UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Search by property

From BASAbaliWiki

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

Search by property

A list of all pages that have property "Biography text ban" with value "Ida Bagus Tugur embas ring Griya Cucukan, Klungkung, Bali, 29 Méi 1926.". Since there have been only a few results, also nearby values are displayed.

Showing below up to 25 results starting with #1.

View (previous 50 | next 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500)


    

List of results

  • I Komang Alit Juliartha  + (I Komang Alit Juliartha utawi Alit Joule kI Komang Alit Juliartha utawi Alit Joule kémanten, embas ring Bekasi, 15 Juli 1991. Dané alumni saking program studi Pendidikan Bahasa Bali IHDN Dénpasar lan meneng ring Banjar Kubu, Kelurahan Kubu, Kabupatén Bangli. Kakawian-kakawiannyané marupa puisi, satua cutet, lan ésai kamuat ring surat kabar sakadi Bali Orti (Bali Post), lan Média Swari (Pos Bali). Cakepané sané sampun kawedar marupa pupulan satua cutet sané mamurda “Swécan Widhi” warsa 2015 lan ngamolihang hadiah Sastra Rancagé warsa 2016. Warsa 2016 dané ngamedalang cakepan marupa novél sané mamurda "Satyaning Ati". Dané taler prasida kahubungin ring émail: alitjoule@gmail.com. Kakawiannyané taler prasida kawacén ring blognyané alit joule prasida kawacén ring blognyané alit joule)
  • I Made Mangku Pastika  + (I Made Mangku Pastika embas ring Seririt, I Made Mangku Pastika embas ring Seririt, Buleleng, 22 Juni 1951. Ida inggih punika politikus miwah purnawirawan polisi Indonésia. Ida dados anggota Déwan Perwakilan Daérah Républik Indonésia (DPD RI) sané ngewakilin Propinsi Bali saking warsa 2019. Sadurungnyané, dané dados Gubernur Bali kalih periode saking 2008 ngantos 2018. Dané lulus saking Akademi Kepolisian ring warsa 1974. Sané pinih untat dados Komisaris Jéndral Polisi. Dané taler naenin dados Kapolda Bali (2003-2005).ler naenin dados Kapolda Bali (2003-2005).)
  • I Made Suartana  + (I Madé Suartana utawi sané ketah kauninginI Madé Suartana utawi sané ketah kauningin Madé Suar-Timuhun ring kakawian-kakawiannyané embas ring Banjar Tengah, Timuhun, Klungkung, 17 Juni 1987. Dané ngawit nyurat sastra Bali modéren rikala kantun kuliah lan aktif nyurat warsa 2013. Puisinnyané ngawit kawedar ring Bali Orti (Bali Post) bulan April warsa 2013 lan warsa 2014 sampun kawedar ring Médiaswari (Pos Bali). Dados narawakia ring Ubud Writers and Reader Festival 2016.</br></br>Cakepan kapertama sane kamedalang inggih punika buku pupulan puisi Bali sane mamurda "Mlajah", kamedalang olih Pustaka Ekspresi warsa 2014. Warsa 2015 olih penerbit sane pateh, prasida ngmedalang cakepan kaping kalih marupa buku pupulan satua bawak sane mamurda "Book Jaen Idup di Bali", madaging plekutus (18) satua bawak (cerpen).daging plekutus (18) satua bawak (cerpen).)
  • I Made Sujaya  + (I Made Sujaya wantah silih tunggil dosen tI Made Sujaya wantah silih tunggil dosen tetap ring Prodi Pendidikan Bahasa Indonesia dan Daerah (PBID), Fakultas Pendidikan Bahasa dan Seni (FPBS), IKIP PGRI Bali. Pendidikan S1-nyane kapuputang ring Jurusan Sastra Indonesia, Fakultas Sastra Universitas Udayana, raris ngalanturang pendidikan ring S2 Magister Ilmu Linguistik, Konsentrasi Wacana Sastra, Program Pascasarjana Universitas Udayana. ngawit Agustus 2016 dane ngalanturang malih pendidikannyane ring S3 Program Studi Doktor Ilmu Linguistik, Konsentrasi Wacana Sastra, Fakultas Ilmu Budaya, Universitas Udayana.</br></br>Dane pernah nerbitang kakalih buku inggih punika, “Sepotong Nurani Kuta: Catatan Atas Sikap Warga Kuta dalam Tragedi 12 Oktober 2002” (warsa 2004) lan “Perkawinan Terlarang: Pantangan Berpoligami di Desa-Desa Bali Kuno” (warsa 2007). Sangkaning buku sane kaping kalih dane ngamolihang penghargaan “Widya Pataka” saking Gubernur Bali. ring warsa 2013 dane lan dosen Unud ngamijilang buku sane mamurda “Dinamika Bahasa Media Televisi, Internet lan Surat Kabar.</br></br>Tiosan ring ngamicayang ajah-ajah, dane taler pinaka wartawan miwah editor lepas ring harian Denpost sane mijil ring Denpasar daweg warsa 1999. Dane kasukserahang ngaremba lepihan Sastra lan Budaya ngawit warsa 2005 nyantos mangkin. Taler naenin dados koresponden tabloid pelajar Wiyata Mandala (1996-1999). Dane taler pernah dados kontributor The Jakarta Post samaliha sareng ngaremba lepihan mabasa Bali “Bali Orti” ring Balipost nyabran redite. Sane mangkin taler sareng ngaremba blog “balisaja.com” sane wantah maosang indik Balilisaja.com” sane wantah maosang indik Bali)
  • Nyoman Manda  + (I Nyoman Manda wantah oka saking I Wayan DI Nyoman Manda wantah oka saking I Wayan Dadi lan Ni Ketut Puri (makekalih sampun seda). I Nyoman Manda embas ring Banjar Pasdalem, Gianyar pinanggal 14 April 1938. Bapannyane, I Wayan Dadi dugas kantun nyeneng dados polisi Belanda lan memennyane Ni Ketut Puri maasal saking Cemenggaon, Gianyar. I Nyoman Manda manyama sareng kutus lan dane wantah pianak sane kaping tiga. Nanging belinnyane sane paling Wayan lan Made sampun seda rikala dane kantun alit, punika taler arinnyane I Ketut Sada.</br>Rikala kantun alit I Nyoman Manda meneng sareng kaluwargane ring desa palekadane Pasdalem. Daweg punika dane seneng maplalian ring carike sareng sawitrane. Punika taler dane seneng kayeh ka tukade, ngruruh capung, lan ngangonang bebek. Pajalan idupne rikala cerik dane surat ring novel sane mamurda “I Kentung Uling Lodtungkang”. </br>Lantas, I Nyoman Manda masekolah ring SR II Cangkir Tegal Tugu Gianyar warsa 1946 kantos warsa 1952. Risampune tamat, dane ngelanturang masekolah ring SMN Gianyar (mangkin SMP Negeri 1 Gianyar) kantos warsa 1955. Sausan punika dane ngelanturang masekolah ring SMA Negeri Singaraja, nyarengin bapannyane sane pindah tugas ka Singaraja. Tamat SMA Singaraja dane ngelanturang ka B1 Bahasa Indonesia di Singaraja lan tamat warsa 1961 lan langsung dados guru ring SGA Negeri di Selong, Lombok Timur kantos warsa 1964. Warsa 1990 I Nyoman Manda polih gelar sarjana S1 saking Universitas Terbuka.</br>Tigang warsa ngabdi dados guru ring Lombok, I Nyoman Manda mawali ka Bali lan marabian sareng Made Seruti sane makarya dados TK di Gianyar. Risampune makeluwarga dane meneng ring Jalan Majapahit Gang Gunung Agung IV, Banjar Teges Gianyar. Dane maduwe pianak tetiga inggih punika Gede Palgunadi, Kadek Pramesti Dewi, lan Ni Komang Tri Anggreni.</br>Warsa 1964 I Nyoman Manda dados guru ring SMA 1 Gianyar kantos warsa 1986, lan kedadosang kepala sekolah ring SMA 3 Sukawati. Warsa 1995 dane mawali ka SMA 1 Gianyar dados kepala sekolah, lan dane pensiun warsa 1998 risampune dados guru 38 tiban.</br>Warsa 1966 kantos warsa 1977 I Nyoman Manda naanin dados anggota DPRD tingkat II Gianyar, punika taler warsa 1971 kantos warsa 1977 dane dados ketua KNPI Gianyar. Warsa 1974 I Nyoman Manda naanin makarya dados koresponden surat kabar Suara Karya lan nyurat ring Surat Kabar Merdeka, Angkatan Bersenjata, Bali Post miwah Simponi. Rikala pensiun, I Nyoman Manda kantun nyurat lan sareng pangawi lianan sekadi Djelantik Santha, Made Suarsa, Samar Gantang, Made Sanggra (almarhum) miwah sane lianan dados redaktur majalah Canang Sari. Lianan ring punika I Nyoman Manda taler dados silih sinunggil editor lan pangawi ring Bali Post (Bali Orti) dados pangremba Majalah Satua sane ngawedar satua cutet mabasa Bali.</br>I Nyoman Manda wantah pangawi sastra Bali moderen sane produktif. Dane ngawedar kirang lebih kalih kantos limang cakepan sane a warsa napike pupulan satua cutet, novel, wiadin puisi. Bakat dane nyurat embas saking SMA, lan rikala punika akeh kakawiane kawedar ring majalah dinding sekolah. Rikala dados guru SGA Negeri Selong Lombok Timur, I Nyoman Manda mentasang drama kakawiane ring sekolah lan rikala wanti warsa kabupaten Lombok Timur.</br>Rikala pindah ka SMA Negeri 1 Gianyar sasuratan dane nyansan nglimbak. Dane ngawit nyurat cerpen mabasa Indonesia ring majalah wiadin surat kabar sekadi Simponi, Bali Post, Harian Nusa Tenggara, Media Muda Balai Pustaka. Dane taler aktif nyurat artikel budaya ring Mingguan Merdeka Zaman, Suluh Marhaen, lan Suara Karya.</br>I Nyoman Manda taler pepes nglaksanayang pementasan seni ring Balai Seni Toya Bungkah Danau Batur duwen sastrawan Sultan Takdir Alisyahbana. Ngawit warsa 1974 malarapan antuk embasne TVRI I Nyoman Manda mentasang kakawiannyane sareng Sanggar Purnama lan Sanggar Malini.</br>Ring PKB warsa 1995 satua cutetne sane mamurda “Guru Made” polih juara kapertama lomba penulisan cerpen mabasa Bali. Satua cutetne sane mamurda “Togog” polih juara kalih rikala sayembara mengarang cerpen Bali sane kelaksanayang olih Balai Bahasa Singaraja warsa 1977. Naskah drama nyane sane mamurda “Masan Cengkehe Mabunga” polih juara kapertama rikala sayembara penulisan drama sane kaadaang olih Listibiya Bali warsa 1978, miwah novel “Lan Jani” polih juara kalih rikala sayembara sane kelaksanayang olih Lembaga Bahasa Singaraja warsa 1974, lan kawedar marupa cakepan warsa 2002. Lianan ring punika, I Nyoman Manda taler nerjemahang makudang-kudang kakawian sastrawan Indonesia ka basa Bali.</br>Dane taler nyurat autobiografi sane mamurda “Geliat Sastra Nyoman Manda” indik pajalan kepengarangannyane, kakawian-kakawianne, lan penghargaan sane sampun kapanggih. </br>Penghargaan lianan sane sampun naanin kapanggih minakadi juara harapan ring sayembara penulisan naskah drama modern mabasa Bali sane kelaksanayang warsa 1981, dados juara harapan rikala sayembara penulisan naskah drama mabasa Indonesia warsa 1991. Punika taler dane polih penghargaan dados guru teladan warsa 1984, penghargaan Wijaya Kusuma warsa 1994 saking Pemerintah Tingkat II Kabupaten Gianyar sangkaning pengabdiannyane membina lan mengembangkan sastra daerah, warsa 1999 polih kalih penghargaan inggih punika Sastra Rancage lan penghargaan saking Yayasan Saba sastra Bali, warsa 2003 dane malih polih penghargaan sastra Rancage antuk novelne sane mamurda “Bungan Gadung Ulung Abancang” , lan warsa 2008 dane malih ngemolihang penghargaan sastra Rancage antuk novelne “Depang Tiang Bajang Kayang-Kayang”.</br>Kakawian-kakawian sane sampun kawedar olih I Nyoman Manda inggih punika:</br>a. Kakawian marupa novel</br>Kasih Bersemi di Danau Batur (1981)</br>Sayong (1999)</br>Kenang Indah di Toya Bungkah (2002)</br>Manah Bungah di Toya Bungkah (2006)</br>Bunga Gadung Ulung Abancang I, II, lan III (2001)</br>I Kentung Uling Lodtungkang (2002)</br>Gending Pengalu (2007)</br>Nembangang Sayang (2007).</br>Depang Tiang Bajang Kayang-Kayang (2007)</br>Ngabih Kasih ring Pasisi Lebih (2008)</br>Sawang-sawang Gamang (2008)</br>Tresnane Leket-Leket ring Danu Batur (2015)</br>Biyar Biyur ring Pesisi Sanur (2010)</br>Kulkul Bulus (2010)</br>Tyaga Wani Mati (2010)</br>Gending Pengalu (2010)</br>Suara Saking Batukaru (2010)</br>Gusti Ayu Kedangan (2010)</br>Dr. Ratini (2012) </br>Ngrestiti Ati (2012)</br></br>b. Kakawian marupa drama</br>Brantakan (1978)</br>Masan Cengkehe Nedeng Mabunga (1978)</br>Kuuk (1978)</br>Lelakut (1999)</br>Dukana Pujangga (2002)</br>Saat Terakhir (2002)</br>Demo (2003)</br>Sepasrah Kisah di Goa Gajah (2004)</br>Kirana (2005)</br>Dewi Sakuntala</br>Nembang Girang di Bukit Gersang (2008)</br>Mabela Pati (2013)</br>Kuuk (2013)</br>Jepun Putih Akatih (2013)</br>Mulih (2013)</br>Dukana Pujangga (2013)</br>Penggak(2013)</br>Dadi Ati (2013)</br>Jayaprana Layonsari (2013)</br></br>c. Kakawian marupa satua cutet</br>Togog (1977)</br>Hilang (2001)</br>Tali Rapiah (2002)</br>I Kentung Uling Lodtungkang (2002)</br>Memedi (2004)</br>Helikopter (2004)</br>Alikan Gumi (2004)</br>Kenangan Indah di Toyabungkah (2004)</br>Laraning Carita ring Kuta (2002)</br>Pongah (2005)</br>Sepeda Baru (2005)</br>Sang Nandaka (2007)</br></br> d. Kakawian marupa puisi</br>Ganda Sari (1973, sareng Made Sanggra)</br>Joged Bumbung (1975)</br>Pantai (1978)</br>Mara-mara (1994) </br>Tiang (1995)</br>Kalangen ring Batur</br>SAB (Singgah di Bencingah Wayah) (2000)</br>Puputan Badung (2000)</br>Niti Titi Puttaparthi (2000)</br>Suung Luung (2003)</br>Tiang (2004)</br>Yen (2004)</br>Nyongkok di Bucu (2006)</br>Kuuk (2006)</br>Kabar-kabar Surat Kabar (2006)</br>Swara Cakra Kurushetra (2006)</br>Puisi ring majalah Canang Sari No. 24 minakadi Topeng Keras, Ada Sinar Galang, Setata Megonjakan ring Angin, Ampurayang Titiang dan Manahe Mabesikan (2006)</br>Gerip Maurip Gridip Makedip</br>Ngintip</br></br>e. Kakawian sastra terjemahan ka basa Bali</br>Di Tengah Keluarga, cerpen Ajip Rosidi (1999)</br>Sukreni Gadis Bali, novel A.A. Pandji Tisna (1999)</br>Deru Campur Debu, pupulan puisi Chairil Anwar (2000)</br>Bawuk, pupulan cerpen pilihan majalah Horison (2002)</br>Kuli Kontrak, pupulan cerpen Mochtar Lubis (2002)</br>Jalur-jalur Membenam, pupulan cerpen Wildam Yatim (2002)</br>Gauhati, cerpen Budi darma (2002)</br>Tirani dan Benteng, pupulan puisi Taufik Ismail (2002)</br>Di Bawah Lindungan Ka’bah, novel Hamka (2004)</br>Kota Harmoni, cerpen-cerpen pangawi Indonesia sakadi Idrus lan YB Mangunwijaya (2013)</br></br>f. Kakawian Lianan</br>Jantraning Tirta Yatra, catatan rikala Tirta Yatra (1998)</br>Padi Buung, pupulan fragmen drama pertunjukan TV (2000)</br>Jantra Tirta Yatra, catetan rikala Tirta Yatra (2002)</br>Perani Kanti, cakepan ngenenin indik dedikasi sastrawan Bali (2002)</br>Tirta Yatra ka India, catetan Tirta Yatra ka India (2005)</br>Riwayat Geliat Sastra Nyoman Manda, autobiografi (2005)</br>Mengenang Bayang-bayang Ilalang, biografi perbankan saking Ubung, Penebel Tabanan (2006)</br>Ngonang, pupulan catetan ringkes (2006)</br>Basa lan Sastra Bali, Kisah-kisah Jumah, pupulan esai basa lan sastra Bali (2006)</br>Majalah Canang Sari</br>Majalah Satua</br></br>Pajalan idup pangawi I Nyoman Manda Puniki ambil titiang saking blog nyane DRS Nyoman Manda lan Pondok Tebawutu lan sumber lianan sane terjemahang tiang nganggen basa Bali.</br>Niki wantah silih sinunggil satua cutet kakawian dane sane mamurda “Saksi” sane ambil tiang saking blog-nyane Pondok Tebawutu.l tiang saking blog-nyane Pondok Tebawutu.)
  • I Nyoman Suprapta  + (I Nyoman Suprapta embas 11 Novémber 1962. I Nyoman Suprapta embas 11 Novémber 1962. Dané sampun nyurat gaguritan duk warsa 2000, lan kantos mangkin sampun ngamedalang 219 judul geguritan. Sangkaning sutindih ring sastra Bali, dané polih Hadiah Sastera Rancagé warsa 2013 saking Yayasan Kebudayaan Rancagé, Bandung ring widang jasa. Anggara, 9 April 2019 sané sampun lintang.Anggara, 9 April 2019 sané sampun lintang.)
  • I Putu Eka Prayoga,S.Pd.H.,M.Pd  + (I Putu Eka Prayoga,S.Pd.H.,M.Pd inggih punI Putu Eka Prayoga,S.Pd.H.,M.Pd inggih punika guru pengajian ring SD Negeri 26 Pemecutan mawit saking warsa 2018 nyantos mangkin. Dané mawit saking Désa Pakraman Ubung, Kota Denpasar tur embas ring pinanggal 23 Maret 1994. Nunas ajah-ajaran tur prasida muputang S1 Pedidikan Agama Hindu ring IHDN Denpasar ngelantur muputang ajah-ajahan S2 Magister Pendidikan Agama Hindu ring Pascasarjana IHDN Denpasar.ama Hindu ring Pascasarjana IHDN Denpasar.)
  • I Putu Gedé Raka Prama Putra  + (I Putu Gedé Raka Prama Putra utawi sané keI Putu Gedé Raka Prama Putra utawi sané ketah kauningin antuk Tudékamatra ring kakawian-kakawian dané embas ring Gianyar, dina Anggara tanggal 18 Désémber 1990. Yadiastun kantun wimuda, nanging dané wantah silih sinunggil pangawi sané nindihin sastra Bali modéren. </br>Pangawi sané sampun tamat saking Fakultas Ékonomi Universitas Mahéndradatta puniki malajah ngripta daweg kantun masekolah ring SMAN 1 Blahbatuh. Kakawian-kakawiannyané naenin munggah ring Majalah Éksprési, Majalah Satua, Bali Orti (Bali Post), Bali Post, Pos Bali, Médiaswari (Pos Bali), lan Dénpost. Cakepannyané sané sampun kawedar inggih punika:</br>Padang Tuh (Puisi, 2013),</br>Belog (Pupulan Satua Cutet, 2014),</br>Ombak Raré Bali (Puisi, 2015).</br>Mangkin dané makarya dados wartawan ring Pos Bali lan dados rédaktur rubrik Gema Siswa ring Pos Bali. rédaktur rubrik Gema Siswa ring Pos Bali.)
  • I Putu Sudiana Bonuz  + (I Putu Sudiana mapungkusan Bonuz wantah peI Putu Sudiana mapungkusan Bonuz wantah perupa sané embas ring Nusa Penida, Klungkung, Bali, 30 Desember 1972. Duk kari alit sampun kadaut ring seni gegambaran. Rikala ring desanyané, dané ketah katunasin tulung ngambar dinding jukung bendegané. Sesampuné muputang SMP ring desanyané di Nusa, raris ngalanturang masekolah ring Sekolah Menengah Seni Rupa (SMSR) ring Batubulan, Bali. Ring warsa 1995, dane ngelanturang masekolah ring pendidikan seni rupa ring ISI Denpasar, ngantos tamat. Tiosan ring ngambar, dane taler makarya seni instalasi, main musik, miwah nyurat puisi. Bonus sampun akeh mamérang gambaran-gambarannyané sané madué gaya abstrak, inggih punika: </br></br>Solo exhibitions</br>2018 A Land to Remember. Santrian Gallery, Sanur Bali</br>2017 Tetabuhan-tatabumi, Bidadari Art Space. Mas,Ubud-Bali</br>1015 Because Life is Delicious at Kubu Art Space. Ubud.</br>2014 Magic Sound at Maya Galerry. Singapore.</br>2013 Be Happy, water color paintings at Sand Fine Art Gallery. Sanur-Bali.</br>2012 Harmony, at Rumah Seni Maestro Art Space. Sanur-Bali</br>2011 Inside of Bonuz at Tony Raka Gallery. Mas,Ubud-Bali</br>2011 Refleksi Nafas, at Hitam-Putih art Space. Sangeh-Bali.</br>2008 Pleading Life’s Tenacity at Kemang Village. Jakarta.</br>2006 Journey of the Soul at Relish Café and Pool. Jakarta.</br>2003 Esensi Abstrak at Art Centre Denpasar. Bali.</br>2003 Universal Spirit at Jenggala Keramik Jimbaran. Bali.</br>2000 Melintas Batas at Merah-Putih Forum. Denpasar Bali.</br></br></br>Selected Group exhibitions</br>2018 NU-Abstract at Langgeng Art Foundation, Jogjakarta</br>2018 B to B #2, Komaneka Gallery, Ubud Bali</br>2018 at Gedung DPR/MPR RI, Kemayoran Jakarta</br>2017 ColourFul at Hadiprana Gallery, Jakarta.</br>2017 AtUH Art the Universal Habit by Militant Arts, Santrian Gallery Sanur Bali</br>2017 B to B at Raos Gallery, Kota Batu. Malang.</br>2017 The grand opening VIP Fine Arts, Jakarta.</br>2016 Ubud Writer Bali</br>2016 Militant for Happiness at CLC. Krobokan Bali</br>2015 Violent Bali atTonyraka Gallery. Mas-Ubud Bali</br>2015 SoulScape in Progress at Bentara Budaya Bali</br>2015 Ulu Teben Militant Arts at Bentara Budaya Bali.</br>2015 Sama-sama. Indonesia, Malaysia, Philipina at Bentara Budaya Bali.</br>2014 Rel(ART)ionship at Sangkring Art Space. Jogjakarta.</br>2014 Malaysia Contenporary Art Tourism at Kuala Lumpur, Malaysia.</br>2014 Tandur: Menyemai diri at Bentara Budaya Bali.</br>2013 Encore at Maya Gallery. Singapore.</br>2013 ASIA Contemporary Art Fair at Luxe Art Musium. Singapore.</br>2013 Golden Harvest at Hadiprana Gallery. Jakarta</br>2012 An Artistic Journey at Sudamala art space. Sanur-Bali.</br>2012 Dialogue II at Gaya art space with G-13 Gallery. Sayan-Ubud, Bali</br>2012 The Journey of Gallery Hadiprana. Jakarta.</br>2011 Dialogue I at G-13 Gallery. Kuala Lumpur,Malaysia</br>2010 Return of the Abstraction atTony Raka Gallery. Mas-Ubud, Bali.</br>2010 Gerakan Abstrak Indonesia atTaman Budaya Yogyakarta.</br>2010 Behind the funny make-up at Hadiprana Gallery. Jakarta.</br></br></br>Awards</br>1999 Semi Final of The Philip Morris Art Award VI From YSRI , </br>Jakarta</br>1995, 1997, 1998 The Best Artwork from Kamasra, STSI Denpasar. Best Artwork from Kamasra, STSI Denpasar.)
  • I Putu Sukreta Suranta  + (I Putu Sukreta Suranta embas ring KlungkunI Putu Sukreta Suranta embas ring Klungkung, 11 April 1938. Dané inggih punika prawira tinggi angkatan darat saking Bali miwah pejabat pemerintah. Ida dados silih tunggil tokoh organisasi Parisada Hindu Dharma Indonésia miwah Paguyuban Ngesti Tunggal. Sasampun lulus SMA, dané ngranjing ring Akademi Militer Nasional Magelang. Sasampuné lulus, dané kadadosang letnan kaping kalih ring warsa 1961.</br></br>Selami karirnyané ring militer, dané ngamolihang makudang-kudang posisi strategis sakadi Wakil Komandan Kontingen Garuda VII miwah Asisten Operasi Kepala Staf Kodam Jaya. Ida ngamolihang pangkat brigadir jenderal sawatara warsa 1986 miwah dados Wakil Asisten Operasi Kepala Staf Angkatan Darat. Ida kadadosang mayor jenderal sawatara kalih warsa salanturnyané miwah dados Asisten Operasi Kepala Staf Angkatan Darat ring 17 Maret 1988. Ida raris kadadosang Komandan Sekolah Staf miwah Komando ABRI ring 21 Oktober 1989. Ida kagentosin ring tanggal 16 April 1993 miwah pensiun saking militer makudang sasih salanturnyané.</br></br>Sasampun pensiun saking militer, ida kadadosang Inspektur Jenderal Departemen Pertahanan Keamanan ring 24 April 1993.] Ida kadadosang inspektur jenderal departemen punika nénten ketah, santukan jabatan puniki katahnyané kajudi olih perwira militer sané aktif bintang tiga. Ri sampuné pensiun saking militer, pamréntah mutusang ngangkat dané dados letnan jenderal honorér ring tanggal 1 Séptémber 1997. Ida kagentosin olih Farid Zainuddin ring warsa 1998.</br></br>Ida raris kaangkat olih Présidén BJ Habibie dados anggota Dewan Pertimbangan Agung (DPA) ring 13 Juni 1998 miwah dados Wakil Ketua Komisi Kesejahteraan Rakyat ring DPA.</br></br>Dané kapilih dados Ketua Harian Parisada Hindu Dharma Indonesia (PHDI) ring Mahasabha PHDI ka-7 sané kalaksanayang ring bulan Séptémber 1996. Sadurungnyané, saking warsa 1992, dané sampun ngawakilin PHDI ring MPR. Dané taler dados penasehat Himpunan Pemuda Hindu Indonésia miwah Prajaniti Hindu Indonésia. Lianan ring punika, dané taler naenin dados anggota organisasi spiritual Paguyuban Ngesti Tunggal (Pangestu).</br></br>Ida séda ring Jakarta Selatan ring rahina Redité, 16 Séptémber 2022 tur kapendem ring Taman Makam Pahlawan (TMP) Kalibata, Jakarta Selatan. Pahlawan (TMP) Kalibata, Jakarta Selatan.)
  • I Putu Supartika  + (I Putu Supartika (embas ring Selumbung, MaI Putu Supartika (embas ring Selumbung, Manggis, Karangasem, 16 Juni 1994; yusa 27) inggih punika silih tunggil pangawi Basa Bali. Dané tamat saking SMA Negeri 1 Manggis ring warsa 2012, lantas nglanturang kuliah ring Univérsitas Pendidikan Ganesha, Singaraja tur ngambil Jurusan Pendidikan Matematika. Yadiastun ngranjing ring jurusan matematika, I Putu Supartika makéh nyobyahang karya sastra Bali modérn minakadi cerpén miwah puisi. Dané ngawit malajah nyurat ri kala kantun SMA saking ngwacén carita utawi puisi sané wénten ring internét.[1] Okan sulung saking pasangan I Wayan Kerti dan Ni Luh Suweca.[2] Ipun masih menang Penghargaan Sastra Rancage di bidang jasa ring warsa 2017.</br></br>https://ban.wikipedia.org/wiki/I_Putu_Supartika://ban.wikipedia.org/wiki/I_Putu_Supartika)
  • I Putu Suweka Oka Sugiharta  + (I Putu Suwéka Oka Sugiharta pinih ungkur nI Putu Suwéka Oka Sugiharta pinih ungkur ngranjing ring Program Magister Pendidikan Agama Hindu IHDN Denpasar tur lulus warsa 2017. Saking SMA sampun malajah masesuratan. Pecakné ipun wantah nyurat sesuratan non sastra makadi jurnal, artikel, opini, esai, buku populer, miwah sané tiosan. Naen taler manados editor siki kalih cakepan sané sampun embas. Ungkuran ipun taler malajah nyurat sastra makadi puisi lan cerpen. Sasuratan-sasuratan ipuné sampun naen mungguh ring media cetak lan online. Sapunika taler sasuratan ipuné sering manados jayanti ring makudang-kudang wimbakara, sastra utawi non sastra. Riastun sering naler wantah dados pamilet kémanten (tan jayanti). Sané ngunteng pisan, ipun mapangapti ngayah ring Basa Baliné, riastun nénten lulusan Sastra. Mangkin ipun mapacanggahan ring Desa Nongan, Karangasem lan seringan nylaksak ring bongkol-bongkol gunungé. Naen makarya pinaka pekerja sosial profesional ring Dinas Sosial Kabupatén Karangasem. Tios ring punika taler mautsaha nyepih galah magendu wirasa sareng mahasisia Fakultas Brahma Widya Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa pinaka dosén. Cakepan-cakepan sané sampun kasurat minakadi : Agem-Ageman Pemangku (2013), Buddha Sakyamuni (2013), Siwa Buddha (2014), Catur Arya Saccani dan Kebijaksanaan (2014), Umanjing Maring Jnana (2017), Mengembangkan Kemampuan Berpikir Metoda Pembelajaran Hipnotis Brahmakunta (2018), Usadha Bali dan Agama Hindu (2018), lan Gending Panundung Gering (2021)</br>I Putu Suweka Oka Sugiharta terakhir mengenyam pendidikan di Program Magister Pendidikan Agama Hindu IHDN Denpasar dan lulus tahun 2017. Dari SMA telah belajar menulis. Awalnya ia hanya menulis non sastra seperti jurnal, artikel, opini, esai, buku populer, dan yang lainnya. Pernah juga mengeditori beberapa buku. Belakangan ia juga belajar menulis sastra seperti puisi dan cerpen. Tulisan-tulisannya pernah dimuat di media cetak maupun online. Selain itu karya-karyanya juga sering mejuarai lomba-lomba penulisan sastra maupun non sastra. Meskipun sering pula hanya menjadi peserta saja. Pada intinya ia dapat berkontribusi bagi Bahasa Bali, walaupun bukan lulusan sastra. Sekarang ia bermukim di Desa Nongan dan lebih sering wara-wiri di daerah pedalaman. Pernah bekerja sebagai Pekerja Sosial Profesional di Dinas Sosial Kabupaten Karangasem. Disamping juga mengabdikan dirinya sebagai staf pengajar di Fakultas Brahma Widya Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa. Beberapa buku yang telah ditulisnya antaralain Agem-Ageman Pemangku (2013), Buddha Sakyamuni (2013), Siwa Buddha (2014), Catur Arya Saccani dan Kebijaksanaan (2014), Umanjing Maring Jnana (2017), Mengembangkan Kemampuan Berpikir Metoda Pembelajaran Hipnotis Brahmakunta (2018), Usadha Bali dan Agama Hindu (2018), dan Gending Panundung Gering (2021).018), dan Gending Panundung Gering (2021).)
  • I Wayan Aris Sarmanta  + (I Wayan Aris Sarmanta, embas ring Gianyar,I Wayan Aris Sarmanta, embas ring Gianyar, 8 April 1995. Duk 2011 sarat nyarengin pameran, makadinipun, Museum Puri Lukisan, Museum Arma, Allcaps Gallery, Bentara Budaya Bali, Titian Artspace Ubud, Paradiso Ubud, Griya Santrian Gallery, Bale Banjar Sangkring Jogja. Ring warsa 2007 dane ngawentenang pameran tunggal “Rebirth” di Titian Art Space, Ubud. Dane ngamolihang Penghargaan Nine Finalist Titian Prize 2017 lan Winner of Titian Prize 2018.rize 2017 lan Winner of Titian Prize 2018.)
  • I Wayan Diana  + (I Wayan Diana, embas ring Batuan 1977. NaeI Wayan Diana, embas ring Batuan 1977. Naenin nyarengin pameran ring Puri Lukisan, Museum Arma, Museum Neka, Griya Santrian Galellery, miwah sane siosan. Dane pernah ngamolihang penghargaan satmaka Finalis Jakarta Art Award (2008 lan 2010), Finalis UOB Painting of the Year (2012,2013, 2014). Nganggen teknik lukis stil Batuan, gambaran-gambarannyane akeh nyihnayang kritik sosial.mbarannyane akeh nyihnayang kritik sosial.)
  • I Wayan Dibia  + (I Wayan Dibia embas ring Singapadu, GianyaI Wayan Dibia embas ring Singapadu, Gianyar, Bali, 12 April 1948. Saking warsa 1999, dané dados guru besar (profesor) koreografi ring ISI Denpasar. Dané taler kasub antuk pakaryannyané ring seni tari kecak, sakadi Kecak Subali lan Sugriwa (1976), Kecak Dewa Ruci (1982). Dané sareng Keith Terry makarya "The famous Body Tjak" (1990).</br></br>Dané kasub ring jagat internasional pinaka seniman tari. Ring widang tari, dané ngripta Tari Manuk Rawa sareng I Wayan Beratha warsa 1981, Tari Puspa Wresti, Tari Wirauda, miwah sané lianan. Ida ngamolihang penghargaan seni “ Padma Shri Award “ (2021) saking Pemerintah India antuk dedikasinyane sajeroning ngiket karya seni pantaraning budaya Bali miwah India. Ring warsa 1969, dané kapertama tampil ring India antuk igelan Hanoman.</br></br>Lianan saking ngaryanin makudang-kudang karya seni tari, dané taler nyurat makudang-kudang cakepan, minakadi “Dramatari Gambuh miwah Tari-Tarian sané Ampuh Punah ring makudang-kudang Wewidangan ring Bali (1979), “Kecak, the Vocal Chant of Bali” (2000), “Balinese Dance, Drama, and Music: a Guide to the Performing Arts of Bali” (2012), “Tari Komunal” (2015), “Kecak: Dari Ritual ke Teatrikal” (2017), “Arja Anyar” (2017), “Tari Barong Ket: Dari Kebangkitan Menuju Kesuksesan” (2018). Ring warsa 2021 dané ngamedalang limang cakepan puisi sané mamurda- “Puitika Tari”. Dané taler nyurat buku puisi mabasa Bali, silih tunggilnyané sané mamurda “Kali Sengara” . Dané taler nyurat novel indik penari sané mamurda Bintang Panggung (2023).</br></br>Warsa 2022, dané ngamolihang penghargaan “Bali Jani Nugraha” saking Gubernur Bali. Buku puisi mabasa Balinyané “Kali Sengara” ngamolihang penghargaan “ Rancage” saking Yayasan Kebudayaan Rancage (2023). saking Yayasan Kebudayaan Rancage (2023).)
  • I Wayan Gunayasa  + (I Wayan Gunayasa, embas ring Desa Ulakan, I Wayan Gunayasa, embas ring Desa Ulakan, Manggis, Karangasem ring tanggal 3 Agustus 1967. Pakaryan dane sawai-wai dados pengusaha, motret puniki silih sinunggil dedemenan. Tiosan nika sareng ngwantu ring kegiatan sosial, minakadi semeton sane nenten mrasidayang mireng tur ngraos, semeton sane buta, semeton sane nenten mrasidayang mamargi tur makarya sakadi semeton sane normal lianan. Maliha sareng ring Komunitas Nuduk .</br></br>Asil potret dane sampun kanggen ring majalah-majalah, minakadi Emvee Magazine, Bali Travel lan Tropical Life. </br></br>Asil potretan dane sampun naenin pameran ring Mall Bali Galeria, pameran tunggal tur pameran sareng tukang potret sane lianan. </br></br>Potretan dane akehan indik budaya tur pemandangan sane ngulangunin, krana mamotret budayane punike dane ngamolihang malila cita tur nglimurang manah tur macecingak sareng mlajahin budaya-budaya Baline sane akeh tur nglangunin samaliha mangda sayan uning ring budaya Indonesia lan palemahan Indonesia.</br></br>Dane naenin makarya ngurusin murid murid saking Norwegia sane ngranjing tur mlajah driki ring Bali ring warsa 1993-2014.ajah driki ring Bali ring warsa 1993-2014.)
  • I Wayan Juniarta  + (I Wayan Juniarta madue gaginan pinaka juruI Wayan Juniarta madue gaginan pinaka juru gatra utawi jurnalis sane makarya esai kaanggen nungkulang manah rikala sungsut, samaliha utsahanyane makarya puisi sane setata keni kapiambeng. Kakawiannyane “Bungklang-Bungkling” pinaka buku pangawit bilih-bilih dados buku kaping untat. Ring bukune puniki kasatuang indik saparisolah banyol wong muani Bali. Rikala nenten nyuratang esai, Jun prasida kapanggihin sedek ibuk ngungsi genah sane paling suwung ring pulone sinambi nyusunang koan-koan agugutan, sane prasida kapanggihin ring Cyclingwithbuddha.rasida kapanggihin ring Cyclingwithbuddha.)
  • I Wayan Mudita Adnyana  + (I Wayan Mudita Adnyana, embas ring Désa TeI Wayan Mudita Adnyana, embas ring Désa Tenganan, Karangasem, Bali, 16 Séptémber 1931. Dané wikan pisan ring nyalin lontar kuno, nglimbakang kakawin, maplalian gamelan Gender miwah Selonding. Ida malajah nyalin lontar saking I Gusti Bagus Sugriwa saking Singaraja ring warsa 1943. Saking kantun alit ida sampun nyalin akeh lontar, minakadi lontar Bhagawad Gita, Mahabharata, Ramayana, Purusada Santa, Sutasoma, Arjuna Wiwaha, Bomantaka, Gatotkacasraya, miwah sane lianan. Ring warsa 1970 dané sareng ngwangun perpustakaan désa sané mawasta Widhi Sastra. Ring warsa 1972, dané nyalin lontar sané madaging gambar pewayangan ring Tenganan. Dané taler ngadegang sekaa wayang sané mawasta Dharma Kusuma ring warsa 1980.</br></br>Salinan lontarnyané akéh kakoléksi olih kolektor ring dura negara miwah dura negara miwah pejabat negara, minakadi olih Présidén Italia, Sandro Pertini (1983); Perdana Menteri Selandia Baru, Hellene Clark (1988); miwah présidén Megawati Soekarno Putri (2001). Salinan lontarnyané sané mamurda Kakawin Sutasoma sampun kaadol olih kolektor asing antuk prabéya ratusan yuta rupiah, sakéwanten dané nénten ngicalang. Sawireh ia lakar nyerahang kasugihanne teken pianakne muah teken cucu-cucunne.</br></br>Ring warsa 1984, dané ngamolihang Juara II Lomba Menyalin Lontar Tingkat Provinsi Bali. Warsa 1987, dané ngamolihang Penghargaan Dharma Kusuma Madya saking Gubernur Bali, Anugerah Kebudayaan saking Pemerintah Republik Indonesia (2019), Penghargaan Tingkat Internasional Bali Bhuwana Nata Kerthi saking ISI Denpasar (2023), Penghargaan Bali Kerthi Nugraha Mahottama 2024 saking Pemerintah Provinsi Bali.</br></br>Ring yusa sané sampun lingsir pisan, dané kantun aktif nyalin lontar. Nyabran rahina ida kapanggihin ring genahnyané ring Désa Tenganan.ggihin ring genahnyané ring Désa Tenganan.)
  • I Wayan Seregeg  + (I Wayan Seregeg embas ring Désa Timpag, KeI Wayan Seregeg embas ring Désa Timpag, Kerambitan, Tabanan, 31 Désémber 1940. Ida inggih punika pangawi Sastra Jawa Kuna. Ida taler kalintang pascad mabebaosan, maliha weruh ring daging Cakepan Sucine. Punika mawinan, dané ketah kasengguh pinaka sang sané ngwangun kakawin miwah seni sastra Bali.</br></br>Seregeg ketah kasengguh guru penatar Basa Bali, taler dados juri ring lomba sastra Bali. Dané taler dados pembina sekar agung miwah kekawin antuk sisya tingkat SMA miwah Porseni Pelajar. Dané taler dados narasumber, silih tunggilnyané ring sajeroning Temu Kekeluargaan miwah Orientasi Studi olih Fakultas Sastra Universitas Udayana.</br></br>Seregeg inggih punika pembina Sastra Jawa Kuno ring Yayasan Bangun Sastra Denpasar, taler aktif ring organisasi pinaka Ketua Widya Sabha Kecamatan Gerokgak, Wakil Ketua Widya Sabha Kabupaten Buleleng, pangadeg miwah pembina Sekaa Santi Widya Sabha, miwah pembina kekawin. Seregeg nyukserahang kahuripannyané ring aksara, basa miwah sastra Bali. Dané ngamolihang Penghargaan Wija Kusuma saking Pemerintah Kabupaten Buleleng, Dharma Kusuma saking Pemerintah Provinsi Bali, Penghargaan Bali Kerthi Nugraha Mahottama 2024 saking Pemerintah Provinsi Bali, miwah penghargaan saking instansi tiosan. Mangkin, dané meneng ring Gerokgak, Buleleng, Bali.dané meneng ring Gerokgak, Buleleng, Bali.)
  • Ida Anak Agung Gde Agung  + (Ida Anak Agung Gde Agung embas ring GianyaIda Anak Agung Gde Agung embas ring Gianyar, Bali, 24 Juli 1921. Ida inggih punika sejarawan miwah tokoh politik ring Indonésia. Ring Bali ida taler dados Raja Gianyar ngentosin ajinnyané Anak Agung Ngurah Agung. Dané ngamolihang gelar doktor ring bidang sejarah saking Universitas Utrecht, Belanda.</br></br>Ring warsa 1947, dané dados Mahamantri Negara Indonésia Timur (NIT). Ida naenin dados Menteri Dalam Negeri miwah Menteri Luar Negeri ring masa pamréntahan Présidén Soekarno. Lianan ring punika, dané taler naenin dados Dubes RI ring Belgia (1951), Portugal, Prancis (1953), miwah Austria.</br></br>Ida seda ring Gianyar ring tanggal 22 April 1999. Ring tanggal 6 Nopémber 2007 manut Keputusan Présidén RI Nomor 068/TK/Tahun 2007, dané kapaica gelar Pahlawan Nasional olih Présidén Susilo Bambang Yudhoyono.</br></br>Dané nyurat makudang-kudang cakepan. Ring pantaraning buku punika wénten Twenty Years Indonesia Foreign Policy 1945-1965 (1973), Kenangan Masa Lalu: Zaman Kolonial Hindia Belanda dan Zaman Pendudukan Jepang di Bali (1993), Persetujuan Linggarjati: Prolog & Epilog (1995).ujuan Linggarjati: Prolog & Epilog (1995).)
  • Arya Lawa Manuaba, Ida Bagus  + (Ida Bagus Arya Lawa Manuaba inggih punika Ida Bagus Arya Lawa Manuaba inggih punika pangawi buku mamurda “Alien Menurut Hindu” (2018) sané dados silih sinunggil buku Hindu pinih lais ring warsa 2018-2019. Novél dané sané kapertama mamurda “Putih Biru” (2019), nyaritayang indik palampah anak bajang-teruna desa ring Bali, tur ngamolihang peringkat silih sinunggil saking kutus novél pinilih ring pacéntokan UNNES International Novel Writing Contest 2017 ring Semarang. Novél dané kaping rwa mamurda “Haricatra” sané kapahpah dados tigang cakepan tur kantun ring prosés terbit. Tiosan saking buku nonfiksi lan novél, dané ngaripta makéh satua bawak lan reriptan lianan. Silih sinunggil satua bawak dané mamurda “Barong Brutuk” (2019), nyaritayang indik taksun pradesa Terunyan. </br></br>Gus Arya, kénten dané kasambat, kauningin duaning reriptan dané. Sapasira uning ring ragané satata nyantélang ragané sareng reriptan, imajinasi, tur alien. Embas ring Denpasar, duk pinanggal 24 Desember 1988, dané jenek pisan ring jagat reriptan saking alit. Daweg kelas pat sekolah dasar, dané angripta satua masambung sane kawacén tur kapirengang olih timpal-timpal dané nyabran rahina. Budal saking sekolahan, dané angripta satua horor ring buku tulis, laut kadumang ring sawitran dané ring sekolah. </br></br>Daweg SMP, dané akudang kala dados jayanti ring pacéntokan reriptan lan satua bawak. Daweg SMA, peséngan dané satata wénten ring nem jayanti satua bawak ring sayembara cerpen tahunan Balai Bahasa Provinsi Bali. Saking sami satua bawak sané naenin karipta olih dané, satua bawak mamurda “Orang-Orang Berbaju Hitam” (2011) inggih punika sané pinih ngulangunin. Satua bawak punika polih juara, tur jinahne kaanggén nulungin timpal dané sané nénten mrasidayang naur prabéa sekolah selami awarsa. </br></br>Mangkin Gus Arya maswadharma dados dosén ring ITP Markandeya Bali, ngajahin indik gegancaran. Dané taler ngamargiang penerbitan lan layanan penulis swakarsa, kalih jenek ring ngalimbakang tur ngalestariang basa Bali ring BASAbali Wiki. Sasenengan dané wantah ngarereh angin ring margi desa sane sepi tur lunga ring muséum.argi desa sane sepi tur lunga ring muséum.)
  • Ida Bagus Gede Ngurah Rai  + (Ida Bagus Gede Ngurah Rai, embas ring KesiIda Bagus Gede Ngurah Rai, embas ring Kesiman, Dénpasar, 1926. Ida inggih punika rohaniawan/ pandita/ randa Hindu ring Geria Bajing, Kesiman. Ida kasengguh Ida Peranda Geria Bajing. Duk kantun anom, dané kasub pinaka dalang wayang kulit sané kasub ring Bali. Lianan ring pentas ring makudang-kudang genah ring Bali, dané taler nyarengin Festival Wayang ring Jakarta, Solo, miwah Yogyakarta. Rasa tresna ring wayang sampun metu saking alit riantukan seneng mirengang carita wayang saking bapannyané, Ida Bagus Putu Mergeg. Dané naenin dados guru seni pedalangan ring SMKI miwah dosén ring Institut Hindu Dharma (IHD) Dénpasar. Dané taler seneng ring seni teater miwah naanin pentas teater sareng dramawan IB Anom Ranuasa. Duk kantun anom dané taler dados bintang film "Jayaprana dan Layonsari" sané salanturnyané ngawinang dané kasub antuk Ida Peranda Jayaprana. Dané seda ring warsa 1998.anda Jayaprana. Dané seda ring warsa 1998.)
  • Ida Bagus Ketut Dharma Santika Putra  + (Ida Bagus Ketut Dharma Santika Putra utawiIda Bagus Ketut Dharma Santika Putra utawi ketah kauningin DS Putra, embas ring Negara, Jembrana, Bali, 27 Juli 1964. Saking kantun anom dané aktif nyurat puisi, cerpen, miwah esai ring Bali Post miwah makudang-kudang koran lokal. Lianan ring sampun dados wartawan, dané taler aktif dados pemikir kebudayaan miwah ngamolihang komunitas seni budaya ring Negara, Jembrana. Silih sinunggilnyane inggih punika gerakan sastra miwah teater Rembug Apresiasi Bali Barat (Rajer Babat) ring warsa 1990-an. Dané taler aktif ring Pondok Seni Praba Gita. Ring warsa 2000 ida ngamedalang tabloid Jembrana Post miwah ring warsa 2002 ngamedalang tabloid Ge-M. Cakepannyané sané sampun kawedar, minakadi Merangkai Tutur Tradisi Mekepekep, Pohon-Pohon Kemesraan 2, Lubang Kunci (2021). Antuk dedikasinyane ring widang sastra miwah kritik seni, dané kapaica Bali Jani Nugraha olih Gubernur Bali ring warsa 2021. Sadurungnyané, dané taler ngamolihang penghargaan Dharma Kusuma ring warsa 2018 saking Gubernur Bali. Ida seda ring tanggal 21 Januari 2022 sangkaning sakit. tanggal 21 Januari 2022 sangkaning sakit.)
  • Ida Bagus Oka  + (Ida Bagus Oka (16 April 1936 - 8 Maret 201Ida Bagus Oka (16 April 1936 - 8 Maret 2010). Ida inggih punika Menteri Negara Kependudukan/Kepala BKKBN (1998 - 1999) ring Kabinet Reformasi Pembangunan ring masa pamréntahan Présidén B.J. Habibie. Sadurungnyané, ida dados Gubernur Bali ka-7 antuk masa jabatan 1988-1998. Ida dados Gubernur Bali ngentosin Ida Bagus Mantra. Ida taler naenin dados Rektor Universitas Udayana, Bali. Ring warsa 2001, ida katepasin antuk kasus korupsi tur katiwakin pamidanda penjara awarsa apisan.katiwakin pamidanda penjara awarsa apisan.)
  • Ida Bagus Pawanasuta  + (Ida Bagus Pawanasuta, embas ring Gianyar, Ida Bagus Pawanasuta, embas ring Gianyar, 21 November 1966. Rariptan mabasa Bali miwah Indonesia. Beliau inggih punika sastrawan, beliau masih dados guru SMA ring Klungkung. Beliau akeh madue karya-karya sane sampun kaunggahang, minakadi "Pangasih Pamero" warsa 2005 kaunggahang olih Balai Bahasa Bali, Gaguritan Aji Palayon Transformasi Kakawin Aji Palayon warsa 2006 kaunggahang pereragan, lan Kumpulan Essay "Berguru pada Giri" warsa 2009 kaunggahang pereragan. Kari makeh karya-karya beliau, nanging beliau masih dados pendiri Sanggar Tutur (1999) lan Komunitas Sastra Lentera (2008).1999) lan Komunitas Sastra Lentera (2008).)
 (Ida Bagus Tugur embas ring Griya Cucukan, Klungkung, Bali, 29 Méi 1926.)
  • Ida Bagus Tugur  + (Ida Bagus Tugur embas ring Griya Cucukan, Ida Bagus Tugur embas ring Griya Cucukan, Klungkung, Bali, 29 Méi 1926. Ida inggih punika arsitek tradisional Bali (undagi) sané akéh ngaryanin wangunan-wangunan monumental ring Bali. Pikolih karyané minakadi panggung terbuka Ardha Candra ring Taman Budaya Bali, Monumen Bajra Sandhi ring Renon, Patung Kanda Pat Sari utawi Catus Pata ring Kota Semarapura (Klungkung), Gedung DPRD Bali, wangunan arsitektur Bali ring Taman Mini Indonesia Indah (Jakarta), taler wangunan suci ring makudang-kudang pura ring Bali. Dané seda ring tanggal 21 Désémber 2020 ring Denpasar ring yusa 94 warsa.ber 2020 ring Denpasar ring yusa 94 warsa.)
  • Sebuah Perjalanan  + (Ida dane ring desa adat puniki, tiang bangIda dane ring desa adat puniki, tiang banget nunasayang ring Ida dane. Mawastu jalan ring desa puniki rusak pisan, asapunika ring paindikan ngurus surat-surat kayak kartu keluarga miwah akte dadosé nénten prasida (lancar). Dados ngiringin Ida dane ngicenin solusi ring jangka panjang, prasida ngawinang jalané dadosé becik malih taler kantor desa dadosé prasida kaceritraan online. Antuk asapunika krama desa t prasida ngurus surat-surat tanpa perlu lunga jauh ka kantor desa.rat tanpa perlu lunga jauh ka kantor desa.)
  • Palemahan Patut Kapiara  + (Ida dane sareng sami sane kusumayang titiaIda dane sareng sami sane kusumayang titiang ring galahe sane becik puniki titiang jagi ngelanturan indik mabuatanyane miara pelemahan iraga. Palemahan alam iraga puniki wantah paican Ida Sang Hyang Widi Wasa sane patut ngajiang kawentenan ipune miwah tanggung jawab ngelestariang ipun mangda prasida kasenengin olih generasi selanturnyaneida kasenengin olih generasi selanturnyane)
  • Palemahan Patut Kapiara mangda tetap bersih  + (Ida dane sareng sami sane kusumayang titiaIda dane sareng sami sane kusumayang titiang ring galahe sane becik puniki titiang jagi ngelanturan indik mabuatanyane miara pelemahan iraga. Palemahan alam iraga puniki wantah paican Ida Sang Hyang Widi Wasa sane patut ngajiang kawentenan ipune miwah tanggung jawab ngelestariang ipun mangda prasida kasenengin olih generasi selanturnyaneida kasenengin olih generasi selanturnyane)
  • Luhu ring jagat Baline  + (Ida dane sareng sami sane ten presida carcIda dane sareng sami sane ten presida carca titiang siki-siki, sane kusumayang titiang bapak/ibu dewan juri, taler para pamilet sinamian sane wangiang titiang. sadurung matur-atur lugrayang titiang ngaturang panganjali umat. </br></br>Om Swastyastu, </br></br>Titiang pinaka angga saking sekolah SMA Laboratorium Undiksha Singaraja mangkin ngeranjing ring Kelas Solas. Jagi ngawedarang orasi indik “Luhu ring Jagat Baline” mapaiketan sareng ajahan agama hindu inggih punika Tri Hita Karana ring palet palemahan sane mateges paiketan imanusa sareng palemahan. Ring aab sekadi mangkin, akeh para kramane sane meagama nanging lali tekening ajahan-ajahan punika, santukan ring manah anake dumun meagame punika wantah fokus ring ritual manten minakadi ngaturang bhakti utawi ngodalin ring upacara Dewa Yadnya, tigang sasih ring upacara Manusa Yadnya muah sane siosan. Nanging sane ten kalah mabuat pisan punika indik palemahan, sane mangkin nyansan pudar miwah sayan-sayan sampun kaengsapang. Sane paling penting inggih punika indik ancaman luhu plastik sane ten prasida kaolah.</br></br>Ring Desa, sujatine sampun wenten pengelolaan luhu, nanging kari durung maksimal. Sampun wenten sane mengumpulang luhu nanging wantah baktane ke TPA, ring TPA ten wenten sane mengelola, duk dumun ring Jagaraga sampun dados gunung luhu, nike yening bahasa liane, ten je membuang luhu nanging wantah ngisidang luhu. Niki pinaka tugas bapak/ibu calon pamimpin, sapunapi je carane mangda palemahan baline prasida asri sekadi dumun, nenten akeh kramane ngutang luhu ngawag-ngawag, nyage kelestarian tukade, genah pariwisatane mangde bersih. Titiang wenten usul sapunapi mangda luhu punika prasida kagunayang. Mangkin sampun akeh wenten tatacara pengolahan luhu dados pupuk, dados gas muah sane lianan. Napike warisan luhu patut irage icenin pianak cucune mangkin????? Tegarang je pinehang napike iraga demen yening ningalin luhu d jumah??napi malih yening d TPA medugdug sampun luhune, sampunang buin dugdugange. </br></br>Wantah sekadi asapunika presida aturang titiang majeng ring Ida dane sareng sami, pastika atur titiang akeh kirang titiang nunas ledang ngampurayang dumogi napi sane aturang titiang wenten kawigunan ipun, suksma banget antuk uratiannyane, sineb titiang antuk ngaturang Parama Shanti, </br></br>Om Shanti Shanti Shanti Om.rama Shanti, Om Shanti Shanti Shanti Om.)
  • Pang tusing uliang luhu  + (Ida dane sareng sami sane ten presida carcIda dane sareng sami sane ten presida carca titiang siki-siki, sane kusumayang titiang bapak/ibu dewan juri, taler para pamilet sinamian sane wangiang titiang. sadurung matur-atur lugrayang titiang ngaturang panganjali umat. </br>Om Swastyastu, </br> Titiang pinaka angga saking sekolah SMA Laboratorium Undiksha Singaraja mangkin ngeranjing ring Kelas Solas. Jagi ngawedarang orasi indik “Luhu ring Jagat Baline” mapaiketan sareng ajahan agama hindu inggih punika Tri Hita Karana ring palet palemahan sane mateges paiketan imanusa sareng palemahan. Ring aab sekadi mangkin, akeh para kramane sane meagama nanging lali tekening ajahan-ajahan punika, santukan ring manah anake dumun meagame punika wantah fokus ring ritual manten minakadi ngaturang bhakti utawi ngodalin ring upacara Dewa Yadnya, tigang sasih ring upacara Manusa Yadnya muah sane siosan. Nanging sane ten kalah mabuat pisan punika indik palemahan, sane mangkin nyansan pudar miwah sayan-sayan sampun kaengsapang. Sane paling penting inggih punika indik ancaman luhu plastik sane ten prasida kaolah.</br></br> Ring Desa, sujatine sampun wenten pengelolaan luhu, nanging kari durung maksimal. Sampun wenten sane mengumpulang luhu nanging wantah baktane ke TPA, ring TPA ten wenten sane mengelola, duk dumun ring Jagaraga sampun dados gunung luhu, nike yening bahasa liane, ten je membuang luhu nanging wantah ngisidang luhu. Niki pinaka tugas bapak/ibu calon pamimpin, sapunapi je carane mangda palemahan baline prasida asri sekadi dumun, nenten akeh kramane ngutang luhu ngawag-ngawag, nyage kelestarian tukade, genah pariwisatane mangde bersih. Titiang wenten usul sapunapi mangda luhu punika prasida kagunayang. Mangkin sampun akeh wenten tatacara pengolahan luhu dados pupuk, dados gas muah sane lianan. Napike warisan luhu patut irage icenin pianak cucune mangkin????? Tegarang je pinehang napike iraga demen yening ningalin luhu d jumah??napi malih yening d TPA medugdug sampun luhune, sampunang buin dugdugange. </br></br> Wantah sekadi asapunika presida aturang titiang majeng ring Ida dane sareng sami, pastika atur titiang akeh kirang titiang nunas ledang ngampurayang dumogi napi sane aturang titiang wenten kawigunan ipun, suksma banget antuk uratiannyane, sineb titiang antuk ngaturang Parama Shanti, </br>Om Shanti Shanti Shanti Om.arama Shanti, Om Shanti Shanti Shanti Om.)
  • "WARGA NEGARA ASING NGAWINANG MANAH AJERIH RING KRAMA BALI"  + (Ida dane sareng sami sane wangiang titiangIda dane sareng sami sane wangiang titiang. Sadurung titiang ngaturang matur, lugrayang iraga ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hayang Widhi Wasa , santukan sangkaning asung kerta waranugraha ida, iraga miwah ida dane sareng sami prasida mapupul iriki, malarapan antuk panganjali umat</br></br>Om swastyastu </br></br>ida dane sareng sami, mapaiketan ring bantang wirasa kadi asapuniki, mungguing orasi sane jagi atur uningayang iraga mamurda “Warga Negara Asing Ngawinang Manah Ajerih Ring Krama Bali”. Ida dane sareng sami ring galahé puniki, wisatawan dura negara utawi “bule” sané wénten ring Bali, dados soroh soroh sané kauratiang olih kramané santukan ngigel tur ngawinang para kramané jerih. Nénten ja becik, WNA sané kapanggihin nglaksanayang makudang-kudang piwal ring Bali wantah nglawan rikala aparat kepolisian nureksain. Nénten wantah asiki sane piwal nanging akéh piwal sané kamargiang olih WNA sakadi:</br></br>1. Piwal sajroning Lalu Lintas Sane Nincap</br>Data statistik nguningayang panincapan dramatis ring kapiwalan lalu lintas sané kamargiang olih makudang-kudang WNA. Kawéntenan sané nénten anut ring awig-awig miwah kaamanan ring margine nénten ja ngancem para kramané kémanten sakéwanten taler ngawinang baya ring WNA. Peningkatan puniki nyihnayang indik nénten nganutin sané ngawinang pikobet, sané ngamerluang tindakan penegak hukum sané sayan patut miwah kampanye kesadaran sané sayan akéh.</br></br>2. Pikobet indik imigrasi sané nyakitin</br></br>Kawéntenan krama sané nénten kalugra magingsir miwah nénten satinut ring pidabdab imigrasi ngawinang méweh pisan ring sistem imigrasi. Panglalah ekonomi miwah sosial saking parilaksana puniki sampun mabukti pisan, antuk kawéntenan sumber daya sané patut kaanggén rikala ngungkulin wicara puniki. Kawéntenan kontrol sané sayan nincap miwah tindakan penegak imigrasi sané sayan nincap mabuat pisan anggén mastikayang pamarginé sané becik miwah nyaga integritas sistem imigrasi.</br></br>3. Ngadegang Bisnis Tanpa Izin Sane Ngawinang Meweh</br>Wénten makudang-kudang WNA sané ngwangun usaha sané nénten madué ijin punika ngawinang pikobet ring perekonomian lokal, sané ngawinang persaingan bisnis sané nénten anut. Pikobet puniki nénten ja indik ekonomi kémanten, sakéwanten taler indik hak-hak miwah keadilan ring widang bisnis. Evaluasi sané dahat nglimbak indik dampak ekonomi miwah sosial saking praktik-praktik puniki kaperluang mangda prasida nentuang solusi sané prasida nanganin pikobet puniki tanpa nyakitin pihak-pihak sané satinut ring prarem.</br></br>4. Nénten Nganutin Awig-awig ring Lingkungan</br>Kawéntenan WNA sané nénten nganutin uger-uger palemahan ngamolihang pikobet sané abot pisan ring kelestarian ekologis ring Bali. Kasus-kasus punika ngranjing ring pembuangan sampah sané nénten anut, ngrusak entik-entikan lokal, miwah nglanggar prinsip-prinsip keberlanjutan. Evaluasi sané komprehensif indik dampak jangka panjang saking wewidangan sane usak puniki patut kamargiang mangda prasida ngresepang implikasi ring ekosistem miwah kawéntenan krama lokaling ekosistem miwah kawéntenan krama lokal)
  • PENDIDIKAN SANE BECIK PINAKA PIRANTI ANTUK NINCAPANG KUALITAS SDM BALI  + (Ida dane sareng sami, pamekas ring panurekIda dane sareng sami, pamekas ring panureksa sane dahat kusumayang titiang. Bapak miwah Ibu panuntun sane wangiang titiang, taler para pamilet pacentokan Orasi BASAbali Wiki sane tresna asihin titiang. Om Swastyastu. Maduluran manah hening nirmala, tan mari titiang ngaluhurang rasa angayubagia mantuka ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning pasuecan Ida, mawinan titiang prasida masadu arep ring ida dane sakadi mangkin. Gumanti titiang ngamiletin pacentokan Orasi ri sajeroning Wikithon Partisipasi Publik rahinane mangkin. Dumadak wekasan, pamargi kadi asapuniki sayan limbak kawentenannyane, wastu sida ngawetuang jagat Baline ajeg. Ida dane sareng sami, mungguing orasi sane jagi atur uningayang titiang mamurda “Pendidikan Sane Becik Pinaka Piranti Nincapang Kualitas SDM Bali” </br> Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, napi sane mawinan titiang ngambil murda kadi asapunika? Santukan akeh panggihin titiang, para yowanane ring Bali nenten polih pendidikan sane patut utawi becik. Indike punika sane mawinan SDM utawi sumber daya manusia Baline, meweh antuk polih gegaen utawi pekaryan sane prasida ngelimbakang ekonomi Provinsi Bali. Yening manut ring data Badan Pusat Statistik warsa 2021, persentase krama Bali sane nenten polih masuk utawi masekolah inggih punika 1,03 ribu jiwa utawi (24,04%), selanturnyane sane nenten lulus SD akehnyane 377,18 ribu jiwa utawi (8,83%). Saking data Badan Pusat Statistik punika, pamerintah miwah semeton Bali utamannyane mahasiswa sepatutnyane mautsaha antuk ngelaksanayang program-program sane prasida ngewantu krama Baline sane durung polih pendidikan sane layak utawi patut. Raris, program napi sane prasida antuk kalaksanayang? Ngiring sareng-sareng mapikeneh.</br> Titiang pinaka yowana Bali, lakar ngemaang solusi utawi saran antuk Bapak miwah Ibu DPD Bali taler pamerintah sane dados penyambung lidah masyarakat, mangda setata prasida ngewantu ngicenin kaweruhan sane becik majeng ring semeton Baline sami. Saran sane kapertama, runguang utawi perhatiang kualitas lan kuantitas para gurune sami. Guru utawi tenaga pendidik pinaka kunci utama sane lakar ngajahin tur ngemaang kaweruhan majeng ring murid-muride. Yening upah, fasilitas tur akomodasi gurune nenten patut utawi durung memadai, punika prasida berpengaruh ring proses melajahe. Sane kapingkalih, fasilitas penunjang sekolah lan kelas sane patut kautamayang. Ritatkala proses melajah berlangsung, nanging fasilitas sane kaanggen durung lengkap, pastika guru sareng murid-muride mayus melajah utawi mengganggu proses melajahe ring kelas. Saran kapingtiga, icenin para yowanane sami antuk ngelaksanayang geginan sane positif ring sisi sekolah utawi program belajar di luar sekolah. Conto sane becik minakadi, ngalaksanayang miwah nyarengin pacentokan, ngamiletin program pengabdian masyarakat taler geginan sane mawiguna lianan. Mangda nenten melajah ring sekolah kemanten.</br> Ida dane sareng sami sane kusumayang titiang, malarapan atur titiange sane lantang wawu, pacang kaaturang pacutetan asapuniki. Pamerintah miwah krama Baline nenten dados ngeremehang utawi memandang sebelah mata indik kaweruhane punika. Santukan saking pendidikan iraga prasida ngemolihang geginan utawi gegaen sane becik antuk nincapang kualitas SDM Bali sane durung ngelimbak. Taler para krama Baline mangda nenten kadalon ring kawibuhan sane wenten ring jagate mangkin, sane kabaos “Revolusi Industri 4.0“. Ngiring iraga sareng-sareng ngewantu krama baline sane durung polih pendidikan sane becik malarapan antuk program utawi kegiatan sane positif lan bermanfaat. Kapinguntat, iraga sepatutnyane mulat sarira mangda eling ring angga, sareng-sareng ngalaksanayang swadharma agama antuk ngukuhang jagat Baline.</br> Inggih, ida dane sareng sami sane banget wangiang titiang, wantah kadi asapunika titiang prasida matur ring galahe sane becik puniki. Suksma aturang titiang majeng ring ida dane sane sampun nyaksiang Orasi titiang puniki. Dumogi napi sane baosang titiang wenten pikenohnyane. Mantuk ring saluir kakirangan, lugrayang titiang ngelungsur agung rena pangampura. Pinaka pamuput atur, titiang ngojarang parama santhi. Om Santhi, Santhi, Santhi, Omrama santhi. Om Santhi, Santhi, Santhi, Om)
  • Ida Pedanda Gede Made Gunung  + (Ida Pedanda Gede Made Gunung (1952 - 18 MeIda Pedanda Gede Made Gunung (1952 - 18 Mei 2016) inggih punika silih tunggil Pedanda (ulama/pendeta) Hindu saking Blahbatuh, Gianyar, Bali. Dané wantah pradana sané madué pikayunan maju. Pedanda sané embas ring Gria Gede Kemenuh Purnawati puniki, sakadi nguwah citra Pedanda (Pendeta Hindu) saking wantah mimpin pamargin upacara, dados pen-Dharma Wacana.</br></br>Ida wikan pisan ring daging-daging filsafat Hindu sane jangkep, sane prasida katur ring anak lianan, antuk basa sane saderana, jelas, tur maciri. Nenten kauningin yéning ida sering medal ring makudang-kudang média, ring media elektronik miwah media cetak, antuk ngicénin Dharma Wacana (wacana suci) majeng umat Hindu. Nénten wantah ring Bali, dané taler ngicénin dharma wacana ring dura Bali, saking Pulo Jawa ngantos ka Kalimantan. Lianan aktif ring makudang-kudang média cetak miwah elektronik, dané taler aktif nyurat ring dunia maya malarapan situs web.</br></br>embas Ida Bagus Gede Suamem, dané muputang sekolah dasar ring SD Blahbatuh ring warsa 1965. Salanturnyané dané nglanturang pendidikan menengah pertama ring SMPN ring Gianyar ngantos puput ring warsa 1968. Raris dané ngalanturang masekolah ring Taman Guru Atas ring Sukawati. Ida sampun makarya dados Petugas Lapangan Keluarga Berencana (PLKB) Gianyar ring warsa 1972 ngantos 1974. Raris magentos profesi dados guru Sekolah Dasar ring Banjar Mawang, Lodtunduh, Ubud, warsa 1975 ngantos 1983, raris magentos dados guru ring SD 3 Pering warsa 1983 ngantos 1985. Dané dados Koordinator Penyuluh Lapangan Agama Hindu Kecamatan Blahbatuh saking warsa 1985 ngantos 1987 miwah selanturnyané malih dados guru ring SD 7 Saba ring warsa 1987 ngantos 1994. Duk warsa 1992 dané polih peringkat pinaka guru teladan Kecamatan Blahbatuh.</br></br>Sasampuné sibuk dados guru, dané nglanturang masekolah ring Institut Hindu Dharma (mangkin dados Universitas Hindu Indonésia) tur ngamolihang gelar Sarjana Muda ring warsa 1986. Lianan dados guru sekolah, dané taler dados sang sané madué sabuk ireng karate miwah sampun nyarengin DPD Gojukai (Dewan Sabuk Ireng) warsa 1988-1991.</br></br>Dané sampun ngayah utawi dados pedanda duk warsa 1994. Saking warsa 2002 ngantos puput dané dados dosén luar biasa ring Fakultas Usada Universitas Hindu Indonésia. Dané taler kasub pisan ring pikobet ngamargiang upacara ritual Hindu ring Bali, utaminnyané Manusia Yadnya miwah Pitra Yadnya, sané sampun ketah kagelar antuk ageng tur akéh nelasang prabéya.lar antuk ageng tur akéh nelasang prabéya.)
  • Ida Pedanda Gede Oka  + (Ida Pedanda Gede Oka embas ring Banjar KuaIda Pedanda Gede Oka embas ring Banjar Kualon, Dénpasar, warsa 1909. Lianan ring ngamargiang kahuripan dados pandita, dané kasub pinaka undagi (arsitek tradisional Bali). Bakat punika katami saking ajinnyané, Ida Bagus Anom, undagi miwah pematung sané kasub ring zamannyané. Ngawit mayusa kutus tiban, ia malajah ngaryanin patung aji. Pinaka undagi, ida wikan pisan ring kitab Asta Kosala-Kosali, Asta Bumi, Wismakarma miwah sané lianan. Dané nénten ja wantah wikan ngaryanin wangunan tradisional Bali miwah wangunan suci Hindu, sakéwanten taler wikan ngaryanin wadah, jempana, miwah lembu antuk kaperluan ritual Ngaben.miwah lembu antuk kaperluan ritual Ngaben.)
  • I Gusti Nyoman Lempad  + (Ida tan wruh mamaca, tan uning nyurat aksaIda tan wruh mamaca, tan uning nyurat aksara, sakéwanten gegambaran ida kasub nyantos dura negara. Peséngan ida I Gusti Nyoman Lempad. Nénten wénten seniman tur undagi Bali sané tan wruh ring peséngan ida. </br></br>Ida embas duk warsa 1862(?) ring Bedulu, tur marabian daweg Gunung Krakatau makeplug duk warsa 1883 ri sedek ida mayusa salikur. Ida malajah ngambar tur ngundagi saking sang brahmana. Madasar antuk jemet idané, kasuén-suén gegambaran idané sayan kaloktah ring jagat Gianyar. </br></br>Daweg ida mayusa 40 warsa, ida kacunduk sareng Walter Spies, pelukis saking Rusia, miwah Lome Blair, seniman Australia. Ida miwah pikarka seni lukis idané kadokuméntasiang tur kasobyahang ring dura negara, utaminnyané ring Éropa. Antuk lukisan idané sané luih punika, Bali ngawit kaloktah ring jagat buléné. Sareng-sareng Walter Spies, ida ngaryanang kelompok seni lukis Pita Maha duk warsa 1930.</br></br>Ida lebar duk warsa 1978, daweg yusanida satus nem welas. Yéning ida dané jagi ngaksi pikaryan I Gusti Nyoman Lempad, raris rauh ring catuspata Kota Dénpasar. Patung Caturmukané irika wantah silih sinunggil pikaryan ida. Lukisan ida taler wénten ring Lempad House ring Ubud, Muséum Néka, Tropen Museum (Amsterdam), Rijkmuseum voor Volkenkunde (Leiden) miwah Museum fur Volkenkunda (Jérman).en) miwah Museum fur Volkenkunda (Jérman).)
  • Ida Wayan Eka Werdi Putra  + (Ida Wayan Eka Werdi Putra utawi sane ketahIda Wayan Eka Werdi Putra utawi sane ketah kauningin Gus Eka inggih punika sang sane ngawitin SAGARAGIRI Outdoor. SAGARAGIRI mawit saking kruna Sagara sane maartos pasih, tur giri sane maartos gunung. Sagara-Giri inggih punika katatwan tradisional Bali sane pinaka cihna kawentenan genah miwah dadauhan. Sagara (gunung)-Giri(laut), Pasir-Wukir, miwah hulu-teben (hilir) inggih punika parinama tiosan sane dados cihna pasikian.</br></br>Makudang-kudang cakepan sastra Baline maosang indik Kawi Wiku utawi pandita sane nyurat sastra ring genah-genah sane luih, ngawi kalangen. Kawi Wiku punika ngalintangin sagara-giri, ngreka rasa ring sastra pinaka sradha bakti ring Ida Sang Parama Kawi.</br></br>Indike puniki sane dados inspirasi ngwangun SAGARAGIRI Outdoor. Bakti ring palemahan inggih punika silih tunggil bakti marga panglisire ring Bali ring sajeroning urip, samaliha pinaka jalaran kalepasan. Ring aab jagat sane ramia sakadi mangkin, titiang mapangapti mangdane konsep utawi katattwan punika kaanggen sameton SaGi mawali ka palemahan, nglestariang, sapisanan malila cita.ahan, nglestariang, sapisanan malila cita.)
  • Ngangenin indik pariwisata  + (Indik pariwisata di bali, irage para yowanIndik pariwisata di bali, irage para yowane lan pemerintah patut nincapang pariwisatane, ring sor, indik tata cara nincapang pariwisatane ingih punika ;</br></br>1. Yening dari segi lingkungan utawi bangunan, pemerintah bali patut nyiapang dana, danane punika anggo pembangunan tempat tempat pariwisata baru, yening menurut tiang pemerintah patut membangun di tempat tempat ne liu lan becik teken seni lan budaya bali. contohne ring desa karangasem liu pesan ade budaya, seni, produk lan memberikan kesan ane baru, nanging desa punika tusing ade ane nawang utawi ne nepukin, nah oleh sebab punika pemerintah patut membangun sektor pariwisata ring desa karangasem punika. Membangun punika tusing dadi sembarangan nanging pemerintah wajib ngemaang kesan ane baru, asri, menarik baang wisatawan utawi touris ane kar mekunjung. Apang pariwisata punika tetep di ingat lan apang rame irage patut nyiapang sesuatu produk khas utawi oleh oleh untuk wisatawanne. Pemerintah bali patut mekeneh lan berprinsip " Ape ne tusing ade di luar negri nanging harus ade di bali?' Yening keto wisatawan ne pasti demen pisan mekunjung ke bali.</br></br>2. Aab mangin sampun suba adane Zaman Globalisasi,angin sampun suba adane Zaman Globalisasi,)
  • Pemerintah lan Pariwisata sane Asri lan becik.  + (Indik pariwisata di Bali, irage para yowanIndik pariwisata di Bali, irage para yowane lan pemerintah patut nincapang pariwisatane, ring sor indik tata cara nincapang pariwisatane ingih punika ;</br></br>1. Yening dari segi lingkungan utawi bangunan, pemerintah bali patut nyiapang dana, danane punika anggo pembangunan tempat tempat pariwisata baru, yening menurut tiang pemerintah patut membangun di tempat tempat ne liu lan becik teken seni lan budaya bali. contohne ring desa karangasem liu pesan ade budaya, seni, produk lan memberikan kesan ane baru, nanging desa punika tusing ade ane nawang utawi ne nepukin, nah oleh sebab punika pemerintah patut membangun sektor pariwisata ring desa karangasem punika. Membangun punika tusing dadi sembarangan nanging pemerintah wajib ngemaang kesan ane baru, asri, menarik baang wisatawan utawi touris ane kar mekunjung. Apang pariwisata punika tetep di ingat lan apang rame irage patut nyiapang sesuatu produk khas utawi oleh oleh untuk wisatawanne. Pemerintah bali patut mekeneh lan berprinsip Ape ne tusing ade di luar negri nanging harus ade di bali?" Yening keto wisatawan ne pasti demen pisan mekunjung ke bali.</br></br>2. Aab mangin sampun suba adane Zaman Globalisasi, Pemerintah Bali patut nyuluhang utawi ngae aplikasi sane dados anggo nincapang pariwisatanne, apliaksi punika apang berfungsi antuk para wisatawane apang tusing bosen lan ngemaang sensasi ane baru tur luung, apliaksi punika apang bisa menghasilkan pipis bagi pemerintah Bali sane dados anggo antuk pembagunan pariwisata hijau, nah pis punika makatang uli para wisatawan sane mekunjung ke bali tur nyumbang antuk pembagunan wisata asri lan bersih.</br></br>3. Aab e mangkin, pasti Ade wisatawane sane kehilangan barang utawi ulung. Mkadar punika pemerintah Bali patut menyosialisasikan ke masyarakat terkait sikap utawi perilaku "ape ne harus irage lakukan, yening ade barang ne ulung utawi ade ne kehilangan barang?" Mislne yening irage nepukin barang irage patut ngelaporang ke kantor polisi terdekat. Yening masyarakat sube ngelaksanaang sikap ane becik antuk wisatawan domestik utawi luar, pastike wisatawan Liu tur demen pisan melali ke Bali.atawan Liu tur demen pisan melali ke Bali.)
  • Tiuk Mangan Yowana Guna  + (Indonesia emas wantah masa sane wanget ke Indonesia emas wantah masa sane wanget ke dambakin, masa sesampune 1000 warsa indonesia merdeka lan masa sane ngemetuang harapan indik kesejahteraan rakyat. Wenten akeh sane ngewantu mewujudkan masa indonesia emas puniki, minakadi KUALITAS REMAJA lan KECERDASAN PEMERINTAH.</br></br>Yowana ring Indonesia madue kualitas sane nenten becik, terbukti kari akeh para yowana nenten prasida manggihin unteng pikayun saking kalimat utawi teks. Indike puniki wanget terpengaruh olih sistem pengajahan sane nenten ngebebasan para alit alite ritatkala melajah tur ngembangin ide, sakewanten para guru wisesa sampun ngicen solusi minakadi sistem pengajahan merdeka sane perlu tincapang malih. Indike sapunika, para guru wisesa patut madrue pemikiran sane selangkah lebih maju guna ngemecikang sistem pendidikan ring Indonesia puniki, wantah kediatmikan para guru wisesa sane mresidang ngewantu para alit-alite mangdane meguna tur dados Tiuk Mangan Yowana Guna.</br></br>Sampunang lali indik kasus stunting sane nimba alit-alit ring Indonesia, niki ngawentenang akeh para alit-alite tumbuh tur berkembang kesarengin antuk kemampuan pikayun sane minim. Para guru wisesa wenten solusi?</br>Ngenenin indike puniki utama pisan kapikayunan sareng sami, wantah saking para yowana niki bangsa Indonesia prasida nyujuh Indonesia emas sane terancam tuah khayalan sematra.</br></br>Astungkara melalui mediane puniki para guru wisesa prasida mapikayunan indik hal sane sayuwakti mendesak antuk kekaryanin, tur prasida menghantarkan bangsa Indonesia menuju Indonesia emas kesarengin antuk Tiuk Mangan Yowana Guna. kesarengin antuk Tiuk Mangan Yowana Guna.)
  • Memancing Tamiu Pariwisata Ring Era Pandemi  + (Indonesia..., Indonesia punika merupakan sIndonesia..., Indonesia punika merupakan salah satu negara kepulauan sane ageng, sane ngelah keindahan alam sekadi uli gunung nganti pasih, budaya sane liu lan magenep, miwah masyarakat nyane sane beragam, sane mawinan Indonesia nika ngelah julukan utawi semboyan "Bhineka Tunggal Ika" sane mearti, yadiastun maelenan nanging hakikatnya indonesia nika satu kesatuan.</br></br> Krana Indonesia nika ageng lan luas , wenten a besik wilayah ring Indonesia sane terkenal , baik ditingkat Nasional lan ditingkat Internasionaln krana keunggulan nyane kadados wilayah Pariwisata . Wilayah nika meadan Bali. Bali punika nenten dipisahkan dengan pariwisata krana sampun melekat sadurung negara niki diproklamirkan. Krana dados daerah pariwisata ,Akeh jatma-jatma sane demen maplesiran baik nika lokal lan ring dura-negara berbondong-bondong teka ke Bali ulian ngelah tujuan menikmati keindahan alam ,masyarakat bali, lan keistimewaan tradisi nyane. Krane dados wilayah pariwisata ipun, ngaryaning sebagian besar masyarakat Bali ngemolihang manfaat lan pendapatan ring sektor pariwisata.</br></br> Nanging, sekadi i raga uningayang. Ring bulan Maret warsa 2021 wenten penyakit Corona utawi Covid-19 sane mencul lan cepat menyebar ke negara-negara di dunia , sane ngabuat Bali lan Indonesia secara umum ring bulan April milu "Lockdown". Selama lockdown punika, akeh sektor-sektor industri sane terhenti krana demi menekan penyebaran virus puniki lan demi keselamatan bersama, tak terkecuali sektor pariwisata. Semenjak lockdown sampun dihentikan lan dilanjutkan dengan PPKM, masyarakat sampun mulai beraktivitas kembali ,nanging nenten sejalan sareng sektor pariwisata sane nenten pulih. Hotel, Restaurant, Jasa perjalanan lan Obyek wisata mati suri krana nenten wenten tamiu utawi wisatawan sane nganggen jasa utawi industri pariwisata. </br> </br> A tiban sampun kaliwat, sane mangkin sampun warsa anyar. Masyarakat Bali sane kadados pelaku pariwisata sampun jengah lan kreatif menghadapi Pandemi sane mangkin demi tetep nyidang bertahan. Akeh masyarakat bali sampun mulai "Move On" ring tamparan Covid-19 niki.</br></br> Sejalan dengan berkembang pesatnya Media Sosial ,mangkin pelaku pariwisata sampun kreatif, yening dumun berwisata nika tamiu utawi wisatawan teka langsung ke obyek nyane untuk menikmati keindahan/atraksi . Nanging mangkin , krana Pandemi Covid-19 nu wenten, berwisata di obyek wisata mangkin nyidang dialihkan lewat platform-platform media digital sane akeh menyediakan paket layanan berwisata secara daring/online, ape buin mangkin wenten layanan yang lebih bagus sekadi layanan "Virtual Reality and Real Time" terkhusus untuk tamiu/wisatawan sane uli dura-negara, sane durung nyidang maplesiran ke Bali krana pembatasan ke luar negara nyane.</br> Selain nika, untuk tamiu/wisatawan sane kangen sareng makanan/minuman utawi oleh-oleh khas Bali ,mangkin nyidang memesen lewat sentuhan jari , lewat aplikasi penyedia jasa pesan-antar sane praktis lan cepat.</br></br> Nanging demikian, peran pemerintah sebagai pemegang kebijakan lan regulasi tentu juga diperlukan terutama stake-holder sane berkaitan dengan pariwisata lan ekonomi. Yadiastun Pariwisata ring Bali sampun mulai membaik, nanging ,pemerataan durung terjadi. Terutama pelaku pariwisata yang menjadi penyokong utama industri pariwisata. Tentu juga pelaku pariwisata berbeda , wenten sane memiliki pondasi sane kuat untuk bertahan wenten juga sane ten. Pelaku pariwisata yang memiliki pondasi yang kuat ,tentu memiliki cara untuk tetep bertahan untuk menghadapi Pandemi Covid-19 puniki. Sedangkan pelaku pariwisata yang belum/tidak memiliki pondasi untuk bertahan selama pandemi tentu perlu sentuhan olih pemerintah.</br></br> Yadiastun pendapatan wilayah Bali nenten 100 % ring pariwisata, nanging pariwisata ring Bali tetap lan wajib dijaga krana Bali sampun melekat dengan pariwisata lan patut tetep lestari. Agar tetep lestai, Pemerintah selaku pemegang kebijakan lan regulasi lewat stake-holder terkait bisa memberikan solusi melalui langkah kreatif dalam rangka ikut membantu membangkitkan pariwisata di bali. Sebagai calah satu contoh kecil dan bisa dijadikan aksi nyata, dengan cara "memaksimalkan" penggunaan Sosial Media.Seperti diketahui, mangkin , sejak wenten pandemi, semua orang lebih banyak beraktivitas ring puri sowang-sowang yang mana berkaitan dengan lebih banyaknya penggunaan Sosial Media oleh orang-orang.</br></br> Peluang niki dapat dimanfaatkan oleh pemerintah selaku pemangku kepentingan , untuk memberikan pelatihan penggunaan Sosial Media dengan maksimal lan menyentuh target utama pelaku industri pariwisata itu sendiri. Banyak hal sane nyidang dilakukan ring Sosial Media terutama sane berkaitan dengan pariwisata minakadi transaksi jual-beli, jasa, produksi, lan sane lianan. Nika semua bermanfaat, nenten manten untuk situasi mangkin, nanging hal tersebut diatas berguna untuk kedepan.hal tersebut diatas berguna untuk kedepan.)
  • Akeh Pikobet Macet Ring Bali  + (Inggih bapak manggala rawataka pacentokan Inggih bapak manggala rawataka pacentokan bali berorasi lan angga rawataka sane lianan, taler sane wangi lan mustikayang titiang. </br></br>Om Swastyastu </br>Ping ajeng iring titiang piratu makasami, sane nyarengan parikrama puniki nunas ica ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa dumogi sareng sami ngemolihang kerahayuan lan kesukertan ritatkala iraga jagi meblibagan-ngusul indik aeb jagat jani margi ne keni macet.</br></br>-praya katur ring murdaning jagat bali utawi bapak gubernur sane kacatri ring pemilu warsa 2024.</br>- tityang ni nyoman martini sisia sma negeri 2 sukawati.</br>mapunguatur majeng ring bapak gubernur sane jagi ngambal jagat selami limang warsa titiang manggihin ngancan warsa ring margi setata macet(nenten je semengan, tengai,napi malih sanja lan wengi). Napi ye makada macet e puniki? titiang cenik nenten uning , sane ngeranayang margi-margi ne di bali akehang keni macet. Nike pitaken titiang,dumogi prasida bapak gubernur gelis manggihin tata cara ngicalang pikobet e puniki. Titiang ajerih terus-terusan macet margine dibali sinah toris utawi tamiu nenten seneng melali ke bali,duaning sabilang ipun melali keni macet. Yen sampun ten wenten toris ke bali, dije titiang ngalih gae, pocol tiang masekolah. Budi titiang nanur, carik e sampun dados villa medaging beton. </br>-Bapak gubernur sane mustikayang titiang. Bapak meraga sang pradnya/ pastika wenten pamargi ngicalang pikobet e puniki. Titiang wenten taler usul nyoloh, pidabdab ngicalang macet:</br>1. Toris/tamiu nenten dados negakin sepeda motor lan mobil. Pang nyak ipun nyilih di bali.</br>2. Toris/tamiu nenten dados ngabe motor uli jumah ne.</br>3. Krama bali mekarya negakin sepeda motor.</br>4. Yan melali krama bali mangda nyewa mobil.</br>Ampura bapak gubernur sakadi punika atur, pitaken lan usul tityang. Dumogi bapak setata rahajeng rahayu ngambal jagat bali ne. </br>Sakadi asapunika atur titiang akeh keiwangan tata titi paribasa nenten manut titiang nunas geng rene sinampura. Puputin titiang antuk ngaturang paramasanthi.</br>Om Santhi Santhi Shanti Omg paramasanthi. Om Santhi Santhi Shanti Om)
  • pikobet sane ageng sane wenten ring pulau dewata  + (Inggih ida dane sareng sami sane dahat kusInggih ida dane sareng sami sane dahat kusumayang titiang, ring galahe sane becik puniki, ngiring sareng-sareng mikayunin pikobet sane ageng sane wenten ring Pulau Dewata, Bali, tur sapunapi calon pamimpin ring Pemilu 2024 prasida ngicen solusi sane pinih becik majeng ring pikobet sane pinih mabuat.</br></br>Kaping ajeng, karahayuan palemahan inggih punika silih sinunggil pikobet sane mabuat pisan. Nusa Bali, antuk keindahan alamnyane sane ngulangunin, mangkin keni tekanan sane ageng saking perubahan iklim miwah eksploitasi sumber daya alam sane nenten ajeg. Sang sane jagi dados pamucuk ring Bali patut ngarencanayang pidabdab sane becik anggen nyaga kaweruhan indik kauripan, nyaga keseimbangan ekosistem, miwah ngirangin panglalah saking perubahan iklim. Utsaha-utsaha konkret, sekadi nincapang pengelolaan sampah, pelestarian alas, miwah panglimbak energi terbarukan, mabuat pisan anggen nyaga kelestarian palemahan Bali. Nenten kirang penting, sektor pariwisata sane dados tulang punggung ekonomi Bali ngalaman tantangan sane abot sangkaning pandemi global. Sang sane pacang dados pamimpin patut nyobiahang strategi pemulihan sane efektif, rumasuk diversifikasi sektor pariwisata, nincapang kualitas layanan, miwah promosi destinasi pariwisata sane anyar.</br></br>Ngiring iraga sareng-sareng milih pamimpin san madue visi sane jelas, komitmen san sujati ring pelestarian palemahan, strategi pemulihan ekonomi sane lestari, miwah uratian sane utama ring pendidikan. Malarapan antuk utsaha-utsaha sane becik, iraga prasida mastikayang indik Bali tetep dados genah sane becik, gemuh landuh, tur lestari majeng ring para generasi sane jagi rauh. Ngaturang suksma.generasi sane jagi rauh. Ngaturang suksma.)
  • Pemilu 2024: Bali Sejahtera lan Lestari - Nuju Solusi Terbaik antuk Tantangan Lingkungan lan Pariwisata  + (Inggih ida dane sareng sami sane dahat kusInggih ida dane sareng sami sane dahat kusumayang titiang, ring galahe sane becik puniki, ngiring sareng-sareng mikayunin pikoet sane ageng sane wenten ring Pulau Dewata, Bali, tur sapunapi calon pamimpin ring Pemilu 2024 prasida ngicen solusi sane pinih becik majeng ring pikobet san pinih mabuat. </br></br>Kaping ajeng, karahayuan palemahan inggih punika silih sinunggil pikobet sane mabuat pisan. Nusa Bali, antuk keindahan alamnyane sane ngulangunin, mangkin keni tekanan sane ageng saking perubahan iklim miwah eksplotasi sumber daya alam sane nenten ajeg. Sang sane jagi dados pamucuk ring Bali patut ngarencnayang pidabab sane becik anggen nyaga kaweruhan indik kauripan, nyaga keseimbangan ekosistem, miwah ngirangin panglalah saking perubahan iklim. Utsaha-utsaha konkret, sekadi nincapang pengelolaan sampah, pelestarian alas, miwah panglimbak energi terbarukan, mabuat pisan anggen nyaga kelestarian palemahan Bali. Nenten kirang penting, sektor pariwisata sane dados tulang punggung ekonomi Bali ngalaman tantangan sane abot sangkaning pandemi global. Sang sane pacang dados pamimpin patut nyobahang strategi pemulihan sane efektif, rumasuk diversifikasi sektor pariwisata, nincapang kualitas layann, miwah promsi destinasi pariwisata sane anya.</br></br>Ngiring iraga sareng-sareng milih pamimpin sané madue visi sane jelas, komitmen sané sujat ring pelestarian palemahan, strategi pemulihan ekonomi sane lestari, miwah uratian sane utama ring pendidikan. Malarapan antuk utsaha-utsaha sane becik, iraga prasida mastikayang indik Bali tetep fados genah sane becik, gemuh landuh, tur lestari majeng ring para generasi sne jagi rauh. Ngaturang suksma. generasi sne jagi rauh. Ngaturang suksma.)
  • Komitmen antuk Bali Maju: Ngadegang Visi Pemimpin sane pinih becik sajeroning ngarepin pikobet Pilkada 2024  + (Inggih ida dane sareng sami sane dahat kusInggih ida dane sareng sami sane dahat kusumayang titiang, ring galahe sane becik puniki, ngiring sareng-sareng mikayunin indik pikobet sane ageng sane wenten ring Bali ritatkala ngarepin pemilu 2024. Ring tengah dinamika politik sane nyansan nglimbak, calon pemimpin Bali sane kajudi antuk makudang-kudang pikabet sane patut kapuputang mangda prasida nincapang kawentenan miwah kawentenan kramane.</br></br>Silih sinunggil pikobet sane patut kauratiang inggih punika kawentenan ekonom ring tengahing pandemi san kantun nglimbak puniki. Sang sane pacan dados pamimpin patut makarya strategi konkret anggon ngwaliang sektor pariwisata, pinaka tulang punggung ekonomi Bali. Puniki ngamerluang utsaha-utsaha sane inovatif mangda prasida narik kawigunen para toris miwah para pengusaha lokal. Punika taler, pendidikan pinaka dasar majeng ring panglimbak wewidangan. Sang sane jagi dados pamimpin sepatutnyane nelebang malih kebijakan pendidikan, nyantosang pendidikan sane pateh, nincapang kualitas guru, lan nyiagayang fasilitas pendidikan sane becik.</br></br>Pinaka pamuput, ngiring sareng-sareng mautsaha milih pamimpin sane madue visi sane jelas, integritas sane tegeh, miwah kawagedan sajeroning nanganin pikobet sane mabuat. Pemilu 2024 inggih punika galah majeng ring Bali mangda prasida nincapang pamargi nuju masa depan sane becik. Ngiring iraga sareng-sareng ngawangun Bali sane maju, lestari, lan kompetitif. Ngaturang suksma.lestari, lan kompetitif. Ngaturang suksma.)
  • Problematika Remaja Zaman Now  + (Inggih Ida Dane sareng sami utamane ajeng Inggih Ida Dane sareng sami utamane ajeng ring para panureksa sane dahat kasumayang titiang. Sadurung titiang ngawitin matur lukrayang titiang ngaturang pangastungkara, om swastiastu.Mangkin titiang jagi maktayang artikel sane mamurda "Problematika Remaja" </br>Masa yowana niki tuah masa sane pasti irage lewatin. Masa yowana inggih punika masa irage tumbuh untuk mencapai kematangan menurut ahli Hurlock 2011. Menurut WHO, masa yowana niki di bagi dadi 3 tahapan, sane kapertame masa yowana awal umur 10-13 tahun, yowana tengah 14-18 tahun lan yowana akhir 19-24 tahun. Ring masa niki, irage biasa ne ngalamin problematika remaja atau masalah masalah umum sane biasa irage alamin. Niki disebabkan oleh bebera faktor seperti tekanan akademis, perubahan fisik lan dinamika sosial kompleks sane kemudian ngidang ngaenin irage terjerumus ke kenakalan remaja. Contoh kenakalan remaja inggih punika,mabuk mabukan, trek trekan, merokok tuah sane tiosan. </br>Indike punika prasida mamargi santukan iraga sareng-sareng ring timpal-timpal sane iwang, tur santukan iraga seneng ring parilaksanan timpal-timpal iragane, iraga taler seneng nglaksanayang paindikan sane kalaksanayang antuk timpal-timpal iragane, yadiastun parilaksanannyane punika iwang. Punika sane ngawinang iraga lali ring indik sane becik miwah sane kaon. Punika wantah silih sinunggil pikobet para yowanane mangkin, mangda sida nambakin pikobet punika, pastika akeh sane merluang peran rerama. Indiké punika prasida kapuputang antuk tata cara para wong tuwa ring pianak-pianaknyané. Sajabaning punika, iraga taler prasida nepasin pikobet punika antuk milih timpal-timpal sane becik miwah nglaksanayang paindikan-paindikan sane becik.</br>misalnye,milu ngigel,megambel, ngerindik atau ni simpel ngelaksanayang hobi sane positif lan demenin teken i rage, tiosan punika i rage masi bise nganggen adat busana Bali sane becik lan ngemanfaatin teknologi media sosial. Upload foto utawi vidio tentang budaya lan keindahan alam sane wenten ring bali punika. Apang irage sareng sami terhindar dari kenakalan remaja punika sekaligus budaya lan wisata irage makin liu anak Nawang, state lestari lan ten pudar</br>Inggih wantah asapunika prasida antuk titiang matur, dumogi titiang ada salah kata titiang nunas sinampura. Peteng ne galau tanpa beli bagus ne state di hati, titiang tutup antuk prame Santi om Santi santi Santi om antuk prame Santi om Santi santi Santi om)
  • Pariwisata Bungah, Pamerintah Patut Jengah Ngupapira Pariwisata Bali  + (Inggih Ida dane sareng sami, ngiring ngatuInggih Ida dane sareng sami, ngiring ngaturang pangubakti majeng ring Ida sang hyang Widhi Wasa malarapan antuk nguncarang pangastungkara,</br></br>Om swastyastu..</br>Sane mustikayang titiang...</br>Sane kusumayang Titiang...</br>Sane wangiang titiang...</br></br>Angayubagia katur majeng ring Ida sang hyang Widhi Wasa duaning sangkaning Asung Kerta warna nugrahan Ida, titiang prasida makta orasi rahinane mangkin sane mamurda "..."</br></br>Pulau Bali adalah destinasi tempat wisata terpopuler di Indonesia. Tak heran jika Pulau Bali banyak digemari dan dikunjungi oleh turis. Bali dianugerahkan memiliki alam yang indah dan bervariatif, dari mulai pantai, laut, sungai, danau, gunung, dan hutan. Semua objek alam ini sangat potensial untuk dijadikan objek wisata. Selain objek wisata, budaya yang dimiliki menjadi daya tarik tersendiri bagi wisatawan domestic maupun mancanegara. </br></br>Namun, dengan begitu banyak nya turis yang datang ke Bali sehingga terdapat beberapa oknum turis yang melecehkan pariwisata kita. Kasus wisatawan mancanegara yang berulah di Bali terus berulang. Mulai melawan petugas saat berlalu lintas hingga ada yang memamerkan kemaluan saat duduk di sepeda motor. Bahkan berita terbaru, turis perempuan asal Jerman nekat telanjang saat acara pertunjukan tari Bali di Puri Saraswati, Ubud.</br></br>Beberapa aksinya bahkan dinilai keterlaluan, mulai dari nyemplung ke sawah, hingga menceburkan motor ke laut dengan sengaja. Namun, aksi nyeleneh turis asing yang belakangan ini viral di media sosial benar-benar membuat resah. Tentunya hal tersebut menjadi permasalahan yang sangat mendesak. Jika konflik tersebut tidak ditangani hal tersebut dapat merusak provisi Bali antara lain;</br></br>1. Hilangnya taksu budaya Bali.</br>2. Rusaknya perekonomian provinsi Bali.</br>3. Rusaknya pariwisata dan destinasi yang ada di Bali.</br>4. Kemacetan di daerah tertentu yang membengkak. </br>5. Tidak menarik perhatian para turis mancanegara untuk datang ke Bali. </br></br>Melihat dampak dari konflik tersebut, seharusnya pemerintah mampu untuk mengelola sehingga mengurangi dampak konflik bagi masyarakat yang ada di Bali. Dengan dikeluarkannya Surat Edaran Nomor 4 Tahun 2023, dalam aturan itu wisatawan mancanegara wajib untuk memuliakan kesucian pura maupun simbol-simbol keagamaan dan dengan sungguh menghormati adat istiadat, tradisi, seni, dan upacara keagamaan. </br></br>Walaupun surat tersebut sudah diedar, masih banyak sekali oknum turis yang melenceng dari kebijakan tersebut, sehingga sangat berdampak pada provinsi kita. Pemerintah seharusnya mampu memberikan sanksi yang lebih jera kepada oknum oknum tersebut. Sehingga, dapat menghindari hal hal yang tidak diinginkan. Kita, sebagai masyarakat juga berperan penting dalam konflik ini, seperti jika menemukan wisatawan berulah agar segera melaporkan ke pihak berwajib karena saat ini Pemprov Bali telah membentuk Satgas Percepatan Tata Kelola Pariwisata.</br></br>Inggih Ida dane sareng sami, wantah asapunika sane prasida atur titiang. Dumogi nali sane atur titiang mapikenoh ring Ida dane sareng sami. Titiang nunas geng Rene sinampura antuk kekirang atur titiang, makawasananing atur puputanh titiang antuk paramashantig atur puputanh titiang antuk paramashanti)
  • Rabies  + (Inggih ida dane, ring galah sane becik kadInggih ida dane, ring galah sane becik kadi mangkin, ngiring ngwetuang rasa angayubagia mantuka ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, duaning sangkaning pasuecan Ida, prasida titiang masadu ajeng ring kahanan rahayu. Wastan titiang NI KADEK ECA MELANI , Perwakilan saking SMK PGRI 5 DENPASAR .Inggih Ida Dane, ring galah sane becik kadi mangkin, atur pidarta ngenenin indik Pikobet sane pinih mabuat sane jagi kalaksanayang olih pemimpin bali , sane mamurdha: RABIES</br></br>Uningke ida dane sareng sami, ring jaman kaliyuga puniki akeh penyungkan sane ngenenin iraga sareng sami. Sinalih tunggil rabies. Rabies inggih punika penyungkan sane mawit saking virus boron minakadi asu, bojog, miwah sane lianan. Penyungkan rabies akeh nglahlah sawireh gugut asu. Rabies nglahlah saking pes asu ipune.</br></br>Ida dane sareng sami, penyungkan rabies sampun wenten ring bali duk warsa 1999. Akeh jatma padem sawireh penyungkan puniki. Rabies punika kakepah dados kalih, inggih punika ‘rabies tenang’ miwah ‘rabies buas’. Rabies buas punika medue caciren sekadi asu druene metingkah galak, pes ipunne ngetel raris padem. Rabies tenang madue caciren sekadi seneng mengkeb ring genah sane rau, kejeng-kejeng raris padem. Masa inkubasi penyungkan puniki telu kantos kutus dina. Mangkin sampun wenten 1.200 jatma sane keni panyungkan rabies sane kerawat ring rumah sakit sanglah. Yening sampun keni panyungkan puniki caciren ipun keni panes, sakit kekolongan miwah sane lianan.</br></br>Mantuka ring para calon pemimpin puniki pinaka parindikan sane pinihi mabuah pisan inggiang tata cara sane becik mangda baline prasida lempas saking penyungkan rabies.</br>Inggih Ida Dane, wantah kadi asapunika titiang prasida matur-atur, mogi-mogi wenten pikenohnyane. Yening wenten maka kirang-kirang ipun, titiang nunas geng rena sinampura. Puputang titiang antuk Parama Santih. Om santhi santhi santhi om Parama Santih. Om santhi santhi santhi om)
  • Kawentenan Aplikasi BALISARIKA Kaanggen Nglestariang Basa, Sastra, lan Aksara Bali  + (Inggih matur suksma antuk galah sane sampuInggih matur suksma antuk galah sane sampun kapica ring sikian tityang, sadurung nglantur ngiring sareng sareng ngrastiti bhakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa malarapan antuk Panganjali Umat, Om Swastyastu. </br></br> Majeng ring angga panureksa sane dahat kusumayang tityang, majeng ring pamirsa sami sane wangiang tityang, taler majeng ring pamilet Wimbakara Orasi Wikithon sane tresna sihin tityang. Ring galahe sane becik puniki lugrayang tityang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Sang Hyang Widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nugaraha Ida, mawinan tityang ping kalih ida dane sareng sami prasida kapaica karahayuan lan prasida ngamiletin Wimbakara Orasi Wikithon puniki.</br>Wastan tityang Ni Putu Ema Kurniawati saking SMA Negeri 1 Ubud jagi maktayang orasi sane mamurda, Kawentenan Aplikasi BALISARIKA Kaanggen Nglestariang Basa Sastra lan Aksara Bali.</br></br> Bali sakadi sane sampun kauningin ring aab jagat era globalisasi sane mangkin sampun pasti nganggen sane mawasta teknologi. Teknologi sane wenten sampun akeh lan jangkep kaanggen ring kahuripan kramane makasami. Nanging ring jagat Bali sane mangkin, akeh krama Bali sane sampun lali ring kebudayaan aslinyane. Maka conto, wenten alit-alit mangkin sane lebih seneng makarya goyang TikTok kabanding alit-alit sane seneng mlajah ngigel Bali. Yening parilaksana sakadi puniki terus terusan kalaksanayang lakar ngardi budaya Bali iraga sayan ilang. Alit-alit sane mangkin khususnyane para sisya ring intansi sekolah akeh sane ngeluh sakadi, "basa bali keweh" , "sing ngerti basa bali" miwah keluhan sane lianan sane poinnyane inggih punika nenten bisa lancar mabasa bali. Pikobet puniki sampun makudang kudang warsa nenten guan nepukin titik terang sane patut. Malih malih yening wenten ulangan basa bali hampir atenga lebih ring jumlah sisya sane ngamiletin ulangan sami remidi. Sisya makasami nenten seneng malajah basa bali nanging malah seneng malajah bahasa Inggris. Napi mawinan sekadi asapunika?</br>Nggih, sawireh yening sisya sami malajah bahasa Inggris lan nenten uning napi suksmannyane ring bahasa Indonesia, dados langsung search Google Translate anggen ngrereh arti bahasa Indonesianyane. Di lain sisi punika, yening sisya sami malajah basa bali lan nenten uning suksmannyane ring bahasa Indonesia nenten ngidang ngalih napi sawireh basa Bali kidik madue translate sane mule seken luung. </br>Niki mawinan sisya sami akeh sane nenten seneng malajah basa bali sawireh nenten uning ring arti sujatine ring bahasa Indonesia. </br>Ring galahe mangkin utamanipun era globalisasi sane sampun akeh wenten IPTEK, tityang ngaturang akidik saran majeng ring Bapak Pemerintah mangdane ngawi aplikasi sane di tengahne madaging translate Bahasa Indonesia ka Basa Bali Alus, Andap, Kasar, translate aksara Bali lan informasi sane ngenenin indik Kasusastraan miwah Paribasa Bali. Aplikasi puniki mawasta BALISARIKA (basa BALI, akSAra, paRIbasa miwah KAsusastraan). Mangdane kauningin tityang ngawi konsep puniki tuah terinspirasi saking aplikasi Wikithon Basa Bali sane sampun wenten ring Website. Maka kalih konsep puniki yening kagabung dadosnyane asiki aplikasi sane jangkep tur luwih kaanggen ngaluhang malajahin basa bali. Aplikasi sane dados kaprogram apanga ring tengahnyane madaging game sane seru, teka-teki utawi wacana sane madaging gambar apanga alit-alit lan sisya sami tertarik lan seneng ring aplikasi BALISARIKA puniki. Tityang nunas mangdane ring warsa riwekasan, Pemerintah prasida malih gencar ngaryanin konsep utawi solusi anggen pikobet krama bali utamanipun alit-alit sane nenten seneng malajah basa bali mangda kebudayaan Bali nenten sayan ilang.</br></br> Inggih wantah asapunika sane prasida aturang tityang ring galahe sane becik puniki. Suksma banget aturang tityang duaning Ida dane sampun miarsayang karya orasi puniki ring awal kantos puput. Yening wenten pikenohnyane utawi wenten atur-aturang tityang sane nenten manut ring manah Ida dane sareng sami tityang nunas geng rena pangampura. Puputang tityang antuk Parama Santih, Om Santih Santih Santih Om.Parama Santih, Om Santih Santih Santih Om.)
  • STOP SPEEDING  + (Inggih para pamiarsa sareng sami sane dahaInggih para pamiarsa sareng sami sane dahat wangiang titiang, sadurung titiang ngelanturang atur, lugrayang titiang ngaturang pangayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Shang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning paswecan Ida, acara puniki prasida mamargi antar.</br></br>Ring rahina Sabtu 11 November 2023, wénten kruna BALI BERDUKA ring média sosial. Akéh akun média sosial sané nyarengin ngviralkan kruna punika antuk cuplikan video kecelakaan sané kasengguh asil saking speeding, sakéwanten risampuné katelebang kacilakaan punika nénten sangkaning speeding sakéwanten santukan pengendara melanggar lampu merah sané magenah ring bypass miwah sunset road</br></br> Nah, Peteng patut ngicen pesona kalemetan padidi, nanging sayangne, makudang-kudang jalan sepi/kosong sering dados sasaran para pengendara motor sane demen balar liar lan taler speeding. Kahanan puniki ngawetuang makudang-kudang baya lan kerugian majeng masyarakat. Indayang cingakin parilaksana puniki.</br></br>Sane kapertama Tama, margi sane patut dados genah kendaraan sane nglintangin antuk rahayu dados genah sane becik antuk kecelakaan. Balap liar miwah speeding sering pisan nyarengin kecepatan sané kalintang ageng miwah manuver sané baya, sané prasida ngawinang kacilakaan sané serius. Indiké puniki prasida ngawinang pikobet nénten wantah ring para pengendara motoré kémanten, nanging taler ring krama lianan sané nénten iwang dados korban.</br></br>Tiosan punika, parilaksana balap liar miwah speeding taler prasida ngeranayang pikobet majeng kaamanan parajanane. Pamargin margi sané sepatutnyané sepi miwah aman ring wengi dados pikobet, utaminnyané majeng ring krama sané meneng ring genah punika. Suaran miwah pikobet sané kamedalang olih balap liar miwah speeding prasida ngrusak katenangan krama sané nampek, nyiptayang genah sané nénten becik.</br></br>Mangda pikobet puniki prasida kaungkulin, patut wénten pamargi sané tegas saking pihak sané berwenang. Nincapang patroli polisi miwah pemasangan kamera pengawas prasida dados solusi antuk nambakin miwah ngidentifikasi pelaku balap motor liar miwah aksi speeding. Tiosan punika, kampanye sosialisasi indik baya miwah konsekuensi saking parilaksana punika patut katincapang mangda prasida nglimbakang kasadaran krama indik mabuatnyané nyaga kaamanan ring margine.</br></br>Pamuputne, margi sane kosong sane patut ngicen panes dingin ring wengi dados genah sane akeh pikobet santukan wenten pacuan motor sane galak miwah aksi speeding. Patut wénten kerjasama pantaraning krama, otoritas, miwah penegak hukum mangda prasida nyiptayang genah sané aman tur becik anggén samian krama.h sané aman tur becik anggén samian krama.)