How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Ng

ng

  • reach up to use tool to pull branch of tree down so as to get fruit en
  • deflate en
Andap
ng
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Lelipine lantang pisan bakate di alase.
No translation exists for this example.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Luh Ayu ngéncolang ngojog entik tiing durin purané tur nyuti rupa dadi Luh Ayu Manik Mas.

In English:   Luh Ayu im- mediately rushed to the bamboo grove behind the temple and turned into Luh Ayu Manik Mas.

In Indonesian:   Luh Ayu segera menuju pohon bambu di belakang pura dan berubah menjadi Luh Ayu Manik Mas.

In Balinese:   Ipun pinaka cihna sané ngélingin i raga eing kawéntenan Bom Bali I.

In English:   Her reminders are physical and visible.

In Indonesian:   Pengingatnya bersifat fisik dan terlihat.

In Balinese:   Sadaweg Raja Dewa Manggis Kuning magingsir saking padukuhan d sa Beng Gianyar lantas ngawangun Puri ring delod desa B ng punika .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pabinaan puniki metuang pikayun sareng sami sapunapi antuk tan metuang dukita, baya napi malih parebatan kauripan, yeg wiadin siyat .Indik puniki taler karasayang olih sang padunung , marasa n b ng ring genah san anyar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wantah sak ng pasw can Ida Sang Hyang Parama Kawi lan kesagedan para semeton umat beragama ring Gianyar san prasida ngic n titiang carita mawinan kangkat kaunggahan indik pacaritan alit indik kerukuanan umat beragama ring d sa Gianyar san nyihnahang kerukunan hidup para wargan san mabinanan agama lan tatacara kauripan as matiosan nanging masambang semangat keindonesiaan Bineka Tunggal Ika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kawéntenan bénténg puniki puput rikala puputan perang Badung nglawan agresi Belanda antuk runtuhnyané Raja Tjokorda Made Agung (Tjokorda Mantuk Ring Rana).

In English:   This spear is called Lelemon, it has great authority.

In Indonesian:   Tombak ini namanya Lelemon, khasiatnya besar kewibawaan.

In Balinese:   Sarèng lobanè lan ngèka daya Cangak nelahang makejang isin telaga sejabaning yuyu.Yuyu sanè sangsaya nagih masih Ipun kisidang, Cangak nyak ngisidang yuyunè.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakéng riin Manusa Baliné sampun tatas yéning ngaptiang toya sané ening ring tebénan, wenang katawengin sakéng duluan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih sané mangkin kacaritayang wénten anak yowana dados prawiréng jagat.

In English:   Wenten satua yowana nyukti prawira (it's a story of a young hero)

Saking Bali raris dumadi (from Bali, she is) Luh ayu manik mas (Luh Ayu Manik Mas) Rumaksa entik-entikan (protecting the trees) Mangda jagat Bali kerti (for the prosperity of Bali) Wisésan jagat (the power of nature)

Sutresna ring pertiwi (caring for the environment)

In Indonesian:   Bait pertama dari geguritan Luh Ayu Manik Mas dalam Pupuh Durma.

In Balinese:   Nénten ja ngécéang budaya anak lian becik punika saking logat miwah cecirénnyané, santukan soang-soang budaya madué kautamaan miwah keunikannyané soang-soang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dané wantah pensiunan PNS ring kantor Perdagangan Buléléng.

In English:   He is a retired civil servant from the Buleleng Trade office.

In Indonesian:   Puisi berbahasa Bali 80, yang dimuat pada majalah Burat Wangi, Canang Sari, dan dikumpulkan menjadi kumpulan yang berjudul “Kobarang Apine” (Drama dan Puisi), “Perang Bali” serta “Leak Macolek Bunga”.

In Balinese:   Tembang-tembang pop wénten 50 sampun kapupulang manados cakepan olih Dinas Pengajaran Provinsi Bali pinaka tembang alit-alit SD (jilid I, II, III), lan taler sampun kapupulang manados cakepan olih Listibya Kabupatén Buléléng.

In English:  

In Indonesian:   Karangan-karangan beliau yang telah dipublikasikan maupun didokumentasikan seperti:

In Balinese:   Geger Kali Bhaya, cutetné uli arti suba ngenah buat nyekenang guminé cara jani ané ngangsan usak, buina kaimbuhang jani gaénanga dadi ogoh-ogoh pangadeg aéng, gedé, galak, tegeh landung.

In English:   This figure that was born from a tense and frightening atmosphere is visualized in the ogoh-ogoh transformation medium with great hope to see that from its large and frightening form, we become aware of our existence living on earth to complete our tasks with full sense of kindness and wisdom so as to avoid mala, bhaya, and catastrophe.

In Indonesian:   Figur yang lahir dari suasana yang mencekam dan menakutkan ini divisualkan dalam media transformasi ogoh – ogoh dengan besar harapan melihat dari wujudnya yang besar dan menakutkan, kita menjadi sadar terhadap keberadaan kita hidup dimuka bumi untuk menyelesaikan tugas kita dengan penuh rasa kebaikan dan kebijaksanaan agar terhindar dari mala, bhaya, dan petaka.

In Balinese:   Gunung Pohen puniki kaloktah antuk jalan sané réjéng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gunung Sanghyang sané tegehnyané 2074 mdpl magenah ring Désa Gesing, Kecamatan Banjar, Kabupaten Buléléng, Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ada masih anaké ané ngelah jiwa seni, ngidang masih ngolah barang ané suba tusing dadi anggon apang ngenah luung, cara tiang jani mulas sokasi ané suba uék bréngng mimbuh maong, sulap apang dadi jegég.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bali, sareng wargié sane asung kangin mêdêl jayantara panegara sane lianan, suba mapresida kanèng mangkin, nanging sida mapunteh program sane têtujon ring pamaridabdab pamekas sane masêtakan kèrêwôna.

In English:   Bali, with its rich cultural diversity, will create leaders who care, and programs that support well-being.

In Indonesian:   Bali, dengan keragaman budaya yang kaya, akan menciptakan pemimpin yang peduli, dan program-program yang mendukung kesejahteraan.

In Balinese:   Ajinnyané ngarsayang mangda Dewa Mokoh magarapan ring umané, ngangonang bébék lan banténg.

In English:   He loved watching and admiring them while they were painting and he also learned a lot of traditional art techniques from them: such as sketching, colour blocking, shading, highlighting, and gradation.*

In Indonesian:   Sayangnya, sang ayah sangat keras menentang keinginan Mokoh menjadi pelukis.

In Balinese:   Sadina-dina ajaka dadua ngulurin keneh neda ganggeéng muah bulung ane lumlum tur samah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian-kakawian dané sané marupa kartun lan satua cutet naanin kamuat ring Majalah The Archipélago, Énglish Corner, Bali Écho, Harian Nusra, Majalah Sarad, Majalah Poléng, lan Majalah Taksu.

In English:   I Wayan Sadha has a lot of experiences having worked as a fisherman, laborer, tradesman, gardener, traveling photographer, until he became a journalist and most recently, a cartoonist and author.

In Indonesian:   Karangan-karangannya berupa kartun dan cerita pendek pernah dimuat di majalah The Archipélago, Énglish Corner, Bali Écho, Harian Nusra, Majalah Sarad, Majalah Poléng, dan Majalah Taksu.

In Balinese:   Tiosan ring punika, wenten taler parinama ‘kala’ sané kasuksmayang marupa raksasa, maprarai aéng tur macalingnggah.

In English:   Long before the English expression, the Balinese actually paid attention to the concept of 'kala'.

In Indonesian:   Selain itu, ada juga istilah ‘kala’ yang dimaknai sosok raksasa, berwajah menyeramkan dan bertaring tajam.

In Balinese:   Kléng sané medal saking genine punika madaging zat-zat sané mayanin minakadi logam berat miwah kimia beracun, sané prasida ngawinang gangguan pernapasan, iritasi mata, miwah pikobet kesehatan tiosan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Santukan peraturan punika ngawinang para kramané sayan ngéwehang ngrereh sarin pakaryan Sujatiné wantah asiki sane sapatutnyané kamargiang mangdané pamerintah taler kramané prasida madampingan saling asihin ngicalang gering agung puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Taler materi sané kaping untat indik tata titi ngénterang acara sané katatarang oleh I Dewa Ayu Widya Utami, S.S.

In English:  

In Indonesian:   Dan materi terakhir mengenai tata cara menjadi pembawa acara berbahasa Bali dipaparkan oleh I Dewa Ayu Widya Utami, S.S.

In Balinese:   Nаbdаbаng indike punikа, pаmerintahe sаmpun mаpаngаrаh mangda turis nenten malih makta motor ring Bali puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lan jani malajah nyaga solah, mabakti baan keneh ening tur nirmala, sampunang ngéndah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung pikobet NATO puniki Rusia saréng Ukraina sampun wénten pikobet sane dumunan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Artha inggih punika pasugihan utawi barana, ngélingan indik kebijakan PPKM sané ngranayang ekonomi rered, artha brana puniki pacang mawiguna antuk mapitulung ring anak sané kakirangan, lan iraga patut ngawigunayang teknologi digital mangda prasida dados sumber pemasukan, conto pemanfaatan teknologi digital punika sakadi bisnis online, pelayanan pesan antar, bimbel online, miwah pelayanan kesehatan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lan jani malajah nyaga solah, mabakti baan keneh ening tur nirmala, sampunang ngéndah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lén jani di masan Covid-19 jeg prajani rarad-rérod jak nyamané, saling asah, asih tekén asuh tur misi degéng bareng-bareng cara anaké raket manyama uling pida legané.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sét-sét gréméng dados sebun bikul.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakadi sane sampun munggah ring Kakawin Nitisastra, singhā raksakaning halas halas ikāngrakṣakeng hari nityaśa/ singhā mwang wana tan patūt paḍa wirodhāngdoh tikang keśari/ rug brāṣṭa ng wana denikang jana tinor wrěkṣanya śirņāpadang/ singnghöt ri jurang nikiang těgal ayūn sāmpun dinon durbala (singa punika sang sane ngraksa alas, sakewanten ipun taler karaksa olih alas, yening alas punika jagi karusak olih i manusa, makasami tarune kaenteb, singane raris mengkeb ring jurang, ring tengahing uma kakepung ngraris kamatiang).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ri tatkala sang brahmana mikayunin indik panca sengsara sane nibenin manusa ri tatkala murip ka gumine, inggih punika becikan ngicenin kasih-asih majeng ring beburon bandingang ring manusa sane malaksana kaon taler nenten beik yening nenten nginutin tatuek para kantine duaning prasida ngawinang sengkala (Ika lěhěng masiha ring satwa, syapadi masiha ring nīca, muwah anala ning tan mangiḍěpa warah ning mitranya, bwat maněmu duḥka).

In English:  

In Indonesian:   Terdapat ungkapan menarik yang dapat dipetik dari cerita ini.

In Balinese:   Lianan punika, ngélingang taler Ukraina pinaka pamasok gandum ring Indonesia mangdané nénten dados singsal ring manah para janané makasami.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Cara kulawargan tiange uling sekat ada Covid-19 di Bali atiban ané lintang kanti jani, tiang tusing maan wantuan nang akéténg.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Disubané béné leket matimpal ajak ia, aluh baana ngéka daya, mogbog ngorahang tlagané lakar nyat muah ngorahang nyak nulungin ngisidang bé.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Batek bisa mecèngng gen sampun melah .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   I raga dados manusa harus saling ngwantu warga sané ngmerluang wantuan I raga, santukan yéning senéng ngwantu anak lianan pastika yéning I raga polih pikobet bakal wénten taler sané jagi ngewantu I raga astungkara sareng sami rahayu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring internèt pastika makèh wènten informasi sanè dèrèng pastika kasujatianipun, parindikan sakadi puniki sering kabaos berita hoax utawi berita bohong.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bali lan Jayanti III Nasional, warsa 2009; jayanti II Nyurat Dongéng Prov.Bali (2010) olih KPAID Bali; molihang Anugerah “Widya Kusuma” (Tokoh Pendidikan Bali ) saking Gubernur Bali warsa 2010.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yéh paningalan anak matopong kulit ngembeng, anak macapil ngénggalang ngelut belinné. “Kola nak nyapnyap pesan ajak éda.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Maosang indik kebersihan tukad, makudang-kudang genah taler déréng wénten ngarunguang punika malih antuk promosi sané kirang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadaweg Raja Dewa Manggis Kuning magingsir saking padukuhan dḗsa Beng Gianyar lantas ngawangun Puri ring delod desa Bḗng punika .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pabinaan puniki metuang pikayun sareng sami sapunapi antuk tan metuang dukita, baya napi malih parebatan kauripan, yeg wiadin siyat .Indikḗ puniki taler karasayang olih sang padunung , marasa nḗbḗng ring genah sanḗ anyar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wantah sakḗng paswḗcan Ida Sang Hyang Parama Kawi lan kesagedan para semeton umat beragama ring Gianyar sanḗ prasida ngicḗn titiang carita mawinan kangkat kaunggahan indik pacaritan alit indik kerukuanan umat beragama ring dḗsa Gianyar sanḗ nyihnahang kerukunan hidup para warganḗ sanḗ mabinanan agama lan tatacara kauripan asḗ matiosan nanging masambang semangat keindonesiaan Bineka Tunggal Ika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggian pemargi sane presida kaanggen jalaran ngelestariang alam

punika akch Silih sinunggil sckadi program sane sampun kamedalang olih guru wisesa inggih punika "Program Clean and Green "Knuma Clean and Gren ng basal indonesia madue art

Bersih dan Hijau.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   I Gusti Bagus Sugriwa Sang Widagdéng Sastra

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Satondéné matanai masaré, cerik-ceriké maplalianan di cariké, magandéng tangan tekén bibinné.

In English:   They craft handmade gifts, write letters, and make intricate drawings born from determination and crayon shavings.

In Indonesian:   Kita diajari bahwa kekuatan memberi adalah sesuatu yang begitu mendalam namun begitu sederhana, mata uang yang tidak memerlukan biaya tetapi begitu berarti.

In Balinese:   Salantang idup tiangé dugas enu cenik, tiang setata kaiterin baan pulo ané melah tur ngulangunin, uli pasisi ané luung pesan, alas ané ngrimbun kanti Pura ané maukir aéng, muah atur-aturan ané mawarna-warni ané ada dija-dija di idup tiangé sawai-wai.

In English:   Bali also instilled in me the importance of community and the power of connection.

In Indonesian:   Sepanjang masa kecil saya, saya terus-menerus dikelilingi oleh keindahan pulau yang memesona, mulai dari pantai yang menakjubkan, hutan lebat hingga Pura dengan ornamen rumit dan persembahan warna-warni yang ada di mana-mana dalam kehidupan sehari-hari saya.

In Balinese:   Sakéwanten, ri kala masan kangkang sané sampun lintang, titiang ka Buléléng ring sisin balér Pulo Bali, titiang manggihin pabinayan karaharjan kramané.

In English:   If you were presented with such an opportunity to live in a fantasy such as the one Bali is, wouldn't you transfer yourself to witness and experience it.

In Indonesian:   Jika Anda diberi kesempatan untuk hidup dalam fantasi seperti yang ada di Bali, tidakkah Anda akan berniat pindah ke sana untuk menyaksikan dan mengalaminya?

In Balinese:   Sane mangkin, napiké pemerintah sampun ngicén sarana sane patut majéng ring kawéntenan disabilitas?

In English:   According to Ade Wirawan, a deaf activist in Bali, the forced use of SIBI results in Language Deprivation which has an impact on the cognitive development of deaf children and students.

In Indonesian:   Sekarang pertanyaannya, apakah pemerintah sudah memberikan akses yang layak untuk disabilitas?

In Balinese:   Jani liu urug tanah

Mulih ka gumi wayah Krana tamiu tusing ngenah Gobané tusing wayah Nanging tekané ngéndah Mémé tusing ngundang tamiu mai Nanging tamiuné teka pedidi Teka mai ngaé pianak mémé mati Matiné akatih tusing dadi Ané dadi matiné apang magenti Mémé ngeling pedih Pianak mémé makejang mulih

Nyén jani pelih?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   CORONA

guminé sepi sipêng nanging boya nyepi ulian virusé mayus Corona dadi primadona ngaé gurubug telah jadmané pada pagebiug tusing bêsik tusing dadua tusing cerik tusing tua makejang pagebiug madugdug ka isolasi tusing dadi disisi masekeb kaidentifikasi jani jalan introspeksi iraga patut mataki-taki ngalih solusi ané pasti apang tusing liunang teori apa buin liunan munyi

apang tusing enggalan makejang ajak mati

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Warsa 1945 polih Juara II Tingkat II, Buléléng rikala sayembara menggambar anak anak SR (SD) sané mamurda “Perang”.

2.

In English:   In 1985 he received an award from the Governor of the First Level Region of Bali for creating a song with the title "Pulaki". 9.

In Indonesian:   Tahun 1945 mendapatkan juara II di tingkat II Buleleng, ketika sayembara menggambar anak-anak Sekolah Rakyat (kini SD) yang berjudul “Perang”.

2.

In Balinese:   I Rakrék Sakti nyungéngét betén.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngénggalang lantas I Lutung malipetan ka alasé.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Suba beli nyidaang ngalih I Lubangkuri, jani buin beli kapangandikaang ngalih macan". "Yen bantas akéto, da beli sanget ngéwehang!

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kawéntenan ipun saling ajiang miwah saling ngélingin ritatkala galah ipun nglaksanayang sesana minakadi berdoa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Progrаm sаking Pemerintаh Provinsi Bаli puniki pаtut kаcumpuin tаler kаlаksаnаyаng boyа jа wаntаh sаking pemerintаh lаn pаiketаnnyаne kemаnten, nаnging pikаyunаn krаmа Bаli аntuk ngаlestаriаng budаyа Bаli punikа sаne pinih utаmа lаn mаbuаt pisаn.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mirib jeg anggona meli pepayasan dogén gajih kurenanné, panganggonné aéng luung-luungné.

In English:   They said my job was just to dress up, not to take care of my children.

In Indonesian:   Kata mereka pekerjaanku hanya bersolek saja, tidak mengurus anak.

In Balinese:   Salanturnyane, kruna punika polih paweweh anusuara 'ng', dadosnyane 'ngenten' suksmannyane inggih punika pasawitran sajeroning idup sang alaki rabi.

In English:   After that, this word gets a nasal or nasal sound of 'ng' to become 'nganten' which means to live together as husband and wife.

In Indonesian:   Setelah itu, kata ini mendapat bunyi sengau atau nasal 'ng' menjadi katan 'nganten' yang bermakna melakukan persekutuan hidup suami istri.

In Balinese:   Nah semeton, sapunika video bawak sekaa teruna bina putra saréng Bapak kelihan adat pinaka pamecahan prakara balé banjar pinaka genah kreativitas anak istri.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Membangun Bali ngajegang mawarna lebih maju nganggén alam indah lan budaya unik, sarta ngéluarin Bali saking sampah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nénten ja ngécéang budaya anak lian becik punika saking logat miwah cecirénnyané, santukan soang-soang budaya madué kautamaan miwah keunikannyané soang-soang.

In English:   If we respect them, they will also respect us. 4.

In Indonesian:   Tidak mengejek budaya orang lain baik itu dari logat dan ciri khasnya, karena masing masing budaya mempunyai keistimewaan dan keunikan tersendiri.

In Balinese:   Kaping kalih, titiang patut ngélingin indik parindikan- parindikan sané teknis prasida dados parindikan politik.

In English:  

In Indonesian: