UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Search by property

From BASAbaliWiki

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

Search by property

A list of all pages that have property "Biography text ban" with value "Dinamika Praktik Pemungutan Liar Om Swastiastu Sane wangiang titiang p". Since there have been only a few results, also nearby values are displayed.

Showing below up to 25 results starting with #1.

View (previous 50 | next 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500)


    

List of results

  • Kabudayaan Bali Pinaka Pamikukuh Pariwisata  + (Covid 19. Sapasira sane tan uning virus puCovid 19. Sapasira sane tan uning virus puniki? Kawentenan virus corona ring makudang- kudang panegara janten sampun mademang angga akeh pisan. Sampun kalih warsa ngalintang, kawentenan virus corona sayan ngalimbak ngantos ring Bali.Ring Bali, virus puniki taler kabaos gering agung. Bali sane sane kaloktah ngantos ka dura negara, pinaka genah sane asri tur lestari, akeh pisan wisatawan sane rauh ke Bali sadurung covid 19 nglimbak ring Bali. Sasukat wenten virus corona puniki pemerintah Bali ngambil pemargi mangda pariwisata Bali katutup utawi ngamargiang PPKM, nika mawinan wisatawan nenten kadadosang rauh ke Bali mangda kawentenan virus corona nenten sayan ngalimbak.</br>Suwe sampun kawentenan viruse ring Bali, pariwisata sekadi pejah kawentenan nyane, sane mangkin napi sane patut kamargiang olih pemerintah mangda prasida nangiang pariwisata Baline ngantos ka pungkur wekas? </br>Bali sane sampun kaloktah kantos ring dura negara.</br>Kebudayaan Bali pinaka pamikukuh pariwisata Bali mangda setata kelestariang, kawentenan adat, seni miwah tradisi sane kasenengin olih wisatawan sane rauh ke Bali, tiosan punika krama Bali janten akeh sane mekarya kerajinan, nika mawinan Krama Baline patut setata ngajegang adat, seni miwah tradisi ring bali utamannyane majeng ring yowana Bali. Pastika prasida nangiang pariwisata Baline yening krama Baline ngajegang kebudayaan, Sapunika taler pemerintah mangda prasida ngicenin pemargi sane patut kamargiang.da ngicenin pemargi sane patut kamargiang.)
  • Dadalan Sejarah Wangunan Monumen Perjuangan Rakyat Bali  + (Dadalan Sejarah Monumen Perjuangan Bali UDadalan Sejarah Monumen Perjuangan Bali</br></br>Utsaha ri kala nindihin Kemerdekaan sane wenten ring samian wewengkon Republik Indonesia. Belandane nerapang parilaksana sane nenten adil miwah setata nindas parajana Indonesiane, punika mawinan kerajaan/puri miwah kesultanan ring Indonesia mautsaha nglaksanayang pemberontakan. Nanging utsaha punika elah kamenangang olih Belandane karana Belandane nerapang siasat "devide et empera" sane mateges teknik adu domba. </br>Mawinan sampun suwe perang/mayuda puniki mamargi kantos para yowana Indonesiane sampun madue pengalaman utawi kaweruhan sane ngametuang semangat persatuan miwah kesatuan pacang nglawan penjajah Belandane. Persatuan miwah Kesatuan para yowana puniki mapunduh dados siki ring makudang-kudang derah kantos daweg pinanggal 28 Oktober 1928 kasengguh rahina Sumpah Pemuda. Sumpah Pemuda puniki kasarengin olih Jong Java, Jong Pasudan, Jong Minahasa, Jong Ambon, Jong Celebes (Sulawesi), Jong Sumatranen, Jong Datak, samian puniki kasambat Jong Indonesia pinaka genah yowana Indonesiane sami. </br>Sumpah Pemuda puniki taler mawinan para yowana Indonesiane malih mautsaha pacang nindihin Indonesia raris ngariya makudang-kudang organisasi utawi sekaha. Silih tunggil organisasi utawi sekaha sane paling kasub mawasta Sarekat Islam, sadurungne pinaka gerakan agama dados sareng nindihin kemerdekaan Indonesia, raris wenten partai "Indische Partjt" sane bergerak ring bidang politik. Dweg punika taler wenten tokoh-tokoh nasionalis sakadi dr. Soetomo, HOS Cokoroaminoto, Suwardi Suryaningrat (Ki Hajar Dewantara), Douwes Dekker, Tjipto Mangunkusumo, Agus Salim, Soekarno, Muhammad Hatta miwah sane lianan. Dane sami puniki pinaka pelopor ring daerah lianan. </br>Pulo Bali silih tunggil basis perjuangan ngalawan Belanda, sakadi kawentanan makudang-kudang puputan, warsa 1848-1849 ring Buleleng sane mawasta Puputan Jagaraja, Puputan Kusamba warsa 1849, Perlawanan Rakyat Banjar warsa 1868, Puputan Badung warsa 1906, Puputan Klungkung raris Puputan Margarana ring Desa Marga, Tabanan sane kalaksanayang olih pasukan Ciung Wanara kapimpin olih I Gusti Ngurah Rai warsa 1946.</br>Utsaha puniki raris dados kenangan miwah sejarah perjuangan rakyat Bali, kantos ngawentenang menumen, wasta margi, wastan lapangan terbang miwah sane tiosan mangda setata eling ring para pejuang sane sampun nincapang Kemerdekaan Republik Indonesia. Puniki taler mawinan kakaryanang monument agung sane wenten ring Niti Mandala, Denpasar sane mawasta Monumen Perjuangan Rakyat Bali. </br>Napi sane wenten ring monumen puniki, mangdane dados genah sejarah para pejuang miwah pahlawan Bali sadurung kantos sasampune kemerdekaan, matetujon mangda prasida ngametuang manfaat miwah nincapang rasa nasionalisme yowana Bali antuk nilai-nilai patriotik pahlawan ri kala nindihin jagat miwah martabat bangsa. </br>Monumen Perjuangan Rakyat Bali ka rancang olih Ida Bagus Gede Yadnya sane daweg punika kantun ngemban dados mahasisya ring Jurusan Arsitektur, Fakultas Teknik, Universitas Udayana, Denpasar. Dane mikolihang peris ring sayembara ngrancang gambar Monumen Perjuangan Rakyat Bali daweg warsa 1981 wenten makudang-kudang arsitektur senior daweg punika sareng nanging kaon rin Dane puniki. </br>Ring bulan Agustus 1988 acara peletakan batu pertama kalaksanayang taler wangunan sane nganggen anggaran Pemerintah Provinsi Bali raris kakawitin. Pawangunan monument sampun mamargi raris wenten makudang-kudang pikobet sakadri pikobet dipresiasi uang Rupiah warsa 1997, kantos ring warsa 2001 prasida antuk kapuputang. Sasampune punika raris kalanturang malih ngawangun diorama sane nyihnanyang gegambaran sejarah kauripan krama Bali saking dumun. Tiosan punika kawangun taler taman mangdane prasida nyihnayang kasrian miwah kenyamanan monumen puniki kantos samian puput ring warsa 2003. </br>Ring pinanggal 14 Juni 2003, sinarengan ring Kalaksanayang Pesta Kesetian Bali kaping 25, monument perjuangan rakyat Bali kabungkah paripurna olih Presiden RI Megawati Soekarnoputri</br>Tatujon Kawentenang Monumen Perjuangan Rakyat Bali</br>Sane mawinan kawangunyane diorama sane nyritayang indik perjuangan parajana Bali pinika inggih punika mangdane prasida nyihnayang cerita indike dumun daweg perang puputan sane wenten ring Bali, punika taler mangda elah ring para jana tiosan pacang nyingakin. </br>Tatujonyane mangda prasida perjuangan rakyat Bali puniki ngalimbakang jiwa patriotismé, rela berkorban, cinta tanah air, cinta persatuan miwah kesatuan, perdamaian, pamekas sane paling untat tetep nindihin tur nyaga keutuhan Negara Kesatuan Republik Indonesia</br>Unteng Pikayun Monumen Perjuangan Rakyat Bali</br>Monumen puniki pinaka perwujudan Lingga miwah Yoni. Lingga inggih punika pralambang Purusa (lanang), Yoni inggih punika pralambang Pradana (istri). Patemon kakalih unsur puniki sane mawinan jagaté ajeg miwah rahayu. Tiosan ring Lingga-yoni. Monumén puniki taler macihna turmaning kakaryanin antuk carita Pamuteran Mandara Giri ring Ksirarnawa (pasih susu). Caritanyané puniki kakepah saking Kitab Adi Parwa inggih punika parwa kaping siki epos Mahabharata. Kaceritayang indik para Dewatané miwah Daitya/Raksasa ngarereh tirta ametha ring Ksirarnawa antuk mitehang Mandara Giri. </br>Wenten makudang-kudang piranti miwah cara mitehang gunung mandara puniki sakadi: </br>1. Badawang Nala (akupa) sane dados dasar Mandara Giri.</br>2. Naga Basuki kadadosang tali sane ngiket miwah mitehang gunung.</br>3. Para dewatané polih amongan ngedeng ikuh naga raris daityané polih ngamel sirah naga, </br>raris ring baga mandara giriné malinggih Dewa Siwa. </br>Sampun suwé Para Dewatané miwah Adityané sami mitehang Mandara Giri, kajaba raris minakadi: Ardha Candra (Bulan Sabit), Déwi Sri miwah Laksmi, Kuda Ucaisrawa (jaran makampid), Kastuba Mani raris sane kaping nguntat Dewi Dhanwantari sane makta Tirta Amertha. Pamargin ngarereh tirta amertha puniki raris kanggén wujud ring monume puniki sakadi: </br>1. Guci Amertha ring monumen marupa swamba (payuk) sane magenah ring muncuk monumen. </br>2. Ikuh Naga Basuki ring monumen magenah nampek ring swambané. </br>3. Kori Agung rupa Sirah sang Naga. </br>4. Dasar Monumen rupa Sang Badawang Nala.</br>5. Telaga pinaka cihna rupa ksirarnawa. </br>6. Makasamian ring sajeroning monumen puniki macihna Gunung Mandara Giri. </br>Para uleman sane ngarya monumen puniki janten mangda prasida ngcen generasi penerus manda ngarereh perjuangan punika kapolihang antuk kerja keras, tekun, ulet miwah gotong royong sakadi para Dewa miwah Datiyané sane ngarereh kauripan sane abadi.</br>Tiosan punika, monumen puniki pinaka pralambang Ida Sang Hyang Widi Wasa sane wenten ring tengah wangunan puniki wenten taler wangun segi 8 miwah sekar tunjung makupak akutus. Puniki pinaka cihna Asta Dala pinaka pralambang Ida Sang Hyang Widi Wasa sane mawasta Asta Aiswarya. </br>1. Anima: mawatek halus sakadi atom</br>2. Lagima: mawatek iying sakadi ether</br>3. Mahima: Mawatek maha agung</br>4. Prapti: mawatek nyujur samian genah sane kakayunin</br>5. Prakamya: Samian pikayun prasida kapanngih</br>6. Isitawa: Mawatek raja diraja</br>7. Wasitya: Mawatek sang sane madue kuasa</br>8. Yatrakama Wasayitwa: Nenten prasida antuk ngaonang</br>Pralambang nilai kejuangan miwah jiwa nasionalisme saking kawentenan monem punika karupa antuk makeh jegjegan Kori agung sane akehnyané 17, Saka agung sane wenten ring tengah wangunan wenten 8, raris tegeh monument saking dasar rauh ka muncuk 45 meter. 17, 8, 45 pinaka tanda rahina, sasih miwah warsa Proklamasi Kemerdekaan RI.sih miwah warsa Proklamasi Kemerdekaan RI.)
  • Daniel Bahari  + (Daniel Bahari embas ring Dénpasar, 23 MareDaniel Bahari embas ring Dénpasar, 23 Maret 1948. Dané dados pelatih tinju, manajer miwah promotor tinju legendaris. Dané ngwangun sasana Cakti Bali (Candradimuka Tinju Bali) miwah ngembasang petinju-petinju tingkat nasional miwah internasional, baik amatir maupun profesional. Petinju-petinju sané embas saking pendidikannya minakadi Adi Swandana, Fransisco Lisboa,, Pino Bahari, Nemo Bahari, Daudy Bahari. Dané taler nahenin ngamolihang juara IBF kelas bantam junior, inggih punika petinju legendaris Ellyas Pical. Sadurung dados pembina tinju, dané sampun dados atlet tinju. Sakéwanten, pikolihnyané nénten ja ageng pisan. Dané kasub pinaka sang sané ngwangun bokor sané madaging tangan mas. Daniel Bahari seda ring tanggal 16 Maret 2015 ring Denpasar. ring tanggal 16 Maret 2015 ring Denpasar.)
  • Danu Batur Sayan Usak  + (Danu Batur Sayan Usak Danu batur inggih puDanu Batur Sayan Usak</br>Danu batur inggih punika silih sinunggil danu sane wenten ring pulau Bali.Danu batur magenah ring Desa Kintamani,Kecamatan Kintamani ,Kabupaten Bangli,Bali. Sane jimbarnyane kirang langkung 16,05 km2, santukan punika danu batur kabaos pinaka danu sane paling ageng ring Bali. Sane dumun danu Batur punika sayan asri kawentenannyane, santukan punika danu Batur kadadosang taman bumi oleh badan dunia unesco. Kawentenan taman bumi punika kaaptiang prasida nyaga tur ngalestariang danu Batur mangda tetep lestari. Sakewanten sane mangkin akeh wenten pikobet ring danu Batur punika.Ring danu Batur punika,wenten kandungan pestisida pinaka imbas saking aktivitas petani ring wewidangan danu punika. Wenten taler sisa-sisa oli miwah sisa bahan bakar solar ring mesin penyedot toya sane akehnyane kirang langkung satak unit. Lianan ring pikobet punika sane ngeranayang wantah kewentenan pariwisata ring danu batur, minakadinnyane ring dermaga, restoran, objek wisata desa trunyan,objek wisata air panas miwah ring tengah danu,nika taler ngeranayang toya danune tercemar, (kompas.com). Saking pikobet sane wenten ring danu Batur punika, krama Bali asapunika taler pamerintah sepatutnyane ngarereh solusi indik pikobet punika. Yening sekadi titiang mangda pikobet punika nenten sayan ngelimbak.wenten solusi sane icenin titiang antuk midabdabin pikobet punika, sekadi sane kapertama inggih punika antuk nerapang pertanian pola organik ring pupuk miwah sistem perawatan tanaman, para petani ring wewidangan danu mangda nenten nganggen pestisida,tata caranyane mawit pola tumpang sari. Kaping kalih nganggen pakan ikan sane ramah lingkungan. kaping tiga ngolah limbah permukiman. Kaping pat titiang nunas majeng ring wisatawan sane malancaran ring objek wisata danu batur, napi malih ring pasisi danu mangda nenten ngutang luu ngawag, napi malih ngantos ke tengah danu. Nika mase sane ngeranayang danu ne tercemar antuk luu sane meberarakan ring danu,titiang nunas majeng ring wisatawan sane malancaran ring danu mangda sareng nyaga danu punika mangda nenten tercemar utawi usak. Titiang ngaptiang mangda pamerintah prasida nyokong progam sane sampun kerancang punika, sumangdane keasrian danu batur punika prasida mawali sekadi dumun. batur punika prasida mawali sekadi dumun.)
  • Daur Ulang Manados Kerajinan  + (Daur ulang sampah wantah pamargi sané kamaDaur ulang sampah wantah pamargi sané kamargiang mangda prasida ngirangin polusi lingkungan utawi lingkungan sane cemer. Daur ulang sampah prasida muputang pikobet lingkungan sané sayan nglimbak. Daur ulang sampah nénten wantah efektif ngirangin sampah sané wénten ring palemahan kemanten, nanging daur ulang sampah taler prasida ngirangin pikobet sumber daya alam sané wénten. Dadosne, daur ulang sampah punika prasida ngirangang pikibet kahuripan ring alam. </br></br>Wahhh sapunapi agengnyané dampak daur ulang sampah ring jagate? Napi sane ngawinang semeton nenten kayun malih nginutin pidabdab punika? Nah, anggén nincapang daya tarik para kramané antuk daur ulang sampah, cingakin kawigunannyané, miwah tata cara daur ulang sampah punika.</br></br></br>Wénten makudang-kudang pikenoh saking daur ulang sampah, minakadi: 1. ngurangi polusi lingkungan, 2. pemulihan lan penggunaan ulang bahan berharga, 3. penciptaan pekerjaan lan dukungan ekonomi, 4. pendidikan lan kesadaran lingkungan.Wenten makudang-kudang conto pakaryan kerajinan saking daur ulang sampah : 1. pot gantung saking botol plastik bekas, 2. bunga saking kresek miwah botol plastik, 3. tas saking bungkus makanan bekas, 4. anting-anting saking botol plastik bekas. Nyingakin makudang Pikenoh daur ulang sampah punika ngiring ngawit mangkin irage sareng sami kayun ngelestarian lingkungan antuk daur ulang sampah.tarian lingkungan antuk daur ulang sampah.)
  • Bali Virtual Explorer: Media Melancaran lan Metumbasan Produk Bali ring Era New Normal.  + (Daweg 2020, gumine kocap gering. Covid-19 Daweg 2020, gumine kocap gering. Covid-19 wastan virus sane ngeranayang wenten gering jagat e puniki. Penyakit puniki nenten ja ngarya sakit awak kemanten. Ekonomi, pendidikan, pariwisata, naler sane lianan sami padem. Bali kaloktah indik pariwisata sane becik. Yening pariwisata ne padem, bali kanikaang sareng padem. Niki nenten becik, napi malih kantos ka pungkur wekas. Indik sapunika, ring era new normal wenten inovasi sane patut kemargiang olih pemerintah mangda prasida nangiang pariwisata ring Bali. Inovasi punika kewastanin Bali Virtual Explorer sane berbasis website.</br>Bali Virtual Explorer inggih punika solusi nangiang jagat Bali ring era new normal. Ring web puniki, turis dados macecingak bali sekadi melancaran nanging online. Niki makrana web puniki kalengkapin fitur video 360 derajat. Video 360 derajat becik pisan anggen sarana ring era new normal puniki sawireh manut ring protokol kesehatan inggih punika mobilitas jatmane mangkin nenten sekadi ipidan. Web puniki medaging sarana matumbasan online produk asli Bali mangda produk tradisional kaloktah minakadi kain endek lan songket, ulat-ulatan, topeng, perhiasan perak, miwah sane lianan. Matumbasan online nenten ja sukeh, anak e prasida madue produk asli Bali yadiapin nenten mresidayang ke Bali. Niki masi becik untuk UMKM. Web puniki taler madaging indik informasi lengkap ring bali minakadi genah melancaran, genah bersejarah, informasi Pura, miwah informasi lianan ring Bali mangda akeh anak sane uning informasi ring Bali. Website Bali Virtual Explorer puniki wantah asiki, nanging fitur sane akeh sekadi video 360, matumbasan online, lan informasi menarik ngae website puniki dados sarana promosi sane becik. Ring jaman internet of things, promosi online punika enggal pisan kaloktah ring jagat. Nika mawinan Bali Virtual Explorer inggih punika website sane becik anggen promosi parwisata lan budaya mangda bali matangi. parwisata lan budaya mangda bali matangi.)
  • BALI METANGI, NUNI BALI (TRUNA TRUNI) MANGGIHIN TRASI (TRADISI LAN MODERNISASI)  + (Daweg warsa 2020, pariwisata ring Bali ngaDaweg warsa 2020, pariwisata ring Bali ngancan nedunang kadirasa pacang padem, santukan kawantenan gering agung Covid-19. Punika mawinan perekonomian ring Bali ngancan tedun miwah akeh kramane sane nenten madue pakaryan, kadirasa punika taler sane ngawinang panadosnyane alikan ring awig-awig parikrama Bali.</br>Ngemargiang urip new normal daweg mangkin, pastika iraga makasami esti mangda pariwisata Bali mewali mapraba, luih ipun ring negara utawi ring dura negara. Iraga prasida ngawujudang mawit saking unteng “Pariwisata Bali Metangi”. Malarapan antuk unteng, sane patut kamargiang olih pamerintah inggih punika manggihin mantuka ring Tradisi miwah ngelaksanayang modernisasi ring genah wisata tanpa ngentasin cihna Baline. Pastika ring laksanannyane pamerintah yakti nindakang para Nuni Bali (Truna Truni) utamannyane para influencer, sane dados yowana Bali sane uning tekening teknologi miwah artin penting tradisi punika. </br>Pengganggen teknologi puniki, pastika ngenenin indik modernisasi sane kasaratang. Modernisasi nenten ngenenin indik parilaksana manten, nanging punapi cara pamerintah ngaryanin tatanan genah wisata ring Bali mangda prasida nyaman tekening kawentenan protokol kesehatan miwah ngelaksanayang penganyaran. Punika mawinan, rasa anyar puniki pacang dados daya tarik majeng ring turis sane pacang melancaran, tanpa rimrim.</br>Driki para Nuni prasida ngelaksanayang antuk promosi pariwisata Bali ring media sosial, sane kaanggen nyihnayang karasmian miwah kanyamanan sane gelahang Bali majeng ring makasami turis, sane tambahipun indik tradisi Bali sane ngancan metangi. Utamanyane peran Nuni sane dados influencer sane madue jangkauan lebih ring ngalakin aksi “Pariwisata Bali Metangi”. Malarapan antuk punika, pamerintah mangda prasida mekarya sareng influencer Bali sane mangkin dados titi majeng ring pamerintah miwah krama dura negara. </br>Inggih asapunika sane prasida aturan titian mantuk ring ide kreatip sane patut kalaksanayang olih pamerintah majeng ring metangine pariwisata Bali. Dumogi napi sane sampun aturang titiang, prasida mawiguna miwah prasida ngewakilin suara yowanan antuk pariwisata Baline mangda luih miwah ekonomi Bali pacang metangi. Sareng yowana Bali Metangi, Bali Mewali, miwah Bali Harmoni. Metangi, Bali Mewali, miwah Bali Harmoni.)
  • WUJUD DEMOKRASI DALAM PEMILU  + (Demokrasi inggih punika 'pemilihan pengganDemokrasi inggih punika 'pemilihan pengganti' olih pihak sané nénten kompeten ring dija akéh paswécan sané nénten prasida kalaksanayang. Démokrasi mangkin sampun akéh kakirangin olih arus globalisasi, yadiastun démokrasi punika sampun dados pelopor sané ngawinang panegara iraga keni panglalah saking panegara dura negara utawi barat. Indiké punika prasida kawedarang mangkin démokrasi ring Indonésia nganutin démokrasi saking dura negara, punika ngawinang démokrasi punika nénten malih madué artos. Sujatiné yéning Indonesia kayun iraga prasida ngawigunayang démokrasi puniki pinaka sarana anggén ngawangun negara maju. Demokrasi patut kadadosang dasar kauripan ring jagaté, mangda pikayunan sané becik prasida kadadosang dasar kauripan. Tur para sentana sane jagi rauh pacang kadruenang antuk tata cara demokrasi sane becik tur patut. Indiké punika prasida kabaos Indonesia inggih punika negara sané demokrasi nanging sujatinnyané demokrasi punika sampun habis terer bahkan terkotor olih negara luar sané sampun masuk ke negara iraga. Napi malih sane mangkin sasampun titiang ngwacen ring detik.com indik mantan présidén RI Megawati Soekarnoputri negesang indik demokrasi ring Indonesia sedeng keni uji coba. Santukan kantun dados warga Negara sané durung prasida nerima keanekaragaman ring Indonésia. Akéh sané maosang indik agama, ras, miwah sapa sira sujatinnyané. Patutné pamimpin ngaonang sakancan pikobet punika, nénten wantah ngaonang janji kemanten. Indiké punika nyihnayang yéning panegara Indonésia sujatiné boya ja negara démokrasi, santukan panegara Indonésia sampun katindes olih arus globalisasi sané sayan-sayan nglimbak ring masyarakat. Yadiastun saking sistem pemerintahannya, Indonesia sampun nganutin sistem negara barat. sane nyihnayang ring desa-desa sane nenten taen karauhin olih pamerintah tur kawedarang lali olih pamerintah. Punika ngawinang wenten diskriminasi, desa punika boya Negara Indonesia santukan nenten naenin kaangkenin. Lan para yowana sane jagi ngentosin bangsa nenten pacang naenin katincapang semangat demokrasi santukan para reramannyane nenten kayun nyingakin presiden sane sampun malaksana nenten adil ring desa-desa. Puniki pacang dados pikobet ageng majeng ring panegara tiosan mangda prasida ngalimbakang utsaha taler prasida ngawinang krama ring désa-désa sayan seneng ring panegara tiosan. Manut pamineh titiang, wénten makudang-kudang pamargi mangda demokrasi prasida mamargi becik. Demokrasi ngicénin pamargi mangda parajanané prasida nyarengin langsung utawi malarapan antuk agén-agénnyané ring sajeroning ngarumusang, nglimbakang, miwah makarya hukum. Sané pinih mabuat inggih punika, krama Indonésia mangda prasida ngamargiang kerjasama nénten wantah sareng pamréntah kémanten, nanging taler sareng kramané. Santukan demokrasi sané becik punika mawit saking pamréntahan majeng ring rakyat, tur mawali ring rakyat.ajeng ring rakyat, tur mawali ring rakyat.)
  • DENPASAR SAYAN KOSEKAN  + (Denpasar inggih punika ibu kota Provinsi BDenpasar inggih punika ibu kota Provinsi Bali, sane wewidangane punika strategis ngardiang gelis nglimbak nganutin aab jagate. Puniki sane mawinan kahanan kota Denpasar duk riin pinaka kota angwerat magentos dados kota modern tur multietnik Panglimbak kota Denpasar puniki nenten lempas saking paiketan widang ekonomi, pendidikan, teknologi, sosial tur budaya sane sampu kacampuh sareng budaya saking dura nagara. Kota Denpasar taler madue ceciren dados kota ageng riantukan akehnyane panglimbak pusat perbelanjaan, pasar modern, pusat hiburan, perhotelan, tur sane lianan. Puniki pastika ngicenin wesana sane becik antuk kawentenan roda perekonomian denpasar, sakewanten ring sisi tiosan puniki mapengaruh sajeroning jumlah kependudukan kota Denpasar sane taler ngicenin pikobet. </br></br> Kawentenan jadma ring kota Denpasar manut data BPS warsa 2023 sane anyar inggih punika wenten 726.800 jadma. Jumlah puniki pastika sida dados ngakehang yening kawewehin sareng akeh jadma saking luar Bali wiadin warga asing sane meneng ring Bali ngrereh pangupa jiwa. Jumlah jadma sane akeh pacang mikolihin daya dukung saking makudang-kudang aspek, utamanyane, genah ruang sane kawentenannyane kawatesin tur nenten ngakehang.</br></br> Pikobet tata ruang ring kota Denpasar nglingkupin akehnyane paumahan jadma sane ngranayang lahan terbuka hijau akidik, sane sapatutne kawentenannyane ring angka 30%. Akehnyane kawentenan jadma punika, ngawinang lahan sayan ngabedikang, ajin lahan sayan ngamaelang, pembangunan kota Denpasar nenten prasida berorientasi nyujur horizontal mawinan dados nyujur vertical ri antukan kawentenan lahan akidik. Puniki sane ngawinang kota Denpasar sayan kosekan maangkihan. </br></br> Kawentenan jadma sane akeh taler ngardi pikobet sane lianan sakadi luu matumpuk-tumpuk ring TPA silih sinunggil ipun TPA biaung. Kantos mangkin, yening karasayang manut titiang, durung wenten panyawis sane patut tur becik sajeroning nepasin pikobet punika saking sang angwerat. Makeh utsaha sane sampun kalaksanayang sakadi TPS3R, numbas mesin, kantos pangrencana ngwangun titik pengeloaan sane lian ring tpa sakewanten puniki nenten pisan ngwantu, sapatutnyane pemerintah muputang pikobet saking sumbernyane, boya ja ngawinang solusi sane malih ngardi pikobet anyar. </br></br> Pikobet tiosan sane karasayang ring kota Denpasar inggih punika kemacetan. Silih tunggil sane ngardi kemacetan punika akehnyane jadma sane madue kendaraan soang-soang, punika taler nenten nganggen kendaraan umum. Sapatutnyane pemerintah prasida mengoptimalkan program transportasi umum minakadi Teman Bus utawi Bud Trans Sarbagita sane dados kaanggen utamannyane majeng alit-alit sisya lan kantoran, antuk nguratiang miwah ngakehin rute bus punika taler nincapang fasilitas halte bus. Pemerintah naler sepatutnyane ngicenin sosialisasi indik kawigunan miwah tetujon transportasi umum, mangda krama Denpasar uning napi mawinan patut nganggen transportasi umum.</br></br> Maka pamicutet, kawentenan panglimbak jadma puniki ngicenin wesana utawi pikobet kaon sajeroning makudang-kudang widang kahuripan minakadi tata ruang, pikobet luu miwah polusi taler kemacetan ring margi. Nika mawinan sang angwerat kaaptiang mangda prasida mikayunin pamargi becik sajeroning pikobet sane wenten. Mangdane pikobet nenten ageng kawentenannyane turmaning viral ring media sosial wau katanggepin olih pemerintah.Titiang ngaptiang mangda pemerintah utawi sang angwerat stata urati teken raos kramane mangda prasida kabligbagan tur prasida karerehin pamargi pinih becik mangda gumine sayan ngabecikang.nih becik mangda gumine sayan ngabecikang.)
  • PULIH: Program Canggih anggen nylametang Denpasar uling Banjir  + (Denpasar inggih punika kota sané jimbar anDenpasar inggih punika kota sané jimbar antuk makudang suku miwah kasugihan alamnyané, sané mangkin polih ancaman olih mis sané ngancan akéh. Matan ai sane suci ring pulo dewata nenten malih prasida ngengkebang peteng sangkaning akeh mis sane ngempetin saluran toya, ngawinang banjir sane ngerusak kauripan warga miwah pariwisata sane dados tulang punggung ekonomi ring Kota Denpasar. Nyabran masan sabeh, tukad-tukad miwah saluran toya sane ngawinang wenten kauripan, ring aab kadi mangkin raris dados bencana.</br></br>Ring tengahing ombak sampah puniki, wenten sunar pengacep sané nuntun iraga nuju masa depan kota Denpasar sané bersih lan aman. Sane dados cihna inggih punika solusi inovatif sane kawastanin PULIH (Program Unggulan Lingkungan): Inovasi Mencegah Banjir Kota Denpasar. PULIH puniki nenten ja wantah program biasa, sangkaning taler pinaka cihna sajeroning nempasang banjir miwah pencemaran ring palemahan. PULIH nenten ja wantah ngicalang sampah kemanten, nanging taler nyihnayang paradigma anyar sajeroning ngarengayang limbah miwah ngwangun malih paiketan pantaraning manusa miwah palemahan.</br></br>Sane kapertama, PULIH jagi nganggen samian krama ring Denpasar tatkala ngemargiang programnyane. Nenten ja wantah nunas partisipasi kemanten, nanging taler ngaptiang mangda krama sami dados pahlawan palemahan. Malarapan antuk nyarengin kampanye, workshop pengelolaan sampah, titiang percaya palemahan Denpasar prasida sayan becik. Kaping kalih, PULIH pacang ngawigunayang teknologi sane canggih ring widang pengolahan sampah minakadi sistem pelacakan sampah sane real-time, ngawigunayang drainase anggen ngontrol mis ring tukad, miwah ngawigunayang teknologi bio-remediasi anggen ngresikin limbah iraga. PULIH pacang ngaryanin solusi sane lantur dados solusi sane becik. Nenten wantah punika, PULIH taler pacang ngukuhang infrastruktur hijau. Punika pacang prasida ngawantu ngwangun taman kota, nandur punyan-punyanan, lan ngauripang tukad-tukad sane sampun ilang. Infrastruktur hijau nenten ja wantah pacang ngawaliang Denpasar dados hijau, sakéwanten taler pacang dados benteng alami sané nglawan banjir. Sane kaping untat pacang ngutamayang edukasi miwah inovasi. PULIH jagi ngwangun pusat penelitian miwah inovasi lingkungan, genah para sarjana, insinyur, miwah pamimpin truna-truni pacang nglimbakang solusi-solusi kreatif anggen nempasin pikobet ring palemahan. Malarapan antuk pendidikan miwah penelitian, iraga pacang ngawetuang generasi sane peduli lan madue daya tarik majeng ring kelestarian.</br></br>PULIH boya ja program sane biasa, nanging gerakan ageng sane ngalibatang samian lapisan masyarakat ring nempasin pikobet sampah lan banjir. Majalaran antuk solusi program PULIH, titiang percaya Kota Denpasar prasida ngalempasin akeh bencana makadi banjir lan prasida dados imba ring jagaté. Duaning asapunika ngiring iraga sareng-sareng mautsaha ngajegang keindahan Kota Denpasar, nenten wantah ring rahinane mangkin, nanging taler ring benjang pungkur mangda polih masa depan sane becik.ungkur mangda polih masa depan sane becik.)
  • Krisis Macet ring Kodya, Transportasi Umum Solusinya!  + (Denpasar wantah kota sane kaloktah ring tuDenpasar wantah kota sane kaloktah ring turis domestik lan mancanegara antuk kasugihan budaya, tradisi lan genah wisata sane becik. Sakewanten, santukan Denpasar wantah kota sane sai karauhin olih turis tur akeh kramanyane, kahanan lalu lintas ring kota puniki setata macet lan ngandet. Andus knalpot ngaenang polusi udara, terik matan ai, montor lan mobil mejejer nenten mresidayang maju inggih punika paundukan sane lumrah ring Denpasar. Punika lakar ngawinang makudang-kudang kramane kerasa entuk, inguh, taler ngusak kahuripan sewai-wai ring Denpasar. Pikobet nika riantukan akeh kramane madue kendaraan pedidi. Kagenahang ring kota sampun wenten halte anggen transportasi umum, sakewala kramane setata memargi nganggen kendaraan pedidi. Duaning asapunika, kahanan lalu lintas ring Denpasar pacang macet santukan akeh kramane sane memargi sinarengan. Kendaraan pedidi taler ngawetuang luwihan andus saking transportasi umum punika ngawinang pikobet ring palemahan. Pengelolaan transportasi umum prasida anggen solusi ring pikobet punika. Negara-negara maju sekadi Amerika, Inggris, Jerman miwah sane lianan sampun ngamargiang sistem transportasi umum punika miwah prasida ngirangin pikobet akibat macet santukan punika sampun dinormalisasi miwah sai kaanggen oleh krama negara-negara punika. Transportasi umum sampun wenten ring kota Denpasar, sakewanten arang pisan kawigunayang santunan kramane nenten seneng. Punika patut kauratiang olih pamrentah kota mangda prasida kaatur apang becik antuk nincapang pangapti kramane. Ring galahe puniki, transportasi umum ring Denpasar inggih punika bis umum sampun madue halte utawi genah angkutan soang-soang. Nanging, genahne puniki nenten ja strategis. Wenten akeh genah sane liu madue kramane nanging nenten nenten genah angkutan utawi halte bus, sekadi genah sekolah, genah wisata, genah mablanja miwah sane lianan. Halte bis ring galahe mangkin nenten kagenahang ring genah sane akeh kramane, punika mawinan kramane sane jagi ka genahe majalan malih. Yadiastun majalan wantah abedik, krama Indonesia ketahnyane seneng memargi anggen montor saking nganggen bis yadiastun jaraknyane nenten joh. Pamrentah prasida ngawigunayang “push and pull strategy” untuk nincapang pangapti krama mangda prasida nganggen transportasi umum. “Push and pull strategy” punika kamargiang ring galah sane pateh anggen ngamolihang pikolih sane becik. “Push strategy” inggih punika pamargi sane agengan utawi agresif miwah proaktif, pamrentah prasida nyokong kramane antuk ngawatesin kawentenan kendaraan pedidi soang-soang miwah jalur lalu lintas khusus kaanggen transportasi umum mangda pamarginnyane sayan gelis. “Pull strategy” punika luwihan pasif miwah kamargiang antuk nincapang kualitas intrinsik transportasi umum punika minakadi makarya halte ring genah-genah sane akeh krama, bis khusus kaanggen makta sisia ka sekolah, taler biaya sane pinih murah. </br>Yening “push and pull strategy” puniki prasida mamargi becik, pastika ring galah sane pacang rauh, krama pacang uning ring kawigunan nganggen transportasi umum miwah pacang nganggen punika sayan sai. Malarapan antuk ngoptimalang transportasi umum, titiang percaya iraga prasida muputang pikobet macet ring kota madya sane dahat kusumayang tur prasida ngirangin polusi udara saking knalpot kendaraan. Ngiring iraga sareng sami nganggen transportasi umum!ga sareng sami nganggen transportasi umum!)
  • Kemacetan ring Denpasar  + (Denpasar, ibu kota provinsi Bali pinaka puDenpasar, ibu kota provinsi Bali pinaka pusat pariwisata sane rame miwah maurip. Sakewanten, Denpasar taler madue pikobet indik macet. Fenomena punika sampun dados pikobet sane ngaruhin kahuripan krama lokal, pariwisata, miwah ekonomi. Wenten makudang-kudang faktor utama sane ngawinang macet ring Denpasar. Inggih punika genah kendaraan, panglimbak ekonomi sane gelis ngawinang nincapnyane kawentenan kendaraan motor ring Denpasar. Kendaraan pribadi, sepeda motor, taksi, miwah bis makasami nika ngranjing ring kepadatan lalu lintas sane signiftifikan. Lantas wenten infrastuktur, sane durung jangkep kasiagayang antuk akehnyane kendaraan sane nincap. Margine sane cupit miwah kirangnyane margi alternatif ngawinang macet. Yadiastun kawentenan makudang-kudang pamargi transportasi, sakadi pantaraning bus, kereta api, miwah taksi, kantun perlu katincapang mangda prasida nincapang mobilitas kota. Kawentenan macet punika ngawinang akeh pikobet ring kota Denpasar. Keterlambatan miwah frustasi, krama lokal miwah wisatawan sering keni macet sane sue, ngawinang panglalah ring pamargin miwah nincapang tingkat stres miwah frustasi. Wenten masih dampak negatif ring pariwisata, kerumunan sane abot prasida ngirangin daya tarik pariwisata Denpasar, santukan wisatawan minab nenten kayun nelasang galah ring margi. Sepatutne iraga sareng sami becik nyane ngangge fasilitas umum minakadi bis sane sampun kasiagayang olih pemerintah mangde prasida nepasin macet ring kota Denpasar. prasida nepasin macet ring kota Denpasar.)
  • Dewa Ayu Carma Citrawati  + (Dewa Ayu Carma Citrawati, embas ring GetakDewa Ayu Carma Citrawati, embas ring Getakan, Klungkung, Bali, 24 Pébruari 1990. Dané muputang kuliah S1 ring Program Studi Sastra Bali FIB Universitas Udayana ring warsa 2011. Warsa 2017 muputang studi magister ring program Pascasarjana Linguistik Murni FIB Universitas Udayana. Dané sampun ngamedalang makudang-kudang cakepan minakadi Smarareka (2014), Sumanasa Sekuntum Pembebasan (Saduran Kekawin Sumanasantaka, 2019), Aud Kelor (2019). Dané ngamolihang anugrah pinih tegeh ring widang Sastra Bali saking Yayasan Kebudayaan Rancage ring warsa 2017 antuk cakepan pupulan cerpen sané mamurda Kutang Sayang Gemel Madui (2016). Dané sampun naenin dados guru basa Bali ring SMPN 3 Dénpasar (2011-2018), Penyuluh Bahasa Bali Kabupatén Klungkung (2016-2017). Ngantos mangkin kantun aktif nyarengin ring makudang-kudang utsaha nglimbakang basa, sastra miwah aksara Bali. Saking warsa 2018 nyantos mangkin, aktif nyurat artikel mabasa Bali ring Wikipedia Bali ring sor komunitas Wikimedia Denpasar. Antuk dedikasi ipun ring komunitas wikimedia, panglimbak Basa miwah Aksara Bali, Wikimedia Foundation ngicénin penghargaan Wikimedian of the year, pinaka The Newcomer of the year 2021.ear, pinaka The Newcomer of the year 2021.)
  • Dewa Gede Purwita  + (Dewa Gede Purwita inggih punika dosén ringDewa Gede Purwita inggih punika dosén ring widang Desain Komunikasi Visual ring Institut Desain lan Bisnis Bali. Dewa taler dados pelukis miwah pangawi sané kasub antuk wastan pena Purwita Sukahet. Kapinterannyané sané dahat ngulangunin ring pakaryan I Ketut Gede Singaraja punika kawedar ring sajeroning pameran tunggal sané ngambarang karya-karya pelukis saking Buleleng puniki sané kasub antuk gaya pictorial realism ring warsa 2019.uk gaya pictorial realism ring warsa 2019.)
  • Dewa Made Beratha  + (Dewa Made Beratha embas ring Gianyar, BaliDewa Made Beratha embas ring Gianyar, Bali, 12 Juli 1941. Ida inggih punika mantan Gubernur Bali sané njabat kalih periode, inggih punika periode 1998-2003 miwah 2003-2008. Sadurung punika ida naenin dados Bupati Bangli periode 1968-1970.</br></br>Dané muputang pendidikan Ilmu Sosial Politik ring Universitas Gadjah Mada, Yogyakarta. Dané ngawitin karir ring warsa 1967 pinaka staf sekretaris daerah Kabupatén Bangli, miwah warsa salanturnyané kapilih dados Bupati Bangli. Raris ida dados anggota DPRD Bali saking warsa 1970 ngantos 1998, sadurung dados Gubernur Bali.gantos 1998, sadurung dados Gubernur Bali.)
  • Dewa Putu Sahadewa  + (Dewa Putu Sahadewa embas ring Denpasar, 23Dewa Putu Sahadewa embas ring Denpasar, 23 Pébruari 1969. Saking kantun anom dané aktif ring seni sastra, jurnalistik, miwah téater. Dané aktif ring Sanggar Minum Kopi miwah nyarengin ngripta Jatijagat Kampung Puisi. Antologi puisi tunggalnyané: 69 Puisi di Rumah Dedari (2015), Penulis Mantra (2016). Mangkin dané meneng ring Kupang tur makarya dados dokter kandungan.Kupang tur makarya dados dokter kandungan.)
  • Pikobet Lalu Lintas Pariwisata Bali  + (Dewan juri lomba sane wanggiang titiang TiDewan juri lomba sane wanggiang titiang</br>Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang</br>Taler ida dane sareng sami sane dahat tresna asihin titiang</br></br>Sadurung titiang nglanturang atur, ngiring ulengan pikayun melarapan antuk pangastungkara panganjali umat "Om Swastyastu".</br></br>Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sane sampun ngicenin titiang galah ring lomba Wikithon puniki. Suksma atur titiang majeng ring dewan juri miwah tim BASAbali Wiki sane sampun ngwacen orasi titiang puniki.</br></br>Pulo Dewata Bali inggih pinaka silih tunggil provinsi ring Indonesia sane kasumbung sangkaning bhaga pariwisata. Akeh wisatawan saking dura Bali utawi duranegara rauh ka Bali. Objek wisata lan palemahan sane asri ngawinang pulo Bali kasenengin olih wisatawan saking dura Bali utawi duranegara. </br></br>Sakewala wenten pikobet sane ngeranayang kerusuhan olih wisatawan ring gumi baline. Akeh wisatawan sane maparilaksana nenten patut sekadi ugal-ugalan ring margi lan nenten manut teken uger-uger lalu lintas Bali sane lianan. Parilaksana sane corah punika ngirangin keajegan sane sampun kajaga olih krama baline.</br></br>Pemerintah sepatutnyane tegas ngaryanin sanksi majeng ring wisatawan sane ngelanggar uger-uger lalu lintas. Wajib nyediaang fasilitas umum sane becik minakadi ojek lan mini bus gratis khusus ring pemerintah Bali mangda wisatawan punika nenten nyewa motor ring jasa rental. Program-program keamanan lalu lintas patut kalaksanayang olih pemerintah santukan ketertiban sane kautama ring gumi Baline puniki. </br></br>Asapunika sane prasida aturang titiang ring galah puniki. Dumogi napi sane kaaturang titiang prasida dados program kerja sane kautama olih calon pamimpin Bali 2024. </br></br>Titiang puput antuk parama santih “Om Santih Santih Santih Om”.arama santih “Om Santih Santih Santih Om”.)
  • DG Kumarsana  + (DG Kumarsana embas ring Denpasar. Dané nyuDG Kumarsana embas ring Denpasar. Dané nyurat puisi ngawit kantun anom tur sampun kawedar ring makudang-kudang média massa miwah kacutetang ring cakepan. Lianan ring puisi, dané taler nyurat satua cutet, novél, miwah esai, ring basa Indonésia miwah basa Bali. Dané naenin nyarengin sekaa sané seneng nginum kopi. Buku sané sampun kamedalang inggih punika Komedi Birokrat (2010), Senggeger (2010), Kabinet Ngejengit (2012), Mata Dadu (2014). Mangkin meneng ring désa Telagawaru, Labuapi, Lombok Barat.ng désa Telagawaru, Labuapi, Lombok Barat.)
  • tradisi sane kagerus globalisasi  + (Di dalam bahasa Bali Ida dane para semetDi dalam bahasa Bali </br>Ida dane para semeton sareng sami sane dahat tresna asihin titiang</br>Om Swastyastu,</br>Pinih kapertama ngiring iraga sareng sami nunas ica majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, mawinan iraga prasida mapupul ring galah sane becik puniki, jagi ngebaosan indik ”tradisi sane kegerus Gloobalisasi”.</br></br>Sane wangiang titiang para panureksa saking wikithon</br>Miwah Ida-dane Sinamian sane Tresna asihin Titiang</br></br>Para semeton sareng sami, sekadi sane kauningin Semeton sareng sami, tradisi punika pinaka taksu jagat Bali, tradisi pinaka fondasi dasar sane nyiptayang pulau Bali sekadi mangkin, kalimbak ring mancanegara, akeh wisatawan sane rauh meriki nyaksiang tradisi puniki, sane dados daya tarik para wisatawan saking dura negara.</br></br>Nanging ring era puniki, tradisi kagerus era globalisasi, kidik makekidik taksu sane wenten luntur utawi pudar, sekadi gambelan sane kagentos nganggen soundsystem, miwah sane paling anyar Inggih punika, sampun Wenten Balian Online, pinih pesat pengaruh era globalisasi ring rahinane mangkin, sebet pisan manah titiang nyingkin tradisi sane kidik makekidik kagerus oleh globalisasi.</br></br>Sampun sepatutnyane irage dados pemuda pemudi ring Bali, irage nyage, ngelestariang, miwah pelajahin tradisi puniki, mangda prasida kalestariang lan mangda state kaajegan riwekasan.</br></br>Inggih ida dane sane wangiang titiang puniki wantah prasida tampekin antuk akeh pemargi sinalih tunggil.</br></br>Kadi asapunika titiang prasida matur ring galahe sane becik puniki. Matur suksema banget mantuk ring uratian ida dane sinamian. Mawita nenten iwang atur titiang, jugrayang titiang nglungsur agung rena pengampura. Pinake pamuput, atur titiang ngajarang prama shanti</br></br>“Om Shanti Shanti Shanti Om”prama shanti “Om Shanti Shanti Shanti Om”)
  • Jalan rusak ring pandak gede  + (Di desa pandak gede kecamatan kediri kabupaten tabanan liu pisan jalane benyah.sesai ade nak labuh ulian jalanne bolong.jani tiang ngusulang ane kal dadi pemimpin bali benehin jebos jalan jalan ane ade ring desa tiang. Inggih suksma)
  • Di sekitar desa saya jalan berlubang  + (Di desa tiang jalan bolong lan sesai Ade nak ulung, ulian jalan bolong , jalan bolong ulian Ade mobil gede - gede lewat. Sebilang tiang lewat jalan Nike harus alon alon. Tiang sareng timpal - timpal tiang ampun lapor ke klian desa karena jalan usak.)
