UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK MID JUNE

Property:Biography example text ban

From BASAbaliWiki
Showing 20 pages using this property.
N
DAMUH PANUNGKUL (Ni Kadék Widiasih) Sakadi pamargin toya Sané gumericik ring bongkol taruné Saja tis nréstés cegekang Anggo sayuban Apa buin tau Entéran suryané nengah geni Ring tengahing pemargin urip Karasa ngusapin damuhnyané Dot nesekin setata Ngiasaang tuuhné Sida setata ada dini Ri kala kenehé kajohin Ditu kebis kapedumang Marasa katungkulang Karangasem, 5-1-2008  +
Panyuratan puniki maduwe tatujon mitulengin pabligbag politik sane mapaiketan ring kawentenan gender ring kampanye luar ruang. Media kampanye luar ruang marupa genah sane pinih mapikenoh mangdennye prasida ngokasang makudang parindikan sane mapaiketan ring para calon inggih punika calon manggala praja taler angga parlemen, napi malih yening kapaiketang ring gender sane kantun marupa pikobet utaminnyane ring Indonesia. Gender ring parikrama politik Indonesia gumanti durung semare seantukan durung sumaih kasinarengan para lanang kalawan para istri ring parikrama politik. Parindikan puniki manados uratian utama media luar ruang kampanye para caleg sane marage istri rikenjekan Pemilu Legislatif 2014. Data ring panyuratan puniki kakeniang saking Badung, Jembrana, Klungkung lan Denpasar. Metode ngapupulang data kalaksanayang riantuk parekaman parikrama kampanye luar ruang sane madaging orti ngeninin gender. Selantur ipun metode deskriptif kualitatif kapilih rikala maridabdab data data panyuratan sane mapaiketan ring teori wacana lan teori gender rikala ngawigunayang bahasa. Pikolihan pamitatas mitegesang inggihan gender marupa silih sinunggil wacana ritepengan pamilihan calon wakil rakyat utaminnyane mantuka ring para istri mangda prasida ngamolihang kapitresna tur raris kapilih.Riantuk punika pangawigunayan wacana gender, semare ngeninin hak lan perjuangan mantuka ring para lanang lanang kajudi dados pilihan utama ritepengan mitegesang utsaha ngulati kasumaihan gender. Makudang carca pangawigunayan taler gumanti tatas nanging stata mapikelatang gender para istri pinaka sane kantun angulati hak ipune.  +
Sasuratan puniki mapitelebin praciri prama sastra sane mapaiketan ring raracikan kajegegan sane munggah ring Lontar Indrani Sastra.Raracikan ngeninin kajegegan manut ring lontar Indrani Sastra marupa tatamian budaya para laluhur sane sampun matunggilan ring kauripan prajanane ring Bali. Bali manados katloktah seantukan makeh pisan madue sasuratan sasuratan kune sane marupa tatamian budaya dwipa puniki.Panyuratan puniki ngawigunayang metode kapustakaan lan karya ring wawidangan taler kasarengin antuk metode deskriptif kualitatif.Teori sane kawigunayang ritepengan mitelebin data inggihan marupa teori pikenoh basa.Pikenoh ekoleksikan ngeninin kajegegan sane munggah ring lontar Indrani Sastra kangkat kawilah dados tatiga, inggih punika (1) pikenoh informatif, (2) pikenoh interaktif,(3) pikenoh imajinatif. Pikenoh informatif mapaiketan ring makudang informasi ngeninin tatanduran raramon kajegegan, nganinin sajeroning angga sane kangkat katambanin lan tata cara nambanin.Pikenoh interaktif kapanggih ring pabligbag Dewi Saci kalawan Rukmini.Sapunika taler pikenoh imajinatif kakeniang majalaran sapamarigunayan metafora ekoleksikon panggal buaya lan ekoleksikon Arjuna.  +
Wargi Bali sane magenah ring Desa Ubud, Kabupaten Gianyar kasengguh bilingual seantukan ipun prasida ngawigunayang makudang kudang basa. Masandingan ring basa Bali wenten taler makudang basa luir ipun basa nasional Indonesia lan basa dura negara sakadi basa Inggris, Jepang, Mandarin, Korea tur sane tiosan. Krama Bali rikenjekan mangkin rumasa meweh antuka mabasa Bali mewastu ipun ketah ngawigunayang basa macampur inggih punika basa Bali, basa Indonesia, Mandarin, Korea tur makeh malih basa siosan. Kasuyaktian puniki menawi mapitegesang kawentenan basa Bali sane senangkan kapinggirang. Panyuratan puniki matatujon angulati basa napi saluirnyane sane kawigunayang siosan ring basa Bali seantukan manut sane ketah lokalitas madasar ekologis gumanti dahat patut kapitatasin seantukan raket mapaiketan ring keajegan ngawigunayang basa Bali taler ngeninin wawidangan lan sekancan paiketannyane. Pendekatan sosiokultural sane kawigunayang ring panyuratan puniki tan sios kawentenan makudang basa lan paiketannyane ring kaajegan basa inucap. Metode kwalitatif marupa teknik observasi lan wawancara sane sumeken kawigunayang mupulang data lan informasi. Teori teori sane mapaiketan ngeninin ngawigunayang basa taler keanggen rikala angulati data. Pangulatian gumanti mitegesang inggian basa Bali sayan kapinggirang seantukan ring kawentenan makudang wargi dura negara sane magenah ring Desa Ubud. Desa puniki dados pagenahan wargi dura negara sane rauh tur jenek irika. Pariwisata, mapikuren matios wangsa, budaya, kasenian lan sane siosan ngawinang Desa Ubud kapilih dados pagenahan ipune. Kawentenan puniki raris mapengrabda pangawigunayan makudang basa.  +
Speech delay, silih sinunggil komposisi musik sakeng komponis istri Bali sane mapesengan Ni Nyoman Sraya Murtikanti. Mang Sraya, (nika pungkusan ipun) lulusan sakeng Institut Seni Indonesia Denpasar sane mangkin ngelanturan masekolah Master ring Institut Seni Indonesia Surakarta sampun akeh ngripta tur ngametuan musik kreatif sane kantun madasar antuk pakem-pakem tradisi. Speech delay, utawi lat mebaosan pinaka istilah umum nuju kasuksman sakeng anake sane lat uning ngeraos miwah mebabaosan sane nenten manut sareng yusan anake alit. Silih sinunggil semeton istri ne Mang Sraya naenin keni Speech Delay, sakewanten naenin keni pinyungkan lat ngeraos tur mabaosan, ipun medue kewagedan rikalaning ngelingan miwah madue rasa imajinasi sane becik. Kawentenan punika ngicenin Mang Sraya ide miwah inspirasi raris kabakta ring musik kreatif punika. Tabuh puniki nganggen piranti Gender Wayang. Polah palih tetabuhane madasar antuk pikobet-pikobet sane kametuang olih speech delay punika, raris kaolah miwah ketafsiran sareng wangun tekstual garapan minakadi: 1. Pikobet nganinin indik artikulasi babaosan kacihnayang olih katik panggul gender sane kaanggen nepak daun gamelan gender wayange punika. Yadiastun ring serahinane katik panggule punika nenten naenin kaanggen nepak bilah-bilah gamelan. 2. Pikobet basa reseptif (input) utawi mirengin babaosan, miwah ekspresif (output) utawi mababaosan kacihnayang antuk sistem estafet utawi magiliran. Ring tabuh gender wayang sane umum, tata cara gegebugannyane kamargiang sinarengan, sakewanten ring garapan puniki tata cara gegebungannyane kamargiang slegenti utawi magiliran. 3. Madue kewagedan ring daya imajinasi becik, kakantenan antuk melodi sane setata metiosan ring sekancan piranti gamelan gender wayang. Indike puniki mabinayan sareng gending gender wayang sane sampun ketah kamargiang nganggen melodi asiki inggih puniki wantah melodi polos lan sangsih. Ring tabuh puniki, sang pangripta ngepah tetabuhane antuk petang (4) pepalihan. Ring sekancan pepalihan nyihnayang ide miwah bantang utawi unteng sakeng garapan tabuhe punika. 1. Ring pah-pahan kapertama, nganggen katik panggul gender sane kakawitin sakeng kantilan I antuk nyuarayang melodi sane bawak, tur kaulang-ulang. Raris juru tabuh kantilan I nepak asiki nada ring piranti pemade I sane matatujon mangdane juru tabuh pemade I prasida ngelanturan tetabuhane antuk ngamargiang makudang-kudang melodi sane sane metiosan sareng melodi bawak kantilan I. 2. Ring pah-pahan kaping kalih nganggen tempo utawi mat sane sedeng. Wenten malih pah-pahan melodi sakeng pemade sareng kantilan. Kantilan nabuhang 2 nada nyilih asih nganggen tempo becat miwah sikut sane mabinayan. Ring selagan melodi punika, pemade ngicenin aksen pinaka ceciren nguncab majeng ring melodi kantilan. Raris kelanturang antuk melodi sane akehnyane kutus kajar, jajaran suarane punika nyilih asih tur selegenti katabuhang. 3. Ring pah-pahan sane kaping tiga, nganggen mat sane banban raris sekakidik mecatang. Ring wawidangan puniki, sang pangripta nganggen 1 melodi sane pateh sakewanten tetueknyane ring dinamika risajeroning sekancan piranti gender wayang punika. Raris kelanturang antuk nulad silih sinunggul tabuh gender wayang sane mawasta Angkat-angkatan. Gending angkat-angkatan pinaka silih sinunggil tabuh gender wayang sane kaanggen rikalaning ngambelin wayang tatkala nuju genah meperang. Ring gending puniki wenten kalih soroh melodi matiosan sane katabuhang olih tangan ring tengen miwah tangan ring kiwa. Pola melodi Ring tangan kiwa nganggen nada 4 kajar sane terus kaulang-ulang ngantos puput. Ring tangan tengen sayan lincah tur variatif ring sajeroning nadanyane. Indike puniki sekancan pirantine punika madue melodi sane mabinayan sakewanten sujatine sami saling mapaiketan dados asiki. Indike punika sane kawastanin polifoni. 4. Ring pah-pahan kaping pat. Nganggen teknik polimetrik wastannyane. Ring sekancan piranti gender wayang punika nganggen makudang-kudang sikut birama sane matiosan. Kantilan I nganggen mat 5/4, pemade I nganggen kajar 10/4, kantilan 2 nganggen ¾, pemade 2 nganggen 6/4. Ring ailehan, samian piranti gender pacang macepuk ring ketukan kaping 30. Sekancan piranti gender medue lengkara nada sane matiosan, sakewanten pacang katemu ring ketukan 20. Piranti gender punika pacang katemuang antuk angsel-angsel sane mirip. Raris pinaka panguntat tetabuhan kadagingin kebyar antuk jajaran nada sane matiosan sakeng kantilan sareng pemade. Karya tabuh kreasi Speech Delay puniki sampun kapentasang ring festival Musik Kreatif Kuno Kini duk warsa 2020 (kalih tali kalih dasa). Tabuh-tabuh tiosan sane karipta olih Mang Sraya prasida kapiarsayang ring kanal Youtube Sraya Murtikanti.  
Idup tentram Lan bagia malarapan antuk tri Hita Karana. Iraga pinaka manusa sane madue pabinayan,nanging iraga patut eling ring semboyan "bhineka tunggal ika"tegesnyane yadiastun mabinayan nanging iraga pateh dados asiki. Sampun sepatutne iraga saling asah,asih,asuh menyama beraya sareng anak tiosan. Ring zaman modern puniki, ngiring iraga sareng sami ngukuhang pikayunan pasawitran iraga sumangdane iraga prasida mikolihang idup tentram Lan bagia malarapan antuk ajahan Tri Hita Karana. Tri Hita Karana inggih punika tiga hubungan sane harmonis Majeng ring Ida Sang hyang widhi wasa ( Tuhan Yang Maha Esa). Hubungan harmonis ring sesama manusa. Hubungan harmonis ring palemahan minakadi entik-entikan miwah baburon. Ngeninin tetiga indik punika iraga pinaka manusa sane madue pabinayan minakadi pabinayan antuk Suku,adat- istiadat,budaya,miwah agama,sampun sepatutne iraga nenten saling ejek,nenten saling Hina, ngiring iraga sareng Sami saling ajak,miwah saling bina, ngiring saling hormat menghormati,saling wantu-ngewantu,Antar umat me- agama wangun karakter sane becik ring soang-soang raga. Yadiastun iraga iraga beda agama,punika nenten je dados halangan antuk ngukuhang pikayun masawitra. Inggih yening punika sampun prasida kalaksanayang sinah iraga pacang ngemolihang idup sane adung utawi becik.  +
Makudang carca basa ring wawidangan Green School patut kapikayunin, utamin ipun pupulan Green Ekoleksikon seantukan Nyihnayang sekancan utsaha utama ritepengan ngalestariang kearifan lokan budaya Bali. Panyuratan puniki ngawigunayang tata cara kualitatif deskriptif. Data kakeniang mawit saking wawidangan pangajah ajah Green School Bali riantuk ngawigunayang metode observasi lan saur pitaken. Pikolihan panyuratan mitatasang inggihan katagori gramatikal ring leksikon " hijau " tan sios nomina lan verba sane marupa kata dasar lan frasa. Inggihan konstruksi sintaksis " hijau " ring Green School Bali madue leksikon natural, imban ipun frase verba sekadi " bambu hitam" lan frasa verba sekadi "megambel jegog", "ngambelang jegog" . Inggihan dimensi praksis sosial ngeninin ekoleksikon hijau inggih punika dimensi idiologis,dimensi sosiologis lan dimensi biologis. Panyuratan puniki taler prasida ngawewehin sekancan utsaha ngalestariang pidaging kearifan lokal ngeninin pangajah ajah internasional ring Bali.  +
Pangulatian puniki katulengang ring analisa leksikon saking baos 'destroy' ring basa bali. Data ngeninin pangulatian puniki kakeniang saking makudang baos ring basa bali sane madrebe teges sane semare mantuka ring baos 'destroy.’ Sasampun prasida kapupul data raris kapitelebin manut entitas, kategepannyane, lan parilaksana sane mapaiketan ring leksikon baos 'destroy' inucap. Pangulatian punika raris kapitatasang riantuk deskriptif. Manut pamitelebnyane, makudang baos ring base Bali sane maduwe teges pateh ring baos 'Destroy' inggih punika Ngencakin, Ngremukin, Nguwugang, Menyahin, Nglidekin, Ngededekang, Ngregreg, Nyakcakin, Nyetset, Mesbes, Ngincuk lan Ngenyagin. Makesami baos inucap madrebe pangartos sane pateh nanging mabinaan teges manut pangawigunannyane.  +
Fotografi lanskap ngranayang iraga glindang-glindeng genre puniki. Punapi malih yening wenten pastika aget magenah ring genah sane ngelah destinasi sane luung ape buin paek lan liu kebedaan care sane iraga gelahang. Gambar puniki kaambil ring Yeh Malet magenah ring Kabupaten Karangasem Bali. Segara Yeh Malet sujatinyane nincap teken segara Wates, karna bias selem sane mantulkan cahaya. Pepes liwat popularitas, asiki aspek uli suatu daerah ngamolihang eksposur lan sesai iraga nenten nyingakin liu lapis kejegegan sane teka sewai wai. Nenten segara bias selem popular sane ganeng, nanging ring dina wengi, kehurioan Desa kari mejalan.  +
Tari Topeng Wong ring Pura Taman Pule. Ritatkala nyanggra upacara Nyepi. Selanturnyane ring Living Maks Of Bali. Karya-karya foto sane kaambil olih Man Butur puniki inggih punika kawentenan ring utsaha artikel "Dancing Memories Of Wayang Wong" Olih Sawidji Gallery.  +
Guardian inggih punika pinaka rangkaian foto utawi gambar selem putih Man Butur Suantara melalinin toya. Ritatkala jatma mirengang toya, ring pikeneh iraga punika katuju ring sekancan sane marupa lan masifat indrawi lan visual. Iraga sareng sami mangenehang warna biru lan sareng sami nyeritayang sujatine keneh sane belus. Ring wewidangan soang-soang, toya pinaka segara, danu, gentuh lan embun. Ring keneh iraga punika pinaka nyeng, belus, bedak, lan tuh.  +
Gunung Agung kacingak saking Mahagiri. Fotografi lanskap sida ngamedalang rasa seneng yening ragane nyelehin baga puniki, utamannyane ri kala ragane magenah ring genah wisata sane sida dangan tur nenten sue katuju sakewanten akeh madue pabinayan. Makaasami genah ring jagat puniki madue kalanguan. Puniki teknis pisan, teknik eksposur nol sida nyujuh dasar-dasar pencahayaan ring fotografi, malarapan antuk imba sane luih saking Fotografi Lanskap ManButurs.  +
Mapupul karya gambar selem putih olih Man Butur sane kasobyahang antuk makna lan nilai taru punika. Man Butur Suantara kapitakenin olih Sawidji Gallery antuk artikel "I Hear You Tree". Sajeroning ring makudang-kudang babligbagan ngenenin indik kesaktian lan kawentenan Taru ring kahuripan manusa.  +
SAKSI (I Nyoman Manda) 1. Suba abulan Pan Sarka ajak I Kadék Nara matahan di kantor polisi. Pan Sarka matahan karena masiat ajak Pan Gigir di carik ngrebutin yéh. Nanging sing ja yéh pesan ané dadi karena ia kanti miyegan tur Pan Gigir ngemasin mati karena satondéné mula ada bibit yeg di jumahné. Umahné démpét. Unduk paling maluné Pan Sarka maan maplungguhan ka Pan Gigir karena papah nyuhné ngenjor ka umahné kanti yén hujan raab ambengan balé danginé cocora. Pan Gigir pedih karena ia tuah ngelah nyuh ento duén apuhun. Yén dadi apang papahné duén maenteb sing ja kanti nyuhné. Suba kéto unduk pianakné curu luh miyegan di kayehan saling simbingin ngrebutin anak teruna di désané. Pianak Pan Sarkané Nyoman Kerti magélanan ajak I Kadék Nara nanging pianak Pan Gigiré masi dot japin ja ia suba sing enyakina. Jengah ia kanti ia ngalih pangégér-ngégér ke désa Bet Ngandang di Sanur. Baan jengahné ia ngékrék yeg kanti tuludanga dugas mabalih arja di Samplangan. Petengné di mulihé Ni Suri nglekas dadi bangkung nglumbih I Kadék Nara ajak Ni Kerti ané sedeng kadaut mabesikan majalan. Untung masi I Kadék Nara nawang di pesilatan carané mapas léak pangéténgan pengiwa bangkung ané buka kéto. 2. ”Pa dahar nasiné,” Kadék Nara ngenjuhang ompréng nasi rangsumé sig bakal matuané. ”Madahar suba malu, bapa sing makita madahar,” Pan Sarka makéséran negak karena leguné liu pesan. Japin ja lemah tur tengai di sél tahanan leguné liu pesan. ”Tiang masi sing makita madahar,” Kadék Nara makéséran negak. Ia buin ngejang ompréng rangsumé. Depang suba ia nglipetang buin ompréng rangsumé. Biasané gélané, pianak Pan Sarkané ané ajak bareng matahan kaléjani biasané suba teka ngaba nasi. ”Dadi I Nyoman sing teka kali janiné?” Pan Sarka makeengan karena biasané pianakné ané luh suba teka ngaba nasi ajak kurenané ka asrama polisi tongos iané matahan. ”Miriban ada apa jumah,” Kadék Nara nyahutin tur ngésérang omprengé ka paak jelanan sélé. ”Apa miriban bakal énggal manyi di carik padiné suba patut anyi jani,” ”Miriban kéto Pa,” ”Yén sing ada sengkala buka kéné miriban raga suba maan ngadep padi jani,” Pan Sarka bengong nepukin polisi ané sedeng latihan masilat di alun-alun asramané. Inget ia dugas nongosin yéh peteng nuju Kajeng Kliwon di carikné... 3. ... Peteng bulan dedet di carik dingin pesan suba nyaluk tengah lemeng ia sedeng nongosin yéh. Liu anaké nongosin yén kéto masih Kadék Nara carikné sing ja joh pesan tekén carik Pan Sarkane. Yéhé jani cenik pesan. Jani petengné mula subaké dini maan eduman ngembakang yéh di pemaruané di Dugul Subak Delod Pangkung maan eduman petengne tur gedén yéhé ané dadi kaembakang ka cariké tuah apatin saplar ento masih katatasin baan dedauhan kelian subaké. Di hulun carik Pan Sarkané ia maepahan ajak pisagané ane mula sing iyeng tekén ia. Ping kuda kadén suba ia majengilan ajak Pan Gigir karena kondén patut dedauhan ia ngembakang yéh jeg suba embakanga tembukun iané mawinan yéhé ané ka tebén jeg seret duén. Karena ngelah timpal ané demen wig duén ento karenané Pan Sarka ané maan eduman yéh di sawatara jam kutus peteng kanti jam satu sing bani magedi uling tongos tembukuné apang sing nyén buin embakanga empelan yéhé. Karena ngancan peteng ngancan nguyuk-nguyuk Pan Sarka nongosin yéh. Nyaruang ngilangang kiyapné sambilanga masi macekéran sinom apa ja kenehné kéwala pesu duén munyiné granggang-grenggeng. Kéto masi bakal mantuné ané carikné sing ja joh pesan uling tongosné masi granggang-grenggeng nyaruang kiyapné. Kelipan endih rokon mantuné maklenyar ngenah di petengé kadi kliukan kunang-kunang ané liu makeber malinder ngrancah petengé. Miriban suba nyaluk tengah lemeng dinginé ngrasuk pesan ka awakné ia menekang kambené apang nyak buka kasaputang awakné grenyenga tekén dinginé. Kupingné setata suba waspada tekén krocokan yéh uling tembukuné ané macebur ka carikné. Yén sada nyenikan munyiné miriban ada ané sing bérés tekén empelan di luanan wiadin anak ané ngelah carik di hulu Bani ngancuk ngedénang sombah yéh ana ka carikné. Apang buka ada piteket duén biasané ia mageluran duén. ”Dadi nyenikang kecoran yéhe?” yén kéné ia mamunyi ada suba nyahutin. ”Ada sing anak ngembakang yéh miriban kuping awaké dingin,” ento biasané munyin odah Gangsar ané ngelah carik telung tuluk di hulu samping carik Pan Sarkané. ”Kadén tiang ada ngembakang yéh,” ”Tingalin ja yén ada bani kéto laporang duén ka klian subaké apang débelanga ia kena dosa,” kéto ada anak muani masahut di betén danginé. Di carik yén suba masan ngeek jeg suba ramé duén. ”Pan Nengah ada mako baang ja tiang ngidih apa tiang dadi engsap ngaba mako tuh bibihé sing maan maciplakan,” timpalné ané di tebénan masahut lantas nyagjag sig Pan Sarkané ngidih mako. Kéto mula di carik saling paras-paros pesan ajak timpal nyaruang dinginé ané suba ngancan ngregek ka awaké. Maan mabriakan saling sahutan buin jahan lantas sepi jangkep karena dingin tur petengé suba kaléwat. 4. Sedek Pan Sarka uyuk-uyuk di pundukané makesiab ia ningeh munyi us...us...us magausan di tembuku pemaruan yéhé. Adéng-adéng ia matolihan tur majinjikan bakal bangun nyeeb ka pamaruan yéhé. Nyangetang ia makesiab karena ada mejedengan selem ngelumbih pemaruan yéhé. Bangun ia mirig pundukané sada nyongkok nganggar madik maakin apa ento majedengan selem nglumbih pemaruan yéhné. Ngancan paak ngancan seken tepukina ada bangkung ngelumbih pemaruan yéhé lawut ngempet yéh ané bakal ka carikné. Magkleteg sanget di kenehné ené sing ja bangkung biasa ené pasti bangkung lelingsén. Ngudiang bangkung bisa ngembakang yéh tur ngempel jalan yéh ané ka carikné. Adéng-adéng ia mirig pundukan tur sayaga bakal nyempal bangkung jelé totonan. Iteh tur gemes pesan bangkungé ngempel yéhné. Madehém ia apang sing nyén némpong anak uling duri sing ksatria adane. Mara ia ngadehém matolihan bangkungé ento sing baanga selah galah buin jeg makecos Pan Sarka bakal nyempal bangkungé. Mara kéto bangkungé jeg makirig bangun numbrag bakal nyagrep Pan Sarka ané sahasa nyempal déwékné. Pan Sarka masi makirig masang kuda-kuda sahasa nganggar madikné. Tan panehen sagét bangkungé makecos nyagrep nanging Pan Sarka makliesan ka tengawan mawinan ngelongsor bangkungé maplisahan di pundukané. Pan Sarka nyagjag nanging bangkungé suba mabading mrutu batis Pan Sarkané. Aget Pan Sarka makliesan makecos malinder baduur maan ngampés tundun bangkungé aji madikné. Getih mabrarakan muncrat uling tundun bangkungé. Karena ia matatu bangkungé ngancan galak lantas buin ia makecos malinder baduur maan ngampés tundun bangkungé aji madikné. Gusti mabrarakan muncrat uling tundun bangkungé. Karena ia matatu bangkungé ngancan galak lantas buin ia makecos nyagrep. Pan Sarka nandalang madikné di batis bangkungé. 5. I Kadék Nara makesiab ningeh ada anak magrudugan di carik bakal matuané. Ia nyagjag nganggar madikné. Kéto masi anak ané lénan. Aéng kesiabné karena ia nepukin bakal matuané sedeng majadeng ajak bangkung ané suba mauap getih. Bangkungé buin nyagrep nanging Pan Sarka suba sayaga tur nyempal bungut bangkungé. Megausan munyinbangkungé. Pan Sarka buin ngayunang madikné nyeken pesan ngenén baong bangkungé. Kadék Nara makita nulungin bakal matuané nanging bangkungé suba ngatékol baongné ngrejeng ngasén. Seken ia nepukin bangkungé ngaséksék karena ada masi sinar bintang di dedeté ané nyunarin nyihnahang bangkungé ngasén. Sing maan anaké matakon tekén Pan Sarka uling dija tekan bangkungé sagét ia nepukin bangkung ané ngaséksék ento adéng-adéng tendasné masalin rupa dadi tendas jlema ... ngaséksék adéng-adéng kanti suba teked ka tangkah parubahané. Ia nyerit. ”Léak nglekas,” mara ia majeritan kéto mara ngeliunan anak ané nongosin yéh pada megrudugan teka nanging bangkungé suba dadi jlema. Ia maakin Pan Sarka ané ngejer ngisi madikné tur neneng bangkung ané ngasén tunian suba dadi jlema sing ja lén tuah Pan Gigir. Sirahné suba tékol, sing suba makisikan mati ngaséksék. Liu anaké maakin tur matakon. ”Ngudiang awaké kanti nyempal Pan Gigir?” Pan Sarka nguntul sing nyidaang mamunyi. ”Béh mati suba ia,” ada ané ngisi limané ngabag awakné ané suba dingin pesan. ”Sing...sing... Tunian Pan Sarka masiat ajak bangkung,” Kadék Nara ngejer mamunyi. ”Sajan pesan munyin Kadék Narané icang masi nepukin buka kéto,” ané lénan nyekenang. ”Eda cai ngawag ngomong masiat ajak bangkung dueg pesan awak truna maboya ngaé munyi, masiat ajak bangkung buktiné Pan Gigir ané suba sempala,” Pan Semprog nyama mindon Pan Gigiré sada ngambrés ia ngomong karena ia maan masi marebat ajak Pan Sarka masi baan unduk yéh. ”Tiang ané seken nepukin Pan Sarka sagrepa tekén bangkung selem,” Kadék Nara senu ngejer ngomong karena ia seken pesan nepukin kénkén aéng gausan bangkungé nyagrep Pan Sarka ané kanti nyaréndéng ka cariké. Jani liu suba anaké teka nakonang undukné kanti pan Gigir nyelempang sing maangkian di pundukané. ”Karena ajak mekejang matakon kénkén undukné kanti Pan Gigir mati dini, baang tiang nyatua lamun jatiné. Nah soal percaya kén sing percaya ento soal raga raga ajak makejang. Sedek tiang nongosin yéh jeg teka bangkung nyagrep paukudan tiangé mrutu tur mamuuk nyarap. Kadesek buka kéto. Tiang nglawan bandingan tiang mati nyaleketék. Dadiné tiang miyegan nah madik tiangé ené maan nyempal baongné. Sing tawang tiang sedek ia suba ngasén betén seken pesan tepuk tiang bangkung. Ento I Kadék Nara lan timpal ané lénan ané bareng nepukin adéng-adéng uling sirah kanti ka batis bangkungé nglekas mabalik dadi manusa ané sing ja lén tuah Pan Gigir...ento tingalin ejekané...enjekan bangkung,” Pan Sarka nudingang enjekang bangkung di pundukané. ”Dueg pesan cai ngarang satua ajak dua, icang sing percaya jani bakal laporang icang ka keliané apang laporanga ka kantor polisi,” kéto munyin Pan Semprog lantas ia magedi ngambrés. Guminé suba sada galang kangin anak liu nawang kénkén tingkah Pan Gigir makejang nawang buka kakuren ditu bisa ngliak kanti panakné ané bajang masi bisa ngeréh. ”Tiang bani masumpah di Pura Kahyangan Tiga tur dija ja patutné tiang masumpah karena seken pesan Pan Sarka nyempal bangkung sing ja nyempal Pan Gigir,” ngretek gigin Kadék Narané mamunyi. ”Patut pesan awaké bani dadi saksi nepukin Pan Sarka tuah miyegan ajak bangkung sing ja nyempal Pan Gigir,” ada masi ané lénan nyekenang karena ia masi nepukin buka kéto. ”Ngudiang sing seken cara munyin tiangé busan dija tiang bani masumpah kayang katurunan tiangé apang sing nepukin rahayu yén tiang mamunyi bogbog wiadin ngaé-ngaé,” ”Ené nyata enjekan bangkungé angga masi saksi,” ia lantas nuding enjekang bangkung di pundukané,” ia lantas melahang enjekan bangkungé apang sing jejeka tekén anak lénan satondén binjahan polisi wiadin prajuru adat ané teka apabuin Pan Semprog suba ngambrés ka umah kliané. ”Nah kénkén ja patutné...tiang tuah nyempal bangkung kanti mati tur tiang nepukin ia sakabedik maubah rupa dadi jlema yén sing peraya tekén munyin Kadék Nara lan timpal ané tuah bareng nepukin depang suba Hyang Widhi ané matutang... 8. Pan Sarka makesiab di sélné karena ada poilisi ngaukin ia... Polisiné ngorahang ada anak uling LBH bakal nulungin ia méla prekarané. Ia bangun adéng-adéng tutuga tekén Kadék Nara ané masi bareng kaukina tekén polisiné. Ia makeengan di kenehné iraga tuah nyalanin hidupé ené, tuah di laksana mula gelah manusané nanging Hyang Widhi Wasa ané setata matutang pelih tekén singé. Jani ada masi anak ané milu mabéla marep tekén déwéké. Ia majalan adéng-adéng. Ditu di bucun gang kantoré ada anak ajak telu ngantosang déwékné ngaba tas koné team pembela uling LBH. Ia sing nawang apa ento LBH nanging kacunduk di kenehné yén suba patut-patuté ento bakal nyungkemin raga. Keteban sepatun polisiné nglentingin kenehné. Ia nolih Kadék Nara majalan adéng-adéng nugtug polisiné. Padalema calon mantuné dadi milu nyagjag dugas ia miyegan ajak bangkungé tur ia seken pesan nepukin bangkungé nglekas adéng-adéng buin dadi manusa ané madan Pan Gigir musuh babuyutané ané setat iri marep tekén déwékné. Egar pesan ia nyak dadi saksi kabanding ané lénan ané bareng nepukin bangkung mawalik nglekas dadi manusa. Tresnané tuah bisa mipilang ané melah. Makejang magrudugan di kenehné dadi kéné suratan nasib ané tepukina mula lacuré sing dadi kelidin sing nyandang seselang buin karena suba kasurat tuah buka kéné lakon hidupné jani. Ngancan liu pablibagan ané singgah di kenehné anẻg ada pemutus utama tuah patut anẻ bakal nyungkemin karma di jagatẻ. Pondok Tebawutu, Agustus 2013  
P
BTW Edutech, perusahaan edukasi digital ane ngelah pikenoh nulungin muride apang bisa lolos seleksi masuk perguruan tinggi kedinasan, perguruan tinggi negeri, CPNS lan TNI utawi POLRI.  +
Wong wreda gumanti dangan keni hipertensi seantukan makudang pratingkah ngupadi kauripan sane nenten sandang raris kalaksanayang makesuen, kategepin malih antuk stres sane kawetuang olih katunan pamidep kareredan ring angga, pauahan ring paiketan sosial, pikobet ekonomi, panyungkan degeneratif lan ngeyunang tamba makesuen. Faktor risiko hipertensi prasida kawetuang olih stres. Mikamkamin stres prasida kalaksanayang mejalaran antuk campuhan Terapi Seni Kreatif inggih punika matembang,ngambar lan masatua sane madrebe puara relaksasi. Panyuratan puniki madue tatujon nyelehin puaran Terapi Seni Kreatif mantuka ring tincap stres lan tekanan darah sane niben wong wreda sungkan hipertensi ring Desa Kesiman Kertalangu, Kota Denpasar, Bali, Indonesia. Panyuratan puniki marupa panyuratan eksperimen semu antuk disain pre-test lan pos - test. Sampel sane kawigunayang inggih punika mawilang 63 diri wong wreda sungkan hipertensi sane keneng stres ringan lan sedang, ngawigunayang teknik sampling acak saderane, kapah dados tigang baga suang suang baga mawilang 21 diri wong wreda.Tincap stres hipertensi kapidabdab ngawigunayang The Stress Assessment Questionnaire lan pangukuran tekanan darah ngawigunayang manometer. Pikolih utama panyuratan mitegesang inggihan Terapi Seni Kreatif prasida mangirangin stres wong wreda sekadi signifikan minakadi p value 0,000 :0,05. Samerate tekanan darah antuk Terapi Senin Kreatif prasida tedun manados d. Pikolih uji wilcoxon mitatasang nilai p nilai tekanan darah ( sistole; diadtole) antuk matembang (0.002;0,014), masatua ( 0.009;0,008)lan ngambar (0,016;0,011) - 0.05. Artos ipun wenten puaran terapi inicap mantuka ring tekanan darah wong wreda. Pikolih analisis ancova mitatasang tan wenten pabinaan tekanan darah sesampun intervensi mantuka ring wong lansia ( p value 0,244-0,05 ngeninin sistol). Puniki mitatasang inggihan sawilang intervensi madrebe puara sane semare nedunang tekanan darah. Terapi Seni Kreatif ngawetuang rasa relaksasi rikalaning ngalakonin parikrama seni inggih punika ngawinang rasa tenang tur ngembasang rasa sayan waras. Panyuratan salanturnyane mantuka ring krama patut sayan kalimbakang kawilangannyane, taler gumantin dahat kalaksanayang utsaha nincapang pawarah ngeninin kawigunan Terapi SeninKreatif mangda sayan prasida nedunang tincap stres lan tekanan darah wong wreda sane katiben hipertensi.  
Tatujon: Stres sane nibenin wong wreda mawit saking rasa katindih, ajerih lan jejeh sane kaembasang olih stresor marupa paobahan ring angga, mental lan sosial wong wreda sane makta panglahlah mantuka ring pamineh ipune tur mapuare ngawetuang panyungkan. Maridabdab stres wong wreda prasida kalaksanayang riantuk Terapi Reminiscence sane ngawigunayang memori lan kenangan sane sampun lintang antuk nyaganin kesehatan mental wong wreda. Panyuratan puniki maduwe tatujon mangda kauningin pikenoh Terapi Reminiscence mantuka ring wong wreda. Metoda: Desain ngeninin panyuratan puniki inggih punika quasi - experimental inggihan monequivalent control group design. Sampel minakadi 34 diri wong wreda kajudi riantuk purposive sampling, kapah dados kakalih inggihan 17 diri wong wreda pinaka kelompok perlakuan,17 diri wong wreda pinaka kelompok kontrol. Data kapupulang riantuk ngawigunayang Stress Assessment Questionnaire (SAQ). Pikolihan; Pikolihan mitelenging uji independent sample t-test tincap kawigunan 95 persen mitatasang kawentenan pikenoh sane tingglas Terapi Reminiscence mantuka ring stres wong wreda. Pacutetan: Parikrama masatua kalangenan ring duk galah sampun lintang prasida ngawantu wong wreda matimbang wirasa sinambi ngamedalang unteng pikayunannyane mantuka ring kulewarga lan pasuwitrannyane mawastu wong wreda prasida natingin stres ipune.  +
Tatujon pangulatian puniki tan sios angulati lan mitatasin punapa punapi pikenoh tincap kaweruhan,investasi lan ekonomi mantuka ring kawentenan katiwasan ring Kabupaten Karangasem. Wawidangan puniki kajudi dados genah pangulatian seantukan rauh mangkin Kabupaten Karangasem kantun kasengguh madrebe tincap katiwasan sane ngalangkungin maka akutus Kabupaten siosan ring Provinsi Bali. Observasi non-partisan ngawigunayang data sekunder sane kamolihang ring Badan Pusat Statistik Provinsi Bali lan Badan Pusat Statistik Kabupaten Karangasem kadadosang pamargi mupulang data sane kapilih ring pangulatian puniki. Data tincap kaweruhan,investasi, ekonomi lan tincap katiwasan sane kapupulang ngawit warsa 2010-2019 raris kaselehin ngawigunayang teknik analisa regresi linier berganda. Manut pangulatian raris kapanggihin gumanti tincap kaweruhan, investasi lan ekonomi maka sami maduwe pangerabda sane dahat mantuka ring tincap katiwasan ring Kabupaten Karangasem. Tincap kaweruhan,investasi lan ekonomi mapikenoh negatif lan signifikan ring indik katiwasan. Variabel sane madrebe pikenoh utama katiwasan ring Kabupaten Karangasem tan sios ngeninin investasi.  +
Para istri pinaka ibu ring kulawarga sapisanan taler ngambil pekaryan mangda prasida ngemolihang sekaya mitegepin napi sane kabuatang kulawarga ipune. Kauripan para istri manut ring pangulatian puniki gumanti mapaiketan ring tincap kaweruhan, kasumekenan mekarya lan yusia. Tatujon pangulatian puniki tan sios mitatasin sapunapi gumanti kaweruhan, kasumekenan makarya lan yusia makta pikenoh ring kauripan para istri. Pangulatian puniki kalaksanayang ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh Kabupaten Badung. Data kapupulang antuk observasi lan wawancara terstruktur, makawinan data sane kawigunayang marupa data primer lan skunder. Sampel mawilang 98 diri ngawigunayang metode proportional random sampling. Teknik analisis ngawigunayang regresi linier berganda. Manut pangulatian puniki kacihnayang gumanti tincap kaweruhan, kasumekenan makarya lan yusia sinarengan mapikenoh ring kauripan para istri ring tigang desa inucap. Kaweruhan lan kasumekenan makarya maka kalih ipun ngawetuang pikolih sane pinih utama ring kauripan para istri. Ngeninin yusia tatas nenten gumanti mapaiketan ring tincap kauripan para istri ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh, Kecamatan Petang, Kabupaten Badung.  +
Mapikuren pada gelahang gumanti pemargi sane durung ketah kalaksanayang ring desa. Pemargi mapikuren sane sampun ketah kemargiang tan sios mapikuren biasa inggih punika sang meraga istri matilar saking kaluwarga ipune raris karanjingang ring kulawarga sang lanang. Taler ketah kemargiang mapikuren nyentana inggih punika sang maraga lanang matilar saking kulewarga ipune raris ngeranjing dados kulewarga sang meraga istri. Makekalih pamargi punika mawit saking penampen budaya kapurusa utawi patrilenial sane kantun kasungkemin olih wargi adat ring Bali. Mapikuren pada gelahang medasar antuk keadungan purusa predana seantukan meweh antuka ngemargiang mapikuren sane sampun ketah awinan sang mapikuren sami sami merupa sentana tunggal ring kulawarga ipune. Antuk pangulatian raris mabukti mapikuren pada gelahang sayan makeh kemarginin nangkan warsa. Manut uger adat ring Bali, sang mapikuren pada gelahang ngelaksanayang swadarma negen inggih punika ring desa pekraman sang meraga lanang lan ring desa pakraman sang meraga istri.  +