How to reduce plastic waste from religious ceremonies? Post your comments here or propose a question.

Budal

budal

budl/
  • to go home or to one's place of residence; go home; return; back (Alus singgih) (Verb) en
  • pulang; kembali (Alus singgih) (Verb) id
  • pada beberapa daerah, seperti di kabupaten Karangasem, kata ini merupakan bentuk andap, bukan alus singgih; namun secara umum di Bali, kata ‘budal’ termasuk kata alus singgih id
Andap
mulih
Kasar
-
Alus sor
pamit
Alus mider
-
Alus madya
-
Alus singgih
budal; mantuk
Mider
-
Bali dataran dialect
-
Bali aga dialect
-

Usage Examples

Ida jagi budal ka gria.
He will return to the gria (home).

Dane jero mangku pacang budal malih jebos.
No translation exists for this example.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Budal saking sekolahan, dané angripta satua horor ring buku tulis, laut kadumang ring sawitran dané ring sekolah.

In English:   After school, he wrote a horror story in a notebook and then shared it with his friends at school.

In Indonesian:   Sepulang sekolah, dia menulis cerita horor dalam sebuah buku tulis lalu dibagikannya kepada kawan-kawannya di sekolah.

In Balinese:   Dane sareng sami raris budal, Sesampune rauh ring Desa Kalianget makakalih putran idane kadol olih I Kelian Pengkoh ring Ngurah Kalianget antuk jinah 150 kepeng belong kasarengin antuk makudang-kudang kain.

In English:   You better get there, go ".

In Indonesian:   Yang tersisa hanya berupa kotoran tikus bercampur kulit gabah, istri I Kelian Pengkoh hanya menemukan itu.

In Balinese:   Malarapan antuk bakti, titiang mapinunas mangda iratu ngandikayang okan Dalem budal, kairingang antuk Ngurah Tabanan.

In English:   Then he decide to go back to Sukasada palace to prepare his death sentence but will beg for his family life to spare. 10 of villagers accompany him.

In Indonesian:   Mereka telah bertekad bulat, hidup atau pun mati akan tetap setia mengikuti.

In Balinese:   Yan suba budal walan Ngurahe marupa arta brana bantas atenga, mareren nyen Ngurah makaklecan, mapan tan wenang anake dadi Bupati ngalih kasukan saking matajen!” Wus masabda, Ida Sanghyang Sambu ngambil watu saha kapuja, dados ayam ijo biru, mata ireng kadi makukus, tegil putih kadi malem, bulu manuk ipun putih, mua ireng.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Antuk pamargi punika majanten wisatawané prasida degdeg kayunnyané rauh ka genah wisata yadiastun kantun masa pandemi.

2.Ngwatesin wisatawan sané rauh wiadin budal saking Bali, mategepan asil test PCR negatif miwah antuk setata nguratiang protokol kesehatan sané becik.

3.Ngamargiang Test-Trace-Treat, inggih punika pencegahan, penelusuran, miwah pemantauan aktif.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yening dot nglintangin margi punika para sane nunggang mobil musti ngangkat motor kasarengin tulung olih warga sane nampek. "Tadi kebetulan dugas yeh tukad meluap siswa sedek budal ke sekolah dadine mangda prasida nglintangin siswa punika ngoto-ngoto ngangkat motorne anggen nyebrang, " baos Dandri, Selasa (25/10/2022).Selain para siswa wenten masih akeh warga sane kebetulan nglintangin margi punika masih kapaksa patut ngangkat kasarengin tulung olih warga sekitar.

In English:   If you want to pass the road, the riders must lift the motorbike with the help of local residents. "Incidentally, when the river water overflowed, the students were coming home from school, so they could pass by.

In Indonesian:   Tapi ada juga yang hanya di dorong tapi tetap dibantu oleh warga karena takut motornya hanyut karena airnya lumayan deras.

In Balinese:   Raris ibu lantas budal tur ngerereh okanne sane istri ring puri mngada ipun uning gatra punika patut utawi pelih.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Disubane keto, Ida Sang Yogi matilar budal ka pasraman idane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring Desa Budaya Kertalangu, anake sane malancaran sida majaranan ngiterin desa, ngaryanang sabun tur dados kabakta budal, nyobak nandur pari, ngaryanang ulat-ulatan, ngambarin layang-layang, ngwarnain togog, ngigel miwah akeh sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sejalan antuk perkembangan teknologi akeh hal sane rauh lan budal.

In English:   As technology develops, many new things come and go.

In Indonesian:   Seiring dengan perkembangan teknologi banyak hal baru yang datang dan pergi.

In Balinese:   Setunggil titiang mewali budal, nenten naenin lali titiang mesiram, tur ngumbah pengangge sane anggen titiang medal.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Payune tiang maksaang keneh budal mulih, diastun tusing bani mapaekan ajak robane jumah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring margine budal, tiang ketemu sareng anak alit, anak alit punika meadolan, meadolan asesoris medaging nampan cenik.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ulian virus corona sane nenten nyidayang kaprediksi pidan jagi budal, minab KKN puniki kelaksanayang len sekadi KKN sane lintang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sang Anoman nunasang ring Dewi Sita mangda sareng matulak budal santukan sampun kajantosang olih Prabu Rama.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ayu mawali budal ka Bali ring warsa 1992 jaga ngalanturang kuliah ring Fakultas Hukum Universitas Udayana, tur lulus maka Sarjana Hukum ring warsa 1993.

In English:   Ayu returned to Bali in 1992 to continue her studies at the Faculty of Law, Udayana University, and graduated as a Law Degree in 1993

In Indonesian:   Ayu kembali hijrah ke Bali pada tahun 1992 guna melanjutkan kuliah di Fakultas Hukum Universitas Udayana, dan lulus sebagai Sarjana Hukum pada tahun 1993.

In Balinese:   Risampune Jayaprana budal, Ida Anak Agung mabaos kapining prebekel sareng sinamian nunas pikayun pacang ngekadaya jagi mademang Jayaprana.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nenten je tios wantah nuturang hidup timpal, silih sinunggil nyane anak istri sane budal saking makarya ngantos kalintang wengi, ring RKUHP taler kacumpuang yening wenten anak istri sane budal kalintang wengi nika kawastanin Gelandangan , parindikan sakadi niki sapatutnyane diluruskan mangda nenten wenten kesalahpahaman, krana nenten samian anak istri sane budal kalintang wengi mangawe sane nenten becik , akeh anak istri sane makarya ngantos kalintang wengi utawi ngelembur mangda pakaryanne enggal kapuputang, informasi sakadi puniki sapatutnyane kasaring dumun utawi karesepang mangda nenten ngawinang akeh orta sane ngeranayang rajapisuna.

In English:  

In Indonesian:   Saya akan memberitahukan masalah-masalah yang setiap hari ditemui di kehidupan ini.

In Balinese:   Kemacetan sering pisan rikala semengan rikala jam memargi ka kantor utawi sekolah, miwah sore rikala jam budal saking kantor.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Idup tiange tuah natakang lima, nunas kaledangan ida danene mapitulung.”

Ki Dukuh kapiangen, apabuin mirengang I Kaki Tiwas idup padidian tan pakaluwarga. “Tiang nyadia nulungin jerone, kemaon kewala ada,” saut Ki Dukuh ngandap kasor.

“Durusang bakta korsine puniki budal,” ucap Ki Dukuh sambilanga ngenjuhang korsi kayu. “Tegakin korsine, ulengang pinunase.

In English:  

In Indonesian:   Pusatkan pikiran dan mintalah sesuai keinginan.

In Balinese:   Sang Prabu makayunan, budal saking maboros nenten ja makta buah poh nanging molihang bojog.

In English:  

In Indonesian:   Pohon buah itu banyak tumbuh di hulu sungai,” jawab pendayung itu.

In Balinese:   Taler wenten krama sane sampun budal ka kampung soang-soang sangkaning meweh ring rantauan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Asu alit inucap becik pisan, meled titiang makta budal tur kapiara ring pakubon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Asu alit inucap becik pisan, meled titiang makta budal tur kapiara ring pakubon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Asu alit inucap becik pisan, meled titiang makta budal tur kapiara ring pakubon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Asu alit inucap becik pisan, meled titiang makta budal tur kapiara ring pakubon.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mungguing mitos, para pamilet acara Calonarang nenten dados budal sadurung acara puput.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Galahe majalan, mangkin sampun jani budal, nanging sadurung budal wenten pengumuman saking Wakil Kepala Sekolah.

In English:  

In Indonesian:   keto Kadek matakon. “Yeh, Kadek sing tawang?

In Balinese:   Serauh ne ida ring Mahapura ida mataken sareng krama sané meneng ring banjar tengah “ napi sané kaengkebang nika ning? ” sami kramané mauk ida, sane kaengkeban puniki timun guling, lantas ida ngenika “ yening nika timun guling, pastika nika timun guling ” sesampuné ida budal, kramané nyingakin guling sané sampun dados timun guling.

In English:  

In Indonesian:   Diceritakan masyarakat banjar (dusunn) ini membuat guling, penduduk desa ini berhamburan panik menyembunyikan guling karena Ida Pedanda Sakti Ender suka meminta makan di tempat orang lain.

In Balinese:   Sasampune telung dina, tiang raris budal.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sepatutnyane, dados medagang ngantos peteng nanging restoran utawi rumah makan patut ngametuang awig – awig mangda ajengan kabakta budal utawi take away.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rauh mangkin sampun wѐnten akѐh wisatawan asing sanѐ budal ka panegarannyanѐ.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Rauh mangkin sampun wѐnten akѐh wisatawan asing sanѐ budal ka panegarannyanѐ.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Silih sinunggil conto sane anut ngwantu pengungsinyane indik turis khususnyane sane wenten ring wewidangan Bali, wisatawan – wisatawan sane maasal saking Ukraina lan Rusia nenten mresidayang budal ka Negarane krana wenten penutupan jalur rauh ka wewidangan sane sedeng maperang.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Tiang sampun nelokin pantai double six, magenah ring daerah canggu, irika akeh pisan wisatawan sane meneng, taler akeh restoran mewah lan hotel hotel, ring pantai double six akeh pisan wisatawan sane ngawetuang ajeng-ajengan sane kadol irika dados larang pisan, tur para wisatawan sekadi anak istri sane mabusana terbuka, rikala tiang budal tengah wengi, akeh pisan wisatawan asing sane numpak motor sekadi nmax sane nenten manut ring awig-awig lalu lintas, punika nenten patut pisan kanggen tiru.

In English:  

In Indonesian:   saya pernah berkunjung pantai double six,terletak di canggu,didaerah sana banyak sekali turis yang menetap,banyak juga restoran mewah dan hotel hotel,di pantai double six banyak sekali turis nya sehingga membuat makanan yg dijual disana sangat lah mahal,dan para turis seperti wanita memakai pakaian yang terbuka,disaat saya pulang ditengah malam hari,banyak sekali turis asing yang mengendarai motor seperti nmax dengan ugal-ugalan dan tidak mematuhi aturan lalu lintas,itu sangat tidak patut untuk ditiru.dan banyak juga yang terjadi kecelakan di daerah sana.sekarang canggu dipenuhi oleh turis turis asing,sedikitnya budaya bali yang masih tersisa disana.apakah bali sekarang sudah tidak bisa terselamatkan dari adanya turis asing?

In Balinese:   Tiosan punika, ajengan sane kasiagayang taler pacang kabakta budal olih kramane soang-soang miwah pacang kasobyahang ring keluargannyane.

In English:   In addition, in this tradition, dishes are also prepared for the community and will be brought home and served to relatives.

In Indonesian:   Selain itu, dalam tradisi ini pula disiapkan hidangan untuk masyarakat dan akan dibawa pulang ke rumah masing-masing dan dihidangkan untuk sanak keluarga.

In Balinese:   Ten kerasa sampun akudang sasih sampun lintang ring warsa puniki, iraga sareng sami pada ngerasayang pangalah COVID-19 puniki akeh kacingak semeton iragane sane sampun mewali budal nuju genah soang-soang duaning nenten wenten malih para turis sane rauh ke Bali sangkaning kewentenan Pandemi puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngiring sane ten becik kutang driki sane becik-becik dados bakte budal.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sakewala sangkaning gering COVID-19 puniki, kulawarga nenten mrasidayang budal.

In English:  

In Indonesian:   Tetapi karena adanya pandemi COVID-19 ini, kami sekeluarga tidak jadi mudik.

In Balinese:   Yadyastun Angganing Nayaka Praja sampun madue kebijakan mendeportasi mwali budal ka panegarannyane, sakewanten kantun kemanten wenten tamiu manca negara sane purun mlaksana corah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dudonan pangubhaktine kirang langkung pateh sakadi Galungan,—kramane rauh tangkil ring pura, maaturan, wenten makudang-kudang woh-wohan lan sanganan, turmaning akeh jerone rame saantukan prati santanane rauh budal makasami.

In English:   The procession is similar to Galungan,—people come temples to pray, there are many fruits and cakes, and houses adorned with laughter and happiness of the homecoming relatives.

In Indonesian:   Prosesinya hampir sama dengan perayaan Galungan,—orang-orang datang ke pura untuk bersembahyang, ada banyak buah dan kue, serta rumah yang ramai oleh sanak keluarga yang pulang kampung.

In Balinese:   Toris-toris saking dura negara akehan budal ka negarannyane santukan ajerih ring panglahlah Covid-19 puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kemantenan rauh grubug agung covid -19 utawi virus corona sane rauh saking wuhan cina, nike ngranayang para tamiu budal sawireh jejeh.

In English:   The emergence of a large co19 virus or corona virus immediately after the Chinese witch, allows pilgrims to follow.

In Indonesian:   Munculnya virus covid 19 besar atau virus korona segera setelah penyihir Cina, memungkinkan para peziarah untuk mengikuti.

In Balinese:   Sasampune panjake pada budal, Sang Prabhu muah prameswarine raris nuju ka pakoleman ngamargiang smaragama alaki-rabi.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Dumogi virus corona sane ngeninin jagat Bali puniki gelis budal mangda Jagate becik lan lestari.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mawinan panglalah covid puniki kemanten, akeh pekerja migran sampun budal ke Bali ulian Corona, lan ten akidik jatma ring Panepi Siring sayan nenten keni pakaryan napi sane patut kaambil mangda polih nganutin pangupa Jiwa.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida ten purun budal ka pasraman.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kala punika, Sidapaksa sampun budal saking swargaloka.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Brahmana istri raris kaserahang ring Brahmana sejati ane enu ngetor, lantas sareng kalih budal jagi ngebah punyan timbule sane gede di panyengker griane.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Nang tegarang orahang teken bena, apang bena tatas nawang!” Matur Ida Sengguhu, “Puniki sira Mpu, mawinan titiang tangkil ring sira Mpu, santukan titiang kapandikayang jagi ngrereh Ida Mpu, mangda budal mriki ka Madura jagi masarengin ring rakan sira Mpu, sane tepengan puniki sungkan banget pisan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sasampune ngaturang bakti, wengine banten sokan punika kategen malih budal olih krama lanange.

In English:   In its implementation, Usaba Dimel consists of several stages of the ceremony, starting from Ngapitu (invocation at Puseh Temple before the ceremony begins), Ngoncang (offerings of traditional entertainment and gamelan by young people), Nyaga Nyungsung (ceremonial preparations), Ngui Toya (respect for Lord Visnu), Maboros and Nagingin Pulu, Aci Petabuhan, to the peak of Usaba Dimel.

In Indonesian:   Dalam pelaksanaannya, Usaba Dimel terdiri atas beberapa tahapan upacara, mulai dari Ngapitu (memohon karunia di Pura Puseh sebelum rangkaian upacara dimulai), Ngoncang (persembahan hiburan dan gambelan tradisional oleh para pemuda), Nyaga Nyungsung (persiapan upacara), Nguit Toya (penghormatan kepada Dewa Wisnu), Maboros dan Nagingin Pulu, Aci Petabuhan, hingga puncak Usaba Dimel.

In Balinese:   swastyastu wastan tiang I Putu Raditya Rimba Cavalera biasane kaokine Cakil galah acara pitu welasan tiang ten wenten acara dije gen soalne ten wenten sane ajak tiang ngae acara, dadine acara pitu welasan tiang nike upacara bendera setelah nike budal, nah kanggoin nike gen mayus tiang ngae caption lantang lantang.

In English:  

In Indonesian:   kalo ada acara tujuh belasan yang bisa dapetin kamu kasi tau aku yaa

In Balinese:   Pemerintahan sane mangkin sampun ngicen solusi marupa deportasi ring wisatawan sane sampun kelewatan, nanging manut titiang punika kirang efektif sawireh kari akeh wenten wisatawan sane ugal ugalan ring margine,wenten kari wisatawan sane nyelap ngawetiang biota lan ugal ugalan mangda prasida budal ke negara ne gratis, jumlah wisatawan sane kenten nike mule nenten akeh, nanging pikobet puniki sida mencemarkan pariwisata bali.

In English:  

In Indonesian: