How to reduce waste at school canteen? Post your comments here or propose a question.

Baas

baas

bhs/
  • white uncooked milled rice (Noun) en
  • beras (Noun) id
Andap
baas
Kasar
-
Alus sor
-
Alus mider
beras
Alus madya
-
Alus singgih
galih
Mider
-
Bali dataran dialect
-

Usage Examples

BSBB…..Ne busung, ne semat… Aah….dadi canang. Ne busung, ne baas… Aah dadi tipat. Busung-semat, baas-bu..busung….aah…be..busung-baas-semat-busung! Busung semat baas busung!.....Nyak rasane, nah..
BSBB…..This is busung (immature coconut leaf), this is semat (tiny stick made from bamboo)… Aah….become canang (an offerings made from configuration of flowers with a special form of coconut leaf as its base). This is busung, this is rice… Aah become tipat (a kind of food made of cooked rice in an immature coconut leaf). Busung-semat, rice-bu..busung….aah…be..busung-rice-semat-busung! Busung semat rice busung!.....Seems ok, right..

Matakon di baase.
[example 1]
Ask something from the rice. Proverb: e.g. I a person gets very sick, the family may "ask something from the rice"; that is, ask a balian who is in trance what to do.

Tepung baas anggon ngae jaja.
[example 2]
Rice flour is used to make cakes.

⚙ Usage examples pulled from the Community Spaces


In Balinese:   Alih fungsi punika ngawinang produksi local tedun, minakadi baas sane ngerananin keberlangsugan pertanian terancam.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ida Anake Agung raris nauhin pepatih idané, kandikayang nunas muyin baas sig Ki Dukuh Mas di Gili Mas.

In English:  

In Indonesian:   Sang Raja kemudian memanggil prajuritnya, diperintahkan untuk meminta petunjuk kepada Ki Dukuh Mas di Gili Mas.

In Balinese:   Nah yen kene unduke sapatutne iraga jani mawali buin ka abiane, tegalan tur carik apang ngidang ngisinin pancine baan baas jakan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Mangkin tampuh mentik dados kunyit.” Keto katuturan ane malu, awanan kayang jani tusing ada baas mawarna kuning sawireh suba dadi kunyit.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Wisatawan dura negarane durung kaicenin mawali malancaran ka Bali olih pemerintah, mangda nenten makta Virus sane lakar ngranayang gumi Baline nyansan ngewehang, ento mawinan ekonomi krama Baline tuah kahasilangang olih pakarya anak bali, sakadi silih sinunggilnyane kawentenan pabrik baas katos utawi genah ngaryanin sekancan sarana prasarana babantenan minakadi pangkonan, tumpeng, pendek, nasi kepel, tumpeng barak, tumpeng selem miwah sane lianan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Bulan Kuning lantas ngidih tekening I Raksasa apang alihanga baas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   I Grantang megat munyin beline, “Eda Beli baas sumbar ngomong, awak tusing nawang matan Benaru.

In English:  

In Indonesian:   I Grantang memutus perkataan kakaknya, "Janganlah kakak terlalu sesumbar, dirimu tidak pernah tau wujud Benaru.

In Balinese:   Patilesang raga beline di gumin anak. “Sakewala I Cupak bengkung ngelawan tur tuara ngugu munyin adine. “Adi baas setata, adi mula getap.

In English:  

In Indonesian:   Kemudian di sanalah I Grantang bergelantingan pada tali agar bisa naik.

In Balinese:   Orang Tua murid liu anē kene PHK, Bisnis Liu anē Gulung Tikar, jeg kēweh pesan ngalih pipis jani ulian pandemi punika. "Jangankan meli Kuota HP anggo malajah meli baas anggo makan sube kēweh" kēto liu anakē Tua ngeraos.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Lantas mangde mersidaang nue jinah, reraman tiang ngadol celeng apang wenten anggon meli baas sareng darang ne, tiang nunas masih anggen numbas kuota mangda prasida tiang nyarengin pelajaan ring sekolah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ane jani, pipis anggo meliang panake susu suba tusing katugtugang buin, nyidaang ngaenang bubuh baas dogen suba aget.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sawireh biang galuh maduwe baas abedik. “Jani i dewek lakar ngae laklak, lakar adep di rurunge.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sadina-dina ia maan kripisan baas ane abana teken anake ditu.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ia kaliwat tiwas, kadirasa baas lakar jakan buin mani ngu ngalih jani.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Sampun akeh pisan wantuan saking pemerintah lan saking relawan sane preside ngicenin wantuan sekadi baas utawi jinah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ulian baas liu basang muah bibihne misi madu, jani batis I Semut leklok tusing nyidang majujuk apa buin majalan baan baatne ngaba awak.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ulian baas liu basang muah bibihne misi madu, jani batis I Semut leklok tusing nyidang majujuk apa buin majalan baan baatne ngaba awak.

In English:  

In Indonesian:   Semut sudah memaksakan meluruskan kaki namun ia tetap tidak bisa berdiri.

In Balinese:   Padine tuh ngritik, Ni Ubuh payu nebuk ngae baas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Padine tuh ngritik, Ni Ubuh payu nebuk ngae baas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Yan sube telah nyanan upahine baas.” I Tiwas ngalihin kutun I Sugihe, sube tengai mare suud.

In English:   If you finish this, I'll give you rice." I Tiwas looked for I Sugih’s louse, and this was finished in the afternoon.

In Indonesian:   Juga iri hati, usil dengan orang miskin.

In Balinese:   Jani mai ulihang baas icange I tuni.” Mesaut I Tiwas, “ Yeh, baase I tuni suba jakan tiang.” Masaut I Sugih, “Nah, ento suba aba mai anggon pasilih!”

In English:   If you finish this, I'll give you rice." I Tiwas looked for I Sugih’s louse, and this was finished in the afternoon.

In Indonesian:   Juga iri hati, usil dengan orang miskin.

In Balinese:   Lakar upahine baas duang crongcong.

In English:   I Sugih said, "Eh Tiwas, find me louse!

In Indonesian:   I Sugih segera menuju ke rumah I Tiwas, lalu berkata seperti ini, “Eh Tiwas, ini aku mendapatkan kutu satu.

In Balinese:   Laklak inggih punika silih tunggil sanganan sané wénten ring Bali sané kakaryanin antuk tepung baas sané mawarna putih wiadin gadang.

In English:   Laklak is a traditional Balinese cake, made from rice flour, round and flat in shape with a diameter of 3-5 cm, and the thickness is around 4-5 mm.

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngantos jani meme bapan tiange suba tusing magae, kalingan ngidang mayah utang, meli baas akilo nu berpikir, saja mulan mara-mara ada covid tiang maan wantuan baas dasa kilo, nanging ento tusing nyandang bakal anggon nyambung idup lebian teken duang wuku.

In English:   Only that is always a trending topic, I am tired of hearing it.

In Indonesian:   Sekarang sudah lima belas hari saya memperbaiki wadah sesajen, dan saat itu juga keluarga dari daerah timur dating ke rumah dan melihat pekerjaan saya.

In Balinese:   Gaji punika kaaangen matetumbasan sane mawasta kebutuhan sabilang wai sakadi baas, ajeng nasi, lakar basa miwah sane lianan sane mabuat pisan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ulian ngelah pipis abedik, apang genep anggon meli baas.

In English:   Because they have little money, so that they can use it to buy rice.

In Indonesian:   Karena memiliki uang sedikit, supaya cukup pakai membeli beras.

In Balinese:   Apake tatujonne ngortaang “kone” ane sing nden sandang katelebin, utawi ningehang lan ngortaang orta ane seken pang sing ada salah tampi. “Tembok bolong”, nak makejang nyen ngalih bolong, ngalih tongos, ngalih jalan ane ngidang anggon nyalanang keneh. “Saling atat, saling pentil”, ulian bes liu ada orta, saja suba ane seken ajak ane mauk saling atatin lan pentilin, saling macentok kasaktian apang maan ngalih bolong, ngalih tongos nyalanang keneh. “Ketipat nasi pasil”, ketipat, nasi, lan ketipat nasi, makejang malakar aji baas, pinaka sumber utama pangurip kasaktian.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Awinan titiang kedeh ngicen sumbangan baas puniki.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jagat Bali madue hasil pertanian sane becik, utamannyane baas lan tanaman herbal.

In English:   It has an abundance of crops, especially rice and herbs.

In Indonesian:   Bali mempunyai hasil pertanian yang bagus, terutama beