How to reduce waste at school canteen? Post your comments here or propose a question.

Gumi

gumi

gumi
  • world, country, everything, area (Andap) (Noun) en
  • bumi; dunia (Andap) (Noun) id
  • tanah; pulau (Andap) (Noun) id
Andap
gumi
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
buana
Alus madya
-
Alus singgih
-
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Gumine jani suba ngancan ngwayahang.
The world is getting old.

Napi wastan gumine niki?
[example 1]
What is the name of this area?

Calabingkah beten biu; Belah-belahan pane; Belah-belahan paso; Gumi linggah, ajak liu; Ada kene, ada keto.
[example 2]
Broken pieces of clay under the banana plant; Broken pieces of a big clay bowl; Broken pieces of a small clay bowl; The world is wide, with many people; Like this, like that.

Pianake dua ento matungkasan pesan solahe, tan bina cara gumi teken langit. Solah Ni Bawang ajak Ni Kesuna matungkasan pesan, tan bina cara yeh masanding teken apine. Wacen sajangkepnyane ring http://dictionary.basabali.org/Gumi_-_Purwaka
[example 3]
Their two daughters are polar opposites of each other, as contrasting as the earth and heaven. Ni Bawang’s personality differed markedly with that of Ni Kesuna’s, as antithetical as water to fire. Please read the whole story at http://dictionary.basabali.org/Gumi_-_Background

Tiang dot nawang adake dewek tiange ane lenan di gumine ene.
[example 4]
I wonder if there’s another me somewhere in the world.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Tunas Muda Sidakarya puniki, gumi ring ragannyane kaambil saking Sang Begawang Nala sekadi gumine wantah gelah padidian.

In English:   Tunas Muda Sidakarya, the earth in his stomach taken from begawang nala as if this earth were his own , falling humans wrapped around sharp iron depicting miserable, disappointed and sad.

In Indonesian:   Dari perwujudan Ogoh Ogoh ini memberikan pengingat kepada pemerintah sebagai pemimpin rakyat, seharusnya memperhatikan keputusan yang dibuat agar tidak mementingkan diri sendiri dan tidak membuat rakyatnya sengsara.

In Balinese:   Ageng pangaptin titiang majeng para calon pemimpin Baline mangda sayuwakti seken nindihin gumi Bali.

In English:   Because basically tourism is travel undertaken for recreation and entertainment.

In Indonesian:   Karena pada dasarnya pariwisata adalah perjalanan yang dilakukan untuk rekreasi dan menghibur dini.

In Balinese:   nyen ane nganggo gumi ento ?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Manunt mongobyah.com lulu/mis ring bali manut nyobaran warsa sangkaning pariwisata ring bali , kasub ring sektor pariwisata nyane sane pinih becik tur sane ngawinang Bali kalokta rauh ring mancanegara ring kahana gumi bali sane asri tur ngangobin taler madrebe pikobet sane pinih mabuat ring baga lingkungan inggih punika mapaiketan ring pengolahan lulu/mis.

In English:   -

In Indonesian:   -

In Balinese:   Ngiring sareng - sareng jaga keamanan pulau baline , de kanti jadma sane corah nguug gumi baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jak mekejang pasti bo nawang apo ne ngranayang banjir lan tanah longsor ento, len teke ujan ane bales gati teken gempa gumi, kewentenan pelaksane ngebah kayu di alase secare ilegal ane ngeranayang alase gundul.

In English:  

In Indonesian:   Bahkan sampai ada yang memakan korban.

In Balinese:   Om Swastyastu, Indik Pariwisata sane sayan rered duaning Pandemi Gering Agung puniki langkah Pemerintah inggih punika mangda Pariwisata Bali metangi , Pemerintah nenten lengah antuk krama saking dura Negara utawi investor sane sampun ngicenin strategi mangda Pariwisata Bali puniki kaambil antuk investor, Pemerintah mangda ngangge SDM Bali mawinan krama Bali mangda terlibat duaning yening krama nenten terlibat pastika investor punika nenten sukeh ngambil Gumi bali Puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngiring sami pade eling ring pkayunan mangda Pariwisata bali puniki sayan limbak ring aab jagat puniki, pemerintah mangda siaga antuk ancaman-ancaman sane pacang prasida nibenin gumi Bali nganutin 4 M; 1.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   ulian COVID makejang hilang, tradisi mewates,kesenian mewates,ngantos gumi Bali sepi sekadi kota mati,para turis megedi uli bali sane sepi...

In English:   The longer the earth is getting more and more chaotic, those who used to have treasures now have nothing.

In Indonesian:   Semakin lama bumi semakin kacau, yang dulu mempunyai harta sekarang tidak mempunyai apa - apa.

In Balinese:   gumi jani tusing cara ane pidan,pidan ngalih tamyu manca negara ne jani ngulah,ipidan elah aluh,ne jani aduh aduhh...

In English:   It used to be like a great tiger, now it's a weak tiger.

In Indonesian:   Dulu Seperti macan yang hebat sekarang bagi macan yang lemah.

In Balinese:   Pemimpin sujati patut melanin kramane ajak makejang muah nyidang adung ngisi gumi.

In English:  

In Indonesian:   Pemimpin sejati harus mengayomi semua rakyak dan bisa seia-sekata memegang tongkat pemerintahan memimpin bangsa ini.

In Balinese:   Yening tolih-tolih ring wewidangan gumi Tabanan utamane ring desa Kerambitan, terkenalnya wantah tuah ring Pertanian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Covid-19 utawi Corona Virus inggih punika virus anyar sane wenten ring gumi puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Iraga nahan ngeling lan sedih,

Jani suba akhir pinaka awal, Pintu panguntat ngalih gumi baru, Semangat timpal-timpal makejang,

Dumogi sukses sareng sami.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Semeton titiang pastika percaya, gumi Bali pacang landuh yening sakancan aspek kauripan seimbang lan mamargi luih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Om Swastyastu

Inggih wastan tiang Bumi saking Sukawati, lengkapne Ni Kadek Bumi Krismentari akeh sane nenten percaya teken wastan tiange nanging nak mula seken wastan tiange sekadi puniki, baange ajak I bapa pidan pas lekad di gumi sane krisismoneter, dadine Bumi Krismentari.

In English:   Om Swastyastu My name is Bumi from Sukawati, my full name is Ni Kadek Bumi Krismentari.

In Indonesian:   Om Swastyastu

Baik nama saya Bumi dari Sukawati, nama lengkapnya Ni Kadek Bumi Krismentari.

In Balinese:   Ajaan gumi kali yuga be suba masawen bisa ilang plaibang maling” keto munyine I Angsa mamedih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida Sang Prabu Menku ngandika sapuniki: "Ane jani, ih Arya, tegarang orahang teken tiang, gumi apa ane tunas kita.

In English:   The king of mengwi then ask Gusti Made Tegeh who he really is.

In Indonesian:   Shri Prabu Astasura Ratna Bumi Banten adalah nama Raja Bedahulu.

In Balinese:   Cening lakar kadegang dadi raja di gumi Badeng.

In English:  

In Indonesian:   Ke sanalah Beliau menuju.

In Balinese:   Pidan satonden corona manten bedik tiang maan keuntungan, napi malih gumi cara mangkin niki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih wantah asapunika ngenenin indik daging manah titiang manados Masyarakat,titian mapinunas napi sane kasobyahang prasida kapinehin tur karesepang olih para pemangku kebijakan minakadi guru wisesane sane madue wewenang tur kebijakan sumangdane kawentenan Gumi Baline ngangsan becik tur trepti.

In English:  

In Indonesian:   Sebagai anak muda, Saya yakin Kalian semua pasti ingin tahu rasanya mengendarai motor.

In Balinese:   Gegendingan :

Ragane wantah pemimpin rakyat, boya ja dados petugas partai, maraga Ksatrianarotama sutindih ring gumi Baline niki Bali kabaos grya

Boya ja grya luu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening sampun lestari majanten taksu gumi Bali puniki stata werdhi lan ajeg.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Inggih Ida dane sareng sami sane wangiang titiang, yening cingak aab jagate mangkin pastika sampun mabinayan ring aab jagate duke riin, napi malih mangkin akeh pakeweh sane wenten ring Bali, pakeweh sane pinih utama rerehang panepas inggih punika kawentenan palemahan Bali sane sayan lami sayan ngancan telas kawangun antuk genah-genah pariwisata, puniki prasida mabuatang palemahan gumi baline sayan nyupitang lan sayan rered.

In English:   Happy attendees, if I conclude it is related to the problems in Bali, so that Balinese leaders can provide solutions related to problems: the transfer of land or the environment to become tourist attractions and the rampant waste which has not received special attention from the government.

In Indonesian:   Hadirin yang berbahagia, jika dilihat kehidupan sekarang tentu sudah berbeda dengan kehidupan terdahulu, terlebih lagi dengan masalah-masalahnya, permasalahan yang paling utama adalah berkaitan dengan lingkungan dan lahan pulau Bali yang habis dibangun dan dijadikan tempat obyek wisata, hal ini yang akan membuat pulau bali dari segi lahan dan lingkungannya akan semakin menyempit, jika semua lahan dan lingkungan yang ada di Bali dijadikan obyek wisata, dimana kita (manusia), hewan dan yang lainnya akan tinggal dan menjalankan kehidupan sehari-hari?

In Balinese:   Yadiastun pulo Bali manados genah pariwisata, punika nenten ja gatra sane utama nanging, asapunapi pakeweh-pakeweh sane mabuat pisan ring sajebag gumi Bali.

In English:   Thanks to Him, we can gather here with happiness at the Bali Public Participation Wikithon with orations, which carries the theme, Election 2024: what are the most urgent problems to be addressed by Bali's prospective leaders ?

In Indonesian:   Walaupun Bali sebagai tujuan destinasi wisata hal ini bukan menjadi topik pembicaraan utama, tetapi bagaimana masalah-masalah yang berdampak signifikan di Bali.

In Balinese:   Inggih ida dane sareng sami sane wangiang titiang yening cutetang titiang indik pakewehe punika mangdane pamimpin Bali prasida nepasin pakewehe saluirnyane: kapertama palemahan gumi baline telas kawangun antuk genah pariwisata, kaping kalih luhu sane wenten ring Bali nenten akeh sane nguratiang.

In English:   Happy attendees, if I conclude it is related to the problems in Bali, so that Balinese leaders can provide solutions related to problems: the transfer of land or the environment to become tourist attractions and the rampant waste which has not received special attention from the government.

In Indonesian:   Hadirin yang berbahagia, jika dilihat kehidupan sekarang tentu sudah berbeda dengan kehidupan terdahulu, terlebih lagi dengan masalah-masalahnya, permasalahan yang paling utama adalah berkaitan dengan lingkungan dan lahan pulau Bali yang habis dibangun dan dijadikan tempat obyek wisata, hal ini yang akan membuat pulau bali dari segi lahan dan lingkungannya akan semakin menyempit, jika semua lahan dan lingkungan yang ada di Bali dijadikan obyek wisata, dimana kita (manusia), hewan dan yang lainnya akan tinggal dan menjalankan kehidupan sehari-hari?

In Balinese:   Ento gae iraga ajak makejang nyaga keamana gumi Bali patut iraga saling rumaket manyama.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sampun kalih warsa gering agung COVID-19 nibenin gumi sane iraga tresnain puniki.

In English:   In the BALI MELALI application, it displays tourism destinations in Bali.

In Indonesian:   Pada aplikasi BALI MELALI ini menampilkan destinasi pariwisata yang ada di Bali.

In Balinese:   I raga dadi anak belog, sesaian tusing nawang kenken carane nampenin pakeweh gumi.

In English:  

In Indonesian:   Sebagai masyarakat jelata, kadang kit tidak tahu harus bersikap seperti apa.

In Balinese:   Baca lebih lanjut tentang sami utamane para kawula muda sareng sami, sanantukangkawentenan Era Globalisasi, waras ngranjing ring jagat Indonesia tanpa sangkan taler sangguru rupaka waras nenten gelis tanggap ring pari polah ipun tuur kawentenan ring wewidangan soang-soang sane nenten becik, akeh kawula muda taruna-tarunine sampun kone kabrebehan antuk Narkoba oggihang punika makawinan pamedalan generasi loyo, sepuluh medue rasatanggung jawab, manah maajah sampun ical, kata krama sane nenten becik, taler akeh sampun para kawula mudane ngeranjing ring gumi.

In English:  

In Indonesian:   Semoga dalam keadaan selamat atas karunia dari Sang Hyang Widhi,

In Balinese:   Ngiring sareng-sareng bergotong royong anggen bali apang gumi bali puniki state luwih tur lestari.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi pengembangan teknologi digital ring bidang pariwisata Bali ne ngancan maju krana akeh turis-turis mancanegara sane malali ka Bali lan nulungin perekonomian gumi Bali ne.

In English:   Hopefully the development of digital technology in the field of tourism in Bali will be more advanced because many tourists from various countries are on vacation in Bali and can help the Bali economy.

In Indonesian:   Semoga pengembangan teknologi digital di bidang pariwisata Bali semakin maju karena banyak para wisatawan dari berbagai negara yang berlibur ke Bali dan dapat membantu perekonomian Bali.

In Balinese:   Iraga sekadi krama Bali asli suba sepatutne nyaga mangda gumi Baline tetep ajeg.

In English:   We, as Balinese people, are supposed to protect the island of Bali in a sustainable way.

In Indonesian:   Kita menjadi masyarakat Bali asli sudah seharusnya menjaga agar bumi Bali tetap lestari.

In Balinese:   Investor asing nguasayang lahan-lahan strategis, ngrampas kesempatan krama Baline sane jagi kanggen nglimbakang potensi gumi Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jagat Baline Sane Mangkin Kaucarang Krisis Luu Plastik Duaning Ring Tongos - Tongos Pariwisata Sampun Nenten Sebecik Ipidan, Conto Ring Segara Akeh Wenten Luu Plastik, Lan Ring Margi Alit Utawi Margi Ageng, Dumogi Gumi Baline Asri Buka Ipidan Lan Luu Plastik Punika Prasida Kausanang

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Niki Wantah Pikobet Penting Sane Titiang Kaaptiang, Indik Para Masyarakat lan Calon Pemimpin Bali Dados Ngicenin Solusi Antuk Pikobet Kemacetan Ring Gumi Bali Puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wenten makudang-kudang usaha pemerintah antuk tetep ngelestariang lan ngajegang gumi Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani gumi baline sube kebus gatii, pules di kamar gen aeng kebus e.

In English:   Today bali is really really hot, Just sleeping in the room is really hot, especially outside the house.

In Indonesian:   Hari ini bali panas banget,
tidur di kamar saja panas banget,
apalagi diluar rumah,

Banyak banget keluar keringatnya,

Kelihatan seperti orang mandi.

In Balinese:   Nanging, akhir-akhir niki sikap punika, sayan ngilangang, ka lelep aab, sapunika iraga sebagai generasi milenial patut sadar jagi pentingne ma toleransi, mesikap gotong royong, lan prasida nulad sikap para pahlawan sane gigih sajeroning membela negara, ngantos iraga kantun ngidang ngadeg ring duur gumi ibu pertiwi.

In English:   However, lately this attitude has disappeared with the times, therefore we as millennials must be aware of the importance of tolerance, mutual cooperation, and being able to imitate the attitude of the heroes who are persistent in defending the country, so that we can still stand on the top.

In Indonesian:   Tetapi, akhir-akhir ini sikap tersebut, semakin menghilang termakan zaman, maka dari itu kita sebagai generasi milenial harus sadar akan pentingnya bertoleransi, sikap gotong royong, serta mampu meneladani sikap para pahlawan yang gigih dalam membela negara, sehingga kita masih bisa berdiri di atas bumi ibu pertiwi ini.

In Balinese:   Nanging, di gumi kaliyuga care jani, liu anak Bali sane kimud ngangge Basa Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sekolaan Negeri Bali masih harus ngae program "Awai Ngoyong di Gumi Bali", sane isine paplajahan Basa Bali, care Literasi Basa Bali, nutur ngangge Basa Bali, Nugas ngangge Basa Bali, mekejang serba Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Titiang meled iraga pinaka yowana sane hidup ring generasi milenial puniki,tetep ngelestariang budaya,lan alam bali sane asri puniki, mangda nenten punah.Bali puniki genah utawi pulo sane kalok tak nyantos ka dura negara antuk budaya sane kentel lan gumi bali sane asri, sane ngawi Bali puniki medue daya tarik bagi wisatawan dura negara.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Punika mawinan, kompetensi lingual inggih punika kawagedan sajeroning ngawigunayang makudang-kudang basa sané patut kasaihang ring kawigunannyané soang-soang manut konteksnyané.\

Inggih wantah asapunika ngenenin indik daging manah titiang manados Masyarakat,titian mapinunas napi sane kasobyahang prasida kapinehin tur karesepang olih para pemangku kebijakan minakadi guru wisesane sane madue wewenang tur kebijakan sumangdane kawentenan Gumi Baline ngangsan becik tur trepti Sineb titiang antuk Parama Santih

Om Santih,Santih,Santih Om

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   sikiang kayuné, mabalik sumpah ring angga soang-soang, mabéla pati ngetohin gumi, wastu sida basa Baliné ajeg, maka pamikukuh budaya Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Duaning gumi Baline gumi pariwisata yening Gumi Bali bek sampah otomatis turis sane rauh kabali saya akidik duaning genah wisata ring gumi Bali sampun tercemar sampah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring galahe mangkin lugrayang titiang ngaturang pidarta utawi orasi sane mamurda Baya sampah antuk gumi umi pariwisata Bali.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tuah je irage ne kal kene dampak ne.Luu plastik selain merusak alam Baline,ento masi lakar ngerusak citra keindahan Bali lan masyarakat Bali,ngenah gati sube irage sing peduli teken lingkungan.Apang tusing to ne ngae nama lan alam Baline tercemar.Nah jani lan bareng-bareng sadar uli hal cenik ,de ngutang luu sembarangan apalagi ngutang luu di pasih,yening melali kepasih kutang luune di tempat sampah yen sing ade tempat sampah abe mulih lan bedikin nganggo kantong plastik,usahayang nganggo tas kain.Yen sing jani bin pidan buin?,Yen sing iraga nyen buin?.Jele melah gumi gelah,de goyah pang sing benyah.Ngiring sareng-sareng tresnein alam,antuk masa depan Bali di era baru.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tuah je irage ne kal kene dampak ne.Luu plastik selain merusak alam Baline,ento masi lakar ngerusak citra keindahan Bali lan masyarakat Bali,ngenah gati sube irage sing peduli teken lingkungan.Apang tusing to ne ngae nama lan alam Baline tercemar.Nah jani lan bareng-bareng sadar uli hal cenik ,de ngutang luu sembarangan apalagi ngutang luu di pasih yening kepasih kutang luune di tempat sampah yening sing ade tempat sampah abe luune mulih utawi bedikin nganggo kantong plastik,usahayang nganggo tas kain.Yen sing jani bin pidan buin?,Yen sing iraga nyen buin?.Jele melah gumi gelah,de goyah pang sing benyah.Ngiring sareng-sareng tresnein alam,antuk masa depan Bali di era baru.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lan ngejaga Gumi baline apang lestari.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening ipidan gumi Baline dija-dija ada padi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Care mangkine gumine sampun keweh sajan ngalih pipis santukan gumi gerubug care jni, ekonomi sube merendah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nah mawinan punike irage dados jadme sane becik mepikenoh dumun sedurunge nerima utawi nyingakin berita sane sekadi punika santukan akeh pisan anake wikan mekarye jinah saking nike duaning gumi sekadi puniki meweh pisan ngerereh pekaryan lan jinah .

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bes pongah ngutang luu sembarangan, apabuin di gumi Baline.

In English:  

In Indonesian:   Ternyata seorang gadis dewasa yang membuang sampah.

In Balinese:   Gumi cara jani nyansan wayah, jlemane masih milu ngwayahang.

In English:  

In Indonesian:   Saat ini bumi semakin hebat, manusianya juga ikut bertambah hebat.

In Balinese:   Iraga dadi manusa ngelah idep seharusne bise bijak memilih berita cen ane hoax cen ane beneh, de dadi profokator di gumi politike jani.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nanging nenten je lali masi ane madane hidup di gumi marjapada sekadi rodane mapiteh kadang beten kadaang baduur.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Raja buka bojog dija lakar nyidang ngitungang gumi,” saut I Cicing Alas lan beburon ane lenan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wisatawan dura negarane durung kaicenin mawali malancaran ka Bali olih pemerintah, mangda nenten makta Virus sane lakar ngranayang gumi Baline nyansan ngewehang, ento mawinan ekonomi krama Baline tuah kahasilangang olih pakarya anak bali, sakadi silih sinunggilnyane kawentenan pabrik baas katos utawi genah ngaryanin sekancan sarana prasarana babantenan minakadi pangkonan, tumpeng, pendek, nasi kepel, tumpeng barak, tumpeng selem miwah sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Harapan titiang antuk Gumi Bali niki mangde selaras ajeg tur lestari duwaning akeh pisan pikobet krame Bali sane nenten je puput sekadi, wenten investor sane jagi lakar ngurug pasih jagi anggene genah hotel , wahana, cafe , bar lan sane tiosan.

In English:   We hope that Bali can run in a stable and sustainable manner and many problems of the Balinese people cannot be resolved, for example, there are investors who will invest more to build hotels, rides, cafes, bars and others.

In Indonesian:   Kami berharap agar Bali ini dapat berjalan secara stabil dan berkelanjutan walaupun banyak masalah rakyat Bali yang tidak dapat diselesaikan, misalnya, ada investor yang akan menginvestasikan lebih banyak untuk membangun hotel, wahana, kafe, bar dan lain-lain.

In Balinese:   Celebingkah batan biu, gumi linggah ajak liu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngawit saking parilaksana alit sayan lami pastika gumi Bali pacang becik, ajeg, asri, tur lestari.

In English:   The province of Bali, which is well known to foreign countries, has made the province of Bali an island of tourism, moreover, the province of Bali is known as the Island of a Thousand Temples.

In Indonesian:   Mulai dari hal yang kecil lama-kelamaan pastinya provinsi Bali akan bagus, asri, lestari, dan ajeg.

In Balinese:   Maosang indik gumi Bali nenten pacang lempas tekening upakara utawi karya.

In English:   We should be the people of Bali.

In Indonesian:   Namun Jika dilihat dari sisi yang lain, masih banyak masyarakat Bali yang membuang sampah sembarangan, walaupun Pura Besakih itu telah ditata ulang oleh pemerintah.

In Balinese:   Titiang nunas ring Ida Shang Hyang Widhi Wasa, mangde gumi niki slamet lan rahayu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pidan ada kone tuturan  satua tetueknyane sane kalintang becik  indik I cangak  Maketu.  I Cangak  mati baan lobane.  Yening ring jaman globalisasi sekadi mangkin sira Cangak Maketu punika?  Yen tletekang  sane ngisi gumi jani sane kaucap pejabat percis cara  I Cangak Maketu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening wenten anak keni bencana patutne tulungin, krane ngalaksanayang dharma punika swadarma iraga idup di gumi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Di masan ujanne Jani, Gumi Baline sai-sai gati Ade Blabar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nyantos mangkin, masalah di gumi Baline ten joh-joh saking sampah plastik ring pasih.

In English:   Until now, the problem on earth in Bali is not far from plastic waste on the beach, there are still many beaches that should be beautiful, but because of human activity, the beaches have become dirty with plastic pollution.

In Indonesian:   Hingga saat ini, Masalah di bumi Bali tidak jauh-jauh dari Sampah plastik di pantai, masih banyak pantai yang harusnya indah, tetapi karena ulah manusia, pantainya menjadi kotor olih luu plastik.Itu membuat banyak hewan maupun tumbuhan yang ada di pantai mati.

In Balinese:   Keluh kesah krama gumi saat mangkin sedek dilanda grubug agung inggih punika wabah covid-19, virus niki inggih punika virus varian baru uling virus corona, virus niki pertama wenten ring wuhan china ring bulan November 2019.

In English:   Community complaints

In Indonesian:   Kami masyarakat sangat tertekan dengan berbagai aturan dan larangan yang membuat kami tidak berdaya, para pemerintah sebaiknya jangan membuat peraturan yang menyulitkan masyarakat.

In Balinese:   Sekate corona nguyak gumi, bek sajan anake  uyang tur ingguh krana tusing ngelah penghasilan.

In English:   Since Corona undermined the world, a lot of people who were anxious and bored because they did not have income.

In Indonesian:   Baru saja pemerintah mengeluarkan program yang bernama PPKM, sudah pada demo, sudah banyak yang membuat status aneh-aneh di media sosial seperti Facebook, Instagram, dan lain sebagainya.

In Balinese:   Akeh para turis-turis domestik miwah mancanegara sane melali ka gumi Bali.

In English:   Many domestic and foreign tourists are competing to vacation in the Island of the Gods.

In Indonesian:   Banyak para wisatawan domestik dan mancanegara yang berlomba-lomba untuk berlibur ke pulau Dewata.

In Balinese:   lan jani utamayang keselamatane, ento suba laksanayang apang Covid-19 ne ane sakti ene enggal ilang uling gumine, apang gumi ne buin rahayu cara ipidan, dumogi iraga sareng sami masi rahayu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kalingke nampak ngadeg gumi, baanga ngidih nasi dogen beli nyak ngematiang I Benaru. “I Grantang nglanturang munyine teken jero dagang nasi. “Inggih jero dagang nasi durusang uningan marika ring Ida Sang Prabu.

In English:  

In Indonesian:   Walaupun demikian prilaku kakaknya I Grantang masih menerima dengan baik.

In Balinese:   Waluya langit lan gumi yen saihang ajak kajegegan Raden Putri.

In English:  

In Indonesian:   Bagaikan langit dan bumi antara Cupak dan Raden Putri.

In Balinese:   Nanging iraga idup di gumi nenten dados mekelo-kelo sebet, pang ten kadi Sampik ane nyakit ati, ngeraris ipun sungkan tur ngemasin padem.

In English:  

In Indonesian:   Seperti bli Madrid Dwiada, semenjak wabah Covid-19 ini, ia sudah menyisihkan waktunya untuk memelihara seekor sapi yang diletakkan di subak Cangi.

In Balinese:   Be bebek be guling, ipidan kedek jani ngeling, minab sakadi nika ne rasayang mangkin teken gumi ane ketangkeb baan grubug agung (Covid19) niki.

In English:  

In Indonesian:   Seperti bli Madrid Dwiada, semenjak wabah Covid-19 ini, ia sudah menyisihkan waktunya untuk memelihara seekor sapi yang diletakkan di subak Cangi.

In Balinese:   Ento aengan buin aduk-adukanne, antara munyin gumi teken munyin di ipian.”

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kene buka idup ring gumi pariwisata.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening iraga lacur, sinah iraga pacang maburuh ring torise punika di gumi iraga pedidi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ento ngeranayang gumi care janine madan gumi utawi masa postmodern.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Amun be kene situasine nyak be bencana lonsor mesu ngewehin gumi baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dikēnē-kēnē nē buin ade berita hoax maan kuota gratis lan pipis aji 200.000 nyen tusing demen ajak pipis apalagi gumi ne jani sube kene penyakit ?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Di gumi Covid 19 puniki iraga patut ngelaksanayang refocusing antuk kualitas miwah target pasar pariwisata iraga mangda pariwisata iraga tetap berkualitas.

In English:  

In Indonesian:   Di masa pandemi Covid 19 ini kita lakukan refocusing terhadap kualitas serta target pasar pariwisata kita sehingga kedepan pariwisata kita akan lebih berkualitas.

In Balinese:   lan jani utamayang keselamatane, ento suba laksanayang apang Covid-19 ne ane sakti ene enggal ilang uling gumine, apang gumi ne buin rahayu cara ipidan, dumogi iraga sareng sami masi rahayu.

In English:  

In Indonesian:   Virus yang tidak ada duanya sangat mematikan di Dunia yang bernama COVID-19.

In Balinese:   Di Indonesia jani sube ade 720 manusa ane mati ulian virus Corona, kanti jani viruse ento enu mailehan di gumi ene.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jani selegang mabhakti lan bareng-bareng nuutin arahan Pemerintah, apang gumi lan isin guminé seger.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ipidan dugas Gering Koronane konden nglahlah di Bali, liu mapanarka Gumi Baline tusing ja lakar kaduman gering wireh di Bali pangacin Widine tusing taen kapegatan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pamuputne nasi wong-wongan ane miwalin uger-uger ento dadi kakedekan gumi, tusing abedik ane mariceda.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gas kuren kaca mapikolih ring transportasi rayunan lan emisi pelinggihan ane ngangkut antuk pendistribusian rayunan sane ajak mikolihang CO2 lan yen diteruskan, metana, CO2, CFC sane lakar ngrangsukin infra barak lan ngae atmosfer Gumi nipisang ajak pamuputne pemanasan global.

In English:  

In Indonesian:   Solusi kedua adalah dengan adanya pemberian makanan layak konsumsi kepada orang-orang membutuhkan, jikalau masih ada bahan makanan yang layak, dapat dimasak dan disumbangkan kepada orang-orang yang membutuhkan guna menurunkan angka stunting.

In Balinese:   Ring era new normal puniki ngiring sareng-sareng irage megatang tali gek korona puniki, mangde gumi puniki malih mewali sekadi jati mula lan rahayu sareng sami.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gumi lemah karasayang peteng, gumi galang karasayang peteng, keneh galang kasaputin keneh jejeh ulian nyamané liu né positif virus ané madan covid-19.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Guminé jani ané kabaos gumi melah, gumi né jani suba nyansan ngewayahan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sangkaning virus corona puniki, sami geginan jadma sane wenten ring gumi benyah latig, tiosan ring punika akeh anak sane nenten makarya ulian keni PHK.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Pidan ring pajumunan kawentenan covid-19 ring gumi Baline, tiang taen gelem sesek.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nika mawinan titiang kirang karesep antuk materi sane kapicayang ring titiang , duaning virus covid-19 puniki sampun ngranayang pikobet ring sajebag gumi puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tunas Muda ene macerita indik

kengken virus covid-19 ngae uwug

gumi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Calabingkah beten biu, Belah-belahan pane, Belah-belahan paso, Gumi linggah, ajak liu, Ada kene, ada keto.

In English:   Calabingkah beten biu, Belah-belahan pane, Belah-belahan paso, Gumi linggah, ajak liu, Ada kene, ada keto.

In Indonesian:   Calabingkah beten biu, Belah-belahan pane, Belah-belahan paso, Gumi linggah, ajak liu, Ada kene, ada keto.

In Balinese:   Sujatine, rahina Galungan mawit ring abad telu welas, daweg Ida Prabu Jayapangus saking lalintihan Warmadewa madeg nata ring gumi Bali.

In English:   For the soundbite junkies, we could just say it is the time that the divine descends upon the island and blesses it and its people.

In Indonesian:   Jadi, ‘galungan’ berarti ‘kemenangan’.

In Balinese:   Makasami rungu ring kawentenan punika boya ja anggen macanda kemanten ring media social ,akehan sujatine sane jejeh indik kawentenan gumi Bali miwah Indonesiane pungkuran.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngiring sameton sinamian sametin milenial lan gen Z saking mangkin rungu ring Politik , santukan yening nenten iraga sane rungu sapasira malih sane nindihin indik kawentenan gumi Baline.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Madasar antuk kawentenan punika titiang madue piteket majeng ring pamerintah Baline pungkuran prasida ngaryanang genah utawi wadah para yowana Baline mangda mrasidayang magendu wirasa, madarma tula miwah marerembugan ngenenin indik kawentenan gumi Baline.

In English:  

In Indonesian: