Search by property

From BASAbaliWiki

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

Search by property

A list of values that have the property "Biography text ban" assigned.

Showing below up to 250 results starting with #1.

View (previous 250 | next 250) (20 | 50 | 100 | 250 | 500)


    

List of results

  • -  +
  • .  +
  • AASASAASA  +
  • Bagaimana cara melestarikan budaya bali agar tidak hilang  +
  • Bali inggih punika  +
  • " KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI " OM SWA" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "</br></br>OM SWASTIASTU</br></br>Titiang ngajiang Pemerintah Bali miwah titiang tresnain timpal-timpal titiangé sané bagia.</br>Ngiring iraga sareng sami ngaturang puja pangastuti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sane sampun ngicenin iraga Sang Hyang Kertawarane, mawinan iraga sareng sami prasida mapupul ring genah puniki. Sadurunge titiang ngaturang pidarta puniki, pinih riin titiang ngaturang suksmaning manah antuk galah lan galah sane kapaica ring titiang, antuk ngaturang pidarta pangapti majeng ring pamerintah Bali sane mamurda "KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI".</br>Jembatan macet sangkaning akéhnyané kendaraan motor nénten pateh sareng akéhnyané margi. Akéhnyané kendaraan bermotor miwah mobil sayan nincap nyabran rahina.Punika mawinan, mobil, transportasi umum miwah sepeda motor akéh ring margi, macet ring margi. Kram punika taler prasida ngirangin kawéntenan krama sané macet ring margi. Para buruh pacang telat rauh ring genah makarya miwah para sisia pacang telat rauh ring sekolah.</br>Krana liu pesan anake ane majalan, liu pesan anake ane nongos di jalan, buina liu pesan anake ane tusing satinut teken awig-awig.</br>Ring galahe sane becik puniki titiang nunas mangda semeton sami ngelidin kemacetan ring Bali. Yening iraga nenten prasida ngelidin kemacetan ring Bali, paling nenten iraga prasida ngirangin kemacetan ring Bali. Wénten kakalih pamargi utama sané prasida kamargiang anggén ngirangin kemacetan. Kapertama, nganggén angkutan umum nénten nganggén kendaraan pribadi, nganggén angkutan umum prasida ngirangin volume kendaraan ring margine. Pamuputipun, lalu lintas ring marginé pacang sayan rered. Kaping kalih, i raga patut malajah majalan yéning pamarginé nénten doh saking genah i raga. Cara puniki dangan, sakéwanten méweh pisan kamargiang. Nanging majalan punika becik pisan antuk kesehatan, tur majalan sampun prasida ngirangin macet ring Bali. Tiang percaya yéning ngalaksanayang kalih utsaha puniki, macet ring Bali prasida ngirangin.</br>Nanging, Pemerintah Bali kaaptiang prasida nincapang kenyamanan miwah keamanan ring angkutan umum. Tiang percaya yéning angkutan umum punika aman tur nyaman, akéh panumpangnyané. Pamuputnyané, kawéntenan transportasi pribadi pacang sayan rered.</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohipun. Ampurayangja yening wenten iwang baos miwah laksana. Aturang titiang suksmaning manah. </br></br>OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OMing manah. OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OM  +
  • "Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Di"Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?"</br></br>Om Swastyastu,</br>Sane wangiang titiang para panureksa, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan asung kerta wara nugrahan ida, iraga sareng sami prasida mesadu ajeng majeng ring ida dane sareng sami.</br></br>Ring Indonesia pulau sane pinih becik tur terkenal inggih punika Pulau Bali utawi Pulau Seribu Pura. Pulau Bali sampun keloktah ke dura negara, sane mawinan nenten ja tios inggih punika bali medue budaya, adat, tradisi, miwah alam sane becik tur asri sekadi carik utawi sane tiosan. Nika mawinan toris saking manca negara rauh ke Bali. Nanging nika sane mawinan akeh toris manca negara sane numbas lahan utawi tanah carik sane wenten ring Bali, sane dados masalah inggih punika lahan nepunika lakar anggena hotel utawi vila. Nika sane mawinan carik sane dados ikon Bali sekancan warsa ngansan kidik. Taler nika sane mawinan orang lokal utawi krama Baline pacang dados antek-antek torise punika. Yening iraga lacur, sinah iraga pacang maburuh ring torise punika di gumi iraga pedidi. Santukan iraga sane ngicenin marga utawi genah sane becik utawi nyaman majeng ring para totis manca negara nepunika, utawi bahasa liane iraga ngicenin toris maca negara nepunika menjajah Bali secara perlahan.</br></br>Pengaptin titiang majeng ring calon manggala Bali 2024 sane kejudi, mangda prasida natasin krane utawi masalah nepunika, santukan nika medue pengaruh besar majeng ring pulau Bali antuk selanturnyane.</br></br>Ainggih wantah sekadi nepunika sane prasida aturang titiang, yening wenten kosa kata utawi tutur titiang sane nenten manut ring arsa, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk paramashanti</br>Om Shanti, Shanti, Shanti Om paramashanti Om Shanti, Shanti, Shanti Om  +
  • "Bapak/ibu, niki wenten jinah 200.000, Bap"Bapak/ibu, niki wenten jinah 200.000, Bapak/Ibu pilih tiang benjangan ring pemilu ya!" Lengkara puniki sampun ketah kapireng olih para pamilet utawi calon pamilet daweg Pemilu 2024 puniki. Ring pantaraning sakancan calon sané mautsaha molihang suara saking krama antuk kampanye, wénten sané nganggén cara puniki anggén ngamolihang suara saking kramané. Nanging wenten taler anak sane kicen jinah, tur anake punika ngedumang padana punika ring sor aturan wewalungane. Raris napi teges lengkara punika? Parindikan punika wantah parilaksana sané kamargiang olih para jana sané sampun kapilih sané kawastanin "Politik Uang". Politik uang (Money Politics) inggih punika praktik korupsi sané kamargiang olih calon legislatif anggén ngarayu para pamilet antuk ngicénin makudang-kudang pikolih, marupa jinah utawi materi sané lianan. Politika jinah taler kawedarang pinaka parilaksana numbas suara pamilih olih pamilet. Sajeroning politik jinah, para pamilet pacang marasa kirang otonomi rikala milih calon pamimpin miwah pacang lali ring aspek-aspek sekadi kinerja miwah rekam jejak calon pamimpin antuk dasar jinah.</br></br>Yéning cingak ring kawéntenané sakadi punika, iraga minab sampun marasa, "waduh, 200.000 cuma nyoblos nomor gen?". Nanging, napike iraga minehin malih sapunapi pikobet punika pacang mapikenoh ring jagate mangkin? Silih tunggil pitaken sane patut kaunggahang inggih punika, ring dija parajanane jagi ngambil jinahnyane? Santukan anake sane mapi-mapi, tan pacang mrasidayang ngrereh jinah saha becik. Ipun mapi-mapi pacang nyumbungang dewek, tur ipun mapi-mapi malih jagi nunas jinah. Praktik korupsi politik uang puniki ring pamuputnyané ngamedalang para pamimpin sané wantah urati ring kepentingan pribadi miwah kelompok, nénten ja krama sané milih dané. Dané rumasa patut ngrereh keuntungan saking jabatannyané, silih tunggilnyané antuk ngwaliang modal sané kaambil ring kampanye. Pamuputné ri sampuné ida madeg, ida pacang ngamargiang makudang-kudang penipuan, nampi suap, gratifikasi utawi korupsi sané lianan ring makudang-kudang wangun.</br></br>Punika yening selehin saking segi politik, sapunapi malih saking segi agama? Yadiastun tiang tan ja mlajahin indik saananing agama, tiang pracaya tan wenten agama ring jagate puniki sane ngurukang wiadin mituturin anak lianan mangda nglaksanayang paindikan-paindikan sane tan patut sakadi asapunika. Sajeroning politik miwah agama, politik uang puniki wantah prasida ngicénin kasukertan sané nénten ajeg miwah pamuputnyané wantah nyokong kasengsaran kramané yéning calon pamimpin punika kapilih dados pamimpin kramané sané selanturnyané. Iraga pinaka pamilet sane uning ring indik sane becik lan sane kaon, patut waspada ritatkala nulak parindikan sakadi punika. Iraga nenten prasida ngicalang indik penipuan ring pemilu sane jagi rauh, nanging ngiring iraga ngingetang ring krama sane pinih raket ring iraga indik pikobet politik uang, duwaning utsaha sekadi punika sane prasida ngadorong anak tiosan mangda ngamargiang kabecikan sane pateh tur ngewetuang pauwahan sane becik ring wawidangan iraga. Ngiring iraga ngaryanin pemilu sane kadasarin antuk prinsip Luber Jurdil, duaning antuk pamilih sane berdaulat sinah pacang ngawetuang negara sane kukuh.</br></br>#BersamaKamuNegaraMajunegara sane kukuh. #BersamaKamuNegaraMaju  +
  • "Infrastruktur Jalan Miwah Penerangan Sane"Infrastruktur Jalan Miwah Penerangan Sane Rusak Ring Bali"</br></br></br> Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi nyaritayang indik mabuat pisan ngalimbakang infrastruktur jalan lan lampu ring pulau Bali sane becik puniki. Infrastruktur jalan sane becik inggih punika tulang punggung pertumbuhan ekonomi miwah karahayuan masyarakat. Antuk nincapnyané kawéntenan krama miwah pariwisata ring Bali, panglimbak margi sané efisien miwah aman dados parindikan sané mabuat. Iraga mautsaha ngrancang lan ngelaksanayang proyek jalan sane nenten je wantah ngalimbakang arus transportasi nanging taler nguratiang kesejahteraan lingkungan.</br> Lianan ring punika, lampu jalan sané becik taler mabuat pisan anggén nincapang keamanan miwah kenyamanan wargi miwah wisatawan. Malarapan antuk pencahayaan sané becik, iraga prasida ngardi genah sané aman tur asri.</br> Iraga maosang nenten ja wantah indik margi miwah lampu, nanging indik dasar kauripan sane becikan. Infrastruktur sane kukuh nyihnayang komitmen iraga majeng ring kesejahteraan bersama. Pamerintah patut urati pisan ring pikobet puniki, mangda sahananing pamargi sane kamargiang prasida rahayu, degdeg tur madaging pangajap-ajap</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, ampurayang atur titiang yening wenten kaiwangan. Puput atur titiang matur suksmaning manah.Puput atur titiang matur suksmaning manah.  +
  • "Kepengawanan lan Pusaka: Nyambutang Kekin"Kepengawanan lan Pusaka: Nyambutang Kekinian sareng Tradisi ring Bali"</br></br>Sané prasida ngawarang sajanan para warga Bali sane ngamargiang upacara nenten mapupulang tata-cara pinilih rahina ngusaba. Panugrahan jagat panglipuran punika patut kapertama ngelaksanayang pangawit makta ané kahuripan ring jagate dewa-brana. Kanti rikala sang hyang Widhi nyadang ring loka puniki, patut peranten, pitra lantur ring ring jagat kapituru, pinaka seneng ngraksa nenten sangsrara nampi.</br></br>Yadiastun, anake sane len sujati manut, warga Bali patut kakedas panca tata wargi sane sampun kaping pisan prasida maprani pinilih. Matula sekadi mamurda antuk pamikiran, mamurda lebur, mamurda ring jagat sane sampun kaping pisan suci. Apang, nuju pinaka-tata, sareng suba anut.</br></br>Nganutin pamikiran sane prasida kaendakang ring sekadi tanah air kita puniki, prasida silih sinunggilang dados ajengan titiang sekadi anake ring Bali, nunas acara sane cecik panglurah, mireng anake mangda patut wantah sasampun ring pratima, patut nora lakar mabakti nenten wantah mawasta ring jagat sane cecik nganutin pararaton. </br></br>Nyarengin pamikiran sane sejati, akudang kawidyan anut sane kasobyahang para pahlawan-pahlawan, mawasta ring jagat sane cecik, tur wantah nglaksanayang angaji ring makudang kawidyan anut sane kasobyahang para pahlawan-pahlawan, nganutin krama Bali sane antuk pedoman mawasta ring jagat sane cecik panglurah mawasta mangda, mara krama sane cecik mawasta. </br></br>Nganggen sinar-tanah Bali sane sampun kaping pisan inggih suba kajangang, patut ring upacara pangawit, inggih punika panglipuran prasida ngaturang suci kaki-ditanah ring para pejuru ring kala puniki, ajengan para sulinggih, ajengan-ajengan sane pinih utama ngaptiang ring kramane nganutin sinar-tanah Bali sane sampun kaping pisan inggih suba. </br></br>Sakewanten, inggih punika angga kasobyahan mawasta, sane jati wantah mangda asiki nyuputang tamuk, lan patut asiki ngubah pedagedan raga puniki mara pangayun ring sakancan suba kajangang kramane, patut asiki nganyutang aji-gelis puniki nganutin makta ané kahuripan.</br></br>Matula pamargi sane sampun kaping pisan inggih suba, mangda puniki prasida nglaksanayang pangawit, kajangang manutang para prajuru sane sampun kasobyahang ring rahina kala puniki. Nyarengin panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, mara nuju inggih punika, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki.</br></br>Ngalahin aji-gelis, kajangang manutang panglipuran puniki ngraksa panglipuran punika, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Matula pamargi sane sampun kaping pisan inggih suba, mangda puniki prasida nglaksanayang pangawit, kajangang manutang para prajuru sane sampun kasobyahang ring rahina kala puniki.</br></br>Nyarengin panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, mara nuju inggih punika, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki. Ngalahin aji-gelis, kajangang manutang panglipuran puniki ngraksa panglipuran puniki, kajangang manutang ajengan ane sampun kaping pisan kasobyahang, kajangang manutang para pejuru ring kala puniki.ang manutang para pejuru ring kala puniki.  +
  • "Om Swastiastu" Sugeng enjing para panjen"Om Swastiastu"</br></br>Sugeng enjing para panjenengan. Mangkin, kita patut dados swargi sane ngenyelinin indik masalah sosial ring Bali. Pemerintah Bali patut mautusang nglaksanayang solusi sane nyaridin nenten jenek ring sami rakyat Bali. Misalin, masalah pariwisata sane patut kacaritayang tiosan sane setata dados pamargi. Prasida mapupulang ring program-program inovatif miwah parikrama sane dados pemercepat solusi ring masalah puniki.</br></br>Lianan saking puniki, masalah pamertan lan pertanian taler patut dados perhatian serius. Rakyat Bali sane ngalaksanayang pamertan taler dados pangrasa pararem pangan ring nusa puniki. Pemerintah Bali dados pangaweruhang dados ngaturang dukungan lan pamargi sane suba kaanggen ring rakyat. Prasida nganutin inovasi-inovasi anyar sane prasida dados pemulihan ring sektor pertanian, miwah malih dados pangrama sane mekepung masalah ring Bali.</br></br>Sampun ring atma puniki, kita dados awataran nglaksanayang sami peran puniki. Prasida dados awataran nganutin perbekel utawi banjar, ngambil parilaksanaan ring program pemerintah, miwah nyihnayang parikrama sane sampun ketah ngupayaang pemulihan ring Bali. Dados kaweruhan miwah semangat tatkala mewastuti mangda rahayuning Bali ngelantur antuk pangaweruh sane nenten sami. </br></br>Inggih wantah asapunika sane dados</br>baktyang titiang dumogi napi sane</br>kabaktyang mapikenoh majeng ring</br>ida Dane sareng sami. </br>Sineb titiang antuk Parama Shanti.</br></br>"Om Shanti Shanti Shanti Om"rama Shanti. "Om Shanti Shanti Shanti Om"  +
  • "Om Swastyastu Om" Kapertama majeng ring;"Om Swastyastu Om"</br> Kapertama majeng ring;</br>Angga Panitia Basa Bali Wiki sane wangiang titiang,</br> Para team angga panureksa sane singgihang titiang.</br></br> Angayubagia aturuningang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning malarapan sih asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi, mawinan titiang pingkalih ida-dané sida mangguh karahajengan, sida masadu mapadu wedana rahinané mangkin. Gargita dahat manah titiang, riantuk kaicénin galah matur amatra, nganinin indik murdan pidartan titiang" MEKEBER NGIMBANG NGEREREH GENAH UTAMA "g" MEKEBER NGIMBANG NGEREREH GENAH UTAMA "  +
  • "Om Swastyastu", sane wangiang titiang par"Om Swastyastu", sane wangiang titiang para Angga panureksa, para uleman, kenten taler para Semeton sareng sami sane Tresna asihin titiang.</br> Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning antuk pasuecan Ida. Iraga prasida mapuput iriki, jago mligbagang Indi EKONOMI ring Bali. Sarat pesan manah titiang jagi ngaturang indik ketimpangan Ekonomi ring Bali. Majeng ring Bapak/Ibu sane munggah ring Ekseklutif tur ring Legislatif sane wenten ring Pemerintahan Daerah Provinsi Bali. Dumogi Bapak/Ibu Ekseklutif lan Legislatif prasida jagi pacang mantu para semeton sane Ekonomi ipun magenah ring garis Kemiskinan, mangda para semeton iraga nika ngerusayang pemerintah daerah peduli antuk nasib lan Ekonomi ipun, tur mangda prasida taler ngicen bantuan saking pemerintah.</br> Inggih wantah asapunika prasida katur, yening wenten atur titiang sane lan munggah majeng ring Ida dane sareng sami, titiang nunas geng rna sinampura, inggih puputang titiang antuk Paramashanti,"Om Shanti Shanti Shanti Om".Paramashanti,"Om Shanti Shanti Shanti Om".  +
  • "Om Swastyastu” Majeng ring pangenter aca"Om Swastyastu”</br></br>Majeng ring pangenter acara, suksma antuk galah sampun kapica ring sikian titiang. Para angga panureksa sane dahat kusumayang titiang, ida dane sareng sami sane wangiang titiang, punika taler ring para pamilet lomba meorasi sane tresna sihin titiang. Murda karya titiang inggih punika" Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri". Dahat angayubagia manah titiang duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, ida dane sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sakadi mangkin.</br></br>Jagate sane mangkin akeh wenten pikobet antuk luu plastik sane mawinan baya ageng ring gumine. Ida Dane sareng sami luu plastik punika wantah baya ageng, yening iraga nenten urati ring palemahane,sinah pacang prasida ngawetuang bancana ka pungkur wekas. </br></br>Raris sapasirasane patut urati? Boya ja tios wantah iraga sareng sami, ketog semprong, para sisiane, parayowanane, para panglingsire, sapa sira ja sane jenek ring Bali patut urati ring kawentenan luu plastike punika. Niki wantah sesanan iraga sareng sami, pamekas para yowanane maka pamucuk. </br></br>Elingang, geginan para yowanane punika boya ja mahias kemanten, raris selfi ring genahe sane asri. Sami kapin kanten asri ida dane, sakewanten luune ring ungkur ten wenten sane ngerunguang. Nika mawinan bencana sekadi longsor,blabar,polusi miwah sane lianan.</br></br>Mangda pelemahan state asri iraga patut ten ketog semprong ring palemahanne .Mangda iraga ten keni baya iraga patut ngutang luu ke tempat sampah ,ten dados ngutang luu ring palemahan sekadi tukad,jalan,got miwah sane lianan.Ngiring iraga ten ngutang luu ngawag-ngawag mangda palemahan tetep asri tur lestari! Iraga patut saling gotong royong sareng pemerintah,miwah masyarakat sami mangda pelemahan nyane bersih lan bebas ring luu plastik.</br></br></br>Inggih asapunika orasi basa Bali saking titiang puputang antuk Parama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om"rama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om"  +
  • "Om Swatiastu" Matur suksma antuk galah s"Om Swatiastu"</br></br>Matur suksma antuk galah sane sampun kapica ring sikian titiang. </br>Sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki. Sane wangiang titiang angga panureksa Wikithon Partisipasi Publik: Bali Berorasi. Taler para atiti sareng sami sane tresna asihin titiang.</br></br>Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nungraha Ida, iraga prasida memumpul iriki ring acara Wikithon Partisipasi Publik : Bali Berorasi sane kaadaang olih BASAbali Wiki. Titiang Devi Rossalinda Natalia jagi ngemaktayang orasi indik “Apa pakeweh sane paling nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali?” antuk pemilu 2024 sane mamurda “Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa.” Sadurungnyane titiang nunas pangampura yening basa alus titiange nenten becik. </br></br>Pemilu 2024 sampun nampek. Ento artine krama Indonesia lakar ngadaang acara demokrasi inggih punika pemilu secara serempak sane kalaksanayang lima warsa acepok. Sampunka Ida dane madue pilihan sira sane pacang kapilih ring pemilu 2024? Pastika Ida dane sampun uning kinerja para calon pamimpin lan program napi manten sane lakar kalaksanayang yening sampun dados calon pamimpin. Iraga dados krama sampunang salah pilih tur kemakan janji-janji manis calon pamimpinne khususnyane antuk krama Baline. Ring Bali utawi ring propinsi lianan pastika akeh pisan pikobet sane ngerugiang kramane. Punika mawinan, patut segera kabecikang. Akéh kramané ngrimik santukan pemerintah nenten prasida muputang pikobet sane wenten ring kramane. Tiang dados krama lan sisia taler ngerasayang akeh pikobet silih sinunggil ring dunia pendidikan. Pendidikan sangat maguna pisan antuk masa sane jagi rauh.</br></br>Sane kapertama, pikobet fasilitas sekolah sane ten ngedukung. Contonyane sampun naur jinah SPP nanging fasilitas, sarana lan prasarana nenten ngedukung sekadi ring kelas punika ten wenten alat pendingin ruangan sekadi kipas angin tur AC (Air Conditioner). Wenten taler ring kelasnyane wenten kipas angin sakewanten usak tur nenten wenten perbaikan saking pihak sekolah. Punika mawinan para sisia kepanasan miwah nenten semangat nyarengin paplajahan. Indika punika ngawinang akeh sisia sane prasida mabuat bolos masekolah. Yening wenten pikobet sane sakadi asapunika, Napike prasida nincapang kualitas pendidikan ring Bali? Sampun pasti ten prasida. Ring media sosial taler akeh kawedar orti sekadi puniki. Sane dados pitaken tiang, Napika pemerintah nenten mautsaha tuun ke lapangan ngicen wantuan ka sekolah-sekolah utawi sampun wenten wantuan saking pusat nanging wantuan punika nenten kaanggen becik olih pihak sekolah? Yening seumpamanyane sampun wenten wantuan saking pusat, adi bisa sarana lan prasananyane ten ngedukung proses pemplajahan. Lianan ento, para sisia taler sampun naur jinah SPP tiap bulanne. Patut ipun pada nampi pikolih. Ring dija wantuan punika, Napika wenten pikayunan parilaksana sane nenten patut utawi korupsi? Masalah niki harus segera kapuputang tuntas olih para calon utawi pemerintah Bali mangda pendidikan ring Bali prasida maju. Yening wiakti wenten tindakan sane melanggar hukum, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin Bali prasida tegas nanganin kasus sakadi puniki.</br></br>Sane kaping kalih, pikobet indik sistem PPDB SMP-SMA/K sane ngawinang akeh para sisia lan rerama reramanyane sebet (kecewa). Pikobet niki prasida kaorahang pikobet paling nengsek krana manut pikayun tiang tiap warsa, sabilang penerimaan sisia baru pastika pikobet niki menuai pro lan kontra. Contonyane nganggen sistem zonasi. Sistem zonasi inggih punika sitem antuk kedekatan jarak umah ka sekolah tetujon. Ada sisia sane umahne satu zona lan nampek ka sekolah tetujon, nanging ten katerima. Nggih, niki taler rumasuk pikobet sane patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Ring media sosial akeh orti-orti indik para sisia nirdon polih sekolah tetujonnnyane kanti wenten aksi demo ring Dinas Pendidikan lan gedung DPRD nanging ten mabuahin hasil. Napi sujatinyane sane ngranayang para sisia tan prasida lolos PPDB nyambran warsa? Napika wenten kecurangan ring PPDB? Napika calon pamimpin pacang nganutin sistem puniki. Antuk seringnyane wenten kasus sekadi puniki, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin bali mangda becik-becik mikayunin lan muputang taler manggihin pamargi saking pikobet puniki? Pedalem pisan antuk para sisia sané patut ngutang sekolah sané kaaptiang sangkaning kawéntenan sistem sané nénten adil. Yadiastun wénten akéh sekolah sané becik, nanging yéning nénten dados kapilih sinah iraga nénten pacang seneng tur ilang semangat antuk ngrereh ilmu.</br></br>Kaping tiga, pikobet sane pinih utama sane patut katangkepin olih sang sane jagi dados pamimpin ring Bali inggih punika kawentenan para sisia sane nenten masekolah utawi putus sekolah. Sujatine, pikobet puniki ngancan nglimbak nyabran warsa, tur tan prasida katungkasin pikobet puniki ngancan abot antuk nanganin yaning nenten wenten solusi sane becik. Indika punika kacihnayang olih makudang-kudang faktor, minakadi faktor ekonomi, faktor genah, kawentenan rerama sane nenten sayang (kuang kasih sayang), miwah sane tiosan. Ring makudang kabupaten ring Bali kasus puniki taler nincap santukan pandemi COVID-19 sane lintang. Kasus-kasus putus sekolah sane ngeranayang nincapnyane pengangguran, santukan mangda polih pakaryan sane becik, anake patut maderbe pendidikan sane pinih alit inggih punika SMA. Indike punika ngawinang para yowanane sayan nganistayang anak miwah sayan akeh nglaksanayang paindikan sane corah (jele). Napika calon pemimpin Bali prasida ngicen pemargi sane becik mangda kasus puniki prasida puput? Dumun, pamerintah sampun ngicenin wantuan pendidikan ring krama sane nenten mampu mangda prasida ngamolihang pendidikan. Titiang ngaptiang mangdane calon pemimpin Bali sane jagi rauh prasida mabuka ring pikobet sane mabuat sakadi puniki.</br></br>Ida dane sareng sami, wantah asapunika sane prasida atur titiang indik pakeweh utawi pikobet nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Lima tiban punika nenten ja wantah galah sane akidik. Sang sane pacang dados pamimpin Bali. Pangaptin titiang pisan mangda panegara Indonesia utamannyane Bali prasida sayan nglimbak miwah sayan maju. Akeh pikobet-pikobet pendidikan ring Bali, semoga calon pamimpin prasida nuntasi makesamian pikobet-pikobet punika. Pesan tiange, sampunang iwang milih pamimpin. Milihin pamimpin sane jati-jati makarya, sane madue integritas, tur sane madue kualifikasi taler sane prasida ngelanjuti program kerja pamimpin sane sadurungnyane. Milihin pamimpin manut ring manah soang-soang sampunang nganutin pamargi saking dura negara. Malih apisan tiang nunas mangda sampunang tiang ngajumang janji tan antuk bukti. Dumogi Pemilu 2024 puniki prasida dados pangawit saking panglimbak ring Indonesia miwah Bali. Yening wenten atur titiang sane nenten patut, tan lali titiang nunas geng rena pengampura. Kasineb puputang titiang antuk Parama Santi.</br></br>“Om Santi Santi Santi Om”k Parama Santi. “Om Santi Santi Santi Om”  +
  • "Om swastiastu" MERDEKA!!! sane wangiang t"Om swastiastu" MERDEKA!!! sane wangiang titiang para angga penureksa, sapunika taler, para sameton yowana sareng sami sane tresna asihin titiang. </br> Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan ida, titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mapupul i riki sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi, titiang Putu Wesi Sastriani, saking SMK N 2 Seririt, ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Lapangan Kerja ring Bali. </br></br> Para sameton yowana sareng sami, Lapangan Kerja dados pikobet mangkin ring Bali. Napi malih ri sampune wenten serangan virus covid-19, sane ngawinang lapangan kerja menipisang, tur ngawetuang akeh buruh ring D.O duaning pikobet punika lianan punika kawali taler akeh lapangan kerja sane merluang surat ijazah paling cenik SMK, ritatkala wargi Bali akeh sane milih putus sekolah ring SMP santukan minab kawetesan biaya utawi sane lianan. Lianan punika sane ngawetuang akeh rakyat nganggur taler santukan upah UMR sane kantun kateges rendah, ritatkala kebutuhan pokok masyarakat sayan nincap. Majeng ring calon pamimpin sane kapilih warsa 2024 sane jagi rauh, iraga ngaptiang majeng ring para calon pamimpin mangda sayan urati ring lapangan kerja majeng masyarakat sane nenten madue ijazah SMK utawi keterampilan lan kemampuan tertentu. Bapak/ibu calon pamimpin mogi prasida nanganin pikobet puniki. </br></br> Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, yening wenten kirangnyane nunas ampura, santukan punika wantah parisolah tiange ring dane. Wantah asapunika sane prasida aturang titiang, titiang ngutang dewek santukan yening ngelanturang dane nenten eling, ring atur panyuksma, tur puputang titiang antuk parama santhi, "om santhi, santhi, santhi om"ama santhi, "om santhi, santhi, santhi om"  +
  • "Patiuh, para panglingsir lan para pandhit"Patiuh, para panglingsir lan para pandhita, para pemangku lan para warga Bali sane kaulianing ajaka! Saantukan rahina puniki, titiang wantah madue masalah sané pangidupan ring Bali, dados mireng ring pangidupan kita sane prasida nenten kasarengin olih para pemimpin sane pacang mawiguna ring masa depan kita.</br></br>Kenehne, titiang madue ajengan malali, pangaruh global sane sedaya ngabakti ring Bali, lan masalah sane kedadosang pariwisata miwah lingkungan. Pemimpin sane pacang ngaturang solusi sane lintang-lintang dados musti madue tanggung jawab ring pararemaja, pendidikan sane panglalah, lan pariwisata sane pacang mewujudkan pembangunan lan pariwisata sane panglalah.</br></br>Mangda Bali prasida tetep magenah ring pangidupan sane lenggahan miwah pangidupan generasi manut, titiang percaya yaning para calon pemimpin Bali pacang patut kasarengin ring nyarengin perencanaan sane tiosan miwah inovatif dados tetep magenah ring pangidupan sane bali kaicen."magenah ring pangidupan sane bali kaicen."  +
  • "Prama ngamolihang, para panegara lan para"Prama ngamolihang, para panegara lan para wargi Bali. I punika malih bungahang masalah sane mamurda ring bali, inggih punika pamimpin. Nanging pamimpin puniki ngelubak ring problema sane sampun ngeranjing, antuk kasustha ring perekonomian, pertanian, lan permasalahan pariwisata.</br></br>Pemimpin sane taler ngambilin ring tegaknya tradisi lan krama Bali puniki, nanging dados bakti ring pemerintahan sane mamurda, taler dados mabinaya dresta lan ngemargiang kemajuan sane pragat. Majeng ring punapi sane wenten ring bali, nanging indik problema sane maseh iraga lumrah ring sajeroning.</br></br>Pemimpin sane taler ngambilin ring tegaknya tradisi lan krama Bali puniki, nanging dados bakti ring pemerintahan sane mamurda, taler dados mabinaya dresta lan ngemargiang kemajuan sane pragat. Majeng ring punapi sane wenten ring bali, nanging indik problema sane maseh iraga lumrah ring sajeroning.a sane maseh iraga lumrah ring sajeroning.  +
  • "Reina Caesilia" inggih punika wastan pena"Reina Caesilia" inggih punika wastan pena saking Umbu Landu Paranggi antuk "Caesilia Nina Yanuariani". Pangawi pendiam puniki embas ring Surakarta, 29 Januari 1965. Dané tumbuh ring Singaraja miwah masekolah ring SMAN 1 Singaraja, Bali. Ida raris kuliah ring Fakultas Sastra, Universitas Udayana. Sané dumun dados wartawan ring Bali Post miwah Nusa. Dané nyurat puisi ngawit kantun anom tur akéh kawedar ring Bali Post, siosan punika taler kaunggahang ring makudang-kudang cakepan, sakadi Pedas Lada Pasir Kuarsa (2009), Dendang Denpasar Nyiur Sanur (2012), Negeri Poci 6: Negeri Laut (2015), Klungkung: Tanah Tua, Tanah Cinta (2016), Saron (2018). Puisinnyané sané mamurda Perempuan yang Menjadi Pelaut ngranjing ring nominasi lomba cipta puisi nasional sané kalaksanayang olih Leon Agusta Institute ring warsa 2014. Ri sampuné nénten éling ring kawéntenannyané ri tatkala runtuh saking sepeda motornyané, Reina séda ring tanggal 2 April 2019 sangkaning pendarahan otak sané abot.2019 sangkaning pendarahan otak sané abot.  +
  • "UTSAHA NATASIN PIKOBET LUU RING KABUPATEN"UTSAHA NATASIN PIKOBET LUU RING KABUPATEN KLUNGKUNG"</br></br> Titiang pinaka Krama Klungkung, sampun sai mirengang akehnyane pikobet indik kawentenan luu punika ring sejebag wawidangan Kabupaten Klungkung. Indike punika sinah pacang ngawinang Krama Klungkung kaganggu lan mangda wenten kabligbagang, miwah ngarereh sapunapi indik pemargi sane patut indik pikobet luu punika. Ring Paparuman Paripurna sane untengyane indik LKPJ Bupati Klungkung 2023 miwah sane kaserengin olih PJ Bupati klungkung I Nyoman Jendrika. Maosang indik “program sane sampun prasida kemargiang, taler wenten akeh kekirangan ring sajeroning penyelenggaraan pemerintah lan pembangunan daerah, umpami indik pengelolaan luu sane durung tatas” punika sane kabaosang Jendrika. Napi sane ketelatarang iwawu kantun akeh wenten pikobet sajeroning indik akeh luu sane kapolihang, santukan Pemerintah Daerah Klungkung dereng prasida nepasin pikobete punika. Nanging indik pikobet sane mabuat pisan ngenein overload nyane TPA Sente. Taler kirangyane dukungan krama indik pangelolaan luu utawi sampah ring sumbernyane.</br></br> Kabupaten klungkung silih sinunggil Kabupaten sane wenten ring wawidangan Provinsi Bali, sane kari mengupayakan Pembangunan sane becik ring warsa 2024, nanging kekirangan sane wenten mangkin inggih punika ngenenin indik kawentenan luu. Luu utawi sampah inggih punika sisan – sisan produk sane nenten prasida keanggen malih. Naging kari wenten sane prasida kadaur ulang dados barang sane mawiguna. Tiosan punika kesadaran Krama klungkung indik mabuatnyane ngelola luu utwi sampah puniki arang pisan. Pikobete punika sayan nincap saking kawentenan Covid - 19 inggih punika indik nenten rengee utawi nenten wenten kesadaran saking Krama sane wenten ring soang-soang Paumahan, Jero, inggian Puri sane wenten ring soang – soang Desa indik milihin luu punika. Malih yening cingakin indik kawentenan pikobet luu ring TOSS Center Klungkung ngakehang nyantos wenten penutupan TPA Sente.</br></br> Manut Titiang pikobet punika pacang madue baya pisan, luu punika sepatutnyane tanggung jawab Iraga sareng sami. Tur sampun sepatutnyane iraga runggu lan sadar indik pikobet sampah sane pacang madue dampak kaon majeng manusa lan palemahan yening nenten kakelola becik. Kabupaten klungkung sampun ngamargiang peraturan Daerah No. 07 Warsa 2024 indik pengelolaan sampah, nanging kesadaran Krama kantun kirang pisan.</br></br> Wenten makudang – kudang solusi sane pacang prasida kalaksanayang indik luu utawi sampah sane wenten ring wawidangan Kabupaten Klungkung inggih punika:</br>1. Manut Titiang Kesadaran wantah kunci sane mautama ring sajeroning kawentenan pikobet luu puniki minakadi mangda wenten sosialisasi majeng krama sane wenten ring soang – soang Desa indik baya luu punika, mangda madue papineh miwah prasida ngawentenang Parikrama gotong royong nyabran awuku, tur mangda wenten genah – genah sampah nganutin soroh – soroh sampah mangda prasida kapilah, tur wenten nyane TPS (Tempat pembuangan sampah) ring soang-soang Desa.</br>2. Infrastruktur Pengolahan Luu utawi Sampah mangda katincapang antuk akehnyane wenten genah-genah TPS sane kakelola becik olih Petugas, miwah genah daur ulang.</br>3. Nincapang Organisasi Non Pemerintahan (LSM) Sane nanganin indik luu utawi sampah.</br>4. Penggunaan Produk Ramah Lingkungan taler tincapang tur ngawentenang sosialisasi indik ngirangin penganggean plastik sekali pakai, miwah mangda nganggen produk sane prasida kadaur ulang, mangda prasida ngirangin akeh luu sane kahasilang olih masyarakat.</br>5. Nyiptayang Inovasi Teknologi ring sajeroning pemilahan luu utawi sampah, dados energi minakadi biogas utawi listrik sampah lan pemerintah prasida mengidentifikasi sapunapi keberhasilan, miwah kelemahan, mangda prasida ngarancang upaya sane anyar tur efektif.</br></br> Inggih dadosnyane, Titiang miwah Iraga Sareng Sami madue pengapti antuk pembangunan Kabupaten Klungkung ring Warsa 2024 puniki prasida nincap, ngiring Iraga Sareng Sami mangda Kabupaten Klungkung nyansan peduli indik wewangunan Daerah lan Bangsa mangda setata maju.unan Daerah lan Bangsa mangda setata maju.  +
  • "Ume dadi vila .lan . toris - torise ke p"Ume dadi vila .lan .</br> toris - torise ke pure Ten</br> ngangge baju Lan </br>Kamen dogen" </br></br>Om Swastyastu”</br></br> Angayubagia uningayang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, saantukan wantah sangkaning asung kertha wara nugraha Ida, mawinan iraga prasida kacunduk sadu arep sakadi mangkin ring galahe sane becik puniki. Ampure ping banget lungsurin titiang ring Ida dane sinamian riantuk tambet titiange kalintang, nanging purun nglangkungin linggih Ida dane pacang maatur-atur samatra nganinin Indik ” Bali Wisata Budaya</br></br> Sane mangkin. Majeng ring bapak Lan ibu caleg .Napike sane pereside kamargiang antuk ngicalang pikobet puniki ?.</br>Kenken yeneing ume - ume di Bali telas </br>Ke anggen vila ,hotel,lan restoran.</br>Lan kenken yeneing toris - toris mancenegare.</br>Kepure Ten ngage Kamen Lan Ten ngangge baju .</br></br> Kadi asapunika titiang prasida maatur-atur ring galahe sane becik puniki. Matur suksme banget antuk uratian Ida-dane sinamian. Menawi ta wenten iwang atur titiang, lugrayang titiang ngelungsur geng rena pengampura. Pinaka pamuput atur, pinih untat sineb titiang antuk Parama Shanti,</br></br>“Om Shanti Shanti Shanti Om”rama Shanti, “Om Shanti Shanti Shanti Om”  +
  • "om Swastiastu" Kaping ajeng, lugrayang t"om Swastiastu"</br></br>Kaping ajeng, lugrayang titiang ngaturang pengantar sane nyumponin indik urgensi miwah keindahan sajeroning ngalestariang budaya nusantara. Pidarta puniki matetujon mangda iraga sareng sami mikayunin indik mabuatnyane ngalestariang miwah miara warisan budaya sane sugih ring wewidangan iraga. Budaya nusantara nenten wantah warisan leluhur kemanten, nanging taler pupulan nilai-nilai, tradisi, miwah kearifan lokal sane ngawangun identitas bangsa.</br></br></br>Ngiring sareng-sareng nglimbak, iraga nenten dados ngubadin parilaksana para yowanane sane sering kawedar ring berita-berita, sekadi masalah seks, balapan liar, miwah penyalahgunaan narkoba. Parindikan puniki sering pisan ngawinang para yowanane keni pikobet, pikobet para yowanane puniki prasida medal pinaka respons majeng ring rasa nenten pasti, kebingungan identitas, miwah kirangnyane dukungan. Napi malih, para yowanane puniki nenten ja wantah pinaka pangajap-ajap ring masa depan, nanging taler pinaka agen perubahan ring nusantara puniki. Pamimpin sane jagi kapilih kaaptiang prasida ngicen piteket khusus majeng ring yowanane sane sampun keni dampak negatif. Ipun patut kaoriasi mangda nyarengin ngalestariang budaya nusantara miwah piteket anggen nanganin pikobet sane kaarepin. Sakewanten, sampunang titiang mademang utawi nepasin para yowanane puniki, sakewanten ngiring iraga ngarepin pikobet puniki antuk manah tegteg tur mautsaha nyipta solusi sane prasida ngicen kekuatan.</br></br></br>Pinaka pamuput, ngiring iraga mawali ring kawentenan keanekaragaman miwah kasugihan budaya Nusantara pinaka unteng sane ngukuhang. Sajeroning nyusun malih benang-benang tradisi sane minab kalewatang, iraga sareng sami nyusun masa depan sane madaging nilai-nilai luhur miwah kearifan lokal. Ngalestariang budaya Nusantara inggih punika investasi ring identitas iraga, utsaha ngeranayang kasugihan ring generasi penerus. Suksma".</br></br>"om shanti shanti shanti om"us. Suksma". "om shanti shanti shanti om"  +
  • (wajib diisi) Tukade ane jani joh pisan (wajib diisi) </br></br>Tukade ane jani joh pisan melenan teken tukade ipidan, jani sube langah anake sane manjus miwah meplalianan di tukade. Ento krana tukade jani sube cemer ulian ulah jelemane ane tusing bertanggung jawab ngutang sekancan leluu ka tukade, sinah jele dadin yeh tukade ento. Yening sube jele keto pastika tusing ade buin kawigunane, sinah liu ane rugi yening yeh tukade ento jele, upamine tusing buin ade tongos kayeh. Nyen kal kayeh yening yeh tukade jele keto? Eda ja manusa, beburon mase makejang lek nolih tukade ane keto. Apa buin yening masan endange teka, sinah yehe lakaran keweh pesan. Ento mawinan uling jani rage dadi jadma manusa patut ngelah papineh tur eling tekening lingkungan, uling paindikan sane cenik care inggian suud ngutang leluu ke tukade, napi malih luwungan yening kakedasin, krana kawigunan tukade liu pisan, yening sube kedas kan luung dadine .</br></br>Conto ane viral jani di dunia maya, ada generasi muda sane ngae konten positif buka ngedasin tukad, ane madan pandawara group. Ento mare generasi muda sane patut anggen sesuluh, yening mekejang nyak ajak keto kan luung pisan dadin tukad di sajebag Bali. Punika taler yening para yowana pemuda-pemudi, desa adat, lan pamerintah desa ngelah program indik kabersihan sakancan genah toya pinaka jalaran anggen ngmargiang baktin danu kerti.laran anggen ngmargiang baktin danu kerti.  +
  • 1. Sane Wangiang Titiang, Bapak Kepala Sek1. Sane Wangiang Titiang, Bapak Kepala Sekolah Miwah Guru-guru</br>Ida dane para sisia sareng sami sane dahat asihin</br></br>Om Swastyastu,</br></br>Pinih kapertama ngiring iraga sareng sami nunas icamajeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, iraga prasida mapupul jagi ngebaosan nanginin indik "Rahina Saraswati".</br></br>Ida-dane Sameton Sinamian sane Wangiang Titiang,</br></br>Manut sastra aji agama, Umat Hindunne nyanggra Saraswatingenem sasih apisan inggih punika nemonin Saniscara Umanis Wuku Watugunung. Punika kaanggen pinaka rahina pamijilan pangweruh utawi Hari Lahirnya Ilmu Pengetahuan.</br></br>Umat Hindunne patut ngaturang pangubakti ring Ida Sang Hyang Widhi pinaka upeti utawi pencipta ilmu pengetahuan. Yadian sang maraga guru, murid, miwah sane lianan makasami patut sareng nyanggra piodalan Saraswati riantukan makasami kapaica olih Ida Sang Hyang Aji Saraswati.</br></br>Ida dane sinamian sane kasumayang titiang,</br></br>Tatujon nyanggra rahina piodalan puniki ngaturang parama suksma ring Hyang Widhi santukan Ida sueca mapaica pangweruh ring Hindunne saha nglantur pasuecan-Ida gumanti wenten anggen ngruruh pangupajiwa. Riantuk utama pisan kawigunan kaweruhane majeng ring kahuripan kalambangin antuk Dewi Saraswati.</br></br>Inggih ida dané sané kusumayang titiang majeng ring ida dané sami ngenénin indik Rahina Saraswati puniki. Manawi ring sajeroning napi sané baosang titiang i wawu wénten iwang antuk titiang matur, titiang nunas pangampura.</br></br>Om Çanti, Çanti, Canti, Omas pangampura. Om Çanti, Çanti, Canti, Om  +
  • 1919-2007: Pangeran saking Karangasam sané1919-2007: Pangeran saking Karangasam sané mlajah ring Belanda selami Perang Dunia II sadurung mawali ka Indonésia dados dokter. Sasampun mawali ka Indonésia, dané kakirim ka makudang-kudang genah ring Indonésia Kangin, sané sering pisan doh pisan anggén nulungin krama irika. Dané miwah rabinnyané keni malaria ri tatkala irika, sakéwanten dané taler dados dokter malaria. Dr. sane Djelantik makarya ring Organisasi Kesehatan Dunia, sané ngirimang dané ka Irak, Somalia, miwah Afghanistan, sané mabukti maguna pisan. Sasampun punika, dané dados kepala perguruan tinggi utama Bali ring Sanglah miwah ngwantu ngwangun Fakultas Kedokteran ring Universitas Udayana ring Denpasar.</br></br>Dr. Djelantik inggih punika tokoh Renaisans sané taler aktif ring widang kebudayaan Bali, inggih punika mlajahin miwah ngalimbakang. Dané dados ketua Walter Spies Society antuk Festival Walter Spies sané ngutamayang musik miwah tari. Sareng Fredrik de Boer, Hildred Geertz, miwah Heidi Hinzler dané ngwangun Perhimpunan Studi Bali utawi Lembaga Pengajian Kebudayaan Bali ring warsa 1985. Lembaga puniki ngelaksanayang konferensi tahunan ring Bali taler ring dura negara miwah manut Adrian Vickers Dr Djelantik inggih punika pamimpin alami organisasi punika. Majalaran antuk organisasi punika ida nyobyahang budaya Bali miwah paplajahannyané. Dr. Djelantik nyurat makalah indik budaya Bali miwah buku indik lukisan Bali sané madaging indik sejarah seni Bali miwah estetika Bali. Raris ngajahin Estetika ring Akademi Seni Rupa Bali utawi Akademi Seni Bali. Dané taler nyurat otobiografi sané mamurda Tanda Lahir, Memoar Seorang Pangeran Bali.Tanda Lahir, Memoar Seorang Pangeran Bali.  +
  • 2. Bhakti ring Guru Pengajian Om Swastias2. Bhakti ring Guru Pengajian</br></br>Om Swastiastu,</br>Ibu Guru sane wangiang titiang,</br>Miwah Para Sisya sane tresna asihin titiang,</br>Angayubagia uningayang titiang majeng ring Sang Hyang Parama Wisesa, Duaning majanten sakeng asung kerta wara nugraha da mawinang titiang pacang matur samatra ngainin indik Bhakti ring Guru Pengajian.</br>Ngeranjingring era globalisasi punika patut karasayang mungguing pengaruh wisatawan sanekaon makeh ngeranjing mawinan tata karma kahuripan para jana sayan rered.Kahuripan sane setata nguberin kasukan, kasukertan, miwah kakuasaan sering ngelaliang dresta sane ngutamayang pasuka dukan miwah pasuitran sane rumaketsaha.</br>Moralitas para janane sampun sayan-sayan rered. Punika sane mawinang panggangguran sayan angkehang, piutang panegarane sayan ngagenggan, supremasi hukume nenten pastika, mawinan sayan rered kepercayaan rakyate ring pamerintah. Karasayan parape jabate akeh keni krisis moral, setata ngeruruh kekuasaan, saha nenten yukti-yukti kayun melanin rakyat.</br>Kamanah antuk titiang, menawi wenten tios pamargi sane patut titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang antuk nelebang saging ajahan agama druwene sane kaanutang ring dresta adat Baline.</br>Ring Bali kabaos Tri Hita Karana, punika parhayangan, pawongan, miwah palemahan. Ring tata pawongan, iraga patut ngulatiang kahuripan sutresna asih sesamaning manusa. Punika agama hindune maduwe ajahan sane mawasta Catur Guru. Guru rupaka inggih punika sang meraga rerama. Guru pengajian wantah gurune sane mapaica paplajahan ring sekolahan, guru wisesa inggih punika sang maraga pamerintah, raris guru swadyaya wantah Ida Sang Hyang Widhi Wasa.</br>Makasami gurune patut baktinin. Sang maraga sisia patut bhakti ring guru pengajian duaning sengkaning lascarya sane mapaica pangweruhan. Ngamolihang Pangweruhan waluya iraga kapaica pancing. Duaning agung pisan yasan nyane, patut para gurune kabaktinin sareng murid sami.</br>Ida-dane miwah pare pamilet sane bhaktining titiang</br>Sapunapi tata carane nyihnayang bhakti ring guru pengajian? Para gurune sampun ketah dados pahlawan tanpa tanda jasa Guru pengajian pacang rumasa bagia yening para muride kayun jemet melajah, nenten bolos, miwah tertib</br>Puniki menawi tan wenten iwang atur titiang, titiang ngulungsur gung rena pangampura, ngiring sineb antuk ucaran Parama Shantih.</br>Om Santih Santih Santih Om</br>Terjemahan ke dalam Bahasa Indonesia:</br>Bakti kepada Guru Pengajar</br>Semoga dalam keadaan selamat atas karunia dari Sang Hyang Widhi,</br>Ibu guru yang saya sayangi,</br>Dan murid-murid yang kucintai,</br>Dengan kebijaksanaan Sang Hyang Parama Wisesa, yang dengan restu dan anugrahnya saya bisa hadir ke hadapan semua untuk menjelaskan Bhakti ring Guru Pangajian.</br>Di era globalisasi ini, pengaruh wisatawan dan gaya hidup orang-orang semakin meningkat. Kehidupan yang selalu membawa kebahagiaan, kemakmuran, dan kekuasaan lebih memprioritaskan kesenangan.</br>Moralitas masyarakat pun semakin menurun. Hal ini menyebabkan meningkatnya korupsi, meningkatnya utang negara, supremasi hukum yang tidak pasti, dan penurunan kepercayaan masyarakat terhadap pemerintah. Para pemimpin sering mengalami krisis moral, selalu mencari kekuasaan, dan tidak benar-benar mau membela rakyat.</br>Jadi, saya pikir kita semua harus segera kembali kepada ajaran yang benar.</br>Di Bali ada ajaran bernama Tri Hita Karana, yaitu perlindungan untuk masyarakat dan lingkungan. Di dalam lingkungan masyarakat, kita harus mencari kehidupan yang penuh kasih sayang kepada sesama manusia. Agama Hindu memiliki ajaran yang disebut Catur Guru. Guru adalah pengganti orang tua di sekolah, dan murid harus tunduk kepada gurunya.</br>Semua guru harus dihormati. Setiap murid yang menerima ilmu pengetahuan dari gurunya harus bersyukur terhadap segala hal yang sudah diajarkan. Mendapat pengetahuan tersebut merupakan sesuatu hal yang besar. Itulah sebabnya setiap murid harus menghormati guru-gurunya.</br>Bagaimana cara menunjukkan rasa hormat kepada guru? Guru sudah biasa menjadi pahlawan tanpa tanda jasa. Sehingga, guru akan senang jika murid-muridnya rajin belajar, tertib, dan juga teratur.</br>Jika ada kesalahan dalam penyampaian kalimat, mohon dimaafkan, dengan senang hati, saya ucapkan Parama Shantih.</br>Semoga dalam keadaan baik atas karunia Sang Hyang Widhi.eadaan baik atas karunia Sang Hyang Widhi.  +
  • AG Pramono embas ring Negara, Bali, 23 MarAG Pramono embas ring Negara, Bali, 23 Maret 1973. Dané ngawitin makarya ring teater miwah seni sastra saking warsa 1990. Sampun ngadegang Sanggar Susur Jembrana ring warsa 1991. Sasuratan marupa cerpén, puisi miwah artikel budaya kawedar ring makudang-kudang média. Makudang-kudang kakawian dané, kaunggahang ring buku antologi Puisi 19 (warsa 1995), Kidung Kawijayan (1996), Detak (1997), Antologi Puisi Indonesia (KSI) Jakarta warsa 1997, Serambi Hening (1998) miwah Cerita Pendek Berhenti di Rumahmu (2014).. Ngawit warsa 1993 aktif ring Bali Eksperimental Teater miwah warsa 1998 nyarengin ring Komunitas Kertas Budaya. Mangkin makarya dados wartawan ring silih tunggil koran lokal ring Bali miwah mangkin meneng ring umah alit Serambi Hening, Loloan Timur, Jembrana.it Serambi Hening, Loloan Timur, Jembrana.  +
  • AKEH MEMBUKA LAPANGAN KERJA Pikobet sane AKEH MEMBUKA LAPANGAN KERJA</br> Pikobet sane banget karasayang olih kramane mangkin inggih punika pikobet ngerereh pakaryan. Kramane dini ditu merebuti gae. Wenten masi krama kantos ngerereh pakaryan utawi ngalih gae kantos ka dura negara dados TKI. Sebet yen keneh-kenehang, ngalih gae joh, gaji pas-pasan. Akeh kramane ngrasayang paundukan sekadi puniki.</br> Punika karasayang santukan lapangan pekerjaan sane mangkin terbatas. Yadiastun wenten lowongan pekerjaan, punika kadagingin olih krama-krama sane sampun luwung tulis gidatne, kagisi olih pengede. Yening sekadi puniki, dija ke tongos keadilane?</br> Santukan punika, pemimpin Bali 2024 patut pisan mangda adil tur ngwantu krama mangda polih pakaryan malarapan antuk kawentenang program-program pelatihan keterampilan tur seakeh-akehnyane muka lapangan pekerjaan. Pemimpin Bali 2024 nenten dados baatan asibak ri tatkala nglaksanayang programe puniki mangda sami kramane prasida ngrasayang tur polih pakarya sane becik kaangge jalaran ngerereh pangupa jiwa.cik kaangge jalaran ngerereh pangupa jiwa.  +
  • AKEH NYANE BEGAL RING BALI "om swastyastuAKEH NYANE BEGAL RING BALI</br></br>"om swastyastu"</br></br>Majeng ring semeton titiang sareng sami, dumogi kenak utawi rahayu sinamian,riki titiang nunas uratian bapak/Ibu indik masalah begal sane mangkin akeh ring Bali.</br></br>Begal ring bali sampun menyebar utawi akeh pembegalan niki rawan sareng alit-alitne mangkin sane seneng melancaran wengi-wengi,inggih asapunika titiang himbau mangda ngelarang okan bapak/ibu melancaran wengi-wengi utawi ngingetang mangda ten melancaran lewat jalan sane sepi.</br></br>Solusi:</br></br>Solusi antuk masalah begal puniki inggih punika:</br></br>1.Ngareh jalan sane rame utawa akeh penerangan.</br></br>2.Ngareh rute jalan sane sampun pasti iraga hafal.</br></br>3. Tekan klakson yening wenten pengendara asing sane terus ngikutin iraga</br>4.Makta senjata/alat anggen nyaga diri iraga.</br></br>Inggih asapunika manten sane mresidang aturang titiang, yening wenten kesalahan kata titiang nunas pengampura,titiang sineb antuk Parama Santhi</br></br>"Om Santih Santih Santih Om"arama Santhi "Om Santih Santih Santih Om"  +
  • AKEH PIKOBET SANTUKAN LUU Matur suksmAKEH PIKOBET SANTUKAN LUU</br></br> Matur suksma aturang titiang majeng ring pengater acara antuk galah sane kapaica ring titiang, sadurung titiang nglantur pinirihin titiang ngaturang pangastungkara Om Swastyastu. </br> Sane baktinin titiang bapak / ibu panureksan, sane wangiang titiang panitia wimbakara orasi bahasa Bali miwah bapak ibu guru pendamping, taler Ida dane sareng sami pamilet pacentokan wimbakara orasi bahasa Bali sane banget tresnasihin titiang.</br> Angayubagia atur uningayang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nugraha Ida, titiang ping kalih Ida dane sareng sami setata ngemanggehang kerahajengan sekadi mangkin. Ring galahe sane becik puniki lugrayang titiang Kadek Dwi Kumara Santi ngaturang orasi sane mamurda " AKEH PIKOBET SANTUKAN LUU".</br> Ida dane sareng sami sane wangiang titiang minabang irage sampun uning lan pawikan antuk luu sane sayan nincap kewentenan ipun sekadi mangkin. Luu sane mabrarakan lan durung maolah ngranayang akeh pikobet ring jagate. Akeh jatma ring Bali sane kari ngutang luu nenten ring genahne menawita ring tukad miwah jlinjinge. Yening sabeh bales sampun rauh ka desa desa baduur ring bukit lan gunung, blabar ageng nenten prasida jagi kakelidin. Akeh luune makacakan anyud kabakta toyane sane ageng rauh ka pasisi, ngantos ulame padem mawinang neda luu. Yening indike punika nenten wenten sane nguratiang, sinah jagat Baline nenten pacang asri miwah resik, pikobet agengan pacang rauh nibenin jagat miwah sadagingipun sakadi tanah empid, blabar, polusi, miwah toyane putek wastu sida ngawetuang pinungkan. Punika mawinan titiang ngaptiang majeng ring pamimpin Bali mangda prasida ngwantu nanganin pikobet punika antuk ngalaksanayang program kebersihan miwah ngamargiang awig awig indik kebersihan palemahan sekadi pengolahan luu, pemisahan luu, miwah daur ulang luu sane kaaptiang sudi kalaksanayang olih krama Bali. Antuk kerjasama pantaraning para pamimpin miwah krama sajeroning nanganin indik luu punika prasida mastikayang pikobet sané kamedalang olih luu punika prasida kaungkulin sareng-sareng</br> Inggih Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang ngiring makasami maulat sarira, mataki Taki ngawit mangkin, nylisik bulu, introspeksi diri yening iraga pinaka jatma Bali patut eling teken wewidangan jagat Bali antuk ngutang luu ring genahne utawi ngolah luu mangda jagat Baline sayaga asri, resik, miwah trepti.</br> Wantah kadi asampunika orasi sane prasida kabaktayang titiang dumogi napi sane aturang titiang wenten pikeneh ipun. Yening wenten iwang, titiang ngaturang geng rena sinampura nenten lali titiang Puput antuk Paramasanthi</br>Om Santhi, Santhi, Santhi Om Paramasanthi Om Santhi, Santhi, Santhi Om  +
  • AKEHNYANE PELECEHAN OBJEK WISATA SUCI RINGAKEHNYANE PELECEHAN OBJEK WISATA SUCI RING BALI</br></br> </br></br>Para juri sane wangiang titiang lan tim BASAbali Wiki sane wangiang titiang lan semeton-semeton sane tresnain titiang lan banggayang titiang.</br></br>Icenin titiang ngaturang panganjali umat Om Swastiastu, kaping ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang puja lan puji syukur majeng Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning sih pasuecan ida iraga prasida mapupul iriki ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe sane becik puniki lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda  AKEHNYANE PELECEHAN OBJEK WISATA SUCI RING BALI.</br></br>Sakadi sane sampun kauningin Bali pinaka genah wisata sane sampun kaloktah ring sajebag dura negara, tur kegiatan pariwisata taler madue dampak becik ring perekonomian masyarakat Bali. Kenten taler mangkin sampun akeh genah suci sane taler kaanggén pinaka objek wisata budaya krana nilai sejarah, keunikan, miwah keindahan alamnyané. Indiké punika madué dampak positif santukan prasida nyobiahang tradisi, budaya, miwah adat istiadat Bali majeng ring para wisatawan asing, sakéwanten saking dampak positif punika medal taler dampak negatif, sakadi sané kauningin ring Bali wénten akéh genah-genah sané kasuciang utawi kahormatin olih mayoritas masyarakat Bali.</br></br>Ring era gempuran pariwisata puniki wénten akéh pelecehan majeng ring makudang-kudang spot objek wisata ring Bali olih para wisatawan asing utaminnyané ring objek-objek sané kasucénin olih umat Hindu sakadi pelinggih, taru, miwah sané lianan. yéning parindikané puniki terus mamargi maka Bali pacang kélangan ajegnyané.</br></br>Tiang ngaptiang mangdané pamimpin sané jagi kapilih dados pamimpin Bali ring warsa 2024 ngancan urati malih indik pamargi pariwisata ring Bali, boya ja nganikang para oknum kemanten nanging taler ngawit maprogresi malih indik pelaksanaan pariwisata antuk ngukuhang awig-awig sane berlaku ring ruang lingkup pariwisata, taler antuk nincapang pawarah-warah sane jelas indik objek wisata sane jagi ka kunjungi oleh para wisatawan.</br></br>Antuk nincapang kaamanan miwah awig-awig sajeroning ngamargiang pariwisata ring Bali, titiang percaya Bali ring galah sané jagi rauh pacang tetep dados objek wisata utama miwah sayan akéh nyobiahang budaya miwah tradisi ring Bali sakéwanten taler setata ngajegang taksu miwah ajeg Bali. Kadi asapunika pidarta bawak sane prasida aturang titiang ring galahe sane becik puniki, titiang muputang antuk parame shanti.</br></br>Om shanti shanti shanti om</br></br> </br></br>  shanti. Om shanti shanti shanti om      +
  • APA MASALAH YANG PALING MENDESAK UNTUK DITAPA MASALAH YANG PALING MENDESAK UNTUK DITANGANI OLEH PARA CALON PEMIMPIN BALI"</br></br>Om Swastiastu</br> Sane wangiang titiang: angga patureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbalı Wiki, iki taler para atiti sareng sami sane tresnanhin titiang Rasa angayu bagia aturang tuang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami.</br> Bali inggih punika provinsi sane sugih pisan, mawit saking budaya tradisi, makanan genah wisata. Nike sane mawinan para turis-turis saking dura negara rauh meriki ke Balı Turis- turis sane rauh punika, ipun nenten, uning antuk kawentenan awig-awig ring Bali, Contoh sane pinih kongkret bule sane sane nenten nganggen busana munggah ring genah suci sane megenah ring sinalih tunggil pura ring Bali, wus kenten kasus bule sane semena mena ngeranjing ke area suci ring Bali.</br>Pinunas titrange, majeng ring calon pemimpin ring Bali sane kapilah ring Pemilu 2024 niki. mangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng ring bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margı agung mangda nenten semena mena ring bali puniki. Lan memperketat aturan ring agama agama sane lianan sane megenah ring bali apang nenten medal rikala upacara penyepian.</br>Ainggih wantah asapunika pratida aturang titiang, yening wrateng iswang titang matur majeng ring Ida Dane sarsing sami titiang nunas geng rena inampura Sineb titiang antuk Paramashanti</br>Om Shanti Shanti Shanti Omuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om  +
  • AWIG SANE NENTEN WICAKSANA ANTUK PANJAK KAAWIG SANE NENTEN WICAKSANA</br>ANTUK PANJAK KASTA SUDRA</br>"Om Swastyastu"</br> Merdeka sane wangiang titiang, para angga panureksa, sapunika taler para semeton yowana sareng sami sane tresnasihin titiang. </br></br> Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayu bagia, ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning asung kertha wara nugrahan ida prasida titiang masadu ajeng sareng ida dane sinamian. Ring galahe sane becik sekadi mangkin, titiang pacang ngaturang pidarta sane mamurda "Awig sane nenten wicaksana antuk panjak kasta sudra"</br></br> Yening iraga mawicara parindikan awig wit puniki naler dasar punika iraga kantun mawicara indik kepatutan. Sangkaning awig punika kapatutang mangda dados piranti sane mrasidayang midabdabin jatma utawi sane siosan nganutin antuk uger-ugernyane. Sakemaon kekantenang paneraga iraga sane kadasarin panegara hukum dereng polih tur kebaos dados panegara sane mrasidayang ngawentenang awig sane wicaksana pinih arepnyane ring panjak kasta sudra utawi sor. Wit punika taler akeh sane ngewilangin awig panegara iraga puniki, kantun dados awig-awig sane lancip ke sor tur tumpul ke luwur. Nika mawinan sesai-sai ngawentenang akeh plekare-plekare sane sering ngarugiang kawentenan jatma sane nenten mrasidayang. Iraga sesai-sai nyingakin kawentenan panjak sane polih dande sane dahat abot kawenten sane kaparilaksanayang majanten dangan. Wit punika wenten minakadi anak lingsir istri sane matuwuh siya dasa tiban kantun kapicayang dande wit saking nyamet taru, sakewale mawali rikala dande punika nampekin jatma-jatma sane nuenang murdaning jagat, wiadin ngelanggar awig sane kapidabdabin majanten tingkah durjane sane dahat abot minakadi korupsi, Sakewanten ngamolihang dande sane dangananan. masiosan sareng anak lingsir istri sane ngambil taru anggena madagingin pikobet uripnyane. </br></br></br> Akeh plekare-plekare punika kawentenane sampun dados cihna bukti sane nyekala, sakemaon majanten nenten imbang awig awig puniki sesai kekantenang ring panegara iraga. Kawentenan puniki majanten kahawinang kirang lagas prajuru awig sane nuwenang ngewiwenang antuk ngajegang awig, sane micayang dande nganutin minakadi awig sane kasurat. Prajuru awig sane wenten ring panegara iraga kerasa-rasa kari wenten akeh sane kagoda antuk kawentenan jinah sane akeh. Naler kuasa sane ngalangin prajuru awig punika pacang ngajegang keimbangan jagat. </br></br> para semeton yowanane lan ida dane sareng sami yen cutetang titiang daging pidartan titiang iwawu inggih punika, panegara iraga sane kadasarin panegara hukum nenten mrasidayang polih tur kebaos dados panegara sane ngawentenang awig sane wicaksana ring panjak. Napi mawinan sekadi punika? sakemaon akeh sane ngewilangin awig-awig panegara iraga lancip ke sor tur tumpul ke luwur. </br></br> para semeton yowanane lan ida dane sareng sami, ngiring sane mangkin iraga mangda sabriuk sapanggul ngulati ajah-ajahan, gumanti mangda mrasidayang ngincikang awig politik sane jati-jati adil wicaksana majeng ring semeton krama sareng sami. Mawinan panegara sane adil wicaksana, asung kerta wara nugraha kapolihang tan peletuh ulih jatma Korupsi, Kolusi, teken Nepotisme. </br></br> Inggih para yowana lan ida dane sareng sami, wantah kadi asapunika titiang prasida matur ring galahe sane becik puniki, dumogi atur titiang wenteh pekenohipun. Manawi wenten atur titiang sane nenten manut ring arsa, titiang nunas geng rena pangampura. Maka wasaning atur, puputang titiang antuk parama santi</br>"Om Santih, Santih, Santih Om"arama santi "Om Santih, Santih, Santih Om"  +
  • Achmad Obe Marzuki embas ring Jakarta, 30 Achmad Obe Marzuki embas ring Jakarta, 30 Juli 1975. Dané meneng ring Bali saking warsa 2002 tur aktif ring widang seni, minakadi main téater, nyurat puisi, ngwacén puisi, fotografi, miwah nglukis. Dané nincapang kawagedan nyuratnyané antuk kursus jurnalistik ring Planet Senen Jakarta Pusat ring warsa 1995. Nggabung ring Wadah Teater Jakarta miwah Lembaga Dongeng Dinas Kebudayaan Jakarta Selatan (1995-1996). Maosin puisi-puisinnyané ring mimbar bébas panggung reformasi TIM 1998. Nggabung sareng Teater AGA (Anak Gudang Air) miwah ngwangun Komunitas API (Anak Pasar Induk) ring warsa 2000. Ngadegang Rainbow Art Handicraft Workshop warsa 2001. Ngiring Sanggar Poerbatjaraka dané sareng ring pementasan Layon (2008) miwah Hong (2008) ring Temu Teater Mahasiswa Nusantara VI ring Surabaya. Mangkin dané nyarengin komunitas Jatijagat Kahuripan Puisi ring Denpasar, Bali.jagat Kahuripan Puisi ring Denpasar, Bali.  +
  • Adan lengkapne Pande Putu Widya Okta PrataAdan lengkapne Pande Putu Widya Okta Pratama, S.Kom. Yowana Bali uling Desa Dadap Putih, Kecamatan Busungbiu, Buleleng ene kaukina Pande. Ia alumni ITB STIKOM Bali angkatan 2015. Jani, Pande dadi co-founder muah CTO (Chief Technology Officer) di BTW Edutech, perusahaan edukasi digital ane ngelah matetujon nulungin muride apang bisa lolos seleksi kuliah kedinasan, kuliah negeri, CPNS lan TNI utawi POLRI. </br></br>Startup digital ane suba kagaenang uli taun 2018 di Denpasar ento ngelah aplikasi Smart BTW ane suba nyidang kaakses baan 180.000 pengguna di Indonesia lan suba ngelah makudang-kudang kantor cabang di 12 kota gede di wewidangan Indonesia. </br>Alumni mahasiswa ane gelar skripsine paling melaha ene suba dadi wirausahawan digital dugas Ia pidan enu kuliah. Pande liu maan paplajahan ri kala bareng organisasi mahasiswa, lantas nyemak gegaen sampingan dadi web developer. Sasubane tamat kuliah, Pande lantas nglanturang magae di dunia IT dadi back-end programmer lan tim ahli IT di bagian pembangunan sistem LAPERON ( layanan perizinan online) Kabupaten Badung. Lantas, Pande geleng magae di pengembangan tur operasi dadi DevOps engineer muah nyemak gae pengembangan sistem-sistem enterprise di makudang-kudang instansi pemerintahan. Panyuudne, Ia lan sawitrane nyidang ngae startup BTW Edutech ane nglimbak kanti jani.</br></br>Pande masih nlatarang teken tim BASAbali Wiki unduk makudang-kudang prestasin ane suba kabakatang baan BTW Edutech nganti jani. “Luire, 10 Besar program HATCH Gerakan 1000 Startup Digital. Tim masih ngemaang 402 beasiswa teken anak ane madaftar PTK daerah 3T muah non 3T lan 1500 beasiswa pendaftar CPNS 2021,” munyinne. Lenan teken ento, startup ento suba nglaksanayang makudang-kudang pelatihan lan pendampingan pembelajaran nganggo platform digital teken para sisya di wewidangan 3T. “Sba ada panyiuan alumni di PTN, PTK, CPNS, TNI muah POLRI di wewidangan Indonesia,” munyinne. </br></br>Krana dadi wirausahawan digital ane liu ngelah prestasi, Pande masih taen dadi narasumber talkshow “NGOPI” di Kompas TV. Jani Ia sedeng nglimbakang rintisan Edisi XI: “PROFIL STARTUP” anggo perusahaanne ento. “PROFIL STARTUP” anggo perusahaanne ento.  +
  • Adan tiange Ayus, tiang nongos di DenpasarAdan tiange Ayus, tiang nongos di Denpasar. Dadi anak ane nongos di kota mula jaen krana makejang ada. Makejangne modern, aluh tur enggal. </br></br>Yen beneh baan matolihan, di kota nenenan enu masih ada ane kuangan. Kuangan apa? Kuang perhatian. Contone cara cerik-cerike ane maumah paek teken TPA utawi Tempat Pembuangan Akhir. Pemerintahe taen sing ngenehang cerik-cerike ditu suba ja nyidang maan yeh bersih ? Buina ngenehang kenken ja pendidikan cerik-cerike ditu? Tiang sesai nepukin cerik-cerike ane maumah paek teken TPA, tusing ngelah tongos ane bersih anggona maplalianan muah malajah. Tusing abedik cerik-cerike ane kena penyakit kulit cara korengan. Liunan masih suud tamat SD tuah dadi pemulung.</br></br>Nyen ja ane lakar mapilih dadi pemimpin di Pemilu 2024, patut nepasin pakeweh nenenan. Tiang dot pesan maan pemimpin ane seken-seken nguratiang kauripan cerik-cerik di TPA. Ane simalu, patut ngae program cek kesehatan nang abulan cepok. Gaenang masih akses yeh bersih. Buina gaenang ja tongos anggon cerik-cerike mapupul tur malajah. Yen unduk bimbingan belajar, pemerintah nyidang maprakanti teken aktivis sosial. Kenken timpal-timpal ajak makejang, cumpu apa tusing? Cumpuǃ </br></br></br>Dumadak pemimpinne buin mani inget matolihan ka beten. Utamane ngenehang kauripan cerik-cerik ane nongos di Tempat Pembuangan Akhirǃrik ane nongos di Tempat Pembuangan Akhirǃ  +
  • Ade bek masalah di Indonesia saat ini sepeAde bek masalah di Indonesia saat ini seperti kemiskinan yang masih tinggi,literasi digital yang masih rendah,kasus kekerasan dan fanatisme kelompok atau golongan intoleran,tingkat stunting yang masih tinggi serta berbagi permasalahan yang dapat menghambat kemajuan bangsa.han yang dapat menghambat kemajuan bangsa.  +
  • Adhy Ryadi embas ring Singaraja, 17 JanuarAdhy Ryadi embas ring Singaraja, 17 Januari 1960. Dané muputang studi Sarjana Hukum ring Undiknas Denpasar. Dané nyurat puisi ngawit warsa 1981 miwah kawedar ring Bali Post, Pikiran Rakyat, Berita Buana, Suara Indonesia, taler kapupulang ring cakepan puisi "Hram" (1988). Dané naenin makarya dados wartawan ring Bali Post. Dané seda ring warsa 1995.ring Bali Post. Dané seda ring warsa 1995.  +
  • Agoes Andika embas ring Banjar Baleagung, Agoes Andika embas ring Banjar Baleagung, Buleleng, 5 Maret 1963. Ring warsa 1981 meneng ring Mataram, Lombok. Dané malajah nyurat ring Putu Arya Tirtawirya miwah Umbu Landu Paranggi ring Bali Post. Warsa 1985 polih galah kaundang ka Taman Ismail Marzuki Jakarta sareng makudang-kudang penyair Bali miwah penyair tanah air lianan ngwacen puisi.</br>Kakawian puisi dané naanin kawedar ring Bali Post, Karya Bhakti, Nusa Tenggara, Simponi, Swadesi, Nova, Berita Buana, Suara Karya, Suara Nusa, Horizon, miwah makudang-kudang buletin sastra ring mataram, pontianak. Sane mangkin malinggihja ring Singaraja.. Sane mangkin malinggihja ring Singaraja.  +
  • Agung Bawantara embas ring Klungkung, 30 JAgung Bawantara embas ring Klungkung, 30 Januari 1968. Lulusan saking Fakultas Peternakan Universitas Mataran, NTB. Ida ngawi puisi ngawit saking warsa 1980an ring Bali Post, Karya Bakti, Nova, Berita Buana, Swadesi, Media Indonesia, dll. Puisinya juga terkumpul dalam buku Sahayun (1994), Klungkung: Tanah Tua, Tanah Cinta (2016). Ida pinaka sang sane ngawitin Denpasar Film Festival. Ida taler ngawi cerpen, satua, miwah novel.da taler ngawi cerpen, satua, miwah novel.  +
  • Agung Wiyat S. Ardhi embas ring Puri AnyarAgung Wiyat S. Ardhi embas ring Puri Anyar Keramas Gianyar, tanggal 3 Fébruari 1946. Dané namatang sarjana muda ASTI lan sarjana Agama Hindu lan naanin dados guru ring PR Saraswati Gianyar. Dané taler naanin dados Kepala SPG Saraswati Gianyar, Kepala SMA Saraswati Gianyar, Anggota Madya Désa Pakraman Kabupatén Gianyar, Tim Penyeleksi Penerimaan Penghargaan Wija Kusuma Kabupatén Gianyar, Tim Penyuluh Bahasa Bali Kabupatén Gianyar, Tim Pembina Utama Dharma Gita Kabupatén Gianyar, lan Tim Pembina Nyastra Kabupatén Gianyar. Lianan ring punika, dané taler kasumbung dados pragina Drama Gong.</br></br>Dané ngamolihang hadiah sastra Rancagé warsa 2001 antuk cakepan sané mamurda Gending Girang Sisi Pakerisan lan antuk jasa ring widang sastra Bali modéren warsa 2010. Ring warsa 2015 dané polih penghargaan Widya Pataka saking Gubernur Bali antuk cakepan sandiwara mabasa Bali sané mamurda Bogolan.andiwara mabasa Bali sané mamurda Bogolan.  +
  • Agus Vrisaba inggih punika sastrawan sané Agus Vrisaba inggih punika sastrawan sané embas ring Klaten, Jawa Tengah, 15 Méi 1941. Ring warsa 1970-an dané meneng ring Bali tur masawitra raket sareng akéh seniman Bali. Ring panguntating warsa 1980-an dané magingsir ka Tawangmangu, Jawa Tengah. Ida seda ring tanggal 17 Pébruari 1992. Agus inggih punika pangawi cerpen sané produktif pisan. Kakawiannyané kawedar olih Kompas, Sinar Harapan. Salanturnyané ring Suara Pembaharuan, Vista, Jawa Pos, Bali Post, Intisari, Surabaya Post, Suara Indonesia, Zaman, miwah makudang-kudang koran daérah liyané. Penerbit Buku Kompas (PBK) mautsaha nyihnayang malih kakawiannyané miwah ngeditnyané ring cakepan pupulan cerpen tunggal sané kapertama mamurda Dari Bui Sampai Nun ring warsa 2004. Agus nyantos padem durung polih galah nyurat karya-karyané. Wantah asiki cerpénnyané inggih punika "Sodom dan Gomorah" sané kacakup ring antologi "Dua Kelamin untuk Midin", sané kamedalang Penerbit Buku Kompas warsa 2003.amedalang Penerbit Buku Kompas warsa 2003.  +
  • Ainggih kemangin bekersihan nike penting pAinggih kemangin bekersihan nike penting pisan. Krane yening lingkungan nyane sampun kedas irage ngawinan hidupi nyayan sehat tur nenten dangan sukan. Asapunika akeh lingkunan irage sane kecemar ulian manusa.</br></br>Pencemaran lingkungan luire: pencemaran udara, tanah, lan toya. Pencemaran udara punika santukan TPA terbakar,asep roko, miwah kendaraan bermotor, kaping kalih pencemaran toya santukan pengutangan limbah ring suang suang pekubonan, kaping ketiga pencemaran tanah santukan ulah manusa sane ngutang luwu ngawagin.</br></br>Ngiring iraga nyaga lingkungan sane becik. Mangda gumi iraga tetep kajaga, asihin gumi iraga, apang irage tur genari salanturnyane nyidang nyaksiang keastian pelemahan.yane nyidang nyaksiang keastian pelemahan.  +
  • Ainggih para pamiarsa sareng sami, Ri tatAinggih para pamiarsa sareng sami,</br></br>Ri tatkala iraga nyingakin panorama pesisir Bali sane asri, kabecikan alamnyane sering pisan kaicalang olih pikobet sane dahat dalem, inggih punika sampah ring segarane. Ironi, sumber kahuripan sane ngicen kabecikan puniki mangkin karusak olih luu plastik miwah luu segara sane lianan.</br></br>Sabilang ombak ngambang ring pasisi, punika nyihnayang rasa sebet ring kawéntenan i manusa sané nénten urati ring palemahan. Plastik sané ngambang ring tengahing segara nénten ja wantah ngancem kaanekaragaman hayati ring segara kémanten, nanging taler ngeranjing ring ranté ajengan iraga. Bali, pinaka tetujon pariwisata pinih utama, ngaptiang mangda iraga sareng sami nglawan polusi ring segara.</br></br>Iraga nenten dados malih ngaryanin segara Bali dados kuburan sampah sane sayan nincap. Puniki perlu tindakan sareng sami, nguwah parilaksana, miwah nyelehin indik pikobet sané ngawinang. Ngiring sareng-sareng nyaga kelestarian segara Bali, ngawit saking utsaha-utsaha sekadi ngirangin plastik miwah nyokong kampanye pembersihan pasisir.</br></br>Malarapan antuk ngubah parilaksana miwah laksana, iraga prasida ngardi masa depan sane bersih lan lestari majeng ring cucu-cucun iragane. Sampunangja banggayanga jagat sane luih punika kantos karusak antuk ombak sane ageng. Ngiring sareng-sareng, iraga sareng sami dados panunjang kauripan ring segara Bali. Matur suksma.g kauripan ring segara Bali. Matur suksma.  +
  • Ainggih, para angga panureksa sane wangianAinggih, para angga panureksa sane wangiang titang. Sapunika taler, para sameton yowana sareng sami sane tresna sihin titiang.</br></br>Pinih ajeng ngiring sareng sami ngaturang rasa angayu bagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan ida, titiang ping kalih ida dane sareng sami prasida mapupul i riki nyarengin acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi, antuk nguncarang panganjali umat.</br>Om Swastyastu</br></br>Ring galahe sane becik puniki, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda "Sabo dados Kiwi". Niki nyinahang kawentenan woh-wohan lokal sane sampun aran nyansan kagentosin olih woh-wohan import saking dura negara. Antuk pikobet puniki, titiang ngaptiang para pemimpin Bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 mangda nguratiang indik kawentenang woh-wohan lokal ring pasar Bali sane sampun aran kawentenannyane.</br></br>Sekadi Sane sampun kauningin sareng sami, mayoritas masyarakat Bali maagama Hindu. Nahh.. Ring agama Hindu puniki, akeh wenten rainan suci sane ngawinan iraga patut makarya Banten. Yening makarya Banten utawi canang sane jagi kaaturang punika patut nganggen woh-wohan. Mangkin akehan pedagang ring pasar sane maadolan woh-wohan import yening kasandingin sareng sane maadolan woh-wohan lokal. Peristiwa puniki kakranayang olih masyarakat Bali sane lebih seneng matumbasan woh-wohan import, krane karasayang lebih mael tur modern. Woh-wohan import sane kasenengin minakadi apel ceri,apel puji, apel pir, buah plum, puji Korea, anggur jari, kurma, kiwi golden tur malih akeh sane lianan. Sujatine woh-wohan import puniki becik kawentenannyane, iraga polih ngrasayang rasan woh-wohan sane anyar tur unik. Nanging iwangnyane nenten diimbangi sareng tatumbasan woh-wohan lokal. Yening puniki nenten katanggulangin, pastika woh-wohan lokal ngerered ngantos Ical. Nenten wenten pianak putun iraga uning tekening salak pondok, sabo, juuk kintamani, buluan, manggis tur woh-wohan lokal sane lianan.</br></br>Pemimpin Baline kaaptiang prasida ngicen solusi ring pikobet woh-wohan import Sane sampun kasenengin ring Bali puniki, ngawit saking kulawarga, desa, miwah sajebag Bali. Pemimpin ring Bali taler patut makarya aturan utawi awig-awig Sane nguratiang akeh woh-wohan import sane ngranjing ke Bali, mangda kalestarian woh-wohan lokal tetep ajeg.</br></br>Wantah asapunika sane prasida aturang titiang, yening wenten atur titiang sane nenten manut ring angga panureksa sareng sami, titiang nunas pangampura. Sineb titiang antuk paramasantih.</br>Om Santih, Santih, Santih Omparamasantih. Om Santih, Santih, Santih Om  +
  • Akeh genah wisata ring bali sane nelasang Akeh genah wisata ring bali sane nelasang toya. Soang-soang kamar hotel ring bali nelasang toya 3.000 (tigangtali) liter arahina, mangkin kudang hotel nika sane wenten ring Bali?, Taler wenten wisata lapangan golf sane nelasang toya tigang yuta liter arahina, sakewantenkrama bali wantah 200 (satak) liter adina. Punika sanemawinang toya-toya ring bali sayan kaon kualitas nyanea-toya ring bali sayan kaon kualitas nyane  +
  • Akeh krama sane ngentungang luu ka tukade Akeh krama sane ngentungang luu ka tukade nenten rungu ring pikobet sane jagi rauh. </br>Cingakinn tukade yening sampun kacemarin olih luu punika ngawinang toyane nglinggihin tur ngawinang wenten blabar ageng.</br>Contonyane yening luu punika kagenahang ring tukade inggih punika lingkungan dados ngaryanin grubug.</br>Manut ring padewekan titiang patut ngalaksanayang ring genah sosialisasi para warga.</br>Mangda prasida nglestariang lingkungan raris ngajegang jagat Balineng lingkungan raris ngajegang jagat Baline  +
  • Akeh makte sepeda motor ring margi ageng. Akeh makte sepeda motor ring margi ageng.</br></br>Napi iwang?Tur napi iwang ipun?</br>Akeh nyane wenten balapan liar ring margi ageng sane kelaksanayang alih taruna truna sane kantun yusa. Indike punike asapunika dados ne, ngawenten wargi sane lian tur dados kawentenan kebrebehan ageng.</br></br>Penampen ipun</br>Wenten pelaksanaan utawi jalan keluar. Sane ngelaksanaan tindakan sarenh pemerintah ne dados ngangge awig, sane ageng mangda kapok utawi jera, tur margi ageng patut keawasin, pemerintah sampun madue sarana sane seneng truna truna sane seneng balapanane seneng truna truna sane seneng balapan  +
  • Akeh penduduk luar sane rauh ke pulau BaliAkeh penduduk luar sane rauh ke pulau Bali sane nenten nguratiang lingkungan lan tata Titi lan akeh dadosne Wenten begal Utawi maling,ulian Kenten masyarakat Bali dadosne Ten tenang ulian penduduk luar sana rauh ke Bali.utami Wenten peraturan anyar antuk penduduk luar sana rauh ke Bali mangda penduduk luar nenten elah keluar masuk ring pulau bali Dumogi pikobet Niki gelis katepasin, ulian pikobet Niki sampun saking dumun Wenten Nangin Ten puputpuput pikobet Niki. Dumogi wusan Niki Wenten kebijakan saking prekangge antuk masyarakat luar sana rauh ke Bali mangde sayan lan sopan Utawi Kayun bertoleransi tekrn masyarakat Bali,dumogi pikobet Niki gelis ketepasin mangda masyarakat Bali Malih bedik lan aman Malih sekadi dumunli Malih bedik lan aman Malih sekadi dumun  +
  • Akeh tepukin tiyang pemimpin puniki asal tAkeh tepukin tiyang pemimpin puniki asal teken. Neken napi manten sane nguntungang padewekan ipune nanging nyengsaraang rakyat. Napi malih misi neken-neken krama mangda nuutang napi pengapti sane berkuasa di duur.</br> Tiyang cumpu pisan yening ring warsa 2024 pemimpin Bali sane kapilih puniki mimpin kadasarin ati, nenten asal neken, napi malih neken krama. Sane mangkin santukan akeh wenten pemimpin-peminpin sane sekadi punika. Pikobet puniki patut katepasin olih Pemimpin Bali warsa 2024.</br> Pemimpin Bali warsa 2024 mangda tegas yening wenten pejabat-pejabat ring sajebang Bali sane dados bawahane punika malaksana neken-neken krama merika-meriki. Pemimpin Bali warsa 2024 mangda pro tekening rakyat Bali mangda jagat Baline sayan trepti, gemah ripah loh jinawi.line sayan trepti, gemah ripah loh jinawi.  +
  • Akhir taune jani jeg kebus gati gumine, ulAkhir taune jani jeg kebus gati gumine, ulian polusi udara krane kebakaran TPA ne, meilehan lakune asep e ngranayang polusi udara. Gumine sube kebus ulian polusi buin misi kebus ulian perang politik, taune buin mani taun 2024 lakar ade pemilihan umum Presiden Indonesia. Jeg megejeran gumine krane netizen sane ngebanding-bandingin pendukung capres ne pedidi. Iraga dadi manusa ngelah idep seharusne bise bijak memilih berita cen ane hoax cen ane beneh, de dadi profokator di gumi politike jani. </br>Ape buin nerime pis uli oknum oknum pejabat apang nyak memilih capres e ento, de krane pis idupe sengsara 5 taun ulian pelih memilih presiden. Presiden ane pilih kayangne, ento sane menentukan nasib negarane buin pidan, de kehasut ngajak janji janji manis capres e kayang kampanyene. Iraga dadi masyarakat Indonesia sane sube cukup umur wajib milu memilih di pemilune taun depan. Iraga masi bise menentukan kemajuan bangsane uli memilih presiden sane beneh beneh mengabdi anggon negarane lan sane terpenting ten korupsi, ten dados golput utawi ten milu memilih presiden. </br> Liu berita simpang siur tentang capres iragane sane saking partai ento, ento masi ane ngranayang gumi politike jani jeg kebus gati ulian berita kene keto. Maka sekadi ento iraga patut bijak dalam memilih presiden di pemilu kayangne, de kehasut ngajak berita hoax. Catet tanggal pemilune tanggal 14 Februari 2024, de kanti ketinggalan ngajak pemilihan umum pentinge ne. Masa depan bangsane ade ditangan masyarakate pedidi, diolas san de kanti golput lan salah pilih.iolas san de kanti golput lan salah pilih.  +
  • Akhir-akhir puniki, iraga akeh mirengang uAkhir-akhir puniki, iraga akeh mirengang utawi nyingakin makudang-kudang pikobet sane kapanggihin olih para sisya, minakadi indik laksana bunuh diri sane kamargiang olih para sisya sekolah, pergaulan bebas, miwah taler parebat pantaraning para sisya. Paripolah sane kaon punika santukan moralitas alit sane wenten ring para sisya mawinah paripolah punika kantun kalaksanayang olih para sisya.nika kantun kalaksanayang olih para sisya.  +
  • Aldwin makarya pinaka Senior Analyst AkarAAldwin makarya pinaka Senior Analyst AkarAsia. Dane wau lulus untuk gelar Master Studi Pewangunan Internasional ring Elliott School of International Affairs University George Washington, sane kucukang ring pidabdab panglimbakan sektor swasta. Dane mikolihang gelar S.IP Hubungan Internasional saking Universitas Colorado ring boulder tur ngulengang petitis sajroning parindikan Politik Ian Ekonomi Asia Tenggararindikan Politik Ian Ekonomi Asia Tenggara  +
  • Alit S.Rini embas tur meneng ring DénpasarAlit S.Rini embas tur meneng ring Dénpasar antuk wastan Ida Ayu Putu Alit Susrini. Nulis puisi ngawit warsa 1980 miwah kawedar ring koran Bali Post sané raris dados genah ipun makarya ngawit warsa 1988, raris kapisarat nyungkemin desk budaya, agama, pendidikan, opini miwah warsa 1998 dados redaktur pelaksana, raris sané pinih untat nyungkemin desk opini miwah pensiun warsa 2015. "Karena Aku Perempuan Bali" (2003) inggih punika pupulan puisi tunggalnyané. Puisi-puisiné taler kaunggahang ring cakepan "Cinta Disucikan Kehidupan Dirayakan", "Bali Living In Two World" (2002), "Dendang Denpasar Nyiur Sanur" (2016), "klungkung: Tanah Tua Tanah Cinta" (2017). Ring sasih Séptémber 2017 pupulan puisi dané, Inferior, kamedalang duet sareng Nyoman Wirata sané mamurda "Pernikahan Puisi".an Wirata sané mamurda "Pernikahan Puisi".  +
  • Anak Agung Bagus Sutedja (embas 1923 ⁇ -Anak Agung Bagus Sutedja (embas 1923 ⁇ - 27 Juli 1966) inggih punika Gubernur Bali sané sampun ping kalih dados Gubernur Bali. Ida kapertama ngajabat ring warsa 1950 ngantos 1958, kadadosang manut kaputusan Dewan Pemerintahan Daerah pinaka pemimpin badan eksekutif Bali, raris Dewan Perwakilan Rakyat Daerah Sementara (DPRDS) ngentosin wewenang Paruman Agung sané kadiri antuk wakil-wakil kutus kerajaan ring Bali pinaka badan legislatif. Sasampun kagentosin olih I Gusti Bagus Oka dados Pejabat Sementara Kepala Daérah Bali ring warsa 1958 ngantos 1959, ida malih kapilih ring sasih Désémber 1959 dados Gubernur Bali. Masa jabatannyané sané kaping kalih puput makudang-kudang sasih risampuné G30S/PKI ring warsa 1965. Raris ida kagentosin olih I Gusti Putu Martha. Ida ical ring tanggal 29 Juli 1966 ring Jakarta, kasengguh pinaka korban penculikan politik ring masa punika.orban penculikan politik ring masa punika.  +
  • Anak Agung Gede Ngurah Puspayoga embas rinAnak Agung Gede Ngurah Puspayoga embas ring Denpasar, 7 Juli 1965. Dané muputang S-1 ring Universitas Ngurah Rai, Denpasar, ring warsa 1991. Ida inggih punika Menteri Koperasi miwah Usaha Kecil miwah Menengah Indonésia ring Kabinet Kerja Présidén Joko Widodo. Ida ngajabat saking warsa 2014 ngantos 2019.</br></br>Sadurung dados mantri, ida naenin dados Wali Kota Denpasar kalih periode, inggih punika saking warsa 1999-2004 miwah 2005-2010. Ring periode kaping kalih, ida kapilih dados Wakil Gubernur Bali periode 2008-2013.dos Wakil Gubernur Bali periode 2008-2013.  +
  • Anak Agung Pandji Tisna (11 Pébruari 1908 Anak Agung Pandji Tisna (11 Pébruari 1908 - 2 Juni 1978), taler kauningin antuk Anak Agung Nyoman Pandji Tisna, I Gusti Nyoman Pandji Tisna, utawi wantah Pandji Tisna, inggih punika katurunan ka-11 saking dinasti Pandji Sakti Buleleng, Singaraja, sané magenah ring pahan kalér Bali, Indonésia. Ida ngentosin ajinnyané, Anak Agung Putu Djelantik, ring warsa 1944.</br></br>Ring halaman pungkuran buku Pandji Tisna, I Made Widiadi, sané kasurat ring warsa 1955, dané nyurat indik kahuripannyané manut urutan kronologis. Dané inggih punika pangawi miwah novelis. Dané nulak dados raja Buleleng, sakéwanten pinaka putra pinih duur, pasukan penjajah Jepang maksa dané dados "syucho" risampuné bapannyané séda ring warsa 1944.</br></br>Ring masa pamerintahannya, ida dados pemimpin Dewan Raja ring sajebag Bali saking warsa 1946 ngantos 1947 (Paruman Agung) miwah Bupati Buleleng. Ring warsa 1947, santukan kapercayaan Kristennyané sané unik nénten anut ring agama Hindu sané dominan, Pandji Tisna nyerahang tahta ring adiknyané, Anak Agung Ngurah Ketut Djelantik utawi I Gusti Ketut Djelantik, taler kauningin pinaka Meester Djelantik, ngantos warsa 1949.</br></br>Ida seda ring tanggal 2 Juni 1978 tur kapendem ring setra ring sisi kangin tanahnyané nampek kapel sané kawangun makudang-kudang warsa sadurungnyané.</br></br>Wenten museum ring Lovina sane kadedikasiang majeng ring AA Pandji Tisna miwah kulawarganipun: https://www.facebook.com/pg/The-Little-Museum-Anak-Agung-Panji-Tanji-Tisna-KM-0-Lovina-Bali-1402058299856241/i-Tisna-KM-0-Lovina-Bali-1402058299856241/  +
  • Andan tiange ni Kadek nia anggreni,ni KadeAndan tiange ni Kadek nia anggreni,ni Kadek nesanatalia putri,desak Rema Arianti.</br>Tiang saking sma N1 krambitan</br>Sube abulan polusi udara ne di krmbitan sube sg luung.udara ne tusing luung tototan krane Ade kebakaran di tpa mandung.ente ngrenayang warna krambitanne sesak nafas,liu mase Ade mase ane ngungsi krane tusing ngidang mangkihan jumahne,yen bes mekelo kene bise ngranayang anakke sakit jantung.</br>Ento ngranayang tiang ngidih tulung Ken calon pemimpin baline apang milu ngurusang sampah. Oarahin wargane apang biase milah sampah organik Lan nonorganik.calon pemimpine perlu mase ngemang contoh apang wargane tusing ngawag”ngutang lulu SUKSEME.argane tusing ngawag”ngutang lulu SUKSEME.  +
  • Angayubagia uningayang titiang majeng ringAngayubagia uningayang titiang majeng ring Sang Hyang Parama Wisesa, Duaning majanten sakeng asung kerta wara nugraha ida mawinang titiang pacang matur orasi indik</br>Kirangnyane uratian pemerintah kabupaten majeng ring seni, budaya lan tradisi ring Buleleng. </br></br>Buleleng inggih punika Kabupaten sane akeh pisan madue seni lan budaya sane dados ciri khas lan karakter Kabupaten Buleleng. Seni lan budaya punika taler dados potensi pariwisata sane prasida kaanggén olih pamerintah mangda prasida nincapang miwah ngicénin pamineh sané anyar mangda prasida ngicénin dampak sané becik ring parajanané. Nangingsekadi mangkin, manut titiang pamerintah kirang aktif nguratiang indike punika, utaminnyane ring ortisane anyar puniki indik Sekaa Gong legendaris sane viral mawinan batal tampil ring acara sane prasida dados wahana pamerintah antuk nyobiahang seni Gong Kebyar Khas Buleleng majeng wisatawan lokal utawi mancanegara. Seni ukir Buleleng sane khas taler langah kacingakin olih wisatawan lokal, seni ukir khas buleleng punika prasida dados wisata religi/wisata sejarah, santukan cirri khas ukiran Buleleng ring soang-soang candi utawi Pura madue corak seni sane unik.</br></br>Antuk pikobet punika, titiang madué makudang-kudang solusi sané prasida kaanggén ngungkulin pikobete punika.</br></br>1. Ngawigunayang DTW (Daerah Tujuan Wisata) Taman Bung Karno pinaka genah antuk ngalaksanayang pementasan seni, taler pameran budaya mangda prasida nyobiahang seni miwah budaya Buleleng malarapan antuk acara punika. Taman Bung Karno taler prasida kauningin olih wisatawan lokal miwah mancanegara malarapan antuk acara punika. Ngalibatang para pelaku seni antuk tampil ring acara utawi festival sane kamargiang olih pamerintah ring kabupaten Buleleng. </br></br>2. Ngawigunayang situs web Visit North Bali pinaka media informasi. Melarapan antuk informasi sanewenten ring destinasi sekadi Desa Wisata, seni, budaya, miwah tradisi taler prasida kauningin ring genah punika pinaka wangun pemanfaatan WebsiteVisitNorth Bali.</br></br>3. Makarya video promosi malarapan antuk diskominfosanthi Buleleng utawi prasida taler malarapan antuk Duta Pariwisata miwah Budaya kab. Buleleng mangda sayan aktif ngalimbakang seni, budaya, miwah tradisi sané wénten ring Buleleng malarapan antuk panglimbak teknologi. </br></br>Astungkara, orasi puniki prasida mecikang napi sane kirang mangde patut lan maguna majeng ring masyarakat Buleleng Sami. </br></br>Wantah asapunika menawi tan wenten iwang atur titiang, Klungkung Semarapura kirang langkung titiang nunas Sinampura.a kirang langkung titiang nunas Sinampura.  +
  • Angga panureksa Provinsi Bali sane dahat kAngga panureksa Provinsi Bali sane dahat kusumayang titiang</br> Bapak jurnalis senior Bali sane wangiang titiang</br> Dinas Pendidikan lan Kepemudaan Olahraga Provinsi Bali miwah ketua LSM Bali sruti sane tresnasihin titiang </br> Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang Angayubagia</br>majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan Asung Kertha Wara Nugraha Ida, titiang sareng Ida dane sareng sami mangkin prasida polih mapupul ring jagat Baline puniki. Sadurung titiang ngawitang Orasi Bali puniki, ngiring sareng sami ulengang pikayune melarapan antuk pangastungkara panganjali umat </br> Om Swastyastu </br> Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang, ring galah sane becik puniki titiang jagi matur nganinin indik "Orasi Bali Pikobet Kaperluan Pokok Manusa Pemilu 2024". Pikobet sane lumrah ring jagat Bali sakadi mangkin inggih punika nincapnyane harga kaperluan pokok manusa sampun nincap 85% ring harga sadurungne. Minakadi sukeh pisan manusa ngerereh pakaryan. Napi malih ring jagate sakadi mangkin kaperluan pokok manusa punika sanget pisan sane kabuatang. </br> Ring ungkur punika sane kaarapang titiang ring pemilu 2024 puniki, mangda prasida ngandelang harga kaperluan pokok manusa miwah gampang ngrereh pakaryan. </br> Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, dumogi napi sane kabaktayang titiang mapikenoh majeng ring Ida dane sareng sami. Wantah asapunika sane prasida titiang aturang ring galah sakadi mangkin, titiang nunas geng rena sinampura yening wenten karaos titiang sane nenten becik ring manah. Sineb titiang antuk parama santih</br> Om Santih, Santih, Santih, Omih Om Santih, Santih, Santih, Om  +
  • Angga panureksa Provinsi Bali sane dahat kAngga panureksa Provinsi Bali sane dahat kusumayang titiang</br> Bapak jurnalis senior Bali sane wangiang titiang</br> Dinas Pendidikan lan Kepemudaan Olahraga Provinsi Bali miwah ketua LSM Bali sruti sane tresnasihin titiang </br> Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang Angayubagia</br>majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan Asung Kertha Wara Nugraha Ida, titiang sareng Ida dane sareng sami mangkin prasida polih mapupul ring jagat Baline puniki. Sadurung titiang ngawitang Orasi Bali puniki, ngiring sareng sami ulengang pikayune melarapan antuk pangastungkara panganjali umat </br> Om Swastyastu </br> Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang, ring galah sane becik puniki titiang jagi matur nganinin indik "Orasi Bali Pikobet Kaperluan Pokok Manusa Ring Pemilu 2024". Pikobet sane lumrah ring jagat Bali sakadi mangkin inggih punika nincapnyane harga kaperluan pokok manusa sampun nincap 85% ring harga sadurungne. Minakadi sukeh pisan manusa ngerereh pakaryan. Napi malih ring jagate sakadi mangkin kaperluan pokok manusa punika sanget pisan sane kabuatang. </br> Ring ungkur punika sane kaarapang titiang ring pemilu 2024 puniki, mangda prasida ngandelang harga kaperluan pokok manusa miwah gampang ngrereh pakaryan. </br> Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, dumogi napi sane kabaktayang titiang mapikenoh majeng ring Ida dane sareng sami. Wantah asapunika sane prasida titiang aturang ring galah sakadi mangkin, titiang nunas geng rena sinampura yening wenten karaos titiang sane nenten becik ring manah. Sineb titiang antuk parama santih</br> Om Santih, Santih, Santih, Omih Om Santih, Santih, Santih, Om  +
  • Antisipasi Politik Identitas Manut sakadiAntisipasi Politik Identitas</br></br>Manut sakadi sane kauningin sareng sami, politik identitas inggih punika sarana politik sane kaanggén olih sekaa utawi kelompok sakadi etnis, suku, budaya, agama utawi sané lianan sané matetujon silih tunggil pinaka sarana perlawanan utawi pinaka sarana anggen nyihnayang kawentenan kelompok utawi sekaa punika.</br></br>Identitas kapolitisasi majalaran antuk interpretasi sané ekstrim, sané matetujon mangda prasida ngamolihang sokongan utawi dukungan saking anak utawi warga sané marasa 'pateh', pateh ring ras, pateh ring etnisitas, agama, miwah pangiket sané tiosan.</br></br>Saking penelitian utawi seselehan, nyihnayang indik wentene politik identitas mawit saking pikobet pantaraning kelompok mayoritas miwah minoritas sané ngawinang konflik utawi pikobet sakadi konflik pantaraning etnis, budaya, ras miwah agama sané raris kawigunayang kaanggen jalaran olih partai politik miwah rezim presidensial.</br></br>Politik identitas punika wantah baya sane ageng pisan ring kahuripan sane prasida ngrancam pagilikan wangsa miwah panegara Indonesiane. Politik identitas prasida ngawetuang rusuh, ngubek pasikian warga, prasida nurunang lan ngicalang pluralisme, prasida ngwetuang polarisasi miwah pragmentasi indik politik.</br></br>Antuk punika, iraga patut ngarepin sane mawasta politik identitas, pamekas ring Bali antuk pamargi pendidikan politik olih partai politik sane madasar antuk populisme Pancasila miwah rekonstruksi hukum pemilu anggen ngicalang rezim presidenal threshold miwah ngwangun sistem pendidikan politik ring masa pemilu mangda prasida ngawetuang politik sane becik.gda prasida ngawetuang politik sane becik.  +
  • Antonio Blanco embas warsa 15 September 19Antonio Blanco embas warsa 15 September 1911 ring Manila, ibukota Filiphina. Makakalih reraman dané mawit saking Spanyol, nika mawinan Blanco sanget percaya yening dané kaiket antuk geografis lan spiritual ring Miro lan Salvador Dali. Bapannyané meneng ring Manila ritatkala kawéntenang siat Spanyol ngelawan Amerika, bapannyané madué among-amongan pinaka Dokter. Blanco masekolah ring American Central School ring Manila. Rikalaning masekolah dané kalintang seneng ring paplajahan kesenian, Sastra lan Basa nanging dané kalingtang meweh ngresepang sakancan paplajahan sains. Nika taler sané mawinan dané waged ring makudang-kudang basa minakadi: Spanyol, Prancis, Inggris, Talagog, Indonesia, lan basa Bali. Disampuné muputang sekolah SMA ring Manila, Blanco ngelanturang masekolah ring National Academy of Art di New York, ring sor Sidney Dickinson. Ritatkala nyumunin malajah, Blanco ngulengang kayun ring kawentenan angga sarira, utamannyané ring anggan anak istri. Raris dané ngalanturan pagenjahnyané tur nagingin manah malelana, dané malelana ngintar ring makudang-kudang panegara raris enceg ring Bali duk warsa 1952. Raja Ubud mapica tegak marupa tanah majeng ring Blanco kaanggen nyujukang umah tur studionyané magenah ring campuhan, Ubud, nepek ring campuhan tukad. Blanco madué kurenan juru igel kasub sane mapeséngan Ni Ronji, meneng irika (Campuhan). Sasampune ngawentenang pamargi ka Amerika tur akéh ngamolihang prakanti anyar, dané lan kurenannyané nénten pernah matilar saking Bali.</br></br>Madué paumahan kalintang asri lan rasmi irika dané kasarengin olih okannyané petang diri, Tjempaka, Mario, Orchid lan Maha Devi, Blanco nyanyan tresna ring Bali. Dané banget angob ring kahanan kawibawan pulo Baline.</br></br>Blanco meneng tur ngambar ring umahnyané sané magenah ring bukité nyantos dané lampus warsa 1999, dané akéh ngambar angga sarira anak istri ring kanvas. Kaiterin antuk entik-entikan sarwa kembang, carik lan taru bingin nayuhin sanggahnyané. Antonio Blanco madué pangrasa anyar ring paukudannyané. Saking genahnyané meneng dané prasida ngamedalang gegambaran sané banget kasenengin samaliha kabuatang pisan olih pengamat seni, koléktor lan Promotor seni. Raris nénten sué ring warsa salanturnyane, Blanco sayan kasub tur kaloktah dados artis sane meneng ring Bali. Dané kaloktah boya ring Indonesia kemanten nanging dané kaajiang taler ring dura negara antuk makudang-kudang penghargaan, samaliha gambarannyané katumbas antuk pangarga sane lintang ageng ring lelang-lelang Internasional.</br></br>Nanjek rikala sampun lingsir, Blanco ngawitin makarya museum lukisan ring studio seninyane sane magenah ring Campuan. Rikala pacang mungkah museum lukisan, saget dané ngariinin lampus. Dane kakaryanin upacara pangabenan maka cihna dane sampun amor ring acintya. Okannyané sané mapesengan Mario, ngalanturang pidabdab bapannyané mungkah Museum tur ngalanturang seni ngambar sekadi selampah laku sang Maestro. Museum Renaissance kaanggén nyihnayang pakardin gambaran saking maestro Blanco lan Mario sane dados kacingakin oleh makasami parajanané.dados kacingakin oleh makasami parajanané.  +
  • Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk DitApa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?”</br></br>Om Swastiastu</br>Sane wangiang titiang angga panureksa makesami, sane wangiang titiang tim Basa Bali taler para titi sareng sami sane tresnasihin titiang. Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami.</br> Pamimpin sané jagi rauh ring Bali patut ngutamayang kawagedan palemahanné mangda prasida ngalestariang kaluihan alam ring nusa Bali miwah mastikayang kawéntenan kramannyané ring masa sané jagi rauh. Antuk nanganin pikobet sané mabuat puniki, para jana patut ngutamayang pamargin kebijakan miwah prakarsa sané nyokong parilaksana sané lestari. Puniki rumasuk investasi ring sumber energi terbarukan, promosi ekowisata, miwah ngukuhang awig-awig indik pengelolaan limbah. Tiosan punika, metode pertanian berkelanjutan miwah program reboisasi patut katincapang mangda prasida ngwaliang ekosistem nusa punika.</br>Ainggih wantah asapunika prasida aturang titian, yening wenten iwang titian matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titian nunas sinampura sineb titiang antuk Paramashanti.</br></br>Om Shanti Shanti Shanti Om.Paramashanti. Om Shanti Shanti Shanti Om.  +
  • Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk DitApa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani. Oleh Para Calon Pemimpin Bali?"</br>Om Swastiastu:</br> Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami.</br> Bali inggih punika provinsi sane sugih pisan mawit saking budaya tradisi,makanan, genah wisata muah sane lianan. Nike sane ngawinan para turis-turis saking dura negara rauh meriki ke Bali. Turis-turis, sane rauh punika ipun, nenten uning antuk kawentenan awig-awig. ring Bali. Conto sane pinih kongkret bule sane sane nenten nganggen busana munggah ring genah suci sane megenah ring sinalih tunggil pura ring Bali, wus kenten kasus bule ugal-ugalan makta sepeda motor ring jalan raya.</br> Pengaptin titiange majeng ring calon menggala Bali sane kapilih ring Remilu 2024 niki. Sumangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane. rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margi agung.</br> Ainggih, wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang numas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti</br>Om Shanti Shanti Shanti Omuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om  +
  • Arif Bagus Prasetyo embas tanggal 30 SéptéArif Bagus Prasetyo embas tanggal 30 Séptémber 1971, meneng ring Dénpasar saking warsa 1997. Dané kasub pinaka pangawi, kritikus sastra, kurator seni rupa, miwah penerjemah buku. Alumnus International Writing Program, Universitas Iowa, Iowa City, Amérika Serikat. Ngamolihang makudang-kudang penghargaan ring widang nulis, minakadi: Hadiah Kritik Sastra Dewan Kesenian Jakarta, Hadiah Kritik Seni Rupa Dewan Kesenian Jakarta, miwah Anugerah Widya Pataka Pemerintah Provinsi Bali. Cakepannyané inggih punika: Saksi Kata: 18 Esai Sastra (pasca medal), Memento: Poems (2015), Memento: Buku Puisi (2009), Epifenomenon: Telaah Sastra Terpilih (2005), Stephan Spicher: Eternal Line on Paper (2005), Melampaui Rupa: Sebangkai Wajah Seni Lukis Indonesia Mutakhir (2001), Mangu Putra: Nature, Culture, Tension (2000), miwah Mahasukka: Buku Puisi (2000).2000), miwah Mahasukka: Buku Puisi (2000).  +
  • Aryadimas Ngurah Hendratno embas ring DénpAryadimas Ngurah Hendratno embas ring Dénpasar, 13 Séptémber 1975. Nulis puisi ngawit masa remaja, naanin nyarengin Teater Angin (SMAN 1 Denpasar), miwah masawitra sareng Sanggar Minum Kopi. Makudang-kudang kakawian dané kawedar ring Bali Post miwah buku antologi Ensiklopedi Pejalan Sunyi (2015), Klungkung: Tanah Tua, Tanah Cinta (2016). Dané dados ⁇ lurah ⁇ Jatijagat Kampung Puisi, ngajahin sastra miwah téater ring Teater Tahkta SMK Saraswati 1 Denpasar, taler ngawasin Rumah Belajar Seni ring Denpasar.ngawasin Rumah Belajar Seni ring Denpasar.  +
  • Assalamu'alaikum Wr. Wb. sane Shalom, Om SAssalamu'alaikum Wr. Wb. sane Shalom, Om Swastiastu, Namo Budaya, Salam Kebaikan. Dumogi iraga sareng sami ngemolihang kerahayuan. </br></br>Iriki tiang jagi ngicenin penjelasan indik kasus Korupsi olih Rektor Universitas Udayana Bali. Réktor Universitas Udayana Bali, Profesor I Nyoman Gde Antara, katetepang pinaka tersangka olih Kejaksaan Tinggi Bali ring kasus dugaan tindak pidana korupsi dana sumbangan pangembangan institusi (SPI) mahasiswa anyar seleksi jalur mandiri warsa akademik 2018/2019 - 2022/2023.</br>Penetapan tersangka terhadap orang nomor satu di Universitas Udayana tersebut berdasarkan hasil investigasi penyidik Pidana Khusus Kejati Bali sejak 24 Oktober 2022, menurut Kepala Seksi Penerangan Hukum Kejaksaan Tinggi Bali Agus Eka Sabana Putra sakadi sané kawedar olih kantor berita Antara.</br>Eka maosang, sakadi sané kacingak saking bukti, saksi-saksi, miwah asil pamariksaan, parilaksana Antara ngerusak kauangan negara Rp105,39 miliar miwah Rp3,94 miliar sané akéhnyané Rp109,33 miliar.</br>Asisten Pidana Khusus (Aspidsus) Kejati Bali, Agus Eko Purnomo, nlatarang yéning pawewehan pikobet negara puniki kaungkapin antuk panyelidikan sané nglantur.</br></br>Ngicalang korupsi ngabutuhang kerjasama pantaraning parajanane miwah aparat penegak hukum, yening Indonesia jagi bebas saking korupsi. Punika mawinan ring Indonesia patut kapuputang tur keadilan patut katetepang, titiang percaya Indonesia pacang sayan maju lan kahuripan kramannyané kajamin, nénten wénten malih kraman sané marasa haknyané kaicalang. Yening korupsi nenten wenten, Indonesia pacang hidup aman, nyaman, tentrem, sejahtera lan makmur lan damai. Indonesia merluang anak sane jujur, sane bertanggung jawab ring napi sane kelaksanayang, iraga patut ngelaksanayang sane pinih becik majeng ring panegara puniki.</br></br>1) Ngukuhang Dewan Perwakilan Rakyat; 2) Ngukuhang Mahkamah Agung miwah undagan peradilan ring sornyané 3) Ngwangun kode etik ring sektor publik; 4) Ngwangun kode etik ring sektor Parpol, Organisasi Profesi miwah Asosiasi Bisnis. 5) Nguratiang napi sané ngawinang wénten korupsi. Punika mawinan titiang nunas geng rena sinampura yening wenten kaiwangan titiang.</br></br>Assalamualikum Wr. Wb. </br>Om santi santi santi santi om.um Wr. Wb. Om santi santi santi santi om.  +
  • Astungkara kedepan ne, Bali lebih maju, jalanan ane usak apang ngidang luung  +
  • Astungkara kedepan ne, Bali lebih maju, jalanan ane usak apang ngidang luung lan dadi kaanggen masyarakat sekitar jalannyane  +
  • Astungkara kedepan ne, Lulu sane begeh di samping jalan Apang bedik ang sampah sane begeh nike  +
  • Atur uningayang titiang masawasta Ni Made Atur uningayang titiang masawasta Ni Made Dwi Riskayanti, lan timpal titiang Ni Kadek Dwi Kusuma Wardani lan Kadek Aulia Sari. Ring galahe sane becik puniki titiang jagi nyritayang indik pikobet margi sane rusak ring wewidangan titiange. Sané kamedalang antuk montor roda pat sané akéh muatannyané.</br></br> Ring margi-margi sane keentasin polih warga ring wewengkon wewidangan titiang makeh wenten margi sane bolong-bolong. Wenten bolongan ane cenik wenten bolongan ane gede. Sering wénten kecelakaan ring genah puniki santukan kirangnyané lampu pencahayaan mawinan makudang-kudang_pengendara motor sering telas miwah jatuh.</br> </br> Punika mawinan titiang ngaptiang mangda pamerintah prasida mecikang margi sané rusak punika raris tedun ka genah punika. Mangda nénten wénten resiko kecelakaan. Miwah nenten ngalangin geginan warga ring wewidangan punika.ngin geginan warga ring wewidangan punika.  +
  • Atur uningayang titiang masawasta Ni Made Atur uningayang titiang masawasta Ni Made Dwi Riskayanti, lan timpal titiang Ni Kadek Dwi Kusuma Wardani lan Kadek Aulia Sari. Ring galahe sane becik puniki titiang jagi nyritayang indik pikobet margi sane rusak ring wewidangan titiange. Sané kamedalang antuk montor roda pat sané akéh muatannyané.</br></br>Ring margi-margi sane keentasin polih warga ring wewengkon wewidangan titiang makeh wenten margi sane bolong-bolong. Wenten bolongan ane cenik wenten bolongan ane gede. Sering wénten kecelakaan ring genah puniki santukan kirangnyané lampu pencahayaan mawinan makudang-kudang_pengendara motor sering telas miwah jatuh.</br></br>Punika mawinan titiang ngaptiang mangda pamerintah prasida mecikang margi sané rusak punika raris tedun ka genah punika. Mangda nénten wénten resiko kecelakaan. Miwah nenten ngalangin geginan warga ring wewidangan punika.ngin geginan warga ring wewidangan punika.  +
  • Augusta de Wit (25 November 1864 - 9 Pébruari 1939) inggih punika silih tunggil pangawi Belanda, sané embas ring Hindia Belanda tur kasub antuk nyurat indik Jawa miwah Bali.  +
  • Awig-awig Indik Pariwisata Bali Om SwastiaAwig-awig Indik Pariwisata Bali</br>Om Swastiastu</br>Sane wangiang titiang Bapak lan Ibu Guru, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang. Kapertama ngiring iraga sareng sami ngaturang sembah pangubakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning paswecan Ida iraga sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sekadi mangkin, tiang jadi ngelanturan indik orasi </br>Bali inggih punika pulau sané sering karauhin olih wisatawan lokal miwah dura negara, akéh pisan saking para turis punika sané nyampahang utawi melecehkan budaya Bali punika. Punika dados pikobet sane serius sane patut kauratiang olih para pamimpin benjang pungkur, mangda ngukuhang awig awig indik pariwisata ring Bali.</br>Asapunika sane prasida aturang titiang ring galahe mangkin. Mugi-mugi napi sane aturang titiang puniki prasida dados uratian tur dasar program kerja sane pacang kautamayang olih calon pamimpin sane jagi kapilih ring 2024. Ainggih, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang nunas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti.</br>Om Shanti Shanti Shanti Omk Paramashanti. Om Shanti Shanti Shanti Om  +
  • Ayu Diah Cempaka embas ring Gianyar, 18 JuAyu Diah Cempaka embas ring Gianyar, 18 Juli 1993. Dané lulus Sastra Prancis, Fakultas Ilmu Budaya Universitas Gajah Mada, Yogyakarta. Lianan ring nyurat sastra (puisi), dané taler dados pangawi miwah programmer festival film. Dané dados programmer ring Festival Film Dokumenter (FFD) Yogyakarta (2015-2019) miwah Balinale - Bali International Film Festival (2022). Sempat dados Asian short film selection committee (2022) miwah juri komunitas (2017) ring Jogja NETPAC Asian Film Festival (JAFF), tim juri ring Festival Film Indonesia (FFI) 2018, miwah Pengajar tamu 'Estetika Film' Jurusan Film & Televisi Institut Seni Indonesia (ISI) Denpasar 2021. Ulasan filmnyane kawedar ring makudang media sakadi Cinema Poetica, Film Criticism Collective - Yamagata International Film Festival, Goethe Institut Indonesia, Jurnal Ruang, Bali Post, miwah Balebengong. Ring warsa 2016 dané dados Cultural & communication officer ring Alliance Francaise Bali.ommunication officer ring Alliance Francaise Bali.  +
  • Ayu Laksmi mapesengan jangkep I Gusti Ayu Ayu Laksmi mapesengan jangkep I Gusti Ayu Laksmiyani, embas ring Singaraja, Bali, 25 November 1967. Dane wantah penyanyi, pangawi gendingan, penari, pemain film lan teater. Naenin kaloktah maka Lady Rocker ring pangawit warsa 1990. Ring warsa 2011, kalih dasa warsa duk embas albumnyane kapertama, dane malih ngamedalang album anyarnyane, Svara Semesta. Sane mangkin Ayu Laksmi malih magubugan ring makudang-kudang festival musik sane kakuwubannyane lokal, nasional yadian internasional.<br/></br></br>Ayu duur ring kulawarga sane oneng ring seni, utaminyane seni musik. Sasukat sampun naenin ngentasin kalangan ritatkala mayusa 4 warsa, Ayu nyansan limbak nyarengin makudang-kudang festival seni, sane kuwubnyane lokal, nasional saha internasional.</br>Pesengan Ayu Laksmi nyansan kasub duk maka jayanti BRTV provinsi Bali warsa 1983 saking ketegori Trio sane kasarengin olih rakannyane Ayu Weda lan Ayu Partiwi sane mawasta “Ayu Sisters” raris ngamolihang jayanti III miwah sapisanan maka Trio sane “berpenampilan terbaik” acara BRTV tingkat Nasional.</br></br>Ayu Laksmi taler kauningin maka silih tunggil Lady Rocker ring balantika musik nasional rikala era warsa 1984-1993 Ayu sane mawit saking Bali prasida ngalimbak ring kuwub musik nasional, taler rikala makudang lagu lan Sountrack film sane kagendingang, dahat pepes kapiragi olih para pangoneng musik ring Indonesia duk punika.</br></br>Ring warsa 1989 Ayu sareng ring album kompilasi Indonesia’s Top 10 malarapan antuk single “Tak Selalu Gemilang” pakardin Didi AGP, Sound Track film Catatan Si Boy 2 antuk lagu “Hello Sobat” pakardin Harry Sabar. Ring warsa 1991 ngamedalang album kaperatama antuk murda “Istana Yang Hilang” sane maka arranger Raidy Noor. Nanging di sampune album punika embas pesengannyane raris kaon saking industri musik Indonesia. Ayu mawali budal ka Bali ring warsa 1992 jaga ngalanturang kuliah ring Fakultas Hukum Universitas Udayana, tur lulus maka Sarjana Hukum ring warsa 1993. </br></br>Ring warsa 1995-1997 Ayu Laksmi macepuk ring sekaa band sane sampun kasub ring Bali inggih punika Tropical Transit, sane kapucukin olih Riwin, silih tunggil krama sekaa Pahama, macepuk ring band puniki Ayu Laksmi muruk dados entertainer, dane taler magenjah ring makudang gagendingan makadi jazz, latin, miwah sane tiosan. Ayu Laksmi magending ring makudang genah, ngawit saking kafe, restaurant, hotel, ngantos kapal pesiar lan polih malayar ring segara Karibia.</br></br>Ring warsa 2002 malih Ayu ngeramenin pentas gendingan Indonesia madasar antuk stil anyar, nyapuhang kalih wangun musik cara kangin lan modern, daweg punika dane taler aktif ring makudang parikrama Bali For The World, acara puniki inggih punika parikrama ngupapira sangkaning keni ala bom Bali. Ring warsa 2006 dane polih taler sareng sekaa musik rohani Hindu “Nyanyian Dharma” sane kapucukin olih Dewa Budjana.</br></br>Ring panguntat warsa 2010 Ayu Laksmi mapamit saking makudang sekaa musik, raris ngamedalang album Svara Semesta. Masarengan ring pamedalan albumnyane, dane taler ngwangun lan ngamucukin sekaa musik sane kawastanin pateh ring murdan albumnyane, Svara Semesta. Nganutin pamargin galahe, group sane maduluran World Musik puniki ngalimbak manados sekaa seni, para yowana sane kreatif sane mawit saking: pangrawit, penari, teater, sane waged, sane mawit saking genah sane matiosan ring Indonesia. Sareng sekaane puniki Ayu Laksmi mawali malelana saking panggung-panggung festival seni budaya ring Indonesia taler ring dura negara. </br></br>Maprakanti sareng sutradara kaloktah Garin Nugroho ring film “Under the Tree” Ayu polih matategar dados pemain film, rikanjekan punika film kapertama sane kasarengin ngamolihang jayanti maka silih tunggil pemeran utama wanita terbaik FFI warsa 2008. Film “Under The Tree” ngranjing ring bacakan internasional film festival ring Tokyo.</br></br>Sane mangkin Ayu ngarasayang panglelanannyane saking panggung ka panggung ngamolihang paplajahan utama. Dane mawali ngamedalang album solo sane mamurda “Svara Semesta”. Ring albumne puniki madue rasa matiosan ring album saderengnyane. Ring album Svara semesta Ayu Laksmi nagingin antuk genre World Musik, taler madasar antuk unteng pawongan, palemahan lan parahyangan, sasuratan-sasuratan saking gendingan Ayu Laksmi ring album Svara Semesta kasurat ring limang basa inggih punika: Sanskrit, Kawi, Bali, Indonesia, Inggris. Ring albumnyane puniki Ayu sapisanan dados produser, pangawi lagu, taler ngeraga ngaryanin laras dasar gendingan ring pangawit ngawi gendingan. </br></br>Rikala ngarap albumnyane punika, Ayu maprakanti sareng Eko Wicaksono, musik director lan arranger wikan sane meneng ring Bali. inggihan makudang arranger sane sareng ngaremba gending-gendingannyane inggih punika Bujana. Ayu taler nyarengin arranger dura Bali, Peter Brambl lan Robert Webber. Taler kari akeh sane sareng nuku lan penyanyi sane sareng ngaremba ring albumnyane puniki. Ayu Laksmi taler ngaraketang sekaa sastrawan sane mawit saking Bali sekadi Cok Sawitri, Sugi Lanus, miwah sane siosan. Ring warsa sane pateh Ayu Laksmi ngawangun sekaa band sane kawastanin Svara Semesta, sane mangkin Svara Semests nenten ja wantah wastan album Ayu Laksmi manten, nanging sampun ngalimbak maka silih tunggil sekaa seni ring Bali, sane kawangun antuk: musik, tari, sastra, teater, photografi, videographer, film/video maker, lan spiritualis.</br></br>Ayu Laksmi setata mikelingin para seniman truna mangda setata mautsaha “10 persen bakat, 90 persen kerja keras” basa liannyane nenten akeh ngamerluang bakat, sane mabuat wantah “nenten surud mautsaha”, nenten obah lan pagehang utsahane. Saha nenten marma nyihnanyang sane matiosan. “be your self”</br></br>Ayu naenin dados pemain film Under the tree (2008), Ngurah Rai (2013), Soekarno (2014), The Seen and Unseen (2017), Pengadi Setan (2017). Album gendingannyane inggih punika Istana Yang Hilang (1991), Svara Semesta (2011), Svara Semesta 2 (2015).</br>Penghargaan sane naenin kapolihang Ayu Laksmi:</br></br>2018 : Indonesia Box Office Movie Award pinaka Pemeran Pendukung Wanita Terbaik ri sajeroning Film Pengabdi Setan.</br>2017 : Year in search 2017 - Google</br>2017 : Festival Film Tempo — Aktris Pendukung Pilihan - Film Pengabdi Setan.</br>2017 : Saraswati Award - Rishikesh Uttarakhand India</br>2015 : Duta Perdamaian oleh Komunitas Gema Perdamaian.</br>2012 : Album Svara Semesta kaunggahang ring nominasi 5 besar Design Grafis terbaik versi Anugrah Musik Indonesia - AMI</br>2012 : Kajudi maka "Ibu Budaya" olih Komunitas Spiritual Puri Agung Dharma Giri Utama.</br>2011: Album Svara Semesta dinominasikan ngranjing 20 Album Terbaik</br>2009: 10 Wanita Tercantik di Bali oleh para pendengar Hard Rock Radio FM Bali</br>2008: Nominasi Pemeran Utama Wanita Terbaik, Festival Film Indonesia.</br>2008: Nominasi Tokyo International Film Festival - Film Under The Tree</br>2005: Bali’s Environment Ambassador (Duta Lingkungan Hidup Bali)</br>1983: The Ayu Sisters jayanti 3 ring kategori nasional pada Indonesian Radio & Television Star Contest</br>1983: The Ayu Sisters kajudi dados penampilan terbaik kategori nasional ring Indonesian Radio & Television Star Contest</br>1983: The Ayu Sisters maka adi jayanti tingkat provinsi, Bali, ring acara Indonesian Radio & Television Star Contest</br>1987: Top 7 ring All Indonesian Rock Festival</br>1972: Jayanti kapertama Children’s Pop Singer Rock Festival 1972: Jayanti kapertama Children’s Pop Singer  +
  • BABAD ARYA DALEM BENCULUK TEGEHKORI Om HyBABAD ARYA DALEM BENCULUK TEGEHKORI</br></br>Om Hyang Widhi dumogi nenten wenten halangan</br></br>Kacaritayang ring masa sané sampun lintang wénten raja, Arya Dalem Bansuluk Tegehkori wastannyané, Suluk tegesnyané kenceng. Ida punika okan Dalem Shri Aji Kresna Kepakisan ring Gelgel Klungkung. Ida madeg nata ring wewidangan Badeng. Badeng punika pateh sakadi Badung. Puniki indik pamargin danene sane sampun-sampun.</br></br>Ida Dalem Shri Aji Kresna Kepakisan madué puri ring Puri Linggarsapura ring Samprangan wewidangan Gianyar. Puri punika wantah bekas posko perjuangan Mahapatih Gajahmada ngaonang Prabu Bedahulu.</br></br>Ring rahina Purnama Kapat, Ida Dalem Shriaji Kresna Kepakisan, malinggih ring balairung kraton kasarengin olih para mantri miwah patih kraton. Ring pantaraning para jana punika Arya Kenceng putran Arya Damar sané kadadosang penguasa ring Tabanan, Arya Sentong ring Pacung, Arya Beleteng ring Pinatih, Arya Kutawaringin ring Kapal, Arya Binculu ring Tangkas, Arya Pakisan ring Abiansemal, Arya Belog ring Kaba-kaba, miwah tiga prajurit sané mawasta Tan Kober, Tan Kawur miwah Tan Mundur.</br>Ida Dalem Shri Aji Kresna Kepakisan kadadosang Raja Bali ring warsa 1352 M olih Ratu Majapahit Tribhuana Tunggadewi. Ida mrentah nyantos warsa 1380 Masehi.</br>Duk punika Arya Kenceng nganggen kembang cempaka ijo. Ida Dalem marasa liang pisan rikala ida nyingakin Arya Kenceng sedek nyunting bunga cempaka ijo. Duk punika ida rumasa duka pisan, duaning wenten makudang-kudang anak saking golongan Parisi sane sampun pracaya ring Ida Hyang Yesus, misadia nyengkalen Ida. Kacritayang Ida Sang Prabu Arya Kenceng ngenahang upakara-upakara ring ajeng ida sang prabu, mangda ida sang prabu ledang tur subakti ring ida. Duk punika taler Shri Raja ngukum Patih Arya Kenceng antuk kawajiban nyabran rahina nyaga balairung.</br></br>Geger ring Balai Puri Dalem Samprangan punika katarka sampun mamargi duk warsa 1360.</br>Ngawit saking daweg punika Arya Kenceng rumasa sedih pisan tur sering ngeling ritatkala eling ring pianaknyané sané kasayangang sané mawasta Ngurah Tabanan. Ida Sang Hyang Widi Wasa sampun ngamertanin Sang Putra, tur Ida Sang Putra ngamertanin Sang Putra.</br></br>Shri Prabu Astasura Ratna Bumi Banten inggih punika wastan Raja Bedahulu. Ida taler kasengguh Dalem Bedahulu utawi Shri Tapolung.</br></br>Sasampune sue, raris rauh masannya Ida Sang Prabu Arya pacang nampi sih pasuecan Ida Sang Hyang Widi Wasa. Kaceritayang Ida Dalem madue putra lanang sane wawu mekedekan mayusa solas sasih. Anake alit punika gelis pisan nyusup. Sang pangempon mapesengan Ni Dasa Dasih. Putra Dalem taler sayan raket ring Arya Kenceng duaning sering pisan kairingin. Risedek rahina anu, ida sang prabu mapakayunan jaga ngluputang raga. Sedek rahina anu, rikala Ida Dalem malinggih ring ajeng para patih, tan dumade putrane punika kamedalang saking punggung Sang Prabu. Malih ida nguncarang mantra sane marupa mantra pangastawa, sane marupa: "Ida Sang Hyang Widi Wasa ngamertanin Sang sane rauh masrana kawisesan Idane". Raris katampekin olih Arya Kenceng ri tatkala ngangkat putrané punika tegeh saking punggung Ida Dalem ri tatkala nunas pangampura saking ungkur Raja. Rikala Sang Prabu Sriwijaya nyingak, ida ngaksi wenten gubug ring ungkur idane. Ida Dalem duka pisan, raris ngandika: ⁇ Beneh pisan ragane sampun nureksain, sane mangkin santukan okan tiange sampun malaksana iwang raris ngrangsuk bahu tiange, sakadi sane kasurat ring lontar Raja Nitisaloka Sang Mabiksu, daweg ida sang prabu sampun ngangge busana agung pinaka pamucuk panegara, nenten dados anake alit punika ngusud bahu raja, anake alit punika keni pinakit kusta. Nah, adi Arya Kenceng ajak pianak icange ene, anggon pianak icange ane lakar anggon cening pianak, anggon paican icange teken api ane misi tenggek bantenge, apang ia dadi nyama braya ajak pianak icange I Gusti Ngurah Tabanan. Sane mangkin titiang ngicen ida pesengan Arya Dalem Baansuluk Tegehkuri. Napi malih upacara Raja Putri punika patut ngangge ⁇ . Ri kala punika tan sida antuk antuk titiang nyaritayang rasa bagia atman I Gusti Agung Arya Kenceng antuk ngamolihang putra lanang sane bagus rupa tur wicaksana pisan. Malarapan antuk bakti, titiang mapinunas mangda iratu ngandikayang okan Dalem budal, kairingang antuk Ngurah Tabanan. Punika sané kasurat ring Rontal Prasasti Babad Dalem Tabanan Tegehkori. Ida Sang Hyang Widi Wasa sampun mapaica kamenangan ring tiang marep ring meseh-meseh tiange, tur sampun nyelik tiang saking pantaran meseh-meseh tiange. Darah sane membah ring Arya Dalem Bansuluk Tegehkori turun-temurun tetep dados rah Ida Dalem Shri Aji Kresna Kepakisan, Mangkin sampun langkung saking nem abad sampun lintang, makasami katurunan genetis Ida mawali eling pacang setata rauh ngaturang sembah bakti ring Ida Bhatara Kawitan Dalem Shri Aji Kresna Kepakisan ring Pedharman Besakih miwah Nunas Ica Kajang Kawitan ring Puri Agung Klungkung ritatkala ngelaksanayang pitra yadnya.</br>Sasampuné makelo-kelo masemeton sareng Ngurah Tabanan, raris medal pikobet ring pantaran ipuné. Arya Tabanan ngelah kurenan, ia jeles dikira kurenanne demen teken Arya Dalem Baansuluk. Arya Dalem marasa sedih pisan, raris lunga ka Gunung Batur jagi ngamargiang tapa brata. Sasampun makudang-kudang masa magenah irika, Ida Batara ngicénin titiang panugrahan ring Gunung Batur marupa genah kapur sirih. Sang Arya Dalem sampun kasengguh waduk kapur. Yening Ida Sang Arya Dalem jagi ngranjing irika, anggan idane pacang sayan ngreredang. Yen ia suud ngigel, ia lakar buin ngenah buka ane suba-suba. Kadi asapunika kasaktian wadah kapur sirih anugerah Ida Bhatara Hyang Tolangkir, raris kadi puniki sabda Ida ring Arya Dalem Baansuluk: “Nah, puniki anugeruh titiang marupa clepaka sakti, ditu cening ka Desa Tonjayu - Tanah Badeng. I Bendesa sareng semeton-semetonnyané meneng ring wewidangan punika, sakadi I Pasek Bendesa, Pasek Kubayan, Dangka, Ngukuhin, Tangkas miwah malih ipun durung madue raja. Ida Sang Nata Ratu sedek nglaksanayang upacara ring genah idane ngaturang aturan, punika awinan iratu mrika. Cening lakar kadegang dadi raja di gumi Badeng. Ngiringja iraga dados pamrentah, mangda iraga muponin sutrepti rahayu “.</br>Duaning asapunika Ida Batara Dewi Danu, raris Arya Dalem Baansuluk lunga nuju wewidangan Badeng utawi Badung.</br>Sang sane jagi ngentosin Bali dados raja, patut polih panugrahan saking Ida Bhatara Dewi Danu Batur tur kasokong olih rakyate pinaka pengemban taksu jagat. Bhatara Kawitan Arya Dalem Bunculuk Tegehkuri sampun uning indik punika. Nanging napi mawinan ngawit saking Dinasti IV pastika wénten badai?</br></br>Ri sampuné rauh ring wewidangan Badung sinah sampun wengi, raris ida ngranjing ka sanggah I Bendesa ring Tonja. Irika Ida ngenahang kakuasan ring ragan Idane, tur Ida ngastiti bakti, mangdane Ida prasida ngranjing ka guane sane kakardi antuk sesocan ring duur kori agunge punika. Dane mapinunas mangda kalugra ngrangsuk batu bata sane dalem punika. Benjang semengipun, rikala endag suryane, Ida Sang Nata Ratu nyingak wenten jembung ring duur kori agung idane. Wusan punika dane raris ngambil cakepane punika, tumuli kapejang. Raris wenten anak alit ngenahang sawane punika ring genah sane peteng dedet. Duk punika ugi, sang prabu kalintang angob manggihin katawahan sane kalintang ageng. Irika Sang Nata Ratu raris sumungkem ring ajeng idane, sarwi ngandika sapuniki: "Duh Ratu Sang Nata Ratu Sang Hyang Widi Wasa! Tan asue putrane lanang punika medal saking pameremane. Malih mawali ring kawéntenannyané sané riin. Cutetne ia anak jegeg, dueg, tur ngelah kuasa. In Balinese: Sayan makelo I Bendesa ngancan angob, ngaturang bakti teken sira Arya, lantas I Bendesa nakonin sira sujatine Ida Dalem Baansuluk lantas matemuang dewekne. Dané nlatarang indik ragané pinaka putra Ida Dalem Kresna Kepakisan ring Gelgel Swecapura. Ida masemeton sareng Arya Tabanan ring negara Tambangan (Tabanan). Ida Sang Hyang Widi Wasa sampun mapaica dauh pangandika ring tiang ngeniang paindikan sane jaga margiang Ida. Ritatkala Sang Prabu mireng pangandikan Sang Arya kadi asapunika, ida rumasa sungsut ring kayun. Nah, yéning sampun kénten, Bapak Bupati jagi ngwentenang acara.</br>Déwa sané ngicénin Ida punika marupa Selepa, boya marupa sanjata. Sawireh buat Ida Sang Hyang Widi Wasa sapakarsan Idane pasti kasidan. Sakancan katurunan Ida Sang Hyang Widi Wasa patut suka bungah ring kayun malantaran sih pasuecan Idane. Simbolis wangun selepa punika sampun kaukir ring puncak silih tunggil wangunan utama ring Pura Dalem Benculuk.</br>Sasampun I Bendesa nglaksanayang upacara piodalan, digelis ida mapidarta sareng semeton-semeton ida, sakadi Pasek Gaduh, Kebayan, Dangka, Ngukuhin, Tangkas, indik kaperluan ngaryanin Ida puri miwah nyiapang penobatan Ida dados raja dados panguasa ring wewidangan Badeng utawi Badung, taler nglaporang ring ajeng Raja Bali Shriaji Kresna Kepakisan ring Gelgel Swecapura. Raja Gelgel taler setuju pisan.</br>Ri tatkala kantun alit, Ida kawedalang saking kulawargannyané. Duk kantun anom, Ida Bhatara Ulun Danu Batur ngicénin panugrahan ring Ida Bhatara Ulun Danu Batur, raris Ida Bhatara Ulun Danu Batur nganikain Ida Bhatara Ulun Danu Batur dados Raja Badung I.</br></br>Mangda Ida prasida dados raja sane dahat mautama ring Nagara Badung, I Bendesa raris mapikayun pacang ngwangun puri sane patut kanggen Ida. Istana punika kawangun ring muncuk désa utawi ring sisi kalér. Sasampun wangunan puri punika puput, Ida Arya Dalem Bansuluk raris jenek irika. Suluk maartos pinaka putra Dalem raris kaangkat dados anak alit olih Arya Kenceng.</br>Sasampune ida mrentah makudang-kudang taun suenipun, raris wenten genah mabakti buat ngwangun palinggih-palinggih Ida Sang Hyang Widi Wasa kekalih. Genah mabakti ring Bhatara Gunung Agung kawangun ring sisi kangin pura. Genah mabakti ring Bhatara Dewi Danu Batur kakaryanin ring sisi kauh puri sané mawasta Pura Batursari. Sari mateges puncak, inggih punika puncak gunung.</br>Sasampun makudang-kudang masa Ida Arya Dalem taler ngamargiang pawiwahan. Sasampune punika, ida raris ngwangun puri sane lianan ring genah idane, tur puri punika taler wenten ring wewidangan idane. Sasampun wangunan puri sané kaping kalih, dané kaaranin Puri Satria, pinaka cihna dané pinaka katurunan Ksatria, mawinan puri punika kaaranin Puri Satria. Istana Tegehkuri (Dinasti I) ring Tonja kawastanin Puri Dalem Benculuk. Ring puri sane wawu puput punika taler kawangun kalih gerbang puri sane tegeh pisan, nenten wenten sane pateh ring sajebag Bali. Yening sampun rusak sinah meweh pisan mecikang malih, minab sangkaning punika Ida Sang Prabu mapakayun ngwangun pamedal sane tegeh pisan ring Pura Satria, mangda manut ring parab Ida Sang Prabu sane mecikang ring Pura Tegehkori.</br>Ri sampuné sué malinggih ring Satria, Ida (Tegehkori VII) madué oka kakalih inggih punika okan istri miwah okan lanang. Anake istri sane pinih duur mapesengan Ayu Genjot, sane ri tatkala punika kantun mayusa 15 tiban, salwiring asunipune kalintang ayu tur asri. Okan I Raden sane alitan mayusa 13 warsa. Ida Dalem marasa bagia tur liang pisan dados raja ring jagat Badung. Kawicaksanan ida sang prabu ring Puri Satria kalintang ageng. Kadi asapunika kawentenan I Gusti Tegehkori.</br>Dinasti Arya Tegehkori nglimbak ring Badung salami limang tiban. Raja V inggih punika I Gusti Tegeh Tegal Kutha.</br></br>Mangkin Arya Tabanan madeg nata ring Negeri Tambangan (Tabanan) tur madué putra mahkota sané mawasta Ngurah Rangong. Santukan ajinnyane, inggih punika Murah Tabanan keni pinakit ageng, raris ipun magingsir ka désa Kebon Tingguh. Pangapti Raja Rangong wantah nyantosang galahé pacang dados Raja Tambang. Arya Tabanan sué meneng ring Kebon Tingguh, kalayunin olih Luh Bendesa saking Désa Buahan. Duk punika Luh Bendesa kajepit olih Arya Tabanan tur raris mobot. Saking pasemetonan punika raris Luh Bendesa ngembasang putra lanang sané kawastanin I Gusti Pucangan. Pucang inggih punika jambe, jambe inggih punika woh, santukan ibunnyane saking Désa Buahan. Jero benduné sami pada liang, santukan putra mahkota sampun jumeneng nata ring Puri. Ri sampuné Arya Tabanan seda, sédané ngutang kulit sané tipis tur tuh (kules), mawinan sasampun sédané punika ida kasub antuk mur Makules. Sasampun Arya Tabanan matilar, Ngurah Rangong sebet pisan mikayunin semetonnyané sané mapesengan I Pucangan, mangda nénten dados raja ring Tambangan. Pangéran Rangong mautsaha mangda I Pucangan gelis padem. Ring jabaan Istana Minang, wénten wit wilangan sané becik pisan. Sang Prabu Ngurah Rangong raris ngandikayang semeton idane I Pucangan mangda ngetep carang-carang tarune punika. Nanging dane tan nyidayang nuturang indike punika ring sapasira jua, santukan dane sami jejeh ngetor. Ngawit saking punika I Gusti Pucangan kawastanin I Gusti Bagus Alit Notor Wandira. Sang Corah sayan maweweh-weweh kasedihannyane, santukan ipun tansah ngrereh jalaran buat niwakin pamarginipune sane corah.</br>Sangsara punika nentenja mapikenoh. Yadiastun anaké punika ririh, sakéwanten ipun setata polih paplajahan. Kawicaksanan spiritual miwah kawicaksanan emosional, yening kawicaksanaan punika kajantenang becik, taler kawicaksanaan ring pamineh, prasida dados sarana sané mabuat pisan. Yéning kayun, pastika prasida, tur pamargi sané kapertama wantah pamargi sané becik utawi nénten becik.</br></br>Duaning tan sida malih antuk ipun nanggehang, ipun raris malaib saking Puri Tambangan nuju Panerajon. Saking Panerajon nuju Gunung Batur. Ring sisin Danu Batur medal Ida Bhatari Tolangkir sané mabaos kadi asapuniki: “Duh Pucangan, napi awinan Palungguh IRatu rauh mriki saha sepi??”. </br>I Gusti Pucangan menjawab : “Ratu, titiang rumasa kalintang sengkala. Iparekan titiange maderbe nyama muani asiki, sane kapisara madeg ratu antuk ajin titiange. Sakewanten titiang keni panyengkala saking semeton titiang I Gusti Rangong”. Ida Batari malih ngandika : “Yening cening satia teken bapa, tulunginja bapa apanga tiang nyidayang nglintangin tukade ane dalem, tur jalanangja tiang ka Gunung Batur. “. I Gusti Bagus Alit menjawab : “terbenamlah rasane diri hamba”.</br>Kaputusan ida, Ida Bhatari kalugrain tur mamargi rahayu nglintangin danu nyujur Gunung Batur.</br>Ida Bhatari maosang : “Duh Ratu, Palungguh IRatu sampun mapaica kamenangan ring titiang marep ring meseh-meseh titiange, tur Palungguh IRatu sampun mapaica kamenangan ring titiang marep ring meseh-meseh titiange. Kema cening ka Gelgel tur matiang musuh Ida Dalem marupa gagak, sawireh ia sering ngrusak ajengan Shri Raja. Antuk panah miwah tumbak puniki ragane jaga mademang bangkene punika. Yen sampun puput, Pucangan pacang dados raja ring Tanah Badeng.”.</br></br>Kawéntenan punika mamargi rikala Kerajaan Bali sané magenah ring Klungkuug kapimpin olih Dalem Anom Sagening (1580-1665) sané madué puri ring Puri Swecapura. Raja Badung duk punika inggih punika I Gusti Tegehkori V (I Gst Tegeh Tegal Kutha). Suksman Ida Bhatara miwah pamutus saking Raja Bali inggih punika modal utama sané kapolihang olih Kiyayi Pucangan (Merik) sajeroning ngamolihang jayanti ngamolihang kuasa.</br></br>Tan asue Ida Bhatari ical, raris I Gusti Pucangan nglanturang pamarginnyane, kasarengin antuk pangiring sane mawasta I Tambiak saking Gunung Batur nuju Puri Swecapura ring Gelgel. Ida Sang Hyang Widi Wasa raris masabda ring dane, sapuniki: "Kita tusing lakar maan duman cecatu". I Gusti Pucangan lantas matolihan tur ngaku sanggup ngamatiang gagak sané sering ngusak-asik ajeng-ajengan raja. Ida Dalem angob pisan, raris mataken: “Puniki semeton tiange saking dija, tur sira wastane?”. Pucangan menjawab : “Inggih ratu, titiang puniki I Pucangan saking Desa Buahan, pianak Arya Tabanan Mur Makules. Panjak anyar rauh saking Gunung Batur”, Dane raris nartayang indik kawentenan danene ngawit saking wau lekad kantos rauh mangkin. Daweg punika ugi Ida Dalem eling malih ring indik sane sampun-sampun tur ida rumasa liang pisan ring manah duaning wenten anak sane jagi nulungin ida ngebug manuk gagak punika.</br>Benjangne rakyate sami pada mapunduh ring ajeng Ida Sang Prabu Dalem. Benjang semengipun wenten guak rauh sane pacang ngrusak ajeng-ajengan Ida Sang Prabu. I Gusti Pucung gelis ngaluncurang pianakne sane pinih keliha, tepat ring dasar kampid paksi punika kantos pegat. Ri sampuné katempuh antuk andus, Ida Sang Prabu raris nitahang mangda kamedalang antuk kuburané, mawinan manuk gagak punika raris padem. Manuk gagak ketah kaanggé pralambang peteng, piduka miwah pati.</br></br>Wusan punika, sampunang malih madaya seneng ring Sang Raja. “Nah, sekarang oleh karena demikian besar baktimu Pucangan kepadaku” Sasampune punika wau semeton makta aturan wewalungan. Malih Ida ngandika: "Apa ane tunas cening?”. Inget I Pucangan teken raos Ida Bhatari Tolangkir dugas mapupul di Gunung Batur ane lakar maang wewidangan di Badung. Punika mawinan I Gusti Pucangan nunas mangda kapicayang genah ring wewidangan Badung. Ida Sang Prabu ledang pisan mapaica, raris ida ngandika: “Becik pisan pinunas ragane punika Pucangan, malih punika ring Tanah Badung paman ragane Arya Tegehkori ring Puri Satria mrentah. Becikan ragane lunga mrika. Kemaja majalan.”. Sambil ngaturang sembahyang I Pucangan nunas ica nuju daerah Badung tepatnya ring umah I Kaki Bendesa Lemintang ring Desa Lemintang. Hambatan adalah tantangan, tantangan adalah ujian, ujian adalah pintu keberhasilan. Ketabahan (cerdas emosional) dan ketenangan (cerdas spiritual) keduanya itu disenyawakan dengan cerdas berfikir (intelegensi), hasilnya adalah keberhasilan.</br></br>Malih I Kaki Dewi Lintang matur ring Sang Prabu indik pangrauh I Gusti Pucangan. I Gusti Tegehkori (Dinasti IV) girang pisan nerima pangrauh anak alitné punika, I Gusti Pucangan kaicén hadiah rakyat 250 diri antuk ngwangun puri ring sisi kelod kauh Puri Satria. Istana sané anyar punika kawastanin Puri Jambe, duaning I Gusti Pucangan magenah irika. Teges kruna pucangan pateh sareng jambe inggih punika woh, santukan ibunnyane mawit saking Désa Buahan.</br>Ri sampuné I Gusti Pucangan kadadosang Punggawa ring pemerintahan Tegehkori, raris putri raja sané mawasta Ratu Ayu Genjot kaambil olih (putra) I Gusti Pucangan.</br>Duk punika Raja Mangui taler nganten sareng Ratu Ayu Genjot putri Arya Dalem Tegehkori (IV) ring Puri Satria (Tegal). Nanging duaning rumasa tan seneng ring Raja Mangui santukan kasub Kerajaan Mangui, raris Raja Mengwi kaicénin putri.</br>Rikala Raja Mengui makta sarana upacara pinangan, raris kapiragi olih I Gusti Pucangan. Duk punika ida raris munduhang wadua balan idane buat jaga ngebug benteng kotane. Para Arya Pangalasan Mangui mautsaha pacang nyaga, sakéwanten para Puri Satria milih nilar puri. Saking gelis pisan sang nata ring Tegehkori V ngicalang santukan nenten prasida nahanin pidukan prajurit I Gusti Pucangan (Merik). Wantah limang diri ring wengi sane peteng punika Arya Dalem Tegehkori V (I Gusti Tegeh Tegal Kutha) ngluputang raga kasarengin olih permaisuri miwah makakalih putrannyané miwah sawitrannyané sané mawasta si Munang. Pangrauh ida nenten makta barang, wantah kotak prasasti sane marupa pusaka saking Puri Satria sane kaambil ida.</br>Raja Badung sané wicaksana nyerah, nénten malih ngamedalang rah. Sang Prabu raris medal saking puri, tur ida nenten malih kabinawa, ida raris nilar rakyate, tur ida nenten malih kawastanin sang prabu. Ida wantah makta geginan asiki, inggih punika pepayasan.</br></br>Puniki babad Dinasti VII sane ngungsi Denbukit (Buleleng) kantos dados Punggawa Pengastulan I.</br></br>Tigang rahina suennya Ida Sang Hyang Widi Wasa makolem ring tengah alase ring pagunungan, tur okan danene punika sedekan seda, santukan dane nenten polih ajengan. Para rombongan kulawarga Raja Badung punika rauh ring Désa Mambal tur langsung lunga ka umah anaké sané maparab I Pengkoh. Kelian Pengkoh miwah kulawarganipun seneng pisan nampi tamiu sané kahormatin punika. Selami duang dasa rahina rombongan Raja meneng ring umah kepala desa Mambal. Duk punika masan endang pisan, tur gandume sampun ical. Sané kantun wantah kotoran bikul sané kacampur kulit itik, kurenané I Kelian Pengkoh wantah manggihin punika. I Kelian Pengkoh nyiapang panci di pawon anggona nganakin nasi. Irika raris wenten toya ngecor ring sisin semere, nanging daane punika nenten molih nasi. Irika dane sareng sami raris nginum toyane punika miwah marerasan sareng rabin danene. Sang Prabu Akab ngaksi paindikan sane kalintang tawah punika, tur ida rumasa kimud pisan ring kayun. Kadi asapunika ageng pikobet sane karasayang olih I Gusti Tegehkori (VII) ngawit nilar kaagungan ring Puri Satria. </br></br>Sasampuné mapiguman sareng I Munang, mantan Raja sareng I Munang lunga ka gunung ngrereh padi. Risedek punika, kurenané miwah pianakné makakalih kantun magenah ring jeron I Kelian Mambal. Sesampun Arya Tegehkori (VII) lunga ka gunung, medal pikayunan I Kelian Pengkoh. Sang kalih raris nunas ica ring ibun danene, santukan ipun sareng kalih sedekan ngrereh nasi. Biang danene raris ngenken, tumuli dane mamargi. Dane sareng sami raris budal, Sesampune rauh ring Desa Kalianget makakalih putran idane kadol olih I Kelian Pengkoh ring Ngurah Kalianget antuk jinah 150 kepeng belong kasarengin antuk makudang-kudang kain.</br>Sasampun tutug dasa rahina, sang kalih raris medal saking kota, tur mamargi nglintang ring gununge. Ritatkala sang kalih mawali, rabin danene mataken ring dane, indik kawentenan okan danene. Kaceritayang mungguing okan pamekel titiangé sampun kabakta ka gunung olih I Kelian Mambal. Sampun dasa rahina Ida nenten rauh. Riwau Ida Sang Prabu Tegehkori VII (I Gst Made Tegeh) mireng baos rabin idane kadi asapunika, ida rumasa angob tur eling ring kasengsaran sang kalih. Ritatkala ipun kapanggih ring Ida Hyang Yesus, ipun nylempoh nunas ica sapuniki: "Inggih Ratu, yen wantah IRatu ledang, janten IRatu mrasidayang nyegerang dewek titiange". Ida nyingak bukit-bukite punika. Wusan punika dane sareng sami raris pada sumingkin mamargi, tur sane lianan ngungsi ka Gunung Djati.</br>Sasampuné nglintangin tanah Denbukit, Ida rauh ring Désa Ambengan. Saking désa punika pamarginé nuju Désa Sangket. Saking irika Ida magingsir nyliksik indik genah okan idane sane sampun padem.</br></br>Ida kawastanin I Gusti Panji Sakti (I Gusti Panji Made) pinaka Raja Denbukit (kalih) sané madué puri ring Puri Sukasada. Ring dijaja Ida magingsir. Dumadakja wenten pikenohnyane, mungguing Sang Prabu Denbukit sedek nyaksiang sesolahan tari Gambuh. Nénten kacaritayang sapunapi pangawit kawéntenan kalih tokoh punika. Sasampuné ipun uning, Ida raris kaundang nyarengin ngajahin Gambuh. I Gusti Tegehkori (VII) kasub ring widang seni Gambuh. Rahina wengi maseneng-seneng maplalian Gambuh, punika mawinan puri raja kawastanin Puri Sukasada.</br>Ki Barak embas ring Puri Gelgel warsa 1555 dados Anglurah (Raja) Denbukit ring yusa 12 warsa mabiseka I Gusti Panji Sakti mapuri ring Pamereman Panji. Pindah ka Puri Sukasada ring warsa 1584. Selami 10 warsa (1590-1600) ping tiga ngamargiang ekspedisi ngaonang Kerajaan Blambangan.</br></br>Ri sampuné sué nyamar, Arya Dalem Benculuk I Gusti Tegehkori (VII) kasemaran pisan tur dados anak sané kapiandel olih Raja Denbukit. Ida madue sisia kalih atus diri, taler wenten petang dasa diri sisia truna-truni. Tan wenten sane wicaksana sakadi ida, tur tan wenten sane ngajiang ida sakadi parawadua balan idane. Tan wenten anak sane purun nglawan pituduh Idane. Punika sané prasida kabaosang indik kerajaan sané kawangun ring Puri Sukasada.</br></br>Sane mangkin kaceritayang Ngurah Sindhuwedang (Kalianget) sane nyelapang putran idane. Ngurah Raden miwah Ayu Genjot. Raja Kalianget madue 1.450 diri. Ngurah Kalianget sané angkara manah tur iri ring Raja Panji Sakti maputusan pacang nglawan kerajaan Sukasada. Nanging lekasan kapireng olih Raja Panji Sakti, lan mrentahang Arya Dalem Bansuluk Tegehkuri (VII) mangda ngawaliang ngaonang Ngurah Kalianget, sadurung ida polih mupulang kakuatannyane. Gelisang Sira Arya ngajak prajurit 200 diri, mamargi nuju Desa Kalianget. Kali-anget (Sindhu-wedang) manut sumber tiosan kawastanin Tebusalah miwah sang sané ngamong walayah punika (Denbukit Barat) mawasta Kiyayi Sasangka Adri. Pamrentah ring Denbukit Tengah Tengah mawasta Kiyayi Pungakan Gendis, ring Denbukit Timur mawasta Kiyayi Alit Mandala.</br></br>Tan kacaritayang ring sajeroning pamarginé, ri tatkala pasukan Sukasada rauh ring Désa Kalianget, prajurit Ngurah Kalianget taler sampun sayaga pacang nyerang Sukasada. Pasukan Arya Dalem Bansuluk sané madaging 200 diri langsung nyerang. Serangan sané kalaksanayang tan dumade punika ngawinang rakyat Ngurah Kalianget kaget tur prajurité tan prasida maprakanti, sakadi rawuh rébuan meseh kasarengin olih makhluk halus, Prajurité Ngurah Kalianget kalah tur nyerah. Ngurah Kalianget kasep maka sami, sahananing kulawarga miwah para wargi lingsir-lingsir kaambil tur kabakta ka Puri Sukasada. Antuk titah raja, Ngurah Kalianget katiwakin pamidanda pati, tan lian wantah Arya Dalem Banculuk Tegehkuri (VII).</br>Kasatiaan Raja Panji Sakti ring ekspedisi ngaonang Blambangan inggih punika bukti pasemetonan tunggal genetik (trah tunggal) Dalem Shri Aji Kresna Kepakisan.</br></br>Kekalahan miwah kapademang Ngurah Kalianget miwah ngrebut sakancan arta brana, yadian punika marupa mas, permata miwah makasami kramannyané, rumasuk panjak, pangiring truna-truni miwah anak istri alit kantos sané kantun nyusu kaambil dados tawanan ring Puri Sukasada. Makasami tawanan punika kacampuh, rumasuk kalih pianaknyané sané sampun kaadol tur kaunggahang ring Kalianget. Ida Sang Hyang Widi Wasa sampun mapaica indik sane makewehin ragan Idane, inggih punika indik sane sampun kapastiang antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa.</br>Ring wengi punika, akeh anake mapunduh ring Puri Sukasada jagi nyingakin acara Gambuh. Ri tatkala sampun tigang igelan, okan danene sane lanang, sane sedek malinggih ring natar griannyane, raris ngeling masesambatan tur masesambatan ring biang miwah ajin danene: “Wahai Satria Dalem Bansuluk Tegehkori, cingakinja titiang, sampun sué kadi asapunika ngantos mangkin titiang durung taler manggihin rerama miwah ibu, mogi-mogi Hyang Widhi mangda prasida kapanggih sesai”. Ida Sang Hyang Widi Wasa mireng sesambatan anake alit punika, raris Ida nganampekin sang kalih. Sujatiné, sané ngeling punika wantah pianaknyané Ayu Genjot lan Ngurah Raden.</br>In Balinese: Kaceritayang istri lan mantu Ida sane sampun sue ngumbara ngrereh putra putrin Ida ring wewidangan Karangasem, raris miragi orti indik Arya Dalem Bansuluk Tegehkuri (VII) sampun mapupul sareng putra putrin Ida ring genah pegonnyane ring Puri Sukasada. Dane sareng sami gelis-gelis rauh ring Gunung Danu, raris rauh ring puri Sukasada. Irika dane kapanggih ring anak sane lianan, sane sampun pada mapunduh irika, tur dane sami pada liang. Ri sampuné sami pada mapupul, raris medal pikayunan Ida Sang Prabu Arya Dalem mangda putran idane mawali ka Kerajaan Badung. Tur Ida lakar ngamanggehang prajanjian Idane ento kanti salawas-lawasne. Putran idane inggih punika Ngurah Raden sareng pamannyane I Munang kaprentahang mangda mawali ka Badung.</br>Ida Sang Hyang Widi Wasa jaga nyinahang mungguing ipun tan paiwang.</br></br>Ri sampuné rauh ring Badung, ring pura sané wénten ring Satria sampun kajangkepin olih I Gusti Pucangan alias Jambe Pule sané raris munggah ka singasanan dados Raja Badung Dinasti I (mabiseka Prabhu Bendana), ngarepin Ngurah Raden ka Puri, nyihnayang ragané kautus mawali olih sang aji Arya Dalem Bansuluk Tegehkori (VII). Santukan rumasa ring raga sampun matemu malih sareng semeton sepupu, I Gusti Pucangan saking liang ngicénin panjaknyané 200 diri miwah sawah 40 petak ring Ngurah Raden. Ida Sang Prabu Salomo mrentahang mangda ngamecikang Perhyangan Agunge punika ring sisi kauh tukade, ring tanah sane mawasta "Tanah alas". Sasampun puput, pura punika kawastanin Jro Kuta, pinaka éling okan Satria Tegehkuri sané mawit saking Bansuluk Tegehkuri. Punika awinanipun ngawit saking nguni tan wenten anak sane purun lali ngaturang aturan ring Bansuluk. Nanging yening semeton kicen lelugrahan buat merdeka, tampija lelugrahane punika.</br>I Gusti Jambe Pule (Pucangan) dados raja ring Negara Badung, madue putra kakalih lanang. Anake sane lingsir-lingsir punika kicen genah malinggih ring sisi kangin tukade punika tur kicen gegaman purusa. Puri punika raris kawastanin Puri Denpasar (saantukan magenah ring kalér pasar). Sasampune punika, ida raris ngwangun benteng ring sisin tukade sane ring kiwa tengen kotane punika, tur sang prabu ngenahang benteng punika ring duur temboke. Ri sampuné I Gusti Pucangan jumeneng nata ring Kerajaan Badung séda, raris kagentosin olih kakalih putrannyané sané sareng-sareng mautsaha dados raja ngentosin bapannyané dados raja ring Negara Badung.</br></br>I Gusti Pucangan inggih punika Arya Kenceng sane kaping nem. Puri Jambe Denpasar & Puri Pemecutan inggih punika generasi kaping pitu sané ngwarisin kalih senjata anugerah Déwata, tulup miwah pecut (cemeti). Kawéntenan bénténg puniki puput rikala puputan perang Badung nglawan agresi Belanda antuk runtuhnyané Raja Tjokorda Made Agung (Tjokorda Mantuk Ring Rana).</br></br>Nénten kabaosang sapunapi riwayatnyané sasuen limang warsa selanturnyané, mangkin nika sané wénten wargi puri sané mawasta Agung Rai sané meneng ring sisi kelod puri, malaib ka Negara Sasak (Lombok). Sasampun mawali saking Sasak ka Badung, ida nunas tulung ring Brahmana ring Sanur, mangda Brahmana punika nunas tulung ring Gianyar anggén nyerang puri ring Satria. Tan uning sapunapi, sasampuné prasida ngamargiang serangan, ring sor wit cempaka ring Puri Jro Kuta kapanggihin korban padem. Sawatek anake sane wenten ring puri, ayam miwah asu, makasami padem. Sasampune punika ida sang prabu raris ngwedalang prentah, mangda anake sane ring kiwa tengen miwah sane ring kiwa tengen pada ngamademang panyiuan diri. Sasampuné payudan punika Désa Batubulan kaambil olih Raja Gianyar pinaka hadiahnyané, miwah ngawit saking punika dados pangawit permusuhan pantaraning Raja Badung miwah Raja Gianyar.</br>Yéning payudan punika wantah pamargi sané utama, panglimbak kawagedan manusané pacang setata kacemerin antuk rah, dendam miwah pidukan.</br></br>Suwe Arya Dalem Bansuluk Tegehkuri (VII) meneng ring sekitar Istana Sukasada Denbukit. Ida mautsaha pisan nulungin raja ngamecikang panegara, mawinan banget kasayangang olih raja I Gusti Panji Sakti. Putrin Ida Ayu Genjot taler dados penari tur kaserahin olih anak agung saking Désa Patandakan.</br>Sane mangkin I Gusti Agung Gede Mangui makayunan lunga ka Denbukit pacang matemu Raja Panji Sakti, duaning Ida pinaka putra mantu saking Raja Mangui. Santukan Raja Mangui sampun kasub antuk kepandaian lan kasaktiannyané, raris I Gusti Panji Sakti (II) mautsaha nyobak napi sané sujati sakadi kabaosang. Tan wenten tios wantah Ida Arya Dalem Bansuluk sane dados saksi. Ngiring sareng 40 prajurit, Ida mamargi sareng pasukan sané sami purun tur kuat, ngempon ring sor wit kepuh ring setra Banyuning. Raja Mangui (Mengwi) duk punika inggih punika I Gusti Made Agung. Ida taler kawastanin I Gusti Agung Gede Mangui utawi Dalem Mengwi. Ida kasub pisan antuk kawicaksanaan, kasaktian miwah kapinteran ida ngaonang Ki Balian Batur.</br></br>Tan dumade raris rauh panemayannyane, Sang Prabu Mengwi I Gusti Agung Gede rawuh, Ida kairing antuk 200 diri wadua balan idane. Rikala sampun nampek raris Raja Mangui sane sedek kasungkemin antuk tandu punika katempuh tur katombak antuk tumbak kebawos-bawos olih Arya Dalem Bansuluk. Nanging Ida tan keni pinakit punapa-punapi. Punika awinanipun anggan Idane tan keni pinakit. Ida Sang Prabu Mengwi raris ngandika ring paraprakanggen idane, sapuniki: "Ih sawatek prajurite, entungangja tiang!" Ida raris tedun saking genah danene makolem, tumuli ngastawa. Tan dumade raris magentos rupa, magentos rupa sakadi Bhuta Sungsang, matan matané nem, limané nem, batisé nem, miwah sirahnyané nem. Tan wenten anak ring jagate puniki sane mrasidayang matutang pamargin Idane sane patut. Irika wadua balan Ida Sang Prabu Arya Dalem sami pada ajerih tan sipi, tur sami pada malaib pablesat. Arya Dalem raris malaib nyujur kauh ring alas bukit Pedawa. Mangda prasida nglintangin pasukan Mangui miwah Sukasada, Ida masandekan ring sor wit jawa (jawawut). Rikala ipun nylempoh ring tengah alase, ipun ngeling masesambatan ring alase punika. Nanging yening anake sane mamanah ngamademang ipun punika, tan uning ring indike punika, ipun jaga mendep, samaliha jaga ngusud anake sane mamanah ngamademang ipun.</br></br>Kembali pada I Gusti Agung Gede Mengwi, percobaan pembunuhan yang baru saja Beliau alami tidak menyurutkan langkahnya menuju Istana Sukasada. Setibanya di Puri Sukasada dengan tertawa terbahak-bahak Beliau menerima sambutan hangat Raja Denbukit. I Gusti Panji Sakti (II) lantas berujar mohon dimaafkan. I Gusti Agung Gede Mangui bersabda : “Baiklah anakda, tidak perlu hal itu diperpanjang karena Bapa sudah tahu bahwa anakda hanya ingin mencoba Bapa. Sekarang Bapa hanya minta agar anakda memerintahkan untuk mencari sampai dapat orang yang anakda suruh menyerung Bapak. Bapak amat heran atas keberanian orang itu dan pula kesetiaannya terhadap anakda amatlah menakjubkan. Belum pernah Bapak bertemu dengan orang seperti itu, tentu dia itu adalah seorang keturunan kesatria yang mahautama”.</br></br>Lantas I Gusti Panji Sakti (II) ngicénin 20 jadma sané kapilih pacang ngaonang Arya Dalem. Nanging sasampune makudang-kudang rahina suennya, Ida nenten kapanggihin. Kacrita wénten sesarengan ring alas miwah taman jawawut genah Arya Dalem masayuban. Ipun taler uning, yening wenten anak ring sisin punyan kayune punika, sinah tan wenten paksi guak sane pacang menek irika. Anake punika raris mawali saha maduluran atur sapuniki: "Inggih Ratu Sang Prabu Sane Kajanjiang antuk Ida Sang Hyang Widi Wasa, ledang IRatu mapaica urip ring titiang".</br></br>Irika Ida makolem ngantos pitung rahina suenipun. Ring awaknyané sané lemet, layon, miwah kotor, Ida alon-alon ninggalin sawah jawawut nuju kauh, ngungsi ring Désa Patemon. Rikala dane rauh ring genah anake paum punika, sampun endag suryane. Ida lunga ka jeroan dagang nasi, kurenan I Dalang Patemon. Dane raris ngajak Dane Yusup ngranjing ka jeroan danene, tur ngaturin dane pangan kinum. Rasa simpati kulawarga dalang majeng ring Arya Dalem, santukan Ida sampun nyritayang indik Ida sampun kauber olih prajurit kerajaan. Kulawargan danene sami pada sregep makarya semer ring genah danene makolem. Nyabran semeng Ida makolem ring genah sane peteng dedet. Rikala wengi, ipun raris kambil tur kabakta ka jabaan genahe ngungsi. Sampun kalih sasih sué Ida meneng ring jeroning kulawarga dalang, kalintang duka kayun Ida meneng irika. Ida nunas ica ring I Dalang tur raris lunga ka Désa Bunbunan. Ring kotane punika Ida madue makudang-kudang pangancang. Sawatara asasih suennyane ring Desa Bunbunan, Arya Dalem sayan-sayan inguh ring kayun. Daweg punika Ida ngutsahayang mangda munduhang makudang-kudang pengikut mangda kaundang tangkil ring Raja Panji Sakti (II) ring Puri Sukasada sareng Raja Mangui I Gusti Agung Gede, santukan Ida kantun ring Denbukit. Ri sampuné kawedar tetujon miwah tatujonnyané, raris wénten 10 pengikut sané pastika percaya tekén keberanian, keikhlasan miwah kesanggupannyané ngantar Arya Dalem Bansuluk Tegehkuri. Ipun sampun sayaga jaga nglaksanayang pakarsan Ida Sang Hyang Widi Wasa, yadian ipun urip wiadin padem. Ritatkala ipun masandekan, ipun ngrangsuk busana kagungan sane sampun kapasang ring kawaca epode. Dasa diri sane mabusana putih sampun sedia nyarengin Arya Dalem Bansuluk Tegehkori VII mamargi nuju Puri Sukasada. Sane kakarsayang antuk anake sane sampun padem, inggih punika: anake sane satinut ring pamrentah miwah anake sane nampi pasisip sakadi patutipun.</br></br>Nénten kauningin sapunapi pamarginé doh saking Désa Bubunan (Bangsingkayu/Bunbunan) nuju puri Raja Denbukit. Ida rauh ring Puri Sukasada duk ida sang prabu sareng kalih sedek masandekan ring puri antuk para prajurite. Dane tengkejut pisan manggihin anak sane anyar rauh, sane mabusana sarwa putih. Warna putih pinaka cihna ipun pacang misadia padem yéning wénten sané nénten becik. Ida Sang Prabu Daud miwah parapamimpin idane raris medal, tumuli ngastawa nunas pangampura ring Ida Sang Hyang Widi Wasa. Sang prabu raris ngandika ring Dane Artahsasta sapuniki: "Titiang tan pisan maderbe iwang pamantuka ring iratu. Titiang mitaenang, Arya wantah ngamargiang dharma kasatiaan paduka ring pianak titiang puniki, Panji Sakti II, inggih punika ngamargiang titah mangda nyerang. Nah anakda Panji Sakti (II), ngawit saking mangkin sampunang pisan-pisan anakda lali ring kasatiaan lan ketulusan pengorbanan sane sampun kaicen olih Arya salami-laminnya ⁇ .</br></br>Sasampune punika Ida Sang Prabu Gede Mengwi raris ngandikain parekan idane, tur kapangandikain mangda ngambil tumbak miwah sanjata sane wenten ring genah pamorboran aturane. Ri sampune rauh irika Sang Prabu I Gusti Made Agung Mangui, maka samian panjak idane sane lanang-lanang wenten dasa diri punika, digelis ngrasayang rasa jejeh tur ajerih pisan. Ipun pada mitaenang dewek sampun nandang sangsara uli krana sangsarane sane nibenin ipun. Tan wenten anak sane mrasidayang nyumbungang dewek uli krana pakaryan sane kalaksanayang antuk anak tios ring jabaning wewidangannyane.</br>Ring Babad Mengwi, Raja Mengwi kawastanin I Gusti Made Agung, Ida naenin ngaonang Ki Balian Batur sané sakti mandraguna.</br></br>Ipun raris ngaturang sanjata miwah tumbak ring Ida Sang Prabu Manoah. Ida Sang Prabu Manoah raris nrima sanjata miwah tumbak punika, sarwi ngandika sapuniki: "Duh Ratu Sang Prabu Dalem, puniki panugrahan sanjata miwah tumbak titiange. Keris puniki kawastanin Carita Belebang, kawigunannyané antuk nyaga katreptian miwah nénten purun kacingak olih meseh. Tumpeng puniki mawasta Lelemon, madué daya tarik sané ageng. Punika wantah cihna, mangda ngawit saking mangkin ngantos turun-temurun, saking urip ngantos padem sampunang lali ring anak lanang Panji Sakti, miwah taler anak lanang Panji Sakti (II) sampunang pisan lali Sira Arya salami-laminipun ngantos turun-temurun ngwangun candi pemujaan mangda setata pateh eling, sapasiraja sane lali ring karahayuan puniki mangda manggihin sengkala sedih hati, nenten manggihin napi sane kabuatang.</br></br>Ida Sang Prabu Menku ngandika sapuniki: "Ane jani, ih Arya, tegarang orahang teken tiang, gumi apa ane tunas kita.</br>Risedek Ida Sang Prabu Dalem Bansuluk mireng pangandikan Ida Sang Prabu Mangui, raris Ida ngandika: "Yening dados, titiang nunas Desa Bubunan, santukan ipun satia ring titiang rikala titiang manggihin kamewehan".</br>Kadi asapunika, Desa Bubunan, Sulanyah, Tanguwisia kaicénin Arya Dalem Bensuluk Tegehkori VII. Sang prabu taler ngicen anak istri bangsawan saking Desa Padangbulia mangda dados rabin Ida Arya Dalem, santukan rabin Ida saking Badung sampun lingsir. Ida Sang Prabu Arya miwah wadua balan idane kalugra mawali ka Desa Bubunan.</br>Salami sawatara 3 warsa ida meneng ring Désa Bunbunan, santukan tanah irika kirang rata. Saking irika Ida magingsir ka Désa Muntis (Pengastulan).</br></br>Ring Pengastulan I Gusti Tegehkori (VII) dados Punggawa. Ring sisi kauh jeroan idane Ida ngwangun pura pemujaan leluhur sane kaparabin Pura Badung pinaka pangeling-eling Ida dados Raja Badung. Ring pura punika kawangun pelinggih Dalem Duwure antuk puja Raja Panji Sakti.ggih Dalem Duwure antuk puja Raja Panji Sakti.  +
  • BAHASA BALI Om swstyastu SuksmaBAHASA BALI </br></br>Om swstyastu </br></br> Suksma aturang titiang ring antuk galah sane kapaica ring sikin titiang. Para panitia sane dahat kusumayang titiang.</br> Sadurung titiang matur pinih riin lugrayang titianh ngaturang rasa angayubagia majeng ring ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning sih pasurcan ida. Titiang asapunika taler keluarga besar BASAbali wiki prasida mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon berorasi. </br> Napi pikobet sane pinih mabuat sane patut kauratiang olih sang sane jagi dados pamucuk ring bali? pikobet sané pinih mabuat sané patut katangunin inggih punika pikobet budaya bali sané sayan ical duaning wénten budaya saking dura negara sané katerima langsung olih parajana bali tanpa disaring olih parajana bali sané ngawinang budaya bali sané sayan sué sayan ical. </br> Inggih bapak/ibu panitia, wantah asapunika sane kabahas tituang. suksma antuk uratiannyane, prade wentetn sane nenten manut ring arsa tutiang nunas rena pangampura. puputang titiang antik para masanthi </br></br>Om Santih Santih Santih Ompara masanthi Om Santih Santih Santih Om  +
  • BAHASA BALI Pengolahan Sampah Ring Bali BAHASA BALI </br></br>Pengolahan Sampah Ring Bali </br></br>Kepala SMA Negeri 11 Denpasar sane dahat kusumayang titiang.</br>Bapak lan ibu guru SMA Negeri 11 Denpasar sane wangiang titiang.</br>Para sisya SMA Negeri 11 Denpasar sane tresnasihin titiang.</br>Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, santukan asung kertha waranugrahan Ida, polih mekunyit dialas Sedurung titiang ngawitang pidartane mangkin, ngiring ulengan pikayun melarapan antuk pangastungkara panganjali umat </br></br>Om Suastiastu </br></br>Ida dane sinamian sane kasumayang titiang, Sampah utawi luwu punika pastika dados pikobet sané mabuat ring Bali mangkin, punika kabuktiang antuk akéhnyané sampah ring TPS miwah TPA ring Bali. Sakéwanten sujatinnyané pengelolaan sampah ring Bali durung kamargiang jangkep. Sampun kawangun TPS 3R lan TPST taler kantun akeh sampah sane kabuatang nenten karesikang. Punika mawinan titiang nunas ring para pemimpin Bali sané pacang kapilih ring warsa 2024 mangda urati ring pikobet pengolahan sampah sané wénten ring Bali. Mogi-mogi pikobet indik pengolahan sampah prasida kapuputang mangda nenten wenten malih sampah sane pacang kakutang. Sajabaning punika, pemimpin Bali ngaptiang mangda prasida dados imba majeng ring parajanane miwah prasida ngawangun parajanane nuju Bali sane resik miwah asri.</br></br>Inggih ida dané sané kusumayang titiang majeng ring ida dané sami ngenénin indik Pengolahan Sampah puniki. Manawi ring sajeroning napi sané baosang titiang i wawu wénten iwang antuk titiang matur, titiang nunas pangampura.</br></br>Om Santih Santih Santih Omas pangampura. Om Santih Santih Santih Om  +
  • BALAP BALAPAN RING JALAN RAYA Om swastBALAP BALAPAN RING JALAN RAYA</br></br> Om swasti astu, ring rahine mangkin titiang nunas uratian majeng ring bapak polisi tur pemerintah bali indik masalah sane wenten mangkin</br> </br> Masalah puniki sekadi anak anak alit mangkin sane demen belog ajum tur mebalap balapan ring jalan rayane, sane nyidang ketiben baye majeng ring penganggen margi sane lianan. Balap balapan puniki sampun wenten korban jiwa ring jalan sunset road, rahine sukra,(11/11/2023) </br></br> Solusi ring masalah punike, ane kapertame tiang nunas ring pemerintah baline mangde nyediang sirkuit sane becik kaanggen alit alite menunjang hobi,</br>Sane kaping kalih titiang nunas majeng ring bapak polisi mangde tetep sayage ring jalan raya, lan ngelaksanayang patroli peteng tur menindak tegas alit alite sane ngelaksanayang balap liar ring jalan raya</br></br> Tur titiang nunas majeng ring alit alite makesami mangde sampunan kebut kebutan ring jalan raya puniki, yening alit alite kebut kebutan mangde ring tongos sane patut, sekadi sirkuit balapng tongos sane patut, sekadi sirkuit balap  +
  • BALI BERORASI RING DIJA YOWANA BALI PETANGBALI BERORASI</br>RING DIJA YOWANA BALI PETANG WARSA MALIH</br> </br> </br>Ida Ayu Kade Ratna Yuanti</br>Kadek Ditya Adi Sanjaya</br>Luh Dita Susantari</br> </br></br>SMK NEGERI 1 KUBUTAMBAHAN</br>TAHUN 2023 </br>Ring Dija Yowanane Bali Petang Warsa Malih</br></br>Nénten wénten tata titi pastika maosang kija yowana Bali pacang lunga utawi kawéntenan petang warsa ri wekasan. Makuéh sané ngawinang ngiusin pamutus jadma sakadi pendidikan, karir, minat praragan, miwah kahanan ékonomi taler sosial Bali. Sakéwanten wénten minab makudang kudang pamargi sané jagi kaambil antuk yowana Bali ri sajeroning petang warsa ri wekasan.</br></br>Wénten pepalihan makudang-kudang imba:</br>1. Pendidikan Lanjutan: Para yowanané ring Bali dados milih nglanturang pendidikan, ring universitas lokal, genah tiosan ring Indonesia, utawi ring dura negara. Nglanturang pendidikan ngicénin galah anggén nglimbakang kawagedan miwah kaweruhan sané sayan teleb ring widang sané kasenengin.</br>2. Karier ring Bali: Wénten para yowana Bali minab milih ngawitin karier ring Bali. Pulo puniki ngicénin makudang-kudang genah pakaryan ring sektor pariwisata, perhotelan, seni miwah budaya, miwah sektor ékonomi tiosan. Para yowana Bali prasida ngrereh pakaryan sané nganutin minat miwah kawagedan ipuné.</br>3. Migrasi miwah Makarya ring Dura Bali: Wénten taler para yowana Bali sané milih ngrereh pakaryan ring dura Bali. Puniki kamargiang mangda prasida ngamolihang pengalaman sané anyar, malajahin indik budaya miwah genah sané matiosan, miwah nglimbakang jaringan profesional ipuné.</br>4. Kewirausahaan: Wénten taler para yowana Bali sané pacang milih dados pengusaha. Bali madué genah sané becik anggén nglimbakang bisnis, utamannyané ring sektor pariwisata, kuliner, miwah kerajinan. Para yowanané sané madué pikayunan sané melah (ide kreatif) lan minat ring widang bisnis prasida ngawitin utsaha ipun padidi tur prasida ngwantu ring panglimbakan ekonomi miwah sosial ring Bali.</br></br>Nanging, punika wantah makudang-kudang imba. Pamuputnyané pamutusipun wantah ring para yowana Baliné miwah sapunapi ipun ngrencanayang miwah nginutin tetujon ipuné. Sané mautama pisan, inggih punika mangda anaké alit madué kawagedan miwah semangat, samaliha meled malajah tur sayan maju, mangda sida muponin pangaptinnyané.</br>Élingang ja, mungguing solah miwah putusan sametoné prasida mauwah-uwah sajeroning galah mamargi. Sané pinih utama inggih punika satata sayaga ring pauwahan, malajah saking pengalaman, miwah satata nginutin pikayunan miwah manah soang-soang.</br></br>Pangapti Majeng Calon Pemimpin Bali: </br></br>1. Prasida ngawinang para yowana bali nyarengin ring sektor pertanian, mangda sayan akeh sane kayun nandur miwah nenten ngadol sawahnyane anggen industri miwah pariwisata.</br>2. Madué pangresep sané dahat mautama indik kawéntenan pariwisata bali miwah manggihin peluang-peluang anyar ring industri, pariwisata, nglimbakang kreativitas, miwah nincapang daya saing Bali pinaka tetujon wisata utama.</br>3. Madué visi jangka panjang sané kukuh antuk nyaga kalestarian alam miwah palemahan Bali, sakadi kaasrian pasisi, terumbu karang, taler budaya sane lianan. Punika mawinan iraga pinaka krama Bali patut prasida nyaga kalestarian alam miwah ngirangin dampak negatif pariwisata ring palemahan.</br>4. Calon pemimpin bali mangda prasida nglimbakang sektor pariwisata sane nglantur. Ipun patut prasida ngwangun sarana sane becik, inggian ring widang transportasi, genah masandekan, miwah srana sane tiosan sane nyokong pariwisata.srana sane tiosan sane nyokong pariwisata.  +
  • BALI BOYA JA GRYA LUHU Olih : Dewa Made BaBALI BOYA JA GRYA LUHU</br>Olih : Dewa Made Bali Sugiharta</br></br>Om Swastyastu</br>Majeng ring angga panureksa sane kusumayang titiang,</br>Punika taler semeton karma Bali sami sane tresna asihin titiang. </br>Kapertama ngiring iraga sareng sareng ngeluhurang rasa angayu bagia mantuka ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, riantukan sangkaning paswean Ida, titiang punika taler ratu ida dane sameton sami prasida magendu wirasa ring subha dewasa sekadi mangkin.</br></br>Bali Pulo Dewata, Pulo Seribu Pura, tan bina kadi swarga ring bumi, kenten makweh anake ngatonang, napi rereh wenten ring Bali. Wenten gunung-gunung sane dahat ngulangunin, sakewala akeh sampun wenten parilaksanan jadmane sane ngawinang linggacalan Baline puniki leteh, wenten taler tukad sane ngeliak liuk sakewala mangkin toyane sampun kagentosin antuk leluu, wenten taler pasisi sane sisi sisi nyane rame antuk torise, krama Bali, napi malih leluu ne mecampuhan irika, tan bina kadi jukut serombotan. Pura sane dahating ngulangunin, genah payogan Ida Bhatara sane kasungkemin olih karma Baline, sakewala tegarang cingak Pura ring sisi kangin sane ngalintang kidik ngelodang, jeg agengan leluu metumpuk tan bina kadi segarane tanpa tepi, capuh awor tanpa wates. Sane mangkin ngiring iraga pinehang sareng sareng, panteske iraga brangti antuk bebawos titiang kadi asapunika? Yening iraga mongahang dewek, ngorahang dewek brangti, amunapi je brangtine Perthiwin iragane, sane tan surut surut stata kaparikosa olih parilaksanan iragane.</br></br>Semeton Krama Bali sami, malarapan antuk pamungkah lengkara titiang I wawu, napike semeton maduwe nyet utawi kakletegan napi sujatine sane arsa bawosang titiang? Inggih indik luu utawi mis. Minab taler wenten semeton sane mabawos ring hati kadi puniki “ beh, cara ye sing dogen”; pidabdab puniki taler anggen tiang nuturin dewek tiange pedidi. Sane mangkin yening iraga maosang indik luu utawi mis, majanten sampun tan sida iraga ngelidin sane madan luu pinaka limbah rumah tangga. Pikobet sane arepin iraga mangkin inggih punika manajemen limbah luu sane kantun kaon ring Bali. Manut wilangan data sane kapunpun olih Sistem Informasi Pengelolaan Sampah Nasional (SIPSN) Kementerian Lingkungan Hidup dan Kehutanan nyinahang pupulan volume luu utawi mis ring Bli nyantos 1,02 yuta ton ring warsa 2022, lan Kota Denpasar pinaka sang adi jayanti mupulang luu akehnyane 316,13 ribu ton luu. Yening wilangan luu ring ton puniki iraga konversiang dados tanah, punika manadi 212,561 km2 ngalahang jimbar tanah Kota Denpasar sane wilanganyane wantah 212,561 km2.</br></br>Duaning kadi asapunika, Pamargi pesta demokrasi Pemilu ring warsa 2024 puniki galah becik anggen iraga matimbang wirasa, mapinunas ring calon pemimpin Bali napike nika ring legislative, eksekutif, mangda sumeken nitenin pikobet manajemen luu utawi mis puniki. calon pemimpin Bali patut maduwe visi sane tatas sakadi ring jangka pendek, ring jangka menengah, punika taler jangka panjang ring parindikan manajemen luu tawi mis puniki. Titiang sareng sami krama Bali, nyantosang aksi, boya ja wantah wacana pamuputne dados basa basi. Pergub Bali sane sampun kakaryaning mangda sida malih kasobyahang, kasarengin antuk ngerereh inovasi utawi geguat anyar manajemen luu, silih sinunggilnyane ngirim kramane utawi Yowana Bali ke dura negara sekadi Singapura lan Korea Selatan, mangda ngelarang studi tiru ring parindikan manajemen luu utawi mis, ilmune punika patut kasobyahang ring Bali, ngicen prabia ring hasil riset teknologi-teknologi sane karipta olih yowana iragane sane maduwe potensi dados teknologi manajemen luu utawi sampah, ngerereh investor lan pengembang ngaryanin bisnis manajemen limbah pamekasnyane limbah plastic. Sangkaning punika sida dados pamikolih ekonomi sane anyar, taler nincapang pikayunan kramane memanajemen limbah luu ring pakubone soang-soang.</br></br>Semeton, film kartun Toystory 3, irika wenten scene utawi paletan adegan system pengolahan limbah plastik manadi serpihan plastic sane alus. Semeton, yadiastunke nika wantah ring film fiksi, sakewala tiang percaya teknologi sekadi punika sida kakaryanin ring aab jagate mangkin. Yening sida kakaryanin, majanten iraga sida ngirangin wilangan plastic sane nyemerin tanah, tukad, napi malih segarane. </br>Semeton sareng sami, pidabdab ngwerdiang karesikan palemahan Bali puniki, patut kalaksanayang olih sami karma Bali nganutin sesanti sagilik saguluk, paras paros sarpanaya (gotong royong). Calon Pemimpin Bali cutetnyane madrebe tanggung jawab sane abot pisan, mangda sida nguripang konsep manajemen luu sane NYAGARA GUNUNG sane madue artos nyaga karesikan Bali saking huluning Bali ngantos ring tebenan utawi ring pasisi, taler karemba antuk desa adat sajebag Bali, sane kapikukuhin olih pararem ring soang soang desa adat. </br></br>Semeton sareng sami, lingkungan sane resik tur asri wantah dasar sujati, pinaka saka (tiang) sane nyangga kauripan iragane, silih sinunggilnyane taler mapakilitan ring pariwisata. Yening pasisi, gunung, wana, desa, tukad, taler kahyangan pura ring Bali sida resik, resike punika ngawinang lestari. Yening sampun lestari majanten taksu gumi Bali puniki stata werdhi lan ajeg. Taksu puniki sane dados jiwa pramana pariwisata Baline sane ngawinang para torise oneng malancaran bilih-bilih tresna ring Pulo Bali.</br>Bapak Ibu Calon Pemimpin Bali, ilangan ego druene, lan elingan bungan keneh tiang sane ngangganing krama Bali sami.</br></br>Gegendingan : </br>Ragane wantah pemimpin rakyat, </br>boya ja dados petugas partai, </br>maraga Ksatrianarotama </br>sutindih ring gumi Baline niki </br>Bali kabaos grya </br>Boya ja grya luu.</br>Bali kabaos grya </br>Boya ja grya luu.</br>Om Santih Santih Santih Omya ja grya luu. Om Santih Santih Santih Om  +
  • BALI, pinaka destinasi pariwisata sané kasBALI, pinaka destinasi pariwisata sané kasub ring sajebag jagat, sampun ngicénin kontribusi sané signifikan ring pertumbuhan ekonomi regional. Sakéwanten, ring ungkur kaluihan pariwisatanyané, wénten pikobet sané ngamerluang tindakan sané gelis pisan anggén mastikayang kawéntenan miwah kawéntenan kramané. Kaping pisan, iraga nenten dados lempas saking pikobet indik palemahan. Panglimbak pariwisata sané gelis pisan ring Bali sampun nincapang tekanan ring palemahan, saking rusaknyané terumbu karang ngantos kahanan udara sané kaon. Pamerintah patut digelis ngarumusang kebijakan sane lestari anggen nyaga miwah nglestariang keindahan alam Bali. Pendidikan lingkungan taler patut katincapang, mangda parajanane maduwe pangresep sane becik indik mabuatnyane nyaga kelestarian lingkungan. Kaping kalih, sektor tenaga kerja ngamerluang uratian sane khusus. Yadiastun pariwisata ngicénin pakaryan ring akéh jadma, wénten kahanan sané nénten pasti mapaiketan sareng kahanan ekonomi sané nénten stabil, utaminnyané rikala ngarepin pikobet sekadi pandemi. Pamréntah patut nglimbakang kabijakan sané nyokong diversifikasi ekonomi, mangda krama Bali nénten nganutin asiki sektor kémanten. Kaping tiga, prasarana miwah transportasi inggih punika widang sané mabuat pisan sané patut gelis kabecikang. Antuk panglimbak pariwisata, kawéntenan mobilitas krama miwah wisatawan sayan nincap. Antuk punika, investasi ring panglimbak infrastruktur jalan, transportasi umum, miwah fasilitas pendukung tiosan mabuat pisan anggén nanganin kemacetan lalu lintas miwah nincapang kabecikan kauripan krama irika. Kaping pat, pendidikan miwah kesehatan pinaka dasar panglimbak sané lestari. Pamerintah patut mastikayang yéning pendidikan ring Bali nyiptayang lulusan sané sampun sayaga ring pasar kerja global. Tiosan punika, investasi ring sektor kesehatan patut katincapang, taler fasilitas kesehatan miwah nincapang akses masyarakat ring pelayanan kesehatan sane berkualitas. Anggen ngarepin pikobet puniki, iraga patut masikian sareng pamerintah, parajanane, miwah sektor swasta. Iraga sareng sami maduwe tanggung jawab sajeroning nglestariang keberlanjutan miwah keseimbangan antara pertumbuhan ekonomi, pelestarian lingkungan, miwah kesejahteraan sosial. Ngiring sareng-sareng mautsaha ngawangun Bali sane becik, sane nenten wantah becik antuk pariwisata, nanging taler lestari tur mapikenoh majeng samian krama.</br>Ainggih, wantah asapunika atur titiang kirang langkung sinampuraika atur titiang kirang langkung sinampura  +
  • BASA BALI PINAKA PAMIKUKUH BUDAYA BALI OMBASA BALI PINAKA PAMIKUKUH BUDAYA BALI</br></br>OM SWASTYASTU</br>Merdeka!</br>Salam Perjuangan!</br></br>Ida dane sareng sami sane wangiang titiang,</br>Pinih ajeng mantuka ring ida dane pamilet sareng sami, mustikanyane angga panureksa sane dahat kusumayang titiang. Sadurung titiang matur, lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, riantukan sangkaning asung kertha wara nugrahan ida, titiang prasida mapupul iriki gumantin ipun ngamiletin acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Mungguing pidarta utawi orasi sané jagi aturang titiang mamurda “Basa Bali Pinaka Pamikukuh Budaya Bali”. Titiang boya mamanah nasikin segara ring Ida Dané sané sampun pada pawikan, sakéwanten ritepengan mangkin titiang wantah matetegar, mapakéling ring Ida Dané pamekas ring para yowana, mogi-mogi napi sané sampun kamargiang prasida katincapang malih ring sajeroning kauripan turmaning dumogi pacang manados sesuluh iraga sareng sami mangda Bali lan Indonesia maju. </br>Ida dané sareng sami, kawéntenan Pulo Baliné pinaka “pulau wisata budaya” sané sampun kaloktah ngantos ka dura negara. Sami sampun uning tur pawikan, punika sané ngawinang jagat Baliné kaparinama olih para janané "pulau seribu pura, pulau déwata, pulau surga utawi the last paradisé". Napi sané ngawinang Pulo Baliné kaparinama asapunika? Sané ngawinang nénten wénten tios santukan keasrian palemahan Pulo Baliné, para jana Baliné sané ngandap kasor, maka miwah kawéntenan seni budaya sané kadasarin antuk Agama Hindu pinaka dasar mapineh jadma Baliné. </br>Ida dané sareng sami sané kasumayang titiang, maosang indik basa Bali punika marupa pabuat sané dahat mautama. Iraga sareng sami sampun pastika uning ring kawéntenan basa Baliné pinaka bantang utawi sarana ngrajegang budaya Bali. Basa Bali silih tunggil pinaka pangéling iraga dados jadma Bali, punika sané ngawinang iraga mangda satata nganggé basa Bali rikalaning mababaosan sajeroning pasawitran. Tios ring punika, nelebang basa Bali maka sarana ngerajegang budaya Bali turmaning maka unteng tetujon Pemerintah Provinsi Bali, kasanggra antuk Pemerintah Kota miwah Kabupatén se-Bali, maka utsaha ngulati Bali ajeg. </br>Ida dané, sayuwakti nenten wénten pidabdab ring Bali sané néntan mapangawak antuk basa Bali. Yadnya, pasangkepan, miwah lelintihan budaya Bali sané gumanti nganggé basa Bali. Yéning iraga nénten nganggé basa Bali majanten kesujatian iraga dados jadma Bali ical. Sané mangkin sampunké Basa Baliné ajeg tur sira sane patut ngrajegang Basa Bali? iraga sami sampun uning ring kawéntenanipun, basa Baliné durung prasida ajeg! Iraga maka pawaris, sakadi mangkin kabaos putra bangsa, patut pisan dados titi pangancan nindihin basa Bali. Pamekas ngawit ring sekolah mangda sida mabaos, masesuratan, miwah makekawinan antuk basa Bali. </br>Basa Bali pinaka pamikukuh budaya Bali, riantukan kadi sané sampun kabaosang, tan pabasa nénten majanten budaya Baliné prasida ngalimbak tur sida ajeg ngantos mangkin. Yan umpamiang titiang budaya Baliné sakadi taru ageng. Basa Bali pinaka akah miwah agama pinaka rohipun. Kasenian, ilmu pengetahuan miwah sané tiosan pinaka carang miwah donipun. Sané mangkin yening akahné usak, tuh, tur tan prasida ngalimbak, sapunapi i taru punika sida maurip? majanten sampun aas don miwah carang-carangipun. Taler asapunika yan imbayang titiang ring budaya Bali. </br>Ida dané sareng sami sané wangiang titiang, maosang indik nganggén basa Bali, bilih-bilih ring panglimbak aab jagaté mangkin, yan inargamayang titiang tan bina luir segara tan patepi, capuh aor tan pawates, sayuakti pisan sampun kauningin sareng sami. Napi malih para yowanané rumasa kuno pisan, nénten gaul kabaosang. Ritatkala mapupul sareng timpal-timpal ring sekolah, satata nganggén basa Indonesia. Matakén nganggén basa Bali, kacawis nganggén basa Indonésia. Napi malih mangkin sampun akéh nganggén basa gaul.. Ngantos madué papineh maboya titiang ring kawéntenan basa Baliné riwekas. </br>Ida dane, silih tunggil sane kanggen ngewerdiang seni budaya inggih punika nenten tios wantah Basa Bali druene sane pinaka tetamian utawi warisan leluhur Bali saking nguni, punika ngawinang iraga patut bangga dados putra-putri Bali tur prasida ngerajegang Basa Baline mangda budaya Bali nenten punah. Punika taler benjang pungkuran mangda nenten basa Baliné wantah dados basa ring lontar, ring sastra, ring sasuratan kémanten. Mangdané nénten iraga kabaos "Kadi katak sané wénten ring sor tunjungé", I kekupu saking doh ipun ngrasayang miik i sekar tunjung, sakéwanten I katak yadiastun nampek ring genahé punika, setata nyongkok nénten ngerasayang miik ipun i sekar tunjung sané kalintang ngulangunin. Suksmanipun, akéh para janané saking dura nagara meled pisan manah ipun malajahin indik basa miwah sastra Bali, sakéwanten iraga sané meneng ring Bali nénten prasida nganggé Basa Bali, mangda nénten kadi asapunika, ngiring iraga mangda bangga pinaka jadma Bali, malarapan antuk ngelestariang basa Bali.</br>Ida dané sareng sami, riantukan nelebang basa Bali, maka tiling ambek jadma Bali luih guna, sané mangkin titiang mapinunas, ngiring! sikiang kayuné, mabalik sumpah ring angga soang-soang, mabéla pati ngetohin gumi, wastu sida basa Baliné ajeg, maka pamikukuh budaya Bali.</br>Ida dané sareng sami sané kusumayang titiang, wantah kadi asapunika mungguwing atur pidartan titiang puniki. Mogi-mogi wénten pikenohipun. Manawi wénten atur titiang sané nénten manut ring arsa, titiang nunas geng rena sinampura. Makawasananing atur, puputang titiang antuk Parama Santih.</br></br>OM SANTIH, SANTIH, SANTIH, OMama Santih. OM SANTIH, SANTIH, SANTIH, OM  +
  • BERORASI PERMASALAHAN: SAMPAH SuksBERORASI </br>PERMASALAHAN: SAMPAH</br></br> Suksema antuk galah sane kaicen ring titiang sadurung titiang ngelanturang Teks ORASI ngiring iraga sareng sami ngaturang panganjali umat "Om Swastyastu" titiang jagi nyinayang dewek.Wastan titiang ida bagus ketut rai sentanu</br>Wastan titiang.I Made Aldi Gunawan </br></br> Sai pesan tepuk anake enu masih ngutang lulu di tukade kewala sujatinyane ade tongos lulu sane mule keanggen ngutang lulu. Kari wenten anake sareng akeh sane nenten kayun ngutang lulu ring tongos sane kasadiayang </br></br> Pendapat titiange antuk masalah sampah sane wenten ring bali puniki ngiring iraga sareng sami sadar teken dampak ngawagin ngutang lulu sane ngeranayang banjir,duaning asampun nike ngiring iraga sareng sami nenten dados ngutang lulu ngawagin.</br></br>Ainggih asampun nike teks orasi sane unggahang titiang yening wenten kaiwangan titiang,titiang nunas pangampura titiang tutup antuk parama santhi "Om Santih Santih Santih Om"parama santhi "Om Santih Santih Santih Om"  +
  • Bagaimana para pemimpin bali agar mempertahankan budaya bali dan melestarikan budaya Bali. bagaimana tanggapan para pemimpin bali bagi warga luar bali yang menjelekkam atau menghina budaya bali  +
  • Bali Pulo ane ramie. Mabangseng Covid-19 kBali Pulo ane ramie. Mabangseng Covid-19 karwan manten nglendesang pikolih pawongan. Adake pamragat cadangan ? Ragat ngemaang pamragat cadangan inggih punika virtual tour lan ngonthel halal lan kapradatayang dalem wangun netes saut.</br></br>Dadalan pilih virtual tour ?</br>Saut : Sing mekejang jdam midep ka Bali ajak megenepan tangkis sakadi : sing midep, nu upajiwa, kenjekan bobot, kenjekan sid umah sakit, pandemic, visa lan paspor telah masa berlaku utawi durung ngelah</br></br>Media ane anggona ?</br>Saut : Adake ragane nawang Netflix, Viu ? Situs / website berlanganan mebalih film streaming. Raga mekejang meras (mengadopsi) metode sakadi Netflix ben media internet lan video. Jadma ane bakal mabalih patut ipun bayah.</br></br>Tata upajiwa ?</br>Saut : Sakadi kapradatayang sid lu(h)ur, berlangganan sakadi mabalih film sid Netflix. Tentunya video ane disajikan patut ipun ngleganin, sing formal lan kekeh, sakadi para vlogger lan youtuber kardi video tour wisata, “mukbang”, ngajakin “having fun” ajak tata sewru lan ngleganin.</br></br>Napi buin ngonthel halal ?</br>Saut : Acara olahraga sambil berwisata meilehan Bali ajak mengkhususkan ia mekejang para muslimin.</br></br>Tangkis milihin?</br>Saut : Popularitas masepedaan salantang pandemi ane tusing ada. Plungguhan indik boga halal inggih saking samping soroh boga, jadma ane ngorokok (patut ipun Islam lan Ahli Kitab), ngalih wisata Bali ane sing wenten gagah, subah emed ajak wisata to to dogen nganteg meilehan Bali ajak sepeda midep menuju wisata Baru. Target : Muslim Lokal & Timur Tengah</br></br>Aplikasi sid lapangan ?</br></br>Saut : Para peserta ajaka touring ajak se(m)peda neilehan Bali ka abedik genah ane panorama lung, sajian boga halal, dewasa sholat midep ka masjid. Laut ajak niki , sinahang Bali ngelah toleransi beragama ane becikahang Bali ngelah toleransi beragama ane becik  +
  • Bali berorasi. "go green" Bali berorasi. </br> "go green" </br>iraga pinaka krama Bali sane becik patut nyaga palemahan mangda lestari antuk ngutang sampah ring genahnyane, makarya sistem tanem sampah mangda nenten ngusak palemahan.</br></br> iriki iraga patut madue kesadaran sane utama indik mabuatnyane nyaga palemahan sane akeh pisan ngicenin pikobet ring kesehatan samian krama.</br></br> mangda generasi iraga sane jagi rauh prasida ngrasayang dampak positif sane iraga laksanayang lan kalaksanayang go green puniki madue dampak becik majeng ring krama Bali taler becik majeng ring ketahanan.ma Bali taler becik majeng ring ketahanan.  +
  • Bali gumanti silih sinangil genah wisata sBali gumanti silih sinangil genah wisata sane keni dampak saking covid -19, pemargin ekonomi ring Bali tedun. Pikolih pariwisata akeh sane nedunang nike ke mawinan pemerintah ngelaksanayang upaye - upaye mangde mersidayang pariwisata ring Bali mewali sekadi sane sampun. </br>1. Ngutamayang sang sane ngelaksanayang rencana pertama punike metetujon mangdene wisata sayan percaye ring kawentenan anggannyane ritat kale rauh mesesanjan.</br>Wenten tetige sane utame rencane puniki inggih punike:</br>- Kapertama, kenak ring sajeroning angge lan keasrian, protokol kesehatan lan keasrian ring hotel wiyadin genah wisata mangda pastike memargi kuat.</br>- Pingkalih, keslametan lan keamanan kekardinin rencane sane becik taler nitenin genah wisata kantos keslametan lan keamanan sane mawisate.</br>- Tetige, gumanti nenten pemargi nincapang kepradnyan sang sane nyanggre wisata sinilih tunggil ngewentenang pelatihan lan sane tiyosan.</br>2. Ngewaliang gatre lintang saluran komunikasi sane matetujon, rencana puniki nue tetujon jagi ngewaliang lan ngemanggehang pemargi sane becik ring sajeroning pariwisata lintang media ring kewentenan kawikanan sang sane jagi nyanggre pariwisata punike. </br>Wenten tetige sane utame sane jagi kelaksanayang inggih punika: </br>- Kapertama, gumanti ngwangun komunikasi lan adaptasi kelompok komunitas ring Sumber Daya Manusia pariwisata lan ekonomi produktif.</br>- Kapingkalih, nglaksanayang kampanye komunikasi nentenin kewentenane.</br>- Tetige, nyage kewentenan gatre sane becik lintang menejemen reputasi pariwisata lan industri kreatif sane utami ngemulihang saking pandemi.</br>3. Ring kawentenan daya dukung pengembangan pelaksanaan ekonomi ring bali mresidayang ngelaksanayang keseimbangan ring sajeroning daya dukung fisik, lingkungan,sosial,lan budaya.</br>4. Fisik lan sosial ring Bali kebecikang anggen mendukung kesikanan wisata lan upaya membuka piranti ring genah wisata sane preside kerereh.ti ring genah wisata sane preside kerereh.  +
  • Bali inggih punika genah pariwisata, utamaBali inggih punika genah pariwisata, utamannyane pariwisata internasional, Bali pastika mapaiketan sareng lembaga internasional, dados ipun alih fungsi lahan pertanian miwah kepadatan penduduk pinaka pikobet sane magumana miwah patut gelis kauratiang oleh pemimpin ring bali kapungkur wekas. Ring selantur warsa alih fungsi lahan sane ngancan akeh kaanggen mendukung kegiatan pariwisata sekadi keanggen ngewangun resort, hotel, villa, restoran tur setiosnyane. Alih fungsi lahan pertanian sane sayan nglimbak ring Bali dados ancaman daya tahan pangan ring pulau dewata.caman daya tahan pangan ring pulau dewata.  +
  • Bali inggih punika provinsi sane medue keuBali inggih punika provinsi sane medue keunggulan ring bidang pariwisata.Indike puniki sangkaning budaya miwah tradisi Bali sane menarik. Saantukan budaya miwah tradisi punika, akeh krama saking dura negara sane kasenengin ring Bali. </br></br>Punika mawinan, akéh para WNA sané rauh ka Bali ri tatkala liburan sakéwanten, wénten makudang-kudang WNA sané meneng ring Bali. Wénten masih WNA sané makurenan tur madué kulawarga ring wewidangan lokal.</br></br>Wénten akéh WNA ring Bali. Indiké puniki pastika madué dampak sané becik minakadi nincapang perekonomian miwah kesejahteraan para pedagang lokal. Nénten wantah punika, budaya Bali miwah wastan Bali sayan kaloktah tur kasub ring sajebag negara.</br></br>Nanging, parindikan niki janten dados pikobet yening tamiu dura negarane ngelangkungin kapasitas. Tamu dura negara sane ngelangkungin kapasitas sinahne meweh kakinkinin, tur kasuen-suen sinahne pacang ngusak perekonomian duene ring Bali, seantukan perekonomian Bali wantah ngandelang pariwisata.</br></br>Makudang-kudang imba, inggih punika akéh WNA sané mawangun semena-semena ring wewidangan Bali, sekadi ring wewidangan sané akéh wisatawan, inggih punika Kuta. Wénten makudang-kudang turis sané nyopir nganggén kendaraan sané nénten manut ring awig-awig alkohol. Parilaksanannyane punika pacang ngawinang jadmane irika nenten rahayu, tur ipun pacang padem.</br></br>Raris wénten pikobet sané rauh sangkaning akéhnyané wisatawan ring Bali, inggih punika krama Bali sané kapaksa maperang genah makarya sareng krama dura negara. Punika ngawinang pangangguran ring Bali sayan nincap. Kawentenan pikobet puniki minab durung prasida kacingakin, sakewanten ring benjang pungkur pikobet puniki pacang ngawinang pikobet ring Bali.</br></br>Nika mawinan, pinih becik yening kakinkinin ngawit mangkin, inggih punika mejalaran antuk ngewatesin turis dura negara sane ngeranjing ke Bali.turis dura negara sane ngeranjing ke Bali.  +
  • Bali inggih punika pulo sane kasengguh lumBali inggih punika pulo sane kasengguh lumbung seni krana karma ring pulo puniki akeh sane madue kaluwihan ring widang seni. Punika mawinan jagat Baline puniki kasub rauh ring dura negara lan akeh turis saking dura negara rauh ka Bali nyambran warsa. Punika sane mawinan pariwisata Baline polih devisa sane mautama. Nanging lianan ring kabecikan punika mangkin akeh pikobet ring pulo Baline, sinalih tunggilnyane ring kecamatan Ubud, kabupaten Gianyar.</br></br> Ring Ubud, akeh pikobet sane kwetuang olih kamacetan sane ngranayang aktivitas kramane nenten memargi antar, pamekasnyane ring sektor Pariwisata. Lianan ring punika yening kemacetan sane signifikan punika ngancan nincap , pastika sampun para pekerja ring sektor pariwisata ngancan ngewehang ngrereh pangupajiwa santukan tamu sane rauh ke Bali ngancan ngamedikang, santukan tamune punika pacang ngrereh genah malancaran ring negara sane tiosan. Pemerintah sampun mautsaha mangdane pikobet puniki prasida katempasin. Luire : Peningkatan isfrastruktur jalan, mengembangkan transportasi berkelanjutan, dan melakukan pengaturan lalulintas, lan sane tiosan. Titiang pinaka Yowana Bali sampun sepatutnyane nyarengin icen panepas saking pikobet puniki. Malarapan antuk “SARASKA” utawi Saniscara Redite Stop Kendaraan Pribadi, para wisatawan patut ngangge fasilitas sekadi mobil sane sampun kasediayang olih hotel punika kanggen melancaran. Yening wenten pelanggaran pacang Kakeninin sanksi marupa mareresik ring wewidangan tempat suci utawi pura. Pemerintah miwah kramane patut taler mautsaha mangda prasida taler nglaksanayang pidabdab puniki. Malarapan antuk utsaha puniki, pikobet Kemacetan sane wenten ring Ubud prasida sayan-sayan ngicalang. </br></br> Sadurung puputang titiang, cutetang titiang atur titiang puniki : Ngiring para Yowana Bali, pamekasnyane Yowana Gianyar patut nincapang uratian ring kawentenan pariwisata ring Ubud. malarapan antuk sareng menyukseskan Program “SARASKA” utawi Saniscara Redite Stop Kendaraan Pribadi. Ngiring iraga sareng sami para Yowana Bali ngelestariang pariwisatane mangda ajeg lan lestari tur trepti ring margine nuutin aturan aturan sane wenten sajeroning pariwisata, lamakane prasida nepasin kemacetan ring Ubud. Yening sampun disiplin ring margi sinah ngwetuang Bali sane sutrepti miwah Ubud sane luwih tur kemacetan prasida ical ring jagat Ubud.ur kemacetan prasida ical ring jagat Ubud.  +
  • Bali inggih punika silih sinunggil genah pBali inggih punika silih sinunggil genah pariwisata sané sampun kasub pisan. Akéh turis sané rauh ka Bali antuk liburan kantos milih meneng ring Bali. Puniki mawinan bali madué lingkungan sané becik, mawinan saking warsa ka warsa tingkat kunjungan wisatawan ka bali ngancan nincap. Kawéntenan wisatawan ring Bali prasida nincapang kawéntenan ekonomi krama Baliné, punika ngawinang krama Baliné prasida molihang jinah. Panglimbak ekonomi krama Bali punika wantah dampak positif saking nincapnyané pangrauh wisatawan ka Bali. Nanging, turis sané rauh ka Bali akéh taler ngawinang pikobet. Silih sinunggil dampak negatifnyane inggih punika parilaksana wisatawan sane nenten nganutin uger-uger sane wenten ring Bali.</br></br>Parilaksana para turis sané sampun ketah ring Bali dados pikobet sané ageng. Pariwisata sané nénten becik puniki ngawinang krama Baliné ajerih ring kawéntenan jagaté. Punika ngawinang Bali keni baya dados genah pariwisata antuk tingkat kriminalitas sané tegeh. Krama Bali sane nenten uning ring indike punika, patut katiwakin pamidanda manut parindikan sane kamargiang olih para turis. Kabupatén Badung sané dados genah utama sajeroning ngamargiang makudang-kudang kegiatan taler keni dampaknyané. Ngawit saking wisatawan sané ngamuk raris nénten nganggén busana, nguluk-uluk émosi krama irika, nganggén sepeda motor antuk cara sané nénten patut miwah akéh malih sané tiosan. Sampun kenten, pamerintah Bali patut mautsaha mangda Bali dados genah Kembali sane aman.</br></br>Pamerintah pastika patut prasida makarya sanksi miwah awig-awig sané tegas mangda para wisatawan sané rauh ka Bali nénten keni pamidanda. In Balinese: Sampun janten awig-awig puniki patut kadukung antuk parilaksana krama Bali sane purun nyacad parilaksana semena-mena para wisatawane. Punika mawinan para turis tan dados malaksana sakadi anak belog.ris tan dados malaksana sakadi anak belog.  +
  • Bali inggih punika silih sinunggil pulo saBali inggih punika silih sinunggil pulo sane sampun kasub ka dura negara, punika sangkaning kasrian palemahan jagat Bali. Ring Bali akeh pisan wenten genah-genah malancaran sane kasenengin olih para wisatawan domestik miwah wisatawan asing. Genah-genahe punika minakadi ring pantai Kuta, Canggu, Nusa Dua, Sanur, miwah genah-genah malancaran sane lianan. Dumun akeh pisan para wisatawane sane rauh ka Bali, sakewanten sangkaning pandemi Covid-19 sane kabaos gering agung puniki ngawinang pariwisata ring Bali padem. Tiosan ring pandemi Covid-19, saking dumun kantos mangkin wenten pikobet sane durung puput inggih punika indik luu. Akeh genah wisata sane rusak kasrian ipun antuk luu. Minakadi conto daweg tanggal 1 wulan Januari warsa 2022 sane ketah kabaos warsa anyar, ring pantai kuta wenten akeh pisan luu kiriman. Puniki nyihnayang krama Bali maka sami nenten eling swadharmane ngupapira palemahan Bali. </br> Kawentenan indike punika ngawinang pamerintah ring Bali patut ngutsahayang mangda krama Bali makasami eling ring pulo Bali puniki wantah druen iraga sareng sami. Pamerintah mangda makarya program minakadi sosialisasi indik baya saking luu, ngamargiang kria loka indik ngolah luu. Programe puniki prasida kamargiang sareng mahasiswa, minakadi mahasiswa ring jurusan seni. Ring Universitas PGRI Mahadewa Indonesia, Program Studi Pendidikan Seni Rupa sampun ngamargiang program Ruang Plastik. Programe puniki ngwantu pisan pamerintah ring Bali mangda prasida ngirangin luune ring Bali, duaning luu-luu plastike puniki kadadosang barang seni tur kadol ring Ubud. Programe puniki prasida kalanturang malih olih pamerintah ring Bali mangda pikobet indik luu ring puniki prasida kaicalang. Yening genah-genah wisata ring Bali sampun bebas saking luu, pastika para wisatawan meled manah ipun rauh ka Bali, saha prasida nangiang pariwisata Baline mangkin kantos ka pungkur wekas. </br> Wantah kadi punika sane prasida aturang titiang, suksma majeng ring pamerintah sampun arsa ngwacen sasuratan puniki, sinampura yening wenten iwang. Dumogi sasuratan puniki prasida ngwantu nangiang pariwisata ring Bali.ida ngwantu nangiang pariwisata ring Bali.  +
  • Bali inggih punika sinalih tunggil dados tBali inggih punika sinalih tunggil dados tujuan wisata sane kasenengin antuk wisatawan domestik utawi mancanegara. Keasrian pulau bali, adat budaya, lan kepolosan masyarakat bali punika ngawinang bali kedadosang tujuan pariwisata. Riantukan covid-19 kadi puniki bali sipeng antuk sepengrauh tamiu sane ngawinang lesu perekonomian ring bali utamine saking sektor pariwisata. Punika ngawinang pariwisatane ring bali kebaos padem. Kawentenane punika mangda nenten kelantur sue pisan. Punika ngawinang pemerintah bali patut nincapang mangda pariwisata ne mangda gelis mewali. Ring pinyungkan kadi mangkin sane patut katitenin olih pemerintah bali inggih punika nugesang sami masyarakat ngangge protokol kesehatan mangdane bali mewali sekadi riin. Inggihan punika, semangdene tamiu domestik utawi mancanegara mangda sampun kevaksin lan swab antigen. Ring mekasami hotel, cafe, lan obyek wisata patut ngange aplikasi peduli lindungi. Tetep ngangge masker, mersihin tangan, lan jaga jarak.</br>Semangdene bali setata dados tujuan wisata sane pinih becik, sepatutne iraga setata nyaga keasrian bali. Sinalih tunggil nenten ngentungang luu ring margi, pinih ajeng ring pasisi sane dados obyek utama bali. Pasisi sane asri ngawinang wisatawane seneng. Pemerintah mresidayang nyarengang masyarakat ring widangan pasisi lan komonitas-komonitas pencinta alam mangdene ngelaksanayang mereresik ring wewidangan pasisi lan nenten lali ngelaksanayang suwadarma go green. Pemerintah taler banget menonjolkan kebudayaan-kebudayaan bali sane durung kacingakin olih wisatawan, nyihnayang makeh kebudayaan bali punika semangdene wisatawan sayan-sayan nincap rauh ka bali. Kantun akeh pisan utsaha sane patut kamargiang olih pemerintah mangda pariwisata baline gelis metangi.ah mangda pariwisata baline gelis metangi.  +
  • Bali jagi tongos wisata, makeh turis rauh Bali jagi tongos wisata, makeh turis rauh ka Bali. Wenten sane saking Luar Negeri utawi Domestik. Tetujon nyane wenten sane nyingak budaya Bali utawi nyingak pesona jagat Bali ne. Nanging ring jaman mangkin, makeh turis sane mekarye ngendah. Sane paling makeh, Turis sane makte sepeda utawi mobil ngawagin, nenten manut ring peraturan lalu lintas, yening ring desa, makeh turis sane krauk-krauk ring margi. Gegaen punika nenten ngerugian turis ne kemanten, nanging ngerugian krame lianan sane meneng ring Bali ne. Demen ngebut di jalan, nangin nenten nganggen helm, yen sube labuh ngenyengnyeng melihang krame. Makeh dimangkin turis sane baye ring margi, wenten sane metatu gigis, kanti wenten sane lebar. Ne jani, tyang jagi metaken, sapunapi caran apang nenten turis sane care ring arep rauh ka Bali? Kenapi yening krame lokal yening makte sepede patut medue SIM? Nanging turis ne gampang pesan makte sepede, nenten nanggen helm buin!an makte sepede, nenten nanggen helm buin!  +
  • Bali kadadosang daerah tujuan wisata olih Bali kadadosang daerah tujuan wisata olih pemerintah Republik Indonesia. Pulau baline taler kebaosang pulau dewata, pulau seribu pura miwah pulau kahyangan, bali kabaosang sekadi punika mawinan kaasrian palemahannyane,kawentenan pura sane akeh ring bali miwah seni budaya tradisional sane sampun lumrah kauningin olih tamu mancanegarane sane akeh ke bali pacang nyingakin keasrian jagat baline. Pariwisata baline sane mangkin sampun sayan redup awinan bali katiben gering agung sane sampun 2 tahun kakeniang sane ngawinang tamu lokal miwah manca negara merase jejeh ritatkala mawisata ke bali. Lianan tekening punika bali nenten nerima tamu mancaneraga sepenuhnyane awinan penerbangan sane nenten nadosang tamu ke bali mawisata. Pariwisata ring bali sane sampun dados sektor ekonomi macet ngawinang akeh penganggurane ring bali. Sane patut kamargiang mangde sektor pariwisata ring bali mewali sekadi mula wantah kamargiang olih pemerintah nanging rauh saking inspirasi masyarakat. Pemerintah mangde ngewaliang penerbangan sane ka tuju ring bali, sakewala masyarakat mangde setatu taat saking peraturan ketat protokol kesehatan mangde tamu-tamu sane mawisata ke bali nenten merase jejeh. Pemerintah mangda makarya peraturan baku ngenenin indik perketatan protokol kesehatan ring sektor pariwisata sekadi ngangge masker,ngangge hand sanitizer,nganggen selop tangan miwah rapid tes mangda ngemastiang pelaku sektor pariwisata punika aman. Pemerintah mangde ngewaliang bali sekadi mula sekadi budaya lan tradisi sane sampun 2 tiban nenten kajalanang sekadi sendra tari, drama gong, pertunjukan wayang miwah sane lianan sane kauningayang olih para wisatawan manca negara. Yening kesenian lan budaya baline mawali sinah akeh para turis manca negara ke bali awinan kesenian bali sane dados daya tarik utama ring bali sinah tamu pacang merase kahibur yening nyingakin pertunjukan seni lan budaya bali. Perkembangan era global digital sane sampun pesat puniki sinah orti gelis kawedar, global digital puniki mangde kamanfaatang mangde para wisatawan tertarik ke bali mawisata. Orti-orti sane kawedar mangde orti sane becik sane nambah daya tarik wisatawan lokal miwah wisatawan manca negara. Harapannyane mangde pariwisata bali gelis mewali sekadi jati mula mangde nenten akeh pengangguran ring bali awinan sektor pariwisata sane dados sektor sane utama.r pariwisata sane dados sektor sane utama.  +
  • Bali kaloktah antuk pariwisata bertajuk reBali kaloktah antuk pariwisata bertajuk religi sane kental pesan. Sakewanten rikala pandemi Covid-19 puniki nyingse, sane sinamian aspek pendukung ekonomi masyarakat lian ring bidang pariwisata nandang prelina suri. Nenten wantah Indonesia, nanging miwah marupa nandang antuk mekejang negara ring dunia. Pinaka generasi penerus bangsa, iraga tusing wantah bani antuk mengkritik nanging iraga bani antuk berinovasi tatujon ngawi kolaborasi sane polih membangkitkan kiprah pariwisata Bali sakadi kayun masa.</br></br>Ring jagat sane sampun megenapan digital. Karya iraga patut polih majalan seirama sareng pariwisata budaya yadiapin teknologi. Lantas katimbang punika, solusi sane patut polih ring ngewangun luir ipun website sane madan 'Mai Melali' sareng pemanfaatan VR (Virtual Reality) sane wotin tema revitalisasi pariwisata Bali sane bertajuk digital. VR puniki dikonsepkan antuk becik lian kahatur ring para wisatawan sane sampun merindukan bali saking terakhir cingak pulau dewata puniki. Sakewanten punika, ring pemanfataan VR puniki lakar anggo kidik destinasi wisata umpami sakadi Pantai Kuta, Sangeh Monkey Forest, Tegunungan Waterfall, yadiapin destinasi wisata religi inggih punika Tirta Empul. Sareng makta Bali luas, ring acepan ngenah kecap dot terhadap Pulau Dewata sane benjang lakar ngae kecap ngerasayang cingak Bali akehan bergejolak.</br></br>Terpacu sareng sektor pariwisata sane bakat sakadi pinaka tiyuk memua dadua. Pinaka polih bati krana bali meduwe potensi sane gede, nanging polih bakat pocol krana ring dugas pandemi mangkin, makejang aspek idup dadi lemet. Sareng wenten Mai Melali, kaacepan mekejang penikmat destinasi pariwisata Bali bakat ngarasayang atmosfer sane pidan galah rasa nanging terpaksa makaad sejenak krana pandemi Covid-19 puniki. Sareng nulungin teknologi VR (Virtual Reality) karya iraga akehan aluh antuk berkolaborasi sareng globalisasi sane mangkin. Lantas ketimbang punika, meriki wangun pariwisata Bali sane bertajuk teknologi, tatujon membangkitkan utawi merevitalisasi pariwisata lan ekonomi penduduk Bali. Krana iraga sami wiakti, Bali Jagi Metangi.rana iraga sami wiakti, Bali Jagi Metangi.  +
  • Bali kasengguh Pulo Déwata. Bali punika puBali kasengguh Pulo Déwata. Bali punika pulo sané kalintang ngulangunin. Pulo Bali jimbarnyaé kirang langkung 5.780 km persegi antuk akéh kramanyané mangkin kirang langkung 4,3 yuta. Data Kementerian Agama nyatet 86,70% krama Provinsi Bali maagama Hindu. Ring soang-soang wewidangan wénten pura, wénten pura sané agengan miwah alitan. Punika mawinan, siosan kasengguh pinaka Pulo Déwata Bali, taler kawastanin Pulo Seribu Pura. Punika ngawinang Bali nénten ja wantah madué palemahan sané becik naging taler budaya sané unik lan eksotis. Bali pinaka genah malancaran internasional mawinan Ekonomi Bali akehan kadasarin antuk sektor pariwisata. Krama Bali nganutin Tri Hita Karana sané madaging tigang unsur pembina keseimbangan lan keharmonisan. Paiketan pantaraning manusa sareng dewa (Parahyangan) sané kacihnayang antuk nglaksanayang Upacara Yadnya. Manusa sareng manusa (Pawongan) inggih punika ngwangun paiketan sané melah lan luih sareng krama Bali miwah krama lianan. Manusa sareng palemahan (Palemahan) kacihnayang antuk panglimbak widang pariwisata miwah panglimbak infrastruktur. Pinaka destinasi wisata Bali akéh madué genah-genah wisata sané ngawinang Bali kasub kantos ka dura negara. Kénten taler wisatawan dura negara sané meneng ring Bali.</br>Sakéwanten, lianan tekén kaluihan miwah keunikan Bali, wénten asiki baya sané pinih utama. imanusa nénten malih nguratiang parilaksanannyané. Tusing ja lianan punika baya “sampah” utawi luu. Sané kamanahang, pulo antuk makudang-kudang kaluihan miwah keunikan puniki madaging kawentenan sané nénten becik indik pupulan sampah. Pinaka séktor pariwisata, akéh pisan kawéntenan persembahyangan, akeh krama miwah parilaksana sané lianan sané ngaryanang sampah nyabran rahina tur sering pisan nénten kauratiang. Sapunapi indik Bali ring benjang pungkur? nyingakin séktor pariwisata inggih punika pusat perekonomian Bali mangkin.</br>Manut Organisasi Kesehatan Dunia, sampah inggih punika napi sané nénten kaanggén. Taler sané mawit saking aktivitas manusa. KLHK maosang wénten sawatara 2,81 tali ton pupulan sampah nyabran rahina sané ngawinang wénten TPS sané puun ri antukan kaliwat akéh pupulan sampahnyané.</br>TPS punika wantah genah sampah sané kapupulag ring genahnyané wantah ajebos. Yéning TPA punika wantah genah sampah sané kabuatang sakayang-kayang. Genah ngolah kaping untat inggih punika genah ngolah miwah ngwaliang limbah ka media lingkungan. Nanging antuk 1.000 ton sampah nyabran rahina lan wantah sawatara 450 ton sampah sané kaolah nyabran rahina, sampun mabukti pisan yéning sampah sané medal lan sané ngranjing nénten becik pisan, sané ngawinang TPA pacang keni overload miwah prasida ngamedalang pikobet sané anyar, sakadi longsor miwah kebakaran, Punika sampun wénten imbanyané ring TPA Suwung sané keni kebakaran ri antukan pupulan sampahnyané sampah kantos 30-40 mdpl lan pastika prasida ngawinang polusi miwah panyungkan sané prasida ngrusak parilaksanan krama.</br>Saking 1.000 ton sampah sané kamedalang nyabran rahina, 20% inggih punika sampah plastik. Indiké punika méweh pisan kaicalang, punika mawinan anggén ngirangin pikobet punika, pmerintah sampun ngambil pamargi antuk ngamedalang kebijakan sané wénten ring Peraturan Gubernur Nomor 97 Warsa 2019, mapaiketan sareng pembatasan sampah plastik sekali pakai. Antuk ngwedarang kebijakan sakadi soang-soang krama kaaptiang ngirangin kawigunan kantong plastik, sedotan plastik miwah styrofoam. Sakéwanten, kantos mangkin, durung wénten orti utawi média sané nyihnayang yéning sampah plastik ring Bali sampun ngirangang akéhnyané miwah pikobet sampah plastik ring Bali prasida kapuputag. Saking data sané kawedar sampah plastik ring Bali keni panincapan, ring warsa 2021 sampah plastik ring Bali sawatara 24.800 ton abulan miwah ring warsa 2023 sampah plastik ring Bali sawatara 303.000 awarsa: Ring Bali, wenten 25.250 ton sampah plastik nyabran bulan. Napi utsaha sané kalaksanayang olih pemerintah? Ngiring mangkin iraga sareng-sareng minehin pikobet puniki. Napiké iraga patut ngamargiang kahuripan ring luhur pupulan sampah? Napiké iraga kayun séktor ékonomi sayan nyurudang krana pikobet sampah?</br></br>antuk pikobet sane iraga hadapi mangkin, dumogi parajanane prasida mabuka lan nyingakin napi kawentenan iraga mangkin lan prasida nuntun bali mangda sayan becik. Tiosan punika majeng calon pamimpin utawi pamimpinnyané prasida ngungkulin pikobet punika miwah nyalanang, nénten wantah krama Baliné sané jegég lan ayu nanging Bali iraga taler patut tetep ajeg nanging Bali iraga taler patut tetep ajeg  +
  • Bali kasub dados Pulo sane krama nyane ramBali kasub dados Pulo sane krama nyane ramah tur polos. Santukan punika akeh krama tamiu (penduduk pendatang) rawuh ke Bali, ngalih pangupa jiwa ring Bali. Yening nenten wenten uger-uger sane pasti ngeninin krama tamiu (penduduk pendatang) puniki, pastika kasuwen-suwen Bali padet penduduk tur tingkat kriminalitas nincap santukan meweh ngrereh pangupajiwa.</br></br>Pikobet sekadi puniki patut katepasin olih Pemimpin Bali sane kajudi ring warsa 2024 (kalih tali petang likur). Sapa sira je sane dados Pemimpin Bali ring warsa punika patut tegas ngenemin krama tamiu (penduduk pendatang) punika mangda wenten uger-uger nyane sane jelas tur tegas. Uger-uger puniki sane ngiket tur patut kaangge titipangancan ring para krama tamiu mangda nenten ngendah-ngendah rawuh ka Bali.</br></br>Pemimpin Bali 2024 patut maduwe komitmen ngwatesin krama tamiu rawuh ka Bali santukan Bali puniki pulo alit. Yening akeh wenten krama tamiu nenten wenten watesan sane jelas, pastika sampun kapungkur wekas krama tamiu bisa manten akehan tekening krama asli. Pikobet puniki sane patut katepasin tut katangarin olih Pemimpin Bali 2024 mangda pemimpin Bali 2024 maduwe kebijakan sane tegas ngeninin indike punika.bijakan sane tegas ngeninin indike punika.  +
  • Bali madue taksu adi luhung sane ngranayanBali madue taksu adi luhung sane ngranayang para jadmane seneng malancaran ka Bali.</br></br>Sasukat gering agung covid-19, pariwasata Baline sayan rered.</br>Niki mawinan guru wisesa lan para krama ring Baline patut madue cara kaanggen nincapang malih Bali pinaka pulo wisata.</br></br>Ring aab jagate mangkin sane sampun nganggen teknologi sakadi Aplikasi Tiktok, iraga prasida ngaryanang konten-konten wisata kreatif, niki sane prasida kaanggen nincapang malih pariwisata Baline.</br></br>Ngaryanang wimbakara konten kreatif pariwasata Bali niki silih sinunggil cara sane prasida ngawinang pariwisata Bali kaloktah malih.</br>Miwah ring genah wisata punika patut ngamargiang 4 M sakadi awig-awig sane sampun kamedalang.M sakadi awig-awig sane sampun kamedalang.  +
  • Bali madué akéh kabecikan sané ngawinang dBali madué akéh kabecikan sané ngawinang dados pusat pariwisata. Lianan ring wisatawan lokal, akéh pisan kunjungan saking wisatawan mancanegara sané dot nelasang galah liburnyané ring Bali.</br>Wisatawan mancanegara sané wénten ring Bali cukup bebas ring sajeroning nglaksanayang makudang-kudang parindikan. silih tunggilnyané numpak montor. nenten akidik wisatawan sane numpak sepeda motor secara ugal ugalan sane mana polih membahayakan dewekne lan taler pengendara sane lianan. puniki pastika patut polih perhatian lewih saking pemerintah ring bali antuk ngicalang wenten hal sane nenten kaaptiang ring jalan raya. Pamerintah sepatutnyane tegas sajeroning nanganin pikobet puniki. Pamerintah sepatutnyane urati ring pikobet puniki santukan pikobet puniki mapaiketan sareng kenyamanan miwah keamanan krama lokal ring bali. wisatawan sané nénten madué ijin nyopir ring indonesia sepatutnyané nénten dados nyopir kendaraan bermotor sewaan secara bebas, napi malih akéh wasatawan sané nénten nganggén helm ri kala nyopir. Para wisatawan dura negara patut nganggén jasa travel agent ritatkala jagi liburan ring Bali mangda prasida mastikayang kerahayuan ritatkala malancaran</br>Ngiring sareng-sareng milih pamimpin sane madue visi lan misi sane jelas tur bertanggung jawab sajeroning nyaga kelestarian alam bali miwah kesejahteraan krama bali. iraga patut nyaga alam bali antuk milih pamimpin sane berkualitasbali antuk milih pamimpin sane berkualitas  +
  • Bali merupakan budaya khas dari Indonesia Bali merupakan budaya khas dari Indonesia Len uli yang uli yang mempunyai ciri-ciri kebudayaan ne nu menyembah seorang dewa atau roh kepercayaan demi menolong suatu resiko yang terjadi di Bali seperti kekeringan yeh nyidang kelaparan, sehingga mereka mempersembahkan sesajen permohonan pengabulan doa tersebut.esajen permohonan pengabulan doa tersebut.  +
  • Bali merupakan destinasi wisata yang banyaBali merupakan destinasi wisata yang banyak disukai pelancong domestik maupun mancanegara. Namun, tingginya aktivitas konsumsi masyarakat lokal dan turis di provinsi tersebut menghasilkan timbulan sampah yang cukup banyak. Sedemikian serius permaslahan ini, menjadikan bali sebagai ikon pariwisata indonesia tersingkir dari pemeringkatan pariwisata dunia. Sampah menjadi salah satu isu yang harus ditangani, mulai dari kebiasaan membuang sampah di sungai yang bermuara ke laut sampai dengan sampah yang mengotori jalanan pulau dewata. Yang memprihatinkan, sebagian besar sampah merupakan sampah plastik yang sulit terurai.rupakan sampah plastik yang sulit terurai.  +
  • Bali naenin kajudi dados destinasi wisata Bali naenin kajudi dados destinasi wisata dunia terfavorit ring PVK Awards warsa 2020, ngaonin pat nominator tiosan inggih punika: paris, barcelona, venesia, miwah london. Peris sane mabuat puniki pastika sampun ngawinang rasa bangga pamekas majeng krama Bali miwah Indonesia. Sakewanten pastika wenten swadarma sane nincap, sapunapi antuk mempertanggungjawabkan perise punika. Napi malih pariwisata dados penyumbang devisa paling ageng, taler riantukan akeh krama sane ngrereh pangupa jiwa saking sektor puniki, manut baos Muhammad Neil EL Himam, pinaka Deputi Bidang Ekonomi Digital miwah Produk Kreatif, Kementrian Pariwisata dan Ekonomi Kreatif.</br></br>Nangiang pariwisata Bali nenten ja prasida kalaksanayang oleh silih tunggil stakeholder, sakewanten makasami komponen, ngawit saking parajana, pemerintah, kantos swasta harus magotong-royong ri kala nangiang pariwisata, pamekas ring Bali. Wenten makudang-kudang ide saking makueh ide sane prasida kalimbakang, silih tunggilnyane inggih punika program gerakan 1000 inovasi start up digital mapaiketan ring utsaha nangiang Bali ring masan gering agung.</br></br>Pinaka conto, aplikasi puniki prasida ngaturang informasi utawi pinget yening mitra penerbangan, hotel, miwah genah wisata sane sampun nganutin protokol kesehatan, sane ngawinang tamiune yakin utawi sumeken malancaran. Taler info indik galah sane becik anggen malancaran. Iriki taler pengusaha ring wewidangan pariwisata prasida ngaturang paket wisata sane fleksibel, mangdane tamiu prasida milih galah danene malancaran sasampunne mapanauran. Akeh wenten inovasi sane prasida kamargiang anggen nincapang pariwisata, pamekas ring Bali.n nincapang pariwisata, pamekas ring Bali.  +
  • Bali nenten lepas saking ciri khas adat laBali nenten lepas saking ciri khas adat lan istiadat kebudayaan. Ring bali makeh pisan adat lan istiadat kebudayaan ipun . Akeh pare tamu logistik tur saking dura negara sane rauh ke bali lege pisan manah ipun megenah ring bali. Sakewanten pikobet pandemi covid -19 mawinan para tamu saking dura negara jejeh pisan manah ipun jagi rauh ke bali. Nike mawinang pariwisata ring bali akeh pisan manggihin pikobet tur nenten wenten pekaryanan. Riantuk kewentenane asapunika I Guru wisesa sepatutne sida nyarengang para yowana sane wenten ring sawowongan wewidangan soang soang yowana mangde ngewantu ngewaliang parawisata ring bali. Sinalih tunggil sane pining kewenengin olih para yowana inggih punika youtube. Youtub merupa sinalih tunggil aplikasi sane sida ke akses olih samian panegara. Ngewentenang pecentokan di gital merupa sinalih tunggil vlog destinasi ring wewidangan nyane soang soang.</br> Duaning ring Indonesia untengne ring Bali medue metegepan budaye sane banget nudut mangde kerahuin . Wit saking kewentenan pecentokan merupa online guru wisesa ngagge sarane digital sida ngawanang nenten aluh. Para yowana jagi nyarengin tur maning para yowana punika sida maurukang kewenengan nyane soang soang ring jagat maya (digital ) sane medue dampak positif ring pengeweruh nyane. Sejaba punika ipun nenten je jage akeh ngewetuang prebia, ipun para yowana sida ngewigunayang piranti lan bahan sane wenten kemanten tur maning , sejaba punika ipun pare yowana taler sida sayan nguningin budayanyane ipun sane wenten ring wewidangan nyane. Para yowana punika taler sida berkreatifitas ring sejeroning ngewetuang pemineh pemineh ipun sane kederweang jagat ngewaliang parawisata ring bali sahe tetep ngajegang promosi kesehatan sane memargi ring wewidangan nyane soang soang. </br> Manut dewak tityange, mawit saking ngewetenang pecentokane punika sida nudut pikayun pare tamu saking mancenegara minekadi tamu logistik mangde rauh ke bali lan nyingakin sapunapi kewentenan ring bali sane mangkin. Mewit saking punika pikolih ring sejeroning ekonomi ring bali jagi ngagengang seka kidik.nomi ring bali jagi ngagengang seka kidik.  +
  • Bali pinaka pulo sane sayan akeh karauhin Bali pinaka pulo sane sayan akeh karauhin olih para turis, inggihan punika turis lokal utawi turis dura negara. Indike puniki santukan Bali madue jagat sane asri. Nanging majalaran data sane wenten, ring pandemi niki pariwisata Bali sayan nguredang sajeroning akehnyane para turis sane ngranjing meriki, minakadi 74,84% saking sadurung pandemi kantos mangkin sesampune pandemi. Nenten ja nika manten, data taler ngamaosang genah wisata ring Bali wantah ring genah-genah sane nampek saking bandara tur sane genah wenten budaya sane melah, nanging akeh genah ring Bali sane madue kekayan ring sektor hayati nanging kirangne kakenalang santukan joh saking genah ne punika. Duaning asapunika, sapunapi yening iraga prasida molihang pikenoh saking panuunan turis sane ngranjing ke Bali tur mekada akeh sektor ring Bali karugiang punika? Majalaran antuk pikayunan lan pidabdab mapikenoh sane kabaos BALIWANGUNSATA (Bali Ngwangun Pariwisata). Nah napi sane kabaos kenten? Niki maarti Bali nincapang kekayan jagat Bali sane kaduenang ,lan nika kanggen nudutin para turis meled jagi ka Bali, inggihan turis lokal utawi turis dura negara. Nyingak saking pikobet tur peluang sane wenten, pamerintah prasida ngembangang budidaya-budidaya kekayan sane kaduenang ring desa utawi genah-genah cenik sane durung kakenalang kantos joh saking genah ne punika antuk sistim replikasi buah sane prasida kadadosang daya tarik para turis, conto replikasi sane presida kakembangang ne punika minakadi repilkasi budidaya buah stroberi ring badugul, replikasi budidaya juuk ring kintamani, replikasi budidaya anggur ring desa banjar, replikasi budidaya jae barak lan kopi ring panji lan makesamian kekayan ring desa-desa sane prasida molihang turis turis sane ke Bali.</br>Jaga Baline, jaga jagat duene mangda tetap ajeg lan lestari mawinan nika sane prasida ngamolihang para turis ngranjing ka bali. Yening ten iraga nyen buin?njing ka bali. Yening ten iraga nyen buin?  +
  • Bali pinaka pulo sané asilnyané ketah mawiBali pinaka pulo sané asilnyané ketah mawit saking baga pariwisata, ring kahanan sakadi mangkin kabaos nénten prasida makardi napi santukan kawéntenan gering agung covid-19 sané nénten surud-surud. Ngawit saking pamerintah kantos krama Bali mabuat pisan sareng-sareng malaksana mangdané kahanan puniki ngancan melahang. Yéning selehang malih, krama Bali pinih ngarsayang mangda peran pamerintah prasida nyarengin napi sane kalaksanayang olih krama Baliné antuk prasida setata ngratepang urip. </br>Silih tunggil sane prasida kalaksanayang olih pamerintah pinaka “roda penggerak” mangda prasida nguripang baga pariwisata inggih punika dados kakawitin saking baga seni lan budaya Bali. Seni lan budaya Bali pinaka baga ring bali sane prasida kantun maurip yadiastun jagaté setata nglimbak ring teknologi lan modernisasi. Baga seni lan budaya Bali sane nénten prasida ical puniki prasida kaanggén antuk ngamargiang promosi tur nguripang malih pariwisata Bali sane mangkin kari makolem. Promosi puniki prasida kalaksanayang nganggén media sosial antuk ngamastiang para kramané, utamannyané wisatawan doméstik/mancanegara prasida alon-alon percaya tekén kahanan pariwisata Bali sane aman, maurip, setata nglimbak, tur ngamanggihin semita Bali sane jagadhita.r ngamanggihin semita Bali sane jagadhita.  +
  • Bali pinaka pulo wisata budaya sampun kaloBali pinaka pulo wisata budaya sampun kaloktah kantos ka dura negara. Nika mawinan liu para wisatawan mancanegara utawi turis sane teka ka bali lakar malancaran utawi malali ka pasih. Pengrauh para turis ke bali sepatutnyane kasanggra becik saking masyarakat bali sawireh pengrauh punika pacang nulungin masyarakat bali sane mayoritas megae ring bidang pariwisata. Nanging, pasolah turis bali punika nenten becik, para turis nenten ja melancaran dogen gaene ke bali, nanging ngrusakang budaya bali dan ngesolah jele miwah ten patut sareng masyarakat lokal. Pasolah turis punika ngae masyarakat pedih. Pinaka contoh pasolah jele punika inggih punika turis bali sane pedih lan mesiat sareng pecalang sawireh dugaee ento wenten iring iringan upacara melasti rikala hari raya nyepi ring bali</br></br> Iraga pinaka warga bali sepatutnyane nenten dados ngenenang para turis bali mesolah asapunika sareng warisan budaya bali. Yening terus menerus kadiasapunika, sinah lakar ngae kasingkuhan ring warga bali. Pinaka ngungkulin peristiwa puniki, pemerintah sujatine sampun nglaksanayang upaya sosialisasi, nga”tilang” turing asing sane masolah jele. Liu masih influencer2 sane ngaviralang solah jele turis punika ring media sosial lan ngae orasi ring sakancan media. Sujatinnyane, pinaka ngeviralang solah turis pinaka, iraga nak patuh gen care turis sane masolah jele punika sawireh yening iraga ngaviralang dogen sinah lakar nenten ngae prubahan becik napi napi. Turis punika sinah biin masolah punika, nenten ngurusang solahne sane lakar viral ring media sosial. Sepatutnyane iraga ngelaksanayang upaya sane sinah ngae turis punika nenten biin ngelanggar peraturan bali, nenten koar-koar dogen ring media sosial. </br></br>Pinaka pemerintah ring era pemilu baru sane lakar kalaksanayang ring bulan Februari, sepatutnyane pemerintah ngamaang contoh sane baik sareng wisatawan, ngesosialisasiang apa sane dados lan ten dados kasolah olih turis/wisatawan mancanegara. Kemenparekraf/Baparekraf sinah patut megae sareng PemProv apang nyidaang enggal nanganin kasus puniki sane lakar meningkatkan kualitas turis sane malancaran ka Bali.an kualitas turis sane malancaran ka Bali.  +
  • Bali pulo seribu pura, kaloktah antuk kabeBali pulo seribu pura, kaloktah antuk kabecikan jagat lan budaya. Punika mawinan akeh wisatawan sane meled rauh ka Bali. Kewanten, sakeluir kabecikan punika tan arang wenten pikobe sane tan surud-surud. Ida dane sareng sami, iraga sampun kawastananin merdeka, merdeka saking penjajah, sampun kawastanin berdikari (Berdiri di Kaki Sendiri) 78 warsa iraga sareng sami bebas sajroning penjajah, sane manados meseh ring Bali. Kahanan sane dangan karasayang wantah mabading. Kahanan sane prasina ngranayang bencana napike samp[un kapikayunin? Inggih, luu. Sering pisan iraga nenten mikayunin pikobet luu puniki. Luu sane kapolihang sajroning rumah tangga, berujung ring TPA. Ida dane sareng sami, napike TPA punika? Akeh jadma sane maosang TPA wantah genah pembuangan akhir, nanging nenten ja kadi asapunika, TPA wantah Tempat Pemrosesan Akhir, ring dija, rikala luu pikolih rumah tangga, iraga pacang proses ring genah punika.</br></br> Duaning, ring sajroning aksi nyata ring wewidangn, TPA nenten wantah pamrosesan akhir , luu sane neked ring TPA nenten kaproses dangan santukan luu punika nenten kapilah utawi kabaga. Luu organik miwah non organik kacakur manados siki ring TPA punika, nika mawinan para petugas meweh minayang tur nenten kaproses.etugas meweh minayang tur nenten kaproses.  +
  • Bali sampun kasengguh pulo sane maduwe weBali sampun kasengguh pulo sane maduwe wewidangan asri, adat miwah budaya nyane. Punika awinan, Bali dados pulo tetujon wisata santukan akeh maduwe genah wisata, minakadi genah wisata religi miwah genah wisata malila cita. Awinan sapunika, janten sampun akeh tamiu dura negara rauh malila cita ring Bali santukan kaasrian pulo Baline.</br>Dados pulo tetujon wisata, pastika sampun wenten pikobet sane patut katepasin ring Bali mangda wewidangan Bali setata lestari mangda pariwisata ring Bali sayan nincap. Santukan, pikolih sane ageng ring jagat Bali kapolihang saking sektor pariwisata. Nanging, ri tatkala nyalanin swadharma nincapang pariwisata, pastika sampun wenten pikobetnyane.</br>Pikobet ngeninin leluu dados pikobet sane utama patut katepasin mangda nenten ngreredang tamiu dura negarane rauh ka Bali. Kawentenan leluu ring wewidangan Bali pastika sampun pacang mikobetin sektor siosan yening nenten rigelis katepasin. </br>Ring sektor pariwisata kawentenang Sapta Pesona sane patut kalaksanayang olih krama sami sane wenten ring wewidangan genah wisata. Silih tunggil Sapta Pesona puniki inggih punika bersih. Ri tatkala iraga nyaga wewidangan puniki mangda setata kedas, pah-pahan Sapta Pesona sane siosan pastika prasida kapanggih. Wewidangan sane kedas prasida ngwetuang keamanan, kenyamanan, miwah kenangan becik majeng ring para tamiu sane rauh. </br>Santukan punika, pikobet leluu puniki patut katepasin olih pemimpin Bali 2024. Pemimpin Bali sane kajudi ring 2024 patut maduwe utsaha-utsaha nepasin pikobet leluu ring Bali sane sayan mikobetin krama. Pemimpin Bali 2024 patut makarya prakarsa ngubah leluu dados paica mangda wenten kawigunan nyane majeng ring krama Bali. Santukan, kawentenan leluu pastika sampun nenten prasida kaicalang ring kahuripan krama Bali, awinan punika pemimpin Bali 2024 patut maduwe utsaha ngubah leluu punika dados paica sane wenten kawigunan nyane ring kahuripan krama Bali.kawigunan nyane ring kahuripan krama Bali.  +
  • Bali sampun kaloktah ke dura negara. Masa Bali sampun kaloktah ke dura negara. Masa pandemi punika liu turis ane tusing melali ke Bali sawireh jejeh kena virus tur jani mara wenten virus omicron. Pandemi punika ngaenang mekejang keweh sareng ekonomi turun. Ane ngaenang ekonomi turun ulian liu turis ane tusing melali ke Bali. Irika perlu rencana ane ngaenang turis-turis melali ke Bali lan ekonomi bangkit</br></br>Ngelaksanaang Pesta Kesenian Daerah Wisata (PKDW). Tujuan utama inggih punika ngaenang ekonomi bangkit. Pesta punika kelaksanayang di daerah wisata sane ngelah area linggah lan melah tur cuaca sane mendukung. Keuntungan PKDW sekadi ngelestariang, ngembangang lan ngepromosiang kesenian Bali. Patuh teken PKB sakewale PKDW kelaksanayang ring daerah wisata lan kelaksanayang 6 bulan. </br>Alasan kelaksanayang 6 bulan cepok ulian pas libur semester. Keuntungan sane lianan sekadi turis puas melali ulian ningalin pemandangan Bali sane becik tur asri, ningalin kesinian Bali lan oleh-oleh Bali. Sakewali agak keweh ngalih tongos ane linggah lan melah tur cuaca mendukung </br></br>Dini peran pemerintah sangat dibutuhkan. Yadiastun peran masyarakat sane lebih penting lan sangat dibutuhkan. Mari tumbuhkan rasa kepedulian sareng sami lan tingkatkan kesadaran diri ngaenang ekonomi bangkit demi kelangsungan hidup sareng samiangkit demi kelangsungan hidup sareng sami  +
  • Bali sampun kasub indik pariwisata budaya Bali sampun kasub indik pariwisata budaya miwah palemahan sane pinih asri. Punika mawinan pamerintah sajeroning margiang era new normal kadi mangkin patut ngukuhang indik ilen-ilen, seni budaya, miwah unen-unen duen jagat Baline. Indike punika pinaka silih tunggil taksu sane prasida nudut kayun utawi pinaka daya tarik wisatawan rauh ka Bali. Seni, ilen-ilen, miwah unen-unen ring Bali sampunang pisan kantos kapademang, napimalih pamerintah mangkin kantos nenten nadosang krama Baline margiang saluir seni budaya, duaning yening pamargin kasenian Bali punika nenten wenten sajeroning aab kadi mangkin, janten sampun nenten prasida malih nangiang pariwisata Bali.</br></br>Tiosan indike punika, pamerintah taler patut nguratiang saluir kaasrian palemahan jagat Baline. Manut data sekunder sane kasobyahang olih Bali Partnership akehne wenten 50% luu ring Bali wit saking Denpasar, Badung, Gianyar. Iraga uning genah-genah punika pinaka tetujon wisata. Utaminipun ring genah pariwisata, kaptiang mangda ngukuhang utawi margiang pawungu utawi awig-awig sane tenget majeng krama miwah wisatawan sane nenten urati ring karesikan palemahan Bali. Upami indik denda ngutang luu ngawag-ngawag, punika mangda jakti-jakti kakeniang majeng sang sane nenten nganutin awig-awig. Mangkin jakti sampun wenten perda, pergub, miwah perwali kadi punika, nanging durung kabaos tenget mamargi, mawinan akeh kramane nenten rungu saha nyampahang indik karesikan palemahan Bali. Yening selehin malih, sujatine karesikan saha kaasrian jagat Baline taler pinaka silih tunggil indik mautama sane sida nangiang pariwisata Bali, yening kantos cemer palemahane ring Bali, janten sampun nyurudang manah anake rauh ka Bali.</br></br>Pamerintah sapatute setata eling ring makakalih indike punika, nanging sinambi margiang punika, mangdane taler setata nguratiang protokol kesehatan sane pinih tenget. Pamerintah taler kaaptiang nyokong prabea pamargin protokol kesehatan majeng krama Baline, mangdane sida rikala margiang utawi mungkah genah-genah wisata krama Baline ten pakewuh sareng ngwantu saluir program pamerintahe. Wantah kadi asapunika sida atur titiang, mogi mapikenoh, titiang nunas geng rena pangampura antuk sahananing kakirangan utawi kaiwangan titiange. Suksma.kirangan utawi kaiwangan titiange. Suksma.  +
  • Bali sane dados tetujon pariwisata antuk pBali sane dados tetujon pariwisata antuk para turis mancanagara madue makudang-kudang genah sane palemahannyane kirang resik santukan para kramane setata ngutang sampah sembarang, sane nyihnayang kirangnyane kesadaran para kramane antuk nyaga lingkungan sekitar mangda dangan kacingakin olih anak tiosan, sampah ring TPA taler kacampur olih sampah plastik sane sepatutnyane prasida di daur ulang.</br></br>Anggen nanganin indike punika, kaperluang arahan majeng para kramane antuk misahang sampah sane prasida di daur ulang, miwah taler kaperluang mobil pengangkut sampah daur ulang sane pacang ngangkut sampah punika ka genah daur ulang.</br></br>Siosan punika, lalu lintas ring makudang-kudang genah taler keni macet santukan akehnyane pengangge kendaraan pribadi sane ngawinang tur para turis sane meneng ring Bali dados kesengsaran antuk lalu lintas sane setata padet nyabran rahina.u lintas sane setata padet nyabran rahina.  +
  • Bali terkenal antuk pariwisatanyane, sakadBali terkenal antuk pariwisatanyane, sakadi pura, desa, kaasrian jagat miwah sane lianan. Bali sane sering kasengguh Pulau Dewata niki sampun kaloktah ring mancanegara. Krana kaloktah puniki, Bali muatang faktor sane kasengguh sektor pariwisata. Pariwisata Bali niki inggih punika sektor sane kamargiang ring makudang-kudang warsa sadurung pandemi Covid-19 niki nyebar saking Wuhan,Cina kanti ka Indonesia, Provinsi utawi pulau Bali niki. Sujatinyanne ring pariwisata bali niki, pemerintah bali ngamolihang pendapatan pinih ageng. Krana ngandelang pariwisata niki Bali ngamolihang pendapatan utawi pemasukan sane kaanggen pembangunan ring Bali. Mangkin pandemi Covid-19 sane ngeranjing Bali inggih punika pikobet sane pinih keras yening saihang sareng letusan Gunung Agung lan Bom Bali. Wenten utsaha ring Pemprov Bali saantukan pemulihan ekonomi sampun kajalanang.</br> Pandemi Covid-19 ngematiang akehan swaginan krama baline ngandalang ring sektor pariwisata. Krana nika, Pemprov Bali Sampun nyalanang utsaha antuk memulihang Pariwisata Baline sakadi makudang-kudang warsa. Iraga sareng sami pinaka masyarakat Bali sapatutnyane mikirang ida utawi rencana antuk memulihang pariwisata baline. Kanti mangkin, Penyusunan masterplan pariwisata bali wenten reaktif taler parsial. Makudang-kudang utsaha sane patut kajalanang punika sakadi ngemargiang vaksin Covid-19, ngidupang sektor pertanian miwah sane lianan. Ngemargiang vaksin Covid-19 antuk nambakin pandemi niki nyebar. Ngidupang sektor pertanian tetujonne antuk ngamolihang untung saking pertanian</br> Sakadi punika utsaha sane marasida kalaksanayang antuk ngidupang sektor pariwisata baline. Kadi asapunika yening wenten kruna sane iwang, titiang nunas ampura. Puputang titiang.g, titiang nunas ampura. Puputang titiang.  +
  • Bali, pinaka pulo sane madue akeh pisan juBali, pinaka pulo sane madue akeh pisan julukan, minakadi Pulo Dewata, Pulo Surga utawi The Island Of Paradise, miwah Pulo Seribu Pura.Sekadi sane sampun kauningin sareng sareng, akeh pisan faktor sane ngawinang Pulo Baline kasenengin utawi kadadosang tetujon utama wisatawan. Tios ring punika kawentenan, tradisi lan budaya ring bali puniki setata madue tetujon ngwangun kahuripan sane santhi tur sutrepti malarapan antuk. </br></br>Ring panglimbak aab jagate sane sampun keni ius globalisasi marupa teknologi miwah ilmu pengetahuan ngawinang kawentenan pemargin tradisi lan budaya ne ring bali sayan ngereredang.Tur ngawinang rerednyane rasa eling antuk nyaga tur ngupapira palemahan druwene. Tri Hita Karana inggih punika ajahan sastra agamane sane pinaka pangeling iraga, sujatinyane kahurpian iraga madue paiketan sane pinih raket ring Ida Sang Hyang Widhi, sareng manusa sane lianan miwah sareng palemahanne. </br></br>Embas tur maurip ring Kota Denpasar, ngawinang titiang madue paiketan sane pinih raket ring genah embas titiang puniki. Sakewanten, rikala TPA Suwung ring Denpasar Selatan keni kageni baya ring Oktober 2023, bencana puniki prasida ngetug manah titiang mangdane prasida ngaryanin inovasi. Sane mangkin ngiring uratiang sareng sareng ring palemahan druwene, asapunapi je krama hindu ring bali, kahuripane ring kota Denpasar taler nenten prasida lempas ring ngemargiang upacara yadnya, sane pemarginnyane nganggen makudang kudang upakara ( banten ) sane pinaka sarana nyihnayang rasa angayu bagia miwah bhakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi. Nanging krana kirangnyane pengelolaan limbah upakara, miwah sayan rerednyane rasa eling krama indik kautaman pengelolaan limbah upakara, pinaka silih tunggil faktor sane ngawinang pikobet limbah upakara ring kota Denpasar durung prasida kapuputang. </br></br>Manut sekadi penampen titiang, maosang indik limbah upakara di Kota Denpasar, pinaka pikobet sane pinih kompleks, mawinan yening uratiang ring kawentenan upakara ( banten ) puniki mawit saking bahan organik minakadi busung, slepan, danyuh, woh wohan, sekar miwah sane tiosan. Limbah organik pinaka limbah sane prasida ngawetuang gas metana sane sujatinyane dados faktor utama kebakaran ring TPA Suwung. Nyingakin indik kawentenan limbah upakarane, ritatkala muputang pikobet puniki kaperluang sinergi miwah kolaborasi saking krama miwah pemerintah, sane manut saking Pergub Bali Nomor 47 warsa 2019, indik Pengelolaan Sampah.</br> </br>Inovasi miwah solusi sane icenin titiang antuk muputang pikobet limbah upakara punika, marupa pengolahan limbah upakara ( limbah organik ) sane sampun kamargiang ring akeh kramane inggih punika ngaryanin eco enzyme. Tios ring punika inovasi sane icenin titiang inggih punika ngolah limbah upakara sane marupa sampian lan canang sane kaanggen bahan utama rikala ngaryanin sane kabaos FOLIPOT. FOLIPOT puniki marupa pot sane mawit saking limbah organik silih tunggilnyane limbah upakara, FOLIPOT puniki prasida kaanggen alternatif, mangda prasida ngirangin polybag plastik sekali sane kanggen pembibitan. Tata cara ngaryanin FOLIPOT nenten meweh, rikala ngaryanin FOLIPOT prasida kakawitin antuk mupulang limbah upakara sane madasar busung, slepan, miwah danyuh, selanturnyane limbah punika kabenyahin mangdane ngamolihang serat, serat puniki kecampuhin tepung tapioka mangdane ngasilang adonan sane nyangket, selanturnyane adonan punika kacetak mangdane mabentuk marupa pot, raris prasida kajemuh sawetara 1-2 minggu. Yening sampun tuh, FOLIPOT puniki prasida kaangen ring soang soang paumahan. Inovasi FOLIPOT puniki sampun kamargiang ring paumahan miwah ring sekolah titiang pinaka utsaha ngirangin penumpukan limbah pinaka utsaha ngirangin penumpukan limbah  +
  • Bali, sané taler kasengguh "Pulau Dewa" saBali, sané taler kasengguh "Pulau Dewa" sané asri, sampun dados genah malancaran sané utama ring Indonésia. Nanging, ring ungkur kaluihan punika, wenten pikobet indik ngancan nglimbaknyané kajahatan ring wewidangan punika. Silih tunggil pikobet sane pinih ageng inggih punika kawentenan anake alit sane katulak. Kawéntenan punika méweh pisan karesepang tur ngawinang pikobet ring krama Baliné. Ring artikel-artikel puniki, iraga pacang mlajahin indik pikobet-pikobet sane sayan nincap miwah sapunapi ipun ngamolihang pikolih. Kajahatan ring Bali nincap. Sane kapertama, ngiring iraga uning ring kawéntenan kriminalitas ring Bali. </br></br>A. Nusa puniki sampun ngamolihang pertumbuhan ekonomi sané pesat ring warsa-warsa sané lintang, antuk pariwisata manados sektor utama sané ngicénin kontribusi ageng ring pertumbuhan ekonomi punika. Sakéwanten, nincapnyané pariwisata taler ngawinang nincapnyané krama, utaminnyané ring kota. Indike puniki ngawinang akeh pisan pikobet ring kawéntenan sosial miwah ekonomi, tur ngawinang taler akéh pisan jadma sané ngamademang anak. </br></br>B. sane In Balinese: Silih tunggil pikobet sane pinih ageng ring Bali inggih punika kawentenan anake alit sane katulak. Ngecorang anak alit inggih punika parilaksana sane nenten manut ring kamanusan miwah nglanggar hak asasi manusa. Makudang-kudang faktor sané ngawinang fenomena puniki, minakadi kakirangan pendidikan, taler kakirangan pendidikan, miwah stigma sosial ring anak sané mobot ring genah anaké durung marabian. </br></br>III. sane Sané ngawinang panincapan kriminalitas ring Bali </br></br>A. In Balinese: Silih sinunggil sane ngawinang kriminalitas ring Bali, inggih punika kawentenan anak sane tiwas. Akéh krama Baliné sané idup ring sor garis kemiskinan, sané ngawinang ekonomi Baliné sayan rered. Tegenan jinah sering ngawinang para janane ngamargiang paindikan sane tan patut, minakadi ngentungang oka, mangda prasida ngirangin pikobetnyane. </br></br>B. sane Kawéntenan pendidikan sané kirang Kawéntenan pendidikan sané nénten jangkep taler dados faktor sané mabuat sané ngawinang panincapan kriminalitas ring Bali. Pendidikan sane becik inggih punika kunci anggen ngirangin kawentenan kemiskinan miwah nincapang kesadaran indik mabuatnyane ngajegang hak-hak asasi manusa. Malarapan antuk nincapang akses pendidikan, krama Bali prasida sayan uning ring konsekuensi saking tindak kriminal, rumasuk ngutang anak alit. </br></br>C. sane Stigma sosial Stigma sosial majeng ring anak sané mobot ring jabaning pawiwahan taler mabuat pisan ring panincapan kasus pembuangan bayi ring Bali. Budaya sané kantun konservatif miwah nilai moral sané keras majeng ring pikobet ring jabaning pawiwahan ngrasayang nénten madué pamargi tiosan ring ngamargiang parilaksana sané nénten anut ring kamanusan sekadi ngaonang anak alit. </br></br>IV. sane Kawéntenan kriminalitas ring Bali </br></br>A. Panglalah sosial Peningkatan kriminalitas ring Bali, utaminnyané kasus pembuangan bayi, madué panglalah sosial sané serius. Kasus-kasus puniki ngawetuang rasa nenten percaya ring krama, ngaonang pasawitran, miwah ngawetuang lingkungan sane nenten aman. Panglalah sosial puniki prasida ngrusak struktur sosial miwah nilai-nilai sané kasub ring Bali. </br></br>B. sane Dampak Psikologis Lianan ring dampak sosial, panincapan kriminalitas taler madué dampak psikologis sané signifikan, utaminnyané majeng ring para korban miwah kulawargannyané. Ritatkala rumasa tan kakayunin miwah katilarin, alit-alite sane kawedalang sering pisan ngrasayang pikobet sane abot pisan. Lianan ring punika, kulawarga sané kelangan anak sangkaning sentana, taler ngrasayang pikobet miwah rasa nénten pasti indik masa sané jagi rauh. Peningkatan kriminalitas ring Bali, utaminnyané kasus pembuangan bayi, inggih punika pikobet sané serius sané ngamerluang uratian miwah solusi sané patut. </br></br>Malarapan antuk nincapang kasadaran, nincapang institusi, miwah nincapang kesejahteraan ekonomi, iraga prasida ngungkulin pikobet puniki tur prasida ngardi palemahan sane aman tur lestari ring Bali, ngalestariang "Pulau Dewa" mangda tetep becik majeng ring generasi sane jagi rauh.becik majeng ring generasi sane jagi rauh.  +
  • Bangun! Suba galahne jani ngomong! Jani, Bangun! Suba galahne jani ngomong!</br></br>Jani, iraga mapunduh dini tusing ja ulian iraga teka barengan. Tusing ja ulian tiang, mbok, beli, ragane, majanji barengan. Tusing masih ulian pedidi-pedidi. Sakewala, iraga mapunduh ulian iraga dadi bagian generasi ane ngelah kawigunan ane utama ane lakar nyujukang masa depan, ane lakar ngrajegang gumine ane lakar teka. Iraga suba, ane madan generasi Z.</br></br>Generasi Z ajak makejang, suba gantine jani bangun. Suba gantine jani uyut, ngempengang kuping anak rame baan pamineh-pamineh ane beneh ane suba makelo matanem tur matangkeb. Di aeb jagate jani, kaucap bungah baan pepayasan poltik ane ngancan antik, iraga tusing dadi baan mabalih dogen. Mai jani milu nawang unduk tur dadi pelaku ane aktif. Ene tuah pajalan ane lakar sida nyinahang jati ragan iraga, mesuang pemineh, tur nindihin ane kaucap keadilan sosial.</br></br>Suba makelo rasane tusing sida ngomong, marasa kategul baan tali-tali pangiket ane soleh tur karasa lempas teken keneh iraga. Suba galahne jani iraga patut kresep. Tusing ja ia dogen, kewala iraga masih ngelah ane madan hak: mapineh tur masuara. Ento tusing dadi tawah buin. </br>Tusing ada buin rasa jejeh yen suba madasar baan pemineh ane melah. Jalan jani masalin, uli nengil dadi nglepat, milu ngundukang gumine melah.</br></br>Eda buin tusig rungu, ento kaucap apatis, apang tusing pikobet sosial politike mentik ngawag, ngrembun, ngurug lan nangkeb damuh damuh ane ening.</br>Asil kebijakan lan pamutus ane kawetuang olih generasi ane malunan, ento lakar ngrupaka gumi ane lakar warisin iraga. Ento te makrana, mai jalan ajak makejang milu uli jani milpilang gumi ane lakar teka. Iraga ane lakar ngarwanang jalan iraga, Iraga ane lakar ngarwanang gumin iraga, boya ja anak len.</br></br>Tiang ngidih tur ngajakin timpal-timpal makejang. Mai bareng-bareng manyama sagilik saguluk yadiapin pada bina. Masuara nindihin integritas. Iraga pinaka suara ane sida ngampehang ane kaucap ketidaksetaraan lan sida ngilangang ane kaucap ketidakadilan. Jalan bareng bareng ngae gumi melah.</br></br>Sinahang ragane dadi ane kaucap pionir perubahan, generasi Z. </br>Eda ngekoh ngomong!</br>Matur Suksma.rasi Z. Eda ngekoh ngomong! Matur Suksma.  +
  • Banyak permasalahan sosial yang perlu ditaBanyak permasalahan sosial yang perlu ditangani secara serius,contohnya, pada kehidupan nyata kita saat ini mengenai kualitas sdm di Indonesia. Ilmu pengetahuan merupakan modal dasar masyarakat dalam berinteraksi maupun berkompotitif dari segi pekerjaan. namun kenyataanya kualitas sdm di Indonesia masih sangat rendah, hal ini dapat dibuktikan dari data BPS bahwa tenaga kerja di Indonesia masih didominasi oleh tamatan SD ke bawah (tidak /belum pernah sekolah/ tamat sd) (febuari 2022).</br></br>Rendahnya sdm di Indonesia mengakibatkan dampak yang serius seperti pengangguran,kemiskinan ,rendahnya produktivitas penduduk,dan kriminalitas. Sdm yang rendah diakibatkan karena kurangnya akses pendidikan,kesenjangan ekonomi, rendahnya tingkat kesehatan dan minimnya peluang pekerjaan. Tentunya pemerintah berusaha menangani hal tersebut contoh dari segi akses pendidikan dan kesenjangan sosial, pemerintah memberikan bantuan berupa dana BOS dan bantuan individu seperti kip,pkh,kis dan lainya , tentunya pemerintah memberikan bantuan tersebut kepada masyarakat yang tidak mampu dalam perekonomian. Akan tetapi secara nyata bantuan dari pemerintah belum tepat sasaran .Selain itu penerima yang tepat sasaran tidak bisa memanfaatkan dana tersebut secara umum masyarakat yang miskin lebih mementingkan kebutuhan pokoknya seperti membeli beras.</br></br>Pemerintah harus menangani permasalahan ini , agar usaha peningkatan sdm berlangsung secara intens , pemberian bantuan yang diberikan pemerintah akan sangat mendukung peningkatan sdm apabila dikelola dengan baik ,penanganan yang baik artinya dilakukan dengan cara terdata , pemetaan masyarakat secara keseluruhan dan terbaru, melakukan pengawasan secara keseluruhan dan terjadwal bila perlu pengawasan dan pendataan tersebut dilakukan setiap tahun.pendataan tersebut dilakukan setiap tahun.  +
  • Bapak ibu guru sane wangiang titiang, tur Bapak ibu guru sane wangiang titiang, tur timpal-timpal sane tresna asihin titiang, ngiring sareng sami ngaturang pangastungkara ring ida sang hyang widhi wasa, saantukan antuk kertawaranugrahan ida, iraga sareng sami prasida kacunduk ring galahe mangkin.Om Swastyastu.</br></br>Pendidikan wantah pisarat ngawetuang kautaman bangsa. Majalaran antuk pendidikan, iraga prasida mikolihang kasukertan miwah ngametuang kauripan sane pinih becik ring pungkur wekas. Antuk punika, iraga mangda stata mapauruk miwah ngruruh kaweruhan. Sampunang wusan mapauruk, santukan kaweruhane punika nenten wenten watesnyane. Ngiring iraga sareng2 nincapang pendidikan ring Indonesia. Iraga mangda nyantenang mangda makasami alit2 Indonesia ngamolihang piranti miwah pamargi sane pinih becik. Yening pendidikan sampun mawastu becik, iraga prasida ngametuang indonesia sane maju, adil, miwah kerta raharja. </br></br>Wantah kadi asapunika sambrama wacana saking tityang. Mogi mawiguna.rama wacana saking tityang. Mogi mawiguna.  +
  • Bapak utawi ibu panureksa sane wangiang tiBapak utawi ibu panureksa sane wangiang titiang, tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang, lan para semeton sane tresnasihin titiang. Om Swastiastu, pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia katur ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning ida dane sareng sami prasida mapupul ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi ring rahina mangkin.</br>Ring galah sane becik puniki, urgen pikobet titiang sane mangkin jagi pacang katur nenten je tios, indik fasilitas ring Bali. fasilitas ring daerah propinsi bali sampun lumayan maju. nanging ternyata wenten akeh pabinayan antara fasilitas sane wenten ring pusat kota bali sareng fasilitas sane wenten ring desa. sekadi sane sampun tiang cingakin wenten makudang titik ring margi ring wengi tampak peteng pisan krana nenten wenten pencahayaan saking lampu jalan. punika wantah silih sinunggil saking akeh pabinayan antara desa lan kota. Pabinayan punika prasida kacingak saking makudang aspek sakadi pencahayaan jalan bahkan jalan sané berlobang miwah sué pisan mangda kabecikang. Raris wénten taler pembatas jalan sané sampun nampek pisan sareng jurang sané usak sakéwanten durung kabecikang. wénten akéh malih pabinayan fasilitas sané wénten ring désa miwah kota Mangda prasida ngarepin pikobet punika, pemerintah patut sering pisan ngamargiang survey ring genah-genah désa.</br>Saran titiang mangda soang-soang rakyat sida ngemolihang kekaryanan. Asapunika sane prasida aturang titiang ring galah e mangkin. Titiang harap napi sane aturang titiang punika prasida dados uratian ring manggal jagat e sane kapilih ring warsa 2024, kirang langkung titiang nunas ampura tur puputan titiang antuk parama santih. Om Santih Santih Santih Om.parama santih. Om Santih Santih Santih Om.  +
  • Bapak utawi ibu panureksa sane wangiang tiBapak utawi ibu panureksa sane wangiang titiang, tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang, lan para semeton sane tresnasihin titiang. Om Swastiastu, pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia katur ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning ida dane sareng sami prasida mapupul ring acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi ring rahina mangkin. </br> Ring galah sane becik puniki, urgen pikobet titiang sane mangkin jagi pacang katur nenten je tios, indik kemiskinan utawi kesengsaraan sane wenten ring jagat baline. Para semeton titiang sareng sami, Bali puniki kekasor wisatane ring dura negara, sakewanten kantun makeh ida dane sane wenten ring kemiskinan. Saking pikobet puniki, sane mangkin banget pinunas titiang punapi je antuk sang manggala jagat e puniki mangda prasida je rakyat e sane menderita nika polih menincap ring kehidupane utawi prasida molihin kesejahteraan. Titiang ngaptiang para manggala jagat e sane kapilih ring warsa 2024 kaaptiang prasida ngicenin solusi ring pikobet puniki.</br> Saran titiang mangda soang-soang rakyat sida ngemolihang kekaryanan. Asapunika sane prasida aturang titiang ring galah e mangkin. Titiang harap napi sane aturang titiang punika prasida dados uratian ring manggal jagat e sane kapilih ring warsa 2024, kirang langkung titiang nunas ampura tur puputan titiang antuk parama santih. Om Santih Santih Santih Om parama santih. Om Santih Santih Santih Om  +
  • Bapak/Ibu Guru sane dahat wangiang titiangBapak/Ibu Guru sane dahat wangiang titiang</br></br>Pare uleman sami, utamane ring semeton titiang para sisya kelas sebelas SMA Negeri 1 Gianyar make sami sane dahat tresna siihin titiang. </br></br>Sedurunge titing ngalanturang pamidarta puniki, ngiring sareng sami nunas ice ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Ida sasuhunan sane malingga malinggih driki antuk asung kerta wara nugraha Ida iraga sareng sami praside mapupul iriki dalam keadaan sehat walafiat ten kirang punape punapi antuk nguncarang panganjali umat “Om Suastiastu”</br></br>Matur Suksma antuk galah sane sampun kapice ring titiang, titiang Gung Mahendra Putra saking kelas XI D2 jagi midartayang indik napi pikobet sane unteng pisan utawi sane pinih mabuat pisan sane patut kauratiang antuk pemimpin Bali sane jagi rauh.</br></br>Pare uleman lan semeton sami sane wangiang titiang</br></br>Bali sampun kauningin sareng sami wantah genah pariwisata sane sampun kaloktah ring Indonesia miwah dura negara antuk genah, wargi lan parikrama budaya lan upacara sane tetep ajeg lan lestari. Sakewanten nenten sami warga Baline sane praside ngerasayang napi pikenoh saking kemajuan pariwisatane. Wenten taler wargi sane lacur utawi kirang mampu, sane durung polih kekaryan utawi nganggur, sane pendidikane kirang, Kesehatan, jalan lan wewangunan utawi infrastruktur sane katah rusak lan pikobet sane tiyosan. Puapi carane mangde iraga sareng sami patut nyelehin lan ngaturang pemargi mangde pikobet punika praside ical…ingih punika lewat PILKADA. </br></br>PILKADA utawi pemilihan umum kepala daerah inggih punika sarana kedaulatan rakyat dimana rakyat milih pare pemimpinne secara langsung. Lewat PILKADA iraga taler dados masuara utawi menyampaikan aspirasi secara langsung. Nah.. ring PILKADA Bali sane jagi rauh, ngiring sareng sami, iraga pinaka krama sane sampun dados memilih tur sane maduwe pikenoh ring pawangunan wewidangan puniki, patut mapineh sareng-sareng indik pikobet-pikobet sane pinih mabuat sane patut kauratiang olih pemimpin Bali sane jagi rauh, minekadi Pendidikan, Kesehatan, pengangguran, instrastruktur lan sane tiyosan.</br></br>Bapak/Ibu Guru, pare uleman lan semeton sami sane wangiang titiang</br></br>Ring galah becik puniki, titiang nunas ring sape sire je sane dados pamimpin Bali terpilih sane jagi rauh, mangda praside muputang pikobet puniki. Ngiring sareng-sareng ngawangun Bali sane luwih maju.</br></br>Akadi punike sane praside atur uningayang titiang, dumogi wenten pikenoh ipun. Titiang nenten lali nunas geng rene sinampura minekadi wenten tate titi paribasa titiang sane iwang lan nenten manut ring adnyane. Ngiring sane ten becik kutang driki sane becik-becik dados bakte budal. Suksma</br></br>Puputang titiang antuk parama santih “Om Santih, Santih, Santih, Om”ama santih “Om Santih, Santih, Santih, Om”  +
  • Bapak/Ibu sane wangiang titiang. Ring rahiBapak/Ibu sane wangiang titiang. Ring rahinane mangkin titiang pancang ngaturang orasi indik “Sampunapi pikobret pemerintah ngeninin indik alih fungsi lahan pertanian ring Bali sane ngaruhin pangan lokal”. Alih fungsi lahan dados uratian khusus majeng ring pemerintah. Manut ring data Dinas Pertanian lan Ketahanan Pangan DISTANPANG PROVINSI BALI 15 Juli 2020. Pengwangunan sektor non pertanian ring Provinsi Bali ngawinang jimbar persawahan saking warsa kawarsa sane sampun sayan rered. Alih fungsi punika ngawinang produksi local tedun, minakadi baas sane ngerananin keberlangsugan pertanian terancam.</br>Antuk perindikan punika, pemerintah sampun ngaryaning makudang kudang utsaha, inggih punika: </br>1. Ngelimbaang wewidangan terpadu</br>2. Ngicenin wantuan ring petani</br>3. Sosialisasi antuk nincepang kesadaran ring masyarakat</br>Utsaha punika sampun mermargi becik. Sakewala, punika patut kamargiang antuk pamargi sane dahat mautama antuk nanganin pikobet alih fungsi lahan ring Bali. Utsaha punika marupa :</br>1. Ngingsirang sektor sektor lianan, dados sektor pariwisata agraris</br>2. Ngelimbakang soroh soroh entikan lokal sane becik lan berkwalitas</br>3. Ngewatesin pawangunan perumahan penduduk ring kawasan pelestarian lahan pertanian.</br>Titiang ngaptiang pikobet punika miwah solusine prasida kauratiang olih calon pemerintah Bali. Inggih wantah asapunika, titiang puput antuk suksma lan Om Shanti Shanti Shanti Om.tuk suksma lan Om Shanti Shanti Shanti Om.  +
  • Basa Bali inggih punika "Bahasa Ibu" Basa Basa Bali inggih punika "Bahasa Ibu" Basa sane kapertama sane ka pelajahin ri kala iraga enu cerik. Basa Bali kakepah dados petang soroh Basa Bali Alus, Basa Bali Madia, Basa Bali Kepara/Andap, miwah Basa Bali Kasar. Basa Bali Alus dados kakepah tigang soroh Alus Singgih (ASI), Alus Sor (ASO), Alus Mider (AMI). Basa Bali niki kaanggen mabaos sewai-wai. </br></br>Basa Bali jani sampun punah, akeh anak ke jani ngangge bahasa Indonesia ring mebaos sewai-wai pilih utama Basa Bali Alus. Basa Bali Alus jani nenten akeh nganggen, krana Basa Alus niki baosange sukeh ngangge. Basa Bali taler kapah utawi jarang ka anggen krana ring anggane Basa Bali inggih punika bahasa kuno nenten keren lan nenten ka angge ring Dunia Kerja. Ring sire sane maangga Basa Bali niki nenten penting nike pelih sanget krana Basa Bali niki Basa Ibu, Basa sane sepatut nyane ka ajahin ring alit-alite. </br></br>Basa Bali nike inggih sebagian dari keragaman budaya ring Bali. Olih krana punika, iraga sepatut ne dados nak Bali setata eling ring Bali. Ring alit-alite paling simalu sepatut nyane ka ajahin basa Bali madia utawi alus (ring sane madue kasta) nenten ka ajahin basa Bali kasar utawi Basa Indonesia apa buin Basa Inggris. Iraga dados nak Bali sepatut nyane setata meraos ngangge Basa Bali.</br></br>Calon Pemerintah sane lakar ka pilih sapatutne madue rasa tresna ring Basa Bali. Calon Pemerintah sepatutnyane madue program kerja sane lakar ngae Basa Bali setata ajeg. Contone, ngadang penyuluhan ring alit-alit lan seka truna ring banjar. Mogi Basa Bali setata ajeg kanti kawekasan.ogi Basa Bali setata ajeg kanti kawekasan.  +
  • Basa lan Sastra Baline pinaka tetamian lelBasa lan Sastra Baline pinaka tetamian leluhur. Nanging sane mangkin, sapunapi kawentenannyane utamannyane ring para yowana? Kantunke para yowana Bali nganggen basa Bali ritatkala mabebaosan serahina-rahina? </br>Manut Badan Bahasa, sane mangkin wenten 718 bahasa ibu sane sampun teridentifikasi. Saking 34 provinsi ring Indonesia, tercatat 25 bahasa daerah sane sampun terancam punah, 6 kabaosang kritis lan 11 bahasa sampun kabaosang punah.</br></br>Ring kota Denpasar utamannyane ring kalangan yowana akeh pisan kawentenan para yowana sane nenten ngawigunayang Basa Baline antuk mesadu ajeng(berkomunikasi) sareng timpal-timpal ipun. Pikobet puniki sangkaning kirangnyane kewagedan para yowana mabasa Bali. Kekirangan utawi keterbatasan rikala mabasa Bali puniki nenten ja lempas saking perubahan sosial lan budaya ring Kota Denpasar. Pikobet sane lianan inggih punika pola pikir masyarakat Denpasar sane cenderung ka negara barat, negara timur rumasuk Bali kaanggap tradisional. Nika mawinan patut kawentenan solusi mangda basa lan sastra Baline setata ajeg. </br></br>Ngrajegang basa lan sastra Bali prasida kakawitin saking manah soang-soang yowana. Yening nenten iraga para yowana pinaka generasi penerus, sira malih sane jagi ngrajegang basa lan sastra Baline? Mawinan Basa lan Sastra Bali puniki pinaka cihna jagat Bali sane sampun kaloktah nyantos ka dura negara. Santukan iraga para krama Bali wantah prasida ngadol utawi ngicenin basa, sastra lan budaya majeng ring para wisatawan. Nika mawinan, iraga para yowana mangda setata eling ring basa lan sastra Baline. </br></br>Sane mangkin sampun akeh piranti-piranti digital sane sampun prasida ngicenin paplajahan basa lan sastra Bali ring internet. Piranti punika prasida kaangen rikanjekan jagi melajah basa Bali.kaangen rikanjekan jagi melajah basa Bali.  +
  • Baya Asusila Sayan Nincap Ring Buleleng. Baya Asusila Sayan Nincap Ring Buleleng. </br>Ring galahe mangkin Buleleng sering kawentenang antuk orti indik aksi asusila sane ngaonang krama ring Buleleng. Akeh kasus sane dados viral ring media sosial sakadi ring faceboook, instagram, tiktok miwah media sosial sane lianan. Sangkaning parilaksana sane nenten patut puniki pastika akeh pikobet sane pacang nibenin masa depan Buleleng.</br>Pastika wenten pikobet sane patut kapuputang, pikobet punika mangda gelis wenten solusi sane mabuat pisan anggen ngajegang citra Buleleng sane luih, napi malih Buleleng kasengguh pinaka kota pelajar.</br>Pihak sane mapaiketan sareng indike punika mangda gelis nampenin unduke punika. </br>Sang sane katiben kasengsaran patut taler kauratiang taler kajagaang. Pamerintah patut ngicenin sosialisasi utawi himbauan majeng ring para kramane indik parilaksana sane mabuat</br>Solusi punika sane prasida kamargiang anggen nanganin parilaksana asusila sane ketah mamargi ring Buleleng.</br>Duaning punika, iraga patut satata yatna, ring dija ja iraga magenah, tur yening wenten anak sane malaksana kadi asapunika, sampunang ajerih jagi ngortiang indike punika majeng anak lianan utawi pihak sane kapatutang.g anak lianan utawi pihak sane kapatutang.  +
  • Baya Asusila Sayan Nincap Ring Buleleng. Baya Asusila Sayan Nincap Ring Buleleng. </br>Ring galahe mangkin Buleleng sering kawentenang antuk orti indik aksi asusila sane ngaonang krama ring Buleleng. Akeh kasus sane dados viral ring media sosial sakadi ring faceboook, instagram, tiktok miwah media sosial sane lianan. Sangkaning parilaksana sane nenten patut puniki pastika akeh pikobet sane pacang nibenin masa depan Buleleng.</br>Pastika wenten pikobet sane patut kapuputang, pikobet punika mangda gelis wenten solusi sane mabuat pisan anggen ngajegang citra Buleleng sane luih, napi malih Buleleng kasengguh pinaka kota pelajar.</br>Pihak sane mapaiketan sareng indike punika mangda gelis nampenin unduke punika. Antuk ngukuhang hukum sane adil majeng sang sane nglaksanayang parilaksana Asusila punika. Turmaning majeng ring petugas sane madue swadharma sistem kontrol mangda sayan nincap malih ngawasin panglimbak saha ngwatesin para krama numbas inuman sane nenten patut. Santukan unduke punika minabang prasida dados faktor pemicu parilaksana Asusila sakadi sang sane katiben sengsara kari keni pengaruh alkohol. </br>Sang sane katiben kasengsaran patut taler kauratiang taler kajagaang. Pamerintah patut ngicenin sosialisasi utawi himbauan majeng ring para kramane indik parilaksana sane mabuat pisan mangda nenten nundung korban tindakan asusila, mangda korban nenten keni gangguan psikis sane sayan parah ri sampune keni pariindikan sane nenten becik sakadi tindakan asusila. Punika prasida dados silih tunggil utsaha pamerintah anggen ngwantu korban.</br>Para sameton, titiang banget mapinunas yening wenten sameton sane lempas saking kapatutan, raris mangda wenten sameton sane ngwaliang ipun ka pamargin ipune sane patut. Mangdane sameton sane lempas prasida gelis kapatutang tur nenten sayan lempas.</br>Samaliha sameton sami mangda nabdabang raga, yatnain ragane, mabuat ngeret indria, mangda sampunang sameton kantos keni gegodan.</br>Solusi punika sane prasida kamargiang anggen nanganin parilaksana asusila sane ketah mamargi ring Buleleng.</br>Duaning punika, iraga patut satata yatna, ring dija ja iraga magenah, tur yening wenten anak sane malaksana kadi asapunika, sampunang ajerih jagi ngortiang indike punika majeng anak lianan utawi pihak sane kapatutang.g anak lianan utawi pihak sane kapatutang.  +
  • Bayangin mangkin ragané majujuk ring pasisBayangin mangkin ragané majujuk ring pasisi. Angin sané ngulangunin rambuté, ombaké sané ngulangunin manah, miwah pasir putih sané ngulangunin sinar suryané sakadi kain alami sané ngulangunin. Panorama puniki becik pisan napi nenten?</br>Sakewanten sampunang sué. Lianan ring kaluihan panorama punika, irika taler wénten pikobet. Ring sisin tukadé wénten punyan nyuh sané ngulangunin, miwah tumpukan sampah plastik miwah botol-botol bekas ngusak pasisiné. Sanjatané punika tan bina sakadi sundih ring pasisi, tur ngletehin genah-genah sané becik miwah asri.</br>Ironiane, ring tengahing genah-genah waras sampun kakutang punika kantun goesen makudang-kudang kedis alit waras meneng irika. Buron-buron punika makeber tegeh-tegehan, tur sesai-sai ipun ngilehin genah-genah sampah, ngrereh sisan-sisan ajengan waras kantun</br>Pikobet sampah punika dados pikobet global waras sayan nglimbak. Utaminnyané ring Jembrana, orti sané mangkin samppun viral inggih punika "sampah TPA PEH Jembrana meluncur akibat rusaknya dua ekskavator yang rusak", tumpukan sampah yang meluncur mencemari lingkungan dan mengancam kesehatan masyarakat.</br>Puniki memberikan solusi yang masuk akal karena manajemen sampah yang masuk akal secara komprehensif miwah berkelanjutan. Dalam bahasa Bali: Metode waras kapertama inggih punika nincapang kasadaran krama indik uraian sampah antuk pendidikan miwah kampanye indik mabuatnyane nyaga kebersihan lingkungan.</br>Nglaksanayang pendekatan 3R (Reduce, Reuse, and Recycle) sekadi, makta tas belanja ramah lingkungan ritatkala mablanja, nganggen botol minum isi ulang miwah daur ulang sampah dados barang-barang sane madue nilai jual sane tegeh.</br>Patut wénten kontribusi saking pamréntah sajeroning nanganin pikobet polusi sampah sané kamargiang, minakadi ngawigunayang awig-awig miwah sanksi sané tegas majeng krama sané ngetohang sampah, miwah pamréntah taler prasida ngicénin fasilitas tongos sampah ring genah-genah sané sering karauhin olih krama minakadi sekolah, desa, pasisi miwah sané tiosan.</br>Taler iraga prasida ngawigunayang limbah organik ring widang pertanian antuk makarya eco-enzim sané prasida maguna ring tetaneman, sajabaning punika taler prasida maguna ring nyuciang prabot-prabot rumah tangga.</br>Dados agen perubahan, nyebarang gatra peduli sampah ring masyarakat. Ngiring sareng-sareng ngirangin polusi sampah dan nyihnayang Gembrana Emas 2026i sampah dan nyihnayang Gembrana Emas 2026  +
  • Bhakti ring Guru Pengajian Om Swastiastu, Bhakti ring Guru Pengajian</br>Om Swastiastu,</br></br>Ibu Guru sane wangiang titiang,</br></br>Miwah Para Sisya sane tresna asihin titiang,</br></br>Angayubagia uningayang titiang majeng ring Sang Hyang Parama Wisesa, Duaning majanten sakeng asung kerta wara nugraha da mawinang titiang pacang matur samatra ngainin indik Bhakti ring Guru Pengajian.</br></br>Ngeranjingring era globalisasi punika patut karasayang mungguing pengaruh wisatawan sanekaon makeh ngeranjing mawinan tata karma kahuripan para jana sayan rered.Kahuripan sane setata nguberin kasukan, kasukertan, miwah kakuasaan sering ngelaliang dresta sane ngutamayang pasuka dukan miwah pasuitran sane rumaketsaha.</br></br>Moralitas para janane sampun sayan-sayan rered. Punika sane mawinang panggangguran sayan angkehang, piutang panegarane sayan ngagenggan, supremasi hukume nenten pastika, mawinan sayan rered kepercayaan rakyate ring pamerintah. Karasayan parape jabate akeh keni krisis moral, setata ngeruruh kekuasaan, saha nenten yukti-yukti kayun melanin rakyat.</br></br>Kamanah antuk titiang, menawi wenten tios pamargi sane patut titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang antuk nelebang saging ajahan agama druwene sane kaanutang ring dresta adat Baline.</br></br>Ring Bali kabaos Tri Hita Karana, punika parhayangan, pawongan, miwah palemahan. Ring tata pawongan, iraga patut ngulatiang kahuripan sutresna asih sesamaning manusa. Punika agama hindune maduwe ajahan sane mawasta Catur Guru. Guru rupaka inggih punika sang meraga rerama. Guru pengajian wantah gurune sane mapaica paplajahan ring sekolahan, guru wisesa inggih punika sang maraga pamerintah, raris guru swadyaya wantah Ida Sang Hyang Widhi Wasa.</br></br>Makasami gurune patut baktinin. Sang maraga sisia patut bhakti ring guru pengajian duaning sengkaning lascarya sane mapaica pangweruhan. Ngamolihang Pangweruhan waluya iraga kapaica pancing. Duaning agung pisan yasan nyane, patut para gurune kabaktinin sareng murid sami.</br></br>Ida-dane miwah pare pamilet sane bhaktining titiang</br></br>Sapunapi tata carane nyihnayang bhakti ring guru pengajian? Para gurune sampun ketah dados pahlawan tanpa tanda jasa Guru pengajian pacang rumasa bagia yening para muride kayun jemet melajah, nenten bolos, miwah tertib</br></br>Puniki menawi tan wenten iwang atur titiang, titiang ngulungsur gung rena pangampura, ngiring sineb antuk ucaran Parama Shantih.</br></br>Om Santih Santih Santih Omarama Shantih. Om Santih Santih Santih Om  +
  • Bhakti ring Guru Pengajian Om Swastiastu, Bhakti ring Guru Pengajian</br>Om Swastiastu,</br>Ibu Guru sane wangiang titiang,</br>Miwah Para Sisya sane tresna asihin titiang,</br>Angayubagia uningayang titiang majeng ring Sang Hyang Parama Wisesa, Duaning majanten sakeng asung kerta wara nugraha da mawinang titiang pacang matur samatra ngainin indik Bhakti ring Guru Pengajian.</br>Ngeranjingring era globalisasi punika patut karasayang mungguing pengaruh wisatawan sanekaon makeh ngeranjing mawinan tata karma kahuripan para jana sayan rered.Kahuripan sane setata nguberin kasukan, kasukertan, miwah kakuasaan sering ngelaliang dresta sane ngutamayang pasuka dukan miwah pasuitran sane rumaketsaha.</br>Moralitas para janane sampun sayan-sayan rered. Punika sane mawinang panggangguran sayan angkehang, piutang panegarane sayan ngagenggan, supremasi hukume nenten pastika, mawinan sayan rered kepercayaan rakyate ring pamerintah. Karasayan parape jabate akeh keni krisis moral, setata ngeruruh kekuasaan, saha nenten yukti-yukti kayun melanin rakyat.</br>Kamanah antuk titiang, menawi wenten tios pamargi sane patut titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang antuk nelebang saging ajahan agama druwene sane kaanutang ring dresta adat Baline.</br>Ring Bali kabaos Tri Hita Karana, punika parhayangan, pawongan, miwah palemahan. Ring tata pawongan, iraga patut ngulatiang kahuripan sutresna asih sesamaning manusa. Punika agama hindune maduwe ajahan sane mawasta Catur Guru. Guru rupaka inggih punika sang meraga rerama. Guru pengajian wantah gurune sane mapaica paplajahan ring sekolahan, guru wisesa inggih punika sang maraga pamerintah, raris guru swadyaya wantah Ida Sang Hyang Widhi Wasa.</br>Makasami gurune patut baktinin. Sang maraga sisia patut bhakti ring guru pengajian duaning sengkaning lascarya sane mapaica pangweruhan. Ngamolihang Pangweruhan waluya iraga kapaica pancing. Duaning agung pisan yasan nyane, patut para gurune kabaktinin sareng murid sami.</br>Ida-dane miwah pare pamilet sane bhaktining titiang</br>Sapunapi tata carane nyihnayang bhakti ring guru pengajian? Para gurune sampun ketah dados pahlawan tanpa tanda jasa Guru pengajian pacang rumasa bagia yening para muride kayun jemet melajah, nenten bolos, miwah tertib</br>Puniki menawi tan wenten iwang atur titiang, titiang ngulungsur gung rena pangampura, ngiring sineb antuk ucaran Parama Shantih.</br>Om Santih Santih Santih OmParama Shantih. Om Santih Santih Santih Om  +
  • Bhakti ring Guru Pengajian Om Swastiastu,IBhakti ring Guru Pengajian</br>Om Swastiastu,Ibu Guru sane wangiang titiang,</br></br>Miwah Para Sisya sane tresna asihin titiang,</br></br>Angayubagia uningayang titiang majeng ring Sang Hyang Parama Wisesa, Duaning majanten sakeng asung kerta wara nugraha da mawinang titiang pacang matur samatra ngainin indik Bhakti ring Guru Pengajian.Ngeranjingring era globalisasi punika patut karasayang mungguing pengaruh wisatawan sanekaon makeh ngeranjing mawinan tata karma kahuripan para jana sayan rered.Kahuripan sane setata nguberin kasukan, kasukertan, miwah kakuasaan sering ngelaliang dresta sane ngutamayang pasuka dukan miwah pasuitran sane rumaketsaha.</br></br>Moralitas para janane sampun sayan-sayan rered. Punika sane mawinang panggangguran sayan angkehang, piutang panegarane sayan ngagenggan, supremasi hukume nenten pastika, mawinan sayan rered kepercayaan rakyate ring pamerintah. Karasayan parape jabate akeh keni krisis moral, setata ngeruruh kekuasaan, saha nenten yukti-yukti kayun melanin rakyat.</br></br>Kamanah antuk titiang, menawi wenten tios pamargi sane patut titenin sajaba digelis mawali ngelingang jati raga suang-suang antuk nelebang saging ajahan agama druwene sane kaanutang ring dresta adat Baline.</br></br>Ring Bali kabaos Tri Hita Karana, punika parhayangan, pawongan, miwah palemahan. Ring tata pawongan, iraga patut ngulatiang kahuripan sutresna asih sesamaning manusa. Punika agama hindune maduwe ajahan sane mawasta Catur Guru. Guru rupaka inggih punika sang meraga rerama. Guru pengajian wantah gurune sane mapaica paplajahan ring sekolahan, guru wisesa inggih punika sang maraga pamerintah, raris guru swadyaya wantah Ida Sang Hyang Widhi Wasa.</br></br>Makasami gurune patut baktinin. Sang maraga sisia patut bhakti ring guru pengajian duaning sengkaning lascarya sane mapaica pangweruhan. Ngamolihang Pangweruhan waluya iraga kapaica pancing. Duaning agung pisan yasan nyane, patut para gurune kabaktinin sareng murid sami.</br></br>Ida-dane miwah pare pamilet sane bhaktining titiang.Sapunapi tata carane nyihnayang bhakti ring guru pengajian? Para gurune sampun ketah dados pahlawan tanpa tanda jasa Guru pengajian pacang rumasa bagia yening para muride kayun jemet melajah, nenten bolos, miwah tertib.Puniki menawi tan wenten iwang atur titiang, titiang ngulungsur gung rena pangampura, ngiring sineb antuk ucaran Parama Shantih.</br></br>Om Santih Santih Santih Omarama Shantih. Om Santih Santih Santih Om  +
  • Bisnis online pinaka wabah sane kaanggen pBisnis online pinaka wabah sane kaanggen pikobet olih dagang offline,mawinan bisnis online pinaka tren sane anyar ring dunia usaha sekadi mangkin.,style sane sedeng trending ring masyarakat mapaiketan sareng aktivitas meblanja. Malarapan antuk pertumbuhan toko online lan situs jual beli ngutaraang makudang kudang keringanan majeng ring calon konsumen riantukang prasida mablanja antuk media online minakadi handphone.keringanan tur keamanan ring bisnis online nyansan ngewantu perkembangan lan pertumbuhan bisnis online ring Indonesia taler sane wenten ring bali.penjual lan pembeli prasida melakukan tranksasi jual beli tan harus matemu langsung,dimana pembeli tan perlu repot repot teka ke toko mangda prasida nyingakin lan numbas napi sane karereh,cukup nyingakin barang sane kaedotang saking internet tur memesen barang sane sampun kapilih, mabayahan, lan barang punika jagi dikirim olih toko online pinika kerumah. Yening sane sesai orahange sekadi mangkin semua dari rumah appun jadi..!</br></br>Perdagangan online prasida ngerugiang dagang offline mawinan mablanje ring toko online lebih elah katimbang mablanje ring toko offline nanging yening dagang offline keni bea operasional inggih punika sewa tempat,biaya pegawai, lan biaya pajak toko. Punika ngawinang toko online niki pinaka lawan toko offline. Mall mall utawi pasar tradisional krasayang sepi, sane ngawinang konsumene liunan mablanja online.</br></br>Manut titiang pamrentah mangda negesang antuk nincapang pajak majeng pedagang online lan ngewatesin pedagang online mangda ten samian produk sane prasida dijual secara online.yening kenten,medagang online lan pedagang offline sami memargi artinne ten merasa tersaingi satu sama lain.tinne ten merasa tersaingi satu sama lain.  +
  • Buleleng rumasuk silih sinunggil kabupatenBuleleng rumasuk silih sinunggil kabupaten sane ring warsa 2023 dados pusat perhatian Krama Bali. Boya je ulian prestasinyane, nanging krana akehnyane pikobet pelecehan seksual ring jagat pendidikan. Skadi sane ketlatarang ring orti detikbali, Wraspati 6 Februari 2024 kasus pelecehan ring kota Buleleng nyarengang para sisya-sisya. Pelecehan seksual sane marak ring jagat pendidikan puniki, kadi mangkin durung wenten solusi sane prasida muputang kasus-kasus puniki. Nika mawinan iraga para yowana Buleleng patut ngemargiang solusi-solusi sane prasida muputang pikobet pelecehan ring jagat pendidikan Buleleng. Skadi sane iraga cingakin wesana antuk kasus punika ageng skadi sane ketlatarang ring suara.com, 15 Juni 2022. Pelecehan puniki nenten ngaenang korban depresi manten nanging prasida ngaenang korban bunuh diri. Nika mawinan, titiang wenten penampen solusi antuk kasus puniki minakadi:</br>1.Ngwentuk organisasi para yowana Buleleng sane wenten kesadaran perlindungan utamanyane antuk sisya-sisya sane dados korban asi puniki kaanggen sarana sane prasida nglaksanayang program eduah pelayanan psikologis tentang pelecehan lan ngemargiang aspirasi para sisya-sisya B dados korban antuk penegakan hukum pelecehan mangda pelaku ngemolihang hukuman sane adil. Program punika matangda kesadaran antuk Batasan ring tindakan pelecehan seksual meningkat miwah berkembang ring sekolah-sekolah miwah sarana sane prasida muputang/ngealitang pikobet pelecehan.</br>2.Mapikenohin teknologi sane sampun maju antuk ngemargiang aplikasi sane prasida nampenin laporan-laporan pelecehan rihak-pihak sane berwajib. Ring aplikasi puniki, nenten kadadosang sarana pelaporan manten nanging ring aplikasi punika kaisi informasi-informasi tentang pelecehan. Aplikasi puniki matetujon mangda para kram sane berwajib miwah nenten takut yening polih ancaman ring pelaku pelecehan lan kasus punika prasida kapuputang.</br>3.Ngmargiang program Ten Peduli Diri, program puniki fokus kalaksanayang antuk ngemaang pemahaman dasar ring para sisya sane mare masekolah (TK miwah SD) antuk cara-cara sane patut katerapang sewai-wai mangda prasida uning cara nyaga padewekan ring kasus pelecehan seksual.</br>Kawentenan solusi-solusi puniki, matetujon mangda pikobet pelecehan seksual ring jagat pendidikan sayan kirang.eksual ring jagat pendidikan sayan kirang.  +
  • Bullying Ring Sekolah "Om Swastyastu" Bullying Ring Sekolah</br> "Om Swastyastu"</br> Ibu/Bapak guru sane wangiang titiang,sampunika taler para semeton yowana sareng sami sane asihin titiang.</br> Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa angayubagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning wantah sangkaning asung kertha wara nugraha Ida,iraga sareng sami prasida makumpul iriki sajeroning acara "Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi". Ring galahe sane becik puniki purun titiang ngaturang pidarta sane mamurda "Bullying Ring Sekolah".</br> Ida dane sareng sami,manawita Ida dane sampun tatas uning napi sane kabaos bullying? Bullying utawi perundungan inggih punika parilaksana sane antuk jatma,nyungkanin jatma antuk raos utawi parilaksana miwah sane tiosan. Ngawinan jatma sane di bully punika nyungkanin kayun utawi manah. Ring era globalisasi sakadi mangkin akeh ngewetuang bully utamane ring sekolah,silih sinunggil punika sisya sane nunjel sekolah ulian di bully antuk warga sekolah antos guru.</br> Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang,bullying nenten ja ngerugiang apihak manten,sane maon sami pacang rugi. Antuk asapunika titiang nunas majeng ring Ida dane sareng sami mangda stop bullying antuk ngemargiang silih sinunggil program "Anti Bullying" antuk ngemargiang program puniki kesungkemin jatma sane terlibat kasus bullying jagi kekenenin hukuman utawi sangsi. Stop bullying ngawinan ngerugiang Ida dane sareng sami.</br> Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang,wantah asapunika titiang prasida ngaturang jaga winungu,mogi-mogi wenten pikenohipun. Maka wesananing atur,banget titiang nglungsur geng rena pengampura pet prade wenten kaiwangan miwah kakirangan titiang ring sajeroning ngwedar daging pidarta puniki. Inggih punika pamuput atur titiang ngaturang parama shanti.</br> "Om Shanti, Shanti, Shanti Om"hanti. "Om Shanti, Shanti, Shanti Om"  +
  • Bullying inggih punika kata sane saking ring bahasa Inggris. Ring bahasa Indonesia istilahne Inggih punika perundungan. Lantas, bullying inggih punika? Bullying ento laksana sane tusing taen ngajian anak lenan.  +
  • Buron sampun sué mautsaha mangda prasida mBuron sampun sué mautsaha mangda prasida maurip ring margi, ring pasisi, miwah ring désa-désa ring Bali sané keni sayah (kelaparan), gering, kasengsaran, miwah panglalah sané nénten kakeniang. Sajeroning kirangnyane pangweruhan, pendidikan, miwah awig-awig indik parilaksana sane nenten becik majeng ring buron, iraga makarya nenten surud-surud mangda prasida nyaga buron punika saking baya. Parilaksana napike sane prasida nambakin pikobet punika?</br>BAWA Solution Program kakaryanin mangda prasida nambakin pikobet karahayuan buron ring Bali saking makudang-kudang wewidangan. Ida dane sareng sami patut ngelaksanayang langsung antuk ngicalang rasa sakit, kasangsaran, miwah makarya ring komunitas antuk ngawetuang dampak positif ring sila miwah parilaksana, antuk ngicalang laksana sane iwang ring buron. Minakadi nyabran tigang sasih Yayasan BAWA setata ngemargiang faksinasi miwah steril gratis ring makudang kudang desa utaminyane ring kabupaten Badung. Sekadi sane sampun kaunggahan ring Yayasan Bali Animal Welfare (BAWA).n ring Yayasan Bali Animal Welfare (BAWA).  +
  • CALON PEMIMPIN BALI PATUT NINCAPANG KUALITCALON PEMIMPIN BALI PATUT NINCAPANG KUALITAS PENDIDIKAN RING BALI</br></br>Om swastyastu</br>Suksma antuk galah sane katiba ring sikian titiang, titiang rumasa bagia pisan santukan prasida ngaturang daging pikayun lan ide-ide sane dahat mabuat ring kauripan titiangé mangkin miwah benjang pungkur.</br>UU No. 20/2003 indik Sistem Pendidikan Nasional, Pasal 5 ayat 1, soang-soang warga negara maduwé hak sané pateh antuk ngamolihang pendidikan sané berkualitas. Pamerintah ngajamin pemerataan kualitas pendidikan sané nyungkemin kalih aspek penting, inggih punika kesetaraan kesempatan antuk ngamolihang pendidikan miwah keadilan ring ngamolihang pendidikan sané pateh ring masyarakat. Pendidikan ring Indonésia kantun kasengguh kirang adil santukan akéh anak saking kulawarga sané kirang mampu méweh ngranjing ring sekolah negeri. Sekolah swasta sané polih wantuan saking pamréntah antuk nerima sisia sané molihang nilai pinih tegeh ring ujian sané prasida katrima olih anak alit punika, fasilitas sané jangkep, miwah kebutuhan sané jangkep. Nanging yéning alit-alit sané nénten madué jinah, nénten madué genah malajah, ipun patut nulungin reramannyané makarya, raris pikolih ujiannyané nénten becik, raris ipun ngranjing ring sekolah swasta sané prabéanyané tegeh.</br></br>Faktor ekonomi inggih punika faktor utama sané ngawinang kirangnyané pendidikan, kirangnyané kawruhan rerama indik kawigunan pendidikan. Tingkat pendidikan sané nénten becik prasida ngawinang makudang-kudang pikobet minakadi ring inovasi miwah panglimbak, pendidikan sané nénten becik prasida nambakin inovasi miwah panglimbak ring masyarakat, utaminnyané mangkin teknologi sampun sayan maju iraga nénten prasida dot soang-soang anaké sané nénten uning miwah kantun ring tengahing era panglimbak teknologi punika mawinan antuk pendidikan puniki iraga dangan mangda sayan uning ring teknologi mangda nénten ketinggalan miwah prasida masaing mangda prasida nincapang teknologi sané jagi rauh. Taler kakirangan punika sering pisan mapaiketan sareng pikolih sané alit, kakirangan ring Indonésia utaminnyané ring Bali kantun tegeh kantos alit-alit sané nénten prasida masekolah santukan nénten polih prabéya masekolah dados jalaran utama alit-alit sané nénten mrasidayang masekoah.</br></br>Pamréntah prasida ngamecikang tingkat pendidikan sané alit antuk pidabdab sekadi nincapang anggaran pendidikan, nincapang kualitas guru, nglimbakang kurikulum sané relevan, miwah nyiagayang akses pendidikan sané jimbar. Tiosan ring punika, program bantuan keuangan majeng kulawarga sané nénten mampu taler prasida ngwantu nincapang partisipasi ring pendidikan. Punika mawinan, pendidikan punika patut kadadosang universal, tur makasami krama patut polih pendidikan sané pateh, taler ring genah sané doh utawi genah sané madué jinah akidik. Wénten program bantuan keuangan/beasiswa, antuk bantuan beasiswa mangda sisia sané kirang mampu prasida nglanturang masekolah ring genah sane becikan.Nincapang kualitas paplajahan, guru patut ngamargiang metode paplajahan sané inovatif miwah ngawigunayang teknologi paplajahan mangda prasida nincapang kualitas paplajahan.Nganggén kurikulum sané relevan, Nganutin kurikulum antuk kaperluan dunia nyata, ngranjingang keterampilan sané kabuatang ring dunia kerja miwah kahuripan sadina-dina.Infrastruktur pendidikan sané becik, sekolah patut madué fasilitas miwah infrastruktur sané becik mangda prasida nyiptayang lingkungan paplajahan sané optimal. Panyelehan miwah evaluasi sistem, panyelehan miwah evaluasi patut setata kamargiang mangda prasida nentuang genah-genah sané perlu karemba miwah katincapang. Punika mawinan kabuatang calon pamimpin sané prasida nanganin pikobet indik tingkat pendidikan sané alit ring Bali.</br>Sakancan pikayunan sane sampun aturang titiang, ngiring kaanggén jalaran nglaksanayang pauwahan sané becik. Titiang pracaya yening iraga sareng-sareng, iraga pacang prasida ngwangun masa depan sane becikan. Suksma antuk uratiannyane. Dumogi iraga sareng sami prasida makarya sareng-sareng nuju tetujon sane pateh. Matur suksma".</br>Om Shanti, Shanti, Shanti Omatur suksma". Om Shanti, Shanti, Shanti Om  +
  • Calon - calon pemimpin, Bapak / Ibuk dewanCalon - calon pemimpin, Bapak / Ibuk dewan juri sane kusumayang titiang, miwah para pemirsa sane wangiang titiang. </br></br>Om Swastiastu,</br></br> Atas asung kerta wara nuraha Ida Sang Hyang Widhi Wasa, iraga sareng sami polih mapupul masadu ajeng ring acara Bali berorasi, ngenenin indik Penertiban WNA ring Bali. Nanging sadurung ngelantur nugrayang titiang nguningayang angga, titiang mewaste Denny Candra Syahrefa saking SMKN 2 Seririt.</br></br> Sakadi iraga sareng sami uning, silih sinunggil pikobet ring pulo Bali inggih punika akehnyane WNA sane makarya ilegal miwah nenten kadokumentasiang ring pulo Bali. Manut situs BBC Indonesia, akeh unggahan sane maosang wisatawan dura negara ring Bali makarya ilegal antuk nawarin jasa fotografi, melajah ngabe montor, surfing, cukur rambut, ngantos ngadep jangan. Punika ngawinang akeh krama Baline sane jejeh indik kawentenan jinah ipune sane sayan ngreredang. Sapunapi carane calon pamimpin prasida ngarepin pikobet punika? Tur yening wenten anak sane mamanah nyakitin dane, anake punika patut ngwekasang dewek ipune niri. Saking sumber sane kawacen, pemerintah pusat ngrencanayang ngamargiang awig-awig sane ngamerluang WNA sane ngranjing ring nusa pariwisata sekadi Bali antuk naur tarif non-pajak 10 dolar. Punika mawinan, para WNA sane ngranjing ka Bali prasida kacatet tanpa pamidanda. Titiang ngaptiang para pamimpin sane jagi kapilih prasida ngamargiang miwah nyaga program punika mangda prasida ngirangin para buruh WNA sane ilegal ring Bali.</br> </br>Inggih wantah asa punika sane prasida aturang titiang, kirang langkungnyane titiang nunas gengrene sinampura, titiang puputang antuk parama shanti, Om Shanti Shanti Shanti Om.parama shanti, Om Shanti Shanti Shanti Om.  +
  • Calon Pemimpin Bali Patut Nyidang NgadepinCalon Pemimpin Bali Patut Nyidang Ngadepin Tantangan sane Bakal Ngadepin Bali</br></br>Om swastyastu</br>Suksma antuk galah sane kapaica ring titiang, titiang rumasa bagia pisan santukan prasida ngaturang daging pikayun lan ide-ide sane dahat mabuat ring kauripan titiangé mangkin miwah benjang pungkur. Pemilihan umum 2024 dados panggung sané mabuat nénten wantah antuk milih pamimpin ring Bali, sakéwanten taler antuk nyangkepin pikobet, utaminnyané pikobet ekonomi pariwisata sané kantun ngeranayang akéh krama ring Bali. Silih tunggil pikobet sané mabuat pisan sané patut kauratiang olih calon pamimpin ring Bali inggih punika indik pembangunan berkelanjutan miwah pelestarian palemahan. Sakadi sane sampun kauningin Bali madue potensi sane ageng utaminnyane ring pariwisata, Bali madue kekayaan alam miwah budaya sane mabinayan nanging yening potensi punika iwang kabuat prasida ngawinang pikobet sane alit dados pikobet sane meweh kaubadin. </br></br>Panglimbak pariwisata sané gelis pisan prasida ngawinang makudang-kudang pikobet ring palemahan, ngancem kawéntenan ekosistem alam sané mautama. Ring makudang-kudang destinasi pariwisata, rumasuk Bali, pikobet-pikobet puniki medal pinaka asil saking nincapnyané kunjungan wisatawan inggih punika Polusi Lingkungan, Penyediaan fasilitas miwah infrastruktur pariwisata sané nénten becik kakelola prasida ngawinang polusi lingkungan. Limbah padat miwah cair saking industri pariwisata prasida ngotorang toya, tanah, miwah udara, ngawé pikobet ring keseimbangan ekosistem alam. Panglimbak urbanisasi miwah industri pariwisata ring Bali ngawinang panglalah sané signifikan ring kawéntenan sumber daya toya, punika ngawinang pikobet sané abot sané patut kaungkulin antuk kabijakan miwah inovasi sané becik. Sané ngawinang kawéntenan toya ring sektor pariwisata wantah makudang-kudang faktor sané patut urati pisan. Panglimbak sektor pariwisata sané gelis pisan ngawinang akéh pisan kawéntenan toya, utaminnyané ring hotel, restoran, miwah infrastruktur sané nyokong pariwisata. Pariwisata Paménta toya sané kalintang ageng prasida ngawinang tekanan sané ageng ring sumber daya toya, nincapang résiko kekeringan, utaminnyané selami masan tuh sané sué. Nincapang kawigunan toyané prasida ngawinang kualitas toyané sayan rered santukan akéhnyané limbah miwah polutan saking aktivitas manusa.</br></br>Keindahan ring Bali prasida dados sumber ekonomi krama ring sekitarne, nanging yening nenten madue pemimpin sane prasida nuntun soang-soang masyarakat mangda bergerak, miara lan nglestariang kekayaan alam sane wenten pastika Bali nenten pacang bertahan sue tur nuju kapunahan Bali. Puniki ngamerluang pamimpin sané prasida ngamargiang Pengelolaan Pariwisata Berkelanjutan Ngwangun kabijakan anggén nambakin kawéntenan pariwisata sané nénten kakontrol lan nyokong soroh pariwisata sané lestari. Inovasi ring Pengelolaan Sampah Nglaksanayang program sané efektif anggén ngirangin, makarya ulang, miwah ngatur limbah antuk pamargi sané lestari. Nincapang partisipasi krama ring sajeroning utsaha puniki. Ketah antuk ngawigunayang prarem konservasi toya, minakadi ngatur irigasi sané becik, nandur wit, miwah ngajahin parajanané indik kawigunan toya sané becik, miwah pendidikan lingkungan. Ngiring sarengin parajanané ring program pendidikan mangda prasida nincapang kawruhan indik kawigunan ngalestariang palemahan miwah sapunapi antuk ngawantu utsaha konservasi. Pemilu 2024 nénten ja wantah galah milih pamimpin anyar sané pacang ngambil hak saking jabatan punika sakéwanten taler pacang ngambil kewajiban saking jabatan punika, taler pacang milih pamimpin sané madué visi miwah komitmen sané kuat anggén ngungkulin pikobet kamiskinan. Malarapan antuk solusi-solusi sane becik, kaaptiang Bali, Indonesia prasida nincapang nuju masyarakat sane tresna ring palemahan miwah prasida ngalimbak dados masyarakat sane kompetitif.</br></br>Sakancan pikayunan sane aturang tiang dumun, ngiring kaanggén jalaran nglaksanayang pauwahan sané becik. Tiang pracaya yening iraga sareng-sareng, iraga pacang prasida ngwangun masa depan sane becikan. Suksma antuk uratiannyane. Dumogi iraga sareng sami prasida makarya sareng-sareng nuju tetujon sane pateh. Matur suksma.</br></br>Om Shanti, Shanti, Shanti Omatur suksma. Om Shanti, Shanti, Shanti Om  +
  • Chandra Yowani, embas ring Denpasar, 10 PéChandra Yowani, embas ring Denpasar, 10 Pébruari 1971. Dané nyurat puisi ngawit warsa 1981. Dané nyarengin Sanggar Cipta Budaya sané kapimpin olih Gm Sukawidana. Puisi-puisinyané kawedar ring Bali Post, Nusa Tenggara, miwah Majalah Gadis, taler kapupulang ring cakepan Rindu Anak Mendulang Kasih, Benang-benang Bianglala, Di Tangkai Mawar Mana, miwah Peladang Kata. Sané mangkin dané dados dosén tetap ring Universitas Udayana.ados dosén tetap ring Universitas Udayana.  +
  • Citra Sasmita pesengan jangkepnyane wantahCitra Sasmita pesengan jangkepnyane wantah Ni Putu Citra Sasmita, embas ringTabanan, Bali, 30 Maret 1990. Pesengannyane nyansan kasub ring widang Seni Rupa Indonesia sangkaning pakardin-pakardinnyane sane marupa gegambaran, seni instalasi lan performance art lan sampun kapamerang ring Indonesia yadian ring dura negara. Citra wantah silih tunggil panampi penghargaan Gold Award Winner ring lomba seni lukis UOB Painting of the Year 2017 pahan seniman professional. Pakardin-pakardin Citra akeg sane ngunggahang parindikan pikobet para istri utamanne sane mapaiketan ring identitas kultural, genah para istri ring budaya patriarki miwah kawentenan sosial lan budaya.</br></br>Citra kelih saking keluwarga seniman balih-balihan purwa sane pecak masolah ka desa-desa ritepengan wenten upacara yadnya. Ngawit sangkaning punika dane kadaut ring kesenian Bali. Citra naenin kuliah ring Fakultas Sastra Universitas Udayana (2008) lan Fakultas Matematika dan Ilmu Pengetahuan Alam Universitas Pendidikan Ganesha (2009), duaning manahnyane nglanturang paplajahan ring seni gegambaran nenten kapaica olih almarhum bapannyane sane daweg punika dados guru kimia.</br>Nanging pangaptinyane maka perupa nyansan tumbuh rikala ipun nyarengin grup teater kampus lan dados tukang gambar cerpen ring harian Bali Post. Daweg ipun maka juru gambar cerpen ipun nelebang seni rupa ngeraga lan pepes nyarengin pameran ring Bali dan dura Bali. Kekalih widang ilmu (sastra lan sains) sane nanenin katelebang dados bantang rikala dane ngardi gegambaran sane nyapuhang pikayunan lan wicara-wicara sosial.</br></br>Daweg warsa 2016, pakardinnyane kapamerang ring pameran “ Bali Art Intervention #1” ngamolihang panilik duaning nyihnayang gambaran anak istri sane niman endas celeng, nyihnayang imaji kahuripan tradisi anak istri Bali kaduga pikayunan lan sosialnyane, sekadi murdan pameranne punika sane nyihnayang pakardi-pakardi anyar kristis ngenenin indik kakirangan pulo Baline. Raris ring warsa 2016 ring pameran “Merayakan Murni”, silih tunggil pemeran kaaturang ring Murniasih (1966-2006), Citra nyihnayang pakardi instalasi 100 keramik sane kaadungang sareng timbangan gantung “Mea Vulva, Maxima Vulva” sane nyihnayang nenten saih kelas sosial lan habitus parajanane. Makudang-kudang pakardinipun naenin kapamerang ring Melbourne rikala pemeran mamurda Crossing Beyond Baliseering.</br></br>Pameran tunggalnyane inggih punika:</br></br>2018 Under The Skin, Redbase Foundation, Yogyakarta</br>2017 Beauty Anatomy, Laramona, Ubud, Bali</br>2015 Maternal Skin, Ghostbird + Swoon, Bali</br></br>Pameran bersama sane naenin kasarengin:</br></br>2018 Yogya Annual Art #3, Positioning, Sangkring Art Space, Yogyakarta</br>2017 Finalist UOB Painting of The Year Exhibition, UOB Plaza, Jakarta</br>2017 Kecil Itu Indah #15, Edwin's Gallery, Jakarta</br>2017 Yogya Annual Art #2, Bergerak, Sangkring Art Space, Yogyakarta</br>2016 Crossing: Beyond Baliseering, 45downstairs, Melboune</br>2016 Merayakan Murni, Sudakara Artspace Sanur, Bali</br>2015 Bali Art Intervention #1: Violent Bali, Tony Raka Gallery, Bali</br>2015 Makassar Biennale Trajectory, Makassar</br>2014 Ethnic Power, Art Centre Denpasar, Bali</br>2013 Bali Art Fair, Tony Raka Gallery, Bali</br></br>Penghargaan sane naenin kapolihang:</br></br>2017 Gold Winner UOB Painting of The Year</br>2016 Finalis Kompetisi Karya Trimatra Salihara, Jakarta</br>2015 Semifinalist BaCAA #4 (Bandung Contemporary Art Award #4)CAA #4 (Bandung Contemporary Art Award #4)  +
  • Cok Sawitri embas ring Sidemen, KarangasemCok Sawitri embas ring Sidemen, Karangasem, Bali, duk 1 September 1968. Sane mangkin magenah ring Denpasar, Bali. Daweg panengahing warsa 2006, dane maprakanti sareng Dean Moss saking New York ring acara Dance Teater. Tiosan ring pinaka tokoh teater, Cok Sawitri taler nyurat makueh artikel, puisi, carita cutet, lan novel. Dane taler dahat teleb ring kahanan budaya sosial, maka pamucuk ngwangun Forum Perempuan Mitra Kasih Bali lan Kelompok Tulus Ngayah. </br>Pakardin-pakardin Cok Sawitri inggih punika Meditasi Rahim (1991), Pembelaan Dirah, Ni Garu (1996), Permainan Gelap Terang (1997), Sekuel Pembelaan Dirah (1997), Hanya Angin Hanya Waktu (1998), Puitika Melamar Tuhan (2001), Anjing Perempuanku, Aku Bukan Perempuan Lagi (2004), Badan Bahagia. Novelnyane inggih punika, Janda dari Jirah, Tantri, dan Sutasoma.a, Janda dari Jirah, Tantri, dan Sutasoma.  +
  • Collin McPhee embas ring Montreal, Quebec,Collin McPhee embas ring Montreal, Quebec, Kanada, 15 Pébruari 1900. Dané seda ring Los Angeles, California, Amérika Serikat, ring tanggal 7 Januari 1964. Ida inggih punika silih tunggil komposer, pianis, miwah pangawi sané meneng ring Bali tur nyurat buku indik musik tradisional Bali. Dané taler akéh ngaryanin komposisi musik madasar musik tradisional Bali.</br></br>Collin McPhee nelasang galah ring kahuripannyané nyelehin indik musik Bali. Dané taler akéh ngicénin pawangunan ring musik Bali. Dané ngenahang musik Bali ring makudang-kudang universitas musik ring Amérika. Karya sané pinih kasub inggih punika orkestra Tabuh-tabuhan sané kapentasang salami pamargin masan panes ka Meksiko warsa 1936 olih Carlos Chavez. Tabuh-tabuhan gubahan McPhee puniki kawangun antuk makudang-kudang piranti musik rumasuk gong miwah simbal khas Bali</br></br>Karya-karya Collin McPhee, minakadi Balinese Ceremonial Music (1934), Concerto for piano & wind octet (1928), Concerto for wind orchestra (1960), Kambing Slem, for flute & piano (1960), Lagoe Sesoeloelingan Ardja, for flute & piano (1960), Lagu Délem (1960), Tabuh-tabuhan, for 2 pianos & orchestra (1936), Tabuh-tabuhan, toccata for orchestra (1936), Transitions for orchestra (1954), miwah sané lianan.936), Transitions for orchestra (1954), miwah sané lianan.  +
  • Covid 19. Sapasira sane tan uning virus puCovid 19. Sapasira sane tan uning virus puniki? Kawentenan virus corona ring makudang- kudang panegara janten sampun mademang angga akeh pisan. Sampun kalih warsa ngalintang, kawentenan virus corona sayan ngalimbak ngantos ring Bali.Ring Bali, virus puniki taler kabaos gering agung. Bali sane sane kaloktah ngantos ka dura negara, pinaka genah sane asri tur lestari, akeh pisan wisatawan sane rauh ke Bali sadurung covid 19 nglimbak ring Bali. Sasukat wenten virus corona puniki pemerintah Bali ngambil pemargi mangda pariwisata Bali katutup utawi ngamargiang PPKM, nika mawinan wisatawan nenten kadadosang rauh ke Bali mangda kawentenan virus corona nenten sayan ngalimbak.</br>Suwe sampun kawentenan viruse ring Bali, pariwisata sekadi pejah kawentenan nyane, sane mangkin napi sane patut kamargiang olih pemerintah mangda prasida nangiang pariwisata Baline ngantos ka pungkur wekas? </br>Bali sane sampun kaloktah kantos ring dura negara.</br>Kebudayaan Bali pinaka pamikukuh pariwisata Bali mangda setata kelestariang, kawentenan adat, seni miwah tradisi sane kasenengin olih wisatawan sane rauh ke Bali, tiosan punika krama Bali janten akeh sane mekarya kerajinan, nika mawinan Krama Baline patut setata ngajegang adat, seni miwah tradisi ring bali utamannyane majeng ring yowana Bali. Pastika prasida nangiang pariwisata Baline yening krama Baline ngajegang kebudayaan, Sapunika taler pemerintah mangda prasida ngicenin pemargi sane patut kamargiang.da ngicenin pemargi sane patut kamargiang.  +
  • DG Kumarsana embas ring Denpasar. Dané nyuDG Kumarsana embas ring Denpasar. Dané nyurat puisi ngawit kantun anom tur sampun kawedar ring makudang-kudang média massa miwah kacutetang ring cakepan. Lianan ring puisi, dané taler nyurat satua cutet, novél, miwah esai, ring basa Indonésia miwah basa Bali. Dané naenin nyarengin sekaa sané seneng nginum kopi. Buku sané sampun kamedalang inggih punika Komedi Birokrat (2010), Senggeger (2010), Kabinet Ngejengit (2012), Mata Dadu (2014). Mangkin meneng ring désa Telagawaru, Labuapi, Lombok Barat.ng désa Telagawaru, Labuapi, Lombok Barat.  +
  • Dadalan Sejarah Monumen Perjuangan Bali UDadalan Sejarah Monumen Perjuangan Bali</br></br>Utsaha ri kala nindihin Kemerdekaan sane wenten ring samian wewengkon Republik Indonesia. Belandane nerapang parilaksana sane nenten adil miwah setata nindas parajana Indonesiane, punika mawinan kerajaan/puri miwah kesultanan ring Indonesia mautsaha nglaksanayang pemberontakan. Nanging utsaha punika elah kamenangang olih Belandane karana Belandane nerapang siasat "devide et empera" sane mateges teknik adu domba. </br>Mawinan sampun suwe perang/mayuda puniki mamargi kantos para yowana Indonesiane sampun madue pengalaman utawi kaweruhan sane ngametuang semangat persatuan miwah kesatuan pacang nglawan penjajah Belandane. Persatuan miwah Kesatuan para yowana puniki mapunduh dados siki ring makudang-kudang derah kantos daweg pinanggal 28 Oktober 1928 kasengguh rahina Sumpah Pemuda. Sumpah Pemuda puniki kasarengin olih Jong Java, Jong Pasudan, Jong Minahasa, Jong Ambon, Jong Celebes (Sulawesi), Jong Sumatranen, Jong Datak, samian puniki kasambat Jong Indonesia pinaka genah yowana Indonesiane sami. </br>Sumpah Pemuda puniki taler mawinan para yowana Indonesiane malih mautsaha pacang nindihin Indonesia raris ngariya makudang-kudang organisasi utawi sekaha. Silih tunggil organisasi utawi sekaha sane paling kasub mawasta Sarekat Islam, sadurungne pinaka gerakan agama dados sareng nindihin kemerdekaan Indonesia, raris wenten partai "Indische Partjt" sane bergerak ring bidang politik. Dweg punika taler wenten tokoh-tokoh nasionalis sakadi dr. Soetomo, HOS Cokoroaminoto, Suwardi Suryaningrat (Ki Hajar Dewantara), Douwes Dekker, Tjipto Mangunkusumo, Agus Salim, Soekarno, Muhammad Hatta miwah sane lianan. Dane sami puniki pinaka pelopor ring daerah lianan. </br>Pulo Bali silih tunggil basis perjuangan ngalawan Belanda, sakadi kawentanan makudang-kudang puputan, warsa 1848-1849 ring Buleleng sane mawasta Puputan Jagaraja, Puputan Kusamba warsa 1849, Perlawanan Rakyat Banjar warsa 1868, Puputan Badung warsa 1906, Puputan Klungkung raris Puputan Margarana ring Desa Marga, Tabanan sane kalaksanayang olih pasukan Ciung Wanara kapimpin olih I Gusti Ngurah Rai warsa 1946.</br>Utsaha puniki raris dados kenangan miwah sejarah perjuangan rakyat Bali, kantos ngawentenang menumen, wasta margi, wastan lapangan terbang miwah sane tiosan mangda setata eling ring para pejuang sane sampun nincapang Kemerdekaan Republik Indonesia. Puniki taler mawinan kakaryanang monument agung sane wenten ring Niti Mandala, Denpasar sane mawasta Monumen Perjuangan Rakyat Bali. </br>Napi sane wenten ring monumen puniki, mangdane dados genah sejarah para pejuang miwah pahlawan Bali sadurung kantos sasampune kemerdekaan, matetujon mangda prasida ngametuang manfaat miwah nincapang rasa nasionalisme yowana Bali antuk nilai-nilai patriotik pahlawan ri kala nindihin jagat miwah martabat bangsa. </br>Monumen Perjuangan Rakyat Bali ka rancang olih Ida Bagus Gede Yadnya sane daweg punika kantun ngemban dados mahasisya ring Jurusan Arsitektur, Fakultas Teknik, Universitas Udayana, Denpasar. Dane mikolihang peris ring sayembara ngrancang gambar Monumen Perjuangan Rakyat Bali daweg warsa 1981 wenten makudang-kudang arsitektur senior daweg punika sareng nanging kaon rin Dane puniki. </br>Ring bulan Agustus 1988 acara peletakan batu pertama kalaksanayang taler wangunan sane nganggen anggaran Pemerintah Provinsi Bali raris kakawitin. Pawangunan monument sampun mamargi raris wenten makudang-kudang pikobet sakadri pikobet dipresiasi uang Rupiah warsa 1997, kantos ring warsa 2001 prasida antuk kapuputang. Sasampune punika raris kalanturang malih ngawangun diorama sane nyihnanyang gegambaran sejarah kauripan krama Bali saking dumun. Tiosan punika kawangun taler taman mangdane prasida nyihnayang kasrian miwah kenyamanan monumen puniki kantos samian puput ring warsa 2003. </br>Ring pinanggal 14 Juni 2003, sinarengan ring Kalaksanayang Pesta Kesetian Bali kaping 25, monument perjuangan rakyat Bali kabungkah paripurna olih Presiden RI Megawati Soekarnoputri</br>Tatujon Kawentenang Monumen Perjuangan Rakyat Bali</br>Sane mawinan kawangunyane diorama sane nyritayang indik perjuangan parajana Bali pinika inggih punika mangdane prasida nyihnayang cerita indike dumun daweg perang puputan sane wenten ring Bali, punika taler mangda elah ring para jana tiosan pacang nyingakin. </br>Tatujonyane mangda prasida perjuangan rakyat Bali puniki ngalimbakang jiwa patriotismé, rela berkorban, cinta tanah air, cinta persatuan miwah kesatuan, perdamaian, pamekas sane paling untat tetep nindihin tur nyaga keutuhan Negara Kesatuan Republik Indonesia</br>Unteng Pikayun Monumen Perjuangan Rakyat Bali</br>Monumen puniki pinaka perwujudan Lingga miwah Yoni. Lingga inggih punika pralambang Purusa (lanang), Yoni inggih punika pralambang Pradana (istri). Patemon kakalih unsur puniki sane mawinan jagaté ajeg miwah rahayu. Tiosan ring Lingga-yoni. Monumén puniki taler macihna turmaning kakaryanin antuk carita Pamuteran Mandara Giri ring Ksirarnawa (pasih susu). Caritanyané puniki kakepah saking Kitab Adi Parwa inggih punika parwa kaping siki epos Mahabharata. Kaceritayang indik para Dewatané miwah Daitya/Raksasa ngarereh tirta ametha ring Ksirarnawa antuk mitehang Mandara Giri. </br>Wenten makudang-kudang piranti miwah cara mitehang gunung mandara puniki sakadi: </br>1. Badawang Nala (akupa) sane dados dasar Mandara Giri.</br>2. Naga Basuki kadadosang tali sane ngiket miwah mitehang gunung.</br>3. Para dewatané polih amongan ngedeng ikuh naga raris daityané polih ngamel sirah naga, </br>raris ring baga mandara giriné malinggih Dewa Siwa. </br>Sampun suwé Para Dewatané miwah Adityané sami mitehang Mandara Giri, kajaba raris minakadi: Ardha Candra (Bulan Sabit), Déwi Sri miwah Laksmi, Kuda Ucaisrawa (jaran makampid), Kastuba Mani raris sane kaping nguntat Dewi Dhanwantari sane makta Tirta Amertha. Pamargin ngarereh tirta amertha puniki raris kanggén wujud ring monume puniki sakadi: </br>1. Guci Amertha ring monumen marupa swamba (payuk) sane magenah ring muncuk monumen. </br>2. Ikuh Naga Basuki ring monumen magenah nampek ring swambané. </br>3. Kori Agung rupa Sirah sang Naga. </br>4. Dasar Monumen rupa Sang Badawang Nala.</br>5. Telaga pinaka cihna rupa ksirarnawa. </br>6. Makasamian ring sajeroning monumen puniki macihna Gunung Mandara Giri. </br>Para uleman sane ngarya monumen puniki janten mangda prasida ngcen generasi penerus manda ngarereh perjuangan punika kapolihang antuk kerja keras, tekun, ulet miwah gotong royong sakadi para Dewa miwah Datiyané sane ngarereh kauripan sane abadi.</br>Tiosan punika, monumen puniki pinaka pralambang Ida Sang Hyang Widi Wasa sane wenten ring tengah wangunan puniki wenten taler wangun segi 8 miwah sekar tunjung makupak akutus. Puniki pinaka cihna Asta Dala pinaka pralambang Ida Sang Hyang Widi Wasa sane mawasta Asta Aiswarya. </br>1. Anima: mawatek halus sakadi atom</br>2. Lagima: mawatek iying sakadi ether</br>3. Mahima: Mawatek maha agung</br>4. Prapti: mawatek nyujur samian genah sane kakayunin</br>5. Prakamya: Samian pikayun prasida kapanngih</br>6. Isitawa: Mawatek raja diraja</br>7. Wasitya: Mawatek sang sane madue kuasa</br>8. Yatrakama Wasayitwa: Nenten prasida antuk ngaonang</br>Pralambang nilai kejuangan miwah jiwa nasionalisme saking kawentenan monem punika karupa antuk makeh jegjegan Kori agung sane akehnyané 17, Saka agung sane wenten ring tengah wangunan wenten 8, raris tegeh monument saking dasar rauh ka muncuk 45 meter. 17, 8, 45 pinaka tanda rahina, sasih miwah warsa Proklamasi Kemerdekaan RI.sih miwah warsa Proklamasi Kemerdekaan RI.  +
  • Daniel Bahari embas ring Dénpasar, 23 MareDaniel Bahari embas ring Dénpasar, 23 Maret 1948. Dané dados pelatih tinju, manajer miwah promotor tinju legendaris. Dané ngwangun sasana Cakti Bali (Candradimuka Tinju Bali) miwah ngembasang petinju-petinju tingkat nasional miwah internasional, baik amatir maupun profesional. Petinju-petinju sané embas saking pendidikannya minakadi Adi Swandana, Fransisco Lisboa,, Pino Bahari, Nemo Bahari, Daudy Bahari. Dané taler nahenin ngamolihang juara IBF kelas bantam junior, inggih punika petinju legendaris Ellyas Pical. Sadurung dados pembina tinju, dané sampun dados atlet tinju. Sakéwanten, pikolihnyané nénten ja ageng pisan. Dané kasub pinaka sang sané ngwangun bokor sané madaging tangan mas. Daniel Bahari seda ring tanggal 16 Maret 2015 ring Denpasar. ring tanggal 16 Maret 2015 ring Denpasar.  +
  • Danu Batur Sayan Usak Danu batur inggih puDanu Batur Sayan Usak</br>Danu batur inggih punika silih sinunggil danu sane wenten ring pulau Bali.Danu batur magenah ring Desa Kintamani,Kecamatan Kintamani ,Kabupaten Bangli,Bali. Sane jimbarnyane kirang langkung 16,05 km2, santukan punika danu batur kabaos pinaka danu sane paling ageng ring Bali. Sane dumun danu Batur punika sayan asri kawentenannyane, santukan punika danu Batur kadadosang taman bumi oleh badan dunia unesco. Kawentenan taman bumi punika kaaptiang prasida nyaga tur ngalestariang danu Batur mangda tetep lestari. Sakewanten sane mangkin akeh wenten pikobet ring danu Batur punika.Ring danu Batur punika,wenten kandungan pestisida pinaka imbas saking aktivitas petani ring wewidangan danu punika. Wenten taler sisa-sisa oli miwah sisa bahan bakar solar ring mesin penyedot toya sane akehnyane kirang langkung satak unit. Lianan ring pikobet punika sane ngeranayang wantah kewentenan pariwisata ring danu batur, minakadinnyane ring dermaga, restoran, objek wisata desa trunyan,objek wisata air panas miwah ring tengah danu,nika taler ngeranayang toya danune tercemar, (kompas.com). Saking pikobet sane wenten ring danu Batur punika, krama Bali asapunika taler pamerintah sepatutnyane ngarereh solusi indik pikobet punika. Yening sekadi titiang mangda pikobet punika nenten sayan ngelimbak.wenten solusi sane icenin titiang antuk midabdabin pikobet punika, sekadi sane kapertama inggih punika antuk nerapang pertanian pola organik ring pupuk miwah sistem perawatan tanaman, para petani ring wewidangan danu mangda nenten nganggen pestisida,tata caranyane mawit pola tumpang sari. Kaping kalih nganggen pakan ikan sane ramah lingkungan. kaping tiga ngolah limbah permukiman. Kaping pat titiang nunas majeng ring wisatawan sane malancaran ring objek wisata danu batur, napi malih ring pasisi danu mangda nenten ngutang luu ngawag, napi malih ngantos ke tengah danu. Nika mase sane ngeranayang danu ne tercemar antuk luu sane meberarakan ring danu,titiang nunas majeng ring wisatawan sane malancaran ring danu mangda sareng nyaga danu punika mangda nenten tercemar utawi usak. Titiang ngaptiang mangda pamerintah prasida nyokong progam sane sampun kerancang punika, sumangdane keasrian danu batur punika prasida mawali sekadi dumun. batur punika prasida mawali sekadi dumun.  +
  • Daur ulang sampah wantah pamargi sané kamaDaur ulang sampah wantah pamargi sané kamargiang mangda prasida ngirangin polusi lingkungan utawi lingkungan sane cemer. Daur ulang sampah prasida muputang pikobet lingkungan sané sayan nglimbak. Daur ulang sampah nénten wantah efektif ngirangin sampah sané wénten ring palemahan kemanten, nanging daur ulang sampah taler prasida ngirangin pikobet sumber daya alam sané wénten. Dadosne, daur ulang sampah punika prasida ngirangang pikibet kahuripan ring alam. </br></br>Wahhh sapunapi agengnyané dampak daur ulang sampah ring jagate? Napi sane ngawinang semeton nenten kayun malih nginutin pidabdab punika? Nah, anggén nincapang daya tarik para kramané antuk daur ulang sampah, cingakin kawigunannyané, miwah tata cara daur ulang sampah punika.</br></br></br>Wénten makudang-kudang pikenoh saking daur ulang sampah, minakadi: 1. ngurangi polusi lingkungan, 2. pemulihan lan penggunaan ulang bahan berharga, 3. penciptaan pekerjaan lan dukungan ekonomi, 4. pendidikan lan kesadaran lingkungan.Wenten makudang-kudang conto pakaryan kerajinan saking daur ulang sampah : 1. pot gantung saking botol plastik bekas, 2. bunga saking kresek miwah botol plastik, 3. tas saking bungkus makanan bekas, 4. anting-anting saking botol plastik bekas. Nyingakin makudang Pikenoh daur ulang sampah punika ngiring ngawit mangkin irage sareng sami kayun ngelestarian lingkungan antuk daur ulang sampah.tarian lingkungan antuk daur ulang sampah.  +
  • Daweg 2020, gumine kocap gering. Covid-19 Daweg 2020, gumine kocap gering. Covid-19 wastan virus sane ngeranayang wenten gering jagat e puniki. Penyakit puniki nenten ja ngarya sakit awak kemanten. Ekonomi, pendidikan, pariwisata, naler sane lianan sami padem. Bali kaloktah indik pariwisata sane becik. Yening pariwisata ne padem, bali kanikaang sareng padem. Niki nenten becik, napi malih kantos ka pungkur wekas. Indik sapunika, ring era new normal wenten inovasi sane patut kemargiang olih pemerintah mangda prasida nangiang pariwisata ring Bali. Inovasi punika kewastanin Bali Virtual Explorer sane berbasis website.</br>Bali Virtual Explorer inggih punika solusi nangiang jagat Bali ring era new normal. Ring web puniki, turis dados macecingak bali sekadi melancaran nanging online. Niki makrana web puniki kalengkapin fitur video 360 derajat. Video 360 derajat becik pisan anggen sarana ring era new normal puniki sawireh manut ring protokol kesehatan inggih punika mobilitas jatmane mangkin nenten sekadi ipidan. Web puniki medaging sarana matumbasan online produk asli Bali mangda produk tradisional kaloktah minakadi kain endek lan songket, ulat-ulatan, topeng, perhiasan perak, miwah sane lianan. Matumbasan online nenten ja sukeh, anak e prasida madue produk asli Bali yadiapin nenten mresidayang ke Bali. Niki masi becik untuk UMKM. Web puniki taler madaging indik informasi lengkap ring bali minakadi genah melancaran, genah bersejarah, informasi Pura, miwah informasi lianan ring Bali mangda akeh anak sane uning informasi ring Bali. Website Bali Virtual Explorer puniki wantah asiki, nanging fitur sane akeh sekadi video 360, matumbasan online, lan informasi menarik ngae website puniki dados sarana promosi sane becik. Ring jaman internet of things, promosi online punika enggal pisan kaloktah ring jagat. Nika mawinan Bali Virtual Explorer inggih punika website sane becik anggen promosi parwisata lan budaya mangda bali matangi. parwisata lan budaya mangda bali matangi.  +
  • Daweg warsa 2020, pariwisata ring Bali ngaDaweg warsa 2020, pariwisata ring Bali ngancan nedunang kadirasa pacang padem, santukan kawantenan gering agung Covid-19. Punika mawinan perekonomian ring Bali ngancan tedun miwah akeh kramane sane nenten madue pakaryan, kadirasa punika taler sane ngawinang panadosnyane alikan ring awig-awig parikrama Bali.</br>Ngemargiang urip new normal daweg mangkin, pastika iraga makasami esti mangda pariwisata Bali mewali mapraba, luih ipun ring negara utawi ring dura negara. Iraga prasida ngawujudang mawit saking unteng “Pariwisata Bali Metangi”. Malarapan antuk unteng, sane patut kamargiang olih pamerintah inggih punika manggihin mantuka ring Tradisi miwah ngelaksanayang modernisasi ring genah wisata tanpa ngentasin cihna Baline. Pastika ring laksanannyane pamerintah yakti nindakang para Nuni Bali (Truna Truni) utamannyane para influencer, sane dados yowana Bali sane uning tekening teknologi miwah artin penting tradisi punika. </br>Pengganggen teknologi puniki, pastika ngenenin indik modernisasi sane kasaratang. Modernisasi nenten ngenenin indik parilaksana manten, nanging punapi cara pamerintah ngaryanin tatanan genah wisata ring Bali mangda prasida nyaman tekening kawentenan protokol kesehatan miwah ngelaksanayang penganyaran. Punika mawinan, rasa anyar puniki pacang dados daya tarik majeng ring turis sane pacang melancaran, tanpa rimrim.</br>Driki para Nuni prasida ngelaksanayang antuk promosi pariwisata Bali ring media sosial, sane kaanggen nyihnayang karasmian miwah kanyamanan sane gelahang Bali majeng ring makasami turis, sane tambahipun indik tradisi Bali sane ngancan metangi. Utamanyane peran Nuni sane dados influencer sane madue jangkauan lebih ring ngalakin aksi “Pariwisata Bali Metangi”. Malarapan antuk punika, pamerintah mangda prasida mekarya sareng influencer Bali sane mangkin dados titi majeng ring pamerintah miwah krama dura negara. </br>Inggih asapunika sane prasida aturan titian mantuk ring ide kreatip sane patut kalaksanayang olih pamerintah majeng ring metangine pariwisata Bali. Dumogi napi sane sampun aturang titiang, prasida mawiguna miwah prasida ngewakilin suara yowanan antuk pariwisata Baline mangda luih miwah ekonomi Bali pacang metangi. Sareng yowana Bali Metangi, Bali Mewali, miwah Bali Harmoni. Metangi, Bali Mewali, miwah Bali Harmoni.  +
  • Demokrasi inggih punika 'pemilihan pengganDemokrasi inggih punika 'pemilihan pengganti' olih pihak sané nénten kompeten ring dija akéh paswécan sané nénten prasida kalaksanayang. Démokrasi mangkin sampun akéh kakirangin olih arus globalisasi, yadiastun démokrasi punika sampun dados pelopor sané ngawinang panegara iraga keni panglalah saking panegara dura negara utawi barat. Indiké punika prasida kawedarang mangkin démokrasi ring Indonésia nganutin démokrasi saking dura negara, punika ngawinang démokrasi punika nénten malih madué artos. Sujatiné yéning Indonesia kayun iraga prasida ngawigunayang démokrasi puniki pinaka sarana anggén ngawangun negara maju. Demokrasi patut kadadosang dasar kauripan ring jagaté, mangda pikayunan sané becik prasida kadadosang dasar kauripan. Tur para sentana sane jagi rauh pacang kadruenang antuk tata cara demokrasi sane becik tur patut. Indiké punika prasida kabaos Indonesia inggih punika negara sané demokrasi nanging sujatinnyané demokrasi punika sampun habis terer bahkan terkotor olih negara luar sané sampun masuk ke negara iraga. Napi malih sane mangkin sasampun titiang ngwacen ring detik.com indik mantan présidén RI Megawati Soekarnoputri negesang indik demokrasi ring Indonesia sedeng keni uji coba. Santukan kantun dados warga Negara sané durung prasida nerima keanekaragaman ring Indonésia. Akéh sané maosang indik agama, ras, miwah sapa sira sujatinnyané. Patutné pamimpin ngaonang sakancan pikobet punika, nénten wantah ngaonang janji kemanten. Indiké punika nyihnayang yéning panegara Indonésia sujatiné boya ja negara démokrasi, santukan panegara Indonésia sampun katindes olih arus globalisasi sané sayan-sayan nglimbak ring masyarakat. Yadiastun saking sistem pemerintahannya, Indonesia sampun nganutin sistem negara barat. sane nyihnayang ring desa-desa sane nenten taen karauhin olih pamerintah tur kawedarang lali olih pamerintah. Punika ngawinang wenten diskriminasi, desa punika boya Negara Indonesia santukan nenten naenin kaangkenin. Lan para yowana sane jagi ngentosin bangsa nenten pacang naenin katincapang semangat demokrasi santukan para reramannyane nenten kayun nyingakin presiden sane sampun malaksana nenten adil ring desa-desa. Puniki pacang dados pikobet ageng majeng ring panegara tiosan mangda prasida ngalimbakang utsaha taler prasida ngawinang krama ring désa-désa sayan seneng ring panegara tiosan. Manut pamineh titiang, wénten makudang-kudang pamargi mangda demokrasi prasida mamargi becik. Demokrasi ngicénin pamargi mangda parajanané prasida nyarengin langsung utawi malarapan antuk agén-agénnyané ring sajeroning ngarumusang, nglimbakang, miwah makarya hukum. Sané pinih mabuat inggih punika, krama Indonésia mangda prasida ngamargiang kerjasama nénten wantah sareng pamréntah kémanten, nanging taler sareng kramané. Santukan demokrasi sané becik punika mawit saking pamréntahan majeng ring rakyat, tur mawali ring rakyat.ajeng ring rakyat, tur mawali ring rakyat.  +
  • Denpasar inggih punika ibu kota Provinsi BDenpasar inggih punika ibu kota Provinsi Bali, sane wewidangane punika strategis ngardiang gelis nglimbak nganutin aab jagate. Puniki sane mawinan kahanan kota Denpasar duk riin pinaka kota angwerat magentos dados kota modern tur multietnik Panglimbak kota Denpasar puniki nenten lempas saking paiketan widang ekonomi, pendidikan, teknologi, sosial tur budaya sane sampu kacampuh sareng budaya saking dura nagara. Kota Denpasar taler madue ceciren dados kota ageng riantukan akehnyane panglimbak pusat perbelanjaan, pasar modern, pusat hiburan, perhotelan, tur sane lianan. Puniki pastika ngicenin wesana sane becik antuk kawentenan roda perekonomian denpasar, sakewanten ring sisi tiosan puniki mapengaruh sajeroning jumlah kependudukan kota Denpasar sane taler ngicenin pikobet. </br></br> Kawentenan jadma ring kota Denpasar manut data BPS warsa 2023 sane anyar inggih punika wenten 726.800 jadma. Jumlah puniki pastika sida dados ngakehang yening kawewehin sareng akeh jadma saking luar Bali wiadin warga asing sane meneng ring Bali ngrereh pangupa jiwa. Jumlah jadma sane akeh pacang mikolihin daya dukung saking makudang-kudang aspek, utamanyane, genah ruang sane kawentenannyane kawatesin tur nenten ngakehang.</br></br> Pikobet tata ruang ring kota Denpasar nglingkupin akehnyane paumahan jadma sane ngranayang lahan terbuka hijau akidik, sane sapatutne kawentenannyane ring angka 30%. Akehnyane kawentenan jadma punika, ngawinang lahan sayan ngabedikang, ajin lahan sayan ngamaelang, pembangunan kota Denpasar nenten prasida berorientasi nyujur horizontal mawinan dados nyujur vertical ri antukan kawentenan lahan akidik. Puniki sane ngawinang kota Denpasar sayan kosekan maangkihan. </br></br> Kawentenan jadma sane akeh taler ngardi pikobet sane lianan sakadi luu matumpuk-tumpuk ring TPA silih sinunggil ipun TPA biaung. Kantos mangkin, yening karasayang manut titiang, durung wenten panyawis sane patut tur becik sajeroning nepasin pikobet punika saking sang angwerat. Makeh utsaha sane sampun kalaksanayang sakadi TPS3R, numbas mesin, kantos pangrencana ngwangun titik pengeloaan sane lian ring tpa sakewanten puniki nenten pisan ngwantu, sapatutnyane pemerintah muputang pikobet saking sumbernyane, boya ja ngawinang solusi sane malih ngardi pikobet anyar. </br></br> Pikobet tiosan sane karasayang ring kota Denpasar inggih punika kemacetan. Silih tunggil sane ngardi kemacetan punika akehnyane jadma sane madue kendaraan soang-soang, punika taler nenten nganggen kendaraan umum. Sapatutnyane pemerintah prasida mengoptimalkan program transportasi umum minakadi Teman Bus utawi Bud Trans Sarbagita sane dados kaanggen utamannyane majeng alit-alit sisya lan kantoran, antuk nguratiang miwah ngakehin rute bus punika taler nincapang fasilitas halte bus. Pemerintah naler sepatutnyane ngicenin sosialisasi indik kawigunan miwah tetujon transportasi umum, mangda krama Denpasar uning napi mawinan patut nganggen transportasi umum.</br></br> Maka pamicutet, kawentenan panglimbak jadma puniki ngicenin wesana utawi pikobet kaon sajeroning makudang-kudang widang kahuripan minakadi tata ruang, pikobet luu miwah polusi taler kemacetan ring margi. Nika mawinan sang angwerat kaaptiang mangda prasida mikayunin pamargi becik sajeroning pikobet sane wenten. Mangdane pikobet nenten ageng kawentenannyane turmaning viral ring media sosial wau katanggepin olih pemerintah.Titiang ngaptiang mangda pemerintah utawi sang angwerat stata urati teken raos kramane mangda prasida kabligbagan tur prasida karerehin pamargi pinih becik mangda gumine sayan ngabecikang.nih becik mangda gumine sayan ngabecikang.  +
  • Denpasar inggih punika kota sané jimbar anDenpasar inggih punika kota sané jimbar antuk makudang suku miwah kasugihan alamnyané, sané mangkin polih ancaman olih mis sané ngancan akéh. Matan ai sane suci ring pulo dewata nenten malih prasida ngengkebang peteng sangkaning akeh mis sane ngempetin saluran toya, ngawinang banjir sane ngerusak kauripan warga miwah pariwisata sane dados tulang punggung ekonomi ring Kota Denpasar. Nyabran masan sabeh, tukad-tukad miwah saluran toya sane ngawinang wenten kauripan, ring aab kadi mangkin raris dados bencana.</br></br>Ring tengahing ombak sampah puniki, wenten sunar pengacep sané nuntun iraga nuju masa depan kota Denpasar sané bersih lan aman. Sane dados cihna inggih punika solusi inovatif sane kawastanin PULIH (Program Unggulan Lingkungan): Inovasi Mencegah Banjir Kota Denpasar. PULIH puniki nenten ja wantah program biasa, sangkaning taler pinaka cihna sajeroning nempasang banjir miwah pencemaran ring palemahan. PULIH nenten ja wantah ngicalang sampah kemanten, nanging taler nyihnayang paradigma anyar sajeroning ngarengayang limbah miwah ngwangun malih paiketan pantaraning manusa miwah palemahan.</br></br>Sane kapertama, PULIH jagi nganggen samian krama ring Denpasar tatkala ngemargiang programnyane. Nenten ja wantah nunas partisipasi kemanten, nanging taler ngaptiang mangda krama sami dados pahlawan palemahan. Malarapan antuk nyarengin kampanye, workshop pengelolaan sampah, titiang percaya palemahan Denpasar prasida sayan becik. Kaping kalih, PULIH pacang ngawigunayang teknologi sane canggih ring widang pengolahan sampah minakadi sistem pelacakan sampah sane real-time, ngawigunayang drainase anggen ngontrol mis ring tukad, miwah ngawigunayang teknologi bio-remediasi anggen ngresikin limbah iraga. PULIH pacang ngaryanin solusi sane lantur dados solusi sane becik. Nenten wantah punika, PULIH taler pacang ngukuhang infrastruktur hijau. Punika pacang prasida ngawantu ngwangun taman kota, nandur punyan-punyanan, lan ngauripang tukad-tukad sane sampun ilang. Infrastruktur hijau nenten ja wantah pacang ngawaliang Denpasar dados hijau, sakéwanten taler pacang dados benteng alami sané nglawan banjir. Sane kaping untat pacang ngutamayang edukasi miwah inovasi. PULIH jagi ngwangun pusat penelitian miwah inovasi lingkungan, genah para sarjana, insinyur, miwah pamimpin truna-truni pacang nglimbakang solusi-solusi kreatif anggen nempasin pikobet ring palemahan. Malarapan antuk pendidikan miwah penelitian, iraga pacang ngawetuang generasi sane peduli lan madue daya tarik majeng ring kelestarian.</br></br>PULIH boya ja program sane biasa, nanging gerakan ageng sane ngalibatang samian lapisan masyarakat ring nempasin pikobet sampah lan banjir. Majalaran antuk solusi program PULIH, titiang percaya Kota Denpasar prasida ngalempasin akeh bencana makadi banjir lan prasida dados imba ring jagaté. Duaning asapunika ngiring iraga sareng-sareng mautsaha ngajegang keindahan Kota Denpasar, nenten wantah ring rahinane mangkin, nanging taler ring benjang pungkur mangda polih masa depan sane becik.ungkur mangda polih masa depan sane becik.  +
  • Denpasar wantah kota sane kaloktah ring tuDenpasar wantah kota sane kaloktah ring turis domestik lan mancanegara antuk kasugihan budaya, tradisi lan genah wisata sane becik. Sakewanten, santukan Denpasar wantah kota sane sai karauhin olih turis tur akeh kramanyane, kahanan lalu lintas ring kota puniki setata macet lan ngandet. Andus knalpot ngaenang polusi udara, terik matan ai, montor lan mobil mejejer nenten mresidayang maju inggih punika paundukan sane lumrah ring Denpasar. Punika lakar ngawinang makudang-kudang kramane kerasa entuk, inguh, taler ngusak kahuripan sewai-wai ring Denpasar. Pikobet nika riantukan akeh kramane madue kendaraan pedidi. Kagenahang ring kota sampun wenten halte anggen transportasi umum, sakewala kramane setata memargi nganggen kendaraan pedidi. Duaning asapunika, kahanan lalu lintas ring Denpasar pacang macet santukan akeh kramane sane memargi sinarengan. Kendaraan pedidi taler ngawetuang luwihan andus saking transportasi umum punika ngawinang pikobet ring palemahan. Pengelolaan transportasi umum prasida anggen solusi ring pikobet punika. Negara-negara maju sekadi Amerika, Inggris, Jerman miwah sane lianan sampun ngamargiang sistem transportasi umum punika miwah prasida ngirangin pikobet akibat macet santukan punika sampun dinormalisasi miwah sai kaanggen oleh krama negara-negara punika. Transportasi umum sampun wenten ring kota Denpasar, sakewanten arang pisan kawigunayang santunan kramane nenten seneng. Punika patut kauratiang olih pamrentah kota mangda prasida kaatur apang becik antuk nincapang pangapti kramane. Ring galahe puniki, transportasi umum ring Denpasar inggih punika bis umum sampun madue halte utawi genah angkutan soang-soang. Nanging, genahne puniki nenten ja strategis. Wenten akeh genah sane liu madue kramane nanging nenten nenten genah angkutan utawi halte bus, sekadi genah sekolah, genah wisata, genah mablanja miwah sane lianan. Halte bis ring galahe mangkin nenten kagenahang ring genah sane akeh kramane, punika mawinan kramane sane jagi ka genahe majalan malih. Yadiastun majalan wantah abedik, krama Indonesia ketahnyane seneng memargi anggen montor saking nganggen bis yadiastun jaraknyane nenten joh. Pamrentah prasida ngawigunayang “push and pull strategy” untuk nincapang pangapti krama mangda prasida nganggen transportasi umum. “Push and pull strategy” punika kamargiang ring galah sane pateh anggen ngamolihang pikolih sane becik. “Push strategy” inggih punika pamargi sane agengan utawi agresif miwah proaktif, pamrentah prasida nyokong kramane antuk ngawatesin kawentenan kendaraan pedidi soang-soang miwah jalur lalu lintas khusus kaanggen transportasi umum mangda pamarginnyane sayan gelis. “Pull strategy” punika luwihan pasif miwah kamargiang antuk nincapang kualitas intrinsik transportasi umum punika minakadi makarya halte ring genah-genah sane akeh krama, bis khusus kaanggen makta sisia ka sekolah, taler biaya sane pinih murah. </br>Yening “push and pull strategy” puniki prasida mamargi becik, pastika ring galah sane pacang rauh, krama pacang uning ring kawigunan nganggen transportasi umum miwah pacang nganggen punika sayan sai. Malarapan antuk ngoptimalang transportasi umum, titiang percaya iraga prasida muputang pikobet macet ring kota madya sane dahat kusumayang tur prasida ngirangin polusi udara saking knalpot kendaraan. Ngiring iraga sareng sami nganggen transportasi umum!ga sareng sami nganggen transportasi umum!  +
  • Denpasar, ibu kota provinsi Bali pinaka puDenpasar, ibu kota provinsi Bali pinaka pusat pariwisata sane rame miwah maurip. Sakewanten, Denpasar taler madue pikobet indik macet. Fenomena punika sampun dados pikobet sane ngaruhin kahuripan krama lokal, pariwisata, miwah ekonomi. Wenten makudang-kudang faktor utama sane ngawinang macet ring Denpasar. Inggih punika genah kendaraan, panglimbak ekonomi sane gelis ngawinang nincapnyane kawentenan kendaraan motor ring Denpasar. Kendaraan pribadi, sepeda motor, taksi, miwah bis makasami nika ngranjing ring kepadatan lalu lintas sane signiftifikan. Lantas wenten infrastuktur, sane durung jangkep kasiagayang antuk akehnyane kendaraan sane nincap. Margine sane cupit miwah kirangnyane margi alternatif ngawinang macet. Yadiastun kawentenan makudang-kudang pamargi transportasi, sakadi pantaraning bus, kereta api, miwah taksi, kantun perlu katincapang mangda prasida nincapang mobilitas kota. Kawentenan macet punika ngawinang akeh pikobet ring kota Denpasar. Keterlambatan miwah frustasi, krama lokal miwah wisatawan sering keni macet sane sue, ngawinang panglalah ring pamargin miwah nincapang tingkat stres miwah frustasi. Wenten masih dampak negatif ring pariwisata, kerumunan sane abot prasida ngirangin daya tarik pariwisata Denpasar, santukan wisatawan minab nenten kayun nelasang galah ring margi. Sepatutne iraga sareng sami becik nyane ngangge fasilitas umum minakadi bis sane sampun kasiagayang olih pemerintah mangde prasida nepasin macet ring kota Denpasar. prasida nepasin macet ring kota Denpasar.  +
  • Dewa Ayu Carma Citrawati, embas ring GetakDewa Ayu Carma Citrawati, embas ring Getakan, Klungkung, Bali, 24 Pébruari 1990. Dané muputang kuliah S1 ring Program Studi Sastra Bali FIB Universitas Udayana ring warsa 2011. Warsa 2017 muputang studi magister ring program Pascasarjana Linguistik Murni FIB Universitas Udayana. Dané sampun ngamedalang makudang-kudang cakepan minakadi Smarareka (2014), Sumanasa Sekuntum Pembebasan (Saduran Kekawin Sumanasantaka, 2019), Aud Kelor (2019). Dané ngamolihang anugrah pinih tegeh ring widang Sastra Bali saking Yayasan Kebudayaan Rancage ring warsa 2017 antuk cakepan pupulan cerpen sané mamurda Kutang Sayang Gemel Madui (2016). Dané sampun naenin dados guru basa Bali ring SMPN 3 Dénpasar (2011-2018), Penyuluh Bahasa Bali Kabupatén Klungkung (2016-2017). Ngantos mangkin kantun aktif nyarengin ring makudang-kudang utsaha nglimbakang basa, sastra miwah aksara Bali. Saking warsa 2018 nyantos mangkin, aktif nyurat artikel mabasa Bali ring Wikipedia Bali ring sor komunitas Wikimedia Denpasar. Antuk dedikasi ipun ring komunitas wikimedia, panglimbak Basa miwah Aksara Bali, Wikimedia Foundation ngicénin penghargaan Wikimedian of the year, pinaka The Newcomer of the year 2021.ear, pinaka The Newcomer of the year 2021.  +
  • Dewa Gede Purwita inggih punika dosén ringDewa Gede Purwita inggih punika dosén ring widang Desain Komunikasi Visual ring Institut Desain lan Bisnis Bali. Dewa taler dados pelukis miwah pangawi sané kasub antuk wastan pena Purwita Sukahet. Kapinterannyané sané dahat ngulangunin ring pakaryan I Ketut Gede Singaraja punika kawedar ring sajeroning pameran tunggal sané ngambarang karya-karya pelukis saking Buleleng puniki sané kasub antuk gaya pictorial realism ring warsa 2019.uk gaya pictorial realism ring warsa 2019.  +
  • Dewa Made Beratha embas ring Gianyar, BaliDewa Made Beratha embas ring Gianyar, Bali, 12 Juli 1941. Ida inggih punika mantan Gubernur Bali sané njabat kalih periode, inggih punika periode 1998-2003 miwah 2003-2008. Sadurung punika ida naenin dados Bupati Bangli periode 1968-1970.</br></br>Dané muputang pendidikan Ilmu Sosial Politik ring Universitas Gadjah Mada, Yogyakarta. Dané ngawitin karir ring warsa 1967 pinaka staf sekretaris daerah Kabupatén Bangli, miwah warsa salanturnyané kapilih dados Bupati Bangli. Raris ida dados anggota DPRD Bali saking warsa 1970 ngantos 1998, sadurung dados Gubernur Bali.gantos 1998, sadurung dados Gubernur Bali.  +
  • Dewa Putu Sahadewa embas ring Denpasar, 23Dewa Putu Sahadewa embas ring Denpasar, 23 Pébruari 1969. Saking kantun anom dané aktif ring seni sastra, jurnalistik, miwah téater. Dané aktif ring Sanggar Minum Kopi miwah nyarengin ngripta Jatijagat Kampung Puisi. Antologi puisi tunggalnyané: 69 Puisi di Rumah Dedari (2015), Penulis Mantra (2016). Mangkin dané meneng ring Kupang tur makarya dados dokter kandungan.Kupang tur makarya dados dokter kandungan.  +
  • Dewan juri lomba sane wanggiang titiang TiDewan juri lomba sane wanggiang titiang</br>Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang</br>Taler ida dane sareng sami sane dahat tresna asihin titiang</br></br>Sadurung titiang nglanturang atur, ngiring ulengan pikayun melarapan antuk pangastungkara panganjali umat "Om Swastyastu".</br></br>Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sane sampun ngicenin titiang galah ring lomba Wikithon puniki. Suksma atur titiang majeng ring dewan juri miwah tim BASAbali Wiki sane sampun ngwacen orasi titiang puniki.</br></br>Pulo Dewata Bali inggih pinaka silih tunggil provinsi ring Indonesia sane kasumbung sangkaning bhaga pariwisata. Akeh wisatawan saking dura Bali utawi duranegara rauh ka Bali. Objek wisata lan palemahan sane asri ngawinang pulo Bali kasenengin olih wisatawan saking dura Bali utawi duranegara. </br></br>Sakewala wenten pikobet sane ngeranayang kerusuhan olih wisatawan ring gumi baline. Akeh wisatawan sane maparilaksana nenten patut sekadi ugal-ugalan ring margi lan nenten manut teken uger-uger lalu lintas Bali sane lianan. Parilaksana sane corah punika ngirangin keajegan sane sampun kajaga olih krama baline.</br></br>Pemerintah sepatutnyane tegas ngaryanin sanksi majeng ring wisatawan sane ngelanggar uger-uger lalu lintas. Wajib nyediaang fasilitas umum sane becik minakadi ojek lan mini bus gratis khusus ring pemerintah Bali mangda wisatawan punika nenten nyewa motor ring jasa rental. Program-program keamanan lalu lintas patut kalaksanayang olih pemerintah santukan ketertiban sane kautama ring gumi Baline puniki. </br></br>Asapunika sane prasida aturang titiang ring galah puniki. Dumogi napi sane kaaturang titiang prasida dados program kerja sane kautama olih calon pamimpin Bali 2024. </br></br>Titiang puput antuk parama santih “Om Santih Santih Santih Om”.arama santih “Om Santih Santih Santih Om”.  +
  • Di dalam bahasa Bali Ida dane para semetDi dalam bahasa Bali </br>Ida dane para semeton sareng sami sane dahat tresna asihin titiang</br>Om Swastyastu,</br>Pinih kapertama ngiring iraga sareng sami nunas ica majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, mawinan iraga prasida mapupul ring galah sane becik puniki, jagi ngebaosan indik ”tradisi sane kegerus Gloobalisasi”.</br></br>Sane wangiang titiang para panureksa saking wikithon</br>Miwah Ida-dane Sinamian sane Tresna asihin Titiang</br></br>Para semeton sareng sami, sekadi sane kauningin Semeton sareng sami, tradisi punika pinaka taksu jagat Bali, tradisi pinaka fondasi dasar sane nyiptayang pulau Bali sekadi mangkin, kalimbak ring mancanegara, akeh wisatawan sane rauh meriki nyaksiang tradisi puniki, sane dados daya tarik para wisatawan saking dura negara.</br></br>Nanging ring era puniki, tradisi kagerus era globalisasi, kidik makekidik taksu sane wenten luntur utawi pudar, sekadi gambelan sane kagentos nganggen soundsystem, miwah sane paling anyar Inggih punika, sampun Wenten Balian Online, pinih pesat pengaruh era globalisasi ring rahinane mangkin, sebet pisan manah titiang nyingkin tradisi sane kidik makekidik kagerus oleh globalisasi.</br></br>Sampun sepatutnyane irage dados pemuda pemudi ring Bali, irage nyage, ngelestariang, miwah pelajahin tradisi puniki, mangda prasida kalestariang lan mangda state kaajegan riwekasan.</br></br>Inggih ida dane sane wangiang titiang puniki wantah prasida tampekin antuk akeh pemargi sinalih tunggil.</br></br>Kadi asapunika titiang prasida matur ring galahe sane becik puniki. Matur suksema banget mantuk ring uratian ida dane sinamian. Mawita nenten iwang atur titiang, jugrayang titiang nglungsur agung rena pengampura. Pinake pamuput, atur titiang ngajarang prama shanti</br></br>“Om Shanti Shanti Shanti Om”prama shanti “Om Shanti Shanti Shanti Om”  +
  • Di desa pandak gede kecamatan kediri kabupaten tabanan liu pisan jalane benyah.sesai ade nak labuh ulian jalanne bolong.jani tiang ngusulang ane kal dadi pemimpin bali benehin jebos jalan jalan ane ade ring desa tiang. Inggih suksma  +
  • Di desa tiang jalan bolong lan sesai Ade nak ulung, ulian jalan bolong , jalan bolong ulian Ade mobil gede - gede lewat. Sebilang tiang lewat jalan Nike harus alon alon. Tiang sareng timpal - timpal tiang ampun lapor ke klian desa karena jalan usak.  +
  • Di galahe ene tiyang lakar nyobiahang unduDi galahe ene tiyang lakar nyobiahang unduk bully ane sube tatas kepireng di keramane makadi di sekolah lenan ken ento cara lepasin unduke ene pikibet ene ngulgul kauripan para yowanane perundungan ento bisa marupa tindakan fisik bise ngae tatu di para korbane. Irage patut nepasin siklus kekerasan ane ade di sekolah utawi di masyarakat ulian bully ento bisa ngaenan mental tur kapercayan diri anake tusing ngelah. Irage makejang patut nepasin tuur urati unduk bullyng ne,ene masih apang nyidang ngae para korbanne nyansan keajian anake ane mabully bisa marupa walekan muah tindakan keto masih tindakan ane bisa nyagur anak len.</br></br>isu ne patut kauratian olih calon pimpin unduk kenken caranne nepasin bully ane ade di indonesia.Dumogi isu bullyng ene bisa kakepasin tuur tusing ade buin kakumpur wekas tuah amonto ane bisa sobiaah an tiyang durus tampenin.ane bisa sobiaah an tiyang durus tampenin.  +
  • Di pasih Kuta liu mis plastik mekacakan,yeDi pasih Kuta liu mis plastik mekacakan,yen depin keto mis ento lakar ngeliyunan,mis ento ngae be di pasih e mati ulian uyak mis.lenan teken ento mis ane liu makacakan ngae pasih Kuta maan julukan “pantai terkotor” ngranayang torise sepi sing Ade ane melali ke pasih kuta. pasih kuta sane pidan kedas lan asri jani sube jelek tur daki ulian liu mis mekacakan. Uli pidan masalah mis di pasih Kuta konden Ade solusi ane luwung.Ento ane mawinan pemerintah Bali ane baru harus ngidang ngemang solusi tur bergerak mersihin pasih kuta,milihin mis plastik teken mis organik mangde meadukan. Mis organik ngidang kaanggen pupuk organik yening mis plastik kaanggen pot Utawi didaur ulang kembali dadi barang sane meguna. Pemerintah Bali harus seken ngidang ngae pasih Kuta kedas lan rame tamu melali ke pasih Kuta.inggih asapunika raos titiang antuk masalah sane konden terselesaikan uli pidan nganteg makejani. terselesaikan uli pidan nganteg makejani.  +
  • Dimasa Pandemic Covid 19 niki guru wisésa Dimasa Pandemic Covid 19 niki guru wisésa mebuat untuk membangkitkan pariwisata bali jani tur nyanan ajak tata melahirkan tur membangun inovasi rancangan kesenian bali untuk meningkatkan kreativitas teruna bali pikenoh menumbuhkan ekonomi masyarakat tur sektor industry pariwisata kreatif ditengah pandemi covid 19. iraga/dewéké mekejang ketahui dibali akéh cepok kesenian tur budaya iraga/dewéké mekejang ané sing bangun tur perlaya dogén awanan virus ané ngedil iraga/dewéké mekejang nawang ajak corona,banyak cepok pariwisata ané perlaya dibali awanan lockdown tur masih kesenian bali ané mulai ilang sakadi tradisi pééd ogoh-ogoh,melasti tur akéh lagi,dimana toris tertarik ajak budaya tersebut,karena adanya lockdown pariwisata nyerogjog tur arang wénten wisatawan ané berkunjung,selain pariwisata kuliner khas bali masih mulai nyerogjog awanan indik ekonomi ané sakadi jani ini. indik ané mebuat dilakukan adalah membangun inovasi déwék teruna bali apang meningkatkan kreativitas teruna pikenoh membangun pariwisata tur ekonomi balik seger ,karena iraga/dewéké mekejang ketahui pariwisata ngemaluang awanan adanya kesenian. to adalah indik ané utama apang bali polih ngemaluang Kembali,jika kesenian bali perlaya pariwisata sing bakal ngemaluang tur mebuat masih dibangun m)k)2g/ tempat-tempat wisata ané sukla apang tumpang nandang penurunan balik tur meningkatkan penyuangan genah ané mebuat dikunjungi tur mebuat masih melakukan rancangan pembaruan untuk genah ané sing patut tur menjadikan genah tersebut menjadi genah wisata sukla tur iraga/dewéké mekejang kenalkan ka jaba bali. iraga/dewéké mekejang ketahui masih akéh cepok teruna ané rungu terhadap budaya bali sesukat matinya budaya bali awanan corona ini, iraga/dewéké mekejang mebuat membangun kayu jati déwék ia mekejang liwat kegiatan ataupun metanding apang memajukan balik kreativitas teruna tur polih bersaing ajak budaya jaba tur polih memajukan balik budaya iraga/dewéké mekejang untuk memajukan pariwisata tur ekonomi liwat budaya kita,karena iraga/dewéké mekejang Yakini akéh teruna ané kreatif nanging mebuat diasah balik untuk meningkatkan kemampuan tersebut. iraga/dewéké mekejang mebuat melakukan kegiatan massif ajak tata mengadakan pertunjukan unén-unénan tur budaya massal apang warga berkesempatan untuk menyaksikan balik tur pastinya polih menaikkan ekonomi nanging begbeg ajak prokes. indik lainnya luir ipun menjadikan budaya iraga/dewéké mekejang dalem kemasan ané ayu tur menarik khususnya tertuju untuk wisatawan. sakadi lestarikan baleganjur,kecak tur joged bareng tradisi soang-soang désa ané suba dél mati. tur adakan balik PKB ( Pesta Kesenian Bali ), awanan saking sanalah pariwisata polih ngemaluang tur polih masih mengenalkan budaya ané bali miliki keluar.mengenalkan budaya ané bali miliki keluar.  +
  • Dinamika Praktik Pemungutan Liar Om SwastDinamika Praktik Pemungutan Liar</br></br>Om Swastiastu</br></br>Sane wangiang titiang para angga panureksa. Sapunika taler para semeton sareng sami sane tresna sihin titiang. </br>Pinih ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning pasuecan Ida, iraga sareng sami prasida masadu ajeg ring genah lan galah sane becik puniki, sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe mangkin lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda "Dinamika Praktik Pemungutan Liar".</br>Para semeton yowana sareng sami, </br>Dewase mangkin akeh wenten kelaksanayang pemungutan liar. Ring genah-genah umum, irika sering kapanggihin oknum-oknum sane nenten bertanggung jawab nunas jinah parkir sane ilegal. Parikrama pemungutan liar kawastanin ilegal santukan kamargian tanpa izin resmi utawi nenten wenten peraturan sane sah saking otoritas. Parikrama punika ngawinang pikobet pisan santukan nénten manut ring awig-awig ring genah punika sané nénten naur prabéya parkir majeng ring para tamiu. Penerimaan dana saking pemungutan liar minab nenten kaanggen antuk kepentingan umum utawi fasilitas sane patut kasokong olih parkir resmi. </br></br>Majeng ring semeton sareng sami, ngiring iraga dados krama yening nyingakin wenten praktik pemungutan liar puniki mangda nyarengin ngindarin lan malungguhang pikobet punika ring sang sane madue wewenang.</br></br>Punika mawinan, titiang ngaptiang ring sapa sira pemimpin sane pacang kapilih ring warsa sane jagi rauh mangda nguratiang indik ngaryanin solusi utawi kebijakan indik pikobet praktik pemungutan liar puniki.</br>Wantah asapunika sane prasida aturang titiang, pinih riin titiang nuns gengrena sinampura tur puputang titiang antuk parama santih. </br></br>Om Santih, Santih, Santih, Omma santih. Om Santih, Santih, Santih, Om  +
  • Dosén Fak Brahma Widya UHN IGB Sugriwa KawDosén Fak Brahma Widya UHN IGB Sugriwa</br>Kawéntenan danu ring Jagat Baliné kawirasayang pinaka paican Widi sané mautama pisan. Danuné madué makatah kawigunan sekala miwah niskala. Pangwirasané makadi punika majanten kadasarin antuk pupulan pangweruh sané tasak. Unteng danuné pastika marupa toya, yéning tanpa toya sinah nénten pangus kaaranin danu. Catur danu sané magenah ring Bali karawatang sakadi bélong ageng. Toyan bélongé raris ngembahin aungan utawi niis manados sahananing klebutan sané wénten ring sakatah genah. Sakéng riin Manusa Baliné sampun tatas yéning ngaptiang toya sané ening ring tebénan, wenang katawengin sakéng duluan.</br>Toyan belongé sané manados bantang kauripan manusané, riastun taler kadadosang srana pangresikan boya ja mateges nénten dados cemer. Sujatiné dasar panglokikané punika saderana pisan tur dangan antuk ngresepang. Samaliha yan uratiang, nénten wénten manusa sané prasida sué nanggehang kasatan. Punika makawinan manusané raris mataki-taki mreténin parilaksanané mangda nénten kantos nyemerin toya. Makadi krama ring panepin Danu Baturé kantos mangkin akéhan maosang nénten purun mecikang bawi. Yan rerehang ring sekalané pastika katangarin bacin bawiné pacang nyemerin toyan danuné. Parilaksanané sané sampun tegteg kadi punika salanturnyané katamiang ring pratisentanané kapungkur.</br>Danuné manados kamimitan makudang-kudang mretan urip minakadi toya ening, sawatek jejanganan, soroh ulam, srana tetamban, piranti makarya prabot, miwah sané tiosan. Antukan makéh pisan sih danuné ring kauripan manusané, sang wikan ngraris mingitang toyan danuné sané mamargi tur niis kantos ka segara. Kramané nénten kadadosang ngutang luu, ngwarih, mabacin, miwah maparilaksana romon sané tiosan ring margin toyané. Kasumekenan Wong Baliné nitenin toya kasuén-suén ngwetuang pakilitan sané kawastanin Subak. Toyané kapangarga waluya mas, makadi Ida Betari Dewi Danu taler mabiséka Ratu Ayu Mas Membah. Manut kecap Rontal Bhama Kretihé katitahang mangda Manusa Baliné ngwéntenang aci mapag toya nyabran sasih Kapat lan Kaulu. Dadosné pretakjanané nénten ja ngagol nganggén toya tur setata mautsaha ngemit kasuciannyané. Danuné kaparagayang mapawayangan anak istri listuayu sané tan pariwangdé naut kayun sang mangaksi. Akéh pisan sané ngaptiang. Doning asapunika, embahan toyan danuné patut katabengin sakéng parilaksana sané kawésa antuk wisaya drowaka.</br>Kasurupan Dewi Danuné nénten ja lépé makadi anak istri sané manados sekar natar. Panylontén danuné kasengker antuk kawisésan panembahané. Sakadi ring kecap babadé kabaosang yéning Betari Danu wantah okan Ida Betara Pasupati sané maparhyangan ring Giri Mahameruné. Duk jagat Bangsulé kantun sengara, Ida Bhatari Déwi Danu kautus olih ajin Idané mangda dados pangrajeg ring Bali. Ida Betari tedun kasarengin antuk sameton Idane sané mapaséngan Ida Betara Hyang Putrajaya miwah Ida Betara Gnijaya. Sasampuné rauh ring jagat Wangsul, Ida Betara Hyang Putranjaya maparhyangan ring Gunung Agung, Ida Betara Gnijaya magenah ring Gunung Lempuyang, tur Ida Bhatari Dewi Danu malingga ring ulun Danu Batur. Sujatiné kahanan giri miwah danuné nyihnayang panegteg kahuripan sarwa praniné sané magenah irika, rumasuk manusa. Yan tan wénten gunung, bukit, miwah danu majanten kahuripané pacang sengara. Manusa Baliné narka yening gunung miwah danuneé madué pakilitan sané nampek pisan. Sering makakalih punika katlatarang pinaka purusha pradhana sane glantur ngwetuang kahuripan.</br>Paiketan gunung miwah danuné métel ring panampén pangweruh anyaré. Manut daging saseleh para wikané, duké nguni ring jagat wangsulé kabaosang ngadeg kalih gunung sané dahat maprabawa inggih punika Gunung Batur Purwa miwah Beratan Purwa. Kasuén-suén gunung-gunungé punika macedar tur tan surut-surut ngwetuang lahar. Letusan sané ageng tur sué punika ngawinang anggan gunungé susud tur ngantunang kawah dalem-dalem. Kasuén-suén kawah-kawahé punika karasukin toya kantos mérés. Sakadi Danu Baturé mawit sakéng ceduran Gunung Batur Purwané, sapunika taler Danu Beratan, Buyan, miwah Tamblingané kawetuang olih keplagan Gunung Beratan Purwané. Pacampuhan aon gunung miwah toyan danuné tan pariwangdé ngardi wewidangan ring panepin danuné manados gemuh. Sahananing tumuuh miwah beboroné sagrehan magenah irika. Indike kadi sapunika ngawinang manusané taler meled masuuk magenah irika.</br>Para wikané taler ngeniang layud-layudan prabot miwah pomahan kuna ring panepin danuné. Makadi panepin Danu Baturé katarka sampun kagenahin olih manusané sakéng Aab Purwa. Irika kapanggihin piranti-piranti sané ketah pisan kawigunayang ring kauripan manusa purwané makadi makatah wilangan dapak kuna. Sapunika taler ring désa-désa sané magenah ring panepin Danu Buyané kapanggihin peti batu sané lumrah kaanggén ngenahang sawan manusa purwané. Katarka palemahané irika sampun kagenahin lintangan ring kalih tali warsa.</br>Sané sandang pisan uratiang sakéng kawéntenan pacanggahan-pacanggahan let sané magenah ring panepin-panepin danuné, manusané iriin setata nyumbung tur miara kapiitan danuné. Satian manusa kunané ngemit danuné kacihnayang olih utsaha nangiang genah-genah suci ring panepin danuné. Makadi mapaiketan ring kawéntenan Danu Baturé wénten kecap Pretasti Turunyan AI indik tél wecanan sang murbéng jagat sané nglugra Krama Trunyané nangiang palinggih Bhatara Da Tonta ring panepin danuné. Salanturnyané kramané taler katitahang mangda miara parhyangané punika. Maka pasilurnyané Krama Trunyané kadadosang nénten naur pajeg. Makudang-kudang parhyangan taler kapanggihin ring wewidangan panepin Danu Beratané makadi Pura Batu Maringgit, Pura Candi Mas, Pura Bukit Sangkur, miwah sané tiosan. Daging parhyangané irika mararas kuna tur katarka sampun kaadegan sakeng riin pisan. Makadi kawéntenan bebaturan kuna, arca-arca kuna, lingga kuna, miwah sané tiosan. Mangkin indiké nungkalik, panepin danuné sané sapatutnyané kapingitang sampun makéh kadadosang genah pacanggahan kantos patinggahan toris. Danuné sampun sering naler nengerin, upami toyané meluab tur ngembengin wewangunané sané katangiang miwalin wates. Panglokinan manusané sané masekolah saling pategehin tulia tampu. Sakadi nénten tatas yéning ngrusak tur ngusak-asik danu miwah toyané tan tios wantah pacang nyengkalén kauripannyané néwék lan nerus ka pratisentanané kapungkur wekas.</br>Samaliha ritatkala aab jagaté sayan kaon, ngemit toyané wantah kapitegesang dakén, pinaka pangaci-aci kémanten. Kasuksmané sané limbaran nénten malih kaincepang. Majantén upakara tanpa pakayunan sané santeb nénten pacang mapikolih. Sakéng iriin sujatiné sampun kapiteketang ring carita-carita kunané yéning toyané nénten wantah wenang katunas kémanten. Pinaka panaurannyané, manusané sané sampun polih paica toya wenang mabéla pati ngemit karesikan toyané. Makadi Ida Ratu Ayu Mas Membah kacaritayang nglawang ‘madolan’ toya ka satungkub Bali. Sang sira ja ngawigunayang toya wenang ‘matauran’, nanging nénten ja masrana jinah kémantén. Naur toyan danuné utamané prasida kalaksanayang antuk mapangayah-ayah ring toyané. Makadi danuné ketah pisan kacemerin kuluban. Irika manusané patut mareresik mangda toyan danuné tetep ening. Mangkin kawéntenané doh mabinayan, satios sampun lali ngresikin kuluban danuné, manusané taler mabuaka nyemerin toyan danuné antuk rabuk, wisian mrana, nyanyad pomahan, minyak prau, bangkén beburon, miwah sané tiosan.</br>Pradé toyan danuné sampun sayan cemer sakéng duluan ngantos ka tebén nyihnayang yéning manusané sampun piwal magama Tirta. Mangkin anaké sayan akéh nguberin genah-genah malukat pingit ngantos ka léké-lékéné. Sapunika taler karya pangacin Widiné tan putus-tutus katangiang tur kadulurin mendak tirta sakéng makudang-kudang genah pingit, kantos ka dura Bali. Soléhnyané embahan-embahan toyané kantos ka kawitané ring danuné tan mararian kacemerin. Sekala niskala sujatiné pamargin manusané sampun iwang. Tulia manusané éling nyalud toyan bélongé kémanten, nanging lali niténin karesikané. Samaliha makatah parilaksanan manusané sampun ngwisianin toyan bélonge.</br>Sujatiné niténin toyan danuné mateges miara angga sarirané soang-soang. Pamarginé punika musti kadulurin utsaha niskala sekala. Niskalané nguratiang malih daging agamané sané sujatiné setata nandanin mangda miara kasucian danu miwah toyané. Sakéng dasar agamané taler ngwetuang parisolah sané nénten romon tur mautsaha ngukuhang kasukertan jagat. Mangkin Manusa Baliné dahat kapanesin olih kahanan toyané sané sampun cemer tur ngindayangin makudang-kudang pamargi sekala ngeningang toya. Akehan utsahané masrana piranti sane mael tur nénten mararas Bali. Sapatutné Manusa Baliné banget rangsukin jengah santukan wantah prasida nyemerin bélongé kémanten, nanging durung midep ngeningang. Mangda nénten sué meratin, Manusa Baliné musti gelis prasida makarya piranti ngeningang toya mararas Bali. Riastun bénjang pungkur utsahané punika sampun prasida lanus, tetep musti kadulurin pangunadika nitenin parilaksanannyané soang-soang mangda tan malih nyemerin toya.oang-soang mangda tan malih nyemerin toya.  +
  • Dr. I Made Mahadi Sanatana, S.STP, MAP ingDr. I Made Mahadi Sanatana, S.STP, MAP inggih punika birokrat sané ngamargiang tugas ring Badan Kepegawaian Daerah Provinsi Bali, sampun nyarengin pelatihan miwah sertifikasi manajemen SDM, pelatihan asesor kompetensi. Sané mangkin dados asesor sumber daya manusia ring UPT Assessment Centre Prov Bali. Makudang-kudang galah kadadosang narasumber ring pelatihan manajemen SDM miwah pengajar widang administrasi publik. Dané muputang pendidikan S3 ilmu ekonomi Universitas Udayana antuk konsentrasi ekonomi kelembagaan. Sertifikasi CHRM saking BNSP.kelembagaan. Sertifikasi CHRM saking BNSP.  +
  • Dr. Putu Sabda Jayendra, S.Pd.H., M.Pd.H. Dr. Putu Sabda Jayendra, S.Pd.H., M.Pd.H. embas ring Singaraja, Buleleng, Bali duk tanggal 14 Agustus 1987. Dane inggih punika oka kapertama saking tigang sameton saking alaki-dampati Drs. I Made Nuada, M.Pd. dan Ni Ketut Suryaning. Dane namatang sekolah Taman Kanak-Kanak ring TK Mutiara Singaraja ring warsa 1993, Sekolah Dasar ring SD Negeri 2 Banyuasri, Singaraja nyantos kelas 4, (riantukan nyarengin reramandane pindah tugas) raris nglanturang masekolah ring SD Negeri 2 Pekutatan, Jembrana nyantos tamat ring 1999. Salanturnyane, dane nglanturang masekolah ring SLTP Negeri 1 Pekutatan (SMP Negeri 1 Pekutatan), Jembrana tur tamat warsa 2002. Sekolah Menengah Atas kalanturang dane ring SMA Negeri 1 Pekutatan nyantos kelas 2 (duaning malih ngiring reramannyane pindah tugas) tur nglanturang malih masekolah ring SMA Negeri 1 Mendoyo, Jembrana nyantos tamat ring warsa 2005. Kuliah S1 nyantos S3 kaambil dane ring Institut Hindu Dharma Negeri Denpasar. Dane ngambil widang kawidyan kajian Pendidikan miwah Ilmu Agama Hindu. Dane dados pangripta aktif ngaryanin sesobyahan reriptan ilmiah taler ngripta buku. </br></br>Akehan pakaryan dane ngenenin indik praktik pendidikan ring sajeroning tradisi maagama miwah kearifan lokal (etnopedagogi). Pakaryan dane minakadi buku “Barong Brutuk Penjaga Jiwa Dari Tanah Bali Kuno” (kawedar ring 2019) miwah “Mongah, Belajar Nilai Hidup Dari Manusia Pakis” (kawedar ring 2020). Mangkin dane kacatet aktif pinaka dosen tetap ring Institut Pariwisata dan Bisnis Internasional ring Denpasar Bali, taler naenin dados dosen luar biasa miwiah dosen tamu ring akudang kampus lianan minakadi IHDN Denpasar, IKIP PGRI Bali, Universitas Mahasaraswati Denpasar, STIE BIITM Denpasar, Politeknik Negeri Bali, Politeknik Internasional Bali, STAHN Mpu Kuturan Singaraja, miwah The London School of Public Relations (LSPR) Jakarta.</br></br>Ring parikrama organisasi profesi miwah widang sosial budaya dane taler sareng aktif, minakadi dados anggota Asosiasi Dosen Indonesia (2017-2022), asesor Tri Hita Karana Awards (2020) miwah Perhimpunan Hubungan Masyarakat Indonesia (PERHUMAS) pinaka Wakil Ketua I BPC Denpasar.RHUMAS) pinaka Wakil Ketua I BPC Denpasar.  +
  • Dr. sane Putra Agung Gde Alit Geria, M.Si.Dr. sane Putra Agung Gde Alit Geria, M.Si., embas ring Br. Petak, Désa Petak Kaja Gianyar Bali, ring 21 April 1963. Dané muputang pendidikan S1 (Basa miwah Sastra Bali) ring Fakultas Sastra Universitas Udayana (1987) miwah ngamolihang Master of Cultural Studies ring Program Pascasarjana Universitas Udayana (2004). Ring warsa 2012, dané ngamolihang gelar Doktor Linguistik antuk Konsentrasi Wacana Sastra ring Program Pascasarjana Universitas Udayana antuk judul disertasi "Wacana Siwa-Buddha ring Kakawin Nilacandra: Analisis Resepsi". Dané naenin makarya ring pahan Manuskrip Perpustakaan Nasional RI Jakarta (1990-1996). Lianan ring punika, dané taler dados Dosen Luar Biasa ring Fakultas Sastra Universitas Indonesia Jakarta (1990-1996). Sajabaning punika, Badan Perpustakaan Provinsi Bali taler pinaka genah dané ngayahin ring warsa 1997-2005. Saking warsa 2006, dané dados Dosen PNS Dpk ring Fakultas Pendidikan Bahasa miwah Seni, Program Studi Pendidikan Bahasa Indonesia miwah Daérah, IKIP PGRI Bali, LLDIKTI Wewidangan VIII. Ida sampun mlajahin makudang-kudang manuskrip lontar. Dané nénten ja wantah nureksain, nanging taler makarya katalog, transliterasi, miwah terjemahan. Dané sampun nyurat makudang-kudang cakepan. Tiosan punika, Geguritan Uwug Kengetan (2014), Musala Parwa (2015), Prastanika Parwa (2016), Bhomakawya (2017), Wacana Siwa-Buddha ring Kakawin Nilacandra (2018), Ala-ayuning Dina Mwah Sasih (2018), miwah Kakawin Nilacandra Abad XX (2019)., miwah Kakawin Nilacandra Abad XX (2019).  +
  • Drs. I Nyoman Aris inggih punika sastrawanDrs. I Nyoman Aris inggih punika sastrawan saking Banjar Kebayan, Desa Tangeb, Kelurahan Abianbase, Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung. Drs. I Nyoman Aris embas pinanggal 19 September 1984. Drs. I Nyoman Aris inggih punika putra saking Alm. I Wayan Lanus lan Alm. ni Nyoman Namrug. Riwayat pendidikannyane SR (1962), SMP (1965), KPG (1978), PGSLP (1980) miwah S1 jurusan Basa lan Sastra Bali (1990). Drs. I Nyoman Aris guru ring SMK Seni Ukir Tangeb, petani miwah dados juri utawi pembina ring wimbakara utsawa dharma gita. Akeh penghargaan sane kapolihang, minakadi juara 1 makidung/makakawin. Karya agengnyane inggih punika Kidung Yadnya. Karya sane lianan wenten imba tembang (pupuh), tuntunan melajah makakawin miwah tuntunan melajah makidung sane lengkap madaging tangga nada miwah notasi.lengkap madaging tangga nada miwah notasi.  +
  • Duk warsa mangkin, akeh pisan pikobet sane wenten ring Bali. Silih tunggilnyane indik Krisis perekonomian ring Bali.  +
  • Dumogi, ring sewai-wai, warga puniki pastiDumogi, ring sewai-wai, warga puniki pastika ngangenin proses pembuangan rikala panganan sane kasil nenten kepangolihang, sampah nyantosang sisah pamargi manusa lan/utawi pangraksa alam sane dados entik. Sampah jaba kadadosan nyarahang ring bahan sisa sane nenten kangelaran utawi nenten karingkin manfaat ring manusa.</br>Denpasar, minakadi salah satu kota pariwisata unggulan ring Bali, nenten endepin tantangan utama ring nyolahin tumpukan sampah. Ngantosan pangrojongin jumlah penduduk tur pariwisata kada-taun, pangrojongin puniki makin mepajuk utawi makin akut kanggo dilaksanayang. Nanging, ring tengah-tengah pangrojongin puniki, nentenngah adadi cahaya harapan lianan nentuk prakarsa Zero Waste sane kamuatang olih SMK Negeri 3 Denpasar.</br>Penumpukan sampah ring Denpasar puniki dados soroh patut utama antuk pemerintah tur warga setempat. Ring tengah keindahan alamnya, tumpukan sampah dados bisa megedung lingkungan tur ngganggu pariwisata. Nanging, SMK Negeri 3 Denpasar dados kamuatang olih langkah proaktif olih ngaturang konsep Zero Waste ka sisya-sisya.</br>Zero Waste dados falsafi urip sane matatahan ring ngurangin, ngadikarang, tur ngadikarang kembali sakancan sampah sane kapengen, tur nyilihang sampunne ring wewengkon tempat akhir ngambeng. Prakarsa puniki dados sane ngemut paradigma siswa sane madosin sampah, saking sesuatu sane kapengen dibuang dados sumber daya sane kapengen dimanfaatkan kembali.</br>Satunggal kegiatan sane kasengguh olih ring program Zero Waste ring SMK Negeri 3 Denpasar dados pamahaman sampah organik. Sisya kasengguh madosin ngompos sampah organik dados pupuk, sane nenten ditutug ring ngadikarang tanaman hijau ring wewengkon sekolah. Saking ane, dados matatahan utawi ngurangin jumlah sampah sane nempuk ring TPA, tur ugi dados nyegarin manfaat positif bagi lingkungan.</br>Sane lianan punika, sekolah dados ngampur sisya ka nganggen produk sane ramah lingkungan tur ngurangin nganggeblagang plastik sekali pakai. Anak-anak dados mamunyakin nganggen tumbler tur tas belanja kain minakadi alternatif botol plastik tur kantong belanja plastik. Tata-titi alit puniki dados matatahan utawi ngurangin jumlah sampah plastik sane ngawirang lingkungan.</br>Nanging, SMK Negeri 3 Denpasar taler aktif ring kampanye pembersihan lingkungan. Para siswa kasengguh madosin nganggegak pembersihan pantai, sungai, tur wewengkon publik lianan minakadi bagéan saking kaulahin sosial sane maprakaraan. Anak-anak dados mamunyakin nganggegak pembersihan sampah sane ring sane sane marios, tur ugi dados mamunyakin nganggegak kesadaran ring warga ring pentingnya ngajaga kebersihan lingkungan.</br>Prakarsa Zero Waste olih SMK Negeri 3 Denpasar nenten mawinan matatahan utawi ngurangin penumpukan sampah ring Denpasar, nanging dados mawinan inspirasi ring sekolah-sekolah lianan ring kabeh Indonesia. Ring ngamargiang generasi muda ring pentingnya lingkungan, kita dados bisa nenten matatahan nganggegak pangendapan kita bakal mawinan luang.</br>Ring kolaborasi antuk pemerintah, warga, tur institusi pendidikan minakadi SMK Negeri 3 Denpasar, kita bisa meraih mimpi ring mawinan Denpasar sane becik tur lestari. Sadurunge, setiap langkah alit dados matatahan tur dados ngamargiang dampak gedé ring perjuangan iraga ngalahin penumpukan sampah tur ngajaga keindahan alam ring generasi mendatang.ga keindahan alam ring generasi mendatang.  +
  • Dunia pariwisata Indonesia sane kaloktah iDunia pariwisata Indonesia sane kaloktah inggih punika Bali. Bali sane sering kasengguh Pulo Dewata dahat kaloktah antuk pariwisatanyane. Bali taler kasengguh Pulo Seribu Pura saking para wisatawan. Kaluihan jagat Bali miwah tradisi-tradisi sane kantun kalestariang miwah kaupapira olih parajana Baline, sane prasida ngulangunin manah para wisatawane rauh ka Bali.</br></br> Pariwisata sane wenten ring Bali sampun kaloktah kantos ka dura negara, taler Bali ngranjing 4 besar destinasi wisata terbaik dunia. Nenten prasida katulak akehan parajana Baline makarya ring widang pariwisata, miwah perekonomian sane pinih ageng ring Bali inggih punika widang pariwisata. </br></br> Sane mangkin virus Corona utawi Covid 19 kantun nglimbak ring jagate. Sami parikrama sane wenten kawangdeang, silih tunggilnyane pariwisata. Akeh parajana sane makarya ring widang pariwisata dados pengangguran, sajaba punika perekonomian ring Bali dados saya ngaonang. Pariwisata Bali kadi mati suri, akeh taler villa, toko - toko, restaurant, hotel, utawi genah - genah wisata sane ngrasayang pocol duaning panglimbak Covid 19.</br></br> Sawatara duang warsa sane makarya ring pariwisata dados pengangguran miwah parajana Baline ngrasayang krisis ekonomi. Makudang - kudang utsaha saking guru wisesa sampun kamargiang anggen muputang pikobet Covid 19, antuk ngicen parajana Baline vaksin. Taler ngamargiang CHSE (Cleanliness, Health, Safety, and Evironment ) anggen nyihnayang Bali rahayu saking Covid 19.</br></br> Makudang - kudang pamargi kreatif sane prasida nangiang pariwisata Bali inggih punika antuk promosi pariwisata Bali ring media sosial (minakadi : instagram, youtube), ngaryanang video tour virtual ka makudang objek wisata utawi ka desa wisata sane wenten ring Bali, taler sayan nincapang parindikan sane unik tur khas sajeroning pariwisata Baline ( kuliner khas, umpami : lawar, sate lilit, serembotan), miwah ngrencanayang Travel Corridor Arrangement sareng negara low risk ( UEA lan Korea Selatan ).negara low risk ( UEA lan Korea Selatan ).  +
  • ECOBRICK : NGEMARGIANG TRI HITA KARANA ANGECOBRICK : NGEMARGIANG TRI HITA KARANA ANGGEN JALARAN </br>NGIRANGIN LUU PLASTIK RING KABUPATEN BULELENG</br></br> Kabupaten Buleleng wenten 9 kecamatan miwah 148 kelurahan taler 169 desa adat. Akeh krama ring Kabupaten Buleleng inggih punika 806.650 diri manut saking data Buleleng Membangun ring warsa 2020. Kawentenan krama sane akeh punika mawinan wenten paiketan sareng kualitas lingkungan, cutetnyane saking bunbunan luu, punika kamanahang yening soang-soang krama ngawetuang luu 0,5 kg sarahina-rahina (SNI No. 39831995), dadosnyane bunbunan luu ring Kabupaten Buleleng kamanahang 413,249,5 ton sarahina-rahina. Paimbangan luu sane kawetuang saking data luu sane ngranjing ring TPA, inggih punika luu organik 297,67 ton miwah luu anorganik 148,36 ton sarahina-rahina. </br></br> Leluu plastik dados pikobet mangkin ring Buleleng. Kabupaten Buleleng kantun ngarepin krisis sane sayan mamerdi antuk kawentenan gunung leluu. Indike punika sayan meweh lan kabuktiang antuk kebakaran TPA Desa Bengkala ring Buleleng makudang-kudang rahina puniki. Ring tongos penampungan luu utawi TPA luune sampun sayan ngakehang tur kantos nenten mrasidayang malih nampung luu sane sarahina kakutang irika. Punapi kayun iragane yening sarahinane iraga patut urip ring tengah gunung leluu? taler kasarengin antuk polusi pembakaran puniki? urgensi pikobet puniki patut gelis karerehang </br>pamargi duaning prasida ngawinang pikobet lian sane prasida ngerugiang krama ring Kabupaten Buleleng. </br></br> Luu plastik dados pikobet napi malih ungkuran puniki genah ngutang luu sampun makacakan nenten mresidayang ring TPA sawireh akeh TPA sane wenten ring Kabupaten Buleleng sampun akeh kadagingin antuk luu plastik, akeh pidabdab sane sampun kaanggen </br>ngirangin luu plastik ring Bali sakewanten luu ring Kabupaten Buleleng nenten ja mresidayang ical, napi sane ngawinang luu plastik ring Kabupaten Buleleng nenten ical? napi pidabdab sane patut antuk ngirangin luu plastik ring Kabupaten Buleleng? sane mawinang luu plastik ring Kabupaten Buleleng nenten ical inggih punika akeh masyarakat ring Kabupaten Buleleng nganggen plastik sekadi pembungkus makanan, pembungkus canang tur sane lianan, sampun nenten dados kakutang ring TPA santukan TPA lokal sampun kadagingin antuk sampah plastik. Manut titiang, pidabdab sajeroning pikobet punika wantah Ecobrick pinaka silih sinunggil utsaha ngolah luu plastik. Ecobrick punika saking basa asing inggih punika saking </br>kruna ecology lan brick, ecology punika suksmannyane palemahan, brick punika suksmannyane bata. Ecobrick punika kakaryanin saking botol plastik sane kadagingin luu plastik. Tetujon Ecobrick puniki boya ja ngaleburang luu plastik, nanging luu punika mangda prasida awet raris kauwah mangda prasida dados barang sane mawiguna, minakadi anggen tongos negak taler prasida kadadosang furniture ramah lingkungan.</br></br> Pangaptin titiang saking ecobrick puniki para kramane prasida ngubah luu plastik punika mangda mawiguna taler prasida ngirangin luu plastik ring Kabupaten Buleleng miwah prasida </br>nincapang kepercayaan taler kesejahteraan manut saking falsafah Tri Hita Karana. Puniki taler para kramane mangda prasida nyujur pangaptinnyane malarapan saking falsafah Tri Hita </br>Karana. Penerapan falsafah Tri Hita Karana utaminnyane ring widang palemahan kamargiang saking pengolahan luu sane ngawigunayang Ecobrick. Ngiring makasami introspeksi diri yening iraga pinaka jatma Buleleng patut eling teken wewidangan jagat Buleleng antuk ngutang luu ring </br>genahne utawi ngolah luu mangda jagat Buleleng sayaga asri, resik, miwah trepti. Wantah kadi asapunika opini sane prasida unggahang titiang dumogi napi sane aturang titiang wenten pikenoh </br>ipun.sane aturang titiang wenten pikenoh ipun.  +
  • EKONOMI SULIT, KRAMA MENJERIT Ida daEKONOMI SULIT, KRAMA MENJERIT</br></br> Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, sadurung titiang matur amatra pinih riin ngiring sareng-sareng ngastiti bhakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, majalaran antuk nguncarang panganjali umat.</br></br>Om Swastyastu</br> </br> Mogi-mogi sangkaning pasuecan lan asung kertha wara nugraha Ida, prasida titiang ngiring Ida dane sareng sami ngamangguhang karahayuan lan karahajengan jagat. Ring genah lan galahe sane becik puniki, titiang pinaka angga saking SMAS Laboratorium Undiksha Singaraja ngaturang amatra ngeninin kebutuhan pokok. </br></br> Kebutuhan pokok utawi kebutuhan primer inggih punika kebutuhan sane kabaktayang olih sabilang dewek manusa sekat kamedalang ka jagat. Paindikan punika inggihan prioritas utama antuk nglanturang keberlangsungan idup manusa. Kebutuhan pokok kakepah dados pangan, sandang, lan papan.</br> </br> Manut teori, sami manusane patut nyalarang kebutuhan pokok antuk keberlangsungan idupnyane. Sakewala sujatine kari akeh masyarakat sane nenten prasida ngisinin makatetiga kebutuhan punika utawi silih sinunggil saking tetiga kebutuhan sane wenten. Kapi ambeng punika mawinan akeh pikolih kramane sane nenten stabil kantos wenten sakelompok jatma sane pikolihnyane kagolonang ring sor miwah nenten nyujur upah minimum sane manggeh, paindikan puniki madue paiketan sane erat antuk pangargan kebutuhan pokok ring masyarakat sane ngancan nincapang.</br></br> Yening nenten guan katanganin, parindikan puniki jagi nimbulang kemiskinan ring kahuripan parajanane. Manut punika, pamerintah musti guan ngarereh pamargi ring parindikan puniki. Silih sinunggil pamargi sane prasida kamargiang inggih punika nyantosang awig ngeninin upah minimum antuk menindaklanjuti pengusaha-pengusaha sane kari sawenang-wenang sajeroning maweh upah majeng ring para karyawannyane. Malarapan paindikan punika, perekonomian parajana pacang sayan stabil dadosnyane prasida ngebeking kebutuhan pokok hariannyane.</br></br> Ida dane miwah semeton sami sane banget kusumayang titiang kadi asapunika titiang prasida matur-atur ring galahe sane becik puniki, mogi-mogi wenten pikenohipun ring wesananing atur, banget titiang nglungsur geng rena sinampura, wenten atur titiang sane nenten munggan ring arsa. Matur suksma antuk ring uratian ida dane sinamian, pinaka panguntat, puputang titiang antuk parama santhi.</br></br>Om Santhi, Santhi, Santhi, Omama santhi. Om Santhi, Santhi, Santhi, Om  +
  • Edward, utawi Eddy sapunika dané kasengguhEdward, utawi Eddy sapunika dané kasengguh, inggih punika Managing Editor NOW! Bali miwah tuan rumah NOW! Podcast ring Bali. Dané seneng ring fotografi, malancaran ring désa, miwah seneng yéning karyannyané nyihnayang dané ring para janané saking makudangkudang undagan kauripan.né saking makudangkudang undagan kauripan.  +
  • Ema Sukarelawanto, embas ring Tulungagung,Ema Sukarelawanto, embas ring Tulungagung, Jawa Timur, 2 Juli 1965. Sasampun lulus saking Fakultas Peternakan Universitas Udayana ring warsa 1990 dané dados wartawan Bali Post ngantos 1994. Raris dados redaktur ring Harian NUSA (1994-1998) miwah ngelola majalah pariwisata Bali Tribune ngantos katutup pascatraged bom Bali 2002. Salanturnyané dané nyarengin Harian Bisnis Indonésia miwah dados editor Bisnis.com ngantos pensiun saking seka media puniki.</br></br>Lianan ring dados wartawan, dané taler aktif ring makudang-kudang proyék seni rupa ngawit warsa 1993 taler ring penerbitan buku, pinaka pangawi miwah pengemasan tata letak miwah desain grafis. Makudang-kudang silih tunggilnyané inggih punika Berbagai Dimensi Perupaan Made Wianta (Kumpulan Esei, 1998), Kitab Suci Digantung di Pinggir Jalan New York (Kumpulan Puisi Made Wianta, 2003), The Sound of Calligraphy Made Wianta (2001), Dreamland-Made Wianta (2003), Calligraphy in Song-Made Wianta (2005), 4+1=Venezia (Panji Tisna, Made Kaek, Suklu, Made Wianta, 2003), Eternal Line-Stephan Spicher (2005), To Be World Class Services, Proses Metamorfosis PLN Distribusi Bali (2006), Jero Wijaya: Inspirasi dari Kaldera Batur (2007), Mengembus Batas (Wahyoe Wijaya), Konflik Tak Jadi Pelik (Biografi Nyoman Sudiantara, 2010), Leafscape (Nyoman Sujana), Kompangan Darus dan Bagh Mirah; Pionir Pariwisata Aston (Nyoman Darus), Putra Taryoto, Putra Hadi Taryoto: Ngwujudin Impian Melalui Atribut Pariwisata Baru (Nyoman Darus, 2012), Putra Darus & Putri Putu, Putra Putu, 2016),</br></br>Mangkin dané aktif ring Komunitas Kertas Padi, Komunitas Nitirupa, taler ngwangun situs berita inibali.com miwah katarupa.id.un situs berita inibali.com miwah katarupa.id.  +
  • Embas ring Kota Denpasar sane dados ibu koEmbas ring Kota Denpasar sane dados ibu kota, pusat pemerintahan lan ekonomi Provinsi Bali, Titiang nyingakin yening luu punika pikobet sane mautama ring kota puniki. Nenten kasumangsayain malih yening satusan ton sampah kapikolihang ring Kota Denpasar nyabran rahina. Indike punika sinah baya pisan yening nenten kauratiang, duaning genah luu sinah pacang sayan nincapang. Nika mawinan akeh pikobet tiosan sane medal ring kota denpasar sangkaning luu puniki. Indik pikobet puniki nenten prasida kasukserahang ring pemerintah kemanten, nanging peran aktif Krama utawi warga kotane banget kaaptiang. Akéh pisan pamargi sané prasida kalaksanayang anggén nepasin pikobet luu puniki, silih sinunggilnyane inggih punika tumbuhnyane kesadaran saking soang-soang krama indik mabuat pisan pikobet luu puniki. Pinaka sisia, kantos ring bangku SMA titiang kantun kapidartayang olih guru mangda setata urati ring palemahan majalaran antuk parikrama P5 sane kamargiang ring sekolah. Majalaran saking parikrama puniki titiang mapikayun yening pikobet luu puniki prasida katepasin antuk budidaya Magot. </br></br> "Budi Daya Maggot Anggen Nepasin Pikobet luu ring Kota Denpasar" Pemerintah Kota sampun ngewantu pikobet luu puniki antuk teknologi canggih, saking soang-soang wargi prasida ngwantu pemerintah indik pikobet luu puniki antuk budidaya magot santukan sangkaning budidaya magot puniki prasida jagi mangurai luu organik dados pupuk utawi ring Bali sering kasengguh nyanyad. </br></br>Maggot punika mawit saking buyung utawi lalat Black Soldier Fly (BSF), budidayane wantah nganggen kandang saking papan/kayu sané wanten celah miwah katutup antuk kasa, genah alit anggén pencét jaja maggot miwah Rak anggén genah maggot tumbuh, ring proses pertumbuhan maggot, kagenahang ring genah sané keni sunar matanai. Limbah utawi luu organik sekadi kulit biu, sisan woh-wohan lan jukut-jukutan (jangan) ring pawaregan prasida kagenahang ring genah magot punika. Magot jagi mangurai limbah utawi luu organik dados nyanyad utawi pupuk. 1 Kg Maggot prasida ngurai 4 Kg Limbah utawi luu organik nyabran kalih rahina. Yening soang-soang wargi kota madue 1 kg magot sinah nenten pacang malih wenten luu organik ring kota Denpasar puniki. Sisanyane indik luu plastik ngiring sukserahang ring pemerintah sane sampun madue piranti sane canggih kaanggen daur ulang. </br></br>Puniki Kawigunan Budi Daya Maggot : </br>1. Ngurangi volume luu ring TPA santukan luu organik kaanggén pakan maggot</br> 2. Pupa maggot dados kaanggén pakan ingon-ingon sané madaging protein sané becik santukan maggot ngamah limbah organik sekadi jangan miwah woh-wohan</br> 3. Maggot sané prasida ngicalang limbah pacang ngasilang Kasgot (Residu Maggot) sané prasida kadadosang pupuk organik </br></br>Budidaya maggot puniki banget ngicénin keuntungan majeng lingkungan miwah sané miara maggot, saantukan sajabaning prasida nurun luu organik, pupuk miwah bekas maggot prasida kaanggén utawi kaadol antuk pangarga sané tegeh, prasida kabaos budidaya maggot pinih dangan miwah madué nilai fungsional taler kaadol Ngiring krama Bali utaminnyane ring Kota Denpasar, mangda setata peduli ring alam, sampunang kantos luu ngusak kota Denpasar puniki, tresnain genah druene antuk nyaga saking mangkinin genah druene antuk nyaga saking mangkin  +
  • Embas ring warsa 1954 mawit saking bapa saEmbas ring warsa 1954 mawit saking bapa sané maka diplomat mawangsa Indonesia lan mémé mawangsa Turki, fotografer lan pangawi Rio Helmi sampun motrék makudang-kudang genah ring Asia lan nyurat indiké punika ring warsa 1978. Pakaryan dané prasida kapanggihin ring sakancan majalah-majalah, dané taler makarya dokumentér, taler 20 buku lintang indik fotografi marupa format besar. Paméran foto tunggal Rio sampun kalaksanayang ring Bali, Jakarta, Madrid, Miyazaki, Palo Alto, San Fransisco, lan Sydney. Makudang-kudang pakaryan dané taler sampun kanggén koleksi ring makudang panegara, minakadi London, Roma, Boston, Washington lan Tokyo. Rio sampun magenah ring Bali lintang saking tigang dékade (lintang 30 warsa), samaliha waged ring limang basa. Dané nyurat nganggén basa Indonesia lan basa Inggris, taler dané madué blog indik makudang-kudang topik, taler kawedar ring The Huffungton Post, lan situs web ubudnowandthen.com sane kaanggén sarana ngayah ring genah palekadan dané ring Ubud. Dané taler dados moderator ring acara sesi panél lan ngawéntenang wawancara publik rikala Ubud Writers and Readers Festival, sané mangkin dados acara tingkat internasional sané kalaksanayang nyabran warsa. Bukunyané sane pinih anyar inggih punika marupa portofolio restropeksi indik Bali ring 30 warsa ungkuran sané mamurda “Book Memories of the Sacred” sane kawedar ring sasih Oktober 2010. Rio wantah pangawi saking “Trevels on Two Wheels, a Broader Perspective of Bali”, nika wantah seri panorama elektrik sané kaambil rikala nempuh pamargi madoh sawatara 30.000 km nganggén montor ngiterin pulo Bali.000 km nganggén montor ngiterin pulo Bali.  +
  • Era globalisasi niki aken mempengaruhi jamEra globalisasi niki aken mempengaruhi jaman. Makesami aspek dadi berubah akibat ring arus globalisasi. Termasuk gaya hidup ane demen kebarat baratan, uli sikap, gaya bicara, miwah ring tata cara berbusana. Salah satu perubahan sane paling mencolok inggih punika gaya berbusana. Gaya berpakaian dadi salah satu ane sanget mempengaruhi kepribadian seseorang ring era globalisasi niki.</br></br>Globalisasi jakti ngwetuang pikobet wentenannyane pergeseran etika ritatkala mabusana adat ka pura olih yowana Hindu. Akeh yowana sane nenten wikan lan wenten taler sane nenten kayun uning indik etika mabusana yening jagi pacang ka pura. Ritatkala weten parikrama, akeh jatma sane ngicenin penampen yening penampilan punika pinaka aspek sane pinih utama kauratiang. Krana parindikan punika mapaiketan sareng gengsi, harkat, martabat jatma ring lingkup sosial.</br> </br></br>Agama hindu puniki ngajahin indik susila. Dadosnyane busana sane kaanggen kapura inggih punika busana sane prasida nincapang manah sane ening tur liang menawi sane nganggen lan sane nyingakin, taler prasida nincapang manah sane suci dadosnyane saking busana prasida ngwetuang idep sane suci. Yening mabusana ritatkala pacang ka pura, mangda nguratiang pakem sane pinih utama inggian punika etika lan estetika prasida ngicenin manah sane ening ring angga sarira tur sosial. Busana adat Bali madue konsep tri angga, angga sariraning manusa kawentuk antuk tigang 3 soroh, inggih punika dewa angga ( saking kanta nyantos ka luhur),⁷ manusa angga (saking pungsed nyantos kanta) lan bhuta angga (saking pusan nyantos beten). Mabusana adat Bali ka pura madaging filosofi hindu tur madue tetuek sane prasida ngarahang umat Hindu mangda kamargi becik. Silih sinunggil yening ngangge destar madaging tetueknyane, inggih punika suri sampad (yening destar ribg tengen sane tegehan) lan asuri sampad (yening destar ring kiwa sane endepan). Tetuek punika taler wenten ritatkala mabusana majeng ring anak istri, sekadi rambut nenten dados megambahan. Santukan wnten carita ring epos mahabrata, kacritayang selami drupadi dendam(gedegnyane) durung kawales, ipun nenten naenin ngiket rambutnyane. Saking panglimbak carita, yening anak istri sane nenten ngiket rambutnyane ritatkala maturan, pastika pacang kaliputin gedeg sane ten wenten watesnyane. Nika mawinan pemerintah Bali kaaptiang mangda nincapang etika ritatkala mabusana ka pura, lan ngadungang sareng pakem sane wenten ring Bali.ungang sareng pakem sane wenten ring Bali.  +
  • Eric Buvelot inggih punika wartawan miwah Eric Buvelot inggih punika wartawan miwah pangawi senior sané meneng ring Bali saking warsa 1995. Dané ngawitin pakaryannyané ring Prancis ring publikasi harian, irika dané meneng salami 10 warsa miwah malajah indik jurnalisme. Dané sampun nyurat satusan suratan indik Bali miwah Indonésia, ring basa Prancis utawi Inggris, akéhan anggén majalah bulanan Bali La Gazette de Bali, pinaka kepala redaksi selami 13 warsa, sakéwanten taler anggén média mabasa Inggris terkemuka ring Indonésia sakadi The Jakarta Post, Indonesia Expat, Sekarang Bali utawi basa Prancis Le Banian. Dané nglimbakang koran multibasa The Communities of Indonesia miwah majalah gaya hidup Saga. Lianan ring Bali, 50 Tahun Perubahan ⁇ Percakapan dengan Jean Couteau, dané taler dados pangawi novél kriminal Bali Club Hotel sané kasurat ring warsa 1994-1995.b Hotel sané kasurat ring warsa 1994-1995.  +
  • Etika Wisatawan Ring Genah Suci ring Bali Etika Wisatawan Ring Genah Suci ring Bali</br>Om Swastyastu, Angga panuréksa sane wangiang titian, miwah tim Bahasabali wiki sané kusumayang titiang. Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi ngaturang orasi indik "Etika Wisatawan di Tempat Suci di Bali". </br>Pulo Bali inggih punika destinasi wisata sané pinih kasub ring Indonésia. Bali madué makudang-kudang objek wisata, inggih punika wisata alam, wisata budaya miwah wisata bahari. Bali miwah pariwisata nenten dados kapalasang. Sané nénten kirang menarik inggih punika budaya kramannyané. Urip krama Bali raket pisan sareng agama Hindu punika mawinan upacara agama punika dados objek sané khas pisan. Pura inggih punika genah mabakti umat Hindu sané kasebar ring sajebag Bali. Punika mawinan Bali taler kawastanin Pulau Seribu Pura. </br>Sakéwanten kaluihan genah wisata ring Bali kantun sering keni panglalah, silih tunggilnyané inggih punika genah genah suci. Kawéntenan wisatawan dura negara sané malancaran ka genah suci punika kantun ngawinang pikobet ring Bali. Kasus sane sering kapiragi inggih punika etika wisatawan sane kantun kirang, ring sajeroning busana utawi moral wisatawan punika padidi. Sakadi sané mamargi ring Pura Dalem Prajapati Banjar Dadakan, Désa Adat Kelaci Kelod, Désa Abiantuwung, Kecamatan Kediri, Kabupatén Tabanan. Turist punika manjat wit sané kasuciang, minabang turist punika nénten uning genah punika wantah genah suci. </br>Indiké puniki sering pisan kapanggihin, santukan kebebasan masikian miwah mabusana ring makudang-kudang genah wisata, kebutuhan antuk konten komersial miwah, tan kauningin olih wisatawan dura negara indik genah suci ring Bali. Antuk punika, iraga ngaptiang mangdané pamimpin Bali ring warsa 2024 prasida ngukuhang awig awig ring genah punika antuk utsaha sané prasida kamargiang, inggih punika, </br>1. Ngwangun komunitas antuk nyaga genah punika. </br>2. Pamrentah mangda ngicénin informasi indik makna genah suci. </br>3. Ngaturang sanksi majeng ring para tamiu sane nenten satinut ring awig-awig punika, sanksi punika marupa sanksi moral miwah sosial. </br>4. Wisatawan kaaptiang kasarengin antuk pemandu wisata sane maduwe izin (ngerti kondisi alam, adat istiadat, tradisi, miwah kearifan lokal masyarakat Bali} ritatkala malancaran ke daya tarik wisata. </br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohnyane, lan orasi puniki prasida kawujudang olih pamimpin Bali warsa 2024 mangda genah-genah suci ring Bali setata kajaga lan kalestariang. Ampurayang yening wenten kaiwangan ring bebaosan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.osan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.  +
  • Etika Wisatawan ring Genah Suci ring Bali Etika Wisatawan ring Genah Suci ring Bali</br>Om Swastyastu, Angga panuréksa sane wangiang titian, miwah tim Bahasabali wiki sané kusumayang titiang. Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi ngaturang orasi indik "Etika Wisatawan ring Genah Suci ring Bali". </br>Pulo Bali inggih punika destinasi wisata sané pinih kasub ring Indonésia. Bali madué makudang-kudang objek wisata, inggih punika wisata alam, wisata budaya miwah wisata bahari. Bali miwah pariwisata nenten dados kapalasang. Sané nénten kirang menarik inggih punika budaya kramannyané. Urip krama Bali raket pisan sareng agama Hindu punika mawinan upacara agama punika dados objek sané khas pisan. Pura inggih punika genah mabakti umat Hindu sané kasebar ring sajebag Bali. Punika mawinan Bali taler kawastanin Pulau Seribu Pura. </br>Sakéwanten kaluihan genah wisata ring Bali kantun sering keni panglalah, silih tunggilnyané inggih punika genah genah suci. Kawéntenan wisatawan dura negara sané malancaran ka genah suci punika kantun ngawinang pikobet ring Bali. Kasus sane sering kapiragi inggih punika etika wisatawan sane kantun kirang, ring sajeroning busana utawi moral wisatawan punika padidi. Sakadi sané mamargi ring Pura Dalem Prajapati Banjar Dadakan, Désa Adat Kelaci Kelod, Désa Abiantuwung, Kecamatan Kediri, Kabupatén Tabanan. Turist punika manjat wit sané kasuciang, minabang turist punika nénten uning genah punika wantah genah suci. </br>Indiké puniki sering pisan kapanggihin, santukan kebebasan masikian miwah mabusana ring makudang-kudang genah wisata, kebutuhan antuk konten komersial miwah, tan kauningin olih wisatawan dura negara indik genah suci ring Bali. Antuk punika, iraga ngaptiang mangdané pamimpin Bali ring warsa 2024 prasida ngukuhang awig awig ring genah punika antuk utsaha sané prasida kamargiang, inggih punika, </br>1. Ngwangun komunitas antuk nyaga genah punika. </br>2. Pamrentah mangda ngicénin informasi indik makna genah suci. </br>3. Ngaturang sanksi majeng ring para tamiu sane nenten satinut ring awig-awig punika, sanksi punika marupa sanksi moral miwah sosial. </br>4. Wisatawan kaaptiang kasarengin antuk pemandu wisata sane maduwe izin (ngerti kondisi alam, adat istiadat, tradisi, miwah kearifan lokal masyarakat Bali} ritatkala malancaran ke daya tarik wisata. </br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohnyane, lan orasi puniki prasida kawujudang olih pamimpin Bali warsa 2024 mangda genah-genah suci ring Bali setata kajaga lan kalestariang. Ampurayang yening wenten kaiwangan ring bebaosan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.osan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.  +
  • Frans Nadjira embas ring Makassar, SulawesFrans Nadjira embas ring Makassar, Sulawesi Selatan, 3 Séptémber 1942. Ngawit warsa 1974 dané meneng ring Bali. Dané kasub pinaka pangawi miwah pelukis. Warsa 1979 dané nyarengin program nyurat kreatif International Writing Program ring University of Iowa, Iowa, AS. Dané naenin malajah seni rupa ring Akademi Seni Lukis Indonésia (ASLI), Makassar. Rikala nglukis, dané milih miwah ngawigunayang metode seni lukis otomatis (psikografi) sané kantun kaanggén ngantos mangkin. Ritme, gerak, komposisi, miwah warna dados jiwa ring karya-karyané.</br></br>Ring widang sastra, utaminnyané puisi, dané akéh ngambel calon pangawi ring Bali sané malajah nyurat puisi majeng ring dané. Kakawiannyané kawedar ring makudang-kudang média lokal, nasional miwah dura negara, minakadi Bali Post, CAK, Kalam, Horison, Kompas, Koran Tempo, Media Indonesia. Taler kapupulang ring antologi Segara Biru Langit Biru, Puisi ASEAN, Spirit That Moves Us (USA), On Foreign Shores, Ketika Kata Ketika Warna, Teh Ginseng, A Bonsai ⁇ s Morning.</br></br>Cakepan sastranyané sané sampun kawedar inggih punika Jendela (Kumpulan Puisi, 1980), Bercakap-Bercakap di Bawah Guguran Daun-daun (Kumpulan Cerpen, 1981), Springs Of Fire Springs Of Tears (Kumpulan Puisi, 1998), Curriculum Vitae (Kumpulan Puisi, 2007), Pohon Kunang-Kunang (Kumpulan Cerpen, 2010), Catatan di Kertas Basah (Kumpulan Puisi, 2015), Keluarga Lara (Novel, 2016), Jejak-Jejak Mimpi (Novel, 2016), Peluklah Aku (Kumpulan Puisi, 2017).016), Peluklah Aku (Kumpulan Puisi, 2017).  +
  • GDE ARTAWAN embas ring Klungkung, 20 PébruGDE ARTAWAN embas ring Klungkung, 20 Pébruari 1959. Dosen ring jurusan Bahasa miwah Sastra Indonésia Undiksha. Pendidikan terakhir S3 program doktor Linguistik Universitas Udayana. Dané nyurat ésai, puisi, cerpen ring makudang-kudang média massa. Dané sering kaundang dados pembicara ring kegiatan sastra miwah temu ilmiah, taler kaangkat dados juri ring kegiatan ngwacen miwah nyurat sastra. Ngamolihang Anugerah Seni Wija Kusuma ping kalih saking pemerintah Buleleng, warsa 1999 miwah warsa 2007. Ring Singaraja dados koordinator Dermaga Seni Buleleng (DSB) sané sering ngawentenang kegiatan apresiasi sastra miwah makudang-kudang kali ngawentenang pacentokan nyurat puisi se-Bali ngrebutin Singa Ambara Raja Award sajeroning rahina wanti warsa kota Singaraja.</br></br>Pupulan cerpénnyané sané mamurda "Petarung Jambul" ngamolihang Anugerah Seni Widya Pataka saking Pemerintah Provinsi Bali warsa 2008. Buku karya sastranyané kapupulang ring "Kaki Langit" (1984). "Buleleng ring Sajak" (1996), "Kesaksian Burung Suksma" (1996), "Spektrum"(1997), "Tentang Putra Fajar" (2001), "Puisi Penyair Bali" (2006), Dendang Denpasar, Nyiur Sanur (2012). Buku puisi tunggalnyané inggih punika "Tubuhku Luka Pesisir, Tubuhmu Luka Pegunungan" (2014). Pesisir, Tubuhmu Luka Pegunungan" (2014).  +
  • Gaji Guru Tileh Cenik Ngranayang Gegaen GuGaji Guru Tileh Cenik Ngranayang Gegaen Guru Kacingak Sebelah Mata, </br>Napika Pemerintang Ngerunguang?</br></br> Om Swastiastu, Assalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh, Namo Budaya, Salam Sejahtera, Salom. Pinih ajeng titiang ngaturang suksmaning manah ring “BahasaBali Wiki/Wikithon” sane sampun ngenterang acara puniki mangda iraga prasida nyihnayang ide utawi orasi iraga majeng ring pemilihan 2024 sane jagi rauh. Sadurung titiang ngelanturang orasi titiang majeng ring pemerintah utawi calon pamimpinnyane lugrayang titiang nguningayang angga, titiang mawasta Komang Ririn Ayu Ningsih, Mahasiswa Semester 1 saking Program Studi Pendidikan Bahasa Bali ring Universitas Pendidikan Ganesha. Puniki wantah pikobet sane patut kauratiang olih pamrentah:</br></br> Sumber Daya Manusia (SDM) Indonesia setata dados pabligbagan ring kalangan masyarakat Indonesia lan mancanegara, hal puniki nenten lepas saking panglimbak dunia sane sampun makembang ring era modern sekadi puniki, nenten wantah punika kemaon teknologi saking segi industry, kesehatan miwah pendidikan, pastika sanget raket paiketannyane sareng para tenaga pendidik sane pastika sanget berpengaruh ring para peserta didik sane kaasi. Manut Badan Pusat Statistik (BPS) SDM Indonesia kantun joh beten, puniki taler nenten luput saking sapunapi para tenaga pendidik mendidik penerus bangsa antuk Sumber Daya Manusia sane makopet miwah madue kecerdasan sane tegeh. Tenaga pendidik (guru) sane madue daya kreativitas miwah taler kemampuan ngajain sane becik yadiastun antuk fasilitas sane kaicenin ring peserta didik pastika pacang ngasilang peserta didik utawi SDM sane kreatif taler, sakewanten yening tenaga pendidik kirang ring ngicenin pelayanan miwah taler cara ngajar antuk fasilitas sane kirang nyokong proses melajah pastika puniki pacang ngicenin asil sane matiosan sareng tenaga pendidik sane serba madue fasilitas miwah taler penunjang sane jangkep.</br> Dadosipun, sapasirake sane pelih ring dedalihane puniki? Guru? Sisya sane mlajah? Utawi pemerintah? Yening iraga saling nyalahang, sinah nenten wenten pikobet sane jagi ical. Yening uratiang saking siklusnyane, pastika pamrentah sane dados acuan utama ring nentuang SDM napi sane pacang kahasilang selanturnyane, napike pamrentah ngicen tunjangan sane jangkep ring tenaga pendidik (guru) mangda tenaga pendidik prasida ngicen fasilitator ring peserta didik selanturnyane sane pastika madue dampak ring hasil Sumber Daya Manusia sane kahasilang.</br></br> Indik tunjangan utawi Gaji Tenaga Pendidik (Guru) pastika dados silih tunggil sane nentuang kualitas pendidikan ring negara, santukan sapunapi ja becik tenaga pendidik (guru) ring ngicenin pelayanan utawi ilmu ring peserta didik yening apresiasinyane endek pastika para tenaga pendidik sue jagi marasa lelah miwah kirang semangat ring ngicenin pelayanan utawi kirang semangat ring proses ngajahin, Yening kaucap "kuwang professional" pastika puniki nenten dangan antuk malikang telapak tangan, Minimal Apresiasi utawi Gaji Guru pastika nentuang sapunapi kinerja ipune, Buina Profesi Guru kacingak sebelah mata olih masyarakat santukan upah profesi puniki minim. Yening selehin saking lapangan, akeh truna-truni nenten kayun nglanturang karir ring widang punika.</br></br> Melajah minimal 4 warsa anggen gelar Sarjana Pendidkan (S.Pd) nanging upah sane kapolihang punika kalintang alit yening saihang sareng profesi non-gelar tiosan. Akeh para Tenaga Pendidik sane ngwangun usaha sampingan mangda prasida ngwantu perekonomian ipune, wenten taler tenaga pendidik (guru) sane seneng ngwangun usaha anyar raris ngundurang angga dados tenaga pendidik santukan kirang pikolih sane kapolihang saking profesi Guru. Indike puniki pastika ngwetuang pitaken ring parajanane sareng sami “kuliah 4 warsa nanging gaji bedik, adaan de dadi guru” punika bebaosan sane ketah medal saking parajanane.</br> Nenten ja sangkaning meled mangda polih panugrahan, sakirang-kirangipun mangda polih panugrahan sane wiakti patut. Yening cingak ring widang gaji guru rata-rata Rp 300.000- 1 Juta antuk galah sane nenten kapastikayang, pastika puniki sane banget ngaenang manah ipune. Sapunapiang mangda ipun mrasidayang urip ring genah sane pinih puniki? Gaji guru sane minim, kurikulum sane setata maubah nyabran periode anyar pamrentahan, raris sapunapi antuk gaji guru napike kabecikang utawi nenten? Kasus puniki patut gelis kaselehin, duaning indik puniki prasida nentuang kualitas guru rikala ngicenin paplajahan ring sisia. Yening pemerintah meled mangda SDM sane berkompeten, pastika tenaga pendidik (guru) patut kapariwisataanin dumun. Sampunang seratus persen nyalahin Tenaga Pendidik yening SDM Indonesia endek yening pamrentah nenten nganutin indike puniki, santukan kesejahteraan guru, tunjangan profesi guru, gelar Sarjana Pendidikan patut digelis kabecikang. Soang-soang menteri miwah pamimpin Negara pastika madue kebijakan soang-soang, nganti menteri pastika kurikulum paplajahan taler magentos, raris napi mawinan gaji/gaji guru kantun alit? Sampunang ja indike puniki ngawinang para calon guru sayan rered, miwah ngawinang SDM patuh sayan rered.</br></br> Punika wantah orasi utawi pikobet sane patut gelis kapuputang olih pamerintah miwah calon pamimpin Indonesia miwah Bali. Mogi-mogi pikobet puniki gelis kapuputang tur prasida kapanggih titik terang mangda tenaga pendidik (Guru) prasida polih upah sane becik, profesi guru nenten kajudi lan prasida ngasilang SDM sane berkompeten lan prasida nincapang kecerdasan SDM. Pangaptin titiang mangda ambisi titiange prasida nglantur. Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, titiang nunas geng rena sinampura yening wenten kaiwangan ring atur titiang. Suksma.</br></br>Om Shanti Shanti Shanti Om, Wassalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh, Namo Budaya, Salam Sejahtera, Salomkatuh, Namo Budaya, Salam Sejahtera, Salom  +
  • Gaji Nenten Manut UMR Para angga panureksGaji Nenten Manut UMR</br></br>Para angga panureksa sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang Para sameton sareng sami sane tresna sihin titiang</br></br>Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang panganjali umat, om swastyastu.</br></br>Angayubagia pisan manah titiang rahinane mangkin, sangkaning pasuecan Ida Hyang Widhi Wasa, titiang kaicen galah ngaturang sarin-sarin manah titiange ring lomba Wikithon puniki. Suksma aturang titiang majeng para angga panureksa miwah tim BASAbali Wiki sane sampun ngwacen tulisan titiange.</br></br> Mungwing unteng daging manah titiang sane jagi kaatur wantah pariindikan gajih guru honorer utawi pangabdi sane kirang ring UMR daerah.Ring aab jagate sakadi mangkin guru sane kabaos "pembangun insan cendekia" yening nasibnyane nenten kauratiang napike prasida jagi mendidik,membina,miwah ngewangun alit-alit Indonesia mangda sida cerdas berkarakter?Santukan gajih sane kamolihang kirang saking Upah Minimum Regional daerah,indarang pikayunin yening guru utawi pendidik sane durung PNS galah utawi waktu ngajahin para muride pateh kadi guru Pegawai Negeri Sipil sane sampun polih sertifikasi,napike guru honorer punika jagi madue pikayun mapirian?</br></br> Santukan makuweh sida kawacen,kapireng ring koran,majalah,google, facebook, Instagram tur ring layar kaca utawi televisi akeh oknum guru honorer sane nunas uratian pemerintah pariindikan nafkah utawi gajihnyane.Sakadi para guru sane wenten ring daerah terpencil sakadi Darmaji,Tianyar,Sidatapa,Tanah Usul,Nusa Penida miwah sane lianan.</br></br> Rikanjekan galahe mangkin lugrayang titiang iwimuda mapinunas ring angganing pamerintah sane jagi ngemban amanat rakyat yen bilih kaangkat titiang nunas indarang mucukang riin nasib guru honorer utawi pangabdi mangda sida digelis kaangkat dados Pegawai Negeri Sipil utawi Pegawai Pemerintah dengan Perjanjian Kerja mangda prasida samalih gajih ring pangabdinyane.</br></br> Wantah asapunika daging manah titiang sane tunasang titiang ilikita ring para pamiarsa miwah darsika sane banget kusumayang titiang mogi prasida jagi kaparanin,tur sida dadosang program kerja sane pacang kautamayang olih calon pemimpin sane pacang kautamayang olih calon pemimpin sane jagi kapilih ring warsa 2024.</br> </br> Kaping untat lugrayang titiang ngaturang Parama santih Om Santih,Santih,Santih Om. Parama santih Om Santih,Santih,Santih Om.  +
  • Galih punika sanget ka perluang ring jagatGalih punika sanget ka perluang ring jagat, Ka angen ngajeng , utsahe , amah - amahan buron miwah sane lianan. Mawinan sane mangkin galih punika hargane menekang , Irage sami mangda bise ngolah apang setate bise nyalanang swa darmane, apang tusing kanti sing ngajeng .darmane, apang tusing kanti sing ngajeng .  +
  • Gde Aryanta Soetama, embas ring Bali, dukGde Aryanta Soetama, embas ring Bali, duk 15 Juli 1955. Pesengannyane kauningin ring makudang-kudang sasuratan sastrannyane sane marupa cerpen, novel lan esai sane kawedar ring makudang-kudang media massa, sekadi ring Kompas, Bali Post, Sinar Harapan, miwah sane siosan. Ring warsa 2006, buku pupulan cerpennyane sane mamurda “Mandi Api” ngamolihang panugrahan Kusalya Sastra Khatulistiwa ring widang prosa.</br>Gde Aryanta Soetama ngawitin swaginannyane maka pangawi duk kari anom. Muputang ajah-ajahan ring Fakultas Peternakan Universitas Udayana. Dane naenin maka pamucuk redaksi mingguan Karya Bhakti (1981-1987) lan maka redaktur harian Nusa Tenggara (1989-1990). </br>Duk warsa 1979 ngantos warsa 1981, nyabran kalih wuku, dane ngaryanin skenario penyuluhan peternakan raris kasolahang ring Stasiun TVRI Denpasar. Sane mangkin dane aktif nyurat esai budaya miwah satua cutet, sinambi ngaremba penerbitan lan percetakannyane.</br>Bukun-bukunyane inggih punika: Wawancara Jurnalistik (widang jurnalistik), Koran Kampus (widang jurnalistik), Menjadi Wartawan Desa (widang jurnalistik), Tak Jadi Mati (pupulan cerpen, 1984), Langit Dibelah Dua (naskah drama, 1984), Daerah Baru (pupulan cerpen, 1985), Koran Kampus (1986), Suzan/ Wanita Amerika Dibunuh di Ubud (novel), Pilihanku Guru/Senja di Candi Dasa (novel), Bali is Bali (pupulan esai, 2003), Basa Basi Bali (pupulan esai, 2002), Bali Tikam Bali (pupulan esai, 2004), Bolak Balik Bali (pupulan esai), Mandi Api (pupulan cerpen, 2006, kasalin antuk basa Inggris olih Vern Cock antuk murda Ordeal by Fire), Dari Bule Jadi Bali (pupulan esai, 2010), Jangan Mati di Bali (pupulan esai, 2011), Menitip Mayat di Bali (pupulan esai, 2016).enitip Mayat di Bali (pupulan esai, 2016).  +
  • Gdé Dharna embas ring Sukasada, 27 OktoberGdé Dharna embas ring Sukasada, 27 Oktober 1931. Dané wantah pensiunan PNS ring kantor Perdagangan Buléléng. Ngawit warsa 1953 dané nyurat sajak miwah drama pentas, drama radio miwah télevisi sané mabasa Indonésia wiadin mabasa Bali. Lianan ring punika, dané taler makarya cerpén, tembang mabasa Indonésia wiadin basa Bali, lagu jangér, génjék, dolanan, geguritan, miwah paduan suara. Kakawian-kakawian dané sané sampun kawedar wiadin kadokuméntasiang minakadi:</br></br>Puisi mabasa Indonésia 75 sané kawedar ring koran Suluh Marhaén, Bali Post, Nusa Tenggara, lan kamuat ring cakepan pupulan puisi mamurda Pantai-Pantai; Kaki Langit; Penyair Aséan; lan Perang Jagaraga dalam puisi.</br>Puisi mabasa Bali 80, sané kawedar ring majalah Burat Wangi, Canang Sari, lan kapupulang manados cakepan sané mamurda Kobarang Apiné (drama lan puisi), Perang Bali, miwah Léak Mecolék Bunga.</br>Drama mabasa Indonésia wénten 20, marupa naskah sané kepentasang ring masyarakat, RRI Singaraja, miwah TVRI Dénpasar.</br>Skénario film sané mamurda Ngawit Saking Banjar (film PKB kaputer keliling Bali), Ki Bayan Suling (kaputer ring Bali lan Lombok), miwah Ni Jempiring (kaputer ring Bali lan Lombok).</br>Tembang-tembang pop wénten 50 sampun kapupulang manados cakepan olih Dinas Pengajaran Provinsi Bali pinaka tembang alit-alit SD (jilid I, II, III), lan taler sampun kapupulang manados cakepan olih Listibya Kabupatén Buléléng.</br>Gending Jangér wénten 50</br>Gending paduan suara mabasa Bali wénten 12, lan gending sané mamurda Dagang Tuak kagendingang olih duta Bali ka tingkat nasional.</br>Lagu pop daérah kategori déwasa wiadin alit-alit.</br>Tembang génjék wénten 30 lan naanin polih Juara I Lomba Génjék se-Bali.</br>Gegitan wénten 15, lan kakalih tembang punika sané mamurda Gili Menjangan lan I Pepaka polih penghargaan saking Gubernur Bali.</br>Tembang dolanan wénten 12, lan Mars miwah Hymne wénten 10 sekadi Mars TP 45, Singa Ambara Raja, Porda Bali, msl.</br>Kekalih pupulan satua bawak mabasa Bali sané mamurda Tusing Ada Apa Dé (2003), miwah Dasa Tali Dogén (2009).</br>Novél mabasa Indonésia mamurda Bintang Den Bukit (2015)</br>Makudang-kudang juara lan penghargaan taler sampun kapolihang luiré: Juara I Lomba Penulisan Puisi Kartini se-Nusa Tenggara, Juara Lomba Bintang Radio Se-Bali, Jenis Seriosa lan Keroncong (Juara II warsa 1956; Juara II warsa 1957, Juara I warsa 1958, Juara II warsa 1959, warsa 1960, lan warsa 1974), Juara I Lomba Penulisan Naskah Drama Mabasa Bali sané kalaksanayang olih Listibya Bali warsa 1986, Juara I Lomba Menulis Lagu Bali Anak-anak (warsa 1987; warsa 1988, lan warsa 1994), Juara I Menulis Lagu Pop Bali jenis déwasa warsa 1989, Juara II Menulis Lagu Pop Bali jenis remaja warsa 1994, penghargaan Wijaya Kusuma saking Bupati Buléléng warsa 1981, penghargaan Dharma Kusuma saking Gubernur Bali warsa 1989, Hadiah Sastra Rancagé saking Yayasan Rancagé Indonésia, lan penghargaan Widya Pataka saking Gubernur Bali antuk pupulan satua cutet Dasa Tali Dogén.</br>Lianan ring punika, Gdé Dharna taler aktif ring makudang-kudang organisasi minakadi dados Ketua Lembaga Kebudayaan Nasional (LKN) (1963-1971), Ketua Anak Cabang PNI kecamatan Sukasada (1963-1987), Ketua Bagian Seni Budaya lan Kerohanian DPD Kabupatén Buléléng lan dados anggota DPRD Buléléng kalih période (1975-1985), Ketua Markas Ranting LVRI kecamatan Sukasada ngawit warsa 1987, Sekretaris Markas Cabang LVRI Kabupatén Buléléng saking warsa 1986.</br>Dané nyujur genah suwung ring rahina Redité, 13 Séptémber 2015. Lan samian kakawian wiadin préstasindané pacang setata kakenang ring jagaté.indané pacang setata kakenang ring jagaté.  +
  • Gede Ngurah Surya Hadinata inggih punika kGede Ngurah Surya Hadinata inggih punika ketua Pekumpulan Filatelis Indonesia Pengurus Daerah Bali sapisanan dados angga pangremba Pusat Perkumpulan Filatelis Indonesia. Dane sampun langkungan saking kalih dasa warsa aktif ring jagat prangko miwah pos. Lianan saking dados silih tunggil filatelis pinih arep ring Bali, dane taler ngwangun sekolah menengah kejuruan ring desan dane ring Nusa Lembongan. Ring jagat pendidikan, dane taler aktif dados anggota pembina miwah pelatih Pramuka sane sampun katelebin saking alit. </br></br>Pak Surya, utawi Kak Surya, kenten pesengan alit dane ring jagat kapramukaan, neren ngelarin pameran filateli ring wewidangan lokal, regional, nasional nyantos internasional. regional, nasional nyantos internasional.  +
  • Gede Prama (Guruji Gede Prama) inggih puniGede Prama (Guruji Gede Prama) inggih punika silih tunggil pangawi buku rohani, pembicara, motivator miwah pemandu meditasi saking Bali. Ida embas ring Tajun Village, Buleleng, 2 Maret 1963. Ring warsa 1993, dané ngamolihang gelar Master of Arts ring ilmu parilaksana manusa saking Lancaster University, Inggris miwah nyarengin kursus manajemen utama ring INSEAD Fontainebleau, Prancis. Dané dados dosén ring MBA School of Management ring Universitas Prasetiya Mulya (1990-1993), makarya ring PT Air Mancur Solo pinaka anggota Dewan Komisaris, dados direktur SDM miwah dados CEO (diréktur presiden) sareng panyiuan karyawan (1997-2002). Ring warsa 2002 ida meneng saking dunia bisnis lan ngawitin pamargin rohani. Duk warsa 2008 dané lunga ka India tur malajah sareng Dalai Lama.</br></br>Dané sampun ngamedalang langkung saking satus cakepan, puluhan buku audio, miwah rébuan suratan sané kawedar ring média sané kasub ring Indonésia, minakadi Kompas, Media Indonésia. Ida sering kaundang dados motivator, ring dunia korporat, pendidikan miwah agama. Selami makudang-kudang warsa ida ngicénin tuntunan meditasi ring krama ring Brahma Vihara Arama, Buleleng, ngajahin tresna miwah nyebarang orti perdamaian. Saking genahnyané, sané kasengguh pinaka Ashram Avalokiteshvara, dané ngicénin jasa bimbingan meditasi nénten naur prabéya. Layanan liyanan sane sampun kamargiang selami akudang warsa ngeranjing ring pusat layanan telepon gratis salami 24 jam. Puniki minakadi P3A (Service and Care Center for Children with Special Needs), P3B (Suicide Prevention and Service Center), P3C (Divorce Prevention and Service Center).</br></br>Cakepan-cakepan sané kamedalang inggih punika Leadership Practices Based on Water (1997), Innovation or Death (2000), Leading with the Heart (2001), Love Makes Us Wings (2003), Rich Forever (2003), Full Streets Beauty (2004), Believe in Love Believe in Miracles (2004), Traces of Meaning (2004), House of Life Full of Luck (2005), Liberating Happiness (2006), Enlightenment on the Journey (2006), With Heart to the Highest Place (2007), Symphony Within (2009), Enlightenment on the Journey (2010), Compassion (2013), Songs of Peace (2015). Compassion (2013), Songs of Peace (2015).  +
  • Gedong Bagoes Oka embas ring Karangasem, BGedong Bagoes Oka embas ring Karangasem, Bali, 2 Oktober 1921. Ida inggih punika tokoh, intelektual, miwah cendekiawan ring revolusi Hindu miwah gerakan anti-kekerasan ring Indonésia. Ida embas antuk wastan Ni Wayan Gedong saking pasangan I Komang Layang miwah Ni Komang Pupuh. Gedong malajah ring Yogyakarta. Ring kota punika dane banget kasuecanin antuk nilai-nilai demokrasi miwah kapatutan. Raris dane masekolah ring sekolah menengah Kristen ring Bogor. Ring warsa 1941, Gedong mawali ka Bali tur ngajahin ring Sekolah Lanjutan Atas ring Singaraja. Ring warsa 1964, Gedong ngamolihang gelar sarjana muda saking Universitas Udayana, Bali. Ida raris ngajahin basa Inggris ring Fakultas Sastra Universitas Udayana ring warsa 1965-1992.</br></br></br>Gedong makurenan sareng I Gusti Bagoes Oka. Dané ngamolihang akéh pisan dukungan miwah dukungan rohani saking rabinnyané, sané sareng-sareng ngajiang tur ninutin ajah-ajahan Gandhi. Gedong sampun ajeg ngamargiang ajah-ajahan Mahatma Gandhi ring kauripannyané. Ida raris ngwangun Ashram Gandhi ring Denpasar miwah Candidasa, Karangasem, Bali. Gedong masawitra becik sareng Gus Dur miwah Romo Mangunwijaya sané sareng-sareng ngajuang nilai-nilai perdamaian miwah kemanusiaan. Gedong padem ring tanggal 14 November 2002. Wajahnyané kaunggahang ring cap sané kawedar ring Indonésia.hang ring cap sané kawedar ring Indonésia.  +
  • Gen Z utawi Zoomers inggih punika anak sanGen Z utawi Zoomers inggih punika anak sane lahir ring tahun 1997-2012. Sawireh Gen Z lahir ring zaman modern gen z biase teken teknologi teknologi sane sampun maju handphone, laptop, vr(virtual reality),Ai. Nanging teknologi teknologi ento sane ngeranayang gen z polih citra sane negatif, wenten gen z sane terlalu berpatok ring teknologi teknologi ento ngeranayang gen z dadi generasi sane males, lianang ken ento akeh mase masyarakat ngorang gen z nike generasi sane sopan santunyane kurang. </br> Citra Citra Negatif Gen Z wenten sane lianan, inggih punika</br>1.GEN Z TERLALU AMBISIUS</br>-Ambisius nike becik nanging yen terlalu ambisius ambisi niki ngidang ngranayang gen z terpuruk</br>2.DEMEN HAL INSTAN</br>-Kebanyakan Gen Z demen hal hal sane instan, ento nyidang ngeranayang gen z engsap teken pentingnyane proses</br>3.MEDIA SOSIAL</br>-Gen z generaai sane sangat berpatok teken media sosial, di zaman jani pasti akeh anak sane ngelah media sosial post foto, video, lan status, sosial media patuh teken pedang bermata dua, sawireh baek pianak sane ngidang nepuk identitas pribadi anak. </br> Nike Beberapa Citra Negatif Gen Z selain sisi negatif nike Gen z mase polih sisi positif.Gen Z niki termasuk generasi sane kreatif,akeh anak sane dueg nganggen sosial media lan terkenal nganggen video videone.media lan terkenal nganggen video videone.  +
  • Genah sané ageng mawit saking genah sané aGenah sané ageng mawit saking genah sané alit.</br></br>indonesia inggih punika negara sane mabinayan baik suku, agama, ras, lan antar golongan keberagaman punika ngaryanin indonesia negara sane sugih ring sumber daya alamnyane saking akehnyane keberagaman sane kalintang indah pikobetnyane taler kalintang akeh, akeh pisan masyarakat sane kirang pendidikan saking dini, ring masa mangkin akeh pisan rerama sane mangkin nenten masekolah nyantos jenjang sekolah menengah atas utawi lulus sarjana taler wenten sane nenten masekolah mawinan rerama akeh nenten prasida mendidik sareng anak antuk becik santukan punika rerama mendidik antuk cara ipun padidi sakadi sering mamunyi pianak kantos ngecag anak antuk punika akeh siswa sane nyontoang lan nganutin parilaksana reramannyane punika miwah parilaksana punika taler nglaksanayang paindikan sane pateh ring sekolah punika sane ngawinang pendidikan indonesia merosot</br></br>Punika mawinan pendidikan punika mabuat pisan majeng ring makasami krama sané wénten ring Indonésia, akéhan makasami karakter sisia sané wénten ring sajebag Indonésia becik pantaraning sisia sareng guru utawi guru taler prasida pantaraning timpal-timpal karakter sisia puniki pacang ngwangun jati diri sisia becik ring ngwangun pakéling sisia nanging nénten makasami sisia nganutin uger-uger becik minab jati diri sisia karusak santukan suasana utawi pergaulan ring sekolah sané kirang becik akéh sisia sané kapanggihin ring sajebag Indonésia, manut data sané kamedalang olih worldtop20.org ngamedalang peringkat pendidikan ring Indonésia banget urati Indonésia magenah ring peringkat 67 saking 209 negara ring sajebag jagaté, antuk akéh pikobet sané kapanggihin patut kagaliang napi mawinan sisia kirang wicaksana miwah akéh sané nglawan guru miwah pamréntah napi mawinan patut urati indiké punika</br></br>antuk akéhnyané pikobet ring Indonésia sané mabinayan puniki iraga pinaka warga sekolah sadar yéning kalugra sekadi puniki maka iraga pinaka generasi muda patut nyujur program nasional inggih punika Indonésia emas 2045, nénten perlu antuk hal sané ageng iraga cukup antuk ngawit saking hal sané alit akéh program sané prasida kamargiang ngawit saking hal sané alit pisan sané sering katemuin ring jumah, sekolah, utawi ring masyarakat inggih punika sampah, sampah marupa sampah utawi barang sané nénten madué nilai fungsi utawi prasida kabaos barang sané nénten mawiguna akéh pisan siswa sané nénten madué akal anggén ngentungang sampah sembarangan ngawit saking ring sor méja, ring arep kelas, ring jamban, miwah genah sané nénten patut kaanggén ngentungang sampah, antuk akéhnyané siswa sané ngamargiang hal punika ngawinang lingkungan iraga nénten séhat, kotor, napi malih antuk akéhnyané siswa ring lingkungan sekolah sané ngawinang sampah makebul ring galahé sané sampun lintang, yadiastun sampun kaélingang mangda nénten ngentungang sampah sembarangan.</br></br>antuk pikobet sané akéh punika iraga pinaka warga SMA Negeri 3 Kuta Selatan ngambil tindakan antuk ngaryanin tim bebas sampah antuk cara nyortir sampah antuk antuk ngepah sampah manut jenisnyané, antuk puniki iraga ngaptiang mangda samian siswa sadar ngutang sampah ring genahnyané miwah manut kategori sampahnyané soang-soang, nanging sayangnyané santukan kirangnyané pendidikan sané becik miwah antuk sikap sané katampi ri tatkala siswa kantun kapelajahin ring jumah ngawinang program puniki nénten mamargi becik banyk siswa sané wantah ngutang sampah lan nénten nyortir ipun becik sekadi ngenahang sampah organik ring non-organik, antuk punika iraga pinaka tim ngundang miwah malaksana ring langsung ngolah sampah, antuk paripolah sané kamargiang iraga prasida ngempati siswa antuk nyortir sampah manut kategori antuk ngawujudin kabersihan ring sekitar lingkungan iraga warga SMA Negeri 3 Kuta Selatan makarya sareng plastic exchange kota kidul antuk ngwantu</br></br>antuk akéhnyané pikobet sané wénten ring Indonésia iraga sampun mresidayang muputang pikobet sampah yadiastun nénten sampurna, kantun akéh sampah sané kasebar nanging iraga antuk kesadaran antuk ngentungang sampah ngentungang sampah antuk nyortir dumun sadurung rauh ka tongos sampah miwah kaproses becik, iraga taler meled nyihnayang sekolah sané disiplin becik saking segi pendidikan miwah etika, utaminnyané ring ngentungang sampah antuk paripolah punika iraga meled nyihnayang indonesia emas 2045 santukan yéning nénten ngawit saking sané alit punika sané ageng nénten prasida mamargit punika sané ageng nénten prasida mamargi  +
  • Genah sané resik pacang ngawinang iraga raGenah sané resik pacang ngawinang iraga rahayu, nyaman, lan trepti. Yening iraga nguratiang tur nglimbakang indik sane kirang becik ring genah-genah punika, iraga marasa nenten becik nguratiang genahe punika. Nenten wantah punika, taler iraga nenten purun nampekin. Santukan ambunnyane tan becik.</br></br>Nenten nyaga palemahan minakadi ngutang sampah ngawag-ngawag prasida ngawinang tanahe cemer. Polusi ring tanah ngawinang entik-entikan miwah mikroorganisme padem, tanah nénten subur, utawi tanah sané madaging racun sané ngawinang tetanduran sané mentik nénten becik kaanggén olih manusa.</br></br>Kesadaran indik kabersihan ring krama kantun kirang. Yadiastun sampun prasida nyaga kebersihan ring angga sarira miwah ring kulawarga, sakéwanten akéh taler krama sané nénten nyaga kebersihan ring genah ipuné soang-soang. Pinaka imba, kramané ngutang plastik permen ring genah sané nénten patut. Dadosipun, laksana sane alit punika pacang ngawinang anake tiosan taler pacang nglaksanayang paindikan sane pateh. Indayang kayunin yéning ring margi utawi ring taman, wénten dasa utawi duang dasa diri anaké ngentungang plastik permen ngawag, punika ngawinang genahé punika cemer.</br> </br>Limbah punika madué dampak sané nénten prasida katepasin, ngawit saking dampak majeng ring i manusa pinaka sang sané ngawetuang limbah miwah ring palemahan sané prasida ngawinang bencana alam. Tan wenten anak sane andelin, mungguing manusane punika nyabran rahina ngardi paindikan sane tan patut. Limbah sane nenten kaicalang sekadi patut pacang ngawetuang pikenoh sane kaon majeng ring i manusa, i manusa pinaka penghasil sampah patut pisan ngatur sampah becik utawi paling nenten sane pinih sadarana nanging madue pikenoh sane ageng inggih punika ngutang sampah ring genahnyane. Ngiring ngawit mangkin jaga karesikan genah soang-soang antuk nenten ngutang luu ngawag-ngawag. Mangda jagate setata resik tur lestari.g. Mangda jagate setata resik tur lestari.  +
  • Gering agung Covid-19 sane panglahlah tambGering agung Covid-19 sane panglahlah tambis gumine makasami rumasuk Bali ngicenin asil sane ageng, pamekas ring paletan pariwisata sane dados dwara sane mautama ring perekonomian Bali. Raos puniki kasokong olih pangindarat akeh wisatawan sane lunga ke Bali ring warsa 2020 saakeh 82,96% sane ngawinang industri pariwisata nenten mrasidayang nglimbakang bisnis pariwisatanyane. </br>Sakemaon, kasus puniki tenten sepatutnyane nyurudang manah sajebag parajana ring Bali antuk nangiang pariwisata Bali. Silih sinunggil alternatif sane dados kalaksanayang inngih punika adaptasi industri pariwisata olih teknologi sane mangkin rame karaosang, Non Fungible Token (NFT). NFT wenten anggen kasturiang majeng ring aset padruwenang pereragaan utawi kelompok sane madue abah unik, nenten prasida matukar, lan wenten nilainyane. Adaptasi ring teknologi puniki pangacepnyane dados sekadi pensaur ring rasa bungeng antuk wisatawan mangkin, sekadi aman lan aluh.</br>Model bisnis ring pariwisata nganggen platform NFT puniki tambis mirip sareng sistem voucher ring industri pariwisata. Nanging, mangda keamanan lan pengangge sane aluh, platform puniki jagi kadukung olih teknologi blockchain. Blockchain kaaptiang dados ngicenin rasa aman antuk konsep desentralisasi sane saratang majeng ring makudang pihak sane dados blockchain punika.</br>Pemerintah pamekas ring Dinas Pariwisata banget kaaptiang dados validator ring pengelola industri pariwisata sekadi pesanggrahan, akomodasi, kuliner, lan sane tiosan sane madue komitmen antuk ngawangun ekosistem pariwisata Bali madasar digital. Majeng ring wisatawan, NFT puniki dados katumbas sekadi kupon sane dados katukar utawi kaadol malih ring embad galah sane sampun katentuang olih pengelola industri pariwisata.</br>Sampun dawegnyane iraga sareng-sareng antuk ngawaliang kejayaan pariwisata Bali antuk leketing angga ring teknologi. Sawireh niki nenten ja malarapan antuk kebijakan pemerintah, kémaon tiang, ragane, lan iraga sareng sami!maon tiang, ragane, lan iraga sareng sami!  +
  • Gianyar inggih punika silih sinunggil kabuGianyar inggih punika silih sinunggil kabupaten sane wenten ring pulo Bali. Gianyar kaloktah nyantos ring dura sangkaning keseniannyane. Nika mawinan Gianyar kaloktah nyantos ring dura negara ngantos mangkin. Gianyar akeh pesan madue adat miwah istiadatnyane. Minakadi, kesenian, tradisi, lan sane liananan. Sakawanten sane ngaenang mahan sebet sangkaning kabecikan Gianyar puniki. ring silih sinunggil genah-genah sane nenten wenten sane ngurusang sane ngeranayang genah punika romon nenten becik kapanggihin. Akehnyane wenten luhu ring margi utawi genah-genah tiyosan utawi tempat umum. Uling alit iraga sampun malajah ring puri suang-suang yening ngutang luhu, kutang ring genah luhu utawi temat sampah. Nyantos mangkin kari akeh anake sane ngutang luhu ngawag-ngawag. Yening orahang sube je aluh sakewanten yening laksanayang keweh pisan. Napi mawinan? Ritatkala irage lakar ngentungin luhu, nanging neten nepukin tongos luhu, aluh sajan liman irage ngawag ngentungan luhu punika, irage tusing mikir yening ngutang luhu ngawag-ngawag napi pikobetnyane. Akeh kari manggihin anake ngentungang luhu ring jlinjingane apang aluhang apang paekan. Wenten masih anake sane ngentungang luhu ring paumahan sane nenten wenten sane nongosin utawi umah kosong. Yening sesai kekene sinah kota Gianyar lakar panggihine ulian romon. TPA (Tempat Pembuangan Akhir), inggih punika tongos ngentungan luhu ane paling akhir, ring genah punika sinah sami luhune mapunduh dados siki, matumpuk-tumpuk nyantos cara gunung. Akeh pesan mobil-mobil sampah ane teke sewaine, kanti para buruhnyane keweh. Yening terus kene luhu-luhu punika lakar dados pikobet.Yening sekadi tityang, tityang madue pamargi sane becik utawi solusi, inggih punika ;</br></br>1. Ngenahang tongos luhu utawi tong sampah ring tongos-tongos sane akeh pengunjung, sakadi halte bis, peken, pasih miwah tongo-tongos sane tiyosan.</br>2. Ngelaksanayang program, milah luhu ring desa utawi banjar. Ring program niki sabilang umah sapatutnyane ngemilah sane encen sampah organik sane encen sampah an-norganik. Sampah an-organik sane dados ka daur ulang dados nika abe ke tongos daur ulang, miwah sampah organik, nika dados kaolah ados rabuk olih suang-suang desa pakraman.</br>3. Nyobiahang ring para sisya sami ring sekolah antuk ngabe tongos ngajeng miwah nginum sakeng jumah.</br>4. Nyalanang 3R, inggih punika Reuse Reduce Recycle, reuse inngih punika nganggen barang utawi luhu sane dados kaanggen malih. reduce inggih punika ngirangin luhu sane sekali pakai utawi limbah, miwah recycle inggih punika luhu sane dados kadaur ulang.</br>5. Ngalaksanayang karesikan palemahan sareng para yowana miwah para sisya ring sekolah sarahina. Ngalaksanayang karesikan punika ring genah-genah umum minakadi ring segara, tempat rekreasi sane tiosan. Mangda sakancaning genah-genah punika setata resik tur asri</br></br>Inggih kadi punika pemargi sane prasida aturang tityang antuk pikobet puniki. Sekancan pemargi puniki nenten prasida mamargi antar yening nenten wenten kesadaran ring dewek soang-soang. Yening nenten iraga, Sira malih sane lakar ngejaga lingkungan puniki?. Lingkungan sane kedas inggih punika lingkungan sane sehat kedas inggih punika lingkungan sane sehat  +
  • Gianyar pinaka sinalih tunggil kabupaten rGianyar pinaka sinalih tunggil kabupaten ring Bali. Ring Gianyar makeh wenten genah wisata sane sampun kaloktah ring manca negara rauhin ke dura negara umpamin ipun ring Ubud, para tamiu jagi malancaran ke tongos bojog sane kabaos Mongkey Forest, ring Tegalalang para tamiu sane rauh mrika jagi malancaran ke Cekingan irika wenten carik sane trepti matereg, ring Tampak Siring wenten pura Tirta Empul sane pinaka genah malukat lan ngrastiti bakti ring Ida Sang Hyang Widhi, ring Sukawati makeh wenten pragina taler pangrajin sane makarya kerajinan minakadi barong, togog, tapel miwah sane tiosan. Sami kecamatan sane wenten ring Gianyar madue kaluihan sane praside nudut manah wisatawane pacang rauh ke Bali.</br></br>Tiosan punika Kabupaten Gianyar sampun kaloktah ring Bali pinaka Kota Seni, akeh krama nyane sane meled mlajahin seni lan tradisi Bali sane pinaka warisan leluhur sane patut keajegang. Sakewanten kawentenan Seni lan budaya puniki nenten sida lempas ring keasrian lan karesikan palemahnnyane. Ring aab jagate sekadi mangkin karesikan puniki manados pikobet sane nenten prasida kalaliang, makeh krama sane ngawag ngutaang luu, ngawag munggel taru, sane ngawinang jagate romon. Duaning kadi asapunika kawentenan nyane, yening nenten gelis kauratiang kemanah antuk titiang pariwisata ring gianyar pacang sayan rered, pacang kemad manah para wisatawan mancanegara jagi rauh malih mriki ke Gianyar. Sane mangkin punapi antuk ngupapira jagat Gianyar mangda setata resik lan lestari ida dane?</br></br>Ida dane sareng sami, iraga pinaka preti sentanan jagat Bali patut setata ngupapira keasrian miwah kasucian palemahan, antuk nenten ngawag ngutang luu, iraga patut mekarya genah ngutang luu ring suang-suang pakarangan, luu punika mangda kapisahang sane organik lan anorganik. Luu organik mangda kadadosang kompos, luu anorganik patut kaolah malih, umpami ipun anggen prabot utawi kerajinan. Taler mangda nenten ngawang munggel taru, ngelaksanayang upacara sane matetujon ngupapira entik-entikan inggih punika ritatkala tumpek uduh.</br></br> Sujatinnyane guru wisesane ring Bali pamekasnyane ring gianyar sampun nguratiang indike punika, kemaon kantun akeh krama sane nenten uning utsaha napi sane patut kamargiang ritatkala jagi ngresikin palemahan. Kamanah antuk titiang, guru wisesane patut ngemargiang parikrama lan widya tula ngenenin indik utsaha ngolah luu lan kautaman nyaga palemahan majeng ring paiketan krama istri PKK saantukan luu punika makehang mawit saking paumahan, taler iraga sareng sami patut setata ngelingang kulawarga lan semeton mangda nyaga keasrian palemahan, mangda nenten jagat gianyar romon. Manut ring gatra ring DPUPKP sane kawedar olih KLHK pamargi sane prasida kamargiang sajeroning ngolah luu umpami ipun ring suang-suang Desa mangda kekaryanin genah ngolah sampah umpami ipun ngolah luu organik antuk uled maggot sane prasida ngolah sampah organik tur dados kaanggen kompos lan dados icen siap miwah kedis. Niki prasida ngicenin pabuat ring widang ekonomi. Tiosan ring punika sampunang taler ngawag nunjel luu, santukan prasida ngawinang udara cemer.</br></br>Iraga pinaka krama Bali patut pisan setata nguratiang karesikan palemahan sane pinaka Ibu pertiwi sane ngicenin iraga merta. Yening wewidangan iraga sampun resik tur asri sinah iraga sareng sami pacang kenak lan rahayu, turmaning prasida nyujur kehuripan sane shanti jagathita, jagat landuh, sukerta, miwah sutrepti.ta, jagat landuh, sukerta, miwah sutrepti.  +
  • Gizi, inggih punika kruna sane sampun ketaGizi, inggih punika kruna sane sampun ketah kauningin lan sering kapiragi nanging , napike sami sampun nguningin artinyane? Manut KBBI, Gizi inggih punika ajeng-ajengan sané utama sané kaperluang anggén pertumbuhan miwah kesehatan angga. Genah nutrisi puniki banget kaperluang olih pianak sane mayusa GoldenAge inggih punika yusa 0-5 tiban kantos masa pertumbuhan anak alit.</br>Ajengan sané madaging nutrisi sakadi Vitamin A, Vitamin B, Vitamin C, Vitamin D, Vitamin E miwah nutrisi sané tiosan mabuat pisan ring anak alit sané kantun ring masa pertumbuhan. Nanging yening anak alit kantun ring yusa Golden egg, pastika anak alit during mresidayang milin ajengan sane madaging nutrisi. Punika mawinan guru rupaka patut praktiyaksa ring ajengan, alit-alite druwene.</br>Golden egg inggih punika masa sané pinih mabuat pisan sané patut kauratiang olih para guru rupaka, santukan ring masa puniki perkembangan puniki buat pisan ring i pianak. Wenten penelitian sane maosang yening 50% kawagedan manusa sampun kawangun ritatkala mayusa petang tiban. Ring masa puniki, perkembangan alit-alite kauratiang pisan, santukan rikala nutrisi nenten jangkep, alit-alite puniki pacang keni panyungkan sané mawasta Stunting.</br>Stunting inggih punika pikobet sané ageng pisan ring Indonésia, Utamanyane ring Kota Denpasar stunting ring warsa 2023 presentase anak alit sané keni stunting ngantos 20%. Stunting, silih sinunggil pikobet sané banget mabuat ring anak alit miwah reramannyané. Rikala alit-alite keni stunting, akeh pisan pikobet sane pacang nibenin ipun, taler ring genah ipun meneng. Ring kasuen suen, prasida madados penyakit ring otak, ngawinang otaknyané nénten prasida nglimbak, metabolisme awaknyané nénten mamargi becik, miwah fisiknyané ngreredang. Rikala alit-alit ring Kota Denpasar sayan akéh keni Stunting, sapunapi panglimbak pariwisata, pendidikan, miwah sané tiosan ring kota Denpasar prasida mamargi becik? Indiké punika pacang ngawinang akéh parindikan ring Dénpasar, taler ring Bali.</br>Akeh pisan pidabdab sane prasida kamargiang anggen ngicalang stunting, nanging yening iraga nyingakin ring kahuripan sarahina, sane pinih becik kalaksanayang inggih punika ngawerdiang rerama alit-alite indik nutrisi ngawit saking mobot nyantos embasnyane. Yening rerama sampun uning indik nutrisi, nincapang program posyandu ring makudang-kudang genah punika silih sinunggil sane patut kautsahayang santukan posyandu dados media sane raket ring Krama. Sasampun iraga nyingakin ring kauripan sarahina, iraga pacang prasida nyingakin ring widang teknologi.</br>Santukan alit-alite mangkin sampun canggih pisan ring teknologi, program pendidikan berbasis game dados silih tunggil sané banget ngwantu ngirangin stunting ring kota Denpasar. Dijake iraga ngaryanin game edukasi sane interaktif lan sane ngawinan anak alite seneng tur ngajahin indik nutrisi sane becik lan praktik kesehatan majeng ring alit alit lan rerama. Yening game puniki sida mikobetin parilaksanan alit alit druwene punika pacang kaicen wates galah miwah patut kauratiang olih rerama antuk pamargi verifikasi sané patut kamargiang olih reraman ipune. Aplikasi puniki nénten ja wantah ngicénin paplalianan kémanten, nanging taler ngicénin platform pendidikan indik nutrisi miwah kaperluan nutrisi anak alit sané prasida kawacén miwah ngicengin poin, poin punika yening katukar sida manados jinah olih reraman ipuneukar sida manados jinah olih reraman ipune  +
  • Gong Legendaris Buleleng Buung Masolah Gong Legendaris Buleleng Buung Masolah </br></br></br>Om Swastyastu,</br>Bali kalotah ring dura nagara santuka Bali madue seni lan budaya sane adhi luhung. Sinalih tungil ring Kabupaten Buleleng wenten naler seni tradisional sane pinih kuno sane sering kasengguh Gong Kebyar. </br>Daweg wanti warsa Kota Singaraja ring rahina Saniscara Tanggal 30 Maret 2024 magenah ring Lapangan Bhuana Patra Singaraja wenten kahanan pikobet rikalaning Sekaa Gong Kebyar Legendaris Eka Wakya Banjar Paketan lan Sekaa Gong Kebyar Legendaris Jaya Kusuma Desa Jagaraga nenten kayun jagi masolah santukan wenten pauwahan dudonan acara sane nadak sara kasobyahang olih prawantaka wanti warsa Kota Singaraja.</br>Saantukan pauwahan galah masolah sane lami lan nenten pastika ngawinang kobet ring kayun. Dadosnyane Sekaa lan Pregina punika budal lan nenten kayun masolah. Pauwahan galahe punika, kadi rasayang nenten ngutamayang kesenian tradisional lan ngincitang para pragina seni tradisional.</br>Nepasin indike puniki, tityang ngaptiang mangda sasolahan seni tradisional keincen galah lan genah masesolahan, miwah nenten kedadosang siki sareng seni modern. Sajabe punika pemerintah kabupaten Buleleng mengutamayang kesenian tradisional, ngicenin galah lan genah mesolah. Sinalih tunggil sane ngawinang Bali lan Buleleng utamanyane wantah seni budaya sane kadruenang sane prasida kalontah kedura Negara.</br>Pemerintah Kabupaten Buleleng mangda nenten surut-surut ngicenin galah lan genah miwah ngutamayang kesenian tradisional. Iraga sareng sami sumangdenya maderbe rasa banggi dados krama saantukan ring Kabupaten Buleleng akeh madue pragina lan seni tradisional sane adhi luhung. Pemerintah Kabupaten Buleleng naler ngicenin galah lan genah mesolah majeng ring seniman tradisional ring Buleleng miwah nabran warsa ngawentenang pecentokan-pecentokan seni tradisional mangda nudut kayun para yowana miwah para pragina ngrajegang lan ngawerdiang seni budaya sane wenten ring Kabupaten Buleleng.</br>Inggih wantah asapunika tityang prasida ngawedar kawentenan kahanan rikalaning wanti warsa Kota Singaraja. Kirang langkung antuk sasuratan tityang, tityang nunas ageng sinampura. </br>Om Santih Santih Santih Om.ng sinampura. Om Santih Santih Santih Om.  +
  • H.N. Van der Tuuk inggih punika silih sinuH.N. Van der Tuuk inggih punika silih sinunggil panginkin Museum Gedong Kirtya, sareng Ida I Gusti Putu Djelantik. Dané mupulin akéh pisan tetamian lontar kuna tur dokumentasi sejarah Bali daweg jaman kolonial, sané raris kapiara tur kasalin ring aksara Latin nyantos mangkin. Sangkan utsahan dané nglestariang tetamian lontar punika, i raga nyantos mangkin prasida mikolihin pikayun luur sané kametuang olih para leluur Baliné dumunan.</br></br>Ngubu ring panepi Singaraja, Tuan Dertik (kénten dané kasambat), tresna pisan sareng kabudayaan Bali. Sujatiné, dané dados silih tunggil angga misionaris Belanda sané madué tetujon ngobah wargi Baliné dados umat Kristen. Raris, sasampun dané meneng ring Bali, dané ngon pisan sareng kaluihan kabudayaan tur kaluuran tetamian panglingsir Baliné. Irika raris dané nyesel. Dané ngirim surat ring manggala misionaris ring Belanda, mangda misionarisasi ring Bali nénten kalanturang.</br></br>Pikayun dané sané pinih ageng inggih punika ngaryanin kamus Kawi-Bali. Sakéwanten, dané gelisan séda ring warsa 1894 ring Surabaya. Penelitian tur pikayun dané ngajegang tetamian sastra Kawi-Bali punika raris kalanturang olih para sarjana sané lianan, minakadi Zoetmulder, Robson miwah sané tiosan, sané prasida ngaryanin kamus Jawa Kuna-Indonesia tur Jawa Kuna-Bali, ngajangkepin pangaptin dané Tuan Dertik.</br></br>Kaketus saking budaya.wordpress.comrtik. Kaketus saking budaya.wordpress.com  +
  • Halo semeton-semeton, sapunapi kawentenan Halo semeton-semeton, sapunapi kawentenan semeton? Dumogi iraga sareng sami prasida nyarengin pemilu ring tanggal 14 Pébruari 2024 punapi semeton sareng sami sampun sedia jagi milih calon wakil presiden? Raris sapunapi pikobet sané pinih mabuat sané patut katangkepin olih pamucuk Bali sané jagi rauh?</br> </br> Mangda uning indiké punika, wénten makudang-kudang pikobet sané kajudi olih krama Indonésia pinaka pikobet sané mabuat pisan sané patut kapuputang olih pamimpin nasional ring limang warsa sané jagi rauh.</br> Pemimpin sané kasengguh prasida dados pamimpin pamréntahan sané kantun mamargi mangkin utawi sané pacang kapilih ring pemilihan 2024 sané jagi rauh.</br></br> Pikobet kapertama sané kajudi mabuat pisan antuk kapuputang inggih punika pengendalian pangargan kebutuhan pokok, sané kapilih 36,9% saking makasami responden.</br></br> Kaping kalih, ngrereh pakaryan utawi ngirangin kawéntenan pengangguran, sané kapilih olih 17,7% responden. Kaping tiga, korupsi sane sampun ical 7,1 persen. Puniki wantah tigang pikobet sané pinih utama sané kabaos indik uratian politik.</br></br> "Penyingkiran pangargan kebutuhan pokok pinaka pikobet sané pinih utama manut krama. Salanturnyane indik pengangguran, kemiskinan miwah pemberantasan korupsi", tulis Indikator Politik dalam laporannya.</br></br> Kaping pat, nincapang sektor pertanian 3,4% miwah kaping lima, nincapang pertumbuhan Usaha Mikro, Kecil, miwah Menengah (UMKM) 3,2%. Sisanyané, kagenahang ring grafik ring baduur miwah titik ring sor.</br></br> Para pamilet inggih punika samian wargi ring Indonésia sané madué hak milih ring pemilihan umum, inggih punika para pamilet sané sampun mayusa 17 warsa utawi langkung, utawi sampun makurenan ri tatkala survei kamargiang. Sampling nganggén metode multistage random sampling.</br></br> Puniki wantah dasa pikobet sané mabuat pisan sané patut kapuputang olih para pamimpin nasional ring limang warsa sané jagi rauh:</br></br>Ngaturang pangargan kebutuhan pokok 36,9% saking total responden</br>Ngripta pakaryan/Nyarangin pengangguran 17,7%</br>Ngurangan kakirangan pangan 10,6%</br>Pemberantasan Korupsi 7,1%</br>Nglimbakang sektor pertanian 3,4%</br>Nincapang panglimbak UMKM 3,2%</br>Pamargin pikolih 3,1%</br>Keamanan/ketertiban 2,7%</br>Ngamecikang kualitas pendidikan 2,3%</br>Ngicalang parilaksana sané nénten patut 1,4%icalang parilaksana sané nénten patut 1,4%  +
  • Harepang ring para pawiyatan Bali, krama, Harepang ring para pawiyatan Bali, krama, lan para pemangku adat. Ane suba nyaksiang prasida, inggih punika masalah kapemimpinan waras nenten mapastiti ring Bali. Kekasihé, punika karena krisis kepercayaan ring pamimpin waras dados mungkur ring nglaksanayang diumumkanne. Dewek punika, kamargiang krama Bali suba sampun ngalamanin timpal-timpal ring pamerintah waras malali, waras inginah ngalih tunggil panglimbak ring pariwisata, budaya, lan lingkungan.</br> Titiang mateges, silih tunggil pemimpin Bali mamurda mara, mangda makarya ring pangawit waras utama. Nyidayang pemerintahan waras nglaksanayang tatujon waras sejaba-jabane, nganutin aturan-aturan waras pateh. Ngajeng-ajengin pamrentah waras mawali ané, makarya kaluwargané ring lingkungan sosial lan bantuan sosial dados tatujon waras musti ngenalinang.</br> Pangawit waras kaanggen, tetepin suba nenten dados timpal waras lingsir. Nika ngupaminin para pemimpin Bali keni masehehanga ngiringang pararemaja kaanggen waras terang marupa utawi pangawit waras keni. Ring ajengan pamimpin waras keni punika, titiang mapineh maturang paica, waras utama patut kaajengang dados panglimbak pariwisata, ngalaksanayang parajanane ring pamarentahan waras anggen makeh sakadi majeng ring dhatu lan lingkungan.</br> Nika, yening punika dados makarya waras sami, ring permasalahan punika ngatenin indik ring pemimpin Bali kaaptiang tityang dados silih tunggil para wewidangan waras prasida ngamolihang solusi waras becik ring masa depan Bali.g solusi waras becik ring masa depan Bali.  +
  • Hartanto alias Gde Hariwangsa embas ring SHartanto alias Gde Hariwangsa embas ring Surakarta, warsa 1958. Sampun meneng ring Bali saking warsa 1980-an. Dané sampun nyurat puisi saking SD. Kakawiannyané kawedar ring Bali Post, Nusa Tenggara, Suara Karya, Suara Pembaharuan, Tempo, Hai, Ceria, Basis, Femina, Wanita Indonesia, miwah Jurnal Kebudayaan CAK. Buku puisi tunggalnyané mamurda Ladrang (1995). Puisinnyané taler kapupulang ring buku Dendang Denpasar, Nyiur Sanur (2012), Ibunda Tercinta (2021). Dané taler nyurat buku seni rupa, minakadi Arie Smit Memburu Cahaya Bali (2000), Siluhet Perempuan (2000), Tree of Life (2018). Sané dumun makarya dados wartawan ring majalah Matra. Raris ida dados petani ring Bali utara.a. Raris ida dados petani ring Bali utara.  +
  • Hello wastan tiang rama I’am from kediri tHello wastan tiang rama</br>I’am from kediri tabanan</br></br>In kediri wenten problem sane tingalin tiang,in kediri nike wenten banjir, because kapah wenten selokan utawi got in kediri, wenten selokan but selokan nike mampet utawi meempet</br></br>Solusi ne ngae luwih akeh selokan in kediri </br>So that ten wenten banjir malih</br></br>And harapan tiang pemerintah luwih peduli tekenin hal kecil care kene</br></br>So nike manten orasi tiang tiang tutup dengan sengkyu (suksma and tengkyu) tutup dengan sengkyu (suksma and tengkyu)  +
  • Hormat kami ring juri. Ring kala puniki, Hormat kami ring juri.</br></br>Ring kala puniki, kita pacang ngadepi kenaikan harga bahan bakar minyak. Kenaikan puniki pasti pacang nenten iraga, tur pacang mapupulangang dampak ring ekonomi lan pangidupan iraga ring sehari-hari. Kekalih iraga sane katebayan ring sisan kenaikan harga minyak, lan kita pacang kaicen ngrancang cara nglestariang dampak puniki.</br></br>Ring mawastaang parindikan puniki, iraga patut nganggenin nalar, nyusun rencana keuangan sane mapinunas, lan ngaturang cara nglaksanayang kenaikan harga minyak ring cara sane wénten. Nganggenin transportasi umum, carpool, utawi ngadepi pola pangidupan iraga puniki bisa dados langkah sane patut ring ngelaksanayang kenaikan harga minyak.</br></br>Nika sami pacang nyambut suksma ring silih tunggilang, iraga tetepa pacang bisa ngelaksanayang pangidupan iraga. Suksma.a ngelaksanayang pangidupan iraga. Suksma.  +
  • I Dewa Agung Gd Andhika Wahyu Pradanha (13I Dewa Agung Gd Andhika Wahyu Pradanha (13/XI B1)</br> Kadek Dwi Pradhita (28/ XI B1)</br></br>"Apa Masalah Yang Paling Mendesak Untuk Ditangani Oleh Para Calon Pemimpin Bali?"</br>Om Swastiastu,</br> Majeng ring Ida Dane sareng sami sadurung titiang matur amatra, ngiring sareng-sareng nyihnayang rasa pangayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning asung kerta wara nugraha ida, iraga prasida mapupul jagi ngabaosang nganinin indik "Pemerataan Pembangunan Bali Puniki".</br> </br> Pemerataan pembangunan dipengaruhi oleh beberapa faktor, sekadi kebutuhan ekonomi, sosial, miwah politik. Sekadi ring daerah Bali, dimana Bali bagian Utara miwah bagian Barat kari terpencil miwah kesenjangan dibidang ekonomi punika kari sagat jauh tertinggal dengan Bali bagian Selatan. Pangaptin titiang mangda ring manggala Bali sane kapilih ring pemilu 2024 puniki, sumangdane memeratakan pembangunan Bali mangda ekonomi masyarakat Bali meningkat.</br> Ainggih, Ida Dane sareng sami sane dahat wangiang titiang, asapunika manten sane prasida aturang titiang, yening wenten iwang titiang nunas geng rena sinampura majeng ring Ida dane sareng sami, sineb titiang antuk Paramashanti</br>Om Shanti Shanti Shanti Omuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om  +
  • I Dewa Putu Mokoh wantah oka kapertama masI Dewa Putu Mokoh wantah oka kapertama masemeton sareng nenem diri. Dané embas ring Pengosékan, Ubud, 1936. Ajinnyané, Dewa Rai Batuan pinaka undagi miwah pangrawit sané kajanaloka. Biangnyané, Gusti Niang Rai, waged makarya lamak. Dewa Mokoh wantah naenin ngranjing masekolah tigang warsa ring SR, pateh sekadi SD mangkin. </br></br>Dewa Mokoh ngawitin mauruk ngambar daweg mayusa 15 warsa. Nanging, sampun saking alit ngarsayang dados tukang gambar. Ajinnyané ngarsayang mangda Dewa Mokoh magarapan ring umané, ngangonang bébék lan banténg. Manut ring pikayun ajinnyané, ngambar wantah ngutang-ngutang galah turin nénten nekaang jinah.</br></br>Dewa mokoh rikala truna nénten kirangan wiweka. Ri tepengan nénten ibuk magarapan ring sawahé, dané pepes nyilib malali ka jeron uwannyané, I Gusti Ketut Kobot lan I Gusti Made Baret. Dané seneng nlektekang lan angob rikala Gusti Kobot lan Gusti Baret sedekan ngambar. Mawit saking Gusti Kobot dan Gusti Baret akéh mauruk ngambar nganggén teknik tradisional, makadin ipun nyekét, ngabur, ngasir, nyigar, ngontur miwah sané siosan.</br>Dewa Mokoh raris katemu ring Rudolf Bonnet (1895-1978), tukang gambar saking Belanda sané meneng ring Ubud ngawit 1929. Bonnet boya ja sios wantah pamucuk sané ngadegang Pita Maha (1936) dan Golongan pelukis Ubud (1951). Marep ring Bonnet, Dewa Mokoh ketah nyihnayang gegambaran sané muruk saking Gusti Kobot lan Gusti Baret.</br></br>Bonnet raris sane ngurukang Dewa Mokoh guat-guat gambaran modern. Makadin ipun, nguningang warna, nyampuh warna, komposisi, penggalian kreativitas lan prinsip kebebasan rikala ngambar. Bonnet setata nglémékin mangda Dewa mokoh ngarereh kreasi gambaran, néntén setata nulad pamargin Gusti Kobot lan Gusti Baret sané seneng ring tema tradisional.</br>Dewa Mokoh ngamolihang rasa jenar. Rasa sumeken ring manahnyané nyansan mentik. Dane nyansan éling, gegambaran sane becik nenten ja setata ngangén tema Mahabharata lan Ramayana sané ngebekin sahananing widang gambaranné. Dewa Mokoh ngarasayang, gegambaran kadi punika kaangen nyilibang rasa nenten sumeken tukang gambar rikalaning ngarap gegambaran.</br></br>Manut Dewa Mokoh, gegambaran sané becik prasida karuruh ring sakancan sané parek ring tukang gambar, utawi kagambar manut idep lan kayun, tur kawarnain saha kaolah manut widang sané dahat sadarhana. Yén dados tukang gambar rikala ngambar sepatutnyané lepas saking gaguat lan parindik sané mabinayan, taler patut wanen ngaruruh makudang-kudang gaguat anyar.</br>Gelisan enggal, tematik gambaran Dewa Mokoh ngalimbak tur akéh. Dané prasida ngambar indik gaginan ngarahina, taru lan buron, satua, para alit-alit, fantasi, semara, miwah indik sadarhana sane nudut kayunnyané.</br>Ring widang seni rupa di Bali, Dewa Mokoh punika tokoh sané lémpas ring guat utawi singsal. Naenin muruk ring Gusti Kobot lan Gusti Baret, sujatinnyane dané embas saking seni lukis tradisional. Nanging sangkaning, piteket-piteket saking Bonnet lan pasawitrannyané ring Mondo, nika sane mawinan dané ngalimbakang pagenjahnyané malajahang déwek ring seni rupa modern.</br>Parilaksanan Dewa Mokoh kacihnayang pisan ring sakancan gegambarannyané sané ketah kasengguh singsal. Dané nénten kadaut ngambar sarwa mambu dekoratif sane medal saking gambaran tradisional. Sakémaon, malarapan antuk usap-usapan alus, dane prasida nebek ring unteng gambaran (subyek matter) sané kadartayang malarapan antuk indik sané banyol, polos tur dikenkene ngawinang kagiat.</br>Dewa Mokoh sampun makardi panglimbak anyar ring stil gambaran Pangosékan utawi seni gegambaran tradisional sané sampun madué gaguat lan wangun. Madasar antuk kawagedannyané ring teknik tradisional, dané ngolah rarincikan lan tématik sané modérn samaliha sané kontémporer ring widang-widang kanvasnyané. Nanging, guat-guat seni gegambaran tradisional nénten malih kapanggihang ring gambarannyané. Dewa Mokoh maka innovator, pembaharu saha panglimbak seni ngambar ring Pangosékan.</br>Tiosan ring panegara Indonesia, gegambaran Dewa Mokoh taler sampun kapamerang ring dura negara makadin ipun ring Amerika, Australia, Denmark, Finlandia, Belanda, Jerman, Italia, lan Venesia. Warsa 1995, gambaran-gambaran Dewa Mokoh kapamérang nunggal ring Fukoaka Art Museum, Jepang.g nunggal ring Fukoaka Art Museum, Jepang.  +
  • I Déwa Nyoman Raka Kusuma utawi sané ketahI Déwa Nyoman Raka Kusuma utawi sané ketah kauningin antuk parab IDK Raka Kusuma ring kakawiandané, embas ring Getakan, Klungkung, 21 Novémber 1957. IDK Raka Kusuma sampun seneng nyurat sastra saking ngawitin dados guru ring sekolah dasar. Dané wantah silih sinunggil pangawi sénior sastra Bali modéren (SBM). Dané nyurat makudang-kudang puisi mabasa Bali, satua bawak, esai basa Bali, miwah novélét mabasa Bali. Lianan ring punika, dané taler nyurat puisi, cerpén, lan ésai mabasa Indonésia. Kakawian-kakawian danéné sané mabasa Bali kawedar ring Bali Orti (Bali Post), Médiaswari (Pos Bali), Bali Aga, Jurnal Kawi, miwah Canang Sari. Lan kakawian dané sané mabasa Indonésia kawedar ring Bali Post, Nusa Tenggara, Karya Bakti, Warta Bali, Nafiri, Warta Hindu Dharma, Minggu Pagi, Kedaulatan Rakyat, Mimbar Indonésia, Suara Nusa, Pikiran Rakyat, Suara Karya, Sinar Harapan, Berita Buana, Républika, Singgalang, Analisa, Cak, Kolong, miwah Romansa.</br>Ring sajeroning ngawi sajak mabasa Indonésia dané malajah saking Umbu Landu Paranggi, lan nyurat carita mlajah saking Putu Arya Tirtawirya. Kakawian-kakawian dané sané sampun kacétak dados buku inggih punika:</br>Kidung I Lontar Rograg ( Prosa Liris Basa Bali, 1991,2001)</br>I Balar (2006)</br>Ngambar Bulan (Satua Cutet, 2006)</br>Sang Lelana (Prosa Liris, 2010)</br>Rasti (Novelet, 2010)</br>Bégal (Satua Cutet, 2012)</br>Ngantih Bulan (Puisi, 2013)</br>Batan Moning (Puisi, 2014)</br>Ring warsa 2002 dané ngamolihang Sastra Rancagé antuk baktin ipun ring pangembangan sastra Bali malarapan antuk Majalah Buratwangi lan taler 2011 antuk kakawiannyané sane mamurda “Sang Lelana”. Ngamolihang Penghargaan Widya Pataka saking Gubernur Bali warsa 2012 antuk cakepané sané mamurda “Bégal”. Sareng pangawi saking Karangasem dané ngwangun sanggar sané mawasta Sanggar Buratwangi, lan dané taler dados silih sinunggil pangremba ring sanggaré punika.</br>Sané mangkin dané meneng ring BTN Kecicang Amlapura lan serahina-rahina makarya dados guru ring SD Saraswati Amlapura.rya dados guru ring SD Saraswati Amlapura.  +
  • I GUSTI AGUNG RAI DARMAYOGA Urati Ring LI GUSTI AGUNG RAI DARMAYOGA </br></br>Urati Ring Luwu Plastik </br></br>Om swastyastu </br>sane wangiang titiyang para angga panureksa, punika taler majeng ring semeton sane tresna sihin titiyang</br></br>pinih ajeng,lugrayang titiyang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa sangkaning antuk paswecan Ida titiyang prasida ngaturang unek unek utawi sarin sarin manah titiang ring lomba wikhiton puniki</br></br>ring galah sane becik puniki lugrayang titiyang ngaturang pikobet sane patut kauratian majeng ring pemerintah sane jagi menjabat ring warsa 2024 benjang. Pikobet sane jagi kaaturang titiyang inggih punika ngenenin indik luu plastik sane prasida kaangen tuah apisan. Mangkin ring jagat bali puniki sampun ketah luwu luwu plastik sane mekacakan ring margine utawi ring celabah,tukad punika taler ring segara.apang nenten benjang pungkur pikobel luu plastik niki ngaenang penyakit utawi bencana sane tiosan minakadi banjir miwah kebakaran minakadi ring tpa suwung lan tpa mengwi.Titiyang nunas majeng ring pemerintah mangde jakti nguratian pikeboet luu niki,mangde ngerereh solusi sane becik.Baik marupa teknologi pengolahan sampah minakadi ring singapur utawi ngicen penyuluhan( sosialisasi ) pengolahan luu plastik dados kerajinan tradisional sane madue nilai jual tinggi.</br></br>Inggih punika manten titiyang prasida matur ring wikithon puniki,ritatkala wenten atur titiyang sane nenten manut ring kayun, titiyang nunas geng rena sinampura titiyang puput antuk parama santih </br>Om santih santih santih om parama santih Om santih santih santih om  +
  • I Gede Ardhika embas ring Singaraja, Bali,I Gede Ardhika embas ring Singaraja, Bali, 15 Pébruari 1945. Ida inggih punika Menteri Kebudayaan miwah Pariwisata Républik Indonésia ring Kabinet Gotong Royong (2001-2004). Dané inggih punika silih tunggil alummater STIA LAN, Bandung. Sadurung dados menteri, dane sampun makarya dados Direktur Akademik Perhotelan miwah Pariwisata Sahid (1988-1991), Sekretaris Ditjen Pariwisata (1996-1998), Dirjen Pariwisata, Departemen Pariwisata, Seni miwah Budaya (1998-2000), Wakil Ketua Badan Pengembangan Pariwisata miwah Kesenian (2000). Dané naanin ngamolihang Penghargaan Bintang Mahaputra Adipradana saking Pamaréntah Indonésia. Ida seda ring Bandung, 20 Pébruari 2021.. Ida seda ring Bandung, 20 Pébruari 2021.  +
  • I Gede Robi Supriyanto embas ring Palu, SuI Gede Robi Supriyanto embas ring Palu, Sulawesi Tengah, 7 April 1979. Ida inggih punika musisi, aktivis sosial miwah lingkungan, miwah petani organik. Dané pinaka vokalis miwah silih tunggil pangadeg grup musik Navicula. Robi sampun ngawakilin Indonésia ring ajang Asia 21 Young Leader sané kaaturin olih Asia Society ring warsa 2016 antuk maosang indik kawéntenan ipun ring widang pertanian organik. Ring widang musik, dané ngamedalang makudang-kudang single, minakadi Kisah Secangkir Kopi (2014), Freedom Skies (2014), Kids (2016), Metamorfosa Kata (2016), Open Road (2018), Biarlah Terjadi (2018), Wujud Cinta (2021).iarlah Terjadi (2018), Wujud Cinta (2021).  +
  • I Gedé Putra Ariawan embas ring Désa BanjaI Gedé Putra Ariawan embas ring Désa Banjar Anyar Kediri, Tabanan, tanggal 16 Juni 1988. Dané muputang studi S-1 né ring UNDIKSHA-Singaraja ngambil Jurusan Pendidikan Bahasa lan Sastra Indonesia warsa 2010 lan ring warsa 2014 dané muputang studi S-2 ring Pascasarjana UNDIKSHA. Sané mangkin dané makarya dados guru Bahasa Indonésia ring SMAN 1 Kediri.</br></br>Kakawiannyané sané marupa satua cutet, opini bawak, artikel lan puisi kamuat ring Bali Orti (Bali Post), Média Swari (Pos Bali), Majalah Éksprési, lan Majalah Satua. Dané sampun ngamedalang cakepan marupa pupulan satua cutet sané mamurda “Ngurug Pasih” warsa 2014 lan ngamolihang hadiah Sastra Rancagé 2015. Ring tanggal 30 Januari 2016 dané dados pembicara ring acara Sandyakala #49 sané kaadaang olih Bentara Budaya Bali.</br>Niki wantah kakawiannyané sané mamurda “Sanggulan” sané naanin kamuat ring rubrik Media Swari (Pos Bali) rahina Redite 10 Januari 2016. (Pos Bali) rahina Redite 10 Januari 2016.  +
  • I Gusti Ayu Bintang Darmawati utawi ketah I Gusti Ayu Bintang Darmawati utawi ketah kauningin Bintang Puspayoga, embas ring Denpasar, 24 November 1968. Ida inggih punika Menteri Empowerment Wanita miwah Perlindungan Anak ring Kabinet Indonésia sané kasengguh maju ring pimpinan Présidén Joko Widodo. Ida inggih punika anak istri kapertama saking Bali sané kapilih dados menteri.</br></br>Ida malajah ring SMA 3 Denpasar. Raris dané nglanturang masekolah ring Universitas Ngurah Rai, Dénpasar. Dané ngamolihang gelar Master ring Studi Budaya ring Universitas Udayana, Denpasar.</br></br>Sadurung dados menteri, dané ngawitin karirnyané antuk nyarengin acara Puteri Indonesia 1992 sané ngewakilin propinsi Bali tur ngamolihang jayanti ka-2. Ida taler kasub pinaka atlit tenis meja. Ida ngamolihang PB Perwosi Table Tennis Championship ring Oktober 2010 ring GOR Sumantri Brojonegoro, Jakarta. Dané kadadosang Ketua Umum Asosiasi Tenis Meja Indonésia (PTMSI) ring Provinsi Bali ring periode 2010-2014. Ida taler ngawentenang kejuaraan tenis meja pantaraning krama banjar PKK ring Kota Denpasar duk warsa 2002.jar PKK ring Kota Denpasar duk warsa 2002.  +
  • I Gusti Ayu Mas Triadnyani, embas ring JakI Gusti Ayu Mas Triadnyani, embas ring Jakarta duk warsa, 2 Desémber 1967. Dané pinaka pangawi lan dados dosén ring Fakultas Ilmu Budaya Universitas Udayana. Dané ngamolihang gelar Magister lan Doktor ring widang ilmu Sastra ring Universitas Indonesia (UI). Tiosan ring nyurat puisi, dané taler pepes makarya kajian ngenénin indik sastra modern, mikadin ipun: “Perempuan Bali di Mata Oka Rusmini: Telaah terhadap Karya-Karya Kreatifnya” (penelitian Kajian Wanita, 2008) lan “Kolaborasi Budaya Masyarakat Tradisional dengan Budaya Modern dalam Drama Tuyul Anakku karya W.S.Rendra” (Penelitian Prodi Sastra Indonesia, 2012). Dané ketah kajudi dados panureksa makudang lomba indik Sastra, makadin ipun maka panuréksa Duta Bahasa Provinsi Bali, tur dados panuréksa ring lomba nyurat kakawian. Dané taler pernah nerbitang buku sane mamurda, “ Book Mencari Pura” (2011), “Book Aku Lihat Bali” (2015).ura” (2011), “Book Aku Lihat Bali” (2015).  +
  • I Gusti Ayu Putu Mahindu Déwi Purbarini, SI Gusti Ayu Putu Mahindu Déwi Purbarini, SS, embas ring Tabanan, 28 Oktober 1977. Ngeranjing Kuliah Sastra Indonésia ring Fakultas Sastra Universitas Udayana Dénpasar kantos puput tur polih gelar sarjana sastra (SS) Indonésia, 8 Méi 2004. Puisin-puisinnyané kamuat ring Tabloid Wiyata Mandala, Bali Post, Majalah Buratwangi, Canang Sari. dané naenin dados cover majalah Gumi Bali “Sarad” (édisi no.19, Juli 2001). Taler kamuat ring buku “Bali Tikam Bali” kakawian Gdé Aryanatha Soéthama ring kepik (halaman) 86 sané mamurda ‘Cuntaka’ Luwes Saja (hal.87). Mangkin dados dosén Sastra Indonésia ring IKIP PGRI Dénpasar muang FKIP Mahasaraswati Dénpasar. Risamping ngemong dados pangemban majalah sastra remaja “Akasa”, Sanggar Sastra Remaja Indonesia (SSRI) Bali ring Tabanan.</br></br>“Apang ja Bisa Masekolah” satua bawak (cerpén) ragané polih juara harapan I pacentokan nyurat satwa Bali sajebag Bali (1994). “Lombok Yang Bali” satua bawak indik papelesiran pacentokan saking Bali Post, polih juara II (1995).</br>“Dara Dalam Botol Perahu”, juara harapan I pacentokan nyurat puisi sawewengkon Bali ring ‘Pekan Orientasi Kelautan’ Dénpasar (1999). Puisin ragané “Bulan di Kamar Transparan” munggah ring “Antologi Puisi Getar II”, Kota Batu, Malang (1996). Lian ring punika pupulan puisi dané sané ngaenggahang murda “Bulan di Kamar Transparan” kamedalang olih Pusat Balai Bahasa Dénpasar (2006). Ngelantur pupulan Puisi Bali anyar mamurda “Taji”, sané kaarsayang olih majalah sastra Bali anyar “Buratwangi”</br></br>Ngawi Sastra Indonésia marupa puisi lan cerpén ngawit ring majalah Era SMP Negeri 2 Tabanan (1989-1991). Ketua Rédaksi majalah Widya, SMA Negeri 2 Tabanan (1994-1995). Dados Staf Rédaksi majalah Kanaka, Fakultas Sastra lan tabloid UKM Akademik Universitas Udayana Dénpasar (1996-1997). Nyarengin diklat Jurnalistik ring Dénpasar, Yogyakarta lan Malang (1995, 1996, 1997). Sejaba punika nanin sareng Sanggar Purbacaraka. Paling ngelangenin rikala masa TK lan SD (1982-1988) sering masolah ring TVRI Dénpasar sajeroning acara “Aneka Ria Safari Anak-anak Nusantara.”ra “Aneka Ria Safari Anak-anak Nusantara.”  +
  • I Gusti Bagus Sugriwa embas ring BungkulanI Gusti Bagus Sugriwa embas ring Bungkulan, Buleleng, Bali, 4 Maret 1900. Ida inggih punika tokoh sané mautsaha ngajegang Agama Hindu ring Bali sané kauningin olih Pemerintah Republik Indonesia. Ida dados tokoh panutan miwah Bapak Peradaban Hindu. Antuk perjuangannyané, Agama Hindu ring Bali resmi kauningin olih pamerintah ring tanggal 5 Séptémber 1958 madasar Surat Keputusan Menteri Agama RI.</br></br>Dané taler urati ring panglimbak kawagedan masekolah. Dané naenin ngajahin ring Sekolah Rakyat ring Bungkulan, raris ngajahin ring Sekolah Rakyat ring Jinengdalem, Buleleng, 1921. Dané dados Kepala Sekolah Vervogcshool ring Kubutambahan warsa 1935. Dane taler naenin ngurukang basa Jepang ring makudang-kudang sekolah.</br></br>Ring warsa 1946 ida dados anggota Dewan Perjuangan Républik Indonésia. Kapedulian ida ring kemerdekaan Indonésia ngawinang ida kacepeng olih Belanda ring warsa 1948. Ring warsa 1950, ida kapilih dados anggota Dewan Pamaréntah Daérah Bali.</br></br>Dané naenin dados pemimpin redaksi Majalah Damai sané kamedalang olih Yayasan Kebhaktian Pejuang ring Denpasar. Ring warsa 1957, ida kaangkat olih Présidén Soekarno dados anggota Dewan Nasional sané kawangun pinaka lembaga penasihat kabinet présidén miwah anggota DPA perwakilan Hindu Bali.</br></br>Warsa 1970, dané ngajahin ring lembaga Pendidikan Dwijendra, Perguruan Rakyat Saraswati, Pendidikan Guru Agama Hindu Negeri (PGAHN) sané selanturnyané dados IHDN Denpasar. Lianan ring dados guru, dané taler nyurat makudang-kudang cakepan sané mapaiketan sareng Agama Hindu, sakadi Sutasoma, Dwijendra Tatwa, Pelajaran Agama Hindu Bali, Ilmu Pedalangan/Pewayangan.</br></br>Dané seda ring warsa 1973. Antuk éling ring jasa-jasa agengnyané, wastannyané kaabadikang dados kampus Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar (sadurungnyané IHDN Denpasar). Ida taler kaabadiang dados patung sané mangkin ngadeg ring arep kampus punika.né mangkin ngadeg ring arep kampus punika.  +
  • I Gusti Gde Raka inggih punika politikus II Gusti Gde Raka inggih punika politikus Indonésia saking Bali. Ring masa Jepang, dané makarya ring baga Kemakmuran miwah salanturnyané ring Perbendaharaan. Ring sasih Séptémber 1945, dané kadadosang Kepala Perbendaharaan Provinsi Sunda Kecil Pamaréntah Républik Indonésia. Saking Maret 1946 ngantos Juli 1949, dané kaambil olih tentara Belanda. Ring sasih Juli 1949, dané kamedalang, lunga ka Yogyakarta tur makarya dados ahli Kepala Keuangan ring Kementerian Keuangan RI. Saking Nopémber 1949 ngantos Pébruari 1950, dané kaangkat dados Inspektur Kepala Keuangan miwah anggota Badan Pengawasan Keuangan miwah Pembangunan wakil Golongan Sunda Kecil.ah Pembangunan wakil Golongan Sunda Kecil.  +
  • I Gusti Gedé Djelantik Santha wantah silihI Gusti Gedé Djelantik Santha wantah silih sinunggil pangawi sénior sané nindihin sastra Bali Modéren. Dané embas ring Désa Selat Karangasem, tanggal 12 Agustus 1941. Sampun seneng ngripta sastra daweg kantun masekolah ring Sekolah Rakyat (1949). Djelantik Santha ngripta makudang-kudang puisi, satua cutet, miwah novél, lan sampun ngamedalang makudang-kudang cakepan marupa novél lan pupulan satua cutet. </br></br>Warsa 1979 satua cutet dané sané mamurda “Gamia Gamana” polih juara II mengarang cerpen rikala Pésta Kesenian Bali. Warsa 2001 dané ngamolihang penghargaan cakepan saking Majalah Sarad antuk dédikasiné ring sastra Bali modéren. Warsa 2002 dané ngamolihang hadiah Sastra Rancagé antuk novél sané mamurda “Sembalun Rinjani.” Lan warsa 2003 dané taler polih juara harapan II ring lomba penulisan novel sané kaselenggaraang olih Bali Post antuk novél sané maurda “Di Bawah Letusan Gunung Agung”. Cakepan-cakepan sané sampun kamedalang luiré:</br></br>Tresnané Lebur Ajur Setondén Kembang (Novél, 1981),</br>Sembalun Rinjani (Novél, 2000),</br>Gitaning Nusa Alit (Novél, 2002),</br>Di Bawah Letusan Gunung Agung (Novél mabasa Indonésia, 2003),</br>Suryak Suwung Mangmung (Novél, 2005),</br>Benang-Benang Samben (Novél, 2014),</br>Vonis Belahan Jiwa (Novél mabasa Indonésia, 2015),</br>Kacunduk ring Besakih (Pupulan Satua Cutet, 2015).</br></br>Niki wantah silih sinunggil kakawian dané sané marupa satua cutet mamurda “Majogjag.”ané marupa satua cutet mamurda “Majogjag.”  +
  • I Gusti Ketut Jelantik embas ring TukadmunI Gusti Ketut Jelantik embas ring Tukadmungga, Buleleng, warsa 1800. Ida mawit saking Karangasem, Bali. Ida dados patih ring Kerajaan Buleleng. Ida mimpin pasukan Buleleng nglawan penjajahan Belanda ring Perang Bali I, Perang Jagaraga, miwah Perang Bali III, sané mamargi ring warsa 1846 ⁇ 1849. Perang punika kakawitin santukan pamréntah kolonial Hindia Belanda meled ngicalang Hak Tawan Karang sané berlaku ring Bali, inggih punika hak antuk raja-raja sané berkuasa ring Bali antuk ngambil kapal sané kandas ring perairan nyané miwah makasami isinnyané.</br></br></br>I Gusti Ketut Jelantik gugur ring Perang Bali III. Ida seda ring Bukit Bale Pundak, Kintamani, Bali, warsa 1849. Antuk jasa-jasanyané nglawan penjajah Belanda, dané kanikayang dados Pahlawan Nasional Indonésia ring tanggal 14 Séptémber 1993l Indonésia ring tanggal 14 Séptémber 1993  +
  • I Gusti Ketut Pudja (19 Méi 1908 ⁇ 4 MéiI Gusti Ketut Pudja (19 Méi 1908 ⁇ 4 Méi 1977) inggih punika pahlawan nasional Indonésia saking Bali. Ida nyarengin ring sajeroning ngarumusang negara Indonésia malarapan Panitia Persiapan Kemerdekaan Indonésia (PPKI) sané ngewakilin Sunda Kecil (mangkin Bali miwah Nusa Tenggara). Dané taler nyarengin ring pangrumusan naskah proklamasi ring umah Laksamana Maeda. Ida raris kaangkat Soekarno dados Gubernur Sunda Kecil ring tanggal 22 Agustus 1945.</br></br>Pudja embas ring tanggal 19 Mei 1908 ring Singaraja, Bali. Ring warsa 1934, dané lulus saking perkuliahan Rechtshoogeschool ring Batavia (Jakarta). Ring warsa 1935, dané ngawitin makarya ring Kantor Residen Bali miwah Lombok. Ring warsa sané salanturnyané, dané kagenahang ring Raad Van Kerta, sané duk punika kantor pengadilan ring Bali. Dané sareng maperang nglawan penjajah Jepang. Ida nitahang para truna-trunane mangda ngicalang sanjata Jepang sane daweg punika kantun wenten ring Bali. Ida sampun kaambil olih tentara Jepang ring panguntat warsa 1945.</br></br>Pudja seda ring tanggal 4 Mei 1977 ring Jakarta. Antuk jasa ida, Présidén Soeharto ngicénin Pudja penghargaan Bintang Mahaputra Utama. Ring warsa 2011, Pemerintah Républik Indonésia ngangkenin Pudja pinaka pahlawan nasional. Ring tanggal 19 Désémber 2016, antuk jasa-jasanyané, Pemerintah Républik Indonésia ngabadikan Pudja ring jinah logam pecahan siu rupiah.Pudja ring jinah logam pecahan siu rupiah.  +
  • I Gusti Ngurah Made Agung embas 5 April 18I Gusti Ngurah Made Agung embas 5 April 1876 indik jagi Raja Bdung sane ke VII lan jagi tokoh pahlawan perjuangan sane nentang utawi tusing demen teke pemerintah hindia belanda ring bali I Gusti Ngurah Made Agung sampun keangkat dados pahlawan nasional infonesia olih Presiden Joko Widodo pinanggal 5 november 2015. Ida nentang penjajah dura negara hindia belanda saking karya-karya sastra nyane indik punika geguritan dharma sasana, niti raja sasana, nengah jimbaran, kidung loda, kekawin atlas miwah geguritan hredaya sastra.awin atlas miwah geguritan hredaya sastra.  +
  • I Gusti Ngurah Putu Wijaya utawi sane ketaI Gusti Ngurah Putu Wijaya utawi sane ketah kasengguh Putu Wijaya wantah silih tuggil budayawan sastra Indonesia sane sampun ngamedalang kirang langkung 30 novel, 40 naskah drama, sawatara panyiuan cerpen, panyatusan essai, artikel lepas lan kritik drama. Putu Wijaya taler ngawi scenario film lan sinetron.</br></br>Putu wantah oka kaping untat saking pasemetonane lelima sane mawit saking aji asiki lan masemeton sareng tiga saking Ibu. Dane meneng ring kompleks perumahan ageng, irika meneng wenten 200 warga, sane keluargane nampek yadian doh, taler madue kasenengan mamaca. Budayawan sane madue ciri nganggen capil pet putih kaaptiang prasida dados doktr olih ajinnyane, I Gusti Ngurah Raka, pensiunan punggawa sane gemes yening mretein oka. Nanging Putu seneng tur oneng ring sastra, basa lan asta bumi. Cerpennyane kapertama mamurda “ Etsa” kawedar ring harian suluh Indonesia, Bali.</br></br>Dane nyolahang drama kapertama rikala kari SMA. Ring dramane punika Putu sane maka sutradara lan dados pemainnyane kasarengin antuk sekaannyane sane kawangun ring Yogyakarta. Risampune tutug 7 warsa ring Yogyakarta, dane raris magingsir ka Jakarta lan majangkepan sareng teater kecil. Selanturnyane sareng teater Mandiri sane kajujukang ring warsa 1971, madasar antuk konsep “bertolak dari yang ada (matungkalik saking sane wenten)”.</br></br>Ceciren sasuratan novel Putu Wijaya nenten ja matiosan saking ceciren nyuratang drama. Sekadi ring pakardin dramanyane, ri sajeroning novel dane taler nganggen gaya objektif maka bantang satua lan akeh madaging punggelan-punggelan wicara, enteg ring ngimbayang, lan basannyane lengut. Putu dahat nuekang mapineh katimbang kahanannyane. </br></br>Penggemar gendingan dangdut, rock, klasik pakardin Bach utawi Vivaldi puniki teleb rikala manyurat, dados sutradara film lan sinetron miwah teater. Kasarengin teaterne punika, Putu sampun nyolahang lelampahan di Indonesia yadian ring dura negara. Bilih-bilih sampun ngamolihang makudang-kudang penghargaan antuk kakawian sastranyane.ng penghargaan antuk kakawian sastranyane.  +
  • I Gusti Putu Bawa Samar Gantang embas ringI Gusti Putu Bawa Samar Gantang embas ring Tabanan, Tegal Belodan 27 Séptembér 1949. Ajin dané mawasta I Gusti Gedé Pegug lan biang dané Gusti Ayu Nyoman Rerep. Ajin dané wantah pregina lan ring jaman Belanda menados tentara Gajah Merah NICA. Samar Gantang ngeranjing ring SR (Sekolah Rakyat) warsa 1955 ring Pengabetan, Dauh Pala, Tabanan lan tamat warsa 1963. Nglanturang ring SMP 1 Tabanan, lan ngawit punika dané seneng ngwacén cakepan sastra. Ngawit nyurat sastra Bali modéren lan Indonésia, warsa 1968 daweg kantun ngeranjing ring SMA Tabanan (mangkin SMAN 1 Tabanan). Warsa 1973 dané dados guru honorér ring SMP Harapan, lan dané taler dados guru ring SMP TP 45 (sampun nénten wénten), SMPN 3, SMP Pemuda, SMP Dharma Bhakti, lan SMPN 2 Tabanan. Warsa 1974, dané dados guru tetep ring SMP Negeri 2 Tabanan lan ngajahin mata pelajaran seni lukis.</br></br>Kakawiannyané kawedar ring koran Bali Post, Nusa Tenggara, DenPost, Warta Minggu, Santan, Simponi, Swadesi, Suara Karya, Sinar Harapan, Media Indonesia, Karya Bhakti, Suara Nusa, Fajar, Zaman, Top, Aktuil, Sarwa Bharata Eka, Varianada, Canangsari, Buratwangi, Merdeka Minggu, Baliaga, Taksu, lan Majalah Éksprési.</br></br>Dasa warsa nagingin siaran ngwacén puisi ring RRI Studio Dénpasar, Menara Studio Broadcasting, Cassanova, Kini Jani Tabanan. Mamargi saking Tabanan ka Dénpasar setata ngalinggihin sepéda ontél. Tiosan ring punika taler polih uleman saking LIA Surabaya utawi PPIA, Museum Bali, IKIP Saraswati, Balai Budaya Dénpasar, STSI Surakarta, STSI Dénpasar, ISI Yogyakarta, Taman Izmail Marzuki, Gallery Nasional Jakarta, lan Yayasan Hari Puisi. Dané taler polih uleman ngwacén puisi ring Malaysia lan Singapura warsa 1986. Ring Tabanan dané ngwangun Sanggar Pelangi warsa 1976 lan sané mangkin magentos aran manados Sanggar Sastra Remaja Indonésia (SSRI) Bali sané nglimbakang sastra Bali modéren lan Indonésia ring para sisia SD, SMP, SMA/SMK lan anom-anomé sané oneng sastra.</br></br>Ngamolihang juara I nyurat puisi sa-Bali warsa 1979, juara pacentokan nyurat puisi nasional ring Yogyakarta warsa 1982, delapan besar pagelaran sastra ring Taman Ismail Marzuki warsa 1989, juara I nyurat puisi pariwisata sané kalaksanayang olih Yayasan Komindo Jakarta warsa 1991, ring sastra Bali ngamolihang piagam tanda kehormatan Satya Lencana Karya Satya, juara I nyurat puisi; ésai; tembang macepat; sa-Bali warsa 2000 lan 2001, penghargaan “CAKEPAN” warsa 2001 saking Majalah Sarad tur ngamedalang pupulan puisi sané mamurda “Aab Jagat”, lan Penghargaan Sastera Rancagé 2003.</br>Cakepan sané sampun kamedalang wiadin madaging kakawian dané luiré: Hujan Tengah Malam (1974), Kisah Sebuah Kota Pelangi (1976), Kabut Abadi (1979) sareng Diah Hadaning, Antologi Puisi Pendapa Taman Siswa Sebuah Episode (1982), Antologi Puisi Asean (1983), Antologi Puisi LIA (1979), Kalender Puisi (1981), Antologi Festival Puisi XI PPIA (1990), Spektrum (1988), Taksu (1991), Antologi Potret Pariwisata dalam Puisi (1991), Antologi Puisi Kebangkitan Nusantara I (1994), Antologi Puisi Kebangkitan Nusantara II (1995), Antologi Puisi Kidung Kawijayan (1995), Antologi Puisi Kebangkitan Nusantara III (1996), Antologi Puisi Pos Nusantara Lokantara (1999), Aab Jagat (2001), Perani Kanti (2002), Onyah (2002), Somya (2002), Sagung Wah (2002), Macan Radén (2002), Berkah Gusti (2002), Sang Bayu Telah Mengiringi Kepergiannya (2002), Puisi Modré Samar Gantang (2002), Antologi Puisi HP3N Nuansa Tatwarna Batin (2002), Bali sané Bali (Pupulan Durmanggala, 2004), Awengi ring Hotél Séntral (2004), Pakrabatan Puisi Tegal DIHA Tebawutu (2004), Kesaksian Tiga Kutub (puisi lan cerpén, 2004), Léak Raré (2004), Léak di Bukit Pecatu (2005), Léak Satak Dukuh (2006), Ketika Tuhan Menyapaku (2006), Dipuncakmu Aku Bertemu (2008), lan Jangkrik Maénci (2009).</br></br>Dané kasub antuk puisi modré, sané ngawinang sang sané nonton teleb jagi nyaksiang. Kakawian dané akéhan nganggén tema-tema mistik sakadi “léak”, lan indiké puniki prasida kapanggihin ring cakepan-cakepan dané sané mabasa Bali sekadi ring cakepan Léak Kota Pala, Puisi Modré Samar Gantang, Léak Bukit Pecatu, Jangkrik Maénci, miwah sané lianan.ecatu, Jangkrik Maénci, miwah sané lianan.  +
  • I Ketut Alon (1932 - 1993) inggih punika sI Ketut Alon (1932 - 1993) inggih punika silih tunggil pematung sané embas ring Banjar Tarukan, Désa Mas, Ubud, Bali. Ida malajah ngukir ring Ida Bagus Nyana. Dané akéh makarya patung kayu sané madaging tema pewayangan (Mahabarata miwah Ramayana) miwah taler tema-tema kauripan sadina-dina sané sifatnyané humanis. Karya-karyané akéh kakoléksi olih wisatawan mancanegara. Dané sampun kaundang antuk pameran ring Jepang duk warsa 1981, 1982, miwah 1985.</br></br>Duk warsa 1968, dané ngwangun ( I Ketut Alon Balinese Art Shop & Wood Carver) sané selanturnyané magentos dados Galeri Alon duk warsa 1991. Galeri punika magenah ring Jalan Raya Mas, Ubud miwah kapimpin olih silih tunggil okannyané, I Kadek Ariasa. Ring galeri punika taler wénten Sanggar Githa Ariswara sané karintis ring warsa 2000 miwah bergerak ring widang seni tari miwah tabuh sané wénten ring sor Yayasan I Ketut Alon. Yayasan puniki taler ngwangun Taman Pendidikan Sarin Rare sané akéh ngamargiang widang pendidikan seni majeng alit-alité.iang widang pendidikan seni majeng alit-alité.  +
  • I Ketut Aryawan Kenceng embas ring Banjar I Ketut Aryawan Kenceng embas ring Banjar Bendul, Klungkung pinanggal 22 Désémber 1959. Puput Masekolah saking SD kantos SMA ring Klungkung. Dané polih ngranjing ring Fakultas Sastra Inggris Universitas Udayana wantah limang seméster, lantas dané ngrereh pangupajiwa ring séktor pariwisata ring kota Dénpasar.</br>Dané nyurat puisi basa Bali wiadin basa Indonésia. Puisi basa Indonésiané kawedar ring Bali Post, Shymponi, lan Swadési. Puisi basa Bali dané kawedar ring Bali Orti (Bali Post), lan Médiaswari (Pos Bali). Dané sampun ngamedalang cakepan puisi basa Bali modéren, luir ipun:</br>Beruk (2014)</br>Bikul (2014)</br>Bubu (2015)</br>Rwa Bhinéda (2015)</br>Niki wantah silih sinunggil puisi kakawiannyané sané mamurda “Pis”, lan “Carik” sané kawedar ring cakepan pupulan puisi Bali anyar dané sané mamurda “Beruk (2014)”ali anyar dané sané mamurda “Beruk (2014)”  +
  • I Ketut Eriadi Ariana embas ring Bangli, wI Ketut Eriadi Ariana embas ring Bangli, warsa 1994. Mangkin dané muputang studi pascasarjana ring Prodi Magister Linguistik Konsentrasi Wacana Sastra, Fakultas Ilmu Budaya, Universitas Udayana. Kesehariannya inggih punika jurnalis miwah penyarikan ring Pura Ulun Danu Batur, Désa Adat Batur, Bangli (saking 8 Januari 2020). Makudang-kudang puisi mabasa Bali miwah ésai-ésayanyané kawedar ring média massa minakadi Tatkala.co, Media Bali, Pos Bali, Suara Saking Bali, miwah Majalah Nuansa Bali. Puisi mabasa Bali kawedar ring antologi tunggal Ulun Danu (2019). Sasuratannyané taler kawedar ring cakepan pupulan sesuratan sareng-sareng sakadi Prabhajnyana: Mozaik Kajian Pustaka Lontar Universitas Udayana (2020), Jurnal Sastra Gocara Prodi Sastra Jawa Kuno Universitas Udayana, miwah Sarasastra: Pusparagam Pemikiran Kebudayaan Bali (2020). Salanturnyané, cakepan esai tunggal kapertama sané mamurda Ekologisme Batur (2020). Ida naenin dados Sekretaris DPK Peradah Indonesia Badung (2016-2017), sadurungé kadadosang Ketua DPK Peradah Indonesia Bangli (2018-2021). DPK Peradah Indonesia Bangli (2018-2021).  +
  • I Ketut Sadia, meneng ring br. Pekandelan,I Ketut Sadia, meneng ring br. Pekandelan, Batuan, Sukawati, Gianyar, Bali. Dané muruk ngambar ring I Wayan Taweng (bapa) lan I Wayan Béndi (bli). Dané pisarat ring paméran ring dura negara lan ring panegara Indonesia. Minakadinnyané ring Museum Arma, Museum Puri Lukisan, Museum N eka, Museum Nasional Jakarta, Singapore art Museum, Tempera Art Museum, Finlandia, Fukuoka Art Museum, lan KBRI Washington DC. Pernah taler penghargaan Jakarta Art Award 2008, Finalis Jakarta Art Award (2010, 2012), finalis UOB Painting Of The Year (2012, 2013, 2014).B Painting Of The Year (2012, 2013, 2014).  +
  • I Ketut Sandika embas ring Désa Nyalian, KI Ketut Sandika embas ring Désa Nyalian, Klungkung, Bali 11 Pébruari 1988. Dané mlajah ring IHDN Denpasar. Dané nyurat buku indik kearifan lokal miwah budaya Nusantara, utaminnyané Bali. Dané seneng mlajahin ilmu mistik Bali malarapan antuk kajian-kajian ring naskah-naskah kuno, utaminnyané naskah-naskah mabasa Jawa Kuno. Asil paplajahannyané kasurat ring makudang-kudang buku, minakadi "Tantra, Ilmu Kuno Nusantara", "Siwa Tattwa, Ajaran Spiritual Leluhur Nusantara", "Sedulur Papat, Kalima Pancer, Ilmu Rahasia Kelahiran dan Kematian" , "Pendidikan Menurut Veda" .an Kematian" , "Pendidikan Menurut Veda" .  +
  • I Ketut Tjekeg, embas ring Banjar Tarukan,I Ketut Tjekeg, embas ring Banjar Tarukan, Désa Mas, Ubud, 25 Januari 1942. Ida inggih punika silih sinunggil tokoh penting ring Désa Mas, Ubud, sané akéh ngicénin kontribusi majeng ring panglimbak désa. Saking alit dané sampun aktif ring widang seni, minakadi maplalian drama, makarya patung miwah ukiran, taler aktif ring makudang-kudang organisasi. Dané muputang sekolah PGAA Hindu Dwijendra ring warsa 1962. Sempat dados guru honorer Agama Hindu ring SMP Negeri Gianyar. Raris dané dados wartawan ring koran "Suara Indonesia" sané mangkin dados "Bali Post". Dané taler naenin makarya ring Hotel Bali Beach Sanur. Ring warsa 1960-an ida aktif dados pengurus PNI/Front Marhaenis Ranting Mas. Dané sareng ngwangun makudang-kudang organisasi ring Désa Mas, minakadi Persatuan Pelajar Mas (P.P.M.), sekaa teruna/karang taruna, organisasi kesenian Janger, miwah sané lianan. Dané ngamedalang buku Autobiography and Pembangunan Phisik & Mental Spiritual (2022) sané akéh madaging carita indik kahuripannyané miwah sejarah panglimbak miwah panglimbak Désa Mas, Ubud.ah panglimbak miwah panglimbak Désa Mas, Ubud.  +
  • I Ketut Wiana, embas ring Dénpasar, 14 SépI Ketut Wiana, embas ring Dénpasar, 14 Séptémber 1945. Dané naenin dados dosén ring Institut Hindu Dharma Negeri (IHDN) Dénpasar. Dané taler aktif ring lembaga Hindu PHDI miwah sering kaundang ngicénin dharma wacana majeng umat Hindu ring makudang-kudang genah ring Indonésia. Lianan saking rajin ngisi rubrik Mimbar Agama Hindu ring Bali Post, dané akéh nerbitang buku sané mapaiketan sareng Agama Hindu, minakadi "Suksmaning Banten", "Melihara Tradisi Veda", "Beragama Pada Zaman Kali", "Tri Hita Karana Menurut Konsep Hindu", "Kasta dalam Hindu". Ida seda ring Denpasar ring tanggal 19 April 2023. ring Denpasar ring tanggal 19 April 2023.  +
  • I Komang Alit Juliartha utawi Alit Joule kI Komang Alit Juliartha utawi Alit Joule kémanten, embas ring Bekasi, 15 Juli 1991. Dané alumni saking program studi Pendidikan Bahasa Bali IHDN Dénpasar lan meneng ring Banjar Kubu, Kelurahan Kubu, Kabupatén Bangli. Kakawian-kakawiannyané marupa puisi, satua cutet, lan ésai kamuat ring surat kabar sakadi Bali Orti (Bali Post), lan Média Swari (Pos Bali). Cakepané sané sampun kawedar marupa pupulan satua cutet sané mamurda “Swécan Widhi” warsa 2015 lan ngamolihang hadiah Sastra Rancagé warsa 2016. Warsa 2016 dané ngamedalang cakepan marupa novél sané mamurda "Satyaning Ati". Dané taler prasida kahubungin ring émail: alitjoule@gmail.com. Kakawiannyané taler prasida kawacén ring blognyané alit joule prasida kawacén ring blognyané alit joule  +
  • I Made Mangku Pastika embas ring Seririt, I Made Mangku Pastika embas ring Seririt, Buleleng, 22 Juni 1951. Ida inggih punika politikus miwah purnawirawan polisi Indonésia. Ida dados anggota Déwan Perwakilan Daérah Républik Indonésia (DPD RI) sané ngewakilin Propinsi Bali saking warsa 2019. Sadurungnyané, dané dados Gubernur Bali kalih periode saking 2008 ngantos 2018. Dané lulus saking Akademi Kepolisian ring warsa 1974. Sané pinih untat dados Komisaris Jéndral Polisi. Dané taler naenin dados Kapolda Bali (2003-2005).ler naenin dados Kapolda Bali (2003-2005).  +
  • I Made Sujaya wantah silih tunggil dosen tI Made Sujaya wantah silih tunggil dosen tetap ring Prodi Pendidikan Bahasa Indonesia dan Daerah (PBID), Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni (FPBS), IKIP PGRI Bali. Pendidikan S1-nyane kapuputang ring Jurusan Sastra Indonesia, Fakultas Sastra Universitas Udayana, raris ngalanturang pendidikan ring S2 Magister Ilmu Linguistik, Konsentrasi Wacana Sastra, Program Pascasarjana Universitas Udayana. ngawit Agustus 2016 dane ngalanturang malih pendidikannyane ring S3 Program Studi Doktor Ilmu Linguistik, Konsentrasi Wacana Sastra, Fakultas Ilmu Budaya, Universitas Udayana.</br></br>Dane pernah nerbitang kakalih buku inggih punika, “Sepotong Nurani Kuta: Catatan Atas Sikap Warga Kuta dalam Tragedi 12 Oktober 2002” (warsa 2004) lan “Perkawinan Terlarang: Pantangan Berpoligami di Desa-Desa Bali Kuno” (warsa 2007). Sangkaning buku sane kaping kalih dane ngamolihang penghargaan “Widya Pataka” saking Gubernur Bali. ring warsa 2013 dane lan dosen Unud ngamijilang buku sane mamurda “Dinamika Bahasa Media Televisi, Internet lan Surat Kabar.</br></br>Tiosan ring ngamicayang ajah-ajah, dane taler pinaka wartawan miwah editor lepas ring harian Denpost sane mijil ring Denpasar daweg warsa 1999. Dane kasukserahang ngaremba lepihan Sastra lan Budaya ngawit warsa 2005 nyantos mangkin. Taler naenin dados koresponden tabloid pelajar Wiyata Mandala (1996-1999). Dane taler pernah dados kontributor The Jakarta Post samaliha sareng ngaremba lepihan mabasa Bali “Bali Orti” ring Balipost nyabran redite. Sane mangkin taler sareng ngaremba blog “balisaja.com” sane wantah maosang indik Balilisaja.com” sane wantah maosang indik Bali  +
  • I Madé Suartana utawi sané ketah kauninginI Madé Suartana utawi sané ketah kauningin Madé Suar-Timuhun ring kakawian-kakawiannyané embas ring Banjar Tengah, Timuhun, Klungkung, 17 Juni 1987. Dané ngawit nyurat sastra Bali modéren rikala kantun kuliah lan aktif nyurat warsa 2013. Puisinnyané ngawit kawedar ring Bali Orti (Bali Post) bulan April warsa 2013 lan warsa 2014 sampun kawedar ring Médiaswari (Pos Bali). Dados narawakia ring Ubud Writers and Reader Festival 2016.</br></br>Cakepan kapertama sane kamedalang inggih punika buku pupulan puisi Bali sane mamurda "Mlajah", kamedalang olih Pustaka Ekspresi warsa 2014. Warsa 2015 olih penerbit sane pateh, prasida ngmedalang cakepan kaping kalih marupa buku pupulan satua bawak sane mamurda "Book Jaen Idup di Bali", madaging plekutus (18) satua bawak (cerpen).daging plekutus (18) satua bawak (cerpen).  +
  • I Nyoman Manda wantah oka saking I Wayan DI Nyoman Manda wantah oka saking I Wayan Dadi lan Ni Ketut Puri (makekalih sampun seda). I Nyoman Manda embas ring Banjar Pasdalem, Gianyar pinanggal 14 April 1938. Bapannyane, I Wayan Dadi dugas kantun nyeneng dados polisi Belanda lan memennyane Ni Ketut Puri maasal saking Cemenggaon, Gianyar. I Nyoman Manda manyama sareng kutus lan dane wantah pianak sane kaping tiga. Nanging belinnyane sane paling Wayan lan Made sampun seda rikala dane kantun alit, punika taler arinnyane I Ketut Sada.</br>Rikala kantun alit I Nyoman Manda meneng sareng kaluwargane ring desa palekadane Pasdalem. Daweg punika dane seneng maplalian ring carike sareng sawitrane. Punika taler dane seneng kayeh ka tukade, ngruruh capung, lan ngangonang bebek. Pajalan idupne rikala cerik dane surat ring novel sane mamurda “I Kentung Uling Lodtungkang”. </br>Lantas, I Nyoman Manda masekolah ring SR II Cangkir Tegal Tugu Gianyar warsa 1946 kantos warsa 1952. Risampune tamat, dane ngelanturang masekolah ring SMN Gianyar (mangkin SMP Negeri 1 Gianyar) kantos warsa 1955. Sausan punika dane ngelanturang masekolah ring SMA Negeri Singaraja, nyarengin bapannyane sane pindah tugas ka Singaraja. Tamat SMA Singaraja dane ngelanturang ka B1 Bahasa Indonesia di Singaraja lan tamat warsa 1961 lan langsung dados guru ring SGA Negeri di Selong, Lombok Timur kantos warsa 1964. Warsa 1990 I Nyoman Manda polih gelar sarjana S1 saking Universitas Terbuka.</br>Tigang warsa ngabdi dados guru ring Lombok, I Nyoman Manda mawali ka Bali lan marabian sareng Made Seruti sane makarya dados TK di Gianyar. Risampune makeluwarga dane meneng ring Jalan Majapahit Gang Gunung Agung IV, Banjar Teges Gianyar. Dane maduwe pianak tetiga inggih punika Gede Palgunadi, Kadek Pramesti Dewi, lan Ni Komang Tri Anggreni.</br>Warsa 1964 I Nyoman Manda dados guru ring SMA 1 Gianyar kantos warsa 1986, lan kedadosang kepala sekolah ring SMA 3 Sukawati. Warsa 1995 dane mawali ka SMA 1 Gianyar dados kepala sekolah, lan dane pensiun warsa 1998 risampune dados guru 38 tiban.</br>Warsa 1966 kantos warsa 1977 I Nyoman Manda naanin dados anggota DPRD tingkat II Gianyar, punika taler warsa 1971 kantos warsa 1977 dane dados ketua KNPI Gianyar. Warsa 1974 I Nyoman Manda naanin makarya dados koresponden surat kabar Suara Karya lan nyurat ring Surat Kabar Merdeka, Angkatan Bersenjata, Bali Post miwah Simponi. Rikala pensiun, I Nyoman Manda kantun nyurat lan sareng pangawi lianan sekadi Djelantik Santha, Made Suarsa, Samar Gantang, Made Sanggra (almarhum) miwah sane lianan dados redaktur majalah Canang Sari. Lianan ring punika I Nyoman Manda taler dados silih sinunggil editor lan pangawi ring Bali Post (Bali Orti) dados pangremba Majalah Satua sane ngawedar satua cutet mabasa Bali.</br>I Nyoman Manda wantah pangawi sastra Bali moderen sane produktif. Dane ngawedar kirang lebih kalih kantos limang cakepan sane a warsa napike pupulan satua cutet, novel, wiadin puisi. Bakat dane nyurat embas saking SMA, lan rikala punika akeh kakawiane kawedar ring majalah dinding sekolah. Rikala dados guru SGA Negeri Selong Lombok Timur, I Nyoman Manda mentasang drama kakawiane ring sekolah lan rikala wanti warsa kabupaten Lombok Timur.</br>Rikala pindah ka SMA Negeri 1 Gianyar sasuratan dane nyansan nglimbak. Dane ngawit nyurat cerpen mabasa Indonesia ring majalah wiadin surat kabar sekadi Simponi, Bali Post, Harian Nusa Tenggara, Media Muda Balai Pustaka. Dane taler aktif nyurat artikel budaya ring Mingguan Merdeka Zaman, Suluh Marhaen, lan Suara Karya.</br>I Nyoman Manda taler pepes nglaksanayang pementasan seni ring Balai Seni Toya Bungkah Danau Batur duwen sastrawan Sultan Takdir Alisyahbana. Ngawit warsa 1974 malarapan antuk embasne TVRI I Nyoman Manda mentasang kakawiannyane sareng Sanggar Purnama lan Sanggar Malini.</br>Ring PKB warsa 1995 satua cutetne sane mamurda “Guru Made” polih juara kapertama lomba penulisan cerpen mabasa Bali. Satua cutetne sane mamurda “Togog” polih juara kalih rikala sayembara mengarang cerpen Bali sane kelaksanayang olih Balai Bahasa Singaraja warsa 1977. Naskah drama nyane sane mamurda “Masan Cengkehe Mabunga” polih juara kapertama rikala sayembara penulisan drama sane kaadaang olih Listibiya Bali warsa 1978, miwah novel “Lan Jani” polih juara kalih rikala sayembara sane kelaksanayang olih Lembaga Bahasa Singaraja warsa 1974, lan kawedar marupa cakepan warsa 2002. Lianan ring punika, I Nyoman Manda taler nerjemahang makudang-kudang kakawian sastrawan Indonesia ka basa Bali.</br>Dane taler nyurat autobiografi sane mamurda “Geliat Sastra Nyoman Manda” indik pajalan kepengarangannyane, kakawian-kakawianne, lan penghargaan sane sampun kapanggih. </br>Penghargaan lianan sane sampun naanin kapanggih minakadi juara harapan ring sayembara penulisan naskah drama modern mabasa Bali sane kelaksanayang warsa 1981, dados juara harapan rikala sayembara penulisan naskah drama mabasa Indonesia warsa 1991. Punika taler dane polih penghargaan dados guru teladan warsa 1984, penghargaan Wijaya Kusuma warsa 1994 saking Pemerintah Tingkat II Kabupaten Gianyar sangkaning pengabdiannyane membina lan mengembangkan sastra daerah, warsa 1999 polih kalih penghargaan inggih punika Sastra Rancage lan penghargaan saking Yayasan Saba sastra Bali, warsa 2003 dane malih polih penghargaan sastra Rancage antuk novelne sane mamurda “Bungan Gadung Ulung Abancang” , lan warsa 2008 dane malih ngemolihang penghargaan sastra Rancage antuk novelne “Depang Tiang Bajang Kayang-Kayang”.</br>Kakawian-kakawian sane sampun kawedar olih I Nyoman Manda inggih punika:</br>a. Kakawian marupa novel</br>Kasih Bersemi di Danau Batur (1981)</br>Sayong (1999)</br>Kenang Indah di Toya Bungkah (2002)</br>Manah Bungah di Toya Bungkah (2006)</br>Bunga Gadung Ulung Abancang I, II, lan III (2001)</br>I Kentung Uling Lodtungkang (2002)</br>Gending Pengalu (2007)</br>Nembangang Sayang (2007).</br>Depang Tiang Bajang Kayang-Kayang (2007)</br>Ngabih Kasih ring Pasisi Lebih (2008)</br>Sawang-sawang Gamang (2008)</br>Tresnane Leket-Leket ring Danu Batur (2015)</br>Biyar Biyur ring Pesisi Sanur (2010)</br>Kulkul Bulus (2010)</br>Tyaga Wani Mati (2010)</br>Gending Pengalu (2010)</br>Suara Saking Batukaru (2010)</br>Gusti Ayu Kedangan (2010)</br>Dr. Ratini (2012) </br>Ngrestiti Ati (2012)</br></br>b. Kakawian marupa drama</br>Brantakan (1978)</br>Masan Cengkehe Nedeng Mabunga (1978)</br>Kuuk (1978)</br>Lelakut (1999)</br>Dukana Pujangga (2002)</br>Saat Terakhir (2002)</br>Demo (2003)</br>Sepasrah Kisah di Goa Gajah (2004)</br>Kirana (2005)</br>Dewi Sakuntala</br>Nembang Girang di Bukit Gersang (2008)</br>Mabela Pati (2013)</br>Kuuk (2013)</br>Jepun Putih Akatih (2013)</br>Mulih (2013)</br>Dukana Pujangga (2013)</br>Penggak(2013)</br>Dadi Ati (2013)</br>Jayaprana Layonsari (2013)</br></br>c. Kakawian marupa satua cutet</br>Togog (1977)</br>Hilang (2001)</br>Tali Rapiah (2002)</br>I Kentung Uling Lodtungkang (2002)</br>Memedi (2004)</br>Helikopter (2004)</br>Alikan Gumi (2004)</br>Kenangan Indah di Toyabungkah (2004)</br>Laraning Carita ring Kuta (2002)</br>Pongah (2005)</br>Sepeda Baru (2005)</br>Sang Nandaka (2007)</br></br> d. Kakawian marupa puisi</br>Ganda Sari (1973, sareng Made Sanggra)</br>Joged Bumbung (1975)</br>Pantai (1978)</br>Mara-mara (1994) </br>Tiang (1995)</br>Kalangen ring Batur</br>SAB (Singgah di Bencingah Wayah) (2000)</br>Puputan Badung (2000)</br>Niti Titi Puttaparthi (2000)</br>Suung Luung (2003)</br>Tiang (2004)</br>Yen (2004)</br>Nyongkok di Bucu (2006)</br>Kuuk (2006)</br>Kabar-kabar Surat Kabar (2006)</br>Swara Cakra Kurushetra (2006)</br>Puisi ring majalah Canang Sari No. 24 minakadi Topeng Keras, Ada Sinar Galang, Setata Megonjakan ring Angin, Ampurayang Titiang dan Manahe Mabesikan (2006)</br>Gerip Maurip Gridip Makedip</br>Ngintip</br></br>e. Kakawian sastra terjemahan ka basa Bali</br>Di Tengah Keluarga, cerpen Ajip Rosidi (1999)</br>Sukreni Gadis Bali, novel A.A. Pandji Tisna (1999)</br>Deru Campur Debu, pupulan puisi Chairil Anwar (2000)</br>Bawuk, pupulan cerpen pilihan majalah Horison (2002)</br>Kuli Kontrak, pupulan cerpen Mochtar Lubis (2002)</br>Jalur-jalur Membenam, pupulan cerpen Wildam Yatim (2002)</br>Gauhati, cerpen Budi darma (2002)</br>Tirani dan Benteng, pupulan puisi Taufik Ismail (2002)</br>Di Bawah Lindungan Ka’bah, novel Hamka (2004)</br>Kota Harmoni, cerpen-cerpen pangawi Indonesia sakadi Idrus lan YB Mangunwijaya (2013)</br></br>f. Kakawian Lianan</br>Jantraning Tirta Yatra, catatan rikala Tirta Yatra (1998)</br>Padi Buung, pupulan fragmen drama pertunjukan TV (2000)</br>Jantra Tirta Yatra, catetan rikala Tirta Yatra (2002)</br>Perani Kanti, cakepan ngenenin indik dedikasi sastrawan Bali (2002)</br>Tirta Yatra ka India, catetan Tirta Yatra ka India (2005)</br>Riwayat Geliat Sastra Nyoman Manda, autobiografi (2005)</br>Mengenang Bayang-bayang Ilalang, biografi perbankan saking Ubung, Penebel Tabanan (2006)</br>Ngonang, pupulan catetan ringkes (2006)</br>Basa lan Sastra Bali, Kisah-kisah Jumah, pupulan esai basa lan sastra Bali (2006)</br>Majalah Canang Sari</br>Majalah Satua</br></br>Pajalan idup pangawi I Nyoman Manda Puniki ambil titiang saking blog nyane DRS Nyoman Manda lan Pondok Tebawutu lan sumber lianan sane terjemahang tiang nganggen basa Bali.</br>Niki wantah silih sinunggil satua cutet kakawian dane sane mamurda “Saksi” sane ambil tiang saking blog-nyane Pondok Tebawutu.l tiang saking blog-nyane Pondok Tebawutu.  +
  • I Nyoman Suprapta embas 11 Novémber 1962. I Nyoman Suprapta embas 11 Novémber 1962. Dané sampun nyurat gaguritan duk warsa 2000, lan kantos mangkin sampun ngamedalang 219 judul geguritan. Sangkaning sutindih ring sastra Bali, dané polih Hadiah Sastera Rancagé warsa 2013 saking Yayasan Kebudayaan Rancagé, Bandung ring widang jasa. Anggara, 9 April 2019 sané sampun lintang.Anggara, 9 April 2019 sané sampun lintang.  +
  • I Putu Eka Prayoga,S.Pd.H.,M.Pd inggih punI Putu Eka Prayoga,S.Pd.H.,M.Pd inggih punika guru pengajian ring SD Negeri 26 Pemecutan mawit saking warsa 2018 nyantos mangkin. Dané mawit saking Désa Pakraman Ubung, Kota Denpasar tur embas ring pinanggal 23 Maret 1994. Nunas ajah-ajaran tur prasida muputang S1 Pedidikan Agama Hindu ring IHDN Denpasar ngelantur muputang ajah-ajahan S2 Magister Pendidikan Agama Hindu ring Pascasarjana IHDN Denpasar.ama Hindu ring Pascasarjana IHDN Denpasar.  +
  • I Putu Gedé Raka Prama Putra utawi sané keI Putu Gedé Raka Prama Putra utawi sané ketah kauningin antuk Tudékamatra ring kakawian-kakawian dané embas ring Gianyar, dina Anggara tanggal 18 Désémber 1990. Yadiastun kantun wimuda, nanging dané wantah silih sinunggil pangawi sané nindihin sastra Bali modéren. </br>Pangawi sané sampun tamat saking Fakultas Ékonomi Universitas Mahéndradatta puniki malajah ngripta daweg kantun masekolah ring SMAN 1 Blahbatuh. Kakawian-kakawiannyané naenin munggah ring Majalah Éksprési, Majalah Satua, Bali Orti (Bali Post), Bali Post, Pos Bali, Médiaswari (Pos Bali), lan Dénpost. Cakepannyané sané sampun kawedar inggih punika:</br>Padang Tuh (Puisi, 2013),</br>Belog (Pupulan Satua Cutet, 2014),</br>Ombak Raré Bali (Puisi, 2015).</br>Mangkin dané makarya dados wartawan ring Pos Bali lan dados rédaktur rubrik Gema Siswa ring Pos Bali. rédaktur rubrik Gema Siswa ring Pos Bali.  +
  • I Putu Sudiana mapungkusan Bonuz wantah peI Putu Sudiana mapungkusan Bonuz wantah perupa sané embas ring Nusa Penida, Klungkung, Bali, 30 Desember 1972. Duk kari alit sampun kadaut ring seni gegambaran. Rikala ring desanyané, dané ketah katunasin tulung ngambar dinding jukung bendegané. Sesampuné muputang SMP ring desanyané di Nusa, raris ngalanturang masekolah ring Sekolah Menengah Seni Rupa (SMSR) ring Batubulan, Bali. Ring warsa 1995, dane ngelanturang masekolah ring pendidikan seni rupa ring ISI Denpasar, ngantos tamat. Tiosan ring ngambar, dane taler makarya seni instalasi, main musik, miwah nyurat puisi. Bonus sampun akeh mamérang gambaran-gambarannyané sané madué gaya abstrak, inggih punika: </br></br>Solo exhibitions</br>2018 A Land to Remember. Santrian Gallery, Sanur Bali</br>2017 Tetabuhan-tatabumi, Bidadari Art Space. Mas,Ubud-Bali</br>1015 Because Life is Delicious at Kubu Art Space. Ubud.</br>2014 Magic Sound at Maya Galerry. Singapore.</br>2013 Be Happy, water color paintings at Sand Fine Art Gallery. Sanur-Bali.</br>2012 Harmony, at Rumah Seni Maestro Art Space. Sanur-Bali</br>2011 Inside of Bonuz at Tony Raka Gallery. Mas,Ubud-Bali</br>2011 Refleksi Nafas, at Hitam-Putih art Space. Sangeh-Bali.</br>2008 Pleading Life’s Tenacity at Kemang Village. Jakarta.</br>2006 Journey of the Soul at Relish Café and Pool. Jakarta.</br>2003 Esensi Abstrak at Art Centre Denpasar. Bali.</br>2003 Universal Spirit at Jenggala Keramik Jimbaran. Bali.</br>2000 Melintas Batas at Merah-Putih Forum. Denpasar Bali.</br></br></br>Selected Group exhibitions</br>2018 NU-Abstract at Langgeng Art Foundation, Jogjakarta</br>2018 B to B #2, Komaneka Gallery, Ubud Bali</br>2018 at Gedung DPR/MPR RI, Kemayoran Jakarta</br>2017 ColourFul at Hadiprana Gallery, Jakarta.</br>2017 AtUH Art the Universal Habit by Militant Arts, Santrian Gallery Sanur Bali</br>2017 B to B at Raos Gallery, Kota Batu. Malang.</br>2017 The grand opening VIP Fine Arts, Jakarta.</br>2016 Ubud Writer Bali</br>2016 Militant for Happiness at CLC. Krobokan Bali</br>2015 Violent Bali atTonyraka Gallery. Mas-Ubud Bali</br>2015 SoulScape in Progress at Bentara Budaya Bali</br>2015 Ulu Teben Militant Arts at Bentara Budaya Bali.</br>2015 Sama-sama. Indonesia, Malaysia, Philipina at Bentara Budaya Bali.</br>2014 Rel(ART)ionship at Sangkring Art Space. Jogjakarta.</br>2014 Malaysia Contenporary Art Tourism at Kuala Lumpur, Malaysia.</br>2014 Tandur: Menyemai diri at Bentara Budaya Bali.</br>2013 Encore at Maya Gallery. Singapore.</br>2013 ASIA Contemporary Art Fair at Luxe Art Musium. Singapore.</br>2013 Golden Harvest at Hadiprana Gallery. Jakarta</br>2012 An Artistic Journey at Sudamala art space. Sanur-Bali.</br>2012 Dialogue II at Gaya art space with G-13 Gallery. Sayan-Ubud, Bali</br>2012 The Journey of Gallery Hadiprana. Jakarta.</br>2011 Dialogue I at G-13 Gallery. Kuala Lumpur,Malaysia</br>2010 Return of the Abstraction atTony Raka Gallery. Mas-Ubud, Bali.</br>2010 Gerakan Abstrak Indonesia atTaman Budaya Yogyakarta.</br>2010 Behind the funny make-up at Hadiprana Gallery. Jakarta.</br></br></br>Awards</br>1999 Semi Final of The Philip Morris Art Award VI From YSRI , </br>Jakarta</br>1995, 1997, 1998 The Best Artwork from Kamasra, STSI Denpasar. Best Artwork from Kamasra, STSI Denpasar.  +
  • I Putu Sukreta Suranta embas ring KlungkunI Putu Sukreta Suranta embas ring Klungkung, 11 April 1938. Dané inggih punika prawira tinggi angkatan darat saking Bali miwah pejabat pemerintah. Ida dados silih tunggil tokoh organisasi Parisada Hindu Dharma Indonésia miwah Paguyuban Ngesti Tunggal. Sasampun lulus SMA, dané ngranjing ring Akademi Militer Nasional Magelang. Sasampuné lulus, dané kadadosang letnan kaping kalih ring warsa 1961.</br></br>Selami karirnyané ring militer, dané ngamolihang makudang-kudang posisi strategis sakadi Wakil Komandan Kontingen Garuda VII miwah Asisten Operasi Kepala Staf Kodam Jaya. Ida ngamolihang pangkat brigadir jenderal sawatara warsa 1986 miwah dados Wakil Asisten Operasi Kepala Staf Angkatan Darat. Ida kadadosang mayor jenderal sawatara kalih warsa salanturnyané miwah dados Asisten Operasi Kepala Staf Angkatan Darat ring 17 Maret 1988. Ida raris kadadosang Komandan Sekolah Staf miwah Komando ABRI ring 21 Oktober 1989. Ida kagentosin ring tanggal 16 April 1993 miwah pensiun saking militer makudang sasih salanturnyané.</br></br>Sasampun pensiun saking militer, ida kadadosang Inspektur Jenderal Departemen Pertahanan Keamanan ring 24 April 1993.] Ida kadadosang inspektur jenderal departemen punika nénten ketah, santukan jabatan puniki katahnyané kajudi olih perwira militer sané aktif bintang tiga. Ri sampuné pensiun saking militer, pamréntah mutusang ngangkat dané dados letnan jenderal honorér ring tanggal 1 Séptémber 1997. Ida kagentosin olih Farid Zainuddin ring warsa 1998.</br></br>Ida raris kaangkat olih Présidén BJ Habibie dados anggota Dewan Pertimbangan Agung (DPA) ring 13 Juni 1998 miwah dados Wakil Ketua Komisi Kesejahteraan Rakyat ring DPA.</br></br>Dané kapilih dados Ketua Harian Parisada Hindu Dharma Indonesia (PHDI) ring Mahasabha PHDI ka-7 sané kalaksanayang ring bulan Séptémber 1996. Sadurungnyané, saking warsa 1992, dané sampun ngawakilin PHDI ring MPR. Dané taler dados penasehat Himpunan Pemuda Hindu Indonésia miwah Prajaniti Hindu Indonésia. Lianan ring punika, dané taler naenin dados anggota organisasi spiritual Paguyuban Ngesti Tunggal (Pangestu).</br></br>Ida séda ring Jakarta Selatan ring rahina Redité, 16 Séptémber 2022 tur kapendem ring Taman Makam Pahlawan (TMP) Kalibata, Jakarta Selatan. Pahlawan (TMP) Kalibata, Jakarta Selatan.  +
  • akéh pisan, ngawit saking deforestasi nganakéh pisan, ngawit saking deforestasi ngantos polusi plastik miwah pemanasan global. Pikobet punika patut kaaturang olih samian angga. Patut pisan ngirangin emisi karbon antuk magingsir ka sumber energi terbarukan, nyokong daur ulang miwah ngawigunayang produk sané ramah lingkungan, taler nyaga palemahan alami antuk utsaha konservasi miwah greening. Tiosan punika, pendidikan sané jimbar indik perlindungan lingkungan miwah kebijakan sané nyokong praktik ramah lingkungan taler kaperluang. Malarapan antuk kerjasama pantaraning pamerintah, perusahaan, miwah parajanane, iraga prasida ngaryanang pauwahan sane becik mangda prasida ngalestariang palemahan iragane ring masa sané jagi rauh.alemahan iragane ring masa sané jagi rauh.  +
  • bahasa balii minakadi keaanggen alat komunbahasa balii minakadi keaanggen alat komunikasi ring masyakat bali, keberadaannyane penting sajan keanggen pondasi dasar ngewangun bali, nanging bahasa bali mangkin penggunaanyane menurun sekadi kemajuan jaman ne mangkin.</br> </br></br>Terutama di kalangan generasi muda ne mangkin liu sane tusing bise mabasa bali, biasane anak2 generasi mangkin nganggep bahasa bali punika bahasa kuno utawi bahasa sane ketinggalan jaman di generasi ne mangkin. nanging sepatutnyane iraga generasi muda patut dadi generasi penerus apang bahasa bali puniki setata lestari.</br></br>krana punika pemerintah mangkin ngae program sane madan bahasa bali wikhiton apang anak2 generasi mangkin ngidang melajahin bahasa bali ne mangkinn ngidang melajahin bahasa bali ne mangkin  +
  • https://docs.google.com/file/d/1PCnslmhJA8KPcFtPoMCm-9SCfnB4U-QE/edit?usp=docslist_api&filetype=msword  +