UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK AT THE END OF MAY

Property:Page text ban

From BASAbaliWiki
Showing 20 pages using this property.
A
Ogoh-Ogoh sane memurda Amukti Kalki Awatara puniki nyuksemayang indik kawentenan zaman Kali Yuga sane sampun memargi 5000 Tahun sane wenten ring sastra utawi kitab purana lan bhawadgita. Kawentanan jagat gumine sekadi mangkin sampun ten becik. Akeh manusa sane meparilaksana ten manut utawi corah. Akeh sane korupsi, perampokan, ngutang pianak bayi, ngelawan rerama, pemerkosaan, memaling, mademang anak, miwah parilaksane lianan sane ten becik, kenten taler sampun akeh berita ring media sosial. Niki sampun kawentanan zaman kali yuga, manusa punika sampun engsap ring tatujon idup ring gumine sane ngrereh moksa. Merasa ken dewek dadi raja, engsap ring bhatara, lan meparilaksana semena-mena. Karirihannyane nenten je anggena sane becik sakewala keanggen nguluk-nguluk rakyat sane dibeten. Samian sampun dipolitisir, kenten taler adat, tradisi, budaya Bali puniki sampun tercampur indik politik masa kini. Ritatkala zaman Kali yuga puniki pacang puput , Kalki Awatara tedun ring gumine mademang manusa sami sane meparilaksana ten manut utawi corah. Nyisaang manusa akidik sane meparilaksana becik lan ngawitin zaman sane mewasta Zaman Satya Yuga.  +
Ciri gumine kaliyuga liu pesan ade pikobet turin bencana di gumine. Luire korupsi, mamaling, saling tebek, mamarikosa, ngulungan belingan, yeg paturu nyama kaluwarga, tur ane lianan. Tingkahne kene-kene suba ciri kaliyugane mamurti. Ogoh-Ogoh sane memurda Amukti Kalki Awatara puniki nyuksemayang indik kawentenan zaman Kali Yuga sane sampun memargi 5000 Tahun sane wenten ring Sastra utawi kitab Purana lan Bhagawadgita. Ulian sayang Ida Bhatara Wisnu ngupapira jagate to mahawinan Ida tedun dadi awatara pamekas lakar nulungin ye ane makejang ada di gumine. Yen dadi baan laksana kene patut tulade teken pemerintah sayangan gumine sayangan rakyate pangsing ngranang rebate sing pegat-pegat.  +
Dugas pidan, ada tuturan satua, Ida Anak Agung di Negara Mesir maduwe rabi tetiga, nanging makasami nenten ngembasang oka. Mapan Ida Anak Agung meled maduwe oka, nika mawinan Ida ngambil rabi malih tiga. Pateh, makasami rabin Ida sane anyar taler nenten dadi dadi maduwe oka. Kacrita kanti satus Ida madué rabi, masi tusing wenten pratisentana. Ida Anake Agung raris nauhin pepatih idané, kandikayang nunas muyin baas sig Ki Dukuh Mas di Gili Mas. Tan kacerita di jalan, Ki Patih sampun rauh ring jeron Ki Dukuh. Ki Patih raris nguningayang tatujone tangkil. Ki Dukuh raris matenunang Ida Anake Agung di Mesir. Raos baas mangda Ida Anake Agung ngambil istri malih kalih. Pastika sinalih tunggil rabin ida sane anyar pacang dados maduwe oka. Nanging di ngidame pacang ngidamang ulam mas. Ki Patih matulak saking jerone Ki Dukuh. Raris Ki Patih nguningayang pikolih patenungan ring Ida Anake Agung. Tan suwe, Ida Anake Agung malih ngambil istri kakalih. Rabin Ida sane satus kakutang. Sayuwakti madaging patenungan Ki Dukuh Mas, rabin Ida Anake Agung sane alitan ngidamang be mas. Sangkaning kedeh manah Ida maduwe oka, Ida Anake Agung raris ngrerehang be mas. Satiba Ida Anake Agung ring genah be mase, tan pasangkan rauh panyatusan raksasa. Ida karebut antuk raksasane. Raksasane prasida kakalahang. Be mase prasida kaambil tur kabakta ka puri. Mangkin kacerita rabin ida ngembasang oka lanang istri. Risampun anak alit embas, biangne nyele ati, tan eling-eling teken raga. Dugase ento Ida Anake Agung durung rauh uli ngrereh be mas. Rabin ida sane duuran iri santukan menyane dogen dadi maduwe putra. Lantas putran idane makakalih kasilurin aji panak bikul dadua. Anake alit makadadua kawadahin peti tur kakutang ka pasihe. Gelising satua, rauh Ida Anake Agung di puri. Ida manggihin rabine ane alitan sedek sedih ban Ida maduwe putra bikul. Ngandika Ida Anake Agung nakenang paindikan. Kasaurin raris olih rabin idane sane duuran. Samaliha rabi sane duuran maosang menyane jatma nista santukan ngelakadang pianak bikul. Samaliha Ida Anake Agung katunasang mademang istri sane alitan apang ten ngeletehin jagat. Jeg sahasa Ida Anake Agung ngaros rabine alitan tur kaclempungang di semeré. Rabine lantas seda. Kacrita Pan Bekung ajaka Men Bekung sedek ngalih saang, nepukin peti di pasisi. Mara gagaha petiné ento, saget misi anak cenik dadua luh muani enu idup. Kendel pesan kenehne Pan Bekung ajaka Men Bekung. Anake cerik lantas ajaka mulih. Anak kembar buncing ento adanina I Marakarma lan Siti Patimah. Gelisang satua kacerita jani I Marakarma teken Siti Patimah suba pada kelih, dadi kauningin baan rabin Anake Agung unduk Pan Bekunge maan nuduk anak cenik dadua di pasisi. Ento mawinan Ida meweh, wireh sinah antuk Ida I Marakarma muah Siti Patimah okan menyanidane. Jejeh winayane ketara, lantas Ida ngeka daya mangdene anake cerik makadadua sida mati. Ditu lantas Ida ngandikain jlema Pamating. “Ih iba Pamating, kema iba ka umah Men Bekunge, takonin panakne luh, kene abeté, Cening, Cening, demen teken buah delima? Yan Cening demen, Beline tunden ngalihang!” Keto pangandikan Ida kairing baan I Pamating, tur lantas ia majalan ngungsi umah Men Bekunge. Di subanné neked ditu, lantas takonina Siti Patimah teken I Pamating, keto patakonne buka pangandikan Anake Agung Istri, disubanne suud matakon keto, lantas ia magedi. To awanan Siti Patimah lantas nunden belinne ngalihang buah delima. I Marakarma ngisinin pangidih adine. Kacrita suba teked di tongos delimane, saget punyan delimane ngenah mabuah abesik. Lantas alapa teken I marakarma abana mulih baanga adine. Kacrita Anake Agung Istri suba mireng orta I Marakarma nyidaang ngalih buah delimane. Lantas Ida buin ngandikain I Pamating apang nakonang Siti Patimah unduk kedis nuri. Lamun demen beline tunden ngalihang! I Pamating lantas ka umah Men Bekunge, matakon teken Siti Patimah. Siti Patimah lantas mapangidih teken beline apang alihanga kedis nuri. Yadiastun nyambatang abot tur kagebag macan lan lelepi kabinawa, sangkaning sayang, I Marakarma tetep ngisinin pangidih adine. Kacrita pajalanne I Marakarma nepukin tukad, ditu ia mareren di batune lempeh ngagah bekelne. Suud madaar lantas buin ia majalan, nepukin lantas tegal. Ditu ada punyan kayu mabunga mas, madan kayu kastuban. Kayune ento tongos i kedis nurine malali-lali. Ngrengkeng kone I Marakarma, “Beh, dija sih tongosné I Kedis Nuri?” Mara keto abetne I Marakarma, I Kedis Nuri lantas masaut. “Ih nyen ento nakonang kai?” “Iba lakar ajak ka umah kainé.” “O, lamun keto, jalan malu singgah ka umah kaine,” kéto munyine I Kedis Nuri. Nyak kone I Marakarma singgah. Kacrita di subanne I Marakarma teked jumahan lawangan umahne I Kedis Nuri, lantas mubetan jlanane, tur I Marakarma rebuta teken buron gebagan I Kedis Nurine tur pukang-pukanga amaha ajaka makejang. Jani kacrita Siti Patimah inget teken piteket beline, delokina lantas don kelore ane macelekan di dingdinge layu tuh. Ditu lantas ia ngenggalang ngetut pajalan beline. Kacrita pajalanne Siti Patimah teked di tukade di jalan beline mareren naar ketipat. Ada sisan ketipat tepukina ditu, ento lantas daara teken Siti Patimah. Suud ia naar sisa ketipate ento, lantas ia majalan. Tusing ngelah sumangsaya teken apa, dening ia anak sakti, ento naar buah delimane ngranayang. Kacrita pajalanne Siti Patimah teked di tegale beten punyan kayu kastubane, mara teked ditu ngrengkeng Siti Patimah, “Beh, kija ya pajalan Beline?” Keto abetne Siti Patimah, dingeha teken I Kedis Nuri, tur ia masaut, “Ih iba manusa, ngengken nakonang Beline?” Mara keto munyine I kedis Nuri, kené lantas abetne Siti Patimah, “Beh ne ko I Kedis Nuri? O, kranan kai nakonang belin kaine, dening ia tunden kai ngalih kedis nuri, makelo tusing teka.” “O, belin ibane I Marakarma? Anak ia suba mati amah buron.” “Yadiapin ja belin kaine suba mati, kai makeneh ngalih, apang bangkene dogen apa tepuk.” “Nah, lamun keto, mai kai nulungin! Patujuina ja tongos belin ibane mati,” keto abetne I Kedis Nuri, tutuga lantas I Kedis Nuri teken Siti Patimah. Di subanne ia teked ditu lawangane sing nyak mubetan, muah buron gebagane makejang manuh. Ditu lantas Siti Patimah macelep mulihan sig tongos I Kedis Nurine. Ditu tepukina tetamanan bunga sarwa luung. Matakon Siti Patimah teken I Kedis Nuri, “Ih Kedis Nuri, bungane barak tenenan anggo gena melah?” “Ih Siti Patimah, lamun iba tuara nawang ne suba bungane ane dadi anggon ngurip sarwa mati.” Mara keto abetne I Kedis Nuri, lantas alapa bungane teken Siti Patimah, lantas nakonang tongos bangken beline. Orahina lantas teke I Kedis Nuri, “Ditu di samping lawangane ia matianga, nanging bangkene minab telah suba amaha teken gebagane.” Keto abetne I Kedis Nuri, kema lantas ia ka tongos beline mati. Saget tepukina kancingne dogen akatih di obag-obagan lawangane nylekak, ento lantas bebehina bunga barak ane alapa. I Marakarma, tur kayang para ratune ane seda-seda ditu uli malu-malu bareng nyeneng. Di subanne idup I Marakarma, lantas aliha I Kedis Nuri teken Siti Patimah, ajakina mulih ka umah Men Bekung, I Kedis Nuri tan tulak. Di subanné nyak I Kedis Nuri, lantas majalan I Marakarma ajaka Siti Patimah, kairing baan para ratune ane kaurip i tuni. Critayang Men Bekung ajaka Pan Bekung sedih kerana I Marakarma lan Siti Patimah makelo magedi uling pondok. Sangkaning kasengsasaran minehang pianak, Pan Bekung lan Men Bekung gelem kanti ngemasin lacur. Kacrita jani I Marakarma ajaka Siti Patimah, mara teked jumah dapetanga umahne suba eep. Pekarangan bet muah Pan Bekung, Men Bekung tusing ada. Ada sig laad tegak umahne punyan kutuh apuun, mabuah tuah abesik marupa galeng. Ento batun kapuk galengne Pan Bekung, Men Bekung kone mentik. Dening keto laad umahne kone lantas bebehina bungane barak teken Siti Patimah, idup lantas Pan Bekung, Men Bekung, tur umahne buin melah buka jati mula. Ngon pesan Pan Bekung ajaka Men Bekung. Ditu lantas I Marakarma maekin tur nututurang unduk pajalane ngalih kedis nuri. Lega pesen kenehne Pan Bekung lan Men Bekunge ningehang tutur I Marakarmane. Ceritayang I Kedis Nuri bareng nongos jumah Pan Bekunge. Sedek Ida Anak Agung Mesir mabakti di pura tur Ida madikir, I Kedis Nuri lantas kema matinggah di neb purane tur cadcada suaran Anake Agung madikir. Beh, aeng garon suaran Anake Agung buka munyin sampiné ngembo. Keto munyinne I Kedis Nuri, lantas ia makeber. Buin maniné buin Anake Agung mabakti ka pura, buin masi cadcada suaran idané teken I Kedis Nuri. “Juari ja Anake Agung madikir, suaranne jelekan tekén munyin sampi. Yan gustin gelahe kayun madikir, mara ja jangih pesan suaranne. Asing madingehang pedas ngon.” Dening keto munyinne I Kedis Nuri, bendu pesan Ida Anake Agung teken I Kedis Nuri. I Kedis Nuri ngenggalang makeber mulih matur teken gustinne. “Inggih Ratu Anak Agung Oka, indayang ja Cokor Ratu madikir.” Kayun kone I Marakarma tur lantas madikir. Jangih pisan suarane. Dadi liu wang Mesire kema mabalih I Marakarma madikir. Ida Anake Agung masih kema. Makelo Ida ditu, kabatek baan angob Idane mirengang suaran I Marakarmane, buin angob nyingakin rupan anake alit jegeg bagus. Suba suud I Marakarma madikir, saget karsaning Ida anake alit makadadua, nanging tusing aturina teken Men Bekung. Matur lantas I Kedis Nuri, “Inggih Ratu Anak Agung ngiring mangkin mabade-baden. Yening titiang kaon rarisang ambil puniki gustin titiange makekalih!” Keto abetne I Kedis Nuri. “Inggih Ratu Anak Agung, puniki sumangka kekalih durusang tarka, akuda batun ipuné asiki?” Ngandika Ida Anak Agung, “né ane cerikan mabatu satus, ane gedean mabatu satak.” Matur I Kedis Nuri, “Tan wenten Ratu Anak Agung, puniki sumangkane sane alitan batun ipune kekalih, miwah sane agengan tan pabatu. Yan Cokor Ratu tan ngega, durusang mangkin empug!” Lantas empuga sumangkane makadadua, sajaan ane cerikan mabatu dadua, ane gedean tusing mabatu. Matur lantas I Kedis Nuri, “Sumangkane puniki umpamiang tiang anak istri, batun ipun punika okan anake istri punika.” Mara amonto atur I Kedis Nurine ngandika Anake Agung, “Nah terusang jani lantas tuturang!” “Wenten Anak Agung madue rabi dadua. Rabine alitan madue putra kekalih, sane duuran tan wenten madue putra. Yan Cokor Ratu tan wenten uning, puniki I Marakarma miwah Siti Patimah, Cokor Ratu madue putrane ka oka antuk rabin Cokor Ratu sane alitan. Sadaweg anake alit embas, Cokor Ratu tan wenten di puri. Dening rabin Cokor Ratu sane duuran iri ati, daweg punika biang anake alit kari pepetengan, raris kasilurin anake alit antuk bikul kekalih, tur anake alit raris kakutang ka segara, raris kaduduk antuk puniki Pan Bekung.” Mara keto aturne I Kedis Nuri, lantas geluta I Marakarma muah Siti Patimah teken Ida Anake Agung, tur kandikayang mantuk ka puri, nanging okan idane tan ngiring. Dening keto atur okane, lantas Ida ngandikayang parekan idane ngalih galih rabin idane di sembere. Kacrita suba kakeniang galih rabine, nanging Ida tusing uning ngurip, lantas kaaturin Ida bungane barak baan Siti Patimah, ento anggon Ida mebehin galihe, lantas nyeneng rabin idane. Suba Ida nyeneng, karereh okanne ajaka mantuk nanging masi tan kayun. I Marakarma mapinunas mangda biang kuolomne kasedayang, wawu ngiringang ka puri. Ida Anake Agung nagingin pinunas okane.  
Iraga ajak makejang suba nawang anak cerik ento tonggak penentu masa depan bangsa ene. Pemerintah harus ada tindakan tegas apang anak cerik ento seken maan paplajahan utawi kesehatan ane luung. Kemajuan teknologi cara janine suba ngae minat anak cerike ngangsan tuun tur tusing nyak bersosialiasi. Adene makanan cepat saji tur kuangan nutrisi dugase cerik masih ngranayang anake tusing maksimal pertumbuhan e. Krana anak cerik ane berkualitas nyiriang negara ento sukses tur maju  +
“Anak Istri Benteng Utama Nglawan Panglimbak Hoax” Ring aab jagat globalisasi sekadi mangkin, akeh informasi sane ngewantu taler sane mapikenoh anggen masyarakat, nanging wenten taler infomasi sane iwang lan sisip sane kasobyahang olih anak anak sane nenten bertanggung jawab sane ngawinang mara baya yening kasobyahang ring masyarakat. Informasi punika nenten meweh kaakses minakadi anak alit sekadi mangkin. Deriki peran anak istri dados pinaka benteng sane utama ritatkala menghadapi hoax, sapisanan pinaka duta literasi media sosial santukan sujatinyane anak alit punika raket sareng sosok ibu. Murdan berita hoax punika biasane menarik minakadi sisi emosional ring anake. Berita hoax punika akeh tetujonnyane silih sinunggil inggih punika kaanggen mecah belah pinaka masyarakat. Anak istri pinaka ibu mangda prasida ngarahin rabin miwah lingkungannyane mangda prasida nyuudin penyebaran hoax puniki. Pinaka nincapang budaya literasi ring anak alit miwah lingkungan pinaka sarana informasi sane utuh miwah akurat nika sane pacang ngametuang budaya baca, nincapang sumber daya manusia taler nenten keni berita hoax sane kakaryanin olih jatma-jatma sane neten bertanggung jawab. Biasane anak luh punika merasa ten percaya diri miwah merasa kirang wikan yening kesandingin olih anak len, nika sane mawinan jejeh antuk maosang unteng pikayunnyane yening ngemolihang informasi sane iwang. Anak luh pinaka agen literasi patut menangkal hoax lan prasida nguningang berita sane logis lan nakehang berita sane penting utawi nenten penting yening berita punika kasobyahang. Pinaka kawentenan peran anak luh punika pastika meminimalisir berita hoax sane wenten ring jagat. Ring sajeroning nyanggra "Hari Perempuan Internasional" sumangdane anak istri sida ngabinayang sane encen orti sane nenten patut utawi nenten nyarengin ngwantu panglimbak ajah-ajahan guru rupaka sane mautama ring kulawarga kawekas.  +
Anak Istri Era Digital Anti "Hoaks" Anak istri punika jadma sane “unik” tur “istimewa” akehan nganggen pangrasa ri tatkala manggihin sakancan pikobet, gatra, napi malih indik sesenengannyane. Dadosnyane ngnenin indik “simpati” “empati” taler “emosi” rumaket pisan mapaiketan sareng pangrasa. Ring aab modern sakadi mangkin mangda dados “wanita cerdas” nenten malih ngandelang pangrasa kemanten, “logika”musti kasarengin. Dados anak istri masekolah ngantos perguruan tinggi nenten nglantur dados pegawai, sampunang sungsut! Benjang pungkur iraga dados “ibu” “Jika saya tidak bisa menjadi wanita karir yang hebat, Saya bisa mendidik anak saya menjadi Anak yang Hebat.” Geguat punika mangda setata dados “motivasi” ring kahanan napi ja, anak istri punika prasida dados tetuladan. Napi malih ring kulawarga? sakadi panikan : “Staf Khusus Menteri Pemberdayaan Perempuan dan Perlindungan Anak (Kemen PPPA), Agung Putri Astrid menekankan pentingnya peranan perempuan sebagai jendela informasi bagi keluarga dan masyarakat.” Punika taler dados “orang tua” sane “mendidik” pianak lan dados rabi ring sajeroning nglaksanayang “manajemen rumah tangga”, indike punika nenten ja dangan, “ibu rumah tangga” ngamerluang kawagedan sane “luar biasa” nenten dados kaucap “sepele”. Kawentenan “internet” menawi dados gatra becik. Akeh pisan anak istri dados “pebisnis online” utawi “perempuan produktif” malarapan antuk mamodal “hp” lan “internet”. Ring “internet” taler kapolihang gatra-gatra sane mabuat pisan sakadi “ilmu parenting, teknologi, ekonomi, gaya hidup, hiburan” msl. Dados anak istri mangda prasida waged taler mamilih sane encen gatra sane patut, sane encen gatra sane iwang. Kasujatiannyane, maosang indik “hoaks” nenten ja sami anak istri prasida keni. “informasi” sane iwang. Indike puniki mapaiketan taler sareng “sistem pola pikir otak” soang-soang. Manut sakadi : Teori Paul D MacLean memaparkan, melalui masa evolusioner, otak manusia mulai berkembang dan menjadi lebih kompleks. Menurut penelitiannya, otak manusia mempunyai tiga bagian dasar meliputi : (1) otak reptile, (2) otak mamalia dan (3) otak berpikir. Ketika otak reptil ini sedang aktif, yang berperan adalah insting dan reaksi spontan. Ia aktif apabila seseorang merasa ketakutan, stres, merasa terancam, marah, kurang tidur, atau kondisi tubuh lelah. Otak mamalia atau sistem limbik adalah kontrol utama menangkap informasi dari indera penglihatan, pendengaran, sensasi tubuh, indera peraba, dan penciuman. Kemudian informasi tersebut disalurkan ke bagian pemikir pada neokorteks. Salah satu contoh fungsi sistem limbik sebagai pengatur emosi yaitu ketika seseorang melakukan sesuatu yang melibatkan emosi mendalam, sehingga ia mengingatnya dalam jangka panjang. Otak berpikir atau neokorteks berada pada bagian atas dan merupakan 80% dari seluruh materi otak manusia, bisa disebut “otak berpikir”. Bagian ini mengendalikan proses tingkat tinggi seperti logika, penalaran, pemikiran kreatif, bahasa dan integrasi informasi sensorik. Yening manusa punika akehan nganggen “system kerja otak reptile”, ri tatkala manggihin gatra utawi informasi sane ngawinang ragannyane “terancam” manusa puniki gelis takut. Sakadi manggihin “info gempa” durung kawacen wit gatra punika saking dija? patut napi nenten? sampun nglantas kashare ring anak tiosan. Mapaiketan taler sareng “system kerja otak mamalia” sane pinaka wewidangan otak sane nerima informasi. Ring “otak mamalia” pinaka “pengatur emosi” yening manggihin gatra sane nenten patut, gelis rumasa sungsut tur nganggen pangrasa sane prasida nglahang “daya berpikir logis” Sane kaping untat, yening manusa prasida nrima “informasi” sane kadasarin antuk “logika” lan “kemampuan literasi yang baik” nenten ja prasida keni “informasi bohong” puniki mawinan manusa sampun nganggen “system pola pikir otak berpikir” sane genahnnyane “kecerdasan” lan “kontrol berfikir tentang segala sesuatu, bisa mengendalikan nafsu dan emosi, serta mampu berperilaku dengan baik.” “Informasi” sane iwang prasida kauningin mawali malih ring “system kerja otak manusia” yening prasida kuat ring “otak berpikir” manusa pacing setata urati tekening : (1) Daging gatra, sampunang wau wacen judul kemanten sampun “berasumsi” duaning nenten akidik judul “artikel”nenten nyambung sareng dagingnyane. (2) Yening sampun kawacen, tur uning dagingnyane, uratiang malih sasuratan punika witnyane sampun jakti? mangda nenten iraga percaya tekening gatra sane kantun mawasta “opini” (3) Salanturnyane mataken malih, sira sang sane nyurat gatra punika? Upami gatra indik usadha sane kasobiahang ring “internet” iraga musti tilikin dumun, sane nyurat gatra punika saking sang sane waged ring “dunia kesehatan” napi nenten? Sampunang pisan gelis percaya, musti “saring” dumun sadurung “sharing” Yening ngnenin indik “kesehatan” utawi “pengobatan” sadurung tatas uning sampun iraga anggen tamba punika ring angga, mangda nenten pangaptine seger oger dadosne bungker naanang sakit. Kaiyusin taler yening iraga eling lan tatas ring sajeroning “literasi digital” napi malih ring “era internet” puniki madue anak alit ri tatkala embas sampun wenten “internet” iriki sapatutnya dados “ibu” mangda prasida nujuang anake alit indik “durasi” nganggen “gadget” lan napi kemanten gatra sane dados rereh ring “intermet”. Punika mawinan anak istri ring kulawarga madue “peranan penting” indik gatra-gatra sane ngranjing ring kulawarga. Mangda nenten anak istri dados “korban digital” Hiburan” sakadi “media sosial” sumangdane becik-becik kasaring. Napi malih wenten anak masesenggak, masesimbing. Becikne mangda nenten nguncarang “komentar” “status” sane ngawinang “kontroversi”, duaning prasida taler ngawinang anak lianan sungsut utawi “tersinggung” indik “postingan foto” dados anak istri mangda urati sane encen “foto” dados kasobiahang sane encen nenten, mangda nenten benjang pungkur dados “kontroversi” sane ngawinang iraga rugi. Indik “foto-foto” sane kasobiahang ring “media sosial” mangda katilikin (diteliti), nika patut utawi iwang duaning mangkin akeh pisan “pemalsuan foto” sane prasida “kaedit” nganggen “aplikasi-aplikasi” sane “canggih”  
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Sekardianti, Dipta mieah Angga saking STT Wana Kusuma sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. Sapuniki sané katur manut panampen ibu PKK saking Banjar Tegal, Desa Kukuh, Marga, Tabanan. Ring banjar punika wau wenten kegiatan rutin sakadi posyandu miwah rapat ring banjar. Kegiatan rutin sane sujatinnyane patut kalaksanayang minab makarya seka gong anak istri. Sakewanten mangkin anak istri utamannyane sane sampun ring grhasta asrama meweh pisan nyebitang galah anggen latihan ka banjar. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Aab jagate makadi mangkin dangan pisan para janane ngerereh gatra utawi informasi ring media sosial sane masarana antuk internet ring ambaralaya. Puniki ngawinang akeh maosang “gatra sajagat sampun wenten ring telapaking tangan”, ketik kruna utawi lengkara sane patut karerehang ring layar durawani utawi smartphone nenten wenten akijapan manten sampun sinah, bilih-bilih koneksinyane sampun 4G. Napi malih para istri-istrine sane seneng ma-selfie-an janten sampun ramya media sosiale punika kangeranjingin. Yadiastunke wenten gatra sane kasurat ring media cetak, makadi : koran, majalah, tabloid, miwah sane lianan. Wenten taler ring media televisi, radio, miwah sane lianan. Sakewanten anak istri ring galahe mangkin seneng antuk sane mawasta praktis. Punika sane mawinan akeh para istri-istrine dangan antuk ngamolihang gatra, dangan antuk ngaresepang gatra. Indike puniki ngametuang pikobet, ri antukan sida ngametuang salah panampen, sane sida ngawinang sisu utawi marma. Napi malih anak istri ngutamayang rasa sane wenten ring raganipune, bilih-bilih ngutamayang panglokika. Yan ketah sakadi mangkine dangan antuk keni naya upaya. Yan ring masa kasmaran, nedeng kembang sekar anak istrine, napi malih nudut pikayunan anak lanang. Indike puniki kabaosang ring pupuh Dandang Gula sane wenten ring Geguritan Sampik Eng Tay, sane cutetang titiang kadi asapuniki “Sangkaning takut ring bebawosan manis, mapan pangaku sujati tresna, bilih-bilih dangan antuk ngiringang anak istri punika, sane mabantang slake gebogan ipun asiu, punika sane doh kapanggihin, napi malih kenyeman, sakadi dangan antuk nyaupang, punika mawinan patut meneng, mangda nenten tuyuh ngucap, sane ngawinang brangti anak tiosan”. Puniki madue suksma linuih pisan, ri antukan aab jagate makadi mangkin, gatra sane metu ring pababaosan, media sosial, internet, miwah sane lianan punika patut kaselehin sulurnyane manut ring daging pangweruhan miwah sadaging sastrane sane anut miwah patut karesepang.  +
Ring era digital sekadi mangkin gawai utawi smartphone sampun dados kebutuhan penting ring sejebag jatma manusa ring jagate. Ring pangelimbak Teknologi Informasi Komunikasi nenten ja ngicenin dampak sane becik. Sakewanten taler ngicenin dampak sane nenten becik. Gatra sane gelis ngelimbak majalaran dunia maya nenten prasida antuk nyaring sekadi pengapti becik, raris akeh metu salah penampen ring pakraman. Gatra sane kakirim oleh ngaraga utawi badan usaha sangkaning media sosial lan kawacen olih sareng akeh polih ngawetuang emosi, pangarsa, yadian penglaksane dewek lan kelompok. Banget kesayangan rikala gatra sane nenten pasti ka sobyahang wantah gatre sane nenten pasti. Maweweh malih rikala gatra sane kasobyahang punika gatra sane mogbog (hoax), antuk murda sane provokatif penadosne ngajak sane ngewacen ke tujuan sane nenten becik. Ciri hoax punika wantah merasa iri hati ring krama, rasa jejeh antuk sane tiosan, sane ring sisi iraga rikala iraga polih pikobet sane nenten naenin surud-surud. Para istri wantah jadma sane kasengguh pinih lemah (enduk) akeh para istri sane sering dados korban gatra sane nenten becik (Ali, 19: 2017). Disinformasi sering ngelimbak ring pakraman sawireh nenten kuat ikrama rikala nyaring lan memilih gatra. Sabilang gatra sane katerima pacang ngewentuk konstruksi soang-soang rikala kawigunannyane ngelimbak dados asumsi sosial. Anggen nangkal gatra mogbog lan gatre sane nenten becik boya ja saking I krama kemanten, sakewale taler saking negara sane prasida ngolah gatra publik sangkaning situs-situs pemerintah sane kasudi. Peran negara wantah keaptiang ring aab jagat kadi mangkin. Dewan Penasehat Masyarakat Anti-Fitnah Indonesia (Mafindo) Anita Wahid maosang para istri lebih gelis keni gatra bogbog, sane niki mawetu olih pisikologi lan emosi para istri ka kantenang nenten stabil rikala nerima gatra. Para istri gumanti ngelimbakang gatra sane anggap ipun patut. Para istri lebih gampang kagoda olih masalah indik kesehatan, kewentenan kaumne, lan soal keluarga. Akeh pihak tiosan, sane secara sengaja nganggen para istri kadi sasaran pinaka anggen pengelimbakang gatra mogbog. Saking penelitian, para istri sane lebih akeh dados pangelimbak gatra mogbog. Para istri kasengguh pinaka benang merah ring pengelimbak gatra mogbog. Rikala para istri polih gatra sane mapaiketan ring jatma utawi kesehatan raris ipun langsung percaya ring gatra punika. Sering pisan para istri polih gatra ngenenin kesehatan ipun pacang langsung nyebarang sane matetujon ngewantu anak tiosan. Yadiastun gatra punika durung mejaweten kepatutane. Niki sampun alasan napi mawinan para istri lebih gampang keni gatra mogbog (hoax). Manggihing kadi asapunika, banget sedih rikala emosi anak istri anggen plalian wantah ngarereh untung. Para istri sepatutne iraga lebih bijak rikala menerima gatra mangda nenten sengsara. Riantukan para istri ring keluarga wantah penting pisan, binih-binih ipun pacang ngajahin mendidik putra/putri nyane. Para istri wantah sane pertama, para istri taler pinaka jantung keluarga. Rikala sane kasengguh sekolah pertama keni gatra sane tan becik, raris makasami sane maiketan pacing sareng keni gatre-gatre sane tan becik punika manados sengsara. Ngiring dados para istri sane bijak, ten gampang percaye lan kritis ring gatra sane kapolihang. Pemerintah taler sedeng santep-santepne nyobyahang lan ngelimbakang ngenenin indik “Para Istri Anti Hoax”. Riantuk kasus punika sampun kasengguh seken olih negara. Negara Indonesia taler sampun ngicening edukasi ring program “Wanita Cerdas Tangkal Hoax”. Program punika matetujon mangda ngicening edukasi anggen nangkal utawi ngalangin gatra mogbog ring para istri. Utamanyane sane kantun berpendidikan rendah, pinaka usaha sane patut gelis kapuputang. Riantuk para istri pinaka ibu sane pinih akeh mendidik lan ngajahin putra/putri nyane.  
Wenten gatra sane marupa vidio sinalih tunggil sane nyinayang anak lanang sane kaprekpek olih anak akeh katakenin indik viralnyane ring sajeroning media sosial. Gatra sane nglimbak, wenten anak lanang sane kabaos mlagendahang anak istri akehnyane pitulas diri kantos mobot. Kapolsek Teluknaga, AKP Edi Suprayitno ngandika ngenenin indike punika. Dane ngandikayang indik gatra sane nglimbak ring para jana indik kawentenan anak lanang kasengguh mlagendahang anak istri pitulas diri indike punika nenten patut. Sasampune polih gatra sekadi punika, Bapak Polisi nunas klarifikasi ring makudang-kudang tokoh ngenenin indike punika. Risampune kaselehin kawentenannyane wantah tresna sane nenten prasida masikian. Risampune kaselehin , anak istri punika nenten kayun kapalasang olih gagelan nyane. Selanturnyane anak istri punika mekarya gatra sane nenten patut, ngenenin indik tresnan nyane melaksana nenten patut ring pitulas diri anak istri tiosan. Makekalih punika sampun sumanggem jagi pacang muputang wicarane punika sareng kulawarga. Utengnyane vidio sane sampun ketah ring medsos punika nenten patut.  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Hanna & Ayu Putri sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Regina Sintya sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Malarapan antuk Wikithon Partisipasi Publik - Bale Banjar, titiang Zakia & Dian Yuliantari sayaga nangiang gegiras krama Bali utamannyané para anak istri mangda prasida migunayang balé banjar pinaka genah anggén ngembasang, ngembahang miwah ngupapira sarin-sarin pikayunan becik. @wikibasabali @luhayumanikmas @echalaksmi #basabaliwiki #wikithon #partisipasipublik #wikithonpartisipasipublik #balebanjar #semangatperempuanhebat #milenialberaksi  +
Pan Karsa ajaka pianakné muani nanggap upah ngaé sémér di sisin rurungé gedé. Uli semeng makasanja ia ajaka dadua tusing marérén magaé, sajawaning dinuju madaarné. Kenehné apang gegaéné enggal pragat, tur lantas nampi upahné. Telung dina ia magaé tan parérénan, séméré suba dalem, ngantiang pragat. Kendelné tara bakat ban nuturang. Buin awai magaé, pedas ia bakal nampi upah liu. Tan critanan maniné semeng séméré lakar katampiang tekén ane mupahang. Petengné sagét ujan bales pesan madulurang angin. Apeteng Pan Karsa tusing bisa pules ngenehang gegaéné. Takut séméré bek kaurugin tanah. Maniné nu ruput ia ajaka pianakné nelokin séméré, sambilang ngaba tambah. Saja lantas séméré bek aji tanah. Pianakné sedih mapangenan. Pan Karsa masih mapangenan. Makelo ia bengong, mangenang kalacuran déwékné. Nangingké ia ngalih daya, apanga gegaéné aluhan. Lantas ia ngomong tekén pianakné. “ih cening, de cai keweh, buin akejep dong ilang tanahé ané ngurugin séméré né.”Ditu lantas Pan Karsa ngantungan baju muah capilné ditongosé ngantungan buka ané suba-suba. Pianakné masih nuutang tingkah bapané. Buine tambahé ané besikan bantangné tancebanga ka tanahé ané ngurugin séméré, muah ané lénan pejaga di sisin séméré, suud keto lantas kalahina mengkeb. Kacrita anaké sané mentas ditu pada ngon, ningalin baju muah capil magantung paek séméré, tur ané ngelahang tuara ada. Apa buin mara ajinanga ada tambah ditu. Alihina tusing ada, kauk-kaukina tara ada masaut. Sayan makelo sayan liu anaké pada kema tur pada ngenehang, anaké ané ngaé séméré kaurugan baan tanah ditu. Lantas sahasa nyemak tambah, pada numbegin séméré ento. Tanahné kagediang. Baan liu anaké magaé, buina tanah nu gebuh, dadiannya tuara makelo séméré ento suba kedas buka ibiné. Ditu Pan Karta Malaib-laib tur ngomong, “inggih jeroné sareng sami, tiang nunas pisan ring pitulung jeroné sane paicaang ring tiang.”  +
Anak Truna sane keni disinformasi Ring aab jagat sekadi mangkin akeh para jana sane makarya orti sane nenten patut/ hoax. Berita Hoax puniki kkaryanin lengut tur yen suluhin gatrane puniki sekadi fakta, nika ngawiang para jana sane ngwacen pastika sampun percaya teke gatrane punika. Berita hoax puniki sering sampun ngeranayang disinformasi ring masyarakat. Parindikane puniki sering ngametuang byuta ring masyarakat tur sering sampun pemerintah sane dados sasaran. Ring jaman digitan sekadi mangkin akeh orti sane kekaryanang ring media sosial tur prasida kawacen olih masyarakat sane kantun alit, bajang, miwah sane sampun lingsir, sakewanten akehan sampun pare truna trunine sane keni berita- berita hoax, duwaning sinah sampun pare truna trunine dereng prasida ngontrol emosi taler gelis keni provokasi. Ring aab jaman sekadi mangkin pangelimbak pare jana ring Bali ngawit saking anak alit sampun madue alat elektronik sane kaanggen ring sajeroning media sosial minekadi facebook, twitter, instagram, miwah sane lianan. Yening pikayunin minab sampun 80% anom-anom ring Bali madue media sosial punika. Ring mediane punika taler akeh berita hoax sane kasebarang tur rikale sampun ngwacen akeh pare anom-anome sane percaye 100% indik beritane punika. Tur gageson nyalanang utawi ngamargiang napi sane wenten ring berita punika sekadi contoh ipun parindikan aplikasi sane ngasilang jinah rikale nonton iklan ring aplikasine punika. Akeh sampun truna trunine nyarengin, sakewanten nenten manut sekadi sane kawedar ring sosial media punika. Punika pinaka conto yening masyarakat gelis pisan keni disinformasi napi malih sane mapaiketan sareng jinah pastika sampun gelis ngelimbak. Manut sekadi penampen tityang yening wenten gatra sane kawedar ring media sosial mangde karereh dumun kepatutannyane minakadi rereh informasi ring situs-situs sane resmi lan metaken ring sang sane uning. Tityang mapinunas ring para truna truni sampunang percaye 100% ring kawentenan berita-berita sane kasobyahang ring media sosial, sedereng wenten informasi sane resmi saking pemerintah utawi situs-situs resmi, mangda iraga tetep manut ring pemargi lan nenten keni disinformasi utawi berita hoax.  
Timpal-timpal taen sing ningehan anak cenik wicarane kasar teken sane kelihan. Titiang pas mepelalian nepukin ada anak cenik, jeg ngomong kasar teken pekakne. Tekejud titiang ningehan bahasa anak cenik punika sane kasar pisan. Metakon tiang ngajak didiang, adi anak cenik sampun uning bahasa kasar, uli dije ye ningehan. Anak cenik ten sepatutne wicara kasar, rerama anak-anak niki harus ngemaang pengarahan teken pianakne apang suud wicara nganggen bahasa kasar punika.  +
Para istri pinaka ibu ring kulawarga sapisanan taler ngambil pekaryan mangda prasida ngemolihang sekaya mitegepin napi sane kabuatang kulawarga ipune. Kauripan para istri manut ring pangulatian puniki gumanti mapaiketan ring tincap kaweruhan, kasumekenan mekarya lan yusia. Tatujon pangulatian puniki tan sios mitatasin sapunapi gumanti kaweruhan, kasumekenan makarya lan yusia makta pikenoh ring kauripan para istri. Pangulatian puniki kalaksanayang ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh Kabupaten Badung. Data kapupulang antuk observasi lan wawancara terstruktur, makawinan data sane kawigunayang marupa data primer lan skunder. Sampel mawilang 98 diri ngawigunayang metode proportional random sampling. Teknik analisis ngawigunayang regresi linier berganda. Manut pangulatian puniki kacihnayang gumanti tincap kaweruhan, kasumekenan makarya lan yusia sinarengan mapikenoh ring kauripan para istri ring tigang desa inucap. Kaweruhan lan kasumekenan makarya maka kalih ipun ngawetuang pikolih sane pinih utama ring kauripan para istri. Ngeninin yusia tatas nenten gumanti mapaiketan ring tincap kauripan para istri ring Desa Bongkasa,Desa Bongkasa Pertiwi lan Desa Sangeh, Kecamatan Petang, Kabupaten Badung.  +
Tatujon pangulatian puniki tan sios angulati lan mitatasin punapa punapi pikenoh tincap kaweruhan,investasi lan ekonomi mantuka ring kawentenan katiwasan ring Kabupaten Karangasem. Wawidangan puniki kajudi dados genah pangulatian seantukan rauh mangkin Kabupaten Karangasem kantun kasengguh madrebe tincap katiwasan sane ngalangkungin maka akutus Kabupaten siosan ring Provinsi Bali. Observasi non-partisan ngawigunayang data sekunder sane kamolihang ring Badan Pusat Statistik Provinsi Bali lan Badan Pusat Statistik Kabupaten Karangasem kadadosang pamargi mupulang data sane kapilih ring pangulatian puniki. Data tincap kaweruhan,investasi, ekonomi lan tincap katiwasan sane kapupulang ngawit warsa 2010-2019 raris kaselehin ngawigunayang teknik analisa regresi linier berganda. Manut pangulatian raris kapanggihin gumanti tincap kaweruhan, investasi lan ekonomi maka sami maduwe pangerabda sane dahat mantuka ring tincap katiwasan ring Kabupaten Karangasem. Tincap kaweruhan,investasi lan ekonomi mapikenoh negatif lan signifikan ring indik katiwasan. Variabel sane madrebe pikenoh utama katiwasan ring Kabupaten Karangasem tan sios ngeninin investasi.  +
Para angga panureksa sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki sane kusumayang titiang Para sameton sareng sami sane tresna sihin titiang Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang panganjali umat, om swastyastu. Bagia pisan manah titiang rahinane mangkin, sangkaning pasuecan Ida Hyang Widhi Wasa, titiang kaicen galah ngaturang sarin-sarin manah titiange ring lomba Wikithon puniki. Suksma aturang titiang majeng para angga panureksa miwah tim BASAbali Wiki sane sampun ngwacen tulisan titiange. Ring sajeroning nyalanang swadharman pinaka pamucuk Bali, pikobet sane pinih mabuat sane patut iraga tangar inggih punika pikobet sampah plastik. Tukad lan pasisi iraga sampun kacemar, ngancem kelestarian palemahan miwah karahayuan parajanane. Sang sané pacang dados pamucuk ring Bali, patut prasida ngamargiang kebijakan sané ketat miwah nyokong inovasi ramah lingkungan mangda prasida nyuciang Bali saking sampah plastik. Ngiring sareng-sareng ngwangun pulo sané lestari miwah asri antuk generasi sané jagi rauh. wantah asapunika sane prasida aturang titiang dumogi napi sane aturang titiang prasida kauratiang pinaka dasar program kerja sane kautamayang olih calon pemimpin sane kapilih ring warsa 2024  +
MABINA-BINAYAN SAKEWALA KANTUN MASIKIAN, PUNIKA PANCASILA Sampunang ngawi pabinayané punika dados ngawinang biyuta.Dadosang pabinayan punika pinaka silih tunggil praciri rikala mabangsa lan mapanegara mangde setata sinah luwih antuk kawibuhan warna, saha sampunang manadosang pabinayan punika pinaka silih tunggil momo angkara nyapa kadi aku rikala mapikayun lan malaksana duaning pabinayanné punika sané ngawinang mapalasan saha ngawinang bangsa lan negara ngasorang. Lan sareng-sareng pakedek-pakenyum diastun iraga melenan. Uli Bedulu ke Singaraja,ke peken meli biu Dirgahayu Republik Indonesia, sane kaping pitung dasa pitu (77)  +