  • Bully Ring Bali  + (Di galahe ene tiyang lakar nyobiahang unduDi galahe ene tiyang lakar nyobiahang unduk bully ane sube tatas kepireng di keramane makadi di sekolah lenan ken ento cara lepasin unduke ene pikibet ene ngulgul kauripan para yowanane perundungan ento bisa marupa tindakan fisik bise ngae tatu di para korbane. Irage patut nepasin siklus kekerasan ane ade di sekolah utawi di masyarakat ulian bully ento bisa ngaenan mental tur kapercayan diri anake tusing ngelah. Irage makejang patut nepasin tuur urati unduk bullyng ne,ene masih apang nyidang ngae para korbanne nyansan keajian anake ane mabully bisa marupa walekan muah tindakan keto masih tindakan ane bisa nyagur anak len.</br></br>isu ne patut kauratian olih calon pimpin unduk kenken caranne nepasin bully ane ade di indonesia.Dumogi isu bullyng ene bisa kakepasin tuur tusing ade buin kakumpur wekas tuah amonto ane bisa sobiaah an tiyang durus tampenin.ane bisa sobiaah an tiyang durus tampenin.)
  • Sampah pantai kuta  + (Di pasih Kuta liu mis plastik mekacakan,yeDi pasih Kuta liu mis plastik mekacakan,yen depin keto mis ento lakar ngeliyunan,mis ento ngae be di pasih e mati ulian uyak mis.lenan teken ento mis ane liu makacakan ngae pasih Kuta maan julukan “pantai terkotor” ngranayang torise sepi sing Ade ane melali ke pasih kuta. pasih kuta sane pidan kedas lan asri jani sube jelek tur daki ulian liu mis mekacakan. Uli pidan masalah mis di pasih Kuta konden Ade solusi ane luwung.Ento ane mawinan pemerintah Bali ane baru harus ngidang ngemang solusi tur bergerak mersihin pasih kuta,milihin mis plastik teken mis organik mangde meadukan. Mis organik ngidang kaanggen pupuk organik yening mis plastik kaanggen pot Utawi didaur ulang kembali dadi barang sane meguna. Pemerintah Bali harus seken ngidang ngae pasih Kuta kedas lan rame tamu melali ke pasih Kuta.inggih asapunika raos titiang antuk masalah sane konden terselesaikan uli pidan nganteg makejani. terselesaikan uli pidan nganteg makejani.)
  • Lahirkan tur Wangun Inovasi Rancangan Kesenian Bali Kaanggen Meningkatkan Kreativitas Truna Bali Pikenoh Menumbuhkan Ekonomi Masyarakat tur Sektor Industry Pariwisata Kreatif Ditengah Pandemi Covid 19  + (Dimasa Pandemic Covid 19 niki guru wisésa Dimasa Pandemic Covid 19 niki guru wisésa mebuat untuk membangkitkan pariwisata bali jani tur nyanan ajak tata melahirkan tur membangun inovasi rancangan kesenian bali untuk meningkatkan kreativitas teruna bali pikenoh menumbuhkan ekonomi masyarakat tur sektor industry pariwisata kreatif ditengah pandemi covid 19. iraga/dewéké mekejang ketahui dibali akéh cepok kesenian tur budaya iraga/dewéké mekejang ané sing bangun tur perlaya dogén awanan virus ané ngedil iraga/dewéké mekejang nawang ajak corona,banyak cepok pariwisata ané perlaya dibali awanan lockdown tur masih kesenian bali ané mulai ilang sakadi tradisi pééd ogoh-ogoh,melasti tur akéh lagi,dimana toris tertarik ajak budaya tersebut,karena adanya lockdown pariwisata nyerogjog tur arang wénten wisatawan ané berkunjung,selain pariwisata kuliner khas bali masih mulai nyerogjog awanan indik ekonomi ané sakadi jani ini. indik ané mebuat dilakukan adalah membangun inovasi déwék teruna bali apang meningkatkan kreativitas teruna pikenoh membangun pariwisata tur ekonomi balik seger ,karena iraga/dewéké mekejang ketahui pariwisata ngemaluang awanan adanya kesenian. to adalah indik ané utama apang bali polih ngemaluang Kembali,jika kesenian bali perlaya pariwisata sing bakal ngemaluang tur mebuat masih dibangun m)k)2g/ tempat-tempat wisata ané sukla apang tumpang nandang penurunan balik tur meningkatkan penyuangan genah ané mebuat dikunjungi tur mebuat masih melakukan rancangan pembaruan untuk genah ané sing patut tur menjadikan genah tersebut menjadi genah wisata sukla tur iraga/dewéké mekejang kenalkan ka jaba bali. iraga/dewéké mekejang ketahui masih akéh cepok teruna ané rungu terhadap budaya bali sesukat matinya budaya bali awanan corona ini, iraga/dewéké mekejang mebuat membangun kayu jati déwék ia mekejang liwat kegiatan ataupun metanding apang memajukan balik kreativitas teruna tur polih bersaing ajak budaya jaba tur polih memajukan balik budaya iraga/dewéké mekejang untuk memajukan pariwisata tur ekonomi liwat budaya kita,karena iraga/dewéké mekejang Yakini akéh teruna ané kreatif nanging mebuat diasah balik untuk meningkatkan kemampuan tersebut. iraga/dewéké mekejang mebuat melakukan kegiatan massif ajak tata mengadakan pertunjukan unén-unénan tur budaya massal apang warga berkesempatan untuk menyaksikan balik tur pastinya polih menaikkan ekonomi nanging begbeg ajak prokes. indik lainnya luir ipun menjadikan budaya iraga/dewéké mekejang dalem kemasan ané ayu tur menarik khususnya tertuju untuk wisatawan. sakadi lestarikan baleganjur,kecak tur joged bareng tradisi soang-soang désa ané suba dél mati. tur adakan balik PKB ( Pesta Kesenian Bali ), awanan saking sanalah pariwisata polih ngemaluang tur polih masih mengenalkan budaya ané bali miliki keluar.mengenalkan budaya ané bali miliki keluar.)
  • Dinamika Praktik Pemungutan Liar  + (Dinamika Praktik Pemungutan Liar Om SwastDinamika Praktik Pemungutan Liar</br></br>Om Swastiastu</br></br>Sane wangiang titiang para angga panureksa. Sapunika taler para semeton sareng sami sane tresna sihin titiang. </br>Pinih ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa duaning pasuecan Ida, iraga sareng sami prasida masadu ajeg ring genah lan galah sane becik puniki, sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe mangkin lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda "Dinamika Praktik Pemungutan Liar".</br>Para semeton yowana sareng sami, </br>Dewase mangkin akeh wenten kelaksanayang pemungutan liar. Ring genah-genah umum, irika sering kapanggihin oknum-oknum sane nenten bertanggung jawab nunas jinah parkir sane ilegal. Parikrama pemungutan liar kawastanin ilegal santukan kamargian tanpa izin resmi utawi nenten wenten peraturan sane sah saking otoritas. Parikrama punika ngawinang pikobet pisan santukan nénten manut ring awig-awig ring genah punika sané nénten naur prabéya parkir majeng ring para tamiu. Penerimaan dana saking pemungutan liar minab nenten kaanggen antuk kepentingan umum utawi fasilitas sane patut kasokong olih parkir resmi. </br></br>Majeng ring semeton sareng sami, ngiring iraga dados krama yening nyingakin wenten praktik pemungutan liar puniki mangda nyarengin ngindarin lan malungguhang pikobet punika ring sang sane madue wewenang.</br></br>Punika mawinan, titiang ngaptiang ring sapa sira pemimpin sane pacang kapilih ring warsa sane jagi rauh mangda nguratiang indik ngaryanin solusi utawi kebijakan indik pikobet praktik pemungutan liar puniki.</br>Wantah asapunika sane prasida aturang titiang, pinih riin titiang nuns gengrena sinampura tur puputang titiang antuk parama santih. </br></br>Om Santih, Santih, Santih, Omma santih. Om Santih, Santih, Santih, Om)
 (Dinamika Praktik Pemungutan Liar Om Swastiastu Sane wangiang titiang p)
  • Danu: Bélong Ageng Ngembahin Kahuripan  + (Dosén Fak Brahma Widya UHN IGB Sugriwa KawDosén Fak Brahma Widya UHN IGB Sugriwa</br>Kawéntenan danu ring Jagat Baliné kawirasayang pinaka paican Widi sané mautama pisan. Danuné madué makatah kawigunan sekala miwah niskala. Pangwirasané makadi punika majanten kadasarin antuk pupulan pangweruh sané tasak. Unteng danuné pastika marupa toya, yéning tanpa toya sinah nénten pangus kaaranin danu. Catur danu sané magenah ring Bali karawatang sakadi bélong ageng. Toyan bélongé raris ngembahin aungan utawi niis manados sahananing klebutan sané wénten ring sakatah genah. Sakéng riin Manusa Baliné sampun tatas yéning ngaptiang toya sané ening ring tebénan, wenang katawengin sakéng duluan.</br>Toyan belongé sané manados bantang kauripan manusané, riastun taler kadadosang srana pangresikan boya ja mateges nénten dados cemer. Sujatiné dasar panglokikané punika saderana pisan tur dangan antuk ngresepang. Samaliha yan uratiang, nénten wénten manusa sané prasida sué nanggehang kasatan. Punika makawinan manusané raris mataki-taki mreténin parilaksanané mangda nénten kantos nyemerin toya. Makadi krama ring panepin Danu Baturé kantos mangkin akéhan maosang nénten purun mecikang bawi. Yan rerehang ring sekalané pastika katangarin bacin bawiné pacang nyemerin toyan danuné. Parilaksanané sané sampun tegteg kadi punika salanturnyané katamiang ring pratisentanané kapungkur.</br>Danuné manados kamimitan makudang-kudang mretan urip minakadi toya ening, sawatek jejanganan, soroh ulam, srana tetamban, piranti makarya prabot, miwah sané tiosan. Antukan makéh pisan sih danuné ring kauripan manusané, sang wikan ngraris mingitang toyan danuné sané mamargi tur niis kantos ka segara. Kramané nénten kadadosang ngutang luu, ngwarih, mabacin, miwah maparilaksana romon sané tiosan ring margin toyané. Kasumekenan Wong Baliné nitenin toya kasuén-suén ngwetuang pakilitan sané kawastanin Subak. Toyané kapangarga waluya mas, makadi Ida Betari Dewi Danu taler mabiséka Ratu Ayu Mas Membah. Manut kecap Rontal Bhama Kretihé katitahang mangda Manusa Baliné ngwéntenang aci mapag toya nyabran sasih Kapat lan Kaulu. Dadosné pretakjanané nénten ja ngagol nganggén toya tur setata mautsaha ngemit kasuciannyané. Danuné kaparagayang mapawayangan anak istri listuayu sané tan pariwangdé naut kayun sang mangaksi. Akéh pisan sané ngaptiang. Doning asapunika, embahan toyan danuné patut katabengin sakéng parilaksana sané kawésa antuk wisaya drowaka.</br>Kasurupan Dewi Danuné nénten ja lépé makadi anak istri sané manados sekar natar. Panylontén danuné kasengker antuk kawisésan panembahané. Sakadi ring kecap babadé kabaosang yéning Betari Danu wantah okan Ida Betara Pasupati sané maparhyangan ring Giri Mahameruné. Duk jagat Bangsulé kantun sengara, Ida Bhatari Déwi Danu kautus olih ajin Idané mangda dados pangrajeg ring Bali. Ida Betari tedun kasarengin antuk sameton Idane sané mapaséngan Ida Betara Hyang Putrajaya miwah Ida Betara Gnijaya. Sasampuné rauh ring jagat Wangsul, Ida Betara Hyang Putranjaya maparhyangan ring Gunung Agung, Ida Betara Gnijaya magenah ring Gunung Lempuyang, tur Ida Bhatari Dewi Danu malingga ring ulun Danu Batur. Sujatiné kahanan giri miwah danuné nyihnayang panegteg kahuripan sarwa praniné sané magenah irika, rumasuk manusa. Yan tan wénten gunung, bukit, miwah danu majanten kahuripané pacang sengara. Manusa Baliné narka yening gunung miwah danuneé madué pakilitan sané nampek pisan. Sering makakalih punika katlatarang pinaka purusha pradhana sane glantur ngwetuang kahuripan.</br>Paiketan gunung miwah danuné métel ring panampén pangweruh anyaré. Manut daging saseleh para wikané, duké nguni ring jagat wangsulé kabaosang ngadeg kalih gunung sané dahat maprabawa inggih punika Gunung Batur Purwa miwah Beratan Purwa. Kasuén-suén gunung-gunungé punika macedar tur tan surut-surut ngwetuang lahar. Letusan sané ageng tur sué punika ngawinang anggan gunungé susud tur ngantunang kawah dalem-dalem. Kasuén-suén kawah-kawahé punika karasukin toya kantos mérés. Sakadi Danu Baturé mawit sakéng ceduran Gunung Batur Purwané, sapunika taler Danu Beratan, Buyan, miwah Tamblingané kawetuang olih keplagan Gunung Beratan Purwané. Pacampuhan aon gunung miwah toyan danuné tan pariwangdé ngardi wewidangan ring panepin danuné manados gemuh. Sahananing tumuuh miwah beboroné sagrehan magenah irika. Indike kadi sapunika ngawinang manusané taler meled masuuk magenah irika.</br>Para wikané taler ngeniang layud-layudan prabot miwah pomahan kuna ring panepin danuné. Makadi panepin Danu Baturé katarka sampun kagenahin olih manusané sakéng Aab Purwa. Irika kapanggihin piranti-piranti sané ketah pisan kawigunayang ring kauripan manusa purwané makadi makatah wilangan dapak kuna. Sapunika taler ring désa-désa sané magenah ring panepin Danu Buyané kapanggihin peti batu sané lumrah kaanggén ngenahang sawan manusa purwané. Katarka palemahané irika sampun kagenahin lintangan ring kalih tali warsa.</br>Sané sandang pisan uratiang sakéng kawéntenan pacanggahan-pacanggahan let sané magenah ring panepin-panepin danuné, manusané iriin setata nyumbung tur miara kapiitan danuné. Satian manusa kunané ngemit danuné kacihnayang olih utsaha nangiang genah-genah suci ring panepin danuné. Makadi mapaiketan ring kawéntenan Danu Baturé wénten kecap Pretasti Turunyan AI indik tél wecanan sang murbéng jagat sané nglugra Krama Trunyané nangiang palinggih Bhatara Da Tonta ring panepin danuné. Salanturnyané kramané taler katitahang mangda miara parhyangané punika. Maka pasilurnyané Krama Trunyané kadadosang nénten naur pajeg. Makudang-kudang parhyangan taler kapanggihin ring wewidangan panepin Danu Beratané makadi Pura Batu Maringgit, Pura Candi Mas, Pura Bukit Sangkur, miwah sané tiosan. Daging parhyangané irika mararas kuna tur katarka sampun kaadegan sakeng riin pisan. Makadi kawéntenan bebaturan kuna, arca-arca kuna, lingga kuna, miwah sané tiosan. Mangkin indiké nungkalik, panepin danuné sané sapatutnyané kapingitang sampun makéh kadadosang genah pacanggahan kantos patinggahan toris. Danuné sampun sering naler nengerin, upami toyané meluab tur ngembengin wewangunané sané katangiang miwalin wates. Panglokinan manusané sané masekolah saling pategehin tulia tampu. Sakadi nénten tatas yéning ngrusak tur ngusak-asik danu miwah toyané tan tios wantah pacang nyengkalén kauripannyané néwék lan nerus ka pratisentanané kapungkur wekas.</br>Samaliha ritatkala aab jagaté sayan kaon, ngemit toyané wantah kapitegesang dakén, pinaka pangaci-aci kémanten. Kasuksmané sané limbaran nénten malih kaincepang. Majantén upakara tanpa pakayunan sané santeb nénten pacang mapikolih. Sakéng iriin sujatiné sampun kapiteketang ring carita-carita kunané yéning toyané nénten wantah wenang katunas kémanten. Pinaka panaurannyané, manusané sané sampun polih paica toya wenang mabéla pati ngemit karesikan toyané. Makadi Ida Ratu Ayu Mas Membah kacaritayang nglawang ‘madolan’ toya ka satungkub Bali. Sang sira ja ngawigunayang toya wenang ‘matauran’, nanging nénten ja masrana jinah kémantén. Naur toyan danuné utamané prasida kalaksanayang antuk mapangayah-ayah ring toyané. Makadi danuné ketah pisan kacemerin kuluban. Irika manusané patut mareresik mangda toyan danuné tetep ening. Mangkin kawéntenané doh mabinayan, satios sampun lali ngresikin kuluban danuné, manusané taler mabuaka nyemerin toyan danuné antuk rabuk, wisian mrana, nyanyad pomahan, minyak prau, bangkén beburon, miwah sané tiosan.</br>Pradé toyan danuné sampun sayan cemer sakéng duluan ngantos ka tebén nyihnayang yéning manusané sampun piwal magama Tirta. Mangkin anaké sayan akéh nguberin genah-genah malukat pingit ngantos ka léké-lékéné. Sapunika taler karya pangacin Widiné tan putus-tutus katangiang tur kadulurin mendak tirta sakéng makudang-kudang genah pingit, kantos ka dura Bali. Soléhnyané embahan-embahan toyané kantos ka kawitané ring danuné tan mararian kacemerin. Sekala niskala sujatiné pamargin manusané sampun iwang. Tulia manusané éling nyalud toyan bélongé kémanten, nanging lali niténin karesikané. Samaliha makatah parilaksanan manusané sampun ngwisianin toyan bélonge.</br>Sujatiné niténin toyan danuné mateges miara angga sarirané soang-soang. Pamarginé punika musti kadulurin utsaha niskala sekala. Niskalané nguratiang malih daging agamané sané sujatiné setata nandanin mangda miara kasucian danu miwah toyané. Sakéng dasar agamané taler ngwetuang parisolah sané nénten romon tur mautsaha ngukuhang kasukertan jagat. Mangkin Manusa Baliné dahat kapanesin olih kahanan toyané sané sampun cemer tur ngindayangin makudang-kudang pamargi sekala ngeningang toya. Akehan utsahané masrana piranti sane mael tur nénten mararas Bali. Sapatutné Manusa Baliné banget rangsukin jengah santukan wantah prasida nyemerin bélongé kémanten, nanging durung midep ngeningang. Mangda nénten sué meratin, Manusa Baliné musti gelis prasida makarya piranti ngeningang toya mararas Bali. Riastun bénjang pungkur utsahané punika sampun prasida lanus, tetep musti kadulurin pangunadika nitenin parilaksanannyané soang-soang mangda tan malih nyemerin toya.oang-soang mangda tan malih nyemerin toya.)
  • I Made Mahadi Sanatana  + (Dr. I Made Mahadi Sanatana, S.STP, MAP ingDr. I Made Mahadi Sanatana, S.STP, MAP inggih punika birokrat sané ngamargiang tugas ring Badan Kepegawaian Daerah Provinsi Bali, sampun nyarengin pelatihan miwah sertifikasi manajemen SDM, pelatihan asesor kompetensi. Sané mangkin dados asesor sumber daya manusia ring UPT Assessment Centre Prov Bali. Makudang-kudang galah kadadosang narasumber ring pelatihan manajemen SDM miwah pengajar widang administrasi publik. Dané muputang pendidikan S3 ilmu ekonomi Universitas Udayana antuk konsentrasi ekonomi kelembagaan. Sertifikasi CHRM saking BNSP.kelembagaan. Sertifikasi CHRM saking BNSP.)
  • Putu Sabda Jayendra  + (Dr. Putu Sabda Jayendra, S.Pd.H., M.Pd.H. Dr. Putu Sabda Jayendra, S.Pd.H., M.Pd.H. embas ring Singaraja, Buleleng, Bali duk tanggal 14 Agustus 1987. Dane inggih punika oka kapertama saking tigang sameton saking alaki-dampati Drs. I Made Nuada, M.Pd. dan Ni Ketut Suryaning. Dane namatang sekolah Taman Kanak-Kanak ring TK Mutiara Singaraja ring warsa 1993, Sekolah Dasar ring SD Negeri 2 Banyuasri, Singaraja nyantos kelas 4, (riantukan nyarengin reramandane pindah tugas) raris nglanturang masekolah ring SD Negeri 2 Pekutatan, Jembrana nyantos tamat ring 1999. Salanturnyane, dane nglanturang masekolah ring SLTP Negeri 1 Pekutatan (SMP Negeri 1 Pekutatan), Jembrana tur tamat warsa 2002. Sekolah Menengah Atas kalanturang dane ring SMA Negeri 1 Pekutatan nyantos kelas 2 (duaning malih ngiring reramannyane pindah tugas) tur nglanturang malih masekolah ring SMA Negeri 1 Mendoyo, Jembrana nyantos tamat ring warsa 2005. Kuliah S1 nyantos S3 kaambil dane ring Institut Hindu Dharma Negeri Denpasar. Dane ngambil widang kawidyan kajian Pendidikan miwah Ilmu Agama Hindu. Dane dados pangripta aktif ngaryanin sesobyahan reriptan ilmiah taler ngripta buku. </br></br>Akehan pakaryan dane ngenenin indik praktik pendidikan ring sajeroning tradisi maagama miwah kearifan lokal (etnopedagogi). Pakaryan dane minakadi buku “Barong Brutuk Penjaga Jiwa Dari Tanah Bali Kuno” (kawedar ring 2019) miwah “Mongah, Belajar Nilai Hidup Dari Manusia Pakis” (kawedar ring 2020). Mangkin dane kacatet aktif pinaka dosen tetap ring Institut Pariwisata dan Bisnis Internasional ring Denpasar Bali, taler naenin dados dosen luar biasa miwiah dosen tamu ring akudang kampus lianan minakadi IHDN Denpasar, IKIP PGRI Bali, Universitas Mahasaraswati Denpasar, STIE BIITM Denpasar, Politeknik Negeri Bali, Politeknik Internasional Bali, STAHN Mpu Kuturan Singaraja, miwah The London School of Public Relations (LSPR) Jakarta.</br></br>Ring parikrama organisasi profesi miwah widang sosial budaya dane taler sareng aktif, minakadi dados anggota Asosiasi Dosen Indonesia (2017-2022), asesor Tri Hita Karana Awards (2020) miwah Perhimpunan Hubungan Masyarakat Indonesia (PERHUMAS) pinaka Wakil Ketua I BPC Denpasar.RHUMAS) pinaka Wakil Ketua I BPC Denpasar.)
  • Dr. Anak Agung Gde Alit Geria, M.Si.  + (Dr. sane Putra Agung Gde Alit Geria, M.Si.Dr. sane Putra Agung Gde Alit Geria, M.Si., embas ring Br. Petak, Désa Petak Kaja Gianyar Bali, ring 21 April 1963. Dané muputang pendidikan S1 (Basa miwah Sastra Bali) ring Fakultas Sastra Universitas Udayana (1987) miwah ngamolihang Master of Cultural Studies ring Program Pascasarjana Universitas Udayana (2004). Ring warsa 2012, dané ngamolihang gelar Doktor Linguistik antuk Konsentrasi Wacana Sastra ring Program Pascasarjana Universitas Udayana antuk judul disertasi "Wacana Siwa-Buddha ring Kakawin Nilacandra: Analisis Resepsi". Dané naenin makarya ring pahan Manuskrip Perpustakaan Nasional RI Jakarta (1990-1996). Lianan ring punika, dané taler dados Dosen Luar Biasa ring Fakultas Sastra Universitas Indonesia Jakarta (1990-1996). Sajabaning punika, Badan Perpustakaan Provinsi Bali taler pinaka genah dané ngayahin ring warsa 1997-2005. Saking warsa 2006, dané dados Dosen PNS Dpk ring Fakultas Pendidikan Bahasa miwah Seni, Program Studi Pendidikan Bahasa Indonesia miwah Daérah, IKIP PGRI Bali, LLDIKTI Wewidangan VIII. Ida sampun mlajahin makudang-kudang manuskrip lontar. Dané nénten ja wantah nureksain, nanging taler makarya katalog, transliterasi, miwah terjemahan. Dané sampun nyurat makudang-kudang cakepan. Tiosan punika, Geguritan Uwug Kengetan (2014), Musala Parwa (2015), Prastanika Parwa (2016), Bhomakawya (2017), Wacana Siwa-Buddha ring Kakawin Nilacandra (2018), Ala-ayuning Dina Mwah Sasih (2018), miwah Kakawin Nilacandra Abad XX (2019)., miwah Kakawin Nilacandra Abad XX (2019).)
  • Drs. I Nyoman Aris  + (Drs. I Nyoman Aris inggih punika sastrawanDrs. I Nyoman Aris inggih punika sastrawan saking Banjar Kebayan, Desa Tangeb, Kelurahan Abianbase, Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung. Drs. I Nyoman Aris embas pinanggal 19 September 1984. Drs. I Nyoman Aris inggih punika putra saking Alm. I Wayan Lanus lan Alm. ni Nyoman Namrug. Riwayat pendidikannyane SR (1962), SMP (1965), KPG (1978), PGSLP (1980) miwah S1 jurusan Basa lan Sastra Bali (1990). Drs. I Nyoman Aris guru ring SMK Seni Ukir Tangeb, petani miwah dados juri utawi pembina ring wimbakara utsawa dharma gita. Akeh penghargaan sane kapolihang, minakadi juara 1 makidung/makakawin. Karya agengnyane inggih punika Kidung Yadnya. Karya sane lianan wenten imba tembang (pupuh), tuntunan melajah makakawin miwah tuntunan melajah makidung sane lengkap madaging tangga nada miwah notasi.lengkap madaging tangga nada miwah notasi.)
  • Krisis Ekonomi ring Bali mangkin  + (Duk warsa mangkin, akeh pisan pikobet sane wenten ring Bali. Silih tunggilnyane indik Krisis perekonomian ring Bali.)
  • Solusi dari penumpukan sampah yang tidak terpilah di Denpasar  + (Dumogi, ring sewai-wai, warga puniki pastiDumogi, ring sewai-wai, warga puniki pastika ngangenin proses pembuangan rikala panganan sane kasil nenten kepangolihang, sampah nyantosang sisah pamargi manusa lan/utawi pangraksa alam sane dados entik. Sampah jaba kadadosan nyarahang ring bahan sisa sane nenten kangelaran utawi nenten karingkin manfaat ring manusa.</br>Denpasar, minakadi salah satu kota pariwisata unggulan ring Bali, nenten endepin tantangan utama ring nyolahin tumpukan sampah. Ngantosan pangrojongin jumlah penduduk tur pariwisata kada-taun, pangrojongin puniki makin mepajuk utawi makin akut kanggo dilaksanayang. Nanging, ring tengah-tengah pangrojongin puniki, nentenngah adadi cahaya harapan lianan nentuk prakarsa Zero Waste sane kamuatang olih SMK Negeri 3 Denpasar.</br>Penumpukan sampah ring Denpasar puniki dados soroh patut utama antuk pemerintah tur warga setempat. Ring tengah keindahan alamnya, tumpukan sampah dados bisa megedung lingkungan tur ngganggu pariwisata. Nanging, SMK Negeri 3 Denpasar dados kamuatang olih langkah proaktif olih ngaturang konsep Zero Waste ka sisya-sisya.</br>Zero Waste dados falsafi urip sane matatahan ring ngurangin, ngadikarang, tur ngadikarang kembali sakancan sampah sane kapengen, tur nyilihang sampunne ring wewengkon tempat akhir ngambeng. Prakarsa puniki dados sane ngemut paradigma siswa sane madosin sampah, saking sesuatu sane kapengen dibuang dados sumber daya sane kapengen dimanfaatkan kembali.</br>Satunggal kegiatan sane kasengguh olih ring program Zero Waste ring SMK Negeri 3 Denpasar dados pamahaman sampah organik. Sisya kasengguh madosin ngompos sampah organik dados pupuk, sane nenten ditutug ring ngadikarang tanaman hijau ring wewengkon sekolah. Saking ane, dados matatahan utawi ngurangin jumlah sampah sane nempuk ring TPA, tur ugi dados nyegarin manfaat positif bagi lingkungan.</br>Sane lianan punika, sekolah dados ngampur sisya ka nganggen produk sane ramah lingkungan tur ngurangin nganggeblagang plastik sekali pakai. Anak-anak dados mamunyakin nganggen tumbler tur tas belanja kain minakadi alternatif botol plastik tur kantong belanja plastik. Tata-titi alit puniki dados matatahan utawi ngurangin jumlah sampah plastik sane ngawirang lingkungan.</br>Nanging, SMK Negeri 3 Denpasar taler aktif ring kampanye pembersihan lingkungan. Para siswa kasengguh madosin nganggegak pembersihan pantai, sungai, tur wewengkon publik lianan minakadi bagéan saking kaulahin sosial sane maprakaraan. Anak-anak dados mamunyakin nganggegak pembersihan sampah sane ring sane sane marios, tur ugi dados mamunyakin nganggegak kesadaran ring warga ring pentingnya ngajaga kebersihan lingkungan.</br>Prakarsa Zero Waste olih SMK Negeri 3 Denpasar nenten mawinan matatahan utawi ngurangin penumpukan sampah ring Denpasar, nanging dados mawinan inspirasi ring sekolah-sekolah lianan ring kabeh Indonesia. Ring ngamargiang generasi muda ring pentingnya lingkungan, kita dados bisa nenten matatahan nganggegak pangendapan kita bakal mawinan luang.</br>Ring kolaborasi antuk pemerintah, warga, tur institusi pendidikan minakadi SMK Negeri 3 Denpasar, kita bisa meraih mimpi ring mawinan Denpasar sane becik tur lestari. Sadurunge, setiap langkah alit dados matatahan tur dados ngamargiang dampak gedé ring perjuangan iraga ngalahin penumpukan sampah tur ngajaga keindahan alam ring generasi mendatang.ga keindahan alam ring generasi mendatang.)
  • Pariwisata Bali Kadi Mati Suri !  + (Dunia pariwisata Indonesia sane kaloktah iDunia pariwisata Indonesia sane kaloktah inggih punika Bali. Bali sane sering kasengguh Pulo Dewata dahat kaloktah antuk pariwisatanyane. Bali taler kasengguh Pulo Seribu Pura saking para wisatawan. Kaluihan jagat Bali miwah tradisi-tradisi sane kantun kalestariang miwah kaupapira olih parajana Baline, sane prasida ngulangunin manah para wisatawane rauh ka Bali.</br></br> Pariwisata sane wenten ring Bali sampun kaloktah kantos ka dura negara, taler Bali ngranjing 4 besar destinasi wisata terbaik dunia. Nenten prasida katulak akehan parajana Baline makarya ring widang pariwisata, miwah perekonomian sane pinih ageng ring Bali inggih punika widang pariwisata. </br></br> Sane mangkin virus Corona utawi Covid 19 kantun nglimbak ring jagate. Sami parikrama sane wenten kawangdeang, silih tunggilnyane pariwisata. Akeh parajana sane makarya ring widang pariwisata dados pengangguran, sajaba punika perekonomian ring Bali dados saya ngaonang. Pariwisata Bali kadi mati suri, akeh taler villa, toko - toko, restaurant, hotel, utawi genah - genah wisata sane ngrasayang pocol duaning panglimbak Covid 19.</br></br> Sawatara duang warsa sane makarya ring pariwisata dados pengangguran miwah parajana Baline ngrasayang krisis ekonomi. Makudang - kudang utsaha saking guru wisesa sampun kamargiang anggen muputang pikobet Covid 19, antuk ngicen parajana Baline vaksin. Taler ngamargiang CHSE (Cleanliness, Health, Safety, and Evironment ) anggen nyihnayang Bali rahayu saking Covid 19.</br></br> Makudang - kudang pamargi kreatif sane prasida nangiang pariwisata Bali inggih punika antuk promosi pariwisata Bali ring media sosial (minakadi : instagram, youtube), ngaryanang video tour virtual ka makudang objek wisata utawi ka desa wisata sane wenten ring Bali, taler sayan nincapang parindikan sane unik tur khas sajeroning pariwisata Baline ( kuliner khas, umpami : lawar, sate lilit, serembotan), miwah ngrencanayang Travel Corridor Arrangement sareng negara low risk ( UEA lan Korea Selatan ).negara low risk ( UEA lan Korea Selatan ).)
  • ECOBRICK: NGEMARGIANG TRI HITA KARANA ANGGEN JALARAN NGIRANGIN LUU PLASTIK RING KABUPATEN BULELENG  + (ECOBRICK : NGEMARGIANG TRI HITA KARANA ANGECOBRICK : NGEMARGIANG TRI HITA KARANA ANGGEN JALARAN </br>NGIRANGIN LUU PLASTIK RING KABUPATEN BULELENG</br></br> Kabupaten Buleleng wenten 9 kecamatan miwah 148 kelurahan taler 169 desa adat. Akeh krama ring Kabupaten Buleleng inggih punika 806.650 diri manut saking data Buleleng Membangun ring warsa 2020. Kawentenan krama sane akeh punika mawinan wenten paiketan sareng kualitas lingkungan, cutetnyane saking bunbunan luu, punika kamanahang yening soang-soang krama ngawetuang luu 0,5 kg sarahina-rahina (SNI No. 39831995), dadosnyane bunbunan luu ring Kabupaten Buleleng kamanahang 413,249,5 ton sarahina-rahina. Paimbangan luu sane kawetuang saking data luu sane ngranjing ring TPA, inggih punika luu organik 297,67 ton miwah luu anorganik 148,36 ton sarahina-rahina. </br></br> Leluu plastik dados pikobet mangkin ring Buleleng. Kabupaten Buleleng kantun ngarepin krisis sane sayan mamerdi antuk kawentenan gunung leluu. Indike punika sayan meweh lan kabuktiang antuk kebakaran TPA Desa Bengkala ring Buleleng makudang-kudang rahina puniki. Ring tongos penampungan luu utawi TPA luune sampun sayan ngakehang tur kantos nenten mrasidayang malih nampung luu sane sarahina kakutang irika. Punapi kayun iragane yening sarahinane iraga patut urip ring tengah gunung leluu? taler kasarengin antuk polusi pembakaran puniki? urgensi pikobet puniki patut gelis karerehang </br>pamargi duaning prasida ngawinang pikobet lian sane prasida ngerugiang krama ring Kabupaten Buleleng. </br></br> Luu plastik dados pikobet napi malih ungkuran puniki genah ngutang luu sampun makacakan nenten mresidayang ring TPA sawireh akeh TPA sane wenten ring Kabupaten Buleleng sampun akeh kadagingin antuk luu plastik, akeh pidabdab sane sampun kaanggen </br>ngirangin luu plastik ring Bali sakewanten luu ring Kabupaten Buleleng nenten ja mresidayang ical, napi sane ngawinang luu plastik ring Kabupaten Buleleng nenten ical? napi pidabdab sane patut antuk ngirangin luu plastik ring Kabupaten Buleleng? sane mawinang luu plastik ring Kabupaten Buleleng nenten ical inggih punika akeh masyarakat ring Kabupaten Buleleng nganggen plastik sekadi pembungkus makanan, pembungkus canang tur sane lianan, sampun nenten dados kakutang ring TPA santukan TPA lokal sampun kadagingin antuk sampah plastik. Manut titiang, pidabdab sajeroning pikobet punika wantah Ecobrick pinaka silih sinunggil utsaha ngolah luu plastik. Ecobrick punika saking basa asing inggih punika saking </br>kruna ecology lan brick, ecology punika suksmannyane palemahan, brick punika suksmannyane bata. Ecobrick punika kakaryanin saking botol plastik sane kadagingin luu plastik. Tetujon Ecobrick puniki boya ja ngaleburang luu plastik, nanging luu punika mangda prasida awet raris kauwah mangda prasida dados barang sane mawiguna, minakadi anggen tongos negak taler prasida kadadosang furniture ramah lingkungan.</br></br> Pangaptin titiang saking ecobrick puniki para kramane prasida ngubah luu plastik punika mangda mawiguna taler prasida ngirangin luu plastik ring Kabupaten Buleleng miwah prasida </br>nincapang kepercayaan taler kesejahteraan manut saking falsafah Tri Hita Karana. Puniki taler para kramane mangda prasida nyujur pangaptinnyane malarapan saking falsafah Tri Hita </br>Karana. Penerapan falsafah Tri Hita Karana utaminnyane ring widang palemahan kamargiang saking pengolahan luu sane ngawigunayang Ecobrick. Ngiring makasami introspeksi diri yening iraga pinaka jatma Buleleng patut eling teken wewidangan jagat Buleleng antuk ngutang luu ring </br>genahne utawi ngolah luu mangda jagat Buleleng sayaga asri, resik, miwah trepti. Wantah kadi asapunika opini sane prasida unggahang titiang dumogi napi sane aturang titiang wenten pikenoh </br>ipun.sane aturang titiang wenten pikenoh ipun.)
  • Edward Speirs  + (Edward, utawi Eddy sapunika dané kasengguhEdward, utawi Eddy sapunika dané kasengguh, inggih punika Managing Editor NOW! Bali miwah tuan rumah NOW! Podcast ring Bali. Dané seneng ring fotografi, malancaran ring désa, miwah seneng yéning karyannyané nyihnayang dané ring para janané saking makudangkudang undagan kauripan.né saking makudangkudang undagan kauripan.)
  • Ekonomi Sulit, Krama Menjerit  + (EKONOMI SULIT, KRAMA MENJERIT Ida daEKONOMI SULIT, KRAMA MENJERIT</br></br> Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, sadurung titiang matur amatra pinih riin ngiring sareng-sareng ngastiti bhakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, majalaran antuk nguncarang panganjali umat.</br></br>Om Swastyastu</br> </br> Mogi-mogi sangkaning pasuecan lan asung kertha wara nugraha Ida, prasida titiang ngiring Ida dane sareng sami ngamangguhang karahayuan lan karahajengan jagat. Ring genah lan galahe sane becik puniki, titiang pinaka angga saking SMAS Laboratorium Undiksha Singaraja ngaturang amatra ngeninin kebutuhan pokok. </br></br> Kebutuhan pokok utawi kebutuhan primer inggih punika kebutuhan sane kabaktayang olih sabilang dewek manusa sekat kamedalang ka jagat. Paindikan punika inggihan prioritas utama antuk nglanturang keberlangsungan idup manusa. Kebutuhan pokok kakepah dados pangan, sandang, lan papan.</br> </br> Manut teori, sami manusane patut nyalarang kebutuhan pokok antuk keberlangsungan idupnyane. Sakewala sujatine kari akeh masyarakat sane nenten prasida ngisinin makatetiga kebutuhan punika utawi silih sinunggil saking tetiga kebutuhan sane wenten. Kapi ambeng punika mawinan akeh pikolih kramane sane nenten stabil kantos wenten sakelompok jatma sane pikolihnyane kagolonang ring sor miwah nenten nyujur upah minimum sane manggeh, paindikan puniki madue paiketan sane erat antuk pangargan kebutuhan pokok ring masyarakat sane ngancan nincapang.</br></br> Yening nenten guan katanganin, parindikan puniki jagi nimbulang kemiskinan ring kahuripan parajanane. Manut punika, pamerintah musti guan ngarereh pamargi ring parindikan puniki. Silih sinunggil pamargi sane prasida kamargiang inggih punika nyantosang awig ngeninin upah minimum antuk menindaklanjuti pengusaha-pengusaha sane kari sawenang-wenang sajeroning maweh upah majeng ring para karyawannyane. Malarapan paindikan punika, perekonomian parajana pacang sayan stabil dadosnyane prasida ngebeking kebutuhan pokok hariannyane.</br></br> Ida dane miwah semeton sami sane banget kusumayang titiang kadi asapunika titiang prasida matur-atur ring galahe sane becik puniki, mogi-mogi wenten pikenohipun ring wesananing atur, banget titiang nglungsur geng rena sinampura, wenten atur titiang sane nenten munggan ring arsa. Matur suksma antuk ring uratian ida dane sinamian, pinaka panguntat, puputang titiang antuk parama santhi.</br></br>Om Santhi, Santhi, Santhi, Omama santhi. Om Santhi, Santhi, Santhi, Om)
  • Ema Sukarelawanto  + (Ema Sukarelawanto, embas ring Tulungagung,Ema Sukarelawanto, embas ring Tulungagung, Jawa Timur, 2 Juli 1965. Sasampun lulus saking Fakultas Peternakan Universitas Udayana ring warsa 1990 dané dados wartawan Bali Post ngantos 1994. Raris dados redaktur ring Harian NUSA (1994-1998) miwah ngelola majalah pariwisata Bali Tribune ngantos katutup pascatraged bom Bali 2002. Salanturnyané dané nyarengin Harian Bisnis Indonésia miwah dados editor Bisnis.com ngantos pensiun saking seka media puniki.</br></br>Lianan ring dados wartawan, dané taler aktif ring makudang-kudang proyék seni rupa ngawit warsa 1993 taler ring penerbitan buku, pinaka pangawi miwah pengemasan tata letak miwah desain grafis. Makudang-kudang silih tunggilnyané inggih punika Berbagai Dimensi Perupaan Made Wianta (Kumpulan Esei, 1998), Kitab Suci Digantung di Pinggir Jalan New York (Kumpulan Puisi Made Wianta, 2003), The Sound of Calligraphy Made Wianta (2001), Dreamland-Made Wianta (2003), Calligraphy in Song-Made Wianta (2005), 4+1=Venezia (Panji Tisna, Made Kaek, Suklu, Made Wianta, 2003), Eternal Line-Stephan Spicher (2005), To Be World Class Services, Proses Metamorfosis PLN Distribusi Bali (2006), Jero Wijaya: Inspirasi dari Kaldera Batur (2007), Mengembus Batas (Wahyoe Wijaya), Konflik Tak Jadi Pelik (Biografi Nyoman Sudiantara, 2010), Leafscape (Nyoman Sujana), Kompangan Darus dan Bagh Mirah; Pionir Pariwisata Aston (Nyoman Darus), Putra Taryoto, Putra Hadi Taryoto: Ngwujudin Impian Melalui Atribut Pariwisata Baru (Nyoman Darus, 2012), Putra Darus & Putri Putu, Putra Putu, 2016),</br></br>Mangkin dané aktif ring Komunitas Kertas Padi, Komunitas Nitirupa, taler ngwangun situs berita inibali.com miwah katarupa.id.un situs berita inibali.com miwah katarupa.id.)
  • "BUDI DAYA MAGGOT ANGGEN NEPASIN PIKOBET LUU RING KOTA DENPASAR"  + (Embas ring Kota Denpasar sane dados ibu koEmbas ring Kota Denpasar sane dados ibu kota, pusat pemerintahan lan ekonomi Provinsi Bali, Titiang nyingakin yening luu punika pikobet sane mautama ring kota puniki. Nenten kasumangsayain malih yening satusan ton sampah kapikolihang ring Kota Denpasar nyabran rahina. Indike punika sinah baya pisan yening nenten kauratiang, duaning genah luu sinah pacang sayan nincapang. Nika mawinan akeh pikobet tiosan sane medal ring kota denpasar sangkaning luu puniki. Indik pikobet puniki nenten prasida kasukserahang ring pemerintah kemanten, nanging peran aktif Krama utawi warga kotane banget kaaptiang. Akéh pisan pamargi sané prasida kalaksanayang anggén nepasin pikobet luu puniki, silih sinunggilnyane inggih punika tumbuhnyane kesadaran saking soang-soang krama indik mabuat pisan pikobet luu puniki. Pinaka sisia, kantos ring bangku SMA titiang kantun kapidartayang olih guru mangda setata urati ring palemahan majalaran antuk parikrama P5 sane kamargiang ring sekolah. Majalaran saking parikrama puniki titiang mapikayun yening pikobet luu puniki prasida katepasin antuk budidaya Magot. </br></br> "Budi Daya Maggot Anggen Nepasin Pikobet luu ring Kota Denpasar" Pemerintah Kota sampun ngewantu pikobet luu puniki antuk teknologi canggih, saking soang-soang wargi prasida ngwantu pemerintah indik pikobet luu puniki antuk budidaya magot santukan sangkaning budidaya magot puniki prasida jagi mangurai luu organik dados pupuk utawi ring Bali sering kasengguh nyanyad. </br></br>Maggot punika mawit saking buyung utawi lalat Black Soldier Fly (BSF), budidayane wantah nganggen kandang saking papan/kayu sané wanten celah miwah katutup antuk kasa, genah alit anggén pencét jaja maggot miwah Rak anggén genah maggot tumbuh, ring proses pertumbuhan maggot, kagenahang ring genah sané keni sunar matanai. Limbah utawi luu organik sekadi kulit biu, sisan woh-wohan lan jukut-jukutan (jangan) ring pawaregan prasida kagenahang ring genah magot punika. Magot jagi mangurai limbah utawi luu organik dados nyanyad utawi pupuk. 1 Kg Maggot prasida ngurai 4 Kg Limbah utawi luu organik nyabran kalih rahina. Yening soang-soang wargi kota madue 1 kg magot sinah nenten pacang malih wenten luu organik ring kota Denpasar puniki. Sisanyane indik luu plastik ngiring sukserahang ring pemerintah sane sampun madue piranti sane canggih kaanggen daur ulang. </br></br>Puniki Kawigunan Budi Daya Maggot : </br>1. Ngurangi volume luu ring TPA santukan luu organik kaanggén pakan maggot</br> 2. Pupa maggot dados kaanggén pakan ingon-ingon sané madaging protein sané becik santukan maggot ngamah limbah organik sekadi jangan miwah woh-wohan</br> 3. Maggot sané prasida ngicalang limbah pacang ngasilang Kasgot (Residu Maggot) sané prasida kadadosang pupuk organik </br></br>Budidaya maggot puniki banget ngicénin keuntungan majeng lingkungan miwah sané miara maggot, saantukan sajabaning prasida nurun luu organik, pupuk miwah bekas maggot prasida kaanggén utawi kaadol antuk pangarga sané tegeh, prasida kabaos budidaya maggot pinih dangan miwah madué nilai fungsional taler kaadol Ngiring krama Bali utaminnyane ring Kota Denpasar, mangda setata peduli ring alam, sampunang kantos luu ngusak kota Denpasar puniki, tresnain genah druene antuk nyaga saking mangkinin genah druene antuk nyaga saking mangkin)
  • Rio Helmi  + (Embas ring warsa 1954 mawit saking bapa saEmbas ring warsa 1954 mawit saking bapa sané maka diplomat mawangsa Indonesia lan mémé mawangsa Turki, fotografer lan pangawi Rio Helmi sampun motrék makudang-kudang genah ring Asia lan nyurat indiké punika ring warsa 1978. Pakaryan dané prasida kapanggihin ring sakancan majalah-majalah, dané taler makarya dokumentér, taler 20 buku lintang indik fotografi marupa format besar. Paméran foto tunggal Rio sampun kalaksanayang ring Bali, Jakarta, Madrid, Miyazaki, Palo Alto, San Fransisco, lan Sydney. Makudang-kudang pakaryan dané taler sampun kanggén koleksi ring makudang panegara, minakadi London, Roma, Boston, Washington lan Tokyo. Rio sampun magenah ring Bali lintang saking tigang dékade (lintang 30 warsa), samaliha waged ring limang basa. Dané nyurat nganggén basa Indonesia lan basa Inggris, taler dané madué blog indik makudang-kudang topik, taler kawedar ring The Huffungton Post, lan situs web ubudnowandthen.com sane kaanggén sarana ngayah ring genah palekadan dané ring Ubud. Dané taler dados moderator ring acara sesi panél lan ngawéntenang wawancara publik rikala Ubud Writers and Readers Festival, sané mangkin dados acara tingkat internasional sané kalaksanayang nyabran warsa. Bukunyané sane pinih anyar inggih punika marupa portofolio restropeksi indik Bali ring 30 warsa ungkuran sané mamurda “Book Memories of the Sacred” sane kawedar ring sasih Oktober 2010. Rio wantah pangawi saking “Trevels on Two Wheels, a Broader Perspective of Bali”, nika wantah seri panorama elektrik sané kaambil rikala nempuh pamargi madoh sawatara 30.000 km nganggén montor ngiterin pulo Bali.000 km nganggén montor ngiterin pulo Bali.)
  • Pakem Mabusana Adat ke pura  + (Era globalisasi niki aken mempengaruhi jamEra globalisasi niki aken mempengaruhi jaman. Makesami aspek dadi berubah akibat ring arus globalisasi. Termasuk gaya hidup ane demen kebarat baratan, uli sikap, gaya bicara, miwah ring tata cara berbusana. Salah satu perubahan sane paling mencolok inggih punika gaya berbusana. Gaya berpakaian dadi salah satu ane sanget mempengaruhi kepribadian seseorang ring era globalisasi niki.</br></br>Globalisasi jakti ngwetuang pikobet wentenannyane pergeseran etika ritatkala mabusana adat ka pura olih yowana Hindu. Akeh yowana sane nenten wikan lan wenten taler sane nenten kayun uning indik etika mabusana yening jagi pacang ka pura. Ritatkala weten parikrama, akeh jatma sane ngicenin penampen yening penampilan punika pinaka aspek sane pinih utama kauratiang. Krana parindikan punika mapaiketan sareng gengsi, harkat, martabat jatma ring lingkup sosial.</br> </br></br>Agama hindu puniki ngajahin indik susila. Dadosnyane busana sane kaanggen kapura inggih punika busana sane prasida nincapang manah sane ening tur liang menawi sane nganggen lan sane nyingakin, taler prasida nincapang manah sane suci dadosnyane saking busana prasida ngwetuang idep sane suci. Yening mabusana ritatkala pacang ka pura, mangda nguratiang pakem sane pinih utama inggian punika etika lan estetika prasida ngicenin manah sane ening ring angga sarira tur sosial. Busana adat Bali madue konsep tri angga, angga sariraning manusa kawentuk antuk tigang 3 soroh, inggih punika dewa angga ( saking kanta nyantos ka luhur),⁷ manusa angga (saking pungsed nyantos kanta) lan bhuta angga (saking pusan nyantos beten). Mabusana adat Bali ka pura madaging filosofi hindu tur madue tetuek sane prasida ngarahang umat Hindu mangda kamargi becik. Silih sinunggil yening ngangge destar madaging tetueknyane, inggih punika suri sampad (yening destar ribg tengen sane tegehan) lan asuri sampad (yening destar ring kiwa sane endepan). Tetuek punika taler wenten ritatkala mabusana majeng ring anak istri, sekadi rambut nenten dados megambahan. Santukan wnten carita ring epos mahabrata, kacritayang selami drupadi dendam(gedegnyane) durung kawales, ipun nenten naenin ngiket rambutnyane. Saking panglimbak carita, yening anak istri sane nenten ngiket rambutnyane ritatkala maturan, pastika pacang kaliputin gedeg sane ten wenten watesnyane. Nika mawinan pemerintah Bali kaaptiang mangda nincapang etika ritatkala mabusana ka pura, lan ngadungang sareng pakem sane wenten ring Bali.ungang sareng pakem sane wenten ring Bali.)
  • Eric Buvelot  + (Eric Buvelot inggih punika wartawan miwah Eric Buvelot inggih punika wartawan miwah pangawi senior sané meneng ring Bali saking warsa 1995. Dané ngawitin pakaryannyané ring Prancis ring publikasi harian, irika dané meneng salami 10 warsa miwah malajah indik jurnalisme. Dané sampun nyurat satusan suratan indik Bali miwah Indonésia, ring basa Prancis utawi Inggris, akéhan anggén majalah bulanan Bali La Gazette de Bali, pinaka kepala redaksi selami 13 warsa, sakéwanten taler anggén média mabasa Inggris terkemuka ring Indonésia sakadi The Jakarta Post, Indonesia Expat, Sekarang Bali utawi basa Prancis Le Banian. Dané nglimbakang koran multibasa The Communities of Indonesia miwah majalah gaya hidup Saga. Lianan ring Bali, 50 Tahun Perubahan ⁇ Percakapan dengan Jean Couteau, dané taler dados pangawi novél kriminal Bali Club Hotel sané kasurat ring warsa 1994-1995.b Hotel sané kasurat ring warsa 1994-1995.)
  • Etika Wisatawan Di Tempat Sakral Di Bali  + (Etika Wisatawan ring Genah Suci ring Bali Etika Wisatawan ring Genah Suci ring Bali</br>Om Swastyastu, Angga panuréksa sane wangiang titian, miwah tim Bahasabali wiki sané kusumayang titiang. Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi ngaturang orasi indik "Etika Wisatawan ring Genah Suci ring Bali". </br>Pulo Bali inggih punika destinasi wisata sané pinih kasub ring Indonésia. Bali madué makudang-kudang objek wisata, inggih punika wisata alam, wisata budaya miwah wisata bahari. Bali miwah pariwisata nenten dados kapalasang. Sané nénten kirang menarik inggih punika budaya kramannyané. Urip krama Bali raket pisan sareng agama Hindu punika mawinan upacara agama punika dados objek sané khas pisan. Pura inggih punika genah mabakti umat Hindu sané kasebar ring sajebag Bali. Punika mawinan Bali taler kawastanin Pulau Seribu Pura. </br>Sakéwanten kaluihan genah wisata ring Bali kantun sering keni panglalah, silih tunggilnyané inggih punika genah genah suci. Kawéntenan wisatawan dura negara sané malancaran ka genah suci punika kantun ngawinang pikobet ring Bali. Kasus sane sering kapiragi inggih punika etika wisatawan sane kantun kirang, ring sajeroning busana utawi moral wisatawan punika padidi. Sakadi sané mamargi ring Pura Dalem Prajapati Banjar Dadakan, Désa Adat Kelaci Kelod, Désa Abiantuwung, Kecamatan Kediri, Kabupatén Tabanan. Turist punika manjat wit sané kasuciang, minabang turist punika nénten uning genah punika wantah genah suci. </br>Indiké puniki sering pisan kapanggihin, santukan kebebasan masikian miwah mabusana ring makudang-kudang genah wisata, kebutuhan antuk konten komersial miwah, tan kauningin olih wisatawan dura negara indik genah suci ring Bali. Antuk punika, iraga ngaptiang mangdané pamimpin Bali ring warsa 2024 prasida ngukuhang awig awig ring genah punika antuk utsaha sané prasida kamargiang, inggih punika, </br>1. Ngwangun komunitas antuk nyaga genah punika. </br>2. Pamrentah mangda ngicénin informasi indik makna genah suci. </br>3. Ngaturang sanksi majeng ring para tamiu sane nenten satinut ring awig-awig punika, sanksi punika marupa sanksi moral miwah sosial. </br>4. Wisatawan kaaptiang kasarengin antuk pemandu wisata sane maduwe izin (ngerti kondisi alam, adat istiadat, tradisi, miwah kearifan lokal masyarakat Bali} ritatkala malancaran ke daya tarik wisata. </br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohnyane, lan orasi puniki prasida kawujudang olih pamimpin Bali warsa 2024 mangda genah-genah suci ring Bali setata kajaga lan kalestariang. Ampurayang yening wenten kaiwangan ring bebaosan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.osan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.)
  • Etika Wisatawan ring genah suci ring Bali  + (Etika Wisatawan Ring Genah Suci ring Bali Etika Wisatawan Ring Genah Suci ring Bali</br>Om Swastyastu, Angga panuréksa sane wangiang titian, miwah tim Bahasabali wiki sané kusumayang titiang. Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi ngaturang orasi indik "Etika Wisatawan di Tempat Suci di Bali". </br>Pulo Bali inggih punika destinasi wisata sané pinih kasub ring Indonésia. Bali madué makudang-kudang objek wisata, inggih punika wisata alam, wisata budaya miwah wisata bahari. Bali miwah pariwisata nenten dados kapalasang. Sané nénten kirang menarik inggih punika budaya kramannyané. Urip krama Bali raket pisan sareng agama Hindu punika mawinan upacara agama punika dados objek sané khas pisan. Pura inggih punika genah mabakti umat Hindu sané kasebar ring sajebag Bali. Punika mawinan Bali taler kawastanin Pulau Seribu Pura. </br>Sakéwanten kaluihan genah wisata ring Bali kantun sering keni panglalah, silih tunggilnyané inggih punika genah genah suci. Kawéntenan wisatawan dura negara sané malancaran ka genah suci punika kantun ngawinang pikobet ring Bali. Kasus sane sering kapiragi inggih punika etika wisatawan sane kantun kirang, ring sajeroning busana utawi moral wisatawan punika padidi. Sakadi sané mamargi ring Pura Dalem Prajapati Banjar Dadakan, Désa Adat Kelaci Kelod, Désa Abiantuwung, Kecamatan Kediri, Kabupatén Tabanan. Turist punika manjat wit sané kasuciang, minabang turist punika nénten uning genah punika wantah genah suci. </br>Indiké puniki sering pisan kapanggihin, santukan kebebasan masikian miwah mabusana ring makudang-kudang genah wisata, kebutuhan antuk konten komersial miwah, tan kauningin olih wisatawan dura negara indik genah suci ring Bali. Antuk punika, iraga ngaptiang mangdané pamimpin Bali ring warsa 2024 prasida ngukuhang awig awig ring genah punika antuk utsaha sané prasida kamargiang, inggih punika, </br>1. Ngwangun komunitas antuk nyaga genah punika. </br>2. Pamrentah mangda ngicénin informasi indik makna genah suci. </br>3. Ngaturang sanksi majeng ring para tamiu sane nenten satinut ring awig-awig punika, sanksi punika marupa sanksi moral miwah sosial. </br>4. Wisatawan kaaptiang kasarengin antuk pemandu wisata sane maduwe izin (ngerti kondisi alam, adat istiadat, tradisi, miwah kearifan lokal masyarakat Bali} ritatkala malancaran ke daya tarik wisata. </br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohnyane, lan orasi puniki prasida kawujudang olih pamimpin Bali warsa 2024 mangda genah-genah suci ring Bali setata kajaga lan kalestariang. Ampurayang yening wenten kaiwangan ring bebaosan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.osan puniki. Om Shanti, Shanti, Shanti Om.)
  • Frans Nadjira  + (Frans Nadjira embas ring Makassar, SulawesFrans Nadjira embas ring Makassar, Sulawesi Selatan, 3 Séptémber 1942. Ngawit warsa 1974 dané meneng ring Bali. Dané kasub pinaka pangawi miwah pelukis. Warsa 1979 dané nyarengin program nyurat kreatif International Writing Program ring University of Iowa, Iowa, AS. Dané naenin malajah seni rupa ring Akademi Seni Lukis Indonésia (ASLI), Makassar. Rikala nglukis, dané milih miwah ngawigunayang metode seni lukis otomatis (psikografi) sané kantun kaanggén ngantos mangkin. Ritme, gerak, komposisi, miwah warna dados jiwa ring karya-karyané.</br></br>Ring widang sastra, utaminnyané puisi, dané akéh ngambel calon pangawi ring Bali sané malajah nyurat puisi majeng ring dané. Kakawiannyané kawedar ring makudang-kudang média lokal, nasional miwah dura negara, minakadi Bali Post, CAK, Kalam, Horison, Kompas, Koran Tempo, Media Indonesia. Taler kapupulang ring antologi Segara Biru Langit Biru, Puisi ASEAN, Spirit That Moves Us (USA), On Foreign Shores, Ketika Kata Ketika Warna, Teh Ginseng, A Bonsai ⁇ s Morning.</br></br>Cakepan sastranyané sané sampun kawedar inggih punika Jendela (Kumpulan Puisi, 1980), Bercakap-Bercakap di Bawah Guguran Daun-daun (Kumpulan Cerpen, 1981), Springs Of Fire Springs Of Tears (Kumpulan Puisi, 1998), Curriculum Vitae (Kumpulan Puisi, 2007), Pohon Kunang-Kunang (Kumpulan Cerpen, 2010), Catatan di Kertas Basah (Kumpulan Puisi, 2015), Keluarga Lara (Novel, 2016), Jejak-Jejak Mimpi (Novel, 2016), Peluklah Aku (Kumpulan Puisi, 2017).016), Peluklah Aku (Kumpulan Puisi, 2017).)
  • Gaji Guru Tileh Cenik Ngranayang Gegaen Guru Kacingak Sebelah Mata, Napika Pemerintah Ngerunguang?  + (Gaji Guru Tileh Cenik Ngranayang Gegaen GuGaji Guru Tileh Cenik Ngranayang Gegaen Guru Kacingak Sebelah Mata, </br>Napika Pemerintang Ngerunguang?</br></br> Om Swastiastu, Assalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh, Namo Budaya, Salam Sejahtera, Salom. Pinih ajeng titiang ngaturang suksmaning manah ring “BahasaBali Wiki/Wikithon” sane sampun ngenterang acara puniki mangda iraga prasida nyihnayang ide utawi orasi iraga majeng ring pemilihan 2024 sane jagi rauh. Sadurung titiang ngelanturang orasi titiang majeng ring pemerintah utawi calon pamimpinnyane lugrayang titiang nguningayang angga, titiang mawasta Komang Ririn Ayu Ningsih, Mahasiswa Semester 1 saking Program Studi Pendidikan Bahasa Bali ring Universitas Pendidikan Ganesha. Puniki wantah pikobet sane patut kauratiang olih pamrentah:</br></br> Sumber Daya Manusia (SDM) Indonesia setata dados pabligbagan ring kalangan masyarakat Indonesia lan mancanegara, hal puniki nenten lepas saking panglimbak dunia sane sampun makembang ring era modern sekadi puniki, nenten wantah punika kemaon teknologi saking segi industry, kesehatan miwah pendidikan, pastika sanget raket paiketannyane sareng para tenaga pendidik sane pastika sanget berpengaruh ring para peserta didik sane kaasi. Manut Badan Pusat Statistik (BPS) SDM Indonesia kantun joh beten, puniki taler nenten luput saking sapunapi para tenaga pendidik mendidik penerus bangsa antuk Sumber Daya Manusia sane makopet miwah madue kecerdasan sane tegeh. Tenaga pendidik (guru) sane madue daya kreativitas miwah taler kemampuan ngajain sane becik yadiastun antuk fasilitas sane kaicenin ring peserta didik pastika pacang ngasilang peserta didik utawi SDM sane kreatif taler, sakewanten yening tenaga pendidik kirang ring ngicenin pelayanan miwah taler cara ngajar antuk fasilitas sane kirang nyokong proses melajah pastika puniki pacang ngicenin asil sane matiosan sareng tenaga pendidik sane serba madue fasilitas miwah taler penunjang sane jangkep.</br> Dadosipun, sapasirake sane pelih ring dedalihane puniki? Guru? Sisya sane mlajah? Utawi pemerintah? Yening iraga saling nyalahang, sinah nenten wenten pikobet sane jagi ical. Yening uratiang saking siklusnyane, pastika pamrentah sane dados acuan utama ring nentuang SDM napi sane pacang kahasilang selanturnyane, napike pamrentah ngicen tunjangan sane jangkep ring tenaga pendidik (guru) mangda tenaga pendidik prasida ngicen fasilitator ring peserta didik selanturnyane sane pastika madue dampak ring hasil Sumber Daya Manusia sane kahasilang.</br></br> Indik tunjangan utawi Gaji Tenaga Pendidik (Guru) pastika dados silih tunggil sane nentuang kualitas pendidikan ring negara, santukan sapunapi ja becik tenaga pendidik (guru) ring ngicenin pelayanan utawi ilmu ring peserta didik yening apresiasinyane endek pastika para tenaga pendidik sue jagi marasa lelah miwah kirang semangat ring ngicenin pelayanan utawi kirang semangat ring proses ngajahin, Yening kaucap "kuwang professional" pastika puniki nenten dangan antuk malikang telapak tangan, Minimal Apresiasi utawi Gaji Guru pastika nentuang sapunapi kinerja ipune, Buina Profesi Guru kacingak sebelah mata olih masyarakat santukan upah profesi puniki minim. Yening selehin saking lapangan, akeh truna-truni nenten kayun nglanturang karir ring widang punika.</br></br> Melajah minimal 4 warsa anggen gelar Sarjana Pendidkan (S.Pd) nanging upah sane kapolihang punika kalintang alit yening saihang sareng profesi non-gelar tiosan. Akeh para Tenaga Pendidik sane ngwangun usaha sampingan mangda prasida ngwantu perekonomian ipune, wenten taler tenaga pendidik (guru) sane seneng ngwangun usaha anyar raris ngundurang angga dados tenaga pendidik santukan kirang pikolih sane kapolihang saking profesi Guru. Indike puniki pastika ngwetuang pitaken ring parajanane sareng sami “kuliah 4 warsa nanging gaji bedik, adaan de dadi guru” punika bebaosan sane ketah medal saking parajanane.</br> Nenten ja sangkaning meled mangda polih panugrahan, sakirang-kirangipun mangda polih panugrahan sane wiakti patut. Yening cingak ring widang gaji guru rata-rata Rp 300.000- 1 Juta antuk galah sane nenten kapastikayang, pastika puniki sane banget ngaenang manah ipune. Sapunapiang mangda ipun mrasidayang urip ring genah sane pinih puniki? Gaji guru sane minim, kurikulum sane setata maubah nyabran periode anyar pamrentahan, raris sapunapi antuk gaji guru napike kabecikang utawi nenten? Kasus puniki patut gelis kaselehin, duaning indik puniki prasida nentuang kualitas guru rikala ngicenin paplajahan ring sisia. Yening pemerintah meled mangda SDM sane berkompeten, pastika tenaga pendidik (guru) patut kapariwisataanin dumun. Sampunang seratus persen nyalahin Tenaga Pendidik yening SDM Indonesia endek yening pamrentah nenten nganutin indike puniki, santukan kesejahteraan guru, tunjangan profesi guru, gelar Sarjana Pendidikan patut digelis kabecikang. Soang-soang menteri miwah pamimpin Negara pastika madue kebijakan soang-soang, nganti menteri pastika kurikulum paplajahan taler magentos, raris napi mawinan gaji/gaji guru kantun alit? Sampunang ja indike puniki ngawinang para calon guru sayan rered, miwah ngawinang SDM patuh sayan rered.</br></br> Punika wantah orasi utawi pikobet sane patut gelis kapuputang olih pamerintah miwah calon pamimpin Indonesia miwah Bali. Mogi-mogi pikobet puniki gelis kapuputang tur prasida kapanggih titik terang mangda tenaga pendidik (Guru) prasida polih upah sane becik, profesi guru nenten kajudi lan prasida ngasilang SDM sane berkompeten lan prasida nincapang kecerdasan SDM. Pangaptin titiang mangda ambisi titiange prasida nglantur. Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, titiang nunas geng rena sinampura yening wenten kaiwangan ring atur titiang. Suksma.</br></br>Om Shanti Shanti Shanti Om, Wassalamu'alaikum warahmatullahi wabarakatuh, Namo Budaya, Salam Sejahtera, Salomkatuh, Namo Budaya, Salam Sejahtera, Salom)
  • Gaji Nenten Manut UMR  + (Gaji Nenten Manut UMR Para angga panureksGaji Nenten Manut UMR</br></br>Para angga panureksa sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang Para sameton sareng sami sane tresna sihin titiang</br></br>Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang panganjali umat, om swastyastu.</br></br>Angayubagia pisan manah titiang rahinane mangkin, sangkaning pasuecan Ida Hyang Widhi Wasa, titiang kaicen galah ngaturang sarin-sarin manah titiange ring lomba Wikithon puniki. Suksma aturang titiang majeng para angga panureksa miwah tim BASAbali Wiki sane sampun ngwacen tulisan titiange.</br></br> Mungwing unteng daging manah titiang sane jagi kaatur wantah pariindikan gajih guru honorer utawi pangabdi sane kirang ring UMR daerah.Ring aab jagate sakadi mangkin guru sane kabaos "pembangun insan cendekia" yening nasibnyane nenten kauratiang napike prasida jagi mendidik,membina,miwah ngewangun alit-alit Indonesia mangda sida cerdas berkarakter?Santukan gajih sane kamolihang kirang saking Upah Minimum Regional daerah,indarang pikayunin yening guru utawi pendidik sane durung PNS galah utawi waktu ngajahin para muride pateh kadi guru Pegawai Negeri Sipil sane sampun polih sertifikasi,napike guru honorer punika jagi madue pikayun mapirian?</br></br> Santukan makuweh sida kawacen,kapireng ring koran,majalah,google, facebook, Instagram tur ring layar kaca utawi televisi akeh oknum guru honorer sane nunas uratian pemerintah pariindikan nafkah utawi gajihnyane.Sakadi para guru sane wenten ring daerah terpencil sakadi Darmaji,Tianyar,Sidatapa,Tanah Usul,Nusa Penida miwah sane lianan.</br></br> Rikanjekan galahe mangkin lugrayang titiang iwimuda mapinunas ring angganing pamerintah sane jagi ngemban amanat rakyat yen bilih kaangkat titiang nunas indarang mucukang riin nasib guru honorer utawi pangabdi mangda sida digelis kaangkat dados Pegawai Negeri Sipil utawi Pegawai Pemerintah dengan Perjanjian Kerja mangda prasida samalih gajih ring pangabdinyane.</br></br> Wantah asapunika daging manah titiang sane tunasang titiang ilikita ring para pamiarsa miwah darsika sane banget kusumayang titiang mogi prasida jagi kaparanin,tur sida dadosang program kerja sane pacang kautamayang olih calon pemimpin sane pacang kautamayang olih calon pemimpin sane jagi kapilih ring warsa 2024.</br> </br> Kaping untat lugrayang titiang ngaturang Parama santih Om Santih,Santih,Santih Om. Parama santih Om Santih,Santih,Santih Om.)
  • Galih Mautama  + (Galih punika sanget ka perluang ring jagatGalih punika sanget ka perluang ring jagat, Ka angen ngajeng , utsahe , amah - amahan buron miwah sane lianan. Mawinan sane mangkin galih punika hargane menekang , Irage sami mangda bise ngolah apang setate bise nyalanang swa darmane, apang tusing kanti sing ngajeng .darmane, apang tusing kanti sing ngajeng .)
  • Gde Artawan  + (GDE ARTAWAN embas ring Klungkung, 20 PébruGDE ARTAWAN embas ring Klungkung, 20 Pébruari 1959. Dosen ring jurusan Bahasa miwah Sastra Indonésia Undiksha. Pendidikan terakhir S3 program doktor Linguistik Universitas Udayana. Dané nyurat ésai, puisi, cerpen ring makudang-kudang média massa. Dané sering kaundang dados pembicara ring kegiatan sastra miwah temu ilmiah, taler kaangkat dados juri ring kegiatan ngwacen miwah nyurat sastra. Ngamolihang Anugerah Seni Wija Kusuma ping kalih saking pemerintah Buleleng, warsa 1999 miwah warsa 2007. Ring Singaraja dados koordinator Dermaga Seni Buleleng (DSB) sané sering ngawentenang kegiatan apresiasi sastra miwah makudang-kudang kali ngawentenang pacentokan nyurat puisi se-Bali ngrebutin Singa Ambara Raja Award sajeroning rahina wanti warsa kota Singaraja.</br></br>Pupulan cerpénnyané sané mamurda "Petarung Jambul" ngamolihang Anugerah Seni Widya Pataka saking Pemerintah Provinsi Bali warsa 2008. Buku karya sastranyané kapupulang ring "Kaki Langit" (1984). "Buleleng ring Sajak" (1996), "Kesaksian Burung Suksma" (1996), "Spektrum"(1997), "Tentang Putra Fajar" (2001), "Puisi Penyair Bali" (2006), Dendang Denpasar, Nyiur Sanur (2012). Buku puisi tunggalnyané inggih punika "Tubuhku Luka Pesisir, Tubuhmu Luka Pegunungan" (2014). Pesisir, Tubuhmu Luka Pegunungan" (2014).)
  • Gde Aryantha Soethama  + (Gde Aryanta Soetama, embas ring Bali, dukGde Aryanta Soetama, embas ring Bali, duk 15 Juli 1955. Pesengannyane kauningin ring makudang-kudang sasuratan sastrannyane sane marupa cerpen, novel lan esai sane kawedar ring makudang-kudang media massa, sekadi ring Kompas, Bali Post, Sinar Harapan, miwah sane siosan. Ring warsa 2006, buku pupulan cerpennyane sane mamurda “Mandi Api” ngamolihang panugrahan Kusalya Sastra Khatulistiwa ring widang prosa.</br>Gde Aryanta Soetama ngawitin swaginannyane maka pangawi duk kari anom. Muputang ajah-ajahan ring Fakultas Peternakan Universitas Udayana. Dane naenin maka pamucuk redaksi mingguan Karya Bhakti (1981-1987) lan maka redaktur harian Nusa Tenggara (1989-1990). </br>Duk warsa 1979 ngantos warsa 1981, nyabran kalih wuku, dane ngaryanin skenario penyuluhan peternakan raris kasolahang ring Stasiun TVRI Denpasar. Sane mangkin dane aktif nyurat esai budaya miwah satua cutet, sinambi ngaremba penerbitan lan percetakannyane.</br>Bukun-bukunyane inggih punika: Wawancara Jurnalistik (widang jurnalistik), Koran Kampus (widang jurnalistik), Menjadi Wartawan Desa (widang jurnalistik), Tak Jadi Mati (pupulan cerpen, 1984), Langit Dibelah Dua (naskah drama, 1984), Daerah Baru (pupulan cerpen, 1985), Koran Kampus (1986), Suzan/ Wanita Amerika Dibunuh di Ubud (novel), Pilihanku Guru/Senja di Candi Dasa (novel), Bali is Bali (pupulan esai, 2003), Basa Basi Bali (pupulan esai, 2002), Bali Tikam Bali (pupulan esai, 2004), Bolak Balik Bali (pupulan esai), Mandi Api (pupulan cerpen, 2006, kasalin antuk basa Inggris olih Vern Cock antuk murda Ordeal by Fire), Dari Bule Jadi Bali (pupulan esai, 2010), Jangan Mati di Bali (pupulan esai, 2011), Menitip Mayat di Bali (pupulan esai, 2016).enitip Mayat di Bali (pupulan esai, 2016).)
  • Gde Dharna  + (Gdé Dharna embas ring Sukasada, 27 OktoberGdé Dharna embas ring Sukasada, 27 Oktober 1931. Dané wantah pensiunan PNS ring kantor Perdagangan Buléléng. Ngawit warsa 1953 dané nyurat sajak miwah drama pentas, drama radio miwah télevisi sané mabasa Indonésia wiadin mabasa Bali. Lianan ring punika, dané taler makarya cerpén, tembang mabasa Indonésia wiadin basa Bali, lagu jangér, génjék, dolanan, geguritan, miwah paduan suara. Kakawian-kakawian dané sané sampun kawedar wiadin kadokuméntasiang minakadi:</br></br>Puisi mabasa Indonésia 75 sané kawedar ring koran Suluh Marhaén, Bali Post, Nusa Tenggara, lan kamuat ring cakepan pupulan puisi mamurda Pantai-Pantai; Kaki Langit; Penyair Aséan; lan Perang Jagaraga dalam puisi.</br>Puisi mabasa Bali 80, sané kawedar ring majalah Burat Wangi, Canang Sari, lan kapupulang manados cakepan sané mamurda Kobarang Apiné (drama lan puisi), Perang Bali, miwah Léak Mecolék Bunga.</br>Drama mabasa Indonésia wénten 20, marupa naskah sané kepentasang ring masyarakat, RRI Singaraja, miwah TVRI Dénpasar.</br>Skénario film sané mamurda Ngawit Saking Banjar (film PKB kaputer keliling Bali), Ki Bayan Suling (kaputer ring Bali lan Lombok), miwah Ni Jempiring (kaputer ring Bali lan Lombok).</br>Tembang-tembang pop wénten 50 sampun kapupulang manados cakepan olih Dinas Pengajaran Provinsi Bali pinaka tembang alit-alit SD (jilid I, II, III), lan taler sampun kapupulang manados cakepan olih Listibya Kabupatén Buléléng.</br>Gending Jangér wénten 50</br>Gending paduan suara mabasa Bali wénten 12, lan gending sané mamurda Dagang Tuak kagendingang olih duta Bali ka tingkat nasional.</br>Lagu pop daérah kategori déwasa wiadin alit-alit.</br>Tembang génjék wénten 30 lan naanin polih Juara I Lomba Génjék se-Bali.</br>Gegitan wénten 15, lan kakalih tembang punika sané mamurda Gili Menjangan lan I Pepaka polih penghargaan saking Gubernur Bali.</br>Tembang dolanan wénten 12, lan Mars miwah Hymne wénten 10 sekadi Mars TP 45, Singa Ambara Raja, Porda Bali, msl.</br>Kekalih pupulan satua bawak mabasa Bali sané mamurda Tusing Ada Apa Dé (2003), miwah Dasa Tali Dogén (2009).</br>Novél mabasa Indonésia mamurda Bintang Den Bukit (2015)</br>Makudang-kudang juara lan penghargaan taler sampun kapolihang luiré: Juara I Lomba Penulisan Puisi Kartini se-Nusa Tenggara, Juara Lomba Bintang Radio Se-Bali, Jenis Seriosa lan Keroncong (Juara II warsa 1956; Juara II warsa 1957, Juara I warsa 1958, Juara II warsa 1959, warsa 1960, lan warsa 1974), Juara I Lomba Penulisan Naskah Drama Mabasa Bali sané kalaksanayang olih Listibya Bali warsa 1986, Juara I Lomba Menulis Lagu Bali Anak-anak (warsa 1987; warsa 1988, lan warsa 1994), Juara I Menulis Lagu Pop Bali jenis déwasa warsa 1989, Juara II Menulis Lagu Pop Bali jenis remaja warsa 1994, penghargaan Wijaya Kusuma saking Bupati Buléléng warsa 1981, penghargaan Dharma Kusuma saking Gubernur Bali warsa 1989, Hadiah Sastra Rancagé saking Yayasan Rancagé Indonésia, lan penghargaan Widya Pataka saking Gubernur Bali antuk pupulan satua cutet Dasa Tali Dogén.</br>Lianan ring punika, Gdé Dharna taler aktif ring makudang-kudang organisasi minakadi dados Ketua Lembaga Kebudayaan Nasional (LKN) (1963-1971), Ketua Anak Cabang PNI kecamatan Sukasada (1963-1987), Ketua Bagian Seni Budaya lan Kerohanian DPD Kabupatén Buléléng lan dados anggota DPRD Buléléng kalih période (1975-1985), Ketua Markas Ranting LVRI kecamatan Sukasada ngawit warsa 1987, Sekretaris Markas Cabang LVRI Kabupatén Buléléng saking warsa 1986.</br>Dané nyujur genah suwung ring rahina Redité, 13 Séptémber 2015. Lan samian kakawian wiadin préstasindané pacang setata kakenang ring jagaté.indané pacang setata kakenang ring jagaté.)