UPGRADE IN PROCESS - PLEASE COME BACK MID JUNE

Search by property

From BASAbaliWiki

This page provides a simple browsing interface for finding entities described by a property and a named value. Other available search interfaces include the page property search, and the ask query builder.

Search by property

A list of all pages that have property "Page text ban" with value "Ada di tengah jalan ane macet pesan di Delhi, ada bajaj ane nepukin unduk soleh. Menek bareng ajak sopir tur penumpangne, rasayang masih bareng-bareng kasaktian bajajne ento.". Since there have been only a few results, also nearby values are displayed.

Showing below up to 26 results starting with #1.

View (previous 50 | next 50) (20 | 50 | 100 | 250 | 500)


    

List of results

  • Literature Cita-cita saya jadi chef  + (wastan titiang Sintya Divayanti, tiang kelwastan titiang Sintya Divayanti, tiang kelas 11. Tiang mesekolah ring SMK Triatmajaya Tabanan. Tiang ngalih jurusan tata boga, krane tiang demen memasak. Di jumah tiange, tiang suai memasak barengin dadong tiange. Cita-cita tiange dadi chef. Astungkara cita-cita tiange ento tercapai.Astungkara cita-cita tiange ento tercapai.)
  • -  + (yen suba paak nyepine suba liu truna truniyen suba paak nyepine suba liu truna truni ane ngarap ogoh-ogohh anggon arak pas rainan pengerupuk. dugas pandemi ade kebijakan pemerintah ane tusing ngemaang ogoh-ogoh diarak pas pengerupukan. kebijakan ento ngae truna truni dibali merase kecewa karna ogoh-ogoh ento tradisi dibali yening tusing ade ogoh-ogoh takut tradisi ento ilang. karna pandemi ogoh-ogoh tusing dadi arak pas pengerupakan. suba ade duang tiban ogoh-ogoh ento tusing baang diarak tujuanne apang ajak konyang tusing terpapar virus corona. ogoh -ogoh ento tradisi bali yening tusing ade ogoh ogoh ade ane kuang. jani ne suba baang ngarak ogoh-ogoh ajak konyang bagia. tradisi ogoh-ogoh ento tusing dadi ilang nanging apang ajak konyang selamet onye harus ningehang lan ngelaksanayang kebijakanne pemerintah. tradisi ogoh-ogoh tusing kal ilang karna pandemi karna harus tetep lestariang.arna pandemi karna harus tetep lestariang.)
  • Lawar Bali, a Symbol of Harmony of Residents in Bali  + (yening ningehang kata "Bali" hal sane kapayening ningehang kata "Bali" hal sane kapartama sane kebayang inggih punika pura, pasih, eksotik lan kebus. Bali berasal saking kata "Bal" sane maarti kekuatan yening "Bali" inggih punika pengorbanan. Provinsi Bali inggih punika silih sinunggil provinsi sane cukup terkenal ring indonesia krana madue aset devisa negara indonesia yang cukup tinggi sane marupa bidang pariwisatanyane lan madue kaindahan alam utawi budaya sane mawinan Bali terkenal. selain ento, Bali masih madue citra rasa kuliner tradisional sane mantap lan ngaenang ngiler. kuliner tradisional sane kabaosang inggih punika lawar. Lawar inggih punika khas krama bali sane unik. sane mawinan unik inggih punika teknik ngaryanin lawar. teknik ngaryanin lawar niki boye je tios nganggen alat utawi sane lianaan malainkan nganggen tangan kaadukin baan bahan-bahan sane khas. bahannya minakadi jukut-jukutan, basa (bumbu) khas bali sane mawasta basa rajang, nyuh sane kekikih (keparut), sera (terasi), lan daging sane sampun katektek (cincang). Lawar ring bali akeh mawasta tergantung jenis daging lan jukutnyane. </br>Sane mawinan lawar di simbolkan ajengan kerahayuan lan kerajegan krana lawar madue makna sane dalem sane kaanggen antuk acara pengangkatan Gubernur/ kepala daerah apang dados dadi pemimpin memaksimalkan potensi-potensi krama sane lianan apang menghasilkan kerahayuan lan karajegan. selain ento lawar masih ngidang anggen meningkatkan perekonomian Bali apabuin ring masa pademi COVID-19 puniki. sane ngawinan gumi gerit tur keweh ngembangan pejalan hidup lan ngaenang anake sengasara.ejalan hidup lan ngaenang anake sengasara.)
  • NUSA PENIDA SANE MACET  + (‘’OM SWASTYASTU’’. Suksma aturang titiang ‘’OM SWASTYASTU’’. Suksma aturang titiang antuk galah sane becik puniki. Para angga panureksa sane Wangiang titiang, sapunika taler, para semeton yowana sareng sami sane Tresnasihin titiang. Pinih ajeng ngiring ngaturang rasa Angayubagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning sangkaning pasuecan Ida, iraga sareng sami mapupul iriki sajeroning acara Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang Pidarta utawi Orasi sane mamurda ‘’NUSA PENIDA SANE MACET’’.</br> Para semeton yowana sareng sami, Nusa Penida inggih punika pulo sane kasuub ka dura Negara antuk kaindahan lan kaasrian Obyek Wisata ne, nanging sering pisan wenten macet ring Nusa Penida. Yadiastun ring dija manten wenten macet. punika sangkaning makudang-kudang pikobet minakadi margi sane cupit, genah parker sane kirang jimbar, akehnyane wisatawan sane malancaran ka Nusa Penida, akehnyane krama Nusa Penida sane makarya dados Supir utawi driver, akeh malih pikobet sane ngawinang macet ring Nusa Penida. Indike punika pacang ngawinang pikobet ring parajanane. Iraga nenten pacang rauh ring genah sane kaaptiang ring galah sane patut,sajeroning iraga mapamit riinan. Punika mawinan perlu pisan pawewehan margi ring Nusa Penida, sane matetujon ngirangin pikobet macet miwah nincapang galah malancaran. </br> Wantah asapunika sane prasida kaaturang titiang, mogi-mogi napi sane kaaturang titiang mawiguna antuk iraga sareng sami. Kirang langkung titiang nunas ampura tur puputang titiang antuk Parama santi ‘’OM SANTIH, SANTIH, SANTIH, OM’’ma santi ‘’OM SANTIH, SANTIH, SANTIH, OM’’)
  • PEMILU MAKA DASAR UTAMA NGUPAPIRA KEDAULATAN DEMOKRASI  + (“ PAMILU MAKA DASAR UTAMA NGUPAPIRA KADAU“ PAMILU MAKA DASAR UTAMA NGUPAPIRA KADAULATAN DEMOKRASI ”</br>"Om Swastyastu Om"</br>Kapertama majeng ring;</br>Angga Panitia Basa Bali Wiki sane wangiang titiang,</br>Para team angga panureksa sane singgihang titiang.</br></br> Angayubagia aturuningang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, duaning malarapan sih asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi, mawinan titiang pingkalih ida-dané sida mangguh karahajengan, sida masadu mapadu wedana rahinané mangkin. Gargita dahat manah titiang, riantuk kaicénin galah matur amatra, nganinin indik murdan pidartan titiang “ PAMILU MAKA DASAR UTAMA NGUPAPIRA KADAULATAN DEMOKRASI ”</br>Ida dané sareng sami, sayuwakti sekadi mangkin, rumasa sami sampun uning ring kawéntenan kauripané pamekas iriki ring Bali sayan sukerta, sangkaning pidabdab tur utsaha manggala pamerintah, manggala adat lan idadané para guru sareng sami. Inggian punika sampun kasidan mapikolih. Mungguing bhoga, upabhoga, lan paribhoga sami sampun sapatuta. Sarana makadi margi, listrik genah malajah marupa sekolah, gedung kesenian, pasar, miwah rumah sakit tur sané lienan sampun wénten kadi babuatané.Kawentenanne punika nenten lepas ring visi misi para angga pemimpin sane pinaka pancer pucuk utama dados guru wisesa. </br> Inggih idadane sareng sami mosang indik pancer utawi pucuk utama guru wisesa punika, minab sami sampun uning. Kawentenan pemimpin punika wantah titah saking krama, ring dija pamimpin punika kapilih ring pamilu olih sawewengkon kramanne. Mosang indike punika, pamilu wantah jalan utama angge titi pangancan ngemargiang kadaulatan lan demokrasi sane kasokong olih KPU, BAWASLU, miwah DKPP. </br>Ida dane sinamian sane banget kusumayang titiang. Sakadi ketah kauningin, kantos mangkin pamilu kalaksanayang olih Krama Indonesiane sane sampun mayusa kirang langkung 17 warsa. Yening wenten Krama sane nenten ngemiletin utawi nyarengin mamilih ring pamilu janten sampun kramane punika golput. Madasar antuk punika, idayang idadane ngayunin, napike yening golput punika becik, tur punapike idadane nenten nue kayun sutindih ring panegara punika? Idadane sareng sami, ring sajeroning iraga nindihin panegara puniki mamilih pemimpin ring pamilu punika mabuat pesan angge iraga ngunggahang pikayun mangda napi sane aptiang benjang pungkur sareng kramane sami sida kadagingin olih para angga calon pemimpin puniki, napimalih kawentenan pamilu puniki kamanggehang olih Pasal 3, Undang-undang Nomor 7 Tahun 2017 indik pamargi pamilu sane mandiri, jujur, adil, berkepastian hukum, tertib, terbuka, proporsional, profesional, akuntabel, efektif, l an efisien.</br>Inggih ida-dane sinamian sane mangkin idayang pilah lan pilih pamimpin sane manut ring arsa idadane, sampunang iraga saling curangin napi malih ngasut samaton ring pamilihan duaning pamilihan punika pacang ngemedalang pemimpin sane satya tur wicaksana. Yening iraga nenten milih pamimpin sane wicaksana janten panegara punika pacang kaon.</br>Inggih idadane, prasida titiang cutetang, kawentenan pamilu dahat mautama nyaga kadaulatan demokrasi tur angge mamilih pamimpin sane satya tur wicaksana.</br> Inggih,asapunika titiang prasida maatur-atur ring galahé sané becik puniki. Matur suksma majeng ring uratian idadané, menawi wénten nénten manut ring kayun soang-soang, lugrahang titiang nunas gUng pangampura. Inggih puputang titiang bebaosan punika antuk parama santih.</br></br>"Om Shantih Shantih Shantih Om"a santih. "Om Shantih Shantih Shantih Om")
  • Gayus Tambunan  + (“Andai ku Gayus Tambunan, yang bisa pergi “Andai ku Gayus Tambunan, yang bisa pergi ke Bali.” Ene kutipan lagu majudul Gayus Tambunan ane taen viral warsa ane pidan. Ane tonden nawang nyen ento Gayus Tambunan, tiang lakar nyatuaang bedik. Gayus Tambunan ento adan mantan PNS Direktorat Jenderal Pajak. Ia ngelah kasugihan miliaran. Tusing ada anak lakar percaya PNS ngidang sugih keto. Bawak satua, ia majuk dipidana 20 tahun penjara ulian dadi mafia pajak. Lantas apa ane dadi plajahin uli kasus ene? Pemerintah, pejabat, I raga ajak makejang, harus jujur. Tusing dadi korupsi, tusing dadi ngrugiang anak len. Ingat karma pala. Kasugihan ento tusing ja lakar aba mati.. Kasugihan ento tusing ja lakar aba mati.)
  • Memperketat aturan majeng ring wisatawan asing  + (“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Di“Apa Masalah yang Paling Mendesak Untuk Ditangani. Oleh Para Calon Pemimpin Bali?"</br>Om Swastiastu:</br> Sane wangiang titiang: angga panureksa makesami, sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki, punika taler para atiti sareng sami sane tresnasihin titiang Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi Wasa, duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, titiang prasida mesadu ajeng majeng ring Ida Dane sareng sami.</br> Bali inggih punika provinsi sane sugih pisan mawit saking budaya tradisi,makanan, genah wisata muah sane lianan. Nike sane ngawinan para turis-turis saking dura negara rauh meriki ke Bali. Turis-turis, sane rauh punika ipun, nenten uning antuk kawentenan awig-awig. ring Bali. Conto sane pinih kongkret bule sane sane nenten nganggen busana munggah ring genah suci sane megenah ring sinalih tunggil pura ring Bali, wus kenten kasus bule ugal-ugalan makta sepeda motor ring jalan raya.</br> Pengaptin titiange majeng ring calon menggala Bali sane kapilih ring Remilu 2024 niki. Sumangdane memperketat aturan majeng ring wisatawan asing sane. rauh ke Bali. Utamanyane aturan majeng bule sane mewisata ke genah-genah suci lan aturan berkendara ring margi agung.</br> Ainggih, wantah asapunika prasida aturang titiang, yening wenteng iwang titiang matur majeng ring Ida Dane sareng sami, titiang numas geng rena sinampura. Sineb titiang antuk Paramashanti</br>Om Shanti Shanti Shanti Omuk Paramashanti Om Shanti Shanti Shanti Om)
  • -  + (“BALINE MANGKIN” BALI punika silih tunggil“BALINE MANGKIN”</br>BALI punika silih tunggil provinsi sane wenten ring Indonesia, BALI kasub santukan pariwisatanyane .</br>Maolrebe khanan buana sane becik, genah sane becik , genah sane becik tur krama sane ajer-ajer keasrian kadruang oleh bali ngardi msatmane akeh jagi meneng ring bali .punika mawinan panglimbak bisnis ring baga pariwisata nyangsan nincap tur nglimbak sekadi akeh nyane wenten villa,hotel,restoran,resot,club,miwah bisnis sane tiosan .bisnis pariwisata ring bali prasida nincapang perekonomian Bali ,nanging nyasan ngelimbak pariwisatane ring bali akeh taler wenten pikobet sekadi pikobet indik lulu/mis ring Bali </br></br>Manunt mongobyah.com lulu/mis ring bali manut nyobaran warsa sangkaning pariwisata ring bali , kasub ring sektor pariwisata nyane sane pinih becik tur sane ngawinang Bali kalokta rauh ring mancanegara ring kahana gumi bali sane asri tur ngangobin taler madrebe pikobet sane pinih mabuat ring baga lingkungan inggih punika mapaiketan ring pengolahan lulu/mis. Manut ring data sane kapolihang ring mediaindonesia.com Bali ngasilang kirang langkung 4000(petang tali), utawi 1,5 juta (siu tengah) juta ton luhu/mis nybran warsa. Ring pawilangan /akehnyane luhu/mis punika, akehan luhu/ mis sane nenten kapratenin kakelola(52%) katimbang sane kapratenin(48%).</br></br> Ring pikobet ring ajeng ,sarat manah mangda makasami eling ngawit saking pamerintah miwah masyarakat indik pengolahan luhu/mis . silih tunggil pengolahan sampah luhu/mis sane prasida kamargiang ngawit ring lingkup sane pnih rupit inggih punika inggih punika kuluwarga. Silih tunggil nyane ngmargiang 3R(reduce,reuse,recyle),ngirangin lelumis,miwah lelu mis organik/anorganik , makarya produk same ramah lingkungan miwah prasida ngentosin kawigunan lelu/ mis sekadi makarya/ ngange tas blanja , saking plastic kagentosin ngangonkertas, ngange piranti -piranti sane kaange apisanan.</br>Yening prasida ngemargiang pamargi sane punikakaaptiang mangda Bali tetp ajeg tur asrikakaaptiang mangda Bali tetp ajeg tur asri)
  • Das Magrudugan ka Renon Ulian Pesan Whatsapp  + (“De pati ngugu munyin nak luh, apa buin ye“De pati ngugu munyin nak luh, apa buin yen suba tawang anake luh ento Bigos alias Biang gosip! Jek aluhange ngadukang satua biasa isinine masako, saos tiram, tetelan sampi, jeg pragat suba satuane amen kenehne. Jek mantaaap!! ”</br></br>“Men nyen gugu? Muani ane bibihne lamis mamanis-manis? Menebar janji pada berbagai hati. Ento aengan buin aduk-adukanne, antara munyin gumi teken munyin di ipian.”</br></br></br>Mimiih yen terus ane kene-kene uyutang, kanti buin telung tiban, tileh gen lakar unduk kekene bakat rebatang, sing ada kemajuan pragat majalan di tempat. Apa bakat? </br>Sujatine luh muani patuh dogen. Buinne suba uling makelo ngenah utsaha emansipasi wanita, saling menguatkan sesama perempuan. Di jamanne jani, jaman Revolusi 4.0, buih keren sajan judul jamanne oo? Jani nak suba malenan. </br>Yen pidan saja, mare ningeh satua bedik, ibu-ibu di jinenge uyut pakrimik nyambatang kurnan ne i anu, nak kekene nak keketo. </br>Jani kalingan nuturang pisaga, dadi petek ibu-ibu ane enu ngelah galah ngarambang pajakanan anak lenan. </br>Be liu sajan jani kasengguh wanita karir, wanita multi-peran, ada ane dueg ngadasin umah sambilanga ngarawat pianak ngayahin kurnan awaian, ada ane mulih magae lantas nyalinang panak pampers, ada ane sing bisa nyakan ulian magae sakewala tatas baan nyediayang darang nasi anggon pianak kurnan. </br>Jamanne maju, anake luh nak milu masih maju. Yadiastun nu demen magosip bedik-bedik. Heheee</br></br></br>Yen nyambatang gumin digital, jani suba patutne anak luh turut andil. Di subane nak luh sayan ngarasayang pendidikan tinggi, ditu sinah revolusi sujati. </br>Yen satuaang pengalaman gelahe, dugas minggune suba liwat, ada pesan lanjutan, kene munyin pesanne: “Vaksinasi gratis untuk umum di Narigraha Renon, tidak ada syarat apapun, usia di atas 18-60 th, cukup bawa KTP (khusus Bali), tidak perlu surat pengantar apapun, buka setiap hari pk.08.00-14.00 Wita, Minggu dan tanggal merah libur.” </br></br>Suud maca pesan, mategtegan malu gelahe akejep, ngingetang anjuran pemerintah paundukan Hoax. </br>Asanange timpal-timpal di WAG (WhatsApp Group) mare sajan nyambatang pendaftaran melalui kelurahan ke faskes terdekat, dadi sagetan jani ada di Renon. </br>Tegarang telusurin malu neh: </br>1. Berpikir Kritis; sing cocok infone ene. Nak tundene daftar melalui kelurahan. Masak nyen jani bebas? </br>2. Pastikan Sumber Berita; Yadiastun maan info uling timpal, sakewala sing misi tautan resmi, ane nerima masi sing tatas nawang nyen ngirimang paling malu. Beeh olah-olahan dogen suba ene. </br>3. Cek Berita ke Teman/Petugas Terkait; Ajake lelima timpal gelahe dadi nakes lantas buin abesik magae di kantor pemerintah ngorahaang beritane tusing beneh, tatas suba pelih beritane. </br>4. Saring sebelum Sharing; Yen suba tawang Hoax, ngudiang buin ne kekene tekedang ke timpale lan nyamanne makejang. </br></br>Dong aget gelahe cek dan ricek malu, yen sing nrudut anake bakat ajakin vaksin nganti ke Renon. Lautan neked ditu tundene mulih ulian tuara ada jadwal vaksin. Miiih Dewa Ratu aidupan lakar sambate gelahe. Ngelek-ngelekin dogen. </br>Sing perlu suba misi sharing, sakewala simpen malu kejep pang ada binsep tuturang sambil arisan di banjar. Pang nadak dadi Pahlawan Cyber gelahe. Khekhekhee..</br></br></br>Asapunika majeng ring para semeton titiang makesami, utamannyane para istri. Yening dados titiang mapinunasan, ngiring sareng-sareng ngimpasin Infodemi, utawi disinformasi majeng pandemi. </br>Pateh taler ngawit arah-arahan lianan, mangda nenten gelisan panik raris nyebarang informasi sane nenten kauningin kasujatiannyane. </br>Sampun becik sakadi mangkin teknologi maliha akses informasi ring sawewengkon jagat, dumadak prasida kagambel anggen pratimba ngamargiang urip sararahina, mangda dados sarana iraga sareng sami nganikain alit-alite, dadosang paplajahan mangda sinah iraga sami para istri sayan mawas diri. </br></br>Ngiring malajah sareng-sareng, ngiring luihang ragane manados anak istri.ngiring luihang ragane manados anak istri.)
  • Literature Seniman Ento Tusing Taen Ningalin Gumi  + (“Dini Bli mangantosan, suba majanji matemu“Dini Bli mangantosan, suba majanji matemu di jalan. Ka umah adine Bli tusing bani…”</br>Ene kutipan gendingan Bali karya musisi tuna netra mapesengan De A lot. Sing madaya gendingan luung care kene katulis olih anak ane ngelah kekurangan. Yen tolih jani, asane tusing ada musisi disabilitas ane maan kesempatan untuk tampil mempromosikan karyan nyane. Nah, di lomba wikithon ene, tiang makita ngemaang usul ka bapak/ibu yen saget mani terpilih dadi pemerintah, sediakan ruang untuk seniman-seniman disabilitas bisa tampil salanturne gaenang festival, parade, utawi event lianan apang ditu seniman-seniman disabilitas kupah. Tampil maan, pangupa jiwa masih maan.pah. Tampil maan, pangupa jiwa masih maan.)
  • Langsare Longsor  + (“Harapan seger ade nanging matine be pasti“Harapan seger ade nanging matine be pasti” liu keto ngerengkeng para peternak celenge di kecamatan Kubutambahan kabupaten Buleleng. Pakrimike ento sing ade len ulian liu celeng-celenge ane ubuha telah mati nadaksara di Buleleng.</br>Nyen sing nawang gumi Bulelenge ane terkenal ngelah iklim tropis lan bahasannyane jabag lan kasar, ulian cuacanne tis liu nyama bulelenge ane nongos di pedesaan ngubuh celeng, ada ane ngelah peternakan lan ade masi ane ngubuh tuah anggona sambilan persiapan tampaha di rainan galungane.</br>Dugase ene jeg liu gati celeng-celenge ane mati nadak di Buleleng, ento ngaranaang nyamane ane ngubuh celeng inguh lan ngoraang kapok maubuh-ubuan ulian kerugiane gede gati, apabuin mamaan celenge hargane jek ngamaelang dogen nanging be celenge ngamudahang ulian virus kolerane. Nyama bulelenge ane ngubuh celeng sekala besar ngerengkeng ngangken kenyel nanem bangken celeng ulian bes liunne, lenan teken ento virus kolerane penyebarane sing pandang bulu nyak celeng Bali, lendris, miwah jenis celeng ane len-lenan makejang mati. Sebaran data celenge ane kena Virus Kolera di kecamatan Kubutambahan Kabupaten Buleleng inggih punika:</br>1. Desa Bila liun celenge ane mati 1.300 ukud</br>2.Desa Bulian liun celenge ane mati 350 ukud</br>3.Desa Tajun liun celenge ane mati nika 450 ukud</br>4.Desa Pakisan liun celenge ane mati 300 ukud</br></br>Yen keneh-kenehang jek pedalem sajaan nyamane ane ngubuh celeng, dot mautsaha nanging rugi katepukin. Manut titian solusi sane patut anggon nepasin masalahe ento inggih punika:</br>Pamerintahe perlu ngemantau pendistribusian pakan ternake ane beredar di Bali khususne Buleleng, krana liu ada isu ada oknum ane ngalih kauntungan gede ulian ngoplos pakan ternak. Yen isune ento seken ada pastine ento masi ane ngeranaang celenge kene gering.</br>Pamerintah patut mengintensifkan PPl inggian ring kecamatan utawi tingkat desa, yening kramane ade pikobet ngenenin peternakan miwah sane lianan elah masadu lan ngalih solusinnyane</br>Kramane patut nyaga kabersihan kandang, yening kandang sube bersih jug sube pasti ubuh-ubuhane idongan kene gering</br>Vitamin masi patut anggen nyaga kesehatan celeng sane kaubuh,lianan teken ento soroh ubad minakadi vaksin sandang patut kadistribusiang masal ring kramane ane ngubuh celeng.</br>Yening ento prasida kamargiang jeg pasti gering celenge prasida katepasin, yen sing ulian iraga ane ngelah nyet nyelamatang celenge nyen buin? Takutne manian sedekan tumpek kandang sing ade anak ane mantenin celeng terus yen manian ngelah upacara ane nganggon baktian be guling lakar dija ngalih? aruhh langsare longsor.lakar dija ngalih? aruhh langsare longsor.)
  • -  + (“ICAL NE BUDAYA BALI” Budaya inggih punik“ICAL NE BUDAYA BALI”</br></br>Budaya inggih punika gagasan,kebiasaan lan perilaku sosial sekelompok masyarakat sane di wariskan uli generasi ke generasi. Lan sebuah kebiasaan ento bisa ilang/malah sengaja kali na seiring berubah sosial sane terjadi</br></br>Di Bali,lan daerah lenan pada umum ne,budaya,gotong royong lan bareng-bareng suba mulai luntur seiring ne perilaku masyarakat sane cenderung teken individualistik.</br>Perilaku individualistik ento masih milu ngelah andil dalam menggerus permainan tradisional anak-anak.</br>Pidan,ada megoak-goakan,engkeb-engkeban,gangsing lan permainan mekelompok len ne. Cerik-cerik e jani lebih demen didian e main game online sambilange ngumpat lawan main ane sane nyen kaden ajak a,nganggon bahasa-bahasa kasar.</br></br>Cara pertama sane bise melakukan anggon melestarikan permainan tradisional pedewekan titiang inggih punika ajak iye mengenal ajk generasi muda.Irage bise mengenalkan uli cara kegiatan-kegiatan di lingkungkan sekolah lan jalan irage ne ngoyong.</br>Sane len,apang cerik”e dmeen lan tertarik,cara baikne irage mengenalkan permainan tradisional dgn cara sane lebih menarik. Semisalne inggih punika dengan Ngadaang lomba tentang permainan tradisionaladaang lomba tentang permainan tradisional)
  • Literature Kapurwan Parinama Desa Kapal  + (“KAPURWAN PARINAMA DESA KAPAL RING KECAMAT“KAPURWAN PARINAMA DESA KAPAL RING KECAMATAN MENGWI, KABUPATEN BADUNG”</br></br>Desa Kapal inggih punika silih tunggil genah sane marupa desa adat miwah kelurahan, sane wenten ring Kecamatan Mengwi, Kabupaten Badung. Desa Kapal ngranjing ring desa argowisata Kabupaten Badung, taler madue tetamian marupa cagar budaya inggih punika Pura Kahyangan Jagat Purusadha miwah Pura Kahyangan Jagat Dhalem Bangun Sakti. Tios ring punika, Desa Kapal madue tradisi Siat Tipat Bantal utawi Aci Tabuh Rah Pangangon sane sampun kaloktah ngantos ka dura negara, sane kalaksanayang nyabran warsa ring Purnama Sasih Kapat. Tradisine puniki sampun kadadosang sasolahan marupa igel-igelan, inggih punika igelan Rejang Aci Rah Pangangon, Pendet Tipat Bantal, Baris Magpag Yéh miwah Legong Manik Galih. </br>Kawentenan kauripan krama Desa Kapal akeh pisan, nenten ja wenten krama wed kemanten. Kawentenan Desa Kapal taler nenten ja ring galahe sane mangkin kemanten, sakewanten sampun wenten ring galah duke riin. Kawentenane puniki ngawinang wastan desa utawi genah punika mauwah. Riantukan kapurwan miwah katattwan utawi pangapti sane wenten ring sapanjang pamargin Desa Kapal puniki. </br>Indik parinama Desa Kapal ngawit saking carita Kentele Jagat Gelgel. Indike puniki ring genah Desa Kapale mangkin kari marupa sagara jimbar sane durung dados genah, miwah durung matunggalan sareng Pulo Jawi. Sane ngawinang asapunika wantah awu saking Ida Bhatari Manik Galih sané kalarung ring tengahing sagarane olih KI Arya Demang Copong nganggen jung sane mawasta Jong Biru saking Jagat Purusadha. Kasuen-suen genahe puniki kentel dados genah saking awu Ida Bhatari Manik Galih. Raris kelem jung saking KI Arya Demang Copong, ngawinang genahe punika mawasta Desa Jong Karem lan kalinggihang parahyangan Jagat Gelgel. Indike puniki kawedar ring Pustaka Lontar Purana Dewa Bangsul Pura Kahyangan Jagat Purusadha. Parinama ri sajroning Widya Suksma wastan Desa Jong Karem puniki mapaiketan ri sajroning kapurwan genah saking purana sane wenten.</br>Raris parinama Desa Jong Karem mauwah malih, indike puniki wenten ring Pustaka Lontar Kundalini Tattwa lembar 13.b (tigang welas) puniki dagingnyane : “..., hana ta paksi maliwis ngarania, wit sangkyeng pradesa Kanangdyah, mambur satiba para, samantara dhateng ing pradesa Sama Tengah, nga, Mengwi, ri enjingnia, manih mambur, tiba pwa hoyeng nista mandhalaning kahyangan Dhalem Bangun Sakti ing pradesa Jong Karem, pan hlarnia kaempal, duking mangkana ginentosaken haran Desa Jong Karem ika, inaranan Kaempal, ri kaswenia, kaloktah kadinatah Pradesa Kapal, mangkana tattwania nguni. ...”. Artosnyane : “...Kasinahannyane wenten paksi belibis wastanyane, witnyane saking Desa Kunangdyah, miber nenten wénten tetujon, raris neked paksi belibise puniki ring Desa Sama Tengah (mangkin desane puniki mawasta Desa Mengwi), raris benjangnyane paksine niki mawali miber miwah tedun ring Jaba Pura Dhalem Bangun Sakti ring Desa Jong Karem, riantukan paksa utawi kampidnyane kakanin kadi lung, raris ngawit saking i rika Désa Jong Karem puniki magentos dados Desa Kaempal, raris salanturnyane magentos malih dados Desa Kapal. Asapuniki carita sane wenten ring galah duke riin...”. Magentos wastan Desa Jong Karem manados Desa Kaempal manut saking Pustaka Lontar Kundalini Tattwa, puniki ring warsa Isaka 1311 (siu tigangatus solas) utawi warsa 1389 (siu tigangatus ulung dasa sia) Masehi.</br>Indik magentos malih wastan Desa Kaempal manados Desa Kapal wenten ring Pustaka Lontar Babad Manik Keling puniki dagingnyane : “...,wonging Kalingga ika dahat honeng myara Kapal, duking mangkana ikang swanagareng Jong Karem teki, inaranan Kapal, ...”. Artosnyane : “...Para jana Kalinggane seneng pisan mretenin kuda utawi jaran, ngawit saking i rika Desa Jong Karem mauwah dados Desa Kaphal (Kaphal punika masuksma kuda utawi jaran)...”. Pustaka Lontar Kundalini Tattwa miwah Pustaka Lontar Babad Manik Keling pateh-pateh ngawedarang indik mauwah Desa Jong Karem dados Desa Kapal, yadiastun punika tios pamargin kapurwane punika, sakewanten pateh-pateh ring Abad 14 (pat welas) Masehi. Indike puniki raris sane kawedar ring Pustaka Lontar Kundalini Tattwa miwah Pustaka Lontar Babad Manik Keling. Parinama ri sajroning Widya Suksma wastan Desa Jong Karem dados Desa Kaempal, pamuputnyane raris kagentosin dados Desa Kapal puniki mapaiketan ri sajroning kapurwan genah saking purana sane wenten miwah katattwan lan pangaptin sane wenten ri sajroning pustaka punika.</br>Saseleh indik mauwah ri sajroning parinama Desa Kapal, patut ketelebin malih, riantukan Desa Kapal puniki akeh madue tetamian marupa pustaka lontar, prasasti, parahyangan, miwah sane tiosan. Pikolih saking nyelehin indik pamargi parinama Desa Kapal puniki, sida ngendag pikayunan para jana Baline utamanyane para Jana Desa Kapal, riantukan sapanjang galahe Desa Kapal madue kapurwan sane adi luhung, sane patut katincapang ring galah riwekasan.ne patut katincapang ring galah riwekasan.)
  • Literature sampah berarakan di jalan  + (“Ketika saya tinggal di sana (Bali, red), “Ketika saya tinggal di sana (Bali, red), saya selalu pergi dan pulang dari pusat kebugaran sambil olahraga lari. Saya lihat jalan-jalan berdebu dengan sampah berserakan di sana-sini. Jalan-jalan itu tidak terurus. Saya kira orang-orang Bali kurang begitu peduli dengan sampah. Saya kira itu bukan prioritas mereka.”</br></br>Itu pernyataan Craig Smith, seorang turis Amerika yang belum lama ini berkunjung ke Bali. Ia memprihatinkan betapa kotornya jalan-jalan di Denpasar, Bali. Pria berusia 56 tahun yang gemar keliling dunia ini mengatakan, popularitas Bali sebagai tujuan wisata bisa anjlok bila masalah sampah tidak tertangani dengan baik. Ia terutama mengeluhkan sampah plastik, yang tidak mudah terdekomposisi dan merusak lingkungan.</br></br>Partisipasi Warga, sejumlah warga Bali terlibat dalam upaya tanggulangi sampah di sungai (Dokumentasi Sungai Watch)</br>Partisipasi Warga, sejumlah warga Bali terlibat dalam upaya tanggulangi sampah di sungai (Dokumentasi Sungai Watch)</br></br>Smith hanyalah satu dari banyak turis asing yang memprihatinkan masalah sampah di Bali. Sejumlah media besar – termasuk The Guardian, CNN, dan National Geographic – belakangan ini sering menyorot bagaimana turis-turis asing mengeluhkan masalah sampah, dan betapa Bali kesulitan menanggulangi sampah. Sampai-sampai tak sedikit wisatawan yang menyebut Bali sebagai “the Island of Trash”.</br></br>Media-media asing itu menggambarkan, pantai-pantai terkenal di Bali seperti Kuta, Seminyak dan Legian, hampir setiap hari dipenuhi sampah. Padahal pantai adalah daya tarik utama pariwisata.</br></br>Masyarakat Indonesia, khususnya Bali, sebelumnya sempat bangga karena pulau itu sempat menduduki posisi nomor satu tujuan wisata dunia dalam daftar Traveler Choice Award versi Trip Advisor pada 2021. Namun, pada tahun ini, sama sekali tersingkir dalam daftar 10 besar itu. London, yang sempat digeser Bali pada 2021, tahun ini kembali ke posisi puncak seperti tahun 2020.mbali ke posisi puncak seperti tahun 2020.)
  • Literature Majukan pariwisata Kintamani  + (“LIMBAKANG GENAH WISATA RING KINTAMANI” “LIMBAKANG GENAH WISATA RING KINTAMANI”</br></br></br>Kintamani inggih punika silih tunggil genah pariwisata sane becik, silih tunggil objek sane sampun kaloktah ring durenegane inggih punika sekadi gunung batur miwah danau batur .Pariwisata kintamani nenten doh pisan sareng pariwisata sane megenah ring kota-kota tiosan. Diadistun pariwisane nika megenah ring desa kewanten kantun wenten tamu sane rauh merike. Duaning pacang ngaksiang keasrian gunung bature .Miwah pemandangan- pemandangan sane becik, wenten taler genah-genah sane kaanggen antuk genah ngopi utawi ngewedang taler ,wenten kaanggen genah-genah santai kesarengin pemandangan gunung Bature sane becik pisan.</br></br>Nanging wenten naler genah pariwisata sane nenten kauratiang ,sujatiyane yenning punika kauratiang antuk masyarakat mejanten sampun akeh pisan tamu sane pacang presida ngerauhin genah punika.Mekata sampun ring genah margi punika macet duaning akeh wenten padundungan utawi mobil-mobil sane parkir sembarangan ring genah-genah punika.Indikke punika pinaka krama lokal utawi krama sane memargi ring wewidengan genah wisata punika wadih.Sane duaning margi punika macet sane ngawinan macet punika nenten tios sangkaning genah- genah sing sisin margi punika kaanggen genah parkir. Nike sane ngawinan para kramane sane meneng wewidengan punika ngantimananyane.Nanging indihe punika nenten ngawinan tamune punika nyurudang manahnyane ngerauhing genah pariwisata ring kintamani.</br></br>Mawit saking pibobot punika titiang pinaka wargi utawi krama sane jenek ring kintamani .Ngartiang mangdane pariwisata Niki mangde sayan nincap miwah prasida kaloktah ring durenegare. Antuk pemargi mensosialisasikan utawi nyobiahang sekansan genah-genah pariwisata ring kintamani .Ring media sosial ,taler ngelimbakang sahanuning fasilitas Infrastuktur sane becik. mangdane pare tamyune punika seneng manahnyane titatkala margi ring genah wisata punika utawi ring kintamani. Indike punika mangde wenten uratiane ring pemerintah mangdane genah wisata ring kintamani punika ngangsang prasida kaloktah ring durenegara.</br></br></br></br> Olih:Kadek Anita Olih:Kadek Anita)
  • Padi Mabulu  + (“Mang Payu bareng ka carik?” “Payu Pa.” K“Mang Payu bareng ka carik?”</br> “Payu Pa.” Komang Subagia enggal-enggal bangun. Ia meled nawang kenken anake manyi krana ane tepukina pepesan anak ngetig padi dogen. Bapane ngorahang ngelah sekeha manyi lakar manyi di Redite jani. Ia ngencolang marengin bapane ajak sekeha manyine. Bapane ngaba sanan lan ngaba anggapan. Tepukina padine ada ane sedeng embud ada masi ane sedeng masawang gading. Kedis kecitrunge mamunyi di duur padine. Di dulun carike tepukina canggah cucuk tongos ngaturang banten nuju ka carike. </br> “Pa dija manyi?” Komang Subagia matakon sambilanga ningalin yeh di jelinjinge ening-maklening. Tusing ada puekne mirib baan sabilang awuku subake inget mersihin utawi munduhang sakancan ane ngempetin. </br> “Ditu di Subak ba daja. Ditu enu ada padi Bali ane tajuka. Yen di subake dini, suba padi lenan teken padi Bali. Padi Baline mula makeloan masane lakar mabuah sahihang teken padine ene. Sakewala, rasan baesne melah gati.”</br> “Yen, apang enggalan maan asil padi buka kene tajuk, Pa?”</br> “Beneh gati. Sakewala, apang tetep ada padi Bali idup di Bali. Apang ada inget-ingetang manian.” </br> Di kubu-kubune ane liwatina ada tepukina tengala, gau, lan sampi ane kroncongne mamunyi buka saling sahutin ajak kroncong sampi lenan. Komang Subagia ngelah keneh ngubuh sampi. “Pa, dadi tiang ngubuh sampi?”</br> “Dadi, sakewala ingetang malajah. Bapa suba kakene idupe, Komang apang melahan teken Bapa. Yen tusing masuk, yen tusing seleg malajah apa lantas anggon ngamelahang idupe? Kaweruhane ento patut gelahang iraga apang ada anggon ngalih pangupa jiwa.”</br> Neked di tongos manyine, Komang Subagia buka ada di beten padine. Padine tegeh-tegeh. Bapane ngaenang embo-emboan baan punyan padi, ento emposa teken Komang Subagia. Sayan demen kenehne. Kedadang-kediding di pundukanne sambilanga ngempos embo-emboane.</br> “Melahang apang tusing labuh Mang,” Sawitran bapane ngorahin. Ia saget suba ba dauh nongos. Misi jerit-jerit, “Paaaa, dadi ada padi mabulu?”</br> Sekeha manyine ane ningehang kedek. “Sajan anak cerik, “Ento ketan gembrong adane. Jaen manis. Indayangin ajeng.”</br> Saja pesan, Komang Subagia ngepuk ketan gembronge. Ia ngrasaang ketanne manis. “Pantes demenina teken kedise,” Komang Subagia ngrimik.</br> Kanti sanja di carike, matanaine suba lakar engseb. Padine seheta, ada duang depuk lantas tegena baan sanan. Bapane enggot-enggot negen padi. Komang Subagia bareng egal-egol uli duri. Sekeha manyine ngedekin dewekne ane banyol ngilanang kenyel.</br></br>Pangawi: IBW Widiasa Kenitennang kenyel. Pangawi: IBW Widiasa Keniten)
  • Do not give up  + (“Ngujang ngadep baju? Suba liu di pekene a“Ngujang ngadep baju? Suba liu di pekene anak ngadep baju. Ngujang ngadep jukut? Bes lebian dagang jukut jani di pekene.” Keto anake ngomong dugas tiang ngorahan lakar madagang baju utawi jukut di peken. Yen tiang terus mikirin nyen lakar ane meli dagangan tiange, bisa buung tiang madagang. Tiang percaya gati yen rezeki ento suba Ida Sangh Hyang Widhi ane ngatur. Ane penting tiang terus berusaha, ngarestiti bakti majeng ring Ida Sasuunan. Di awal-awal tiang madagang nak saja bedik gati ane mablanja. Kenehe suba enduk tur kadang madalem dewek. Nanging, tiang nenten ja nyerah teken keadaan. Yadiastun klepas-klepis anake teka mablanja, tiang tetap mabukak. Yen suba Ida Batara ngemaang tiang rezeki, jeg pasti lakar ada dogen anake teka mablanja. Jani tiang suba madagang kirang langkung 7 sasih ring peken Tabanan. Tiang sampun maduwe pelanggan setia. Tokon tiange ngancan rame. Pandemi sakadi mangkin nenten ja alasan untuk menyerah.i mangkin nenten ja alasan untuk menyerah.)
  • NGAWANGUN POLA PIKIR SANE BECIK ANTUK MAMEDIA SOSIAL SANE PATUT  + (“Om Swastiastu” Kaping ajeng ngiring ira“Om Swastiastu”</br></br> Kaping ajeng ngiring iraga sareng sami ngaturang pangayubagia ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, seantukan Ida iraga sareng sami kapicayang kerahayuan kerahajengan sekadi mangkin.</br></br> Disinformasi. Zamane sube canggih tusing ade buin anake sane ningalang informasi uling korane.</br>Mekejang jani sube ngelah ane madan HP, cenik, kelih, truna, bajang, lan sane sube tua masih ngelah HP. Ngalih informasi masih tusing patuh care zamane pidan, zaman jani colek-colek gen masih pesu sane madan informasi.</br></br> "Perkembangan Zaman," keto anake ngorahang.</br>Liu anak sane demen memace, tapi tusing liu anak sane bisa memilah informasi sane sepatutne, HOAX sube care makanan sehari-hari.</br>Lantas kengken carane anake mamedia sosial sane patut?</br>Nah, yen subane keto mai lan melajah bareng-bareng antuk menangkal sane madan disinformasi ring kehidupan sewai-wai.</br></br>Sane pertama, elingang antuk maca berita tusing setengah-setengah.</br></br>Sane kedua, yening maca berita, sing dadi sane madan memaca uling satu sumber dogen, sawireh liu anake sane demen ngai berita tidong-tidong.</br></br>Sane katiga, mamilah brita ling sumber sane terpercaya, contohnyane media sane mawasta @wikibasabali</br></br>Sane kapat utawi sane terakhir, sampunang sane madan nyebar berita SARA (Suku, Ras, Agama), pornografi, lan informasi pribadi.</br></br> Yening suba paham, pasti tusing ada biin sane madan disinformasi.</br>Inggih wantah asapunika sane</br>prasida titiang aturan, kirang langkung nunas gengrene sinampura. Titiang sineb antuk pramasanti.</br> “Om Shanti Shanti Shanti Om” pramasanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”)
  • "Gonjang Ganjing Hoax"  + (“Om Swastyastu” Dumogi iraga stata Ngemol“Om Swastyastu”</br></br>Dumogi iraga stata Ngemolihang Kerahayuan. </br></br> Ring Galahe sane becik Puniki tiang sekadi Pamilet, jagi ngaturang Carita, Pengalaman lan Penampen tiang Unduk Lampah Anak Luh Nepasin Disiinformasi.</br></br>“Apa mawinan ragane nyidang kena disinformasi? Apa ke ada carane nawang yening informasi ne ento tusing patut? Lantas apa ane nyidang anggon nepasin disinformasine ento?”</br></br></br> Ring Jaman Modern Puniki, Media social sane kautama berperan penting kaangen ngedarin berita-berita utawi informasi. Kautama ring Kalangan Remaja utawi Para Truna/Truni lan para Yowanane sane bergantung Tekening Sumber Media Sosial, inggih punika Handphone lan televisi(TV). Sapa sira sih sane ten Uning Tekening ne Maadan Handphone? Televisi(TV)? Sapa sira sih Sane demen Bersosial Media lan Update Sabian Rahina?</br>Nggih, Masyarakat Sami pasti ten luput tekening Sosial Media. Sekadi Mangkin, Ring Pandemi Puniki Akeh Pesan Masyarakat sane Bergantung tekening Handphone lan Media social. Sane Mekarya, Alit-alite sane melajah Ring Jumah, lan Sane lianan. Sekadi punika Semeton sareng sami pasti uning tekening Disinformasi utawi Hoax. </br></br> Napi nike Disinformasi? Yap, Disinformasi punika sane kaadanin Hoax. Hoax Utawi Disinformasi inggih punika berita sane bohong utawi ten patut lan Palsu, memutar balikkan Fakta, sane beredar ring media social. Sane mawinan iraga nyidang kena Hoax inggih punika iraga Aluh utawi Gampang percaya tekening berita-berita sane beredar, tanpa iraga uning tekening sapa sira sane ngedaran lan iraga ten Teliti antuk berita-berita sane kaedaran punika. Berita Hoax punika madaging basa lan bebaosan sane ngae iraga Panik utawi Cemas lan medaging Peringatan ngedarin berita-berita sane ten bernarasumber lan ten pasti berita nike patut napi ten patut antuk diedarkan.</br></br>Sekadi Pengalaman tiang menghadapi Berita Disinformasi puniki, Ten je wenten tiang madue pengalaman termakan berita Hoax, kerana tiang Teliti lan bijak antuk berita-berita sane wenten keedaran ring Media social. Akeh berita-berita ring media social sane ten patut beredar luas. Wenten sane percaya, lan ten percaya. Akeh berita-berita Hoax sane Merugikan Lan meresahkan Masyarakat Khususnya Maraknya Kasus Giveaway Online sane berujung Penipuan. </br></br>Sekadi Anak luh, Iraga sareng sami patut uning utawi nawang Napi ane nyidang kaangen nepasin disiinformasi. Penampen tiang unduk Berita Disiinformasi utawi Hoax niki Inggih punika, Lan iraga sareng sami Bijak Ngewacen lan Mirengang berita-berita sane keedaran Ring Media social. Iraga Anak Luh sane demen Nyebarin utawi ngedaran berita-berita utawi bebaosan ne Iraga ten uning Berita punika patut napi ten patut. Sekadi punika, Lan iraga melajah antuk “Meneliti Berita Sebelum Mengedarkan Berita” .Kenali Fakta ring berita-berita sane keedaran punika. Iraga Anak Luh Kautama Seorang Ibu sane demen utawi seneng berselancar ring Sosial Media. sebagai Pendidik Utama ring Keluarga, patut iraga sareng sami ngicenin Peplajahan ring Alit-alite Napi nike Bersosial Media sane patut. </br></br>Selanturnyane Ring Keedaran Disinformasi utawi Hoax punika, sepatutne iraga melaporkan yening wenten kasus-kasus Hoax utawi Disiinformasi sane beredar. Ring dije Iraga patut melaporkan kasus Punika? </br></br> Ring Media Sosial Facebook, wenten sane meadan fitur Report(Lapor) Status Lan Kategorikan informasi hoax sebagai hatespeech/harrasment/rude/threatening utawi Kategori sane lianan.</br></br> Ring Google, wenten fitur feedback melaporkan situs sane mengandung kabar utawi berita palsu.</br></br> Ring Twitter lan Instagram, wenten fitur Report Tweet melaporkan berita twit sane negative/ten patut.</br></br> Pengguna Internet/Sosial media sane lianan dados mengadukan konten negative utawi Hoax Ring Kementerian Komunikasi Lan Informatika Ring e-mail aduankonten@mail.kominfo.go.id.</br></br>Wantah Asapunika mungguing atur titiang. Dumogi Iraga sareng sami Becik Ngwacen, Mirengang lan Mengedarkan Berita Disinformasi utawi Hoax Puniki. Ngiring sareng sami Budayakan Teliti lan Kenali Fakta Berita-berita sane keedaran ring Media social. Yening Iraga Uning lan Sadar Memahami berita Hoax nike Penting, Ten wenten malih Kasus Hoax beredar Ring Media social Kedepannya. Matur Suksma Antuk Ida dane sareng sami sane sampun Ngwacen Karangan Niki. Manawita wenten Kirang Lankung antuk tiang matur, lugrayang tiang Nunas Geng rena Pangampura.</br></br>“Om Santih Santih Santih Om” Pangampura. “Om Santih Santih Santih Om”)
  • SUTINDIH RING ASAS PEMILU ANGGE PAMATUAN PEMILIHAN SANE DEMOKRASI  + (“SUTINDIH RING ASAS PEMILU ANGGE PAMATUA“SUTINDIH RING ASAS PEMILU </br>ANGGE PAMATUAN PEMILIHAN SANE DEMOKRASI” </br> </br> </br>"Om Swastyastu" </br> Kapertama majeng ring; </br>Angga Panitia Basa Bali Wiki sane wangiang titiang, Para tim angga panureksa sane singgihang titiang. </br> </br> Singgih majeng ring semeton sami sane tresna asihin titiang. Angayubagia atur uningayang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widi wasa, duaning asung kertha wara nugraha Ida iraga sareng sami prasida kenak rahayu kadi mangkin midabdabin pemilu jagi rauh puniki. Sane mangkin titiang jagi matur amatra orasi sane mamurda “SUTINDIH RING ASAS PEMILU ANGGE PAMATUAN PEMILIHAN SANE DEMOKRASI”. </br> </br> Ida dane sane wangiang titiang, minab sami sampun uning indik pamargi pamilu jagi kalaksanayang ring sasih Februari 2024. Pidabdab makudang-kudang partai sampun midabdabin para angga anggotanyane sane jagi munggah dados calon Presiden & Wakil Presiden, Gubernur, Bupati, DPR, DPRD, DPD, miwah sane lianan. Pasangan-pasangan calon punika sami sampun madue misi miwah visi sane tegep tur mautama pesan. Kemaoan ring sajeroning visi tur misi punika akeh sane nenten 100% memargi antar kadi sinalih tunggil para angga calon, babutanne sane mangkin mangda sida milah tur sami krama milih calon pamimpin sane yukti-yukti pacang sida ngewerdiang seni budaya lan miwah ngemajuang panegara puniki kawekasan ngantos krama sida gemah ripah loh jinawi. </br> </br> Manut punika, iraga dados krama Indonesia sapatutnyane yukti-yukti uning lan resep ring asas-asas pemilu sane kadadosang dasar mautama ring pemilihan nemu mupakat sane demokratis. Wenten makudang-kudang asas pemilu minakadi: </br>1. Langsung </br>Langsung artosnyane krama milih langsung manut pikayunnyane ring genah panyoblosan. </br>2. Umum </br>Umum artosnyane pamargi pamilu mamargi ring sawewengkon panegara ring dija kramanne punika meneng yen sampun cacakan yusane manggeh tur sida sampun milih ring pamilu saha nenten minayang agama, suku, ras, jenis kelamin, golongan, lan pekerjaan. </br>3. Bebas </br>Bebas punika nenten kaiket oleh angga utawi kelompok ring sajeroning milih sapa sira sane kakayunin ring pamilihan punika. </br>4. Rahasia </br>Rahasia arotosnyane nenten wenten sapa sira ugi uning ring pilihan kramane punika, majanten wantah newek sane tatas ring kawentenanne punika, napimalih anak tiosan sapatutnyane nenten uning naler. </br>5. Jujur </br>Jujur artosnyane satya ring pageh hati ring midabdabin kawentene sane sujati ngaksi miwah ngamargiang pemilihan punika. </br>6. Adil </br>Adil artosnyane ring pamargi pemilu wenten pemilih utawi pamilet pateh-pateh punika polih payanggra sane kadasarin antuk palaksana sane becik. </br></br>Inggih Ida dane sareng sami, prasida titiang cutetang daging atur titiang, ring sajeroning iraga iraga nyaga kaudaulatan pamilu patut iraga yukti yukti resep ring asa pamilu sane kamanggehang ring pasal 3, UU Nomor 7 2017.</br> </br>Inggih, asapunika titiang prasida maatur-atur ring galahé sané becik puniki. Matur suksma majeng ring uratian idadané, menawi wénten basa basitha nénten manut ring kayun utawi tan kearsa ring manah soang-soang, lugrahang titiang nunas geng rena pangampura. Inggih puputang titiang bebaosan punika antuk parama shantih. </br> </br>"Om Shantih Shantih Shantih Om"ma shantih. "Om Shantih Shantih Shantih Om")
  • Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidangan Pariwisata  + (“Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidanga“Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidangan Pariwisata”</br> </br>Om Swastyastu</br> </br>Angga Panureksa sane wangiang titiang</br>Asapunika taler, semeton sareng sami sane tresnasihin titiang</br> Kaping ajeng ngiring sareng sami ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning pasuecan Ida titiang ngiring ida dane sareng sami prasida mesadu ajeng ring genah lan galah sane becik kadi mangkin puniki ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi. Sadurung nglantur icenin titiang nyinahang angga wastan titiang Ni Komang Riska Dewi. Ring galahe mangkin, lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda “Sampah Utawi Mis Sane Nyemerin Wewidangan Pariwisata”</br> Semeton sareng sami, Bali kepanggihin antuk keluwihan miwah keasrian jagatne sane prasida narik wisatawan mangda rauh ke Bali. Akeh genah wisata sane wenten ring Bali, nanging mangkin sampun akeh masih genah wisata sane kacemerin antuk sampah wiadin mis sawireh akeh sane ngutang sampah nenten ring genahnyane lan nenten eling teken palemahan. Yening parilaksana puniki keterusang pastika jagat Bali nenten asri malih, lan nika sane prasida ngranayang Bali nenten dados destinasi wisata sane katuju olih wisatawan mancanegara, lan olih parilaksana puniki nenten kelaksanayang tri hita karana sane wenten ring Bali. Pikobet puniki sane mewehin krama bali sawireh akeh krama sane state ngaptiang pikolihnyane saking pariwisata. Saking pikobet puniki, titiang ngaptiang majeng ring semeton sareng sami mangda nguratiang mis lan palemahan duene, titiang ngaptiang para pemimpin Bali sane pacang kapilih ring warsa 2024 mangda nguratiang indik mis utawi luwu sane wenten ring Bali. Pemimpin Bali keaptiang mangda prasida ngicenin solusi ring pikobet mis puniki lan prasida ngicen conto indik utsaha nyaga palemahan mangda prasida katulad olih krama Bali sane lianan.</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang ring galah sane becik puniki. Dumogi napi sane aturang titiang prasida keresepang tur kelaksanayang. Peed prada yening wenten atur titiang sane nenten manut ring arse titiang nunas geng rena pengampura. Sineb titiang antuk paramasanti..</br> </br>Om Santih, Santih, Santih Omramasanti.. Om Santih, Santih, Santih Om)
  • Menang Magandong  + (“Selamat kepada saudara Cenk Sing Taen Mak“Selamat kepada saudara Cenk Sing Taen Makonceng sudah menjadi juara dalam turnamen Ceki Nasional, dari Bapak Blong Lengar Nyablar.” Taen nepuk baliho selamat cara kene, Nyama? Pejabat-pejabate berebut masang ucapan selamat ke atlet-atlet ane berhasil dadi juara. Foto pejabate gede sajan hampir setengah baliho, foto atlet ane dadi juara cenik ketiprit misi urem. Yen dadi idih tiang teken Bapak Ibu pejabat, eda pesan buin masang baliho cara kene. Nelah-nelahang anggaran dogen. Yen seken makeneh ngemaang selamat, eda misi masang foto pribadi. Foto atlet ane menang dogen nake pajang. Bapak, Ibu kan sing milu bertanding. Adi juari sajan milu magandong?ertanding. Adi juari sajan milu magandong?)
  • TUMBAL RARE  + (“Tumbal Rare” maarti rare ane dadiang tumb“Tumbal Rare” maarti rare ane dadiang tumbal utawi aturan. Istilah ene tusing ja anggone mala di niskala dogen, dadi masih anggon di sekala. Cerik-cerik ane tusing ada ngrunguang muah tusing masekolah. Ada tongos anak cerik ane tusing ngelah nyen-nyen muah tuara, yen parajana lakar orahin ngitungang tusing ja cager makejang, sepatutne pemerintahe tedun nelokin cerik-cerik ane kahanane buka keto apang pemerintah masih uning napi sepatutne kamargiang apang cerik-cerike ane kahanane buka keto, tusing ja bingung kemu mai. Yen suba cerik-cerik konyang patuh maan pendidikan ane luung, nak luung masih lakar tepuk kahanan gumine buin pidan.sih lakar tepuk kahanan gumine buin pidan.)
  • Literature BASAbali wiki dapat mendorong andan untuk berpartisipasi dalam isu-isu sipil?  + (• Manut ring manah tityang patfrom BasaBal• Manut ring manah tityang patfrom BasaBali Wiki niki becik pisan anggen mgicenin dampak positif lan perhatian teken isu-isu sipil ring lingkungan. Platfrom niki sampun akeh kauningin ring krama Bali. Platfrom niki mresidang diakses ring 80 negara, indik ento ngidang ngicenin peluang untuk tityang lan krama sareng sami antuk berpartisipasi ring isu-isu sipil. </br></br>Manut ring manah tityang cara sane patut anggen ngemedalin semangat krama antuk mendorong isi-isi sipil ring platfrom BasaBali Wiki inggih punika ngaryanin kegiatan seminar utawi dharma wacana ring desa magde platfrom niki akeh sane uning . Akeh krama lingsir nenten bise ngangen teknologi lan akeh teruna- teruni nenten uning inovasi anyar. Yening ngaryanin seminar utawi dharmawacana ring desa-desa mangde platfrom niki akeh sane uning, mangde ngicenin dampak positif lan mendorong partisipasi ring isu-isu sipil. </br></br>Harapan titiang untuk BASAbali wiki selalu konsisiten ring ngewangun karya sane lebih becik lan lebihh luar biasa ring pengunaan bahasa bali, lan state membudayakan Bahasa bali ring era globalisasi nikiakan Bahasa bali ring era globalisasi niki)
  • BASAbali Wiki Opinion  + (�Om Swastyastu, tiang mewasta Ni Putu Inta�Om Swastyastu, tiang mewasta Ni Putu Intan Nursanti Sanjaya, tiang masekolah ring Universitas Hindu Negeri I Gusti Bagus Sugriwa Denpasar. Menurut tiang, genah BASAbali Wiki puniki nyidang mendorong iraga untuk milu berpartisipasi dalam isu-isu sipil sane beredar ring masyarakat. Adane genah niki ngae iraga aluh nawang napi sane terjadi ring lingkungan sekitar. Ring genah niki, iraga dados mase menuangkan iden lan kreatifitas iragane sane nyidang kacingak olih masyarakat. Contohnyane, BASAbali Wiki puniki mangking membebaskan iraga untuk sareng berkomentar lan berpendapat indikan kengken iraga bise perpartisipasi antuk isu isu sipil sane beredar. Sawireh raga bise nawang kenken sudut pandang pendapat nak sane lianan. Akeh orti sane ade ring riki, sara kesenian, olahraga, lan sane lianan. Wenten telung bahasa sane dados iraga pilih. Bahasa punika minakadi bahasa Bali, bahasa Indonesia, lan bahasa Inggris. Sawireh kenten, ten nak bali gen sane nyidang nganggon utawi maca, nanging nak sane diluar bali utawi manca negara mase nyidang. Len ken ento, wenten fitur sane lianan, contohnyane fitur kamus. Wenten akeh kosa kata, mawinan kata kata sane ten kauningin lan kata sane dot tawang iraga nyidang kabakatang. sane dot tawang iraga nyidang kabakatang.)
  • Bajaj Makeber  + (Ada di tengah jalan ane macet pesan di Delhi, ada bajaj ane nepukin unduk soleh. Menek bareng ajak sopir tur penumpangne, rasayang masih bareng-bareng kasaktian bajajne ento.)
  • Ritatkala pandemi COVID-19 Sisia Meweh Pisan Ngrereh Sinyal ring Desa  + (" Virus corona sajeroning panglibak nyané"</br></br>Virus corona sajeroning panglibak nyané boya ja wantah virus sane dados panyungkan imanusa taler ngranayang seda, sakéwanten ngeninin indik ortinyané sané akéh cutetné ring média sosial sampun ten prasida katambakin lan katreptiang. </br></br>Pantaraning orti pandemi (grubug) sangkaning virus sané ngranayang inguh lan utsaha ngawe manah kramané lascarya sajeroning nglawan sané kabaos covid 19 puniki wit saking media sosial. </br></br>pamungkah Pandemi (grubug) virus corona puniki ngawe kobet kramané ring kota-kota sané gedé, nanging né mangkin sampun nyangsan ngrauhin ring désa-désa . Silih tunggil pikobet pandemi(grubug) covid 19 ring pedésaan inggih punika sasukat guru wisésa nguningayang malajah online ring jero soang* punika makéh sisia ring désa méweh ngamolihang sinyal, dadosné sisia ngamargiang makudang-kudang parikrama anggén nambakin pikobet punika mangda sida nyarengin paplajahan. Wénten sané luas ka carik, wénten sané menék punyan kayu mangda prasida polih sinyal. Pedih rasané, napi malih sering pesan sinyalé nénten teteg dadosné malih ngrereh genah sané tiosan mangda polih manten sinyal sané becik. </br>Duaning kadi asapunika dadosné pangaptin iraga sareng sami dumogi pandemi(grubug) virus corona puniki gelis ical mangda prasida para sisiané nyarengin paplajahan sekadi jati mula.</br>.</br>➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖</br>#jegfotogen #bersamalawancorona #staysafe #jegfotogen #bersamalawancorona #staysafe)
  • " KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "  + (" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI " OM SWA" KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI "</br></br>OM SWASTIASTU</br></br>Titiang ngajiang Pemerintah Bali miwah titiang tresnain timpal-timpal titiangé sané bagia.</br>Ngiring iraga sareng sami ngaturang puja pangastuti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sane sampun ngicenin iraga Sang Hyang Kertawarane, mawinan iraga sareng sami prasida mapupul ring genah puniki. Sadurunge titiang ngaturang pidarta puniki, pinih riin titiang ngaturang suksmaning manah antuk galah lan galah sane kapaica ring titiang, antuk ngaturang pidarta pangapti majeng ring pamerintah Bali sane mamurda "KEMACETAN YANG TERJADI DI BALI".</br>Jembatan macet sangkaning akéhnyané kendaraan motor nénten pateh sareng akéhnyané margi. Akéhnyané kendaraan bermotor miwah mobil sayan nincap nyabran rahina.Punika mawinan, mobil, transportasi umum miwah sepeda motor akéh ring margi, macet ring margi. Kram punika taler prasida ngirangin kawéntenan krama sané macet ring margi. Para buruh pacang telat rauh ring genah makarya miwah para sisia pacang telat rauh ring sekolah.</br>Krana liu pesan anake ane majalan, liu pesan anake ane nongos di jalan, buina liu pesan anake ane tusing satinut teken awig-awig.</br>Ring galahe sane becik puniki titiang nunas mangda semeton sami ngelidin kemacetan ring Bali. Yening iraga nenten prasida ngelidin kemacetan ring Bali, paling nenten iraga prasida ngirangin kemacetan ring Bali. Wénten kakalih pamargi utama sané prasida kamargiang anggén ngirangin kemacetan. Kapertama, nganggén angkutan umum nénten nganggén kendaraan pribadi, nganggén angkutan umum prasida ngirangin volume kendaraan ring margine. Pamuputipun, lalu lintas ring marginé pacang sayan rered. Kaping kalih, i raga patut malajah majalan yéning pamarginé nénten doh saking genah i raga. Cara puniki dangan, sakéwanten méweh pisan kamargiang. Nanging majalan punika becik pisan antuk kesehatan, tur majalan sampun prasida ngirangin macet ring Bali. Tiang percaya yéning ngalaksanayang kalih utsaha puniki, macet ring Bali prasida ngirangin.</br>Nanging, Pemerintah Bali kaaptiang prasida nincapang kenyamanan miwah keamanan ring angkutan umum. Tiang percaya yéning angkutan umum punika aman tur nyaman, akéh panumpangnyané. Pamuputnyané, kawéntenan transportasi pribadi pacang sayan rered.</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, dumogi wenten pikenohipun. Ampurayangja yening wenten iwang baos miwah laksana. Aturang titiang suksmaning manah. </br></br>OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OMing manah. OM,SHANTIH,SHANTIH,SHANTIH,OM)
  • Nyeselang dewek ulian corona  + (" Om Swastiastu semeton..dumogi makesami b" Om Swastiastu semeton..dumogi makesami becik lan rahayu nggih...</br>Sane mangkin gumine suba ngancan ngewayahang..keto masih penyakite ngewayahang dogen...care ne mangkin wenten penyakit corona utawi covid 19 sane panglalah utawi dampak ipun ring makesamian widang utamannyane ring widang pendidikan. Titiyang nyeselang dewek ring unduke skadi mangkin. Dugase ipidan titiyang mayus masekolah tur mekite libur dogen. Nanging yen suba skadi mangkin. 2 bulan lebih titiyang sampun libur. Ditu nyesel pisan titiyang tekening unduke dugase ipidan. Dumogi gelis kenak, lan titiyang ngidayang masekolah care unduke ipidanang ngidayang masekolah care unduke ipidan)
  • solutions to overcome traffic jams in Bali  + ("Bali Sebilang Wai Macet" jani ngancan me"Bali Sebilang Wai Macet"</br></br>jani ngancan mekelo ngancan macet di bali. canggu, kuta, seminyak pinaka conto nyata kemacetan ring Bali. napi ngawinang Bali macet?. nenten linan ulian liu masyarakat sane nganggen kendaran pribadi rikala pesu. ngangsan mekelo ngangsan liu ane ngelah kendaraan pribadi lan ngawinang penggunaan transportasi umum ngangsan medikang. niki patut keresepang olih mayarakat Bali.sekadi ring negara maju jepang sane madue perencanaan matang lalu lintas , prasida ngwangun negara sane tertib berlalu lintas, antuk ngemargiang transportasi kendaraan umum kaanggen memfasilitasi masyaakat sane lakar mekarya.</br>tiang pinaka generasi muda ten kayun yening gumi bali tiange sesai keni macet angtuk punika tiang milu masuara ring Wikithon sehari di Bali. dumogi gagasan punika prasida kayun ring pemerintah.</br></br>sane patut kemargiang mangda di bali khususnya ring kota kota besar apang ten macet inggih punika:</br>1. Antuk perencanaan mateng lalu lintas.</br>2. perbaikan jalan berlobang pinaka solusi memperlancar arus lalu lintas.</br>3. ngawedarang awig-awig kendaraan Ganjil Genap.</br>4. antuk larangan indik Trotoar sane akeh dados lahan parkir ilegal.</br>{solusi nyane antuk ngewangun lahan parkir berbayar}</br>5. pembatasan jumlah kendaraan ring tiap-tiap KK.</br>6. Larangan mengemudi bagi anak di bawah umur (belum punya SIM)</br>solusi: antuk memfasilitasi Transportasi umum pinaka alternatif pulang pergi ke Sekolah.</br>7. ngewangun jembatan Layang pinaka Shortcut.</br>8. pelebaran ruas jalan ring beberapa titik.</br>9. pemberlakuan sanksi tegas ke semua pihak yg melanggar (efek jera).</br>10. miwah penempatan polisi lalu lintas mangda siaga mengawasi lan ngatur arus lalu lintas..</br></br>inggih wantah asapunika manten gagasan tiange indik solusi ring kemacetan bali kedepannya, semoga gagasan nika mawiguna lan prasida mengatasi kemacetan jalan ring bali. Suksmaengatasi kemacetan jalan ring bali. Suksma)
  • Diastun Sebet Kèwala Aget  + ("De,, nak suba mebukak bandarane kone de,,"De,, nak suba mebukak bandarane kone de,, mai bukak warung ne buinmani" Keto baos memene ngorahin titiang yaning bandarane suba mebukak, mepineh tamu-tamune lakar ke Bali buin malali. Nanging suba katuturin memene, pandemi yen di Bali gering adane, anak sami keni ring jagate. Yadiastun mangkin sampun munggah wacana "new normal", kewala gek koronane tusing ja ical ngantos mangkin. Sinah tusing ada tamu ke Bali, pocol yen mukak warung tusing ada anak nelokin. Kene buka idup ring gumi pariwisata. Sekadi titiang mangkin anak madue warung pijet utawi Spa satmaka payuk jakan titiang sareng kaluwarga. I Meme geginane tuah mijetin tamu, jani jeg mapangenan. Sampun pat bulan tusing mebukak, naenin mebukak duk duang minggu ane suba liwat jeg suwung, bilih-bilih tamu tusing ada liwat. </br>Yaning nyingakin semeton lianan sayuakti akeh sane nganyarin geginan. Akeh sane dumun makarya ring pariwisata nanging mangkin kocap sampun ngadol sembako. Mobil APV sane dumun anggen ngatehang tamu mangkin dados genah medagang juuk kintamani. Punika taler akeh semetone ngadol ring jagat maya, ring FB maka miwah ring Instagram makacakan misi gambar jaja donat. Dong madue karang sawah, karang umah diastun cupit prasida taler antuk tandurin, sakadi titiang mangkin nembe madue kita antuk memula bunga, wenten taler semeton lianan akeh sane ngaryanin hidroponik. Minab puniki tatujon Widhinè mapaica gering kadi mangkin boya sangkaning krodha nanging anggen galah mulat sarira apang melah deweke nganggen idep. Nincapang ring sejeroning pikayunan sane kreatif punika taler nincapang rasa tresna sih iraga ring palemahan. Buka nyama slamne mabaos wenten "hikmah" ring sejeroning pikobet puniki. </br>Kewala yen pinehang sayuakti meweh pisan rasaang idupe buka jani, nanging tusing ja nak Bali adane yaning tusing misi aget. Aget wenten guru wisesa mapaica wantuan ring para krama. Punika taler banjare suba ping patpat mapaica sembako sane pinih ngwantu titiang sakeluwarga. Buin abesik, aget masih ada hp yen buka jani satmaka sarana anggen ngelimurang manah. Sakadi mangkin, prasida curhat nyritayang deweke buka kene. Buin jani masan malayangan ngadulurin rasa angayu bagia ring Ida Sang Hyang Widhi yadiastun kaicen pandemi nanging kaicen taler galah anggen meliang-liang. Menekin layang celepuk ane buka jani sedeng nglimbak pinaka sarana anggen pakedek pakenyum yadiastun sebet minehang idupeek pakenyum yadiastun sebet minehang idupe)
  • Strength in Difference, for a Great Soul  + ("Indonesia yening kasuratin sekadi sarwa p"Indonesia yening kasuratin sekadi sarwa pranine ring segara, indahnyane ngansan kacingak yening sampun prasida kasilemin"</br></br>"Bhinneka Tunggal Ika Tan Hana Dharma Mangrwa" inggih punika silih sinunggil ring Kakawin Sutasoma, taler dados semboyan Indonesia. Berbeda-beda nanging eling masikian, punika artosnyane. Sederhana, nanging dalem pisan pesan sane kasirat. Iraga dados bangsa sane majemuk, mawit saking suku, agama, ras miwah keberagaman golongan sampun dados pengukuh ring jati diri bangsa Indonesia saking zaman pidan. Nanging sayang, roda putaran kauripan nenten selamanya becik. Wenten galah ritatkala keberagaman puniki justru dados ancaman, sekadi belati bermata kalih. Punika mawinan, iraga dados generasi muda sepatutnyane eling nincapang jiwa toleransi ring keberagaman. Saling asah, asih, asuh wantah dados kunci kuatnyane paiketan jadma iraga ring keberagaman. Agama Hindu madue konsep sane nlatarang indik kekeluargaan, inggih punika "Vasudhaiva Kutumbakam"</br></br>Ring Basa Sansekerta, "vasudha" inggih punika jagat, "iva" madue arti pinaka, taler "kutumbakam" maarti kulawarga, raris Vasudhaiva Kutumbakam inggih punika sami krama ring jagate puniki wantah siki kulawarga taler mapaiketan tanpa mabinayan suku, agama, ras, basa, wiadin budayanyane. Ring implementasinyanne, Vasudhaiva Kutumbakan nyihnayang lima undagan (kasujatian, dharma, kapitresnan, kedamaian, taler ahimsa), yening kasuksmayang, sami undagan punika sampun kabentuk alami ring soang soang manusa. Raris, napi sane harus iraga generasi muda laksanayang mangkin?</br></br>Ngiring sareng sami masikian ngajegang kawentenan pengukuh rasa kulawarga puniki. Sejalan ring Nawacita, sane dados dasar penglimbakan kaweruhan miwah kauripan ring Bali, Nangun Sat Kerthi Loka Bali. Ring pamargin iraga nuju Bali Era Baru puniki, sepatutnyane iraga uning tur ngulangunin seluk-beluk ring angga sarira. Bali sampun kasub kaloktah ka dura negara santukan paiketan rasa kulawarga sane siteng, sopan santun, tur ramah tamahnyanne. Sekadi sane kasurat ring sinunggil kepahan Sad Kerthi, inggih punika Jana Kerthi, sareng-sareng prasida ngulangunin riantukan pabinayan punika pastika wenten ring kauripan iraga sareng sami. Punika mawinan, sampun sepatutnyane puniki sane dados jalaran sane pinih utama, mawinan iraga dados umat maagama sepatutnyane asah, asih, asuh, salunglung sabayantaka, paras-paros sarpanaya sane dados margi mangda implementasi Vasudhaiva Kutumbakam nuju Bali Era Baru sane Santhi Jagadhita prasida kapolihang. sane Santhi Jagadhita prasida kapolihang.)
  • "Infrastruktur jalan miwah penerangan sane rusak ring Bali"  + ("Infrastruktur Jalan Miwah Penerangan Sane"Infrastruktur Jalan Miwah Penerangan Sane Rusak Ring Bali"</br></br></br> Ring galahe sane becik puniki, titiang jagi nyaritayang indik mabuat pisan ngalimbakang infrastruktur jalan lan lampu ring pulau Bali sane becik puniki. Infrastruktur jalan sane becik inggih punika tulang punggung pertumbuhan ekonomi miwah karahayuan masyarakat. Antuk nincapnyané kawéntenan krama miwah pariwisata ring Bali, panglimbak margi sané efisien miwah aman dados parindikan sané mabuat. Iraga mautsaha ngrancang lan ngelaksanayang proyek jalan sane nenten je wantah ngalimbakang arus transportasi nanging taler nguratiang kesejahteraan lingkungan.</br> Lianan ring punika, lampu jalan sané becik taler mabuat pisan anggén nincapang keamanan miwah kenyamanan wargi miwah wisatawan. Malarapan antuk pencahayaan sané becik, iraga prasida ngardi genah sané aman tur asri.</br> Iraga maosang nenten ja wantah indik margi miwah lampu, nanging indik dasar kauripan sane becikan. Infrastruktur sane kukuh nyihnayang komitmen iraga majeng ring kesejahteraan bersama. Pamerintah patut urati pisan ring pikobet puniki, mangda sahananing pamargi sane kamargiang prasida rahayu, degdeg tur madaging pangajap-ajap</br>Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang, ampurayang atur titiang yening wenten kaiwangan. Puput atur titiang matur suksmaning manah.Puput atur titiang matur suksmaning manah.)
  • Literature Ngga bisa lewat karena macet  + ("Kemacetan" Dugas tiang lakar berangkat ke"Kemacetan"</br>Dugas tiang lakar berangkat kesekolah tiang kena macet dijalane.Kemacetan ento bisa ulian anak ane lakar megae,proyek,lan faktor cuaca.Kemacetan ento ane ngae tiang terlambat kesekolah. Harapan tiang dibali mangda nenten wenten kemacetan lan lalu lintas di bali lancar.</br>Sane mangkin tiang lakar berangkat kesekolah lebih selid mangda nenten kena macet.olah lebih selid mangda nenten kena macet.)
  • EKONOMI BALI  + ("Om Swastyastu", sane wangiang titiang par"Om Swastyastu", sane wangiang titiang para Angga panureksa, para uleman, kenten taler para Semeton sareng sami sane Tresna asihin titiang.</br> Rasa angayu bagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning antuk pasuecan Ida. Iraga prasida mapuput iriki, jago mligbagang Indi EKONOMI ring Bali. Sarat pesan manah titiang jagi ngaturang indik ketimpangan Ekonomi ring Bali. Majeng ring Bapak/Ibu sane munggah ring Ekseklutif tur ring Legislatif sane wenten ring Pemerintahan Daerah Provinsi Bali. Dumogi Bapak/Ibu Ekseklutif lan Legislatif prasida jagi pacang mantu para semeton sane Ekonomi ipun magenah ring garis Kemiskinan, mangda para semeton iraga nika ngerusayang pemerintah daerah peduli antuk nasib lan Ekonomi ipun, tur mangda prasida taler ngicen bantuan saking pemerintah.</br> Inggih wantah asapunika prasida katur, yening wenten atur titiang sane lan munggah majeng ring Ida dane sareng sami, titiang nunas geng rna sinampura, inggih puputang titiang antuk Paramashanti,"Om Shanti Shanti Shanti Om".Paramashanti,"Om Shanti Shanti Shanti Om".)
  • "Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri"  + ("Om Swastyastu” Majeng ring pangenter aca"Om Swastyastu”</br></br>Majeng ring pangenter acara, suksma antuk galah sampun kapica ring sikian titiang. Para angga panureksa sane dahat kusumayang titiang, ida dane sareng sami sane wangiang titiang, punika taler ring para pamilet lomba meorasi sane tresna sihin titiang. Murda karya titiang inggih punika" Urati ring Luu Plastik Mangda Palemahan Asri". Dahat angayubagia manah titiang duaning sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida Sang Hyang Widhi Wasa, ida dane sareng sami prasida mapupul ring galahe sane becik sakadi mangkin.</br></br>Jagate sane mangkin akeh wenten pikobet antuk luu plastik sane mawinan baya ageng ring gumine. Ida Dane sareng sami luu plastik punika wantah baya ageng, yening iraga nenten urati ring palemahane,sinah pacang prasida ngawetuang bancana ka pungkur wekas. </br></br>Raris sapasirasane patut urati? Boya ja tios wantah iraga sareng sami, ketog semprong, para sisiane, parayowanane, para panglingsire, sapa sira ja sane jenek ring Bali patut urati ring kawentenan luu plastike punika. Niki wantah sesanan iraga sareng sami, pamekas para yowanane maka pamucuk. </br></br>Elingang, geginan para yowanane punika boya ja mahias kemanten, raris selfi ring genahe sane asri. Sami kapin kanten asri ida dane, sakewanten luune ring ungkur ten wenten sane ngerunguang. Nika mawinan bencana sekadi longsor,blabar,polusi miwah sane lianan.</br></br>Mangda pelemahan state asri iraga patut ten ketog semprong ring palemahanne .Mangda iraga ten keni baya iraga patut ngutang luu ke tempat sampah ,ten dados ngutang luu ring palemahan sekadi tukad,jalan,got miwah sane lianan.Ngiring iraga ten ngutang luu ngawag-ngawag mangda palemahan tetep asri tur lestari! Iraga patut saling gotong royong sareng pemerintah,miwah masyarakat sami mangda pelemahan nyane bersih lan bebas ring luu plastik.</br></br></br>Inggih asapunika orasi basa Bali saking titiang puputang antuk Parama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om"rama Santhi "Om Santhi,Santhi, Santhi Om")
  • Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa  + ("Om Swatiastu" Matur suksma antuk galah s"Om Swatiastu"</br></br>Matur suksma antuk galah sane sampun kapica ring sikian titiang. </br>Sane wangiang titiang Tim BASAbali Wiki. Sane wangiang titiang angga panureksa Wikithon Partisipasi Publik: Bali Berorasi. Taler para atiti sareng sami sane tresna asihin titiang.</br></br>Rasa angayubagia aturang titiang majeng ring Ida Sang Hyang widhi Wasa duaning sangkaning asung kerta wara nungraha Ida, iraga prasida memumpul iriki ring acara Wikithon Partisipasi Publik : Bali Berorasi sane kaadaang olih BASAbali Wiki. Titiang Devi Rossalinda Natalia jagi ngemaktayang orasi indik “Apa pakeweh sane paling nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali?” antuk pemilu 2024 sane mamurda “Ngalimbakang Kualitas Pendidikan Bangsa.” Sadurungnyane titiang nunas pangampura yening basa alus titiange nenten becik. </br></br>Pemilu 2024 sampun nampek. Ento artine krama Indonesia lakar ngadaang acara demokrasi inggih punika pemilu secara serempak sane kalaksanayang lima warsa acepok. Sampunka Ida dane madue pilihan sira sane pacang kapilih ring pemilu 2024? Pastika Ida dane sampun uning kinerja para calon pamimpin lan program napi manten sane lakar kalaksanayang yening sampun dados calon pamimpin. Iraga dados krama sampunang salah pilih tur kemakan janji-janji manis calon pamimpinne khususnyane antuk krama Baline. Ring Bali utawi ring propinsi lianan pastika akeh pisan pikobet sane ngerugiang kramane. Punika mawinan, patut segera kabecikang. Akéh kramané ngrimik santukan pemerintah nenten prasida muputang pikobet sane wenten ring kramane. Tiang dados krama lan sisia taler ngerasayang akeh pikobet silih sinunggil ring dunia pendidikan. Pendidikan sangat maguna pisan antuk masa sane jagi rauh.</br></br>Sane kapertama, pikobet fasilitas sekolah sane ten ngedukung. Contonyane sampun naur jinah SPP nanging fasilitas, sarana lan prasarana nenten ngedukung sekadi ring kelas punika ten wenten alat pendingin ruangan sekadi kipas angin tur AC (Air Conditioner). Wenten taler ring kelasnyane wenten kipas angin sakewanten usak tur nenten wenten perbaikan saking pihak sekolah. Punika mawinan para sisia kepanasan miwah nenten semangat nyarengin paplajahan. Indika punika ngawinang akeh sisia sane prasida mabuat bolos masekolah. Yening wenten pikobet sane sakadi asapunika, Napike prasida nincapang kualitas pendidikan ring Bali? Sampun pasti ten prasida. Ring media sosial taler akeh kawedar orti sekadi puniki. Sane dados pitaken tiang, Napika pemerintah nenten mautsaha tuun ke lapangan ngicen wantuan ka sekolah-sekolah utawi sampun wenten wantuan saking pusat nanging wantuan punika nenten kaanggen becik olih pihak sekolah? Yening seumpamanyane sampun wenten wantuan saking pusat, adi bisa sarana lan prasananyane ten ngedukung proses pemplajahan. Lianan ento, para sisia taler sampun naur jinah SPP tiap bulanne. Patut ipun pada nampi pikolih. Ring dija wantuan punika, Napika wenten pikayunan parilaksana sane nenten patut utawi korupsi? Masalah niki harus segera kapuputang tuntas olih para calon utawi pemerintah Bali mangda pendidikan ring Bali prasida maju. Yening wiakti wenten tindakan sane melanggar hukum, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin Bali prasida tegas nanganin kasus sakadi puniki.</br></br>Sane kaping kalih, pikobet indik sistem PPDB SMP-SMA/K sane ngawinang akeh para sisia lan rerama reramanyane sebet (kecewa). Pikobet niki prasida kaorahang pikobet paling nengsek krana manut pikayun tiang tiap warsa, sabilang penerimaan sisia baru pastika pikobet niki menuai pro lan kontra. Contonyane nganggen sistem zonasi. Sistem zonasi inggih punika sitem antuk kedekatan jarak umah ka sekolah tetujon. Ada sisia sane umahne satu zona lan nampek ka sekolah tetujon, nanging ten katerima. Nggih, niki taler rumasuk pikobet sane patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Ring media sosial akeh orti-orti indik para sisia nirdon polih sekolah tetujonnnyane kanti wenten aksi demo ring Dinas Pendidikan lan gedung DPRD nanging ten mabuahin hasil. Napi sujatinyane sane ngranayang para sisia tan prasida lolos PPDB nyambran warsa? Napika wenten kecurangan ring PPDB? Napika calon pamimpin pacang nganutin sistem puniki. Antuk seringnyane wenten kasus sekadi puniki, titiang ngaptiang pemerintah utawi calon pemimpin bali mangda becik-becik mikayunin lan muputang taler manggihin pamargi saking pikobet puniki? Pedalem pisan antuk para sisia sané patut ngutang sekolah sané kaaptiang sangkaning kawéntenan sistem sané nénten adil. Yadiastun wénten akéh sekolah sané becik, nanging yéning nénten dados kapilih sinah iraga nénten pacang seneng tur ilang semangat antuk ngrereh ilmu.</br></br>Kaping tiga, pikobet sane pinih utama sane patut katangkepin olih sang sane jagi dados pamimpin ring Bali inggih punika kawentenan para sisia sane nenten masekolah utawi putus sekolah. Sujatine, pikobet puniki ngancan nglimbak nyabran warsa, tur tan prasida katungkasin pikobet puniki ngancan abot antuk nanganin yaning nenten wenten solusi sane becik. Indika punika kacihnayang olih makudang-kudang faktor, minakadi faktor ekonomi, faktor genah, kawentenan rerama sane nenten sayang (kuang kasih sayang), miwah sane tiosan. Ring makudang kabupaten ring Bali kasus puniki taler nincap santukan pandemi COVID-19 sane lintang. Kasus-kasus putus sekolah sane ngeranayang nincapnyane pengangguran, santukan mangda polih pakaryan sane becik, anake patut maderbe pendidikan sane pinih alit inggih punika SMA. Indike punika ngawinang para yowanane sayan nganistayang anak miwah sayan akeh nglaksanayang paindikan sane corah (jele). Napika calon pemimpin Bali prasida ngicen pemargi sane becik mangda kasus puniki prasida puput? Dumun, pamerintah sampun ngicenin wantuan pendidikan ring krama sane nenten mampu mangda prasida ngamolihang pendidikan. Titiang ngaptiang mangdane calon pemimpin Bali sane jagi rauh prasida mabuka ring pikobet sane mabuat sakadi puniki.</br></br>Ida dane sareng sami, wantah asapunika sane prasida atur titiang indik pakeweh utawi pikobet nengsek tur patut katepasin olih calon pamimpin Bali. Lima tiban punika nenten ja wantah galah sane akidik. Sang sane pacang dados pamimpin Bali. Pangaptin titiang pisan mangda panegara Indonesia utamannyane Bali prasida sayan nglimbak miwah sayan maju. Akeh pikobet-pikobet pendidikan ring Bali, semoga calon pamimpin prasida nuntasi makesamian pikobet-pikobet punika. Pesan tiange, sampunang iwang milih pamimpin. Milihin pamimpin sane jati-jati makarya, sane madue integritas, tur sane madue kualifikasi taler sane prasida ngelanjuti program kerja pamimpin sane sadurungnyane. Milihin pamimpin manut ring manah soang-soang sampunang nganutin pamargi saking dura negara. Malih apisan tiang nunas mangda sampunang tiang ngajumang janji tan antuk bukti. Dumogi Pemilu 2024 puniki prasida dados pangawit saking panglimbak ring Indonesia miwah Bali. Yening wenten atur titiang sane nenten patut, tan lali titiang nunas geng rena pengampura. Kasineb puputang titiang antuk Parama Santi.</br></br>“Om Santi Santi Santi Om”k Parama Santi. “Om Santi Santi Santi Om”)
  • Yowana nyangra kemerdekaan  + ("Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!" Sube"Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!"</br></br>Sube dadi orahang irage merdeka?</br></br>Amen pandangan nak Len merdeka to pasti tentang kejayaan..</br></br>Tapi nyan pandangan rage pribadi, merdeka to sing tentang kejayaan gen, tapi tentang irage dadi generasi hebat NU ngidang bertahan dugas turun ne perekonomian, pendidikan, jk wisatawan ulian Gumi kene pandemi.</br></br>Rage pribadi saksi...kuping kebus ningeh munyi semeton bali dugas Bali kene pandemi</br></br>Liu protes jk keluh masyarakat nik rage pedingehang </br></br></br>" Kel terus care kene? Meed ngoyong jumah"</br></br>"Inguh rasane odalan nganggon perwakilan"</br></br>"17 Agustus sing Ade lomba ape asane?"</br></br>"Meed masuk online!!"</br></br>Nah situasi kene Masi ngai irage merasa mekejang keweh.</br>Sakewale diastun Liu protes masyarakat Bali NU dadi ajak taat prokes jk menikmati proses</br>Kengken carane Bali pang care ipidan.</br>Ulian jengah Liu generasi muda mesaing ngedengang bakat , harapan ne sing Liu pang ngidang gen Bali tetap di kenal walaupun Liu kedepane Kel Ade tantangan.</br></br>Sekebedik mulai ngenah Ade wisatawan, maturan ke pure be sing perlu nganggo perwakilan, festival mulai Ade , lomba 17 Agustus ngancan rame, gamelan di pure sube ngancan dingeh Kanti ke marga...</br>Bali nik rame ulian pariwisata be ngancan kerasa, taksu jk sinar Bali sube ngancan terpancar.</br>Rase sing percaya Bali lakar buin care ipidan.</br>Bali nik rame, Bali nik metaksu, Bali nik setate asah, asih, asuh..</br></br>A: "Liu san satuane...kira kira ape tetuek ne?"</br></br>B: "lamun irage saling rangkul sing Ade nik Maden tantangan, sebagai generasi harus saling mengisi jk memulihkan situasi"arus saling mengisi jk memulihkan situasi")
  • Yowana Nyanggra Kemerdekaan  + ("Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!" Sube"Rame sing? Rame Lah! Bali Bangkit!"</br></br>Sube dadi orahang irage merdeka?</br></br>Amen pandangan nak Len merdeka to pasti tentang kejayaan..</br></br>Tapi nyan pandangan rage pribadi, merdeka to sing tentang kejayaan gen, tapi tentang irage dadi generasi hebat NU ngidang bertahan dugas turun ne perekonomian, pendidikan, jk wisatawan ulian Gumi kene pandemi.</br></br>Rage pribadi saksi...kuping kebus ningeh munyi semeton bali dugas Bali kene pandemi</br></br>Liu protes jk keluh masyarakat nik rage pedingehang </br></br></br>" Kel terus care kene? Meed ngoyong jumah"</br></br>"Inguh rasane odalan nganggon perwakilan"</br></br>"17 Agustus sing Ade lomba ape asane?"</br></br>"Meed masuk online!!"</br></br>Nah situasi kene Masi ngai irage merasa mekejang keweh.</br>Sakewale diastun Liu protes masyarakat Bali NU dadi ajak taat prokes jk menikmati proses</br>Kengken carane Bali pang care ipidan.</br>Ulian jengah Liu generasi muda mesaing ngedengang bakat , harapan ne sing Liu pang ngidang gen Bali tetap di kenal walaupun Liu kedepane Kel Ade tantangan.</br></br>Sekebedik mulai ngenah Ade wisatawan, maturan ke pure be sing perlu nganggo perwakilan, festival mulai Ade , lomba 17 Agustus ngancan rame, gamelan di pure sube ngancan dingeh Kanti ke marga...</br>Bali nik rame ulian pariwisata be ngancan kerasa, taksu jk sinar Bali sube makin terpancar.</br>Rase sing percaya Bali lakar buin care ipidan.</br>Bali nik rame, Bali nik metaksu, Bali nik setate asah, asih, asuh..</br></br>A: "Liu san satuane...kira kira ape tetuek ne?"</br></br>B: "lamun irage saling rangkul sing Ade nik Maden tantangan, sebagai generasi harus saling mengisi jk memulihkan situasi"arus saling mengisi jk memulihkan situasi")
  • Literature Bersauddara Tidak Boleh Bermusuhan  + ("Sagilik-Saguluk, Salunglung-Sabayantaka, "Sagilik-Saguluk, Salunglung-Sabayantaka, Paras-Paros Sarpanaya, Saling Asah-Asih-Asuh"</br></br>Suksmanyané inggih punika iraga patut malajah mabesikan sareng anak lianan ritatkala nampi papineh taler bebaosan sane kapicayang olih anak lianan. Saluire punika,iraga mangda prasida bareng marembug, saling ingetin lan saling asih. Tur iraga patut sareng nulungin anak lianan.</br></br>Malarapan antuk orti sane sampun akéh kasambat ring radio, televisi, lan media sosial nginenin indik perang sane sampun ketah kabaos. Punika ngawit sawireh wenten konflik Rusia-Ukraina. Presiden Rusia Vladimir Putin ring tanggal 24 Februari 2022 ngicenin pawarah mangda kasayagayang operasi militer utamannyané ring Ukraina. Putin nyekenin yening Rusia lakar maang respon yening wenten pasukan asing sane nambakin pabuatne. </br>Wenten malih konflik ring warsa 2022, kawentenan seka saking Ukraina Timur sane ngwantu lan ngugu Rusia pinaka Donetsk lan Luhansk.</br></br>Sujatinné, kawéntenan perang Ukraina tur Rusia puniki sawireh Putin pinaka pemimpin saking negara Rusia ngadén pemimpin Ukraina sane nyarengin Negara Barat lan mapikenoh magabung sareng NATO. Mawinan asapunika, nyama iraga ring dura negara patut uning tekening nyama padidi nenten dados uyut. </br></br>Ring konflik punika sampun ja pastika wenten dampak sane karasayang olih krama Ukraina. Contone sakadi liu anak sané ten nyidang pesu uli jumahne, nenten ngelah pipis sawireh ten megae, alit-alité pada tusing nyidayang masekolah indik situasi mangkin. Dija-dija bek ada ledakan, ngae jejeh anak sane ngoyong ditu. akeh wenten anaké sane dados korban jiwa. </br></br>Ento mawinan krama saking Ukraina cenik kelih,tua bajang ngarasayang dampak sané nenten patut tur ngae rugi ring soang-soang ragane. Raris, wenten masih pengungsi sane masebar ring negara-negara lianan. Indonesia pinaka negara sane dados genah antuk pengungsian punika. Akeh pisan pengungsi sane kasebar ring makudang-kudang negara.</br></br>Indonesia mrasidayang ngicenin wantuan marep ring tragedi konflik utawi para nyama joh iraga ring Ukraina. Sapunapi utsaha sané dados iraga icenin? Indonesia puniki madue makudang-kudang genah lan sumber pangan sane becik tur luih kawentenannyane. </br>Utsaha sané dados kalaksanayang antuk sameton Ukraina yadiastun akéh pabinayané sakdi adat istiadat, tradisi, lan basa nanging ring Indonesia ngautamanin rasa saling asah, asih, asuh antuk nulungin sameton utawi nyama Ukraina.</br>Manut ring panampen titiang mangkin indik pengungsi saking Ukraina sane jagi ngungsi ka Indonesia patut katerima.</br></br>Santukan iraga sakadi manusa patut saling tulungin pateh sekadi lengkara sane sampun titiang icenin i wawu. Iraga patut ngelah rasa welas asih majeng ring anak lianan.</br>Ring pengungsian, sampun sepatutnyane iraga pinaka yowana patut melajah sareng-sareng. Sapatutne mangda iraga sareng sami saling welas asih lan tan demit teken kawikanan sane iraga gelahang. Iraga dados metaken utawi ngawedarang kawikanan iraga sareng lianan yadiastun mabinayan pisan sareng negara Ukraina.</br></br>Apang bisa idup saling asah, asih, lan asuh tusing dadi mamusuh. Tusing dadi maiyegan. Saling asah artinne malajah bareng-bareng, saling asih artinne sayang ajak nyama. Lan asuh artinne rungu teken nyama.</br></br>Pengungsi Ukraina punika patut wantu sakadi genah sane becik, wenten. Genah antuk pengungsi, genah-genah sane kaungsi olih para pengungsi punika prasida sampun wenten pangan, kinum mangda pengungsi Ukraina punika molihin karahayuan. Taler,titiang nunas mangda nyama iraga makadadua puniki enggalang balik manyama sakadi sampun. Punika sané nyihnayang yening nyama punika nenten dados majelo-kelo maiyegan. Krana ngae rasa manyama iraga ilang tur padem yening iraga sesai mamusuh.lang tur padem yening iraga sesai mamusuh.)
  • Geguritan Dharma Sasana: Analisis Nilai Kauripan Parajana Ri Sajeroning Panglimbak Kebudayaan Nasional  + ("Wénten malih ulah kawastanan stéya, masih"Wénten malih ulah kawastanan stéya, masih cacakan sisip, ulahing sajadma, tan wénten patut tulad , mangdén doh ring kahyun sami, ulah punika, yén mrihang manah suci."</br>(Geguritan Dharma Sasana, Pupuh IX Durma : 5)</br></br>Punggelan saking pupuh durma sané kaketus ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana ring ajeng yéning ngamargiang swadharma pamimpin nénten dados ngamaling. Ngamaling sané kabaosang inggih punika manados jadma sané satwika miwah mawibawa ri tatkala kaicénin lingga sané pinih ageng ri sajeroning kauripan. Pamimpin patut ngicénin piteket miwah imba majeng ring jadma sané akéh. Pabuat sané patut anggén tulad mangda prasida ngamolihang sukla ring manah sané sampun kaaptiang. Geguritan Dharma Sasana inggih punika kriya sastra sané karipta olih pahlawan nasional saking Bali sané sampun ketah kauningin inggih punika I Gusti Ngurah Madé Agung. </br>I Gusti Ngurah Madé Agung embas tanggal 5 April 1876 ring Puri Agung Dénpasar Bali, miwah Ida pinaka Raja Badung sané kaping pitu ring warsa 1902. Ida lebar ri sajeroning payudhan sareng Wong Welanda ring tanggal 20 Septémber 1906. Riantukan lebar ring payudhan punika, Ida kaicénin bakti pungkusan Ida Batara Mantuk Ring Rana. Salantang tuwuh kauripan Raja Badung sané kaping pitu punika nénten naenin cumpu majeng ring Wong Welanda. Ngamarginin kriya-kriya sastra Ida prasida nincapang semangat perjuangan. Ri sajeroning kriya sastra Ida inggih punika Geguritan Loda, Geguritan Niti Raja Sasana, Geguritan Dharma Sasana, Geguritan Hredaya Sastra, Geguritan Nengah Jimbaran, Geguritan Purwa Sanghara, miwah Kekawin Peta Bumi. </br>Kriya sastra Geguritan Dharma Sasana sané maurip ring Bali pateh sakadi kriya-kriya sastra sané lianan pinaka akahnyané nénten wantah parilaksana susastra sané mawinan ri sajeroning angga kapracaya, adat-istiadat, yadnya, laksana, miwah sané kaangén angga kauripan ri sajeroning sosial-budaya lianan. Ring krama Bali purwa paiketan sastra miwah agama Hindu sané nénten prasida lempas. Sastra kadadosang sarana maagama, punika mawinan kakalih madué fundamental sané pateh inggih punika nilai pangrasa sané luhur sané satata ngresepang makakalih. Wangun naskah lontar Dharma Sasana inggih punika puisi Bali purwa. Geguritan sané kasurat nganggén aksara Bali, mabasa Bali kapara miwah mabasa Jawa Kuna. Geguritan punika kawangun antuk makudang-kudang pupuh makadi pupuh Ginanti, Semarandana, Sinom, Pucung, Mijil, Kumambang, Dandang, Girisa, Durma, Juru Demung, miwah Megatruh. </br>Nilai-nilai sané kapolihang inggih punika laksana pamimpin sané mautama ring naskah Geguritan Dharma Sasana ring kauripan parajana sané akéhnyané madué agem-ageman ring ajah-ajahan agama Hindu. Nilai-nilai sané kadasarin antuk tuntunan kauripan parajana punika sané kapolihang ring Geguritan Dharma Sasana makadi nilai kapamimpinan, mulat sarira, tata susila miwah sané lianan. Tutunan urip sané prasida kapolihang ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana ngeninin indik solah sané patut kalaksanayang miwah taler sané nénten patut kalaksanayang. </br>Nilai-nilai sané wénten ri sajeroning lontar Geguritan Dharma Sasana lumrahnyané maunteng antuk ajah-ajahan agama Hindu. Yadiastun sapunika, Geguritan Dharma Sasana nénten masoroh ri sajeroning Smertti Agama. Nilai-nilai punika landasan-landasan sané madasar saking tuntunan parilaksana ri sajeroning kauripan manusa ring wewidangan parajanane. Nilai-nilai sané kadasarin mapapineh antuk tuntunan parilaksana sané madasar ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana ri tatkala nyakupang nilai-nilai tuntunan ri sajeroning kapamimpinan, mulat sarira, miwah kawéntenan nilai tata susila. </br>Kebijakan ri sajeroning panglimbakan kebudayaan nasional mawit saking akahnyané taler nyakupin upaya-upaya nyikiang dados siki ring wangun kebudayaan. Ring lumrahnyané dados kabaosang nilai-nilai punika sané madaging ring Geguritan Dharma Sasana sané mapaiketan miwah madué linggih ri sajeroning panglimbak kebudayaan nasional punika. Nilai Kapamimpinan sané kawéntenan ipun ring Geguritan Dharma Sasana sakirang-kirangnyané wénten lalima prinsip pinih utama sané nganggarang matuk ring asas paiketan inggih punika parilaksana sané langgia (ksatriyan), keadilan utawi kepatutan yogia, pascad, kasadarana, miwah laksana masilur panampen utawi mapaparuman. </br>Upaya sané kapiteketin ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana inggih punika mulat sarira inggih punika sané nyakupin kawéntenan utsaha-utsaha manusa mantuka ring kapradangin miwah apisan ngimpasin miwah nganéntenang tulud-tuludan kama makadi sané wénten ri sajeroning padewekan soang-soang. Luir ipun nilai kapamimpinan sané wénten ring Geguritan Dharma Sasana wénten akéh nilai-nilai ri sajeroning kauripan parajanane. Nilai mulat sarira inggih punika nilai sané kawéntenan ipun ring Geguritan Dharma Sasana sané madué lingga linggih ipun ri sajeroning panglimbak parilaksana miwah kapribadian bangsa sané nyunjung unteng pikayun saking manusa sané maparisolah becik, miwah sapisanan taler manados akah sané kawangun parilaksana sané becik sané wénten ri sajeroning padewekan. Parilaksana punika sané banget saratang pisan, salangkungnyané ri sajeroning marepin aab jagat globalisasi sané nimpenin gumine sakadi mangkin.</br>Ring Geguritan Dharma Sasana sané naening nilai tata susila ngangge ajah-ajahan sané mawasta : Dasakramaparamartha, Dasa Dharma, miwah Asta Pangradana. Eling ring ajah-ajahan tata susila ring Geguritan Dharma Sasana punika nénten pastika sinalih tunggil awig-awig sané nguasa-nguasi mawinan patut nilai tata susila punika matampak akéh sané prasida kaambil miwah ngiketin ring aab kauripan sané mangkin. Utawi yéning tiosan sakadi punika, nilai-nilai tata susila sané wénten ri sajeroning Geguritan Dharma Sasana lumrahnyané kantun prasida mapaiketan sareng kaaptiang ring parilaksana manusa sakadi aab jagate mangkin. </br>Pamuput ipun, ajah-ajahan miwah parindikan sané prasida kaambil miwah ngiketin sané kawéntenan ipun ring Geguritan Dharma Sasana nganinin indik nilai kauripan parajanane ri sajeroning panglimbak kebudayaan nasional inggih punika nilai kapamimpinan, nilai mulat sarira, miwah nilai tata susila. Ri sajeroning indik punika, Geguritan Dharma Sasana ngicénin pangeweruh taler ajah-ajahan miwah sané nyinahang taler maktayang kauripan ring pabuat sané becik. Makasami nilai ring Geguritan Dharma Sasana punika patut kalaksanayang olih parajanané mangdané budaya sané sampun wénten saking dumun nénten pegat miwah rered. Para yowanané patut malajahin kebudayaan lokal silih tunggilnyané sareng ngamargiang swadharma ngrajegang kebudayaan sakadi nyarengin acara Bulan Bahasa Bali sané mabuat pisan anggén nglestariang budaya utamannyané aksara, basa, miwah sastra Bali.amannyané aksara, basa, miwah sastra Bali.)
  • Good leader, people leader  + ("e timpal timpal" "Nawang sing, pemilu tau"e timpal timpal"</br>"Nawang sing, pemilu taun depan, 2024</br>“haaa, pemilu?”</br>“ sing nawang pemilu? mai mai jani kal tlatarang ape ento pemilu”</br>“pemilu inggih punika (penjelasan nak milih keto pokokne luberjurdil”</br>“oh ketooo”</br>“bindan pemilu to jagi kalaksanayang?”</br>“yeh be yang Orin taun depan, suba paek ne semeton”ang Orin taun depan, suba paek ne semeton”)
  • Dados pamimpin sane jujur punika becik  + ('Tenung Pengider Bhuana' Tedung Pengider 'Tenung Pengider Bhuana'</br></br>Tedung Pengider Bhuana inggih punika tataran sadurung nuju tataran pinih tegeh inggih punika Ajengan Lebur Kangsa. Sujatinipun, makasami ilmu-ilmu punika nenten ja kaon. Anake ane demen ngapus dewekne, anake ento tusing lakar nyidayang ngusahayang dewekne. Indiké punika sané raris kaicénin olih krama Banjar Kaja, Kelurahan Panjer, Kota Denpasar antuk makarya ogoh-ogoh sané nyihnayang antuk nganggén tema</br></br>Manut pamrentah iraga patut ngamargiang tugas sane becik. Krama akeh pisan sane pracaya ring pamréntahan. Saking pamréntahan désa kantos pamréntahan kota, wenten makudang-kudang visi misi sane sampun kaucap dadosnyane kalaksanayang. sane sampun kaaturang inggih punika cihna pamimpin sane becik, napi malih yening sampun prasida ngamargiang nenten ja wantah baos kewanten.Nglaksanaang tugas lan tanggung jawabnyane pinaka oknum pemerintah sane jujur inggih punika kunci utama dados oknum pemerintah sane bersih. Nenten ja saking loba ngerereh jinah kramane lan nyebarang kebencian yening wenten pabinayan pantaraning wewidangan sareng wewidangan tiosan. Lan sampunang ja ngapus musuh antuk cara sane corah.ng ja ngapus musuh antuk cara sane corah.)
  • Literature Ugal-ugalan  + ((Ugal-ugalan) Sabilang wai tiang pesu sai (Ugal-ugalan)</br>Sabilang wai tiang pesu sai gati tiang nyingakin cerik-cerike jani suba bani ngaba motor, diapain enu kelas enem SD. Yening tiang cingakin carane ngaba motor, suba bani cerik-cerike jani ngebut. Ngebut ane belog ajum. Diapain sube orahina teken reramane, tusing nyak ningehang munyi. Rerama patut urati. Yen konden dadi ngaba motor, da urukange ngaba motor. Yyanan yen labuh, ento ulian meme bapane ane tusing rungu., ento ulian meme bapane ane tusing rungu.)
  • WAJIB DIISI JUDUL BERBAHASA BALIKU  + ((wajib diisi) Tukade ane jani joh pisan (wajib diisi) </br></br>Tukade ane jani joh pisan melenan teken tukade ipidan, jani sube langah anake sane manjus miwah meplalianan di tukade. Ento krana tukade jani sube cemer ulian ulah jelemane ane tusing bertanggung jawab ngutang sekancan leluu ka tukade, sinah jele dadin yeh tukade ento. Yening sube jele keto pastika tusing ade buin kawigunane, sinah liu ane rugi yening yeh tukade ento jele, upamine tusing buin ade tongos kayeh. Nyen kal kayeh yening yeh tukade jele keto? Eda ja manusa, beburon mase makejang lek nolih tukade ane keto. Apa buin yening masan endange teka, sinah yehe lakaran keweh pesan. Ento mawinan uling jani rage dadi jadma manusa patut ngelah papineh tur eling tekening lingkungan, uling paindikan sane cenik care inggian suud ngutang leluu ke tukade, napi malih luwungan yening kakedasin, krana kawigunan tukade liu pisan, yening sube kedas kan luung dadine .</br></br>Conto ane viral jani di dunia maya, ada generasi muda sane ngae konten positif buka ngedasin tukad, ane madan pandawara group. Ento mare generasi muda sane patut anggen sesuluh, yening mekejang nyak ajak keto kan luung pisan dadin tukad di sajebag Bali. Punika taler yening para yowana pemuda-pemudi, desa adat, lan pamerintah desa ngelah program indik kabersihan sakancan genah toya pinaka jalaran anggen ngmargiang baktin danu kerti.laran anggen ngmargiang baktin danu kerti.)
  • -  + ( *Bali e Ne Jani* Dugase titiang mala</br>*Bali e Ne Jani* </br> Dugase titiang malali ka Denpasar sareng reraman tittiange, di mulihne titiang singgah ka umah bibik titiange. Di makere ngalih umah bibik titiange ento di perumahan tongosne, liu sajan luu sane matumpuk-tumpuk cara gunung di samping perumahanne ento, boya ja tongos anggen ngentungen luu, di sampingne liu ada anake madagang. Ditu memen titiange ngeraos “ sing ye, sakit duur ne ngadek bon luune ento?”. Sing je di Denpasar dogen di tongos- tongos lianan nu mase cara keto. Pangaptin titiange mangda Bali puniki dados Bali sane asri, ten wenten biin luu sane matumpuk- tumpuk. Mangda sakadi punika iraga sareng sami pamekas krama Bali sampun sapatutnyane ngupapira wewidangan jagat Baline antuk ngentungan luu ring genh sane sampun kasiagayang. Suba keto taler ada adane “daur ulang” barange sane suba kaanggen dadi buin kaolah dados barang sane lianan. Tongos luu ada telung macam, ada ane mewarna barak anggon botol-botol, sterofom, lan kaca, ada mase ane warna kuning tongos anggen ngentungan plastik, kertas, tisu, lan sane lianan. Sane kaping untat wenten sane mewarna gadang tongos ne luu cara don, kayu, sisa ajeng-ajengan, lan sane lianan. Yening iraga suba ngalaksanayang ento pastiaka Baline pacang asri kantos kawekas.</br>pastiaka Baline pacang asri kantos kawekas. )
  • Literature kelestarian alam sanur  + ( *KELESTARIAN ALAM* Dugas rahina saniscara</br>*KELESTARIAN ALAM*</br>Dugas rahina saniscara tiang sareng timpal timpal melali ke pasih sanur. ditu titiang nyingakin liu pisan luu ane mekacakan. Diastun sampun wenten tongos tong sampah nanging anake liu ane ngutang luu sembarangan. </br>anake tusing ngelah kesadaran teken kebersihan pantai nike. Liu pesan harapan pemerintah teken masyarakat apang ngidang nyaga kebersihan nike. </br>Di sanur liu ade peraturan nanging anake ane ten ngerunguang ento.Tiang berharap apang bali bersih ling sampah lan lestari</br>p apang bali bersih ling sampah lan lestari )
  • Literature KELESTARIAN ALAM  + ( *KELESTARIAN ALAM* Dugas rahina saniscara</br>*KELESTARIAN ALAM*</br>Dugas rahina saniscara tiang sareng timpal timpal melali ke pasih sanur. ditu titiang nyingakin liu pisan luu ane mekacakan. Diastun sampun wenten tongos tong sampah nanging anake liu ane ngutang luu sembarangan. </br>anake tusing ngelah kesadaran teken kebersihan pantai nike. Liu pesan harapan pemerintah teken masyarakat apang ngidang nyaga kebersihan nike. </br>Di sanur liu ade peraturan nanging anake ane ten ngerunguang ento.Tiang berharap apang bali bersih ling sampah lan lestari</br>p apang bali bersih ling sampah lan lestari )
  • Literature kelestarian lingkungan  + ( *KELESTARIAN ALAM* Dugas rahina saniscara</br>*KELESTARIAN ALAM*</br>Dugas rahina saniscara tiang sareng timpal timpal melali ke pasih sanur. ditu titiang nyingakin liu pisan luu ane mekacakan. Diastun sampun wenten tongos tong sampah nanging anake liu ane ngutang luu sembarangan. </br>anake tusing ngelah kesadaran teken kebersihan pantai nike. Liu pesan harapan pemerintah teken masyarakat apang ngidang nyaga kebersihan nike. </br>Di sanur liu ade peraturan nanging anake ane ten ngerunguang ento.Tiang berharap apang bali bersih ling sampah lan lestari</br>p apang bali bersih ling sampah lan lestari )
  • lestariang alam balia  + ( *KELESTARIAN ALAM* Dugas rahina saniscara</br>*KELESTARIAN ALAM*</br>Dugas rahina saniscara tiang sareng timpal timpal melali ke pasih sanur. ditu titiang nyingakin liu pisan luu ane mekacakan. Diastun sampun wenten tongos tong sampah nanging anake liu ane ngutang luu sembarangan. </br>anake tusing ngelah kesadaran teken kebersihan pantai nike. Liu pesan harapan pemerintah teken masyarakat apang ngidang nyaga kebersihan nike. </br>Di sanur liu ade peraturan nanging anake ane ten ngerunguang ento.Tiang berharap apang bali bersih ling sampah lan lestari</br>p apang bali bersih ling sampah lan lestari )
  • The Spirit of Triangular Sandwich Against the Corona Pandemic  + ( *Pandemi Corona Suba Maulang Tahun, Pariw</br>*Pandemi Corona Suba Maulang Tahun, Pariwisata Bisu, Ekonomi Lesu*</br></br>Keweh pesan ngalih gae di masan pandemi nenenan, ngae tiang bingung engken carane ngalih pipis. Ane malunan tiang magae di sektor pariwisata, jeg saget ‘dirumahkan’ ulian pandemine ene.</br></br>Makudang-kudang utsaha suba taen jalanin tiang, uli ngadep loloh cemcem, matetanduran, kanti ngubuh siap, kewala tonden nekaang hasil. Nanging, tiang tusing ja nyerah!</br></br>Pamuputne, tiang mautsaha ngae roti lapis segitiga. Astungkara, dini utsaha rotine nyak lancar masari, kanti tiang nyidaang nyewa toko di peken, anggon tiang ngadep roti lapis segitiga lan soroh roti ane lenan ditu.</br></br>Dimasan cara janine, tiang bersyukur gati, Sawireh tiang maan ilmu baru kengken carane mulai ngae usaha, yadiastun usaha ento cenik.</br></br>Intine, jani tiang ajahina apang tusing mengeluh teken keadaan, ulian keadaane ento tuah mawit uli dewek padidi, ento mawinan, jeg lagas lan cobak gen.</br></br>Pasti ada hasil yen suba ada utsaha.</br></br>Manut teken unduk ane tepukin tiang, tiang ngaptiang apang pamrentah mendukung pengusaha lokal. Malarapan maang bantuan tur nyobiahang ka masyarakate apang mablanja produk lokal Bali.</br></br>Dumugi masari, lan dumugi rahayu,Semangat !!!!</br>ugi masari, lan dumugi rahayu,Semangat !!!! )