How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Difference between revisions of "Bungah"

Line 22: Line 22:
 
}}
 
}}
 
|examples={{Balinese Word/Example
 
|examples={{Balinese Word/Example
|ban=Disubane orahina teken Ni Bawang, ditu laut Ni Kesuna metu kenehne ane kaliwat loba. Dot ngelahang panganggo lan perhiasan ane bungah buka ane gelahang embokne.
+
|ban=Disubane orahina teken Ni Bawang, ditu laut Ni Kesuna metu kenehne ane kaliwat loba. Dot ngelahang panganggo lan perhiasan ane bungah buka ane gelahang embokne. Wacen sajangkepnyane ring http://dictionary.basabali.org/Bungah_-_Purwaka
 
|video=https://www.youtube.com/watch?v=2c7DSbByJ2A
 
|video=https://www.youtube.com/watch?v=2c7DSbByJ2A
 
|en=After being told by Ni Bawang, Ni Kesuna got greedy. She also want to have exquisite clothes and accessories like the ones owned by her sister. Read the whole story at http://dictionary.basabali.org/Bungah_-_Background
 
|en=After being told by Ni Bawang, Ni Kesuna got greedy. She also want to have exquisite clothes and accessories like the ones owned by her sister. Read the whole story at http://dictionary.basabali.org/Bungah_-_Background

Revision as of 23:51, 9 December 2017

bungah

  • (not usually used for a person, in which case use jegeg or bagus) en
  • joy, cheerful, decorated, beautiful en
  • pretty good looking en
  • mewah; mentereng; meriah (tt pakaian, penampilan) id
Andap
-
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Disubane orahina teken Ni Bawang, ditu laut Ni Kesuna metu kenehne ane kaliwat loba. Dot ngelahang panganggo lan perhiasan ane bungah buka ane gelahang embokne. Wacen sajangkepnyane ring http://dictionary.basabali.org/Bungah_-_Purwaka
[example 1]
After being told by Ni Bawang, Ni Kesuna got greedy. She also want to have exquisite clothes and accessories like the ones owned by her sister. Read the whole story at http://dictionary.basabali.org/Bungah_-_Background

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Sakancan katurunan Ida Sang Hyang Widi Wasa patut suka bungah ring kayun malantaran sih pasuecan Idane.

In English:   This tale is also written at Prasasti Babad Dalem Tabanan Tegehkori manuscript.

In Indonesian:   Jika mau pasti bisa, dan langkah awal adalah penentu berhasil tidaknya langkah selanjutnya.

In Balinese:   Punika wantah cihna kaluihan Ida Sang Hyang Widi Wasa sane ngawinang bangsan Idane bungah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bungah pesan I Bawang mapayas sarwa mas ulian jujurne.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Di aeb jagate jani, kaucap bungah baan pepayasan poltik ane ngancan antik, iraga tusing dadi baan mabalih dogen.

In English:   Thank you.

In Indonesian:   Terima kasih.

In Balinese:   Bagusne bungah buka bunga, sugihe meliah buka pasih, duege madugdug buka gunung, agunge tegeh buka langit, sitenge maguet buka batu, wanene maranen buka lelipi panteg.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kenalang, dadong tiange ane setata bungah tur demen maplalianan.

In English:   Meet a bright and playful grandmother.

In Indonesian:   Kenalkan Nenekku yang periang dan suka bermain.

In Balinese:   Dadine, I Durma tusing kuangan pangan kinum muah satata mapanganggo bungah.

In English:  

In Indonesian:   Sehingga, I Durma tidak kekurangan makanan dan minuman serta selalu menggunakan pakaian bagus.

In Balinese:   Pancuran telung dasa liunne tur luih-luih sendagne, magenepan, ada ban mas, slaka, tembaga, kekuningan, sakandan bungah masoca mirah manik, sakancan socane ada ditu, buina yehne mawarna endah pada ening, ento pepeda uli tanggu kauh baana manjusin, telah teked tanggu ba dangin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pancuran telung dasa liunne tur luih-luih sendagne, magenepan, ada ban mas, slaka, tembaga, kekuningan, sakandan bungah masoca mirah manik, sakancan socane ada ditu, buina yehne mawarna endah pada ening, ento pepeda uli tanggu kauh baana manjusin, telah teked tanggu ba dangin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mekejang pianakne nganggo bungah, megelang, mabungkung, makalung mas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Santukan ring kotak punika, sahananing orti utawi sane lianan kamedalang tur prasida mangawinang bungah panetrannyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Semitan Ida Sang Prabu lan panjak idane egar, bungah.

In English:  

In Indonesian:   I Yuyu pingsan.

In Balinese:   Dumugi pulau Bali setate preside nyansan metangi antuk kewentenan kebudayaan lan Adat istiadat nyane tur presida jagi ngewangun pariwisata sane becik lan bungah listi ayu.

In English:   Hopefully the island of Bali can continue to rise with its culture and customs which will make the world of tourism even more vibrant.

In Indonesian:   Semoga pulau Bali bisa terus bangkit dengan kebudayaan dan Adat istiadat nya yang akan membuat dunia pariwisata semakin bersemarak.

In Balinese:   Paliatne bungah sawireh mulih ngaba bati.

In English:  

In Indonesian:   Wajahnya berseri-seri karena membawa banyak keuntungan.

In Balinese:   Pepayasan canange bungah pesan,liang atine ningalin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Punika wantah cihna kaluihan Ida Sang Hyang Widi Wasa sane ngawinang bangsan Idane bungah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jero puniki wantah imba arsitektur Bali - indayang cingakin jendela sane bungah maukir, nyritayang indik Rama miwah Sita ring Ramayana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bungah muane Putu Ari lakar ngadep tunjung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rasa bungah manah semeton Bali madasar antuk nelebang ajaran Pancasila ritatkala nyanggara HUT Kemerdekaan RI sane kaping 77 antuk ngelaksanayang pacentokan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian marupa novel

Kasih Bersemi di Danau Batur (1981) Sayong (1999) Kenang Indah di Toya Bungkah (2002) Manah Bungah di Toya Bungkah (2006) Bunga Gadung Ulung Abancang I, II, lan III (2001) I Kentung Uling Lodtungkang (2002) Gending Pengalu (2007)

Nembangang Sayang (2007).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sané ngawinang indiké punika, nénten ja sakadi akéhan negara lianan —punika taler Singapura—Bali madaging antuk makudang-kudang beburon sané becik utawi bungah pisan kacingak miwah wénten makudang-kudang kauripan tetanduran sané wénten ring sajebag tanah Bali.

In English:   This was because unlike most countries, including Singapore, Bali consists of a variety of fascinating species of animals and a wide range of vegetation spread amongst its land.

In Indonesian:   Alasannya, tidak seperti kebanyakan negara—termasuk Singapura—Bali terdiri dari berbagai spesies hewan yang menarik dan berbagai vegetasi yang tersebar di tanahnya.

In Balinese:   Seminyak pinaka wewidangan sané pinih sugih ring Bali, i rika wénten wangunan toko miwah ajeng-ajengan sané bungah pisan, punika jenar pisan kacingakin.

In English:   Without further ado, I would like to introduce myself.

In Indonesian:   Perayaan Natal, misalnya, di Singapura antara Oktober dan November adalah saat dekorasi Natal mulai muncul di sana-sini.

In Balinese:   Ulian Corona

Sing ngidaang buin makenyem bungah Tusing ngidaang malali ngalimurang manah

Tusing ngidaang manyama braya lan ngayah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dikenehe setate nagih ngalih bungah

Memunyah anggon ngeliangang manah Awak lengeh pipis telah Tusing kel ngidang nyuudang masalah Kanggoang sube ngoyong jumah Makumpul ngajak pianak lan somah

Apang pamupute tusing ngeling ulian kene gering

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyansan linyap kedeke bungah

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Duh liang pesan kenehne I Kambing ngelah tanduk.

“Dong iwasin goban icange jani, jeg nyegegang!” “Saja, semitan caine bungah, ngancan jegeg tepukin icang,” saut I Cicing.

In English:  

In Indonesian:   Kau sudah berjanji padaku akan mengembalikan,” kata anjing.

“Ya.

In Balinese:   Lukisan-lukisan khas Batuan madue akeh pisan tokoh mawarna bungah taler dasar warna ireng, ngawinang paningalan sane nyaksiang prasida nglelana santukan nenten wenten tokoh sane bungah adiri.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Angine manyirsir sumilih,

Sakadi manyembrama ring sang rauh, Ngantiang suryane teduh, Pakranyab,

Tan bina kadi putri ayu mabusana bungah,

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tangiang tradisi manyama braya, maplalian sareng-sareng, lan nglaksanayang aktivitas budaya minakadi majejaitan,Kewala krama Bali tusing ja engsap manyama braya, satata inget asah asih asuh,Manyama braya lan suka duka di Bali jani suba lén, pidan ramé anaké matulungan, jani ané matulungun ngidaang baan meték,Irika tiang matemu lan madue timpal timpal baru saking sekolah lianan, irika malih tiang dilatih sareng tentara, polisi lan polih kaweruhan antuk hidup manyama braye sareng timpal timpal,Ri sampune viruse sampun jakti-jakti Ical, irika iraga malih mapupul sareng kulawarga, mapupul manyama braya, mecikang karma, saling nunas iwang, saling ngampurayang,Yadiapin keto tusing taen ia engsap manyama braya, satata inget teken pitutur bapane muah ajah-ajahan Jero Dukuh,Yadiastun ia tusing manyama teken iraga, patut masih saling tulungin,Krama ring panepi siring sane kaloktah antuk manyama braya taler meweh saling matetulung pantaraning krama,Ané pidan ngelah ipah saling mamisuh, jani bisa raket manyama, adung saling tulung ngaé banten apang kulawargané makejang rahayu,Taler,titiang nunas mangda nyama iraga makadadua puniki enggalang balik manyama sakadi sampun,Covidé ené ngaé cupit krana para krama Baliné ané geginané sabilang wai di jalan sakadi manyama braya, ngalih pangupa jiwa, ngayahang sekaa, tur ané lénan tusing nyidayang magarapan.Manyama braya lan suka duka di Bali jani suba lén, pidan ramé anaké matulungan, jani ané matulungun ngidaang baan meték,Yan di manyama tugelan suba seken mulané iraga saling kébék, maiyegan, bisa-bisa mapuikan ngewai ulian ada dogén pakerahanga,Minab gering di gumine jani mula titah Hyang Widhi apang i raga ajak makejang inget teken kulawarga, inget ngelah rerama, inget ngelah panak, inget saling asah asih asuh manyama braya,Para krama sane lianan pastika sampun asih tur ngajak para pengungsi sane wenten saking negara lianan pamekas ngawangun rasa manyama braya.Krama ane sabilang wai cara manyama braya ajak turise krana pepes tepuk tur nyatua bareng-bareng jani orahina ngoyong jumah krana nyeh kena mrana, uli dija maan pipis yen kene unduke?Pandemi COVID-19 ene dadi entitas utawi pikobet ane ngranaang anake bingung di pantaraning anake manyama braya.manahang titiang, ring Bali khususnyane pinaka daerah sane ngajegang rasa manyama braya, antuk pengungsi punika kadadosang dumun mengungsi ka Indonesia,Tata titi punika pinaka dados dasar antuk makrama, tur manyama braya ring wewidangan desa sane kagenahin.Rasa anake manyama suba tusing ada ulian corona, seka bedik enceb care gumine jani, liu anake mati ulian corona ,Olasin ja dewek icange, kaden iraga manyama melah.Sakewala makanggo-kanggoang, tiang manyama ngajak liu apa ada ento daar.sami punika mabinayan, sakewanten ngiring sane mabinayan punika angge titi pangancan tur angge sasuluh ngardi jagat rahayu, sagilik saguluk salunglung sabayantaka, paras paros sarpanaya, manyama braya ring jagate puniki.Iraga taler ngajakin para semetone mangda setata nincapang rasa manyama braya, jengah makarya, lan setata nganutin pakibeh jagate, pamekasnyane teknologi sane sayan nglimbak,Iraga dadi nak Bali suba sepatune luung-luung manyama braya, saling menghormati lan mengasihi,Kéné suba, bakat nguberin arta kanti engsap manyama,Ipun malajah matimpal lan manyama braya.Majalaran antuk parikrama punika iraga sareng sami prasida ngukuhang rasa manyama braya miwah rasa persatuan sane pinih utama, sane dados unteng tetujon mangda negara Indonesia sayan kuat lan maju.Sing ngidaang buin makenyem bungah Tusing ngidaang malali ngalimurang manah

In English:  

In Indonesian: