How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Matilar

matilar

  • to already have gone; to already have left; to leave (Verb) en
  • sudah pergi; sudah pindah (Verb) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Mogi ulian kletikan semate tyg mapinunas apang virus Coronane enggal matilar, apang lebian buin aget tiange.

In English:   Hopefully, with the accompaniment of my chirping voice, I ask that the corona virus pass quickly, so that I can be more grateful. (GOOGLE translate)

In Indonesian:   Semoga dengan iringan suara kletikan semat saya ini memohon agar virus corona tersebuat cepat berlalu, agar saya dapat lebih bersyukur.

In Balinese:   Sasampun matilar saking umahnyane, atma puniki ngranjing ring Pura Dalem, nangkil ring Bhatari Durga.

In English:   This lake is not imaginary.

In Indonesian:   Setelah meninggalkan saudaranya, roh atau atma ini menuju Pura Dalem untuk menghadap Dewi Durga.

In Balinese:   Sasampune ngawentenang pamargi ka Amerika tur akéh ngamolihang prakanti anyar, dané lan kurenannyané nénten pernah matilar saking Bali.

In English:   Following a brief trip to the United States, where Blanco acquired many new collectors, the couple never left their fantasy home again.

In Indonesian:   Setelah perjalanan singkatnya ke Amerika, dimana Blanco mendapat banyak kontak kolektor baru, ia dan istrinya tidak pernah meninggalkan Bali lagi.

In Balinese:   Sasampun Arya Tabanan matilar, Ngurah Rangong sebet pisan mikayunin semetonnyané sané mapesengan I Pucangan, mangda nénten dados raja ring Tambangan.

In English:   But he is afraid that Pucangan someday will also claim his territory.

In Indonesian:   Kembali dalam wujud aslinya seperti semula.

In Balinese:   Akudang sejarawan narka, duk jaman punika wargi Desa Indu Gobed matilar ngungsi wewidangan sane tinggar duaning keplugan gunung ring kaldera punika.

In English:   Some historians assume that at that time the people of Indu Gobed Village fled to higher areas because of the volcanic eruption down the caldera.

In Indonesian:   Desa ini kemudian diserbu oleh Majapahit pada abad keempat belas dan akhirnya ditinggalkan.

In Balinese:   Ritatkala sukane matilar saking ipun, ipun pastika pacang sebet duaning ipun nenten malajahin indik katyagan.

In English:   There are some parts of this kakawin which are quite different from the original account, perhaps because of innacuracy of translation.

In Indonesian:   Ada beberapa bagian kakawin ini yang berbeda dengan kisah sejarah aslinya, mungkin karena faktor akurasi penerjemahan.

In Balinese:   Disubane keto, Ida Sang Yogi matilar budal ka pasraman idane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sekadi I Gede Mecaling sane masamaya teken Dewa Babi yening kaon I Gede Mecaling pacang matilar ring Desa Batuan.

In English:  

In Indonesian:   Seperti I Gede Mecaling yang berjanji kepada Dewa Babi apabila kalah I Gede Mecaling akan pergi dari Desa Batuan.

In Balinese:   Dumadak sweca Ida Sang Hyang Widhi Wasa adolan titiang laris manis tur masari. Antuk punika banget pinunas titiang ring para manggala jagat utamane ring Bali mangde urati ring para janane sami, tur ngicenin bantuan lunak utawi kredit murah anggen nincapang utsaha, tur Gering Agung Covid -19 niki di gelis matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Daweg titiang kantun alit, titiang marasa nénten wénten pilihan tiosan, sajabaning matilar saking Bali mangda prasida ngluputang raga saking kasengsaran miwah tradisi.

In English:   I returned to Bali in 2012 after almost twenty years of living abroad, hoping to achieve a better quality of life, rebuild my family and create employment for my fellow Balinese.

In Indonesian:   Saya sering bepergian ke luar negeri, menikah, membesarkan anak laki-laki, dan bekerja di Australia sambil terus mendidik diri saya sendiri di perguruan tinggi dan universitas—yang terakhir saya peroleh adalah gelar Master dalam Bisnis Internasional dari Newcastle University, New South Wales, Australia.

In Balinese:   Biasane, turis-turise rauh tur matilar nyabran rahina, nyilem sambil mengongin terumbu karang, utawi miarsayang ombak pasisi kaja Baline sane tegteg.

In English:   In fact, turtle conservation in Pemuteran is one of the best in Bali and well known abroad.

In Indonesian:   Biasanya, ratusan turis datang dan pergi setiap hari, menyelam sambil mengagumi terumbu karang, atau menikmati gelombang pantai utara Bali yang tenang.

In Balinese:   Covid-19 pastika matilar yéning iraga sareng sami prasida maprakanti antuk nyaga padéwékan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Punika taler antuk krama sane tiosan mangda sareng-sareng mautsaha, gumantine prasida muatang kratifitas sane ngemetuan jinah, gumantine perekonomian jagat bali puniki becik, lan stata nginutin protokol kesehatan, gumantine virus covid-19 gelis matilar, pariwisata mradiayang kabuka, lan perekonomian jagat baline becik malih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Suba nginjek limang bulan tusing masih matilar viruse ene, inguh tiang ngenehang unduke ane tusing karuan, apa buin ane jani suba biasa kramane pesu lala lele dijalane, yen dingeh di radio new normal kone adane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mogi-mogi virus covid-19 puniki gelis magingsir lan matilar , mangda prasida titiang gelis melajah ring kampus lan matemu sareng timpal-timpal.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Para kelincine matur ring sang prabu mangda sareng sami matilar saking genahe ditu. “Da ngenduk keto, iraga mustine ngrunguang tur nyaga danu tetamian panglingsire nguni.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Antuk sané sampun kecanduan wénten makudang-kudang tips sané prasida aturang titiang, sané pinih utama inggih punika pikayunan sané becik, tékad miwah kontrol diri mangda prasida matilar saking kecanduan punika miwah nyalanang malih kahuripan sané sampun kaganggu olih kecanduan punika antuk cara disiplin raga maksimal maplalianan tigang jam awengi, ngrereh aktivitas lianan sakadi olahraga.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi pangelahlah Covid - 19 puniki gelis matilar, tur sektor pariwisata sayan becik.Riantukan Pulo Bali kasub "Surga Dunia".

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Risampun Sang Prabu Rahwana matilar saking puri, digelis Sang Anoman tangkil tur ngaturang sembah ring Dewi Sita.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nuju alune ento kemu, I Kedis Puuh suba matilar uli sebunne ngalih amah-amahan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tan karasa sampun petang sasih virus covid 19 kawentenan ring jagate, yen nirgamayang sekadi magantung tan pa cantel nenten sida baan narka malih pidan pacang matilar, nanging punika tan dados kaangge pikobet santukan idupe patut kalanturang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mogi-mogi Covid puniki gelis matilar tur prasida mamargi sakadi jati mula.

In English:   That's what causes everything to Lock Down, not to leave the house, not to be stubborn, just stay at home.

In Indonesian:   Saking Sukanya melihat wadah sesajennya bagus kembali, ia lalu mencarikan pelanggan untuk saya.

In Balinese:   Duaning marasa meweh, raris anak lanang punika matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Simalu tusing ada rasa ragu, ri kala ngantosang Pandemi Covid-19 matilar nuju Normal Baru ditu mara marasa ada ne malenan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Niki wantah utsaha Mangda sangkaning pandemi Iraga Tetep kreatif lan inovatif Sane taler prasida nginggilang rasa jengah ngewirangin Mangda covid sida matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging, pangaptin i raga makasami dumogi gelis matilar gering agung, mangda jagate nenten suung.

In English:  

In Indonesian:   Tetapi, harapan kita semua agar wabah besar cepat hilang, agar dunia tidak sepi.

In Balinese:   Nanging Ida Pedanda sampun matilar saking pasraman Batu Ngenjung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Maosang indik ngentasin pikobet pangupajiwa krama, seken-seken meweh sadurunge gering matilar, yadiapi wenten sektor lian anggen alternatif pariwisata, nanging nyumunin ngambil pakaryan tios punika sukil, tur merluang wantuan khusus.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Covid-19 pastika matilar yéning iraga sareng sami prasida maprakanti antuk nyaga padéwékan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi Pemilu melaksanayang ring adil lan transparan, lan partisipasi masyarakat Indonesia ring matilar pacang kauningin antuk nyalanin calon presiden

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rahinane mangkin gering agung Covid-19 durung matilar saking mrecapadane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mangda kahanan sekadi punika gelis matilar, sane patut kalaksanayang inggih punika ngicalang sebun buyung.

In English:  

In Indonesian:   Makanan yang sudah diinggapi lalat dapat membuat seseorang yang memakan makanan tersebut akan terkena penyakit.

In Balinese:   Nanging konden sakit pianakne matilar, cobaan sane lianan kekeniang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Riantukan ring Ukraina nenten wenten rasa aman sange nudut krama Ukraina matilar saking panagaranyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Manut ring data PBB, kirang langkung 3,4 yuta pengungsi sampun matilar saking Ukraina sedek perang punika kakawitin, inggih punika ring pinanggal 24 Februari 2022.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yadiastun suba akeh peraturanne kamedalang olih guru wisesa, tusing masih ngidayang ngawinang coronane matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sasampun ne Gering Agung Covid 19 matilar, akeh para wisatawan sane rauh ke bali, wisatawan lokal utawi domestik miwah wisatawan mancanegara ten lali tekening bali yening jagi malancaran.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Riantukkan tan sida ka tarka, yan malih pidan kaden Gering Agung Covid - 19 puniki matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sawai-wai iraga mlajah, macanda,

Bareng-bareng ten karasa suba, Titiang sane ngamalunin matilar, Timpal-timpal....,

Astungkara iraga tetep manyama.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi pikobet sane mawasta i Covid-19 puniki, gelis matilar ring jagate.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pineh punika, taler kasarengin antuk pariwisata sane nenten matilar saking krisis lingkungan, utawi nenten mabuk ngantos makeh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sami punika mapengapti Gering Agung gelis matilar.

In English:   All of that in the hope that the pandemic ended soon.

In Indonesian:   Terima kasih.

In Balinese:   Dumogi gering agung gelis matilar, jagate mawali sekadi jati mula, taler pariwisata Bali prasida ngadeg tur kukuh.

In English:   However, since Covid-19 has wreaked havoc on the world, tourists no longer travel to Bali.

In Indonesian:   Begitu pula kehidupan pariwisata Bali menjadi mati.

In Balinese:   Sasampun rahina kaping roras, atman anake sane padem matilar nuju Yamaloka.

In English:   One can be free from this cycle of birth and death if he is free from material desires.

In Indonesian:   [ID] Sesuai dengan apa yang dinyatakan dalam kitab-kitab Purana, dan dikutip oleh para leluhur dalam bentuk lontar dan tutur, upacara kematian hendaknya dilakukan sesegera mungkin.

In Balinese:   Ritatkala anake seda, wenten galah solas lemeng sadurung atman ipun sayaga matilar nuju Yamaloka (genah stanan Ida Bhatara Yama).

In English:   There, the spirit is judged according to what it does during life.

In Indonesian:   Di sana, roh itu diadili sesuai dengan apa yang diperbuatnya selama hidup.

In Balinese:   Sekadi dawege mangkin, nyarengin lomba online dados silih sinunggil pekaryan sane prasida kalaksanayang ring jero soang soang lan prasida nganutin awig awig pemerintah ngenenin indik covid -19, wantah asapunika sane prasida aturang titiang dumogi iraga setata rahayu lan pikobet niki gelis matilar

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyekah inggih punika pangapti kapining atma sane sampun matilar mangda ngamolihang genah sane luwih.

In English:   Nyekah means a hope that the departing soul will attain good place.

In Indonesian:   Nyekah berarti sebuah harapan bahwa roh yang meninggal akan mendapatkan tempat yang layak.

In Balinese:   Ngupacarain anak seda ring Bali madaging dudonan sane ruwet, nanging suksman ipun inggih punika proses evolusi sang atma saking rahina ipun matilar saking angga nyantos dinan ipun lunga ring Yamaloka (genah dosa utawi punian ipun kaketek) ring rahina kaping solas.

In English:   As long as one is tied by sins and merits, the soul will change its bodies again and again.

In Indonesian:   Upacara kematian dalam tradisi Bali adalah sebuah rentetan upacara yang kompleks, namun sesungguhnya inti upacara ini adalah proses evolusi roh dari hari meninggal hingga hari keberangkatannya menuju Yamaloka (pengadilan) di hari kesebelas.

In Balinese:   Pemargi mapikuren sane sampun ketah kemargiang tan sios mapikuren biasa inggih punika sang meraga istri matilar saking kaluwarga ipune raris karanjingang ring kulawarga sang lanang.

In English:   Commonly the recognized form of marriage is biasa (common) marriage (the wife left her house and joined her husband’s family) and nyentana marriage (the husband left his house and joined his wife’s family).

In Indonesian:   Bentuk perkawinan yang umum dikenal adalah perkawinan biasa (istri meninggalkan rumah dan masuk dalam keluarga suami) dan perkawinan nyentana (suami meninggalkan rumah dan masuk dalam keluarga istri).

In Balinese:   Mapikuren sekadi ketah (sane istri matilar saking kulewarga ipune raris karanjingang ring kulewarga sane lanang). 2.

In English:  

In Indonesian:   Apabila calon pengantin tidak mungkin memilih bentuk perkawinan biasa dan bentuk perkawinan nyentana, maka akan dipilih bentuk perkawinan pada gelahang.

In Balinese:   Dumogi panglalah Covid-19 puniki gelis matilar, tur jagat Bali puniki prasida mawali sekadi dumun.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nénten ja musti matilar saking Bali, ragané pastika prasida nyingakin pabinayan punika.

In English:   Well for my parents, that was definite.

In Indonesian:   Untuk melihat tingkat ketimpangan yang begitu besar, Anda bahkan tidak perlu bepergian ke luar Bali.

In Balinese:   Dukungan majeng ring utsaha lokal

miwah partisipasi krama lokal prasida dados pamargi sané becik anggén nanganin dampak

negatif saking para imigran sané matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   kantos pidan geringé matilar ?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Minab teked dini jatu karmane
              Sesek tangkah e
              Sebet pesan keneh e
              Nusuk hati paling dalem
              Anak ane sayangan
              Makelo ban nimpalin
              Jani ngalahin matilar
              Ulian ban Ego ane ngiyasin
              Buka nyemak bunga mawa ne madui
              Ngeling....tuah ngeling di kamar e
              Mangenehang kenangane pidan
              Mangkin sampun matilar
Nanging....

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Buin pidan gek matilar?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging rasa sepi puniki jagi gelis matilar

Elingang jadma-jadma sane wenten ring jagat puniki Jaga jagate puniki sakadi iraga nyaga dewek Duaning rasa sakit sane karasayang puniki pacang ical Yening iraga nuutin aturan-aturan sane wenten Akeh pangapti sane wenten ring pikayunan Mangda jagate tetep makenyem Lan nenten kausak olih karauhan grubug (virus) puniki Dumogi becik malih jagat Bali titiang Asri, lestari lan nenten wenten covid-19

Bali tetep makenyem manut sakadi dumun

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ri kala Ubud ngawit makitipan, tur dados genah Manca, Ida Tjokorda Tangkeban matilar saking Ubud nuju Jegu, wewidangan Tabanan, sakewanten Tjokorda Gde Karang ngwangun puri ring wewidangan sisi kelod Ubud, nampek ring Sukawati, kawastanin Puri Negara ring Desa Negara.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Para dewatane matilar saking pertiwi, mawali ring swargaloka ring puncak Gunung Sumeru. [Ring jagate] ida makasami kagantinin olig bhuta kala.

In English:   The word 'sanghara' (far different from Sangkara) means destruction, and 'bhumi' means earth.

In Indonesian:   Kata ‘sanghara’ (berbada jauh dengan Sangkara) berarti pembinasaan, dan ‘bhumi’ berarti bumi.
[[Word example text ban::Para dewatane matilar saking pertiwi, mawali ring swargaloka ring puncak Gunung Sumeru. [Ring jagate] ida makasami kagantinin olig bhuta kala.| ]]

In Balinese:   Yaning kramane nenten mrasidayang rumaksa kasutreptian jagat, tur yaning ring pasametonan kulawarga setata uyut, Bhatari Laksmi lan Bhatara Narayana matilar saking genah punika.

In English:   Sabuh Mas literally means ‘sacred piles of gold’, and as the name suggests, it is a day to worship Goddess Laksmi for incessant wealth.

In Indonesian:   Apabila orang-orang tidak bisa menjaga keharmonisan dan kedamaian, dan di mana pun ada pertengkaran antaranggota keluarga, Dewi Laksmi dan Bhatara Narayana akan meninggalkan rumah itu.

In Balinese:   “Ampura gusti prabu, yening titiang ngalih ipun ajak meriki, nentenke Gusti Prabu pacang matilar saking genahe niki.

In English:  

In Indonesian:   “Hai, manusia,” gertak harimau. “Apakah kau manusia yang telah membinasakan banyak harimau?

In Balinese:   Iraga sami pastika pateh ngaptiang dumadak pandemi puniki prasida gelis matilar saking Ibu Pertiwi.

In English:   "Stay in Yogyakarta, Kadek, soon your thesis will be ready to be tested," said my supervisor to me.

In Indonesian:   Yogyakarta, 09 Juli 2020

In Balinese:   Cutet nyane iraga sareng sami, sampun mautsaha lan pateh ngaptiang gumanti pandemi puniki prasida gelis matilar.

In English:   In Yogyakarya I passed this pandemic.

In Indonesian:   Dari masa new normal ini, sudah banyak kendaraan lalu-lalang di jalanan.

In Balinese:   Sering taler dane matilar ka dura negara, Belanda, lan sapangrauh dane nenten keni antuk.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Manut ring United Nation High Commisioner For Refugees (UNHCR), wenten limang yuta krama Ukraina sampun matilar saking negarannyane miwah sawatara pitung yuta krama ring negara punika sane kaicalan jero duk bala saking Rusia ngawitin payudan ring Ukraina yadiastun payudan punika durung jangkep kalih sasih.

In English:   According to the United Nation High Commissioner for Refugees (UNHCR), as many as five million Ukrainians have fled their country and about seven million have been forced to make their homes in the country in less than two months since Russian troops started the war in Ukraine.

In Indonesian:   Harapan saya, penjelasan tadi bisa menginspirasi atau pun menambah wawasan bagi yang membaca.

In Balinese:   Arjuna matilar, ngalahin Ulupuy tur nglanturang pamargi.

In English:   Arjuna left Ulupuy and continued his journey.

In Indonesian:   Oleh Kresna, Samba disuruh mengundang Arjuna.

In Balinese:   Dumogi sasab Covid-19 puniki gelis matilar saking jagat Baline mangda para sisia pingkalih para Guru Pengajian prasida kacunduk malih ring Sekolah soang-soang sekadi duk riin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sampun kalih bulan iraga ngoyong ring griya kemanten, puniki nenten lian wantah kesadaran iraga soang-soang dados jadma sane madué idep tur prasida nganutang himbauan saking pamerintah sumangdané Covid-19 puniki gelis matilar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiosan ring punika, rikala wengi para janan ring Bali, Hindu miwah non-Hindu, samian matilar lampu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Matilar Ida saking Puseh, raris malinggih ida ring desa, Ida mapesengan Sang Hyang Tri Upasdhana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Caran i manusa nemu pati ngaranayang kawentenan sang atma sasampune matilar saking angga malianan.

In English:   The most unfortunate thing is that it was suicide.

In Indonesian:   Yang paling disayangkan adalah karena bunuh diri.

In Balinese:   Lontar puniki taler maosin pati antuk katiben tanah (longsor), sane musti kakaryanang upacara pininget mangda sang atma sane matilar nenten magentos dados preta, utawi bhuta kala.

In English:   There are people who die naturally due to age, there are those who die from illness even though they are young.

In Indonesian:   Kematian karena dibunuh atau bunuh diri disebut ngulah pati.

In Balinese:   Mogi-mogi Virus Covid-19 puniki gelis magingsir lan matilar, mangda prasida titiang gelis mlajah ring kampus lan matemu sareng timpal-timpal.

In English:  

In Indonesian: