How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Kruna

kruna

kɱx
  • root of word; word en
  • Kata id
Andap
kruna
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Beneh. Malukat mawit uli kruna sulukat. "Su" marti luih. "Lukat" marti nyuciang.
[example 1]
Correct. Purification comes from the word sulukat, to purify. "Su" means fine. "Lukat" means purify.

Indayang kruna kunci sané lianan.
[example 2]
Try different keywords. 

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Manut kahanan punika mangkin kruna merdeka punika nenten dados pinaka wacana kemanten.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gambelan mawit saking Kruna “Gambel” sane maartos gisi utawi gisang.

In English:   Gamelan comes from the word "gambel" which means to hold.

In Indonesian:   Disamping itu, melihat dari bentuknya ternyata setiap gamelan berbeda dengan ciri khas masing-masing.

In Balinese:   Manut kawentenan punika, banget kaaptiang ring BASAbali Wiki punika prasida kadadosang solusi kapungkur wekas minakadi nyiagayang fitur sekadi google translate lianan ring kruna taler lengkara sane jangkep manda nudut pikayunan para yoana melenial sida dangan melajahang basa ibunyane.

In English:   This happens because the family and community environment are rarely use Balinese.

In Indonesian:   Berdasarkan data tersebut, diketahui bahwa warga Indonesia memiliki tingkat literasi yang rendah.

In Balinese:   Kruna sane pinih mabuat sane prasida aturang titiang majeng ring kabecikan ring Pulo Bali inggih punika ”yening para janane sane meneng lan meneng ring Bali becik, sinah kaindahan lan kekuatan Pulau Bali tetep lestari”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Silih tunggil basa "Gaul" sané sering kaanggén ri tatkala mabebaosan olih para janané utaminnyané ring kota inggih punika basa "Ké" utawi kruna "Ké".

In English:  

In Indonesian:   Salah satu bahasa "Gaul" yang sering digunakan berbicara oleh para remaja khususnya di daerah Kota seperti bahasa "Ké" atau kata "Ké".

In Balinese:   Asah, asih, asuh, 3 kruna sane serahina pirengan iraga ring masyarakat.

In English:   Asah, asih, and asuh are 3 words that we hear every day in society.

In Indonesian:   Asah, asih, asuh adalah 3 kata yang setiap hari kita dengar di masyarakat.

In Balinese:   Puniki ngawinang akeh maosang “gatra sajagat sampun wenten ring telapaking tangan”, ketik kruna utawi lengkara sane patut karerehang ring layar durawani utawi smartphone nenten wenten akijapan manten sampun sinah, bilih-bilih koneksinyane sampun 4G.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging kruna "angkau" inggih punika Atman utawi jiwa sane nguripang sakancan sane wenten.

In English:   While the word 'you' is the Atman or soul that supports all beings.

In Indonesian:   Ajaran tat Twam asi ini dapat dipraktekkan di lingkungan sekitar.

In Balinese:   Kruna "itu" mateges Brahman utawi wit sakancan kahuripan.

In English:   The word 'that' means Brahman or the Source of all life.

In Indonesian:   Dengan demikian dapat kita maknai bahwa jiwa yang bersemayam dalam setiap manusia adalah berasal dari sumber yang sama yaitu Brahman atau Tuhan sendiri.

In Balinese:   Teges kruna pucangan pateh sareng jambe inggih punika woh, santukan ibunnyane mawit saking Désa Buahan.

In English:   His two children were ask to permission to his mother to accompany him to find rice.

In Indonesian:   Beliau menuju rumah dagang nasi, istri Dalang Patemon.

In Balinese:   Akeh malih fitur penerjemah telu bahasa, paplalianan kruna lan Wimbakara sane mapaiketan antuk basa bali.

In English:   Technological developments have prompted the emergence of various issues in society.

In Indonesian:   Baik, sekian pendapat yang bisa disampaikan.

In Balinese:   Fitur puniki nyumawisan kruna antuk 3 padanan basa, inggian basa Bali, basa Indonesia, lan basa Inggris.

In English:   The feature that I like the most and I need as a student is the “Dictionary”.

In Indonesian:   Fitur yang paling saya suka dan saya butuhkan sebagai pelajar adalah fitur “Dictionary”.

In Balinese:   Iriki taler dados ngangge pasang sor singgih sane kaaptiang, taler imba kruna sane kaanggen ring sajeroning lengkara.

In English:   Researchers have tried to uphold Balinese culture, but many Balinese teenagers underestimate the Balinese language.

In Indonesian:   Para peneliti sudah berusaha untuk menegakkan budaya Bali, tetapi para remaja banyak yang menyepelekan bahasa Bali.

In Balinese:   Panglimbak populasi sané sayan lingsir Aging population inggih punika kruna sané kaanggén antuk nlatarang populasi sané sampun lingsir.

In English:  

In Indonesian:   Sejumlah bidang lainnya, seperti pendidikan juga akan mengalami perkembangan dan peningkatan.

In Balinese:   Tamblingan mawit saking kruna ‘tamba’ miwah ‘elingang’.

In English:   The name Indu probably means water or an association of people living on the bank of the lake.

In Indonesian:   Tamblingan berasal dari kata ‘tamba’ (obat) dan ‘elingang’ (ingat).

In Balinese:   Manut ring babad utawi carita rakyat, wastan Bang metu saking kruna Jarak Bang utawi Bangkliki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna ‘banyu pinaruh’ mawit saking basa Jawi purwa sane maartos ‘toyan kaweruhan sane utama’.

In English:   The phrase ‘banyu pinaruh’ is an old Javanese phrase which means ‘water of ultimate knowledge’.

In Indonesian:   Kata ‘banyu pinaruh’ adalah frasa Jawa kuno yang berarti ‘air pengetahuan utama’.

In Balinese:   Bayunggede mawit saking kruna "Bayung" sane mateges "bayu", yening kruna "Gede" mateges "kuat/angeng".

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ri kala mirengang kruna bedugul, pastika ida dane eling ring kawentenan Danu Beratan miwah Pura Ulun Danu sane mangkin dados genah wisata pinih kaloktah ring Bali utawi taler Kebun Raya Bedugul sane dados genah malila citta pinih becik majeng ring kulawarga.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Tri Hita Karana mawit saking basa Sansekerta sané madaging tigang kruna, inggih punika: Tri, Hita miwah Karana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Tri Hita Karana mawit saking basa Sansekerta sané madaging tigang kruna, inggih punika: Tri, Hita miwah Karana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna puniki kaanggen olih krama Baline ritatkala bulane ical duaning wenten gerhana.

In English:   Then, the women offered canang sari, incense and a piece of cloth while praying to God for the safety of the whole family.

In Indonesian:   Kemudian, para wanita mempersembahkan canang sari, dupa dan selembar kain sambil berdoa kepada Tuhan demi keselamatan seluruh keluarga.

In Balinese:   Kruna ‘sirah’ maartos ‘duur’.

In English:   Catur Weda Sirah is a collection of the main mantras contained in Catur Weda and used most often by the sulinggih (priests) in Bali.

In Indonesian:   Namun, dua orang sejarawan Belanda, yaitu Bermund dan Kern menemukan bahwa mantra-mantra tersebut bercampur dengan bahasa Jawa kuno (Kawi) dan digunakan sebagai mantra awal dalam ritual-ritual besar di Bali.

In Balinese:   Sakin kruna Culidra puniki nglimbak dados Culik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   To makrana parembugan luh-luhe orahanga nyolasin, dingomongne solas kruna tuah abesik ane misi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring prasasti punika kawedar indik kruna utawi wastan Kamasan manut etimlogi mawit saking kruna "Kama" sane mateges bibit miwah "San" sane mateges gina.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Songan puniki mateges kawentenan song sane ageng sakadi gook, taler kruna An mateges barang sane kawentenannyane langkungan ring asiki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Manut ring krunanyane, Songan mawit saking kruna Song miwah kruna An.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tista mawit saking kruna "ngetis".

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pesengan Idane Saraswati wit saking kruna "saras" miwah "wati".

In English:   Goddess Saraswati is derived from the words "saras" and "wati". "Saras" is a Sanskrit root word (sr) that means 'water spring, continuously or something that is constantly flowing'.

In Indonesian:   Kata Saraswati itu terdiri secara etimologi berasal dari kata 'saras' dan 'wati'.

In Balinese:   Kruna "Saras" punika mawit saking basa Sansekerta "sr" sane mateges toya panyingakan utawi toya sane tan surud pacang ngricik.

In English:   Meanwhile, the word "wati (vati)" means 'the one (feminine)'.

In Indonesian:   Kata "saras" yang juga berasal dari urat kata sansekerta "sr" memiliki arti mata air, terus-menerus atau sesuatu yang terus-menerus mengalir.

In Balinese:   Kruna bhinneka Tunggal Ika maartos mabinayan nanging tetep asiki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakéwala iraga dados krama Bali sujatiné satata wénten kruna "Aget", amongkén ja kaon parindikané, nénten prasida lémpas saking aget punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gae nistane kaadanin tiwas, tusing karesep yening nista ento maakah uli kruna Basa Sansekerta ista ane maarti unteng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna "toleransi" ring bahasa indonesia mearti sikap saling hormat-menghormati, umpami ipun iraga nenten dados nyelekang agama anak lianan, lan iraga nenten dados ngusak genah ibadah agama lianan.

In English:   The word "tolerance" in Indonesian means mutual respect, for example, we must not insult other people's religions and we must not destroy places of worship of other religions.

In Indonesian:   Kata "toleransi" dalam bahasa indonesia berarti sikap saling hormat-menghormati, contoh seperti kita tidak boleh menjelekkan agama orang lain dan kita tidak boleh merusak tempat ibadah agama lain.

In Balinese:   Silih tunggil caranyane inggih punika nyihnahang angga tur ngaturang tiga kruna sane utama inggih punika "tulung", "ampura", miwah "suksma".

In English:   As students, we can also help the refugees as much as we can.

In Indonesian:   Salah satunya adalah sikap Desislava Tosheva dari Sofia, Bulgaria.

In Balinese:   Galungan mawit saking kruna ‘galung’ ring basa Jawi purwa sane mateges ‘jaya’.

In English:   Galungan is a major holiday in Bali, just like Nyepi.

In Indonesian:   Hari raya Galungan adalah hari libur utama di Bali selain Nyepi.

In Balinese:   Kruna 'tapak' mateges rata utawi bantar, santukan pucak gunungé puniki bantar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ampurayang yening wenten atur titiang sane iwang utawi wenten kruna sane nyakitin manah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna ‘mpu’ maartos ‘sang sane kasinggihang’ lan nenten ja kaanggen ring pesengan pandita utawi rakawi kemanten.

In English:   Usually, almost all kakawin writing projects are sponsored by the king.

In Indonesian:   Biasanya, hampir semua proyek penulisan kakawin disponsori oleh raja.

In Balinese:   Kruna "Tiang puniki semeton" miwah "Semeton puniki tiang" nyinahang mungguing iraga nenten mabinayan, nanging iraga sareng sami punika maraga tunggal.

In English:   The words "I am you" and "You are me" show that we are not different, but one.

In Indonesian:   Kata-kata "Aku adalah kamu" dan "Kamu adalah aku" menunjukkan bahwa kita bukanlah berbeda, melainkan satu.

In Balinese:   Tri Hita Karana mawit saking tigang kruna inggih punika: Tri san mateges tiga, Hita san mateges bagia keharmonisan, miwah Karana san mateges penyebab.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   “CenikJelih”punika kruna sane sandang kaanggen nguningayang dewek silih tunggil sisya SMP Negeri 1 Selemadeg sane mawit saking bongkol gunung.

In English:   Like other smart students, after graduating from SMP Nanda intends to continue his education at SMA Negeri 1 Tabanan.

In Indonesian:   "Kecil namun berisi", demikian ungkapan yang pantas untuk mengenalkan seorang siswa SMP Negeri 1 Selemadeg yang berasal dari kaki gunung.

In Balinese:   SAGARAGIRI mawit saking kruna Sagara sane maartos pasih, tur giri sane maartos gunung.

In English:   SAGARAGIRI comes from the word Sagara/Segara which means sea and Giri which means mountain.

In Indonesian:   SAGARAGIRI berasal dari kata Sagara/Segara yang berarti laut dan Giri yang berarti gunung.

In Balinese:   Siswa/i ring sekolah hanya prasida ngucapin beberapa kruna uling bahasa bali alus.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakadi suksman kruna pasikian, i raga pastika ngaptiang mangda prasida nuntun pabinaan punika antuk saling nagingin, ngaturang, tur ngajiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Jegog mawit saking gong Kebyar sane pinih ageng.

In English:   the word Jegog is taken from the biggest Gong Kebyar instrument.

In Indonesian:   Kata Jegog diambil dari instrumen Gong Kebyar yang paling besar.

In Balinese:   Kruna Jembrana kagugu olih parajanane mawit saking genah alas sane linggah (Jimbar-Wana) tur dados genah Naga-Raja.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ampurayang tiang yéning wénten kaiwangan kruna sané kawedar tiang puput antuk paramashanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Bhu pacang ngrebut raga lan ngawinang ida lali ring raga.

In English:   Kanda Pat Bhuta is what can eliminate good qualities in humans.

In Indonesian:   Kanda Pat Bhuta tersebut yang dapat menghilangkan sifat-sifat baik pada manusia.

In Balinese:   Kruna Clean and Green ring basa indonesia madue arti Bersih dan Hijau.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakadi suksman kruna pasikian, iraga pastika ngaptiang mangda prasida nuntun pabinaaan punika antuk saling nagingin, ngaturang, tur ngajiang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi antuk pidarta puniki, Ampurayang yening wenten kaiwangan kruna utawi iwang, titiang matur suksma.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging, mangkin kantun akeh sekolah sane kantun nenten nerapang indike puniki, akeh pisan sarana miwah prasana sekolah sane doh saking kruna becik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sekaa truna wirya Paramitha banjar adat pamesan desa lokapaksa,kecamatan Seririt kabupaten Buleleng ring hari raya nyepi Caka 1945 ngunggahang murde KALA RATU AJIAN PUDAK SETEGAL parindikan punika kaunggahang antuk dasar tetimbang inggih punika : ajian pudak setagal wantah sinalih Tunggil ajian pengelasan sane Wenten ring Bali, antuk kebawosang leak punika Boya sios mawiwit saking kruna Lina aksare, Lina mearti Ical aksare mearti aji aksare dadosnya linaaksara mearti icalnya aksare punika, Mawiwit Sakeng parindikan punika Sekaa truna wirya Paramitha mutsaha yekalayang utawi memvisualisasikan marupa biasa Ogoh Ogoh, sane ngewehin petinget Saha gambaran ring iraga sareng sami, inggih punika kehidupan Maya pada utawi dunia Maya punika, ring pantaraning aab kesejagatane sane ketah kebawos penincapan informasi teknologi wiakti tamis makasami janane,aparo Kahuripan ipun keni ilaban maya pada utawi dunia Maya yening Kahuripan Maya pada pengeleakan pudak setegal ngawinang Pitung turunan taler keni pastu nanging yenining dunia Maya Yen Ten tangen iraga sareng samienawi kangkung irage pitung turunan pamirodanya,yening pamirodan pudak setegal ngawinang sakit ring rage sarire nanging yening pamirodan dunia Maya ngawinang ring roh sang kaliban jejaring sosial punika wastu kicalan lokike, kurang panggung Dika, nombahang sukat kerta tata awig sana kemedalang antuk praja niti mandale druene, diastu dunia Maya punika taler dahat ngewantu Kahuripan para janane makadi sane doh dados tampek.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kamasan utawi "Ka-emas-an" inggih punika kruna sane kocap lingsir yening kapireng oleih para Pande Mas, anut ring wastan silh tunggil banjar ring desa Kamasan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi antuk pidarta puniki, Ampurayang yening wenten kaiwangan kruna utawi iwang, titiang matur suksma.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging, mangkin kantun akeh sekolah sane kantun nenten nerapang indike puniki, akeh pisan sarana miwah prasana sekolah sane doh saking kruna becik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sanur mawit saking kalih kruna, "Saha" miwah "Nuhur" sane mateges ngaptiang mangda polih malancaran.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna macet inggih punika kahanan sané dangan kapanggihang antuk kawéntenan sané nénten becik, ketahnyané macet ring galah sibuk.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih wantah asapunika sane prasida aturang titiang ring rahina sane mangkin.Dumogi,napi sane aturang titiang ring rahina puniki prasida ngawetuang calon pemimpin Bali warsa 2024 sayan urati ring pikobet-pikobet sane wenten ring masyarakat Bali.Ampura yening wenten kaiwangan kruna utawi bebaosan ritatkala titiang maorasi.Titiang matur suksma.Tur titiang muputang antuk Parama Santhi "Om Santhi Santhi Santhi Om"

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Tri Hita Karana mawit saking basa Sansekerta sané madaging tigang kruna, inggih punika: Tri, Hita miwah Karana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Tri Hita Karana mawit saking basa Sansekerta sané madaging tigang kruna, inggih punika: Tri, Hita miwah Karana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna susastra polih wewehan gibung ka-an, dados kasusastraan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna kasusastraan mawit saking basa sansekerta.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Selanturnyane kruna sastra polih pangater su-, dados susastra.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Karana ento liu murid'e ane sing ngerti palajahanne to, nanging jani sube ade platform BASAbali Wiki sane ngemaang kruna mabasa bali ka basa Indonesia, basa Indonesia ka basa Bali, miwah basa Bali ka basa Inggris.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane pasti berguna anggo anak anak sane dot melajin Basa Bali atau sane enu paling sing nawang arti kruna basa bali, sawireh liu alit – alit jaman jani sane uli cerik sampun ajahine Bahasa Indonesia, jadine pas maan bahasa bali jadi paling karna tusing taen ninggehang, apa buin Basa Bali alus sor, alus mider, alus singgih miwah anggah ungguh basa.

In English:   My opinion about BASAbali Wiki is that this website could be very useful for those who want to learn Balinese or young generation in Bali that has mostly used Bahasa Indonesia since childhood, so that they even don’t know how to understand Balinese, mostly the main reason is that they think if we use Balinese language in conversation with friends it sounds plebeian and I think that’s very disappointing because as Balinese we should know our language, especially since Balinese have their own alpahabet called “Aksara Bali” which mean Balinese is a big language, it could be better if we understand types or level of Balinese language such as Alus Sor, Singgih, mider and the structure of Balinese language.

In Indonesian:  

In Balinese:   Om Swastyastu Panampen titiange majeng ring platform BASAbali Wiki puniki dahat becik pisan santukan nenten manten prasida dados genah para yowana jagi ngaturang aspirasinyane majeng isu-isu sane wenten ring masyarakat, kamus BASAbali Wiki puniki taler madaging kruna-kruna Basa Bali miwah sor singgih sane patut iraga pelajahin, tiosan ring punika wenten taler pepalianan-pepalianan kruna (permainan kata) sane menarik, titiang ngarepang BASAbali Wiki puniki prasida katincapang ri sajeroning widang kruna-kruna, aksara Bali, gatra seputar Bali lan tata cara mabasa Bali alus sane patut mangda prasida jangkep, lan yening prasida mangda madaging fitur terjemahan basa Bali ke Indonesia utawi sawaliknyane.

In English:   My opinion about the BASAbali Wiki platform is very good because not only can it be a place for young people to express their aspirations regarding issues that exist in society, the Basabali Wiki dictionary also contains Krune-krune Basa Bali and Sor Singgih for us to learn .There are also interesting word games.

In Indonesian:   Jadi marilah kita sebagai generasi muda tingkatkan pemahaman dan wawasan kita tentang bahasa bali bersama BASAbali Wiki.

In Balinese:   "Kruna, patut kasujatang ngamot keterampilan-pengetahuan nganutin aturan sing kapalnayang, nenten dados ngalibatang desa lan ngalangin prasida ring Bali niki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening piragi kruna Bali, sane pinih kapertama sane prasida kaaptiang inggih punika panes, pasisi, miwah pura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ulian ento, imbuhin buin kruna basa Baline apang ngeliunang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Iraga taler katuntun miwah kaajahin ngolah kruna saking bahasa Indonesia ke Basa Bali taler bahasa Inggris ngangge fitur kamus 3 bahasa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mirengang kruna Pulo Bali, iraga pasti eling teken pasih sane jegeg-jegeg sajan, sasolahan baline, ajengan-ajengan baline sane becik pisan, lan sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   niki sane ngidang titiang orahang indik pulo bali krana keweh antuk titiang orahang krana bali punika becik pisan dari sawewengkon kruna.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bali inggih punika genah sané becik pisan, kantos wénten kruna "Bali inggih punika surga jagat".

In English:  

In Indonesian:   Sampah menumpuk karena murahnya rasa peduli kita sebagai masyarakat dengan lingkungan sekitar.

In Balinese:   Titiang dados sisia sering miragi kruna "seng bise base bali" yadiastun ipun Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Saking Artos kruna ne Sampun mejanten sakancan pakaryan kewatesin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakéwala iraga dados krama Bali sujatiné satata wénten kruna "Aget", amongkén ja kaon parindikané, nénten prasida lémpas saking aget punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna buddhayah maarti pamineh.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wantah punika unteng pangapti, yening wenten iwang nyurat lengkara kruna puniki ten lali titiang ngelungsur geng rena sinampura.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   PPKM punika madue arti Pemberlakuan Pembatasan Kegiatan Masyarakat, Saking Artos kruna ne Sampun mejanten sakancan pakaryan kewatesin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lengkara Ingggih punika: Angkepan kalih kruna utawi akeh sane prasida ngawetuang ati sane jangkep saha maweweh pola paneesnyane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Pebogaan kawentenannyane ring kruna sansekerta boga inggih punika ajengan medue penganter /pe/ kalih pangiring /an/ dados Pebogaan, kasuen-suen kruna Pabogaan maucap Pemogan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging inebang panglingsir-panglingsir Desa Adat Pemogan indik tanah sane bencel punika dados bukti, mawinan genah Desa Adat Pemogan puniki magenah ring pasisir pasih, lianan punika kruna Pebogaan sane maarti ajengan, kasuen-suen maubah dados Pemogan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Pebogaan kawentenannyane ring kruna sansekerta boga inggih punika ajengan medue penganter /pe/ kalih pangiring /an/ dados Pebogaan, kasuen-suen kruna Pabogaan maucap Pemogan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lianan saking punika wenten taler sane maosang kruna Bungaya mawit saking kruna wong sane maartos anak miwah aya sane maartos ageng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna wong punika mauwah dados bong, tur salanturnyane dados bung.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kawentenan sekar tunjung punika sane ngawinang desa puniki kawastanin desa Bungaya, sane mawit saking kruna Bunga sane maartos sekar miwah Aya sane maartos ageng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna pengulingan dados kruna gulingan, sané mangkin kawastanin dados Désa Gulingan.

In English:  

In Indonesian:   Selanjutnya Ida Padanda Sakti Telaga melanjutkan perjalanan ke timur, di tempat peristirahatan sementara beliau atau tempat bertapa beliau dalam Bahasa Jawa Kuno yang berarti Panggulingan.

In Balinese:   Kruna pengulingan dados kruna gulingan, sané mangkin kawastanin dados Désa Gulingan.

In English:  

In Indonesian:   Selanjutnya Ida Padanda Sakti Telaga melanjutkan perjalanan ke timur, di tempat peristirahatan sementara beliau atau tempat bertapa beliau dalam Bahasa Jawa Kuno yang berarti Panggulingan.

In Balinese:   Irika kasurat kruna hiliran ring kaca V-A sakadi puniki:

“kunang ya ada durbala sang hyang parhyangan mapedem, pancuran pasibwan, prasada, jalan raya dengan lodan pahuru pangna banwa di julah, di indrapura, buwundalem, hiliran, kebayana, amin siwidharuan, sang hyang parhyangan ditu”

tegesnyane yening wenten grubug ring pura, setra, pancuran, prasada miwah margi ageng saking sisi kaler utawi sisi kelod wenang desa Julah, Indrapura, Buwundalem, miwah Hiliran magentos mecikang taler naur beya sangkaning krama desa punika sane mamuja pura utawi kahyangan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna hiliran mawit saking kruna “hilir” sane polih pangiring –an dados hiliran.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Desa Tista mawit saking kruna “ngetis”.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna “ngetis” punika raris kaangen parinama desa Tista (ngetis-ditu), kaambil saking kecap wandannyane inggih punika “tis” kemanten.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kruna Kusiman punika sane kasuen-suen dados Kesiman tur ngantos mangkin kruna Kesiman punika kaanggen wastan Desa Adat Kesiman duk saking warsa 1343 (siu tigang atus petang dasa tiga) ri kala Bali prasida kasorang olih Majapahit punika.

In English:  

In Indonesian:   Begitulah asal-usul nama Desa Adat Kesiman, semoga masyarakat Bali bisa tahun tentang asal-usul desa atau wilayah lainnya yang ada di Bali sesuai dengan sastra-sastra yang dimiliki oleh leluhur kita agar ke depannya kita tidak keliru ketika menuturkan ke anak cucu kita nantinya.

In Balinese:   Yening selehin indik kapurwan wastan Desa Kesiman punika wenten papineh saking Bendesa Adat Kesiman warsa 2007 (kalih talih pitu) inggih punika Bapak Karim miwah panglingsir pangripta lontar I Wayan Turun saking Desa Kesiman taler maosang indik wastan Desa Kesiman punika wit saking kruna "kusiman" sane mapaiketan ring kapurwan Puri Kesiman.

In English:  

In Indonesian:   Pada abad 18, Kerauaan Badung mengutus salah satu keturunan dari Puri Pemecutan ke wilayah Kusiman agar memperkuat tameng wilayah agar tidak diserang musuh.

In Balinese:   Ring punggelan sampun wenten kasengguh Kruna “Sumerta” pinaka cihna wit parinama Desa Sumerta.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngenenin indik kapurwan, desa Batuan sane sampun lintang kawastanin Desa Baturan, sakemaon kruna Baturan kasuen-suen kadadosang Batuan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiosan punika, basa Bali kabaos unik sangkaning madue makudang-kudang kosa basa, sakadi kruna ‘makan’ ring basa Indonesia yening terjemahang ring basa Bali, inggih punika ‘neda’, ‘ngamah’, ‘ngaleklek’, ‘madaran’, ‘nunas’, ‘ngajeng’, ‘ngrayunang’.

In English:  

In Indonesian:   Lebih lanjut, mengacu pada pendapat para ahil tersebut dapat diperoleh suatu pemahaman bahwa, untuk mencetak dan membentuk manusia yang berakal budi atau dalam hal ini berkarakter, maka nilai kelokalan melalui bahasa dan aksara Bali sangat penting ditanamkan sejak dini.
  1. BASAbali Software
  2. Made Suatjana