How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Difference between revisions of "Lacur - Purwaka"

Line 109: Line 109:
  
 
olih
 
olih
Bli wayan (iwayan tojan), "Gagendong Ayu", 19/6/2016 Media Swari (Post Bali), Pustaka Espresi
+
Bli wayan (iwayan tojan), "Gagendong Ayu", 19/6/2016 Media Swari (Post Bali), Pustaka Ekspresi

Revision as of 17:52, 12 December 2017

gagéndong ayu

Ulian lacur tiangé dikampung.Makada tiang makuli kaklungkung.Malalung mabekel basang puyung.Diklungkung tiang klingkang-klingkung.Kanggoang madagang acung.Dipeken klungkung.Kangin kauh ngadep jagung.mara nyumu matingtingan, sekat ada mangalihang gaé dadi pamandu wisata.Diastun magaé ulian maburuh.Kangin kauh tuyuh.Majemuh kanti etuh.Nanging tiang kapah mangeluh.Ulian suba marasa sing ada gaé aluh.Kanggoang mamodal peluh.Yén rasayang tiang pagawé negeri wiadin buruh.Hidupé masi patuh.Kewala penampilan kalah lusuh.Bagia pesan kenehé sida nulungin ngamertanin mémé bapa.Diastun gaé kondén je melah

Dina saniscara tiang malali kapeken klungkung.Malali sambilang meli srombotan kangkung.Iteh tiang mablanja sagét ada anak luh bajang landung nundikin tiang.Mara tolih tiang sagét ia natakang lima.Makesiab tiang manolih, bajang lista ayu diastun masebeng layu.Sujénan dipipiné cenik.Bilang wai gegaéné ngidih-idih.Kalangen tiang manepukin.Yadiastun jegégé mengkeb ulian muané dekil,kewala kenyemné manis tusing nyidang kasilibang ,ané ngaranayang sing nyidang tiang magangsapang.Né suba madan gagendong ayu.

Sekat ento ngepuan tiang kapeken, bilang tepuk enjuhin tiang pipis.Sabilang mapapas mua, seledété matemu,makenyem manis karasa ngaba teresna.Uian pepes tiang katemu suba biasa ajak ngorta-ngorta.

Iya ngaku madan Luh Ani,uling gunung karangsem. Bilang wai ngedas-ngedasang tepuk muané.Buina suba elek miriban ngidih-ngidih diarepan tiangé.Padalem tiang,nepuk anak bajang sai natakang lima.Iseng tiang ngajakin magaé ane kedasan.

"Luh yén alihang bli gaé dini nyak sing?" " Elek tiang bli ngarepotin" "Tusing ja kénkén Luh,amen nyak mani alihanga gaé ditoko" "Bli tiang nak sing tamat masekolah" "Sing kéngkén ané penting Luh nyak megaé" "Nah éngkén je bli,tiang suba elek masi nutug timpal-timpalé nyemak gaé kéné".

Bawak satua galah majalan dina maganti,iluh Ani suba maan gaé ané melahan jani.Suba ada mirib duang minggu , delokin tiang ditongosné magaé. Méh..malénan sajan kedas nyampuah,kulitné buka salak kelumadin kuning gading.Kenyem manis seledét galak mangédanin.Ayuné kadahat. Seken-sekenang tiang maan nelektekang pangadegé nyempaka, betekan batis mulus mamudak.Inget ipidan cara ada nguduhang, dugasé mara tiang ningalin Luh Ani, ipidan dugas enu dadi gagéndong , prajani magejeran ulunatiné ulihan tresnané makedapan. Soléh, mula soléh rasayang, tiang tondén kenal tekening luh ani, Luh Ani sing nawang nyén tiang dugas ento. Kéwala, tresnané jag teka ngulgul buina malabuh sid ukudan Luh Ani.Apa buin iya dadi anak ngidih-idih jeg soléh mula “

"Bli nguda mare nengok mai?" Patakon Luh Ani ngasiabin keneh "Ae luh bli mulih dikampung aminggu,men éngkén demen dini megaé?" "Demen bli bosé polos buina gaéné tusing ja kéweh ". "Nah yén kéto selegang nah megae!" "Nah bli , mai-mai naké malali!"

ngaminggu bisa pang telu delokin tiang luh ani katongosné megaé.Satata marasa inguh dikenehé,sabilang ngingetang Luh Ani,apa mirib tiang jatuh hati,awai sing katemu karasa atiban.Yéning matemu iraga pragat kimud.Dihati iluh madakang tiang apang ada rasa tresna ané matanem. Ada rasa demen di kenehé kewala kondén bani manekedang.

Ditongos tiangé magaé, liu timpal-timpalé ngencanin nguda kayang jani kondén ngelah tunangan. Timpal tiangé Tut Sabar ané sasai ngawalék. "Yan..ngalih napa céwék, galungan suba paek" "Apa hubungané tunangan ngajak galungan Tut..?" "Yé anggo bekel éngkén né héhé" "Kadén pipis anggon bekel Tut?" "Cara jani tunangan perlu masi, dimanis galungané pang ada ajak malali".

Makeneh tiang, saja buka munyin Tut Sabar,suba makelo kéné dadi jomblo.Inget ngajak Luh Ani,apa ké suba ngelah tunangan.Kambang nerawang manarabang sawang metek bintang.Tiang menghayal ngajak Luh Ani. Malam minggu iseng ngajakin Luh Ani pesu malali kelapangan puputan.

"Luh dadi matakon?". "Dadi nakonang apa bli?" "Luh suba ngelah tunangan?" "kondén,kenapa bli?" "Sing ja kanapa,bli dot ngajak luh malali,amen nyak hé" " malali kija bli?". " Luh nyanan nyak pesu kesep sing joh ked dilapangan!" "Sing bani bli,matakon malu ajak bos banga apa tusing pesu" "Beli gén matari, bli uba biasa ajak bos luhé " "Nah bli,seken naké tiang dot masi pesu"

Dipetengé jani negak bareng nutur nuturan.Disisin lapangan klungkung,liu masi ada bajang truna ané mamalam mingguan.Suba cara anak matunangan rasané,mirib yéning tekedin jani isin kenehé ajak Luh Ani,tusing ja lakar nulak. "Luh ada né dot satuayang beli,uli pidan suba matanem dikeneh ,jani bli lakar nuturang" "Da kimud - kimud, tegarang jani orahang apa né lakar tuturang beli,makelo tiang ngantiang edot pesan tiang ningehang" "Sing buin nyidang ngengkebang dikenehé,sing sida naanang makita ngelahang luh,bli demen kén luh,nyak matunangan ngajak beli?" "Duuh ucapan tresnan bliné nusuk dihati,tiang mula demen kén beli uli makelo tiang mangantosang." ngetisin pesan raos beliné , nayuhin keneh tiangé .. Kewala apa bli sing elek ngelah tunangan cara tiang?". "yén elek nguda bli ngajak luh melali,bli sing ada keneh elek"

Bagia pesan keneh tiangé jani teresnané suba matemu. Bulané aparo ngambara di langité nyinarin nguulangunin ngetisin hati. Bintang dilangité dadi saksi.Iluh jani dadi kembang ané mekar dihati. Tusing ja elek ngelah tunangan diastun ipidan taén dadi gagendong Abulan suba liwat tiang matresna tekén iluh.Ngancan wai tresnané ngancan leket.Galungan buin pitung dina ada jani ajak jalan- jalan.lakar édégang ngajak timpal-timpalé "Luh...manis galungan kija,nyak malali mulih iluhé? bli dot nawang sambilang jalan-jalan". "Tiang nutug beli,kija ke enyak" "Kéwala kanggoang negakin motor tue luh" "Nah bli, né aget be ada motor hé"

Demen hatin tiangé ngelah tunangan tusing sanget nuntut. Dinané aminggu ané antiang jani suba teka.Semeng ngaremeng ainé kangin suba manardarin ngancorong masawang barak.Suba sayaga ajak dadua lakar nyalimurang keneh.Sakondén neked jumah Luh Ani,tiang malali ke pasisi candidasa. "Luh malali dini malu yuk!" "Mai bli suba makelo masi tiang sing taén mai" "Luh uli dini nu joh umahé?". " Nu joh sajan bli,nyan de beranti nah nepuk umah tiangé jelék" "Patuh luh bli,umah bli jumah tusing ja melah,arta masi bli kalah,tanah beli tuara ngelah,lacur bli luh". "Nah buin pidan majumu bli ané penting pada demen" "Lén tekén ento da luh nyesel bli tusing sida ngamaang arta brana jumah bli sing nglah apa".

Di sisin pasihé tiang majanji ajak dadua,tuturang tresna sahidup samati.Ngasir-sir angin pasihé ngampehang.Madebur ombake iri nepukin iraga sedeng mademenan.Makelo suba ngantiang galah buka kakéné.Dumadak sida majalan tanpa ala nujupasubaya. Né bungkung pasubaya anggon negul tresnan iraga.Ainé sahasa mengkeb duur ambuné.Ngaé tis awaké ,diastun suba ngancan tengai Kadi rasa meli sebet tusing maan.Tusing karasa semengané suba makirig tengai. "Luh jani mulih mai pang sing sanget kebus dijalané " "Mai naké bli be sing sabar tiang héhé"

Ditengahing jalan kebus ngarepet,ai karasa alangkat di duwur sirahé.Kewala nu karasa tis ada iluh ané ngelut bangkiangé disalantang jalan nutur nuturan.Tusing karasa neked suba didesan Luh Ani.Kebus makudus,tuh buin tandus.Majalan tiang madandan lima nuju umah iluh,wiréh motor kondén dadi macelep kaumahné. Uli joh tepuk ada umah misi angkul barak buina melah. " Luh nyén ngelah umah ento luung sajan?." " Ento suba umah tiangé" "meh melah sajan" "Sing beli,pang ada anggo sabates membon " Dikeneh tiangé angob,nguda gegaén dikota dadi gagéndong kewala umahné didesa luung pesan.Macelep tiang kanatah umahné ada beliné ajak bapané ané nyapa. " Mriki gus negak malu,timpal iluh nggih?bapané iluh nakonin tiang. " Nggih ,tiang timpal megae dikota" "paling éngkén?. "Tiang wayan nika" " Negak malu yan kanggoang magrudugan!" Teke bliné iluh ngabe kopi matimpal biu malalab. Dikeneh tiangé liu dot takonang kewala kagelekang malu patakoné dikeneh. Kanti ngeséng kauh matan ai tiang nutur,makedékan ngajak raraman Luh Ani.Dikenehé dot nakonang nguda uli tuni sing ade méméné ngenah.

Suba tutug sandikala,suryané ngancan engseb kauh,apang tusing ngaliwatin peteng,tiang matari lakar mulih mabalik kaklungkung.Luh Ani ngatoang tiang neked disisin jalané gedé.Wiréh iluh tusing ja milu dinané jani mabalik kakota.Sakondén menék motor ngalagasang tiang matakon. "Luh imémé nguda sing ngenah jumah,nguda umah luhé luung sajan?" "Bli...mémén tiangé nu ngidih-idih dikota, sujatiné liunan maan pipis ulian ngidih-idih tekén magaé " "Men umah melah né ulian hasil ngidih'? "Ae bli....ada bos tiangé ané ngajak kakota,ada ané pejanga dibadung di gianyar,sabilang aminggu tiang nyetor ngajak bos,sisané aba tiang mulih anggo membangun umah" "Ngelah bos luh?" "Ngelah bli,ampura mara tiang tuturang,suba peteng né ma majalan malu bli,ingetang buin puan jemput tiang!"

..........puput.........

......satua bawak puniki naenin kamuat ring majalah media swari (post bali)

olih Bli wayan (iwayan tojan), "Gagendong Ayu", 19/6/2016 Media Swari (Post Bali), Pustaka Ekspresi