How to reduce waste at school canteen? Post your comments here or propose a question.

Matakon

matakon

mtekon/
  • asking (Andap) (Verb) en
  • bertanya (Andap) (Verb) id
Andap
matakon
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
mataken
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Dadi tiang matakon?
May I ask something?

Matakon di baase.
[example 1]
Ask something from the rice. Proverb: e.g. I a person gets very sick, the family may "ask something from the rice"; that is, ask a balian who is in trance what to do.

Lek matakon, paling di jalane.
[example 2]
If you are shy in asking directions you will get lost along the way. Literally: If you are shy in asking questions, you will be confused on the street, or lost on the street.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Di subanné neked ditu, lantas takonina Siti Patimah teken I Pamating, keto patakonne buka pangandikan Anake Agung Istri, disubanne suud matakon keto, lantas ia magedi.

In English:  

In Indonesian:   Ituah yang menyebabkan Siti Patimah kemudian meminta agar kakaknya mencarikan buah delima.

In Balinese:   Matakon Siti Patimah teken I Kedis Nuri, “Ih Kedis Nuri, bungane barak tenenan anggo gena melah?”

“Ih Siti Patimah, lamun iba tuara nawang ne suba bungane ane dadi anggon ngurip sarwa mati.”

Mara keto abetne I Kedis Nuri, lantas alapa bungane teken Siti Patimah, lantas nakonang tongos bangken beline.

In English:  

In Indonesian:   Kemudian diberitahu oleh Si Burung Nuri. “Di sana di samping pintu ia dibunuh, namun jasadnya mungkin telah habis dimakan penjaga”.

In Balinese:   I Nyoman Jater matakon teken kurenane, “Njo… dadi belah payuke?”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bengong Pan Sari ningalin ciplakan I Beloge naar jaja begina tur matakon, “Belog.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngaksi kawentenane punika, raris Raden Dewi ngandika teken Men Bekung. “Uduh Meme, titiang matakon, dija umah memene?’ Ajak gelah melali kema ka umah Memene apang gelah nawang. ”

In English:  

In Indonesian:   Dikisahkan sekarang I Cupak diusir dari istana.

In Balinese:   Ditu buin I Cupak matakon teken adine, “Nyen ane ngae gunung gunungan dini adi?” sambilange maklemir I Grantang nyaurin petakon beline. “Ene tusing ja gunung-gunungan beli, ene mula tuah taine I Benaru beli.

In English:  

In Indonesian:   Semua para pelayan istana merasa susah, dikarenakan semenjak I Cupak menjadi Raja setiap hari para pelayan istana membuah daging guling.

In Balinese:   Ia dot matakon teken kramane apa ane ngranayang gumine sepi jampi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ningeh tuturane ento tiang makesiab laut matakon, “Ngudiang bisa dadi anak luh ?”. “Disubane dadi anak luh lakar tuyuhan maan gae.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ia matakon teken memenne lan timpal-timpalne.

In English:   He asked his mother and friends.

In Indonesian:   Ia bertanya dengan ibu dan teman-temannya.

In Balinese:   Matakon mbok Ayuk tiangé, nak apa disinformasi to bli?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   I Macan matakon, “Ih iba Sampi, dadi iba dini mategul?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kewala ade pabesen beli kapining cai nyai ajak dadua, selantang-lantang jalan, eda pesan cai nyai mamunyi yapitui ada anak matakon, ada anak nyacad utawi mariceda cai nyai, eda pesan sautina.

In English:  

In Indonesian:   Air telaga Kumudawati semakin menyusut akibat kemarau panjang, maka kami berdua akan pergi mencari telaga lainnya,” ucap angsa jantan.

In Balinese:   Tusing icang nyidang nyujuh kema.”

Buin ngomong I Semal, “Nah jani ada carane, icang ajak cai jani ngekadaya, pang nyidang nginum susune ento.”

“Men kenken carane?” keto I Bikul matakon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Teked ditu lantas I Dukuh matakon, “Cening, Cening nyen ngelah panake, nyen kajak mai dadi paturu cerik dini?” Ditu lantas Ida Raden Mantri ane paling duura nuturang indik ragane kakutang antuk Sang Prabu.

In English:  

In Indonesian:   Pada waktu Dukuh Sakti sedang berjalan-jalan, terdengar olehnya anak kecil menangis, anak kecil itu segera didekatinya.

In Balinese:   Suba luung bayune mara matakon bapane nguda dadi kene unduk pianakne.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kacerita jani, nuju Pan Cening kema ke teban I Langganane, jeg makesiab Pan Cening nepukin unduke ento, lantas ia matakon, “Wih Langgana, dadi telah pongpong Cai tanahe ento?” Masaut I Langgana, “Kene Pa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu lantas I Lelipan matakon, “Ih Cetrung, nguda icang ajak cai mai?

In English:  

In Indonesian:   Sekarang Cici Padi menerbangkan Kelabang.

In Balinese:   Mih, tangkejut I Lutung teken unduke ento. “He Lutung, apa kal alih mai?” keto I Godogan matakon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu lantas I Macan matakon. “Ngudiang cai malaib patikaplug.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Saget teka sang kidang, tur matakon, “Nyen ento krasak-krosok?” Masaut I Sugih sambilanga maakin sang kidang, “Tiang I Tiwas, uli puang tiang tuara nyakan.” I Sugih klebet-klebet bayune kendel pesan.

In English:   Many people didn't like I Sugih.

In Indonesian:   Banyak orang tidak menyukainya.

In Balinese:   Maninne I Sugih ka umahne I Tiwas matakon, “Ih Tiwas, dije nyai maan slake liu?” Masaut I Tiwas, “Kene mbok, ibi tiang ka alase ngalih lakar jukut.

In English:   If you finish this, I'll give you rice." I Tiwas looked for I Sugih’s louse, and this was finished in the afternoon.

In Indonesian:   Juga iri hati, usil dengan orang miskin.

In Balinese:   Ne jani I Tabuan pesu uling jumahne, diwangan jumahne ia kacunduk ajak I Meong. “Ih cai Tabuan, cai lakar kija” keto I Meong matakon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kacerita suba tusing nyak melah anggo tonggos ngoyong, I Tabuan teken I Nyawan matakon ngajak I Kekawa, kekenang carane ngae umah ane luung tur tis rikala pedemin.

In English:  

In Indonesian:   Sarangku sangat besar, tak ada yang bisa menandingi keindahannya.” Setelah menjawab pertanyaan si Kucing, si Tawon terbang menjauh dengan wajah sombongnya.

In Balinese:   Makesiab I Sigara ningalin anake lingsir ento nyeleg di arepne, lantas ia matakon kene, “Ampurayang tiang jero anak lingsir.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Melaib Ni Wingsali di durin memene, sambilanga matakon. ”Meme….meme….ade buron tawah, to to ya meme…..! ”ikuhne lantang, gubane aeng”, nyeh tiyang meme..!

In English:  

In Indonesian:   Kemudian ia berlari tunggang langgang.

In Balinese:   i Bojog matakon”, Beli, apa krana beli malaib?”.

In English:  

In Indonesian:   I Bojog marah.

In Balinese:   Nandi matakon magenepan unduk jagate.

In English:   Nandi is wondering all sorts of strange things about the world.

In Indonesian:   Nandi bertanya-tanya segala macam hal andh tentang dunia.

In Balinese:   Ida ngusap-ngusap sirah wanarane sinambi matakon, “Nguda cai malaksana buka keto?” “Titiang mautsaha nylametang panjak-panjak tiange,” saut rajan bojoge, ia lantas mati.

In English:  

In Indonesian:   Buk!

In Balinese:   Nyame ajak makejang taen sing ningeh anak matakon nganggo basa Bali nanging sautina aji basa Indonesia?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bli tiange mereren tur nakonang jalan teken anake cenik ane ajake liu ento. "Guss gus jagi matakon ,nawang dije umahne Pak Kadek Agus? ".Mesaut lantas anake cerik ento"awake sing be nawang".Makesyab Bli tiange ningeh munyi kasar keketo, lantas kalaine anake cerike ento.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   keto Kadek matakon. “Yeh, Kadek sing tawang?

In English:  

In Indonesian:   keto Kadek matakon. “Yeh, Kadek sing tawang?

In Balinese:   Komang matakon “Aduh, aget malajah mare, lancar cara di jalan tol nyawabne, tapi malin buku hahaha” Andi masaut Rauh Ami nimpalin. “buih, nyen nyawab care di jalan tol lancarne?

In English:  

In Indonesian:   Komang matakon “Aduh, aget malajah mare, lancar cara di jalan tol nyawabne, tapi malin buku hahaha” Andi masaut Rauh Ami nimpalin. “buih, nyen nyawab care di jalan tol lancarne?

In Balinese:   Dini ditu uyut

Idupe karasa engsut Kemu mai matakon, sing ada ne masaut Pidan kaden lakar suud

Payu jani jrijine kagugut

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Liu masyarakat matakon "engkn carane nulungin yen sing maan nasi?" Iraga suba pasti lakar ngelah dogen gae utawi upacara duka.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani yén di kulawarga ané imaluan pepes kapah matakon ngajak I bapa, I mémé ulian Covid-19é né jeg prajani nyak ngorta, nah bantes nanjenin ngajeng suba ngidang saling sautin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu lantas tiang matakon teken timpale. “ Adi dadi umat muslime nglanturang ibadah teraweh?.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung nuturan permintaan, tiang kar matakon malu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ada wisatawan matakon, sautan manis ne masaut.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dedehanga lelipine kanti ka sisi.

“Me, ngujang tusing malukat?” Luh Putri matakon.

“Meme suba pepes malukat buina dingin gati.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Apang bedikan matakon, belianga sandal anyar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ia lakar liu matakon teken patugas museume. “Om Swastyastu, Pak.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Baan tumben buka semengane I Naga Basukih Tangkil, dadi matakon Ida Betara Guru ring putrane, “Uduh nanak Bagus, dadi tumben buka semengan I Nanak nangkilin Aji, men apa jenenga ada kabuatan I Nanak ring Aji, nah lautan I Nanak mabaos!” Keto kone pataken Ida Betara guru ring putrane I Naga Basukih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani yan saja I Nanak sakti tur pradnyan, Aji matakon teken I Dewa, “Nyidaang ke I Nanak nguluh gununge totonan?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu lantas I Belog matakon teken Nang Bangsing, “Nang Bangsing, bubun icange telah banehne kewala bek misi tai.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sedek dina ia masangin bojog di tukade, lantas ada bojog gede teka tur matakon,

“Nang Cubling, basang apa ento kaumbah?” Nang Cubling masaut, “Basang I Lut.”

I Bojog tusing buin matakon, nglantas magedi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bojoge lantas matakon, “Ih Men Cubling, nguda ngeling?”

Men Cubling masaut, “Kurenan icange ia mati.” I Bojog masaut, “Ento apa ya di balene?”

I Bojog makejang kemo, tur ngungkab rurub Nang Cublinge, dapetanga Nang Cubling nylempang, tusing makrisik-krisikan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Critayang jani ada bojog cenik matakon,

“Nang Cubling, basang apa ento kaumbah?” Nang Cubling masaut, “Basang I Lut.” I Bojog buin nyekenang, “I Lut ento celeng?”

Nang Cubling nyautin, “Tusing I Lut ento, I Lut, I Lut, I Lut...

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Di dulun carike tepukina canggah cucuk tongos ngaturang banten nuju ka carike. “Pa dija manyi?” Komang Subagia matakon sambilanga ningalin yeh di jelinjinge ening-maklening.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah, lamun keto gelah matakon malu teken krama banjare.

In English:  

In Indonesian:   Bagaimana rakyatku, apa reaksimu terhadap usulan Pan Balang Tamak?” “Saya tidak berani jero bendesa adat.

In Balinese:   Saget ada anak makita matakon kengken unduke dadi Pan Mangut bisa ngelah bayu gede amonto, apake mirib ada rahasiane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ané ngelahang carik malaib ngliwatin tegal tusing nganggo sandal apa buin sepatu, tur matakon ajak anak luh ané ulung unduk apa ané nyidang tulungina.

In English:  

In Indonesian:   Dia mengatakan tidak dan meminta maaf sebesar-besarnya karena merusak tanaman barunya.

In Balinese:   Ibi tusing demen jenek dini?” keto I Lutung matakon.

In English:  

In Indonesian:   Yang paling pertama kali akan diadili ialah I tumisi. “Hey, kamu tumisi, semua binatang yang ada di hutan ini mengeluh karena kamu kemana-mana selalu membawa rumah.

In Balinese:   Matakon kone I Lelasan, “Ih iba Sampi, nak ngudiang iba ngeling cara anak cerik?

In English:  

In Indonesian:   Di situ kemudian I Sampi disalahkan, karena ia ingkar dengan keamanan dunia, tidak memperhatikan kebersihan lingkungan.

In Balinese:   “Ye, kal kak mabading kuri matakon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ento mawinan ebene maekin I cangak tur matakon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kal sing ada nengok?” keto I Kedis Cangak matakon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dini ditu uyut

Idupe karasa engsut Kemu mai matakon, sing ada ne masaut Pidan kaden lakar suud

Payu jani jrijine kagugut

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiang uli Bali matakon apa mirib warase suba wadih ngraja ?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu I Lutung matakon. “Iba buron alas ajak makejang, lan lawan I Rakrék sakti!

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mapamit lantas ia mulih, kacrita suba neked jumah, matakon lantas kurenanné, "Beli, kenapa sebeng beliné dadi masawang sedih?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rikala ngenjek natar puri, ipun kacadang olih balawadwa.

“He, cai kal kija?” keto balawadwane nengkik matakon. “Titiang pacang ngaturang ulam cekalan ring ida gusti prabu,” saut i bendega. “Cai suba nawang yening Gusti Prabu lakar mapica tekening bendega sane nyidang ngaturang be cekalan?”

“Titiang uning, nanging titing nenten nyaratang pica.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging I meme matua matakon, " jaje ape ne luh?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dugas nu melingang panaké, tiang nak suba maan matakon tekén dokteré unduk baya nganggo diapers.

In English:   People say I'm a spoiled parent because my child uses diapers.

In Indonesian:   Aku sering dibicarakan di jalan, di angkringan, di warung, di pasar atau pun di sawah.
  1. Fred Eiseman Jr - Proverbs, 1987
  2. Fred Eiseman Jr - Proverbs, 1987