How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Kawi

kawi

  • Old Javanese language based upon Sanskrit, that evolved in South India and was transmitted to Java en
  • one or several literary or theatrical languages that are not modern Balinese. Now archaic but used in contemporary Balinese readings, poems, chants, and songs that are usually performed in some sort of religious context and in some theatrical performances, usually accompanied by translation into the vernacular. In Old Javanese, the word kawi means classical poet en
  • the poetry is known as kakawine. en
Andap
Kawi
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Tyang nenten uning punapi sane katulis ring lontar punika saantukan lontare ngangge bahasa Kawi.
No translation exists for this example.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Kacihna antuk Indonesia sane nyungkemin kawentenan Ida Sang Hyang Parama Kawi.

In English:   This is marked by Indonesia recognizing the existence of God.

In Indonesian:   Hal tersebut ditandai dengan Indonesia yang mengakui keberadaan Tuhan.

In Balinese:   Wantah sak ng pasw can Ida Sang Hyang Parama Kawi lan kesagedan para semeton umat beragama ring Gianyar san prasida ngic n titiang carita mawinan kangkat kaunggahan indik pacaritan alit indik kerukuanan umat beragama ring d sa Gianyar san nyihnahang kerukunan hidup para wargan san mabinanan agama lan tatacara kauripan as matiosan nanging masambang semangat keindonesiaan Bineka Tunggal Ika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung titiang matur lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, riantukan sangkaning sih pasuecan Ida, ring galahe sane becik kadi mangkin titiang ping kalih Ida dane prasida mapadu wedana, gumanti ngawiletin Bali maorasi sane ngangket pikobet pemilu Bali 2024: apa pakeweh ane paling nengsek tur patut katepasin baan para calon pamimpin Bali?, dumogi wekasan pidabdab kadi asapuniki sayan limbak kawentenan ipun mawastu sida raris mangguhang Bali kertha raharja.

In English:   Talking about the land environment that has been converted into a tourist spot, of course there are many daily activities carried out to produce plastic waste for society, this is what will become Bali's next problem.

In Indonesian:   Sebelum itu, marilah kita panjatkan kehadirat Tuhan Yang Maha Esa atas berkat beliaulah, kami dapat berkumpul disini dengan rasa bahagia dalam acara Wikithon Partisipasi Publik Bali berorasi, yang mengusung tema, Pemilu 2024: apa masalah yang paling mendesak untuk ditangani oleh para calon pemimpin Bali?

In Balinese:   Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang punika kanggen tur goen kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:   Semoga dalam keadaan selamat atas karunia dari Sang Hyang Widhi,

In Balinese:   Pinih ajeng, lugrayang titiang ngaturang suksmaning manah majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, duaning sangkaning pasuecan Ida, prasida titiang mesadu ajeng sareng Ida dane sinamian, saha polih galah matur-atur ring rahinane mangkin ngamiletin Wimbarakara Wikithon puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titiang sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kocap, Patapan Gunung Kawi Bebitra ingih punika genah Mas Pahit ngrereh sunia santukan pikobet sane katiba.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kocap pangawit kawentenan Patapan Gunung Kawi Bebitra manut ring prajuru adat, Patapan Gunung Kawi Bebitra utawi Relief Bebitra inggih punika tetamian saking Desa Peling sane kapimpin olih Mas Pahit kairing olih patih ida sane mapesengan Wedang Serawah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Petani punika sujati manunggalaning rasa sraddha lan bhakti ring Hyang Parama Kawi, santukan Petani punika nunggalang pertiwi lan akasa sané kadulurin antuk lascarya nglungsur wara nugraha.

In English:   The farmer unites faith and devotion to God, because the farmer is able to unite the natural forces between land and sky based on a sense of sincerity to always ask for grace.

In Indonesian:   Petani itu menyatukan antara keyakinan dan bakti kepada Tuhan, karena Petani itu mampu menyatukan kekuatan alam antara tanah dan langit yang didasari rasa ikhlas untuk selalu memohon anugrah.

In Balinese:   Genah puniki sane riin mawasta Katya Amarawati (Biara Amarawati), sakewanten ring abad kaping 16, mauwah dados Candi Gunung Kawi (Kuil Gunung Penyair)...

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ri kala Raja Anak Wungsu padem, "monumen" ring Candi Gunung Kawi sujatinnyane wantah katur ring Raja Anak Wungsu miwah sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Candi Tebing puniki pateh sakadi candi ring Pura Gunung Kawi, Tampaksiring Gianyar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngawit saking Pura Pegulingan, Pura Tirta Empul, Pura Mangening, Pura Gunung Kawi, Candi Tebing Krobokan, Pura Pengukur-Ukuran, Pura Subak Bubugan, miwah Candi Tebing Tegallinggah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakewanten, kalih sejarawan Belanda, inggih punika Bermund miwah Kern ngeniang mantra-mantra punika kacampuh sareng basa Jawi purwa (Kawi) tur kaanggen pinaka mantra pangawit ring sakancan upacara ageng ring Bali.

In English:   Catur Weda Sirah is a collection of the main mantras contained in Catur Weda and used most often by the sulinggih (priests) in Bali.

In Indonesian:   Namun, dua orang sejarawan Belanda, yaitu Bermund dan Kern menemukan bahwa mantra-mantra tersebut bercampur dengan bahasa Jawa kuno (Kawi) dan digunakan sebagai mantra awal dalam ritual-ritual besar di Bali.

In Balinese:   Sakewanten sangkanin sih Ida SangHyang Parama Kawi I Grantang nyidayang ngamenekang.

In English:  

In Indonesian:   Kemudian di sanalah I Grantang bergelantingan pada tali agar bisa naik.

In Balinese:   Pabinayan karipta olih Ida Sang Hyang Parama Kawi mangdané iraga prasida saling negepin, nénten pinaka dados binih antuk ngardi biota pantaraning maagama, riantukan sampun pastika yéning suang-suang agama madué ajahan saha nuntun panjakné mangda prasida saling asah, asih, asuh sajeroning ngamargiang kahuripan.

In English:   But united in Bhinneka Tunggal Ika.

In Indonesian:   Namun dipersatukan dalam Bhineka Tunggal Ika.

In Balinese:   Saking sisi basanipun, lontar puniki nganggen basa Kawi (jawi purwa) ring lempiran-lempiran kapertama.

In English:   Lontar Dwijendra Tattwa is one of the works of religious literature as well as a biography of Dang Hyang Nirartha, better known as Bhatara Sakti Wawu Rauh.

In Indonesian:   Dwijendra Tattwa adalah sebuah lontar yang mengisahkan perjalanan Dang Hyang Nirartha dari Pasuruan (Jawa Timur) hingga akhir riwayat beliau di Uluwatu, Bali.

In Balinese:   Yéning dumun para panglingsiré ten ajerih ngangkat bambu runcing ngalawan kaum penjajah, sané mangkin ngiring iraga sareng sami krama Bali dados "Pahlawan" malarapan antuk di jumah gén taler sareng-sareng ngastiti mapinunas majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi dumogi Covid-19 sagerehan matilar ring Pulau Dewata lan makasami kapica karahayuan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ditu lantas makasami ngulengang kayun nunas pasuecan Ida Hyang Parama Kawi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pinaka cihna warisan budaya kabuktiang saking tinggalan-tinggalan arkeologi sane akeh miwah genah wisata sane nudut kayun para wisatawan minakadi goa gajah miwah candi tebing gunung kawi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika orasi titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiang ngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dang Hyang Nirartha ngripta akeh pisan kakawian ring basa Kawi.

In English:   Hanyang Nirartha is a “pujasastra”.

In Indonesian:   Hanyang Nirartha adalah sebuah pujasastra.

In Balinese:   Ring album Svara semesta Ayu Laksmi nagingin antuk genre World Musik, taler madasar antuk unteng pawongan, palemahan lan parahyangan, sasuratan-sasuratan saking gendingan Ayu Laksmi ring album Svara Semesta kasurat ring limang basa inggih punika: Sanskrit, Kawi, Bali, Indonesia, Inggris.

In English:   Ayu returned to Bali in 1992 to continue her studies at the Faculty of Law, Udayana University, and graduated as a Law Degree in 1993

In Indonesian:   Ayu kembali hijrah ke Bali pada tahun 1992 guna melanjutkan kuliah di Fakultas Hukum Universitas Udayana, dan lulus sebagai Sarjana Hukum pada tahun 1993.

In Balinese:   Dané teleb pisan ring paplajahan basa Kawi sajeroning Adiparwa.

In English:   In 1982, he became the second winner of Composing Geguritan at PKB.

In Indonesian:   Di désa juga pernah dipercaya menjadi bendésa adat Désa Sulang

In Balinese:   Cakepan-cakepan dané sané sampun kawedar luiré:

Kenangan demi Kenangan (1981) Puisi Seputar Dunia – Terjemahan (1984) Sajak-sajak Timur Jauh dalam Terjemahan (1985) Gumam Seputar Aprésiasi Sastra : Sejumlah Ésai dan Catatan (1985) Perbandingan Kata dan Istilah bahasa Malaysia-Indonésia (1987) Mengenal Sastra Bali Modérn (1991) Kamus Istilah Sastra Indonésia (1991) Wajah Tuhan: di Mata Penyair (1994) Cerita Rakyat dari Bali 2 (1997) Rerasan Sajeroning Désa (Pupulan Puisi Bali, 2000) Duh Ratnayu: Tembang Kawi Mendamba Cinta (2001) Tafsir Simbolik Cerita Bagus Diarsa (2002) Ning Brahman (Pupulan Puisi Bali, 2002) SungaiMu (2004) Somah (Pupulan Puisi Bali, 2008)

Niki wantah silih sinunggil puisi kakawiannyané sané mamurda “Patapan I Kedis” sané kamuat ring cakepan pupulan puisi Bali anyar dané sané mamurda “Somah (2008)”

In English:   He received a number of awards, including the Bali Sastra Sabha (1999), the Modern Balinese Literature Penatar Charter from the Karangasem Education Office (2002), the Rancage Literature Prize (2004 and 2009).

In Indonesian:   Selain itu, ia juga menerjemahkan sastra Indonesia dan Inggris ke dalam bahasa Bali.

In Balinese:   Diastun keto, I Sigara kumuh ia jemet magarapan tur setata inget nunas ica ring Ida Sang Hyang Parama Kawi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawian-kakawian danéné sané mabasa Bali kawedar ring Bali Orti (Bali Post), Médiaswari (Pos Bali), Bali Aga, Jurnal Kawi, miwah Canang Sari.

In English:   His Balinese writings have been published in Bali Orti (Bali Post), Mediaswari (Pos Bali), Bali Aga, Kawi Journal, and Canang Sari.

In Indonesian:   Karangan-karangannya yang berbahasa Bali dimuat pada Bali Orti (Bali Post), Mediaswari (Pos Bali), Bali Aga, Jurnal Kawi, serta Canang Sari.

In Balinese:   Makudang-kudang cakepan sastra Baline maosang indik Kawi Wiku utawi pandita sane nyurat sastra ring genah-genah sane luih, ngawi kalangen.

In English:   Ida Wayan Eka Werdi Putra or who is often called Gus Eka is the initiator of SAGARAGIRI Outdoor.

In Indonesian:   Ida Wayan Eka Werdi Putra atau yang sering disapa Gus Eka adalah penggagas SAGARAGIRI Outdoor.

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titian ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titian sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika teks titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titian ngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kakawin puniki kasalin antuk basa Jawi purwa (Kawi) olih Mpu Yogiswara duk masan kaprabon Sang Prabu Airlangga.

In English:   The compilation is translated into old Javanese (Kawi) language by Mpu Yogiswara during King Airlangga’s reign.

In Indonesian:   Kakawin ini diterjemahkan ke dalam bahasa Jawa Kuno (Kawi) oleh Mpu Yogiswara pada zaman Airlangga.

In Balinese:   Inggih punika pidartan titiang kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sane wedarang titiang punika kaanggen tur wenten kawi gunanye maka panguntap titiang ngaturang Parama Shanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titian ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titian sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika orasi titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sane wedarang titiang punika kaanggen tur wenten kawi gunanye maka panguntap titiang ngaturang Parama Shanti. “Om Shanti Shanti Shanti Om”

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titian ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titian sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kasusastraan Bali inggih punika saluir reriptaan pangweruhan utawi ajah-ajahan mautama, sane kasurat mabasa bali miwah kawi tur katami rauh mangkin, inggian sane kasurat nganggen aksara Bali miwah huruf Latin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih sapunika orasi titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka penguntap titiang ngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Duh Ratnayu: Tembang Kawi Mendamba Cinta (2001)

In English:  

In Indonesian:   Ngengsap tuuhe kadehdeh tua

In Balinese:   Yéning dumun para panglingsiré ten ajerih ngangkat bambu runcing ngalawan kaum penjajah, sané mangkin ngiring iraga sareng sami krama Bali dados "Pahlawan" malarapan antuk di jumah gén taler sareng-sareng ngastiti mapinunas majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi dumogi Covid-19 sagerehan matilar ring Pulau Dewata lan makasami kapica karahayuan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rakan Ida sane maparab Ida Putu Maron wantah sang kawi sane ngaryanang akeh kriya sastra taler dados kurator naskah ring Gedong Kertya Singaraja miwah Lembaga Lontar Fakultas Sastra Universitas Udayana.Yadiastun sampun doh ngruruh kawruhan mangda dados dokter kantos ka Nederlandsch Indische Artsenshcool Soerabaia (NIAS) ring Surabaya, Dokter Ida Bagus Rai taler seneng ring tatwa agama.

In English:  

In Indonesian:   Kakak beliau yang bernama Ida Putu Maron adalah penulis yang membuat banyak karya sastra juga sebagai kurator naskah di Gedong Kertya Singaraja dan Lembaga Lontar Fakultas Sastra Universitas Udayana.

In Balinese:   Santukan sane kaapti olih Sang Yogi nenten mabinayang tekening sane katuju olih Sang Kawi inggih punika kelepasan saking kamanunggalan kapining dewa sane kaincepang (sadhana sang kawiswara n asadhya kalepasan I sandhi ning mango). (diterjemahkan oleh @YesiCandrika)

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Basa Kawi utawi Jawa Kuno ketah madue kosa basa sane satata ngawinang rasa kadaut.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sang kawi nyihnayang anggannyane kasatan tekening kalangwan sane rauh antuk makudang-kudang rupa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mpu Tanakung ring kriya sasran idane inggih punika Kakawin Wrettasancaya maosang indik sungsut kayun Sang Dewi sane katinggalin olih jiwatmannyane inggih punika Sang Kawi (mango): mas ningwang toh diwasa tekaping mangwalanglang kalangwan/ tolih ranten rasika kari tibrangarang kandehan kung/ sokagring ring taman agulingan ring hebing nagapuspa/ mandakranta bhramara manangis ring ruhur darpa manghreng// “Uduh jiwatman titiange, sampun sue dados pangawi (mango) ngumbara alanglang kalangwan/ cingakin titiang sane ngajap-ajap/ sungsut, lara ring telenging taman, nylempang ring soring taru nagasari/ ring duhure makebertiosan sinambi nangis ngrieng// Parikan kakawin ring teks baduur punika muatang kruna mango taler lango.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida punika sang kawi, sakewanten pinaka yogi sane ngumbara ring sagara miwah giri, pasir taler ukir, pinaka genah sane lango tur maning suci.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Cerita indik ula (naga) sane kaparik saking teks Adi Parwa puniki prasida ngicenin pangeling-eling i manusa riantukan utama pisan yening ngraketang pakilitan utawi pasawitranne ring sahananing sane karipta olih Sang Hyang Kawi.

In English:  

In Indonesian:   Kisah ular dalam petikan Adi Parwa di atas mengingatkan manusia mengenai betapa pentingnya menghargai dan menjaga hubungan baik setiap mahluk ciptaan-Nya.

In Balinese:   Ring cerita punika wenten istilah-istilah sakadi Sang Kawi Swara miwah Ida Batara sane nyihnayang madue pakilitan kapining sasana agamane, utaminnyane indik karmaphala.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yayasan Kawi Sastra Mandala sane nerbitang pupulan puisi Bali Modern sane mamurda Satria Kuladewa pakardin IGP Antara (1988).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngraris, para kawi ritatkala ngawitin makarya kakawian taler ngamargiang puja ring dewi kalengenagn mangda prasida rauh miwah ngicenin panugrahan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ri kawentanan Covid-19 puniki, akeh paplajahan sane kapolihang, wenten masi kadadosan sepat siku, mangdane iraga satata eling teken lingkungan, eling teken krama sane lianan, eling teken kesehatan miwah kabersihan, naler eling ring Hyang Parama Kawi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Om Swastyastu Pangaksama kahaturang majeng ring Hyang Parama Kawi taler ring para wagmi makasami.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih asapunika orasi titiang, kirang langkung titiang nunas pengampura mangda sane wedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane maka panguntap titiang ngaturang parama santih Om santih santih santih om

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung titiang matur atur lugrayang titiang ngaturang pangayubagia majeng ring Ida Hyang Parama Kawi santukan sangkaning pasuecan Ida, titiang ping kalih Ida dane sareng sami prasida masadu ajeng saha jangkep pangrauhe sakadi mangkin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lantur, parajeg ida sangkan pariwisata sane dhasat pinaka becik ring Bali, makeh saking mawitnyane nyarengin kawi, kala, lan karma.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung titian ngelanturang atur, pinih riin tittiang ngaturang panganjali umat.

“Om Swastiastu”

Kaping ajeng ngiring sareng-sareng ngaturang puja pangastuti ring Ida Hyang Parama Kawi, Ida Sang Hyang Widhi Wasa saantukan ring keledangan lan wara nugrahan Ida, Ida dane prasida rauh ring galah lan genah sane becik punik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung titiang ngaturan pawungu amatra lugrayang, titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama kawi riantukan wantah sangkaning asung kerta wara nugrahan Ida, ring galahe sane kalintang becik puniki titiang, sapunika taler Iratu Ida Dane prasida masadu ajeng mungguing ngamiletin utsawa pidarta mebasa bali puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih sekadi punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiang ngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika orasi titiang kirang Langkung nunas pangampura mangda sane wedarang titiang punika kaanggen tur Wenten Kawi gunanyane maka panguntap titiang ngaturang Parama Santi. " Om Santi Santi Santi Om"

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiang ngaturang Parama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurunge titiang ngaturang teks orasine puniki, ngiring ja iraga sareng sami ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, riantuk sangkaning sih pasuecan Ida.

In English:   In my opinion, providing tourism sites like this, especially in villages can be one of the solutions to relieve the economic gap in Bali, such as the Tenganan Tourism Village program, Jatiluwih, Terunyan, and others.

In Indonesian:   Sebelum saya mempersembahkan orasi ini, mari kita semua menghaturkan puji syukur kehadapan Ida Sang Hyang Parama Kawi, karena berkat rahmat-Nya saya Ni Kadek Diah Ayu Paramitha dari SMA Negeri 1 Kerambitan, akan mempersembahkan teks orasi yang berjudul “Ngamolihang Kasejahteraan Sosial ring Bali”.

In Balinese:   Sadurung nglanturang matur, pinih riin titiang ngaturang parama suksma majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, duaning malarapan pasuecan Ida, titiang rauhin ida dane prasida sadu ajeng iriki rahinane mangkin, turmaning makasami ngamangguhan karahayuan.

In English:  

In Indonesian:   Berbagai jalan yang menjadi titik kemacetan ini tersebar di enam kabupaten dan kota yang ada di Pulau Bali, yakni Kabupaten Bangli, Gianyar, Klungkung, Kota Denpasar, Badung, dan Tabanan.

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titiang sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika orasi titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wantah sakḗng paswḗcan Ida Sang Hyang Parama Kawi lan kesagedan para semeton umat beragama ring Gianyar sanḗ prasida ngicḗn titiang carita mawinan kangkat kaunggahan indik pacaritan alit indik kerukuanan umat beragama ring dḗsa Gianyar sanḗ nyihnahang kerukunan hidup para warganḗ sanḗ mabinanan agama lan tatacara kauripan asḗ matiosan nanging masambang semangat keindonesiaan Bineka Tunggal Ika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Melarapang antuk dahat subakti ring Sang Hyang Widhi Wasa

Mangda nenten para mudane ngeroko taler nginum minuman alcohol Melarapan antuk paridabdab punika kaaptian ngamuihin-ngamuihin pamargi sane becik tur nenten malih ngangge OBAT-OBAT TER RARANG

Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Melarapang antuk dahat subakti ring Sang Hyang Widhi Wasa

Mangda nenten para mudane ngeroko taler nginum minuman alcohol Melarapan antuk paridabdab punika kaaptian ngamuihin-ngamuihin pamargi sane becik tur nenten malih ngangge OBAT-OBAT TER RARANG

Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lantang ring Bali punika, saget dados kawi wisata alam lan warisan budaya sane prasida ngelebur ring dhatu Bhuwana Agung, nanging lantas, mawasta nyedihang, inggih punika, paraosan pangwangunan sane mider dados ketidakseimbangan ring pangwali punika.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titiang ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titian sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane mangkin ngiring ngastawa ring ida sang hyang parama kawi, santukan sampun asung kerta ngicenin karahajengan mawinan prasida kacunduk masadu ajeg sakadi mangkin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sujatine, Pararaton inggih punika cakepan mabasa Jawi tengahan sane laut kasalin basa ring basa Kawi (Jawi purwa).

In English:   Pararaton Manuscript is not thick.

In Indonesian:   Naskah Pararaton tidak tebal.

In Balinese:   Manut ring atur Dewa Ketut Soma, sang sane meled malajahin agama miwah sang kawi saking Desa Satra, Klungkung, ring sesuratan ida sane mamurda "Selayang Pandang Pra Ped" mapanampen, makakalih sengguhan sane mabinayan punika yakti wenten.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung ngelantur, pinih ajeng lugrayang titian ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugrahan Ida, titian sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring parikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berorasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta bahasa Bali, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta bahasa Bali, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Prasasti puniki kasurat nganggen basa Sanskerta lan Bali purwa tur antuk aksara Dewanagari, Bali Purwa lan Kawi.

In English:   He is the founder of the Balinese Kingdom in the Warmadewa lineage.

In Indonesian:   Dia adalah pendiri Kerajaan Bali dalam trah Warmadewa.

In Balinese:   Paling luwung jani ngrastiti Bhakti,

Ring Ida Hyang Parama Kawi, Yadiastun kantong puyung tuara misi,

Kapicayang seger wantah ane setata ulati,

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tugu puniki mawangun silinder, nganggen basa Bali Kuno tur kasurat antuk aksara Pra-Negari miwah Basa Sansekerta sane kasurat antuk aksara Kawi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Purna sasi inggih punika tembang mabasa Kawi (Jawi purwa).

In English:   Purna Sasi is a song written in Kawi (old Javanese) language.

In Indonesian:   Purna Sasi adalah lagu berbahasa Jawa kuno (Kawi).

In Balinese:   Tincapang subaktine ring Sang Parama Kawi, manut agama soang-soang sinah bagia lan rahayu kepanggih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih ida dane, ring galah sane becik kadi mangkin, ngiring ngwetuang rasa angayubagia mantuka ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, duaning sangkaning pasuecan Ida, prasida titiang masadu ajeng ring kahanan rahayu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kemaon rasa sradha di kenehe, Hyang Parama Kawi pastika maduwe tatujon risajeroning mranane ne minakadi pemanasan global sane sayan-sayan rered, palemahan sane cemer naler ngangsan rered, miwah satata eling mangdane ngulati karesikan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Relief Bitera taler silih tunggil genah wisata cagar budaya nasional utamannyane patapan Gunung Kawi Bebitra.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nincapang sradha nénten madué teges dados radikal miwah madué panampén yéning agama sané tiosan punika kaon saha nginggilang agama sané ka anutin, nanging ngaresepang yéning iraga sareng sami pinaka reriptan Ida Hyang Parawa Kawi, kawéntenan pabinayan mangdané iraga saling negepin taler makasami ring jagaté puniki pinaka sameton.

In English:   Increasing faith does not mean being radical and assuming that the religion one adheres to is the best, but understanding that we are all God's creations, there are differences that complement each other, and the whole world is family.

In Indonesian:   Meningkatkan keyakinan bukan berarti menjadi radikal dan menganggap bahwa agama yang dianut adalah yang terbaik, tetapi memahami bahwa kita semua adalah ciptaan tuhan, adanya perbedaan untuk saling melengkapi, dan seluruh dunia ini adalah keluarga.

In Balinese:   Iraga wantah damuh sane nenten wenten arti nyane ring ajeng Ida Sang Hyang Parama Kawi.

In English:   Slowly I left my boarding house, passing Tugu Jogja, Malioboro, Bringharjo Market, Presidential Palace, Zero Point, Sonobudoyo, Alun-Alun Lor, Kauman Mosque, Kraton, Taman Sari, Siti Hinggil, Alun-Alun Kidul, Plengkung Nirbaya Gading , Benteng Wetan, Kota Baru, and returned to the boarding house.

In Indonesian:   Hanya doa dan ucapan dari grup WA.

In Balinese:   Inggih punika pidarta titiang, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Om Shanti Shanti Shanti Om.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadurung titiang matur, lugrayang titiang ngaturang suksmaning manah ring Ida Hyang Parama Kawi, riantukan sangkaning asung kertha wara nugrahan Ida, ring galah sane becik kadi mangkin, titiang prasida sadu ajeng ring ida dane sareng sami, gumantinipun ngamiletin Utsawa Orasi, sane mapaiketan ring pamargi wimbakara sane kamargiang olih Basa Bali Wiki, sayan limbak kawentenan nyane, wastu sida ngelestariang saha ngawerdiang Basa, Seni, lan Budaya Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   basa Kawi miwah artosnyane kasediaang ring soang-soang taru.

In English:   The original kawi and the translations are included with each plant.

In Indonesian:   Bahasa Kawi asli dan terjemahannya disertakan dalam masing-masing tanaman.

In Balinese:   Puniki tutur Gong Besi, ngaran wit Dalem Kawi, mogi kauningin olih ragane makasami dados manusa.

In English:   Specifically, this lontar also contains a short description of Banaspatiraja, a form of Bhatara Dalem who is worshiped to get taksu (spiritual charisma).

In Indonesian:   Secara spesifik lontar ini juga memuat tentang Banaspatiraja, salah satu wujud Bhatara Dalem yang dipuja untuk mendapatkan taksu.

In Balinese:   Sadurung nglantur, pinih ajeng lugrayang titian ngaturang rasa angayubagia majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi, sangkaning wara nugraha Ida, titian sareng ida dane mapupul masadu ajeng ring perikrama Wikithon Partisipasi Publik Bali Berosasi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Riantukan sasolahan puniki wantah campuran kasenian Parwa miwah Gambuh saking satawarsa tengahan, basa sane kaanggen ritatkala masolah inggih punika basa Kawi lan Sansekerta.

In English:   There is also another kind of wayang wong called Wayang Parwa.

In Indonesian:   Ada pula wayang wong jenis lain yang disebut Wayang Parwa.

In Balinese:   Because this performance is a combination of medieval Parwa and Gambuh arts, the languages used are Kawi and Sanskrit.

In English:   In Tejakula itself, the Wayang Wong standard uses Ramayana characters.

In Indonesian:   Di Tejakula sendiri, pakem Wayang Wong memakai tokoh-tokoh Ramayana.

In Balinese:   Riantukan sasolahan puniki wantah campuran kasenian Parwa miwah Gambuh saking satawarsa tengahan, basa sane kaanggen ritatkala masolah inggih punika basa Kawi lan Sansekerta.

In English:   There is also another kind of wayang wong called Wayang Parwa.

In Indonesian:   Ada pula wayang wong jenis lain yang disebut Wayang Parwa.

In Balinese:   I raga sujatin ipun pateh nenten je tios sinar suci Ida Sang Hyang Prama Kawi sane wenten ring sajeroning angga sarira I raga soang soang pateh gumantine sami saking ida sang hyang widhi wasa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta bahasa Bali, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda

sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiang ngaturang parama santhi

“Om santhi, santhi, santhi om”

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sane mangkin ngiring ngastawa ring ida sang hyang parama kawi, santukan sampun asung kerta ngicenin karahajengan mawinan prasida kacunduk masadu ajeg sakadi mangkin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih punika pidarta bahasa Bali, kirang langkung titiang nunas pangampura mangda sanewedarang titiang punika kanggen tur wenten kawi gunanyane, maka panguntap titiangngaturang Prama Shanti.

In English:   Om Swastysatu, Om Awighnam Astu Nama Sidham, the Queen who smells so good to all of us.

In Indonesian:   Om Shanti, Santhi, Shanti Om.