How to reduce waste at school canteen? Post your comments here or propose a question.

Kabanda

kabanda

  • to be tied by en
  • diikat oleh id
Andap
Kabanda
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Kabanda Tresna

Sabehe mabriok tan kadi-kadi. Swaranne makuus buka briokan toyan pasih mangumbak maglur karang. Krebek kerug tan pegatan makuwug, macedar ngawe langite sekadi belah bencar. Sang Hyang Embang wiakti sekadi ngamuk, ngawi para janane nulame, ngrimik mangda Ida gelis wusan duka. Wengine wawu liwat sandyakala, nanging sampun dedet sekadi tengahing ratri. Para janane samian sampun macelep ka umah suang-suang. Nyeh lan meweh ring kahanan gumine. Kenten taler Ring Griya Ageng Tamansari, sampun sepi jampi. Samian alit-alit lan panglingsire ngranjing ke pemereman. Wantah kari anak istri sane malinggih ring saren Dauh, metajuh lilit nues ental gading kaanggen orti. Ida wantah arin Ida Ratu Pranda Putra Manu, mapesengan Dayu Wiraga. Dayu Wiraga nekekang slendang sane melilit ring anggane, sada makeketan yen kilape nyanderin kairing antuk cedaran krebeke. Angine makesiur, ngelinus. Dingin ngancan maweweh. Sabehe ngecek ngantos muncrat ke bataran saren, genah Ida melinggih. Yadiastun, sabehe ngancan bales nanging anak istri sane sampun lingsir punika itep matuesan. Raringgitan entale nges, apik jegeg sekadi sane ngaryanang. Japi yusane sampun lintang saking petang dasa warsa nanging Dayu Wiraga sane daa lingsir punika kari lituayu. Mecaya lan alep. Pangadeg Ida sane mulan langsing lanjar tan mabina kadi Ida kari anom. “ Ratu, sampunang melinggih driki sabehe ngantos ke bataran, pastika I ratu jagi keni toyan sabeh.” Saget wenten anak lanang taler sampun lingsir mageson makta pajeng nampekin ke saren. Dayu Wiraga makesiab, nanging digelis makenyem risampune tatas sira sane ngerauhin. “ Yeh, dadi maujan-ujan Bli teka mai?” Swaran Idane alus alon. “ Titiang wawu saking saren Dangin, Ida Pranda sampun lunga ke pemereman.” Anak lanang punika nyapsapang toyan sabeh ring bataran sane nampek sid genah dayu Wiragane melinggih. Dayu Wiraga ngelesang selendang Idane laut kaenjuhang sareng anake lanang punika. “ Muan bline belus, ene anggon mersihin.” Selendang putih punika meambu miyik bungan cepaka. Alon, selendange anggena nyapsapang toyan sabeh sane neritis ring gidat lan limanne laut masila tan doh saking Dayu Wiraga tumuli negul orti sane sampun kajait. “ Senglad pesan gumine, dadi di sasih kapate ada ujan buka kene?” Dayu Wiraga nlektekang anak lanang sane sampun itep negul orti antuk tali tiing punika. “ Sabehe tan kandugi, sekadi mangkine kocap kabawosan cuaca ekstrim Ratu. Malih endang bin jebosne jeg sampun krebek kerug. Minab santukan jagate sampun matuuh, nenten malih nganutin pamargi sane riin.” Dayu Wiraga malih makenyem, nuleng anak lanang saking kayun sih. Anak lanang punika taler makenyem bungah. Ring keneh ipune majugjag manah sane sampun kasingidang saking ipun kari truna cenik. Manah sane tan sida kapademan sekadi mademan lampu sentir.

Nyoman Patra, aran ipun. Saking mayusa dasa tiban sampun mamarekan ring Griya Ageng Tamansari duk Ratu Pranda Lingsir kantun nyeneng. Ida maduwe oka tetiga, lanang kekalih lan istri a siki. Ida Bagus Manu, okan Ida sane pinih duur sane mangkin dados Pranda. Ida Bagus Bajra raine, makarya Ring pemerintahan lan sane pinih alit Dayu Wiraga. Ring Griya, samian sayang lan sih marep Nyoman Patra, santukan aidupan ipun ngayah tanpa pamrih. Tuuh ipun mangkin sampun ngancan tua, sampun lintang saking seket tiban. Yadian ipun sampun mabok putih, kemawon ipun kantun ngenah bagus lan egar. Semangat ngayah sane sampun sayan luntur rikala mangkin, nenten naen surut ring manah ipun. Mapan ipun maduwe cahya urip sane masunaran galang yadiastun tan sida antuk ipun ngedengang marep anak tios. Cahya urip sane kabanda punika maka cihna bakti lan satyan ipun marep tresna suci ring Dayu Wiraga. “ Titiang wantah sekadi I beduda sane ngurek ring genahe kawon, memanah sekadi I kunang-kunang sane ririh makeber mecahya bungah ring tengah dedete!” “ Bli Nyoman tuah cahya ane ngebekin kayun tiang, da sangsaya.” Dayu Wiraga setata makenyem yen eling teken munyin Nyoman Patrane punika. Yukti, tresnane punika tan sida katambakin. Ngancan kasuwen ngancan nekekang sekadi akah I punyan kayu kepah sane nyujur pertiwi, kukuh tan prasida ampehang ujan angin.

Tresna, sayuwakti meweh antuk ngartosang. Tan karesep, saget sampun mapunya ring pikayunan lan manah. Dayu Wiraga, saking alit sampun kategul oleh pikayunan tresna marep parekan Idane Nyoman Patra. Kenten taler Nyoman Patra, sekadi keni pikat tan sida antuk ipun makelid malah ipun ngancan kaered negul tresna marep siwan ipune. Silib lan singid pisan. Ring Griya tan wenten sane sengeh, santukan parekan tugas ipune ngayahin separiindikan ring griya. Wantah saru, yen Nyoman Patra ngiring Dayu Wiraga mabawosan, melancaran utawi ngaryanang sane tiosan. Sang kalih taler duweg ngengkebang mangda nenten wenten sane mapitaen yening sujatine sang kalih sampun ngiket tresna. Risampune Dayu Wiraga anom, makweh para semetone rauh ugi jagi ngambil Ida nganggen rabi, nanging tan wenten sane yukti kajudi olih Dayu Wiraga. Ida nulak saking alus, madalih kari meled ngayah ring Ida Pranda. Raka lan semetone tan sida memaksa. “ Sing sida baan tiang mapineh, minab mula guetan liman I ragane ane lakar tusing mabesikan…” Dayu Wiraga ngusap toyan panyingakan. Yadiastun, kayun Idane tresna asih marep Nyoman Patra nanging Ida tan sida ninggalin Griya, nyemerin Griya ane banget kainggilan baan sisyane. Sapunapi bawos kramane yen Ida nganggen kayun preragan tanpa mikayunin semetone ring griya. Sakamawon, Ida taler tan sida yen mapasahan teken Nyoman Patra. Riget pisan kayun Idane, nanging kasuwen Ida wantah maserah ring Sang Hyang Embang. “ Bli Nyoman, kalahin suba tiang ngalih anak luh lenan, tiang las…” Dayu Wiraga ngandika alon, alus nanging pastika kayun Idane osah. Patemon sarahina, ngawe kayun Idane kadi mategul tanpa tali. Ida sampun uning, petalen tresnan Idane pastika jagi ngewetuang baya marep griyane. “Yen ratu jagi melayatan sareng semeton, titiang taler lascarya, kemawon, titiang nenten prasida ngerereh anak istri lianan, yen titiang nenten masikian sareng Ratu banggiang titiang wantah memarekan driki kantos titiang tan maurip.”

“ Saenun tiyang, tiyang tuah tresna teken Bli Nyoman, yadiapin I raga tusing kal mabesikan, tiang sangat bagia.” 
“ Sakemawon, niki boya ja bagia sane sujati Ratu.”

“ Men, kenken bagiane ane sujati?” “ Yen I raga masikian tanpa santulan. Titiang sareng Ratu ngawi kulawarga, wenten katurunan sane jagi nglanturang tresna ring ungkur kariwekase.” “ Saja, sakewala tiang tusing nyidayang yen pajalan tiange lakar ngewetuang cemer di griya.” Dayu Wiraga nguntul mepes toyan penyingakan, tan sida naanang sakit ring kayun. “ Ratu, ampurayang titiang. Titiang sane banget memanah kawon…tan pantes titiang matur asapunika! Titiang jadma pangkah, pantes padem Ratu. Santukan sampun ngawetuang pikobet ring anggan Ratu. Sakemaon tan sida antuk titiang ngicalang manah titiange puniki. Pradene, Ratu nenten junjungan titiang, titiang tan jagi malih akeh memanah titiang sadia padem nindihing tresna!” “ Ah, yen Bli mati ulian tiang apa gunane tiang idup. Depang suba cara janine. Sabilang wai I raga bareng-bareng, makedekan, maguyonan yadin I raga tusing makurenan. Tiang las…”


Sabehe ngancan bales kairing oleh sanderan krebek tan pegatan. Sang kalih kari maorta-ortan kangin kauh kadi para anome sane nandang semara. “ Titiang jagi mepamit, niki sampun wengi. Rarisang Ratu makolem, titiang jagi ngancing kori pemedal.” Nyoman Patra bangun saking tongos ipun negak. “ Ujanne nu bales sajan, antosang apang nget!” “Minab suwe jagi nget!” “Apa Bli Nyoman suba med ngorta ngajak tiang?” “ Ratu?!” Dayu Wiraga makeseran saha kenyem alep ngawi Nyoman Patra tan sida maangkihan. Ipun meangsegan raris digelis mlaib nrobos ujane bales mapajeng selem nuju kori pemedal.

Dayu Wiraga ngunjal angsur. Sampun telungdasa tiban…Ida nulame ring kayun. Tusing masih sida baan ngilangin tresnane. Ngancan dina ngancan ngraketang yadiastun tan sida mabesikan. Pilihan sekadi mangkin, minab sane paling becik. Mantesang tresna di tongose suang-suang. Yadian keputusan sane meweh, dayu Wiraga nenten naenin maselselan milih dados daa lingsir. Kenten taler Nyoman Patra, saenun urip ipun masemaya jagi ngayah mamarekan di griya. Satya ring semaya, ngayahin Tresna… sekadi bebandan sane kabanda tresna.
[example 1]
No translation exists for this example.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Sakewanten salami puniki kantun akeh krama sane disabilitas nenten prasida nyarengin santukan kabanda antuk makudang-kudang pikobet, utamanyane marupa sarana miwah genah sane anut ring kawentenanipun.

In English:   But nowadays, there are so many people that having disability cant use their right because of some specific problem, mostly about an appropriate place and equipment to support them which is unsuitable for the disability.

In Indonesian:   Namun selama ini masih banyak masyarakat yang disabilitas tidak bisa mengikuti karena beberapa permasalahan, utamanya berupa sarana dan tempat yang sesuai dengan kondisi para disabilitas.

In Balinese:   Kabanda magantung tresna

In English:  

In Indonesian:   Ngengsap tuuhe kadehdeh tua

In Balinese:   Krama sane durung prasida ngaryanang yadnya ageng santukan kabanda antuk jinah, nenten dados marasa kuciwa utawi sedih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging nenten prasida kakembangang krana kabanda antuk modal lan nenten uning ring manajemen usaha.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Majalaran analisis koding, raris kapanggih makudang parindikan marupa pidabdab malajahang raga inggih punika pikobet antuk rasa makesiab, biota sareng i matua, biota sarang kurenan, pikobet ngenin jinah tur pikobet ngeninin swadarma sane kabanda.

In English:   The factors that influence self-adjustment include experience, learning process, self-concept, family support and environmental conditions.

In Indonesian:   Melalui analisis koding, ditemukan beberapa hal yang meliputi proses penyesuaian diri yaitu kendala mencakup keterkejutan, konflik dengan mertua konflik dengan suami, masalah finansial dan memiliki peran berlebih.

In Balinese:   Kawéntenan pengangguran punika wénten makudang-kudang soroh, inggih punika pengangguran sané kabanda, pengangguran musiman, pengangguran terbuka, pengangguran teknologi, miwah pengangguran struktural.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Brahmana sejati ngejer angganida, len bakal pocol, somah maduluran bakal mati kabanda antuk Ida Sang Prabu.

In English:  

In Indonesian:  
  1. Ida Ayu Gd S Marheni