Property:Biography text ban

From BASAbaliWiki
Showing 20 pages using this property.
D
Denpasar inggih punika ibu kota Provinsi Bali, sane wewidangane punika strategis ngardiang gelis nglimbak nganutin aab jagate. Puniki sane mawinan kahanan kota Denpasar duk riin pinaka kota angwerat magentos dados kota modern tur multietnik Panglimbak kota Denpasar puniki nenten lempas saking paiketan widang ekonomi, pendidikan, teknologi, sosial tur budaya sane sampu kacampuh sareng budaya saking dura nagara. Kota Denpasar taler madue ceciren dados kota ageng riantukan akehnyane panglimbak pusat perbelanjaan, pasar modern, pusat hiburan, perhotelan, tur sane lianan. Puniki pastika ngicenin wesana sane becik antuk kawentenan roda perekonomian denpasar, sakewanten ring sisi tiosan puniki mapengaruh sajeroning jumlah kependudukan kota Denpasar sane taler ngicenin pikobet. Kawentenan jadma ring kota Denpasar manut data BPS warsa 2023 sane anyar inggih punika wenten 726.800 jadma. Jumlah puniki pastika sida dados ngakehang yening kawewehin sareng akeh jadma saking luar Bali wiadin warga asing sane meneng ring Bali ngrereh pangupa jiwa. Jumlah jadma sane akeh pacang mikolihin daya dukung saking makudang-kudang aspek, utamanyane, genah ruang sane kawentenannyane kawatesin tur nenten ngakehang. Pikobet tata ruang ring kota Denpasar nglingkupin akehnyane paumahan jadma sane ngranayang lahan terbuka hijau akidik, sane sapatutne kawentenannyane ring angka 30%. Akehnyane kawentenan jadma punika, ngawinang lahan sayan ngabedikang, ajin lahan sayan ngamaelang, pembangunan kota Denpasar nenten prasida berorientasi nyujur horizontal mawinan dados nyujur vertical ri antukan kawentenan lahan akidik. Puniki sane ngawinang kota Denpasar sayan kosekan maangkihan. Kawentenan jadma sane akeh taler ngardi pikobet sane lianan sakadi luu matumpuk-tumpuk ring TPA silih sinunggil ipun TPA biaung. Kantos mangkin, yening karasayang manut titiang, durung wenten panyawis sane patut tur becik sajeroning nepasin pikobet punika saking sang angwerat. Makeh utsaha sane sampun kalaksanayang sakadi TPS3R, numbas mesin, kantos pangrencana ngwangun titik pengeloaan sane lian ring tpa sakewanten puniki nenten pisan ngwantu, sapatutnyane pemerintah muputang pikobet saking sumbernyane, boya ja ngawinang solusi sane malih ngardi pikobet anyar. Pikobet tiosan sane karasayang ring kota Denpasar inggih punika kemacetan. Silih tunggil sane ngardi kemacetan punika akehnyane jadma sane madue kendaraan soang-soang, punika taler nenten nganggen kendaraan umum. Sapatutnyane pemerintah prasida mengoptimalkan program transportasi umum minakadi Teman Bus utawi Bud Trans Sarbagita sane dados kaanggen utamannyane majeng alit-alit sisya lan kantoran, antuk nguratiang miwah ngakehin rute bus punika taler nincapang fasilitas halte bus. Pemerintah naler sepatutnyane ngicenin sosialisasi indik kawigunan miwah tetujon transportasi umum, mangda krama Denpasar uning napi mawinan patut nganggen transportasi umum. Maka pamicutet, kawentenan panglimbak jadma puniki ngicenin wesana utawi pikobet kaon sajeroning makudang-kudang widang kahuripan minakadi tata ruang, pikobet luu miwah polusi taler kemacetan ring margi. Nika mawinan sang angwerat kaaptiang mangda prasida mikayunin pamargi becik sajeroning pikobet sane wenten. Mangdane pikobet nenten ageng kawentenannyane turmaning viral ring media sosial wau katanggepin olih pemerintah.Titiang ngaptiang mangda pemerintah utawi sang angwerat stata urati teken raos kramane mangda prasida kabligbagan tur prasida karerehin pamargi pinih becik mangda gumine sayan ngabecikang.  
DG Kumarsana embas ring Denpasar. Dané nyurat puisi ngawit kantun anom tur sampun kawedar ring makudang-kudang média massa miwah kacutetang ring cakepan. Lianan ring puisi, dané taler nyurat satua cutet, novél, miwah esai, ring basa Indonésia miwah basa Bali. Dané naenin nyarengin sekaa sané seneng nginum kopi. Buku sané sampun kamedalang inggih punika Komedi Birokrat (2010), Senggeger (2010), Kabinet Ngejengit (2012), Mata Dadu (2014). Mangkin meneng ring désa Telagawaru, Labuapi, Lombok Barat.  +
Om Swastyastu, Angayubagia uningayang titiang majeng ring Sang Hyang Parama Wisesa, Duaning majanten sakeng asung kerta wara nugraha Ida mawinang titiang pacang matur pitaken ngainin indik program sane becik kamargiang ring semeton disabilitas. Program sane becik kamargiang majeng ring semeton sane keni disabilitas inggih punika mecikang infrastruktur sane sampun kamargiang ring program sane sadurung nyane lan tambahang anggen semeton sane keni disabilitas, conto nyane halte bus sane wenten ring wewidangan kota denpasar, indik kemiringan jalannyane bes lebian anggen semeton sane keni disabilitas napi malih sane nganggen kursi roda, mangda semeton sane keni disabilitas ten miweh yening jagi nganggen fasilitas umum. Ring tempat-tempat umum miwah perkantoran sane prasida akeh rauhina masi perlu mecikang infrastruktur anggen semeton sane keni disabilitas, mangde semeton merasa aman lan katawengin. Napi indik sane nyekenang calon pemimpin Bali antuk program niki berjalan terus menerus.  +
Langkah - langkah sane patut kelaksanayang Pemerintah wantah dados pinunas titiang mangde, Pemerintah tetep ngemargiang peraturan lan himbauan "Mematuhi protokol kesehatan" mangde nenten wenten penyebaran Covid-19,Nanging Wisatawanne tetep Ngeranjing malih Ring jagat Bali,Sareng ngelaksanayang protokol kesehatan mangde terhindar ring gering Covid-19. Pemerintah lebih Memprioritaskan strategi kenyamanan wisatawan sekadi : Keamanan, Kesehatan, Pelestarian Lingkungan, Kebersihan Lingkungan, Lan Pelayanan Wisata.  +
Dadalan Sejarah Monumen Perjuangan Bali Utsaha ri kala nindihin Kemerdekaan sane wenten ring samian wewengkon Republik Indonesia. Belandane nerapang parilaksana sane nenten adil miwah setata nindas parajana Indonesiane, punika mawinan kerajaan/puri miwah kesultanan ring Indonesia mautsaha nglaksanayang pemberontakan. Nanging utsaha punika elah kamenangang olih Belandane karana Belandane nerapang siasat "devide et empera" sane mateges teknik adu domba. Mawinan sampun suwe perang/mayuda puniki mamargi kantos para yowana Indonesiane sampun madue pengalaman utawi kaweruhan sane ngametuang semangat persatuan miwah kesatuan pacang nglawan penjajah Belandane. Persatuan miwah Kesatuan para yowana puniki mapunduh dados siki ring makudang-kudang derah kantos daweg pinanggal 28 Oktober 1928 kasengguh rahina Sumpah Pemuda. Sumpah Pemuda puniki kasarengin olih Jong Java, Jong Pasudan, Jong Minahasa, Jong Ambon, Jong Celebes (Sulawesi), Jong Sumatranen, Jong Datak, samian puniki kasambat Jong Indonesia pinaka genah yowana Indonesiane sami. Sumpah Pemuda puniki taler mawinan para yowana Indonesiane malih mautsaha pacang nindihin Indonesia raris ngariya makudang-kudang organisasi utawi sekaha. Silih tunggil organisasi utawi sekaha sane paling kasub mawasta Sarekat Islam, sadurungne pinaka gerakan agama dados sareng nindihin kemerdekaan Indonesia, raris wenten partai "Indische Partjt" sane bergerak ring bidang politik. Dweg punika taler wenten tokoh-tokoh nasionalis sakadi dr. Soetomo, HOS Cokoroaminoto, Suwardi Suryaningrat (Ki Hajar Dewantara), Douwes Dekker, Tjipto Mangunkusumo, Agus Salim, Soekarno, Muhammad Hatta miwah sane lianan. Dane sami puniki pinaka pelopor ring daerah lianan. Pulo Bali silih tunggil basis perjuangan ngalawan Belanda, sakadi kawentanan makudang-kudang puputan, warsa 1848-1849 ring Buleleng sane mawasta Puputan Jagaraja, Puputan Kusamba warsa 1849, Perlawanan Rakyat Banjar warsa 1868, Puputan Badung warsa 1906, Puputan Klungkung raris Puputan Margarana ring Desa Marga, Tabanan sane kalaksanayang olih pasukan Ciung Wanara kapimpin olih I Gusti Ngurah Rai warsa 1946. Utsaha puniki raris dados kenangan miwah sejarah perjuangan rakyat Bali, kantos ngawentenang menumen, wasta margi, wastan lapangan terbang miwah sane tiosan mangda setata eling ring para pejuang sane sampun nincapang Kemerdekaan Republik Indonesia. Puniki taler mawinan kakaryanang monument agung sane wenten ring Niti Mandala, Denpasar sane mawasta Monumen Perjuangan Rakyat Bali. Napi sane wenten ring monumen puniki, mangdane dados genah sejarah para pejuang miwah pahlawan Bali sadurung kantos sasampune kemerdekaan, matetujon mangda prasida ngametuang manfaat miwah nincapang rasa nasionalisme yowana Bali antuk nilai-nilai patriotik pahlawan ri kala nindihin jagat miwah martabat bangsa. Monumen Perjuangan Rakyat Bali ka rancang olih Ida Bagus Gede Yadnya sane daweg punika kantun ngemban dados mahasisya ring Jurusan Arsitektur, Fakultas Teknik, Universitas Udayana, Denpasar. Dane mikolihang peris ring sayembara ngrancang gambar Monumen Perjuangan Rakyat Bali daweg warsa 1981 wenten makudang-kudang arsitektur senior daweg punika sareng nanging kaon rin Dane puniki. Ring bulan Agustus 1988 acara peletakan batu pertama kalaksanayang taler wangunan sane nganggen anggaran Pemerintah Provinsi Bali raris kakawitin. Pawangunan monument sampun mamargi raris wenten makudang-kudang pikobet sakadri pikobet dipresiasi uang Rupiah warsa 1997, kantos ring warsa 2001 prasida antuk kapuputang. Sasampune punika raris kalanturang malih ngawangun diorama sane nyihnanyang gegambaran sejarah kauripan krama Bali saking dumun. Tiosan punika kawangun taler taman mangdane prasida nyihnayang kasrian miwah kenyamanan monumen puniki kantos samian puput ring warsa 2003. Ring pinanggal 14 Juni 2003, sinarengan ring Kalaksanayang Pesta Kesetian Bali kaping 25, monument perjuangan rakyat Bali kabungkah paripurna olih Presiden RI Megawati Soekarnoputri Tatujon Kawentenang Monumen Perjuangan Rakyat Bali Sane mawinan kawangunyane diorama sane nyritayang indik perjuangan parajana Bali pinika inggih punika mangdane prasida nyihnayang cerita indike dumun daweg perang puputan sane wenten ring Bali, punika taler mangda elah ring para jana tiosan pacang nyingakin. Tatujonyane mangda prasida perjuangan rakyat Bali puniki ngalimbakang jiwa patriotismé, rela berkorban, cinta tanah air, cinta persatuan miwah kesatuan, perdamaian, pamekas sane paling untat tetep nindihin tur nyaga keutuhan Negara Kesatuan Republik Indonesia Unteng Pikayun Monumen Perjuangan Rakyat Bali Monumen puniki pinaka perwujudan Lingga miwah Yoni. Lingga inggih punika pralambang Purusa (lanang), Yoni inggih punika pralambang Pradana (istri). Patemon kakalih unsur puniki sane mawinan jagaté ajeg miwah rahayu. Tiosan ring Lingga-yoni. Monumén puniki taler macihna turmaning kakaryanin antuk carita Pamuteran Mandara Giri ring Ksirarnawa (pasih susu). Caritanyané puniki kakepah saking Kitab Adi Parwa inggih punika parwa kaping siki epos Mahabharata. Kaceritayang indik para Dewatané miwah Daitya/Raksasa ngarereh tirta ametha ring Ksirarnawa antuk mitehang Mandara Giri. Wenten makudang-kudang piranti miwah cara mitehang gunung mandara puniki sakadi: 1. Badawang Nala (akupa) sane dados dasar Mandara Giri. 2. Naga Basuki kadadosang tali sane ngiket miwah mitehang gunung. 3. Para dewatané polih amongan ngedeng ikuh naga raris daityané polih ngamel sirah naga, raris ring baga mandara giriné malinggih Dewa Siwa. Sampun suwé Para Dewatané miwah Adityané sami mitehang Mandara Giri, kajaba raris minakadi: Ardha Candra (Bulan Sabit), Déwi Sri miwah Laksmi, Kuda Ucaisrawa (jaran makampid), Kastuba Mani raris sane kaping nguntat Dewi Dhanwantari sane makta Tirta Amertha. Pamargin ngarereh tirta amertha puniki raris kanggén wujud ring monume puniki sakadi: 1. Guci Amertha ring monumen marupa swamba (payuk) sane magenah ring muncuk monumen. 2. Ikuh Naga Basuki ring monumen magenah nampek ring swambané. 3. Kori Agung rupa Sirah sang Naga. 4. Dasar Monumen rupa Sang Badawang Nala. 5. Telaga pinaka cihna rupa ksirarnawa. 6. Makasamian ring sajeroning monumen puniki macihna Gunung Mandara Giri. Para uleman sane ngarya monumen puniki janten mangda prasida ngcen generasi penerus manda ngarereh perjuangan punika kapolihang antuk kerja keras, tekun, ulet miwah gotong royong sakadi para Dewa miwah Datiyané sane ngarereh kauripan sane abadi. Tiosan punika, monumen puniki pinaka pralambang Ida Sang Hyang Widi Wasa sane wenten ring tengah wangunan puniki wenten taler wangun segi 8 miwah sekar tunjung makupak akutus. Puniki pinaka cihna Asta Dala pinaka pralambang Ida Sang Hyang Widi Wasa sane mawasta Asta Aiswarya. 1. Anima: mawatek halus sakadi atom 2. Lagima: mawatek iying sakadi ether 3. Mahima: Mawatek maha agung 4. Prapti: mawatek nyujur samian genah sane kakayunin 5. Prakamya: Samian pikayun prasida kapanngih 6. Isitawa: Mawatek raja diraja 7. Wasitya: Mawatek sang sane madue kuasa 8. Yatrakama Wasayitwa: Nenten prasida antuk ngaonang Pralambang nilai kejuangan miwah jiwa nasionalisme saking kawentenan monem punika karupa antuk makeh jegjegan Kori agung sane akehnyané 17, Saka agung sane wenten ring tengah wangunan wenten 8, raris tegeh monument saking dasar rauh ka muncuk 45 meter. 17, 8, 45 pinaka tanda rahina, sasih miwah warsa Proklamasi Kemerdekaan RI.  
Om swastyastu Sane waangiang titiang Tim BASA Bali Wiki , miwah para sameton sareng sami sane tresna sihin titiang . Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning sangkaning pasuecan Ida titiang miwah ida dane sareng sami prasida mapupul iriki ring lomba “WIKITHON BALI BERORASI” Ring galahe sane becik puniki lugrayang titiang ngaturang orasi sane mamurda”Dampak Luu Ring Sektor Pariwisata”. Ida dane para sameton sareng sami genah – genah ngutang luu di Bali utawi sane kebaos TPA akeh sane puun. TPA sane puun punika nurunang Citra Bali sane dados andalan utama Sektor Pariwisata ring Bali. Pikewuh puniki dados alarm majeng ring Industri Pariwisata Bali. Saking nguni Pariwisata punika dados unteng perekonomian Bali, nika mawinan yening sektor puniki keni pikewuh sampun kapastiang usah mikro kecil miwah menengah ring Bali jagi ngemolihang galah sane sukil. Ring pikobet puniki pangaptin titiang mangda para manggala Bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 nguratiang ngenenin indik sampah ring Bali puniki. Manggala Bali sane anyar mangda prasida ngicenin pamragat miwah imba sapunapi ngaepin pikewuh sampah e puniki. Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang dumogi napi sane titiang tulis iriki dados uratian sane pinih mautama majeng ring para pratiksaka manggala Bali sane pacang ngamiletin wimbakara ring warsa 2024. Puputang titiang antuk parama santih Om Santih Santih Santih Om  +
Para angga panureksa sane wangiang titiang Tim BasaBali Wiki sane kusumayang titiang, Para sameton sareng sami sane tresna sihin titiang. Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang panganjali umat, om swastyastu. Silih tunggil pikobet sané pinih ageng inggih punika rusaknyané palemahan. Panyiuan wisatawan sané akéh ngawinang akéhnyané sampah, polusi, miwah rusaknyané ekosistem alam. Pasisi sané riin asri, mangkin sampun kasengkalain olih sampah plastik miwah limbah. Pangwangunan infrastruktur pariwisata sekadi hotel, restoran, miwah margi anyar taler nguwah tata ruang alami miwah ngancem kelestarian lingkungan. Tiosan punika, panglimbak pariwisata taler ngawinang panglimbak sosial miwah budaya ring Bali. Budaya Bali sané unik miwah tradisi sané sugih sampun keni panglalah saking komersialisasi miwah adaptasi anggén nyangkepin kawéntenan wisatawan. Pamerintah, krama, miwah pelaku pariwisata patut makarya sareng-sareng mangda prasida nanganin dampak negatif saking pariwisata ring Bali. Kawentenan peraturan sane ketat kabuatang anggen nambakin panglimbak pariwisata sane nenten prasida kakontrol taler anggen nyaga kelestarian lingkungan miwah budaya. Para pelaku pariwisata taler patut ngamargiang parilaksana sané becik, minakadi nganggén bahan sané ramah lingkungan miwah ngicénin kuasa ring krama irika. Pamerintah, krama, miwah pelaku pariwisata patut makarya sareng-sareng mangda prasida nanganin dampak negatif saking pariwisata ring Bali. Kawentenan peraturan sane ketat kabuatang anggen nambakin panglimbak pariwisata sane nenten prasida kakontrol taler anggen nyaga kelestarian lingkungan miwah budaya. Para pelaku pariwisata taler patut ngamargiang parilaksana sané becik, minakadi nganggén bahan sané ramah lingkungan miwah ngicénin kuasa ring krama irika. Asapunika sane prasida aturang titiang ring galahe mangkin. Mugi-mugi napi sane aturang titiang puniki prasida dados uratian tur dasar program kerja sane pacang kautamayang olih calon pamimpin sane jagi kapilih ring 2024. Puputang titiang antuk parama santih om santih santih santih om.  
Teknologi sané gelis pisan ngawinang akéh pisan panglimbak ring makudang-kudang widang kauripan, taler ring widang pakaryan. Pinaka panglimbak kawagedan manusané, iraga nénten prasida lempas saking panglalah teknologi ring pakaryan. Pamerintah maduwe pangius sane mabuat pisan sajeroning nyanggra pikobet puniki tur makarya pidabdab sane prasida nyumponin panglimbak teknologi saha nenten kantos ngirangin kawentenan pakaryan. Pikobet sané banget mabuat ring galahé mangkin inggih punika panglimbak teknologi sané banget ngancem kawéntenan pakaryan ring parajanané. Yéning nénten kamargiang, akéh pakaryan sané pacang kagentosin olih teknologi sané pacang banget ngancem kawéntenan krama Bali. Kawentenan teknologi AI (Artificial Intelligence) inggih punika silih sinunggil tantangan sane ageng majeng ring sang sane jagi dados pamimpin Provinsi Bali ring masa depan. Sajabaning ngicénin kabecikan utaminnyané rikala ngicénin efisiensi ring dunia pariwisata ring Bali, teknologi puniki taler prasida ngicénin dampak sané kaon yéning kawigunayang nénten kamargiang antuk kawicaksanaan. Mangda prasida ngarepin pikobet ring sektor pariwisata, pamerintah patut nincapang investasi ring pelatihan keterampilan miwah pendidikan teknologi. Puniki pacang ngawantu nyiagayang tenaga kerja mangda prasida ngarepin panglimbak puniki antuk efektifitas sane agengan. Sajabaning punika, ngwangun kabijakan sané nyokong inovasi miwah kewirausahaan prasida nyokong pertumbuhan sektor ekonomi anyar miwah nyiptayang peluang pakaryan anyar, tiosan ring punika pamréntah taler prasida nincapang kualitas layanan digital, sumber daya manusa, miwah ekosistem inovasi, taler ngintegrasiang penelitian miwah panglimbak antuk modernisasi industri miwah sektor produktif tiosan. Pamréntah taler prasida nureksain kebijakan sané nyokong transisi buruh saking sektor tradisional nuju sektor sané modern antuk program konversi keterampilan miwah dukungan finansial. Punika mawinan, utsaha puniki prasida ngwantu ngaoptimalang kawigunan teknologi sinambi ngirangin pikobet ring sektor pariwisata Bali.  
BERORASI PERMASALAHAN: SAMPAH Suksema antuk galah sane kaicen ring titiang sadurung titiang ngelanturang Teks ORASI ngiring iraga sareng sami ngaturang panganjali umat "Om Swastyastu" titiang jagi nyinayang dewek.Wastan titiang ida bagus ketut rai sentanu Wastan titiang.I Made Aldi Gunawan Sai pesan tepuk anake enu masih ngutang lulu di tukade kewala sujatinyane ade tongos lulu sane mule keanggen ngutang lulu. Kari wenten anake sareng akeh sane nenten kayun ngutang lulu ring tongos sane kasadiayang Pendapat titiange antuk masalah sampah sane wenten ring bali puniki ngiring iraga sareng sami sadar teken dampak ngawagin ngutang lulu sane ngeranayang banjir,duaning asampun nike ngiring iraga sareng sami nenten dados ngutang lulu ngawagin. Ainggih asampun nike teks orasi sane unggahang titiang yening wenten kaiwangan titiang,titiang nunas pangampura titiang tutup antuk parama santhi "Om Santih Santih Santih Om"  +
Daniel Bahari embas ring Dénpasar, 23 Maret 1948. Dané dados pelatih tinju, manajer miwah promotor tinju legendaris. Dané ngwangun sasana Cakti Bali (Candradimuka Tinju Bali) miwah ngembasang petinju-petinju tingkat nasional miwah internasional, baik amatir maupun profesional. Petinju-petinju sané embas saking pendidikannya minakadi Adi Swandana, Fransisco Lisboa,, Pino Bahari, Nemo Bahari, Daudy Bahari. Dané taler nahenin ngamolihang juara IBF kelas bantam junior, inggih punika petinju legendaris Ellyas Pical. Sadurung dados pembina tinju, dané sampun dados atlet tinju. Sakéwanten, pikolihnyané nénten ja ageng pisan. Dané kasub pinaka sang sané ngwangun bokor sané madaging tangan mas. Daniel Bahari seda ring tanggal 16 Maret 2015 ring Denpasar.  +
Danu Batur Sayan Usak Danu batur inggih punika silih sinunggil danu sane wenten ring pulau Bali.Danu batur magenah ring Desa Kintamani,Kecamatan Kintamani ,Kabupaten Bangli,Bali. Sane jimbarnyane kirang langkung 16,05 km2, santukan punika danu batur kabaos pinaka danu sane paling ageng ring Bali. Sane dumun danu Batur punika sayan asri kawentenannyane, santukan punika danu Batur kadadosang taman bumi oleh badan dunia unesco. Kawentenan taman bumi punika kaaptiang prasida nyaga tur ngalestariang danu Batur mangda tetep lestari. Sakewanten sane mangkin akeh wenten pikobet ring danu Batur punika.Ring danu Batur punika,wenten kandungan pestisida pinaka imbas saking aktivitas petani ring wewidangan danu punika. Wenten taler sisa-sisa oli miwah sisa bahan bakar solar ring mesin penyedot toya sane akehnyane kirang langkung satak unit. Lianan ring pikobet punika sane ngeranayang wantah kewentenan pariwisata ring danu batur, minakadinnyane ring dermaga, restoran, objek wisata desa trunyan,objek wisata air panas miwah ring tengah danu,nika taler ngeranayang toya danune tercemar, (kompas.com). Saking pikobet sane wenten ring danu Batur punika, krama Bali asapunika taler pamerintah sepatutnyane ngarereh solusi indik pikobet punika. Yening sekadi titiang mangda pikobet punika nenten sayan ngelimbak.wenten solusi sane icenin titiang antuk midabdabin pikobet punika, sekadi sane kapertama inggih punika antuk nerapang pertanian pola organik ring pupuk miwah sistem perawatan tanaman, para petani ring wewidangan danu mangda nenten nganggen pestisida,tata caranyane mawit pola tumpang sari. Kaping kalih nganggen pakan ikan sane ramah lingkungan. kaping tiga ngolah limbah permukiman. Kaping pat titiang nunas majeng ring wisatawan sane malancaran ring objek wisata danu batur, napi malih ring pasisi danu mangda nenten ngutang luu ngawag, napi malih ngantos ke tengah danu. Nika mase sane ngeranayang danu ne tercemar antuk luu sane meberarakan ring danu,titiang nunas majeng ring wisatawan sane malancaran ring danu mangda sareng nyaga danu punika mangda nenten tercemar utawi usak. Titiang ngaptiang mangda pamerintah prasida nyokong progam sane sampun kerancang punika, sumangdane keasrian danu batur punika prasida mawali sekadi dumun.  
Dosén Fak Brahma Widya UHN IGB Sugriwa Kawéntenan danu ring Jagat Baliné kawirasayang pinaka paican Widi sané mautama pisan. Danuné madué makatah kawigunan sekala miwah niskala. Pangwirasané makadi punika majanten kadasarin antuk pupulan pangweruh sané tasak. Unteng danuné pastika marupa toya, yéning tanpa toya sinah nénten pangus kaaranin danu. Catur danu sané magenah ring Bali karawatang sakadi bélong ageng. Toyan bélongé raris ngembahin aungan utawi niis manados sahananing klebutan sané wénten ring sakatah genah. Sakéng riin Manusa Baliné sampun tatas yéning ngaptiang toya sané ening ring tebénan, wenang katawengin sakéng duluan. Toyan belongé sané manados bantang kauripan manusané, riastun taler kadadosang srana pangresikan boya ja mateges nénten dados cemer. Sujatiné dasar panglokikané punika saderana pisan tur dangan antuk ngresepang. Samaliha yan uratiang, nénten wénten manusa sané prasida sué nanggehang kasatan. Punika makawinan manusané raris mataki-taki mreténin parilaksanané mangda nénten kantos nyemerin toya. Makadi krama ring panepin Danu Baturé kantos mangkin akéhan maosang nénten purun mecikang bawi. Yan rerehang ring sekalané pastika katangarin bacin bawiné pacang nyemerin toyan danuné. Parilaksanané sané sampun tegteg kadi punika salanturnyané katamiang ring pratisentanané kapungkur. Danuné manados kamimitan makudang-kudang mretan urip minakadi toya ening, sawatek jejanganan, soroh ulam, srana tetamban, piranti makarya prabot, miwah sané tiosan. Antukan makéh pisan sih danuné ring kauripan manusané, sang wikan ngraris mingitang toyan danuné sané mamargi tur niis kantos ka segara. Kramané nénten kadadosang ngutang luu, ngwarih, mabacin, miwah maparilaksana romon sané tiosan ring margin toyané. Kasumekenan Wong Baliné nitenin toya kasuén-suén ngwetuang pakilitan sané kawastanin Subak. Toyané kapangarga waluya mas, makadi Ida Betari Dewi Danu taler mabiséka Ratu Ayu Mas Membah. Manut kecap Rontal Bhama Kretihé katitahang mangda Manusa Baliné ngwéntenang aci mapag toya nyabran sasih Kapat lan Kaulu. Dadosné pretakjanané nénten ja ngagol nganggén toya tur setata mautsaha ngemit kasuciannyané. Danuné kaparagayang mapawayangan anak istri listuayu sané tan pariwangdé naut kayun sang mangaksi. Akéh pisan sané ngaptiang. Doning asapunika, embahan toyan danuné patut katabengin sakéng parilaksana sané kawésa antuk wisaya drowaka. Kasurupan Dewi Danuné nénten ja lépé makadi anak istri sané manados sekar natar. Panylontén danuné kasengker antuk kawisésan panembahané. Sakadi ring kecap babadé kabaosang yéning Betari Danu wantah okan Ida Betara Pasupati sané maparhyangan ring Giri Mahameruné. Duk jagat Bangsulé kantun sengara, Ida Bhatari Déwi Danu kautus olih ajin Idané mangda dados pangrajeg ring Bali. Ida Betari tedun kasarengin antuk sameton Idane sané mapaséngan Ida Betara Hyang Putrajaya miwah Ida Betara Gnijaya. Sasampuné rauh ring jagat Wangsul, Ida Betara Hyang Putranjaya maparhyangan ring Gunung Agung, Ida Betara Gnijaya magenah ring Gunung Lempuyang, tur Ida Bhatari Dewi Danu malingga ring ulun Danu Batur. Sujatiné kahanan giri miwah danuné nyihnayang panegteg kahuripan sarwa praniné sané magenah irika, rumasuk manusa. Yan tan wénten gunung, bukit, miwah danu majanten kahuripané pacang sengara. Manusa Baliné narka yening gunung miwah danuneé madué pakilitan sané nampek pisan. Sering makakalih punika katlatarang pinaka purusha pradhana sane glantur ngwetuang kahuripan. Paiketan gunung miwah danuné métel ring panampén pangweruh anyaré. Manut daging saseleh para wikané, duké nguni ring jagat wangsulé kabaosang ngadeg kalih gunung sané dahat maprabawa inggih punika Gunung Batur Purwa miwah Beratan Purwa. Kasuén-suén gunung-gunungé punika macedar tur tan surut-surut ngwetuang lahar. Letusan sané ageng tur sué punika ngawinang anggan gunungé susud tur ngantunang kawah dalem-dalem. Kasuén-suén kawah-kawahé punika karasukin toya kantos mérés. Sakadi Danu Baturé mawit sakéng ceduran Gunung Batur Purwané, sapunika taler Danu Beratan, Buyan, miwah Tamblingané kawetuang olih keplagan Gunung Beratan Purwané. Pacampuhan aon gunung miwah toyan danuné tan pariwangdé ngardi wewidangan ring panepin danuné manados gemuh. Sahananing tumuuh miwah beboroné sagrehan magenah irika. Indike kadi sapunika ngawinang manusané taler meled masuuk magenah irika. Para wikané taler ngeniang layud-layudan prabot miwah pomahan kuna ring panepin danuné. Makadi panepin Danu Baturé katarka sampun kagenahin olih manusané sakéng Aab Purwa. Irika kapanggihin piranti-piranti sané ketah pisan kawigunayang ring kauripan manusa purwané makadi makatah wilangan dapak kuna. Sapunika taler ring désa-désa sané magenah ring panepin Danu Buyané kapanggihin peti batu sané lumrah kaanggén ngenahang sawan manusa purwané. Katarka palemahané irika sampun kagenahin lintangan ring kalih tali warsa. Sané sandang pisan uratiang sakéng kawéntenan pacanggahan-pacanggahan let sané magenah ring panepin-panepin danuné, manusané iriin setata nyumbung tur miara kapiitan danuné. Satian manusa kunané ngemit danuné kacihnayang olih utsaha nangiang genah-genah suci ring panepin danuné. Makadi mapaiketan ring kawéntenan Danu Baturé wénten kecap Pretasti Turunyan AI indik tél wecanan sang murbéng jagat sané nglugra Krama Trunyané nangiang palinggih Bhatara Da Tonta ring panepin danuné. Salanturnyané kramané taler katitahang mangda miara parhyangané punika. Maka pasilurnyané Krama Trunyané kadadosang nénten naur pajeg. Makudang-kudang parhyangan taler kapanggihin ring wewidangan panepin Danu Beratané makadi Pura Batu Maringgit, Pura Candi Mas, Pura Bukit Sangkur, miwah sané tiosan. Daging parhyangané irika mararas kuna tur katarka sampun kaadegan sakeng riin pisan. Makadi kawéntenan bebaturan kuna, arca-arca kuna, lingga kuna, miwah sané tiosan. Mangkin indiké nungkalik, panepin danuné sané sapatutnyané kapingitang sampun makéh kadadosang genah pacanggahan kantos patinggahan toris. Danuné sampun sering naler nengerin, upami toyané meluab tur ngembengin wewangunané sané katangiang miwalin wates. Panglokinan manusané sané masekolah saling pategehin tulia tampu. Sakadi nénten tatas yéning ngrusak tur ngusak-asik danu miwah toyané tan tios wantah pacang nyengkalén kauripannyané néwék lan nerus ka pratisentanané kapungkur wekas. Samaliha ritatkala aab jagaté sayan kaon, ngemit toyané wantah kapitegesang dakén, pinaka pangaci-aci kémanten. Kasuksmané sané limbaran nénten malih kaincepang. Majantén upakara tanpa pakayunan sané santeb nénten pacang mapikolih. Sakéng iriin sujatiné sampun kapiteketang ring carita-carita kunané yéning toyané nénten wantah wenang katunas kémanten. Pinaka panaurannyané, manusané sané sampun polih paica toya wenang mabéla pati ngemit karesikan toyané. Makadi Ida Ratu Ayu Mas Membah kacaritayang nglawang ‘madolan’ toya ka satungkub Bali. Sang sira ja ngawigunayang toya wenang ‘matauran’, nanging nénten ja masrana jinah kémantén. Naur toyan danuné utamané prasida kalaksanayang antuk mapangayah-ayah ring toyané. Makadi danuné ketah pisan kacemerin kuluban. Irika manusané patut mareresik mangda toyan danuné tetep ening. Mangkin kawéntenané doh mabinayan, satios sampun lali ngresikin kuluban danuné, manusané taler mabuaka nyemerin toyan danuné antuk rabuk, wisian mrana, nyanyad pomahan, minyak prau, bangkén beburon, miwah sané tiosan. Pradé toyan danuné sampun sayan cemer sakéng duluan ngantos ka tebén nyihnayang yéning manusané sampun piwal magama Tirta. Mangkin anaké sayan akéh nguberin genah-genah malukat pingit ngantos ka léké-lékéné. Sapunika taler karya pangacin Widiné tan putus-tutus katangiang tur kadulurin mendak tirta sakéng makudang-kudang genah pingit, kantos ka dura Bali. Soléhnyané embahan-embahan toyané kantos ka kawitané ring danuné tan mararian kacemerin. Sekala niskala sujatiné pamargin manusané sampun iwang. Tulia manusané éling nyalud toyan bélongé kémanten, nanging lali niténin karesikané. Samaliha makatah parilaksanan manusané sampun ngwisianin toyan bélonge. Sujatiné niténin toyan danuné mateges miara angga sarirané soang-soang. Pamarginé punika musti kadulurin utsaha niskala sekala. Niskalané nguratiang malih daging agamané sané sujatiné setata nandanin mangda miara kasucian danu miwah toyané. Sakéng dasar agamané taler ngwetuang parisolah sané nénten romon tur mautsaha ngukuhang kasukertan jagat. Mangkin Manusa Baliné dahat kapanesin olih kahanan toyané sané sampun cemer tur ngindayangin makudang-kudang pamargi sekala ngeningang toya. Akehan utsahané masrana piranti sane mael tur nénten mararas Bali. Sapatutné Manusa Baliné banget rangsukin jengah santukan wantah prasida nyemerin bélongé kémanten, nanging durung midep ngeningang. Mangda nénten sué meratin, Manusa Baliné musti gelis prasida makarya piranti ngeningang toya mararas Bali. Riastun bénjang pungkur utsahané punika sampun prasida lanus, tetep musti kadulurin pangunadika nitenin parilaksanannyané soang-soang mangda tan malih nyemerin toya.  
Daur ulang sampah wantah pamargi sané kamargiang mangda prasida ngirangin polusi lingkungan utawi lingkungan sane cemer. Daur ulang sampah prasida muputang pikobet lingkungan sané sayan nglimbak. Daur ulang sampah nénten wantah efektif ngirangin sampah sané wénten ring palemahan kemanten, nanging daur ulang sampah taler prasida ngirangin pikobet sumber daya alam sané wénten. Dadosne, daur ulang sampah punika prasida ngirangang pikibet kahuripan ring alam. Wahhh sapunapi agengnyané dampak daur ulang sampah ring jagate? Napi sane ngawinang semeton nenten kayun malih nginutin pidabdab punika? Nah, anggén nincapang daya tarik para kramané antuk daur ulang sampah, cingakin kawigunannyané, miwah tata cara daur ulang sampah punika. Wénten makudang-kudang pikenoh saking daur ulang sampah, minakadi: 1. ngurangi polusi lingkungan, 2. pemulihan lan penggunaan ulang bahan berharga, 3. penciptaan pekerjaan lan dukungan ekonomi, 4. pendidikan lan kesadaran lingkungan.Wenten makudang-kudang conto pakaryan kerajinan saking daur ulang sampah : 1. pot gantung saking botol plastik bekas, 2. bunga saking kresek miwah botol plastik, 3. tas saking bungkus makanan bekas, 4. anting-anting saking botol plastik bekas. Nyingakin makudang Pikenoh daur ulang sampah punika ngiring ngawit mangkin irage sareng sami kayun ngelestarian lingkungan antuk daur ulang sampah.  +
Matur sukseme aturan Titiang majeng ring pangeter acara antuk galah sane kapaica ring pasikian titiang. Para angga panureksa sane wangiang titiang, wantah Tim BASAbali Wiki lan calon pemimpin bali warsa 2024 sane banget kusumayang titiang, punika taler sameton sareng sami sane tresnasihin titiang. Sadurung titiang nglanturang matur, lugrayang titiang ngaturang panganjali umat "Om Swastiastu" Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugraha Ida, prasida titiang mapadu wadana ngaturang sarin sarin manah titiang ring lomba Wikithon puniki. Ring galahe sane becik sekadi mangkin lugrayang titiang ngaturang orasi pikobet mendesak sane wenten ring Bali ne mangkin inggih punika "Demam Berdarah Dengue(DBD) Ring Bali". DBD inggih punika marane sane maawinan olih legu Aedes aegypti. Virus DBD nenten nyingakin yusa, wiadin anak alit utawi sampun lingsir. Demam Berdarah nincap maawinan karane wewidangan sane kotor, tumpukan luu, lan genangan yeh ujan sane prasida genah legune mataluh. Ring Bali dinas kesehatan (Dinkes) Provinsi Bali kasurat wenten akeh kasus DBD. Ngawit telung sasih awal kapertama warsa 2023. Denpasar dados wewidangan sane nyumbang kasus DBD paling akeh. Sesuwe dasa sasih puniki kasus DBD nenten ical, wantah mengalami kesurutan kasus. Ring sasih Oktober Kabupaten Badung wenten kasus DBD paling akeh, kadasarin antuk data saking puskesmas ring Kuta Selatan lan puskesmas Abiansemal 1. Yusa sane paling akeh keni kasus punika wantah Yusa 24-44 warsa. Masyarakat ngelaksanayang fogging antuk ngicalang legu sane ngeranaang DBD. Masyarakat sepatutne state waspada nguratiang wewidangan sekitar. Mangkin Bali merluang upaya upaya angge ngicalang kasus Demam Berdarah sane paling akeh puniki. Inggih ida dane sareng sami asapunika titiang prasida ngaturang pikobet mendesak sane titiang uratiang ring Bali, dumogi pemimpin Bali Warsa 2024 ngelaksanayang upaya mangda ngeringanin kasus DBD ring Bali puniki. Bali genah pariwisata, iraga patut nguratiang kesehatan lan kebersihannyane. Inggih asapunika prasida titiang aturang, sukseme antuk uratian ida dane sareng sami, manawi wenten atur titiang sane nenten manut ring arsa, titiang nunas geng rena pengampura maka wasaning atur. Puputang titiang antuk parama santih "Om santih santih Santh om"  
Om Swastyastu, titiang Putu Dhiva pacang ngaturang orasi indik Nitenin Sampah utawi Luu. Ida dane, akeh kacingak anake ngutang luu ring tukad, ring danu, ring margi. Ngiring luu sane wenten ring kantor, jero, umah, puri, griya soang-soang sane becikang dumun. Luuu ring paon, pawaregan, perantenan. Luu sane marupa luwang (kertas), plastik, luu plalian alit-alit duwene, luu pecah belah sekadi meka, pucung, keramik, wiadin barang siosan. Nika iringang titiang ratu ida dane mangda uratian, mangda kawikanin. Riantukan luu sane wenten ring paumahan punika sane pinih akeh. Niki tunasang titiang ring sameton sareng sami, mangda sampah wiadin luwu ring paumahan soang-soang prasida katitenin mangdane palemahan wiadin lingkungan duene tetep asri lan lestari.Yening paumahan soang-soang sampun prasida asri, pastika lingkungan wiadin bebanjarane taler asri tur lestari. Ratu ida dane sareng sami, pamekasne aturang titiang ngiring sareng sami uratian ring sampah wiadin luu puniki, mangdane palemahane prasida asri tur lestari. Titiang nentan panjang atur malih. Iratu ida dane sareng sami sampun ngawikanin. Titiang wantah mapinget kementen, sira ugi wenten sane lali. Inggih ratu ida dane para pamiarsa lan pemilet sinamian. Wantah asapunika titiang prasida matur ring ajeng pamiarsa. Dumogi napi sane aturang titiang wenten pikenoh ipun. Ampurayang indik basa basita paribasa, sor singgih basan titiang nenten manut ring sarejoning manah. Puputang titiang antuk parama santhi Om Santhi, Santhi, Santhi, Om.  +
Om Swastiastu! Salam hormat ring wargi Bali, tur ngiring semangat kasujatin sane sami. Judul orasi punika kawicaksana ring tema masalah paling mendesak kang pacang ngigelangang ring Bali: "Desa, Pariwisata, lan Budaya: Tantangan Nenten Eluhur ring Pangubuh Pamaréntah." Punapi anu wantah ngajengang pamargi sane sampun dados dilema nenten rarisang, nénten pacang kararisang, sane musti pinakuruangang antuk titiang sane pacang nglaksanayang pamargi kawigunan nika. Sampunang, saantebenni nenten nyritayang silih sinunggil tindakan sane mawasta marupa kolaborasi anu musti kapolihang kangge ngajengang Bali marupa destinasi pariwisata sane mantukang, nanging nénten pacang ngarayang-sayang budaya lan kasukertaan sosial wargi Bali. Matur suksma. Om Shanti Shanti Shanti Om.  +
Titiang embas ring warsa 1972...utawi asapunika baos salah tunggil reraman timpal titiangé sané dados guru, santukan nénten wénten reraman titiangé sané éling ring rahina sané pastika titiang embas... ring désa alit ring Ubud sisi kalér nusa Bali, silih tunggil désa ring Bali. Nusa ring kepulauan Indonésia. Daweg titiang kantun alit, titiang marasa nénten wénten pilihan tiosan, sajabaning matilar saking Bali mangda prasida ngluputang raga saking kasengsaran miwah tradisi. Tiang sering malancaran, marabian, ngembasang putra lanang, tur makarya ring Australia sinambi ngalanturang paplajahan ring perguruan tinggi miwah perguruan tinggi, pamuputnyané tiang ngamolihang gelar Master of International Business saking Newcastle University, New South Wales, Australia. Tiang mawali ka Bali ring warsa 2012 sasampun nyantos duang dasa tiban magenah ring dura negara, maduluran pangajap-ajap prasida ngamolihang kahuripan sané becikan, ngwangun malih kulawarga, miwah ngamolihang pakaryan anggén krama Bali tiosan. Ri sampuné mawali ka Bali, tiang langsung ngrasayang pikobet sané karasayang olih anak istri Bali ring jagaté sané pateh pantaraning pariwisata modéren miwah kahuripan tradisional, ring genah kulawarga ngutsahayang mangda tetep wénten keseimbangan pantaraning swadharma adat tradisional miwah gegodan taman bermain pariwisata, narkoba, miwah séks. Pangalaman sané nénten becik, kauripan sané madaging pikobet, pikobet, miwah kaliangan sané arang pisan kapanggih miwah nénten prasida katrima, ngawinang titiang nyurat cakepan puniki pinaka pahan saking pamargin titiangé ngrereh kauripan sané sujati. Sane mangkin, tiang sedek nyurat cakepan kaping kalih rikalaning tiang nglanturang pakaryan ring Bali.  +
Dewa Ayu Carma Citrawati, embas ring Getakan, Klungkung, Bali, 24 Pébruari 1990. Dané muputang kuliah S1 ring Program Studi Sastra Bali FIB Universitas Udayana ring warsa 2011. Warsa 2017 muputang studi magister ring program Pascasarjana Linguistik Murni FIB Universitas Udayana. Dané sampun ngamedalang makudang-kudang cakepan minakadi Smarareka (2014), Sumanasa Sekuntum Pembebasan (Saduran Kekawin Sumanasantaka, 2019), Aud Kelor (2019). Dané ngamolihang anugrah pinih tegeh ring widang Sastra Bali saking Yayasan Kebudayaan Rancage ring warsa 2017 antuk cakepan pupulan cerpen sané mamurda Kutang Sayang Gemel Madui (2016). Dané sampun naenin dados guru basa Bali ring SMPN 3 Dénpasar (2011-2018), Penyuluh Bahasa Bali Kabupatén Klungkung (2016-2017). Ngantos mangkin kantun aktif nyarengin ring makudang-kudang utsaha nglimbakang basa, sastra miwah aksara Bali. Saking warsa 2018 nyantos mangkin, aktif nyurat artikel mabasa Bali ring Wikipedia Bali ring sor komunitas Wikimedia Denpasar. Antuk dedikasi ipun ring komunitas wikimedia, panglimbak Basa miwah Aksara Bali, Wikimedia Foundation ngicénin penghargaan Wikimedian of the year, pinaka The Newcomer of the year 2021.  +
Dewa Gede Purwita inggih punika dosén ring widang Desain Komunikasi Visual ring Institut Desain lan Bisnis Bali. Dewa taler dados pelukis miwah pangawi sané kasub antuk wastan pena Purwita Sukahet. Kapinterannyané sané dahat ngulangunin ring pakaryan I Ketut Gede Singaraja punika kawedar ring sajeroning pameran tunggal sané ngambarang karya-karya pelukis saking Buleleng puniki sané kasub antuk gaya pictorial realism ring warsa 2019.  +
Dewa Made Beratha embas ring Gianyar, Bali, 12 Juli 1941. Ida inggih punika mantan Gubernur Bali sané njabat kalih periode, inggih punika periode 1998-2003 miwah 2003-2008. Sadurung punika ida naenin dados Bupati Bangli periode 1968-1970. Dané muputang pendidikan Ilmu Sosial Politik ring Universitas Gadjah Mada, Yogyakarta. Dané ngawitin karir ring warsa 1967 pinaka staf sekretaris daerah Kabupatén Bangli, miwah warsa salanturnyané kapilih dados Bupati Bangli. Raris ida dados anggota DPRD Bali saking warsa 1970 ngantos 1998, sadurung dados Gubernur Bali.  +