How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Maguru - Purwaka

Maguru ring “Arca Batu”

14 Juni 2017 pengawi sénior sastra Bali modéren I Gusti Gedé Djelantik Santha sampun mewali ka tanah wayah, ka genah sunya loka. Yadiastun nénten polih mapanggih rupa utawi matemu. Taler nénten nué karya- karya idané, nanging sujatiné wénten rasa jagi mataki-taki mupulang lan ngwacén reriptan idané.

I Nyoman Agus Sudipta

Gusti Gedé Djelantik Santha embas ring Désa Selat Karangasem 12 Agustus 1941, ngawitin ngaripta sastra Bali modéren duk warsa 1977, kakawitin antuk puisi Bali sané mamurda “Siwa Ratri” tur kamuat ring Bali Post. Daweg keni sungkan sané ngawinang lumpuh, dané kantun mersidayang makarya. Karya rariptan dané sané sampun kadadosang buku inggih punika: Tresnané Lebur Ajur Setonden Kembang (Novél, 1981), Sembalun Rinjani (Novél, 2000; molihang hadiah Sastra Rancagé warsa 2002), Gitaning Nusa Alit (Novél, 2002), Di bawah Letusan Gunung Agung (Novél Indonesia, 2003; molihang juara harapan II lomba penulisan novél ring Bali Post), Suryak Suung Mangmung (Novél, 2005), Benang-benang Samben (Novél, 2014), Vonis Belahan Jiwa (Novél Indonesia, 2015), Kacunduk ring Besakih (Pupulan Satua Cutet, 2015), miwah Makurenan Sareng Jin (Pupulan Satua Cutet, 2016). Warsa 1979 satua cutet dané sané mamurda ”Gamia Gamana” molihang juara II ring PKB. Warsa 2001 dané ngamolihang penghargaan saking Majalah Sarad antuk uratian lan dédikasi ring sastra Bali modéren. Napi malih wénten karyanyané sané durung puput, santukan nénten wénten nglanturang tatkala I Gusti Gedé Djelantik Santha sungkan komplikasi, punika katarak, tumor otak, kencing manis lan stroke ring kakolongan.

Sakadi ring pupulan satua cendet ”Kacunduk ring Besakih”, dané nyaritayang indik kawéntenanyané kadi ”Arca Batu” sané satata malinggih nénten mersidayang masadah. Saking kawéntenan dané punika, sapatutnyané iraga sareng sami polih imba lan paplajahan indik ”perjuangan hidup penuh makna”. Yadiastun kadi napi kawéntenan iraga sami, sapatutné satata mautsa. Sakantun wénten galah jagi makarya durusang laksanayang. Dagingin kauripan puniki antuk laksana sané becik nganutin napi sané dados guna (bakat) lan karma (ketrampilan) druwéné. Sakadi ”Arca Batu”, yadiastun wantah meneng kémanten, nanging punika pralambang bhakti lan yoga sané utama. Satmaka gunung sané kabaos ”linggācala”, sujatinnyané punika nué kawigunan lan kasuksman bhakti, pralambang Hyang Siwa (lingga) linggih Sang Hyang Embang lan wit kauripan ring jagat puniki. ”Arca Batu” boya wantah batu tanpa urip, punika cihna pajenengan pinaka kasuksman”ketenangan bathin penuh kesadaran” nénten tios wantah I Gusti Gedé Djelantik Santha sané sida ngripta aksara lan lengkara dados karya sastra Bali modéren.

Dumogi I Gusti Gedé Djelantik Santha molihang genah sané becik sida manunggal ring Sangkan Paraning Dumadi nganutin karmanyané. Karya sastra idané dumogi dados imba tur satata miik pinaka pajenengan ”Arca Batu” ring pamargi lan panglimbak sastra Bali modéren kawekasan.

I Nyoman Agus Sudipta embas ring Karangasem, 29 Séptémber 1984. Kakawianipuné kawedar ring Bali Post (Bali Orti) miwah Pos Bali (Médiaswari).

Jurnal Sastra Bali Moderen Suara Saking Bali Edisi IX