetep ngatur keamanan pariwisata mangda nenten wenten sane kaaptiang. Kaaptiang peran generasi muda mangda ngelestariang budaya mangda budaya bali nenten luntur. Tiyosan punika para yowana taler patut ngalimbakang budaya antuk ngawigunayang teknologi sane wenten antuk magiang konten budaya bali ring akun media sosial. Indike punika ngawinang budaya bali nenten ja wantah sayan nglimbak ring masyarakat Indonesia nanging taler ring sajebag jagat.  +
- +
Mangkin jagate kabaos ngeranjing era globalisasi, akeh jatma baline sampun sekadi ngekoh melajahin bahasa lan aksara baline puniki, dwaning kapineh bahasa lan aksara baline, wantah gegamelan anak lingsir ke manten. Guru Wisesa ring Bali mautsaha nabdabin keajegan bahasa lan sastra baline puniki, lintang pacentokan mekadi: Utsawa Dharma Gita, Porseni, PKB, miwah sane lianan. yadiastun budaya asing sampun nangsek ngeranjing ring jagat Baline, sakewanten ngiring semeton Bali sareng sami tetep sengeh lan waspada antuk pangrabdan budaya asing puniki. budaya asing sampun mabuat pisan pacang nagkepin budaya iraga mangda sayan surud. mabukting ring makudang-kudang media masa pinaka piranti ipun, nyobyahan budayanyane mangda gelis katiru olih masyarakat iraga ring bali. ngiring digelis iraga pamekas para yoana bali, utamin ipun para sisya lan mahasiswa patut pinih arep ngeremba, midabdabin lan melajahin bahasa lan aksara bali puniki, bahasa lan aksara bali sane adi luhung puniki. Para yowana minakadai sisya lan mahasiswa patut pinih arep nginggilang bahasa lan aksara bali puniki. sapunika taler para nayaka praja ring bali mangda sampunang iwang ring kawentenan puniki. ngiring anggen bahasa lan aksara bali puniki sadina-dina, yen durung resep takenang ring sang sane wikan lan waged, ring sajeroning tata titi mebahasa bali.  +
- +
Ne jani, sebilang tiang nonton berita di tv wiadin di hp ne, ngelemeng pesan ade berita yen sing banjir pasti tanah longsor, tur kanti ado korban jiwa. Jak mekejang pasti bo nawang apo ne ngranayang banjir lan tanah longsor ento, len teke ujan ane bales gati teken gempa gumi, kewentenan pelaksane ngebah kayu di alase secare ilegal ane ngeranayang alase gundul. Len ken ento ane paling ngelemeng inggih punike ngutange leluu ngawagin. Irage jak makejang sube nawang yadin kewentenang banjir lan tanah longsor polih ngerugiang irage jak mekejang, care umah-umah ane mememan yeh ane menyi. Ritatkala kewentenan tanah longsor sanget ngancem keselamatan irage yen tanah longsor ento ado di sekitar umah warge. Irage makejang sube nawang yening banjir lan tanah longsor ento sanget ngurugiang. Ento bise kelaksane Ulian irage pedidi. Yening irage dados masyarakat ngelah kesadaran pasti ne makejang sing kal ado. Wireh asapunike, irage bareng-bareng nyumunin ngelaksanayang perilaku ane gampang , ane bise megune anggon mencegah ado banjir lan tanah longsor. Care ngutang sampah di tongos ne lan nanemin ulang alase ane gundul. Mule kegiatan puniki sederhana sakewale dampaknyane gede gati lan bermanfaat anggen irage sareng sami, anggen nyegah bencana alam care banjir lan tanah longsor apang ten buin terjadi.  +
- +
duang tiban covid 19 mecelep diindonesia neked ke bali. ento ngeranayang perekonomian bali tusing care ipidan. pariwisata dibali mereren, bandara metutup, sekolah sekolah masen tutup kanti liu anake ane tusing megae. sesubane duang tiban perekonomian dibali sube mulai majalan care ipidan, sekolah sekolahne sube kembali normal lan bandara suba dibuka. nanging perekonomian bali konden normal. enu liu pengangguran karne covid 19. ane pidan megae ne dihotel janine bise demen mejudi, pidanne megae di toko janine tusing megae. liu masen hotel hotel teken villa dibali ane tusing meanggon.covid 19 ngae perekonomian baline tusing care pidan.  +
- +
TOYA CEMER Dibi sanje tiang polih ngelewatin kreteg,nanging ring kreteg punika akeh pisan leluune,Wenten luu pempes,plastik lan sane lianan. Ngude kone masyarakate ngutang leluu ngawag? ten pedalem toya kretegne? seharusne masyarakat sane lianan harus sadar teken kebersihan toya. Benjang disubane yeh mati pasti irage ngerereh yeh ring kreteg utawi pangkung anggen manting, masyarakate harus sadar uling mangkin tentang pengolahan luu sane wenten ring desa soang soang, napi gunanane pengolahan sampah? Apang irage uning tate cara ngutang leluu sane patut.ngutang luu ring kreteg dados berdampak akeh pisan beburon sane wenten ring kreteg lakar mati lan kretegne ten becik cingakin Ngiring sareng sareng lestariang Toya ring desa soang soang.  +
- +
Bali ngerupayang silih sinunggil provinsi sane wenten ring Indonesia, pulau bali utawi pulau dewata sampun akeh keuningin antuk krama ring duro negare riantukan destinasi pariwisata ring pulau bali banget kekayunin antuk kerauhin. Bali medue akeh pisan genah pariwisata sane sandang antuk kerauhin sekadi tanah lot, taman budaya garuda wisnu kencana, mandala suci menara wana lan akeh pisan tiosan. Riantukan akeh nyane genah destinasi wisata sinah sampun krama krama tamiu sane wenten ring dure pacang nudut kayun rauh melancaran ring pulau bali, riantukan ring pulau bali wenten barang barang sane keunggulan becik ring pengarge aji sane murah pisan. Tios ring punike akeh barang sane berkualitas becik antuk harga sane murah akeh taler genah genah destinasi wisata sane akehan nenten kepungut prabeye ritatkale ngeranjing ke genah punika contoh nyane sekadi pantai pantai sane wenten ring pulau bali. Ring pulau bali naler wenten sinunggil pura agung inggian punika pura Besakih, pura agung besakih ke karyanin ring warna 1284 antuk ida Rsi Markandeya sane merupayang silih sinunggil pemuka agama hindu wiwit sakit india. majeng ring idadane sane pacang liburan ke pulau bali ngantosang napi malih ngiring gelis rauh ke pulau bali.  +
- +
Uling pidan kanti kejani, di sekolah setate ngajahin tata krama ka murid-murid nyane. Sing je di sekolah dogen, di jumah nyane kete masih, pare rerame pasti ngajahin tata krama ka cerik-cerik nyane. Sakewale jani separe liunan cerik-cerik apabuin cerik jaman jani kapah ane madan ngelaksanayang tata krama. Tiang percaye jak makejang pasti ngelemeng nepukin cerik-cerik ane ketemu utawi mepapasan ngajak ne maden rerame ring jalan utawi ngajak guru makejang ring sekolah, pasti makejang sing mecapatan, jek nyerengseng pejalanne, de kalingan mecapatan, metolihan gen sing, jek sube care nak pade-pade sing kenal, padahal guru ento ane ngajahin ring kelasne. Kete masih ketemu ngajak rerame ring jalan utawi tongos lenan, jek sube care sing kenal, jatin kenal. Sing perlu gati nganggen basa bali utawi basa alus, nganggen basa Indonesia nak dadi, yen nganggen basa irage ne sewai-wai nak dadi, ten masalah.. Matemu ngajak ibu guru, ngorahang pagi bu, siang bu. Matemu ngajak bapak guru, ngorahang pagi pak, siang pak. Kete masih yening irage sareng sami matemu ngajak rerame ring tongos lenan, de je gati mecapatan, mekenyaman gen kangge. Dekalingan ngajak rerame, ngajak timpal gen kapah mecapatan, ten perlu gati mecapatan kanti magesah, mekenyem teken meangguta gen sube kangge gati.  +
- +
yen suba paak nyepine suba liu truna truni ane ngarap ogoh-ogohh anggon arak pas rainan pengerupuk. dugas pandemi ade kebijakan pemerintah ane tusing ngemaang ogoh-ogoh diarak pas pengerupukan. kebijakan ento ngae truna truni dibali merase kecewa karna ogoh-ogoh ento tradisi dibali yening tusing ade ogoh-ogoh takut tradisi ento ilang. karna pandemi ogoh-ogoh tusing dadi arak pas pengerupakan. suba ade duang tiban ogoh-ogoh ento tusing baang diarak tujuanne apang ajak konyang tusing terpapar virus corona. ogoh -ogoh ento tradisi bali yening tusing ade ogoh ogoh ade ane kuang. jani ne suba baang ngarak ogoh-ogoh ajak konyang bagia. tradisi ogoh-ogoh ento tusing dadi ilang nanging apang ajak konyang selamet onye harus ningehang lan ngelaksanayang kebijakanne pemerintah. tradisi ogoh-ogoh tusing kal ilang karna pandemi karna harus tetep lestariang.  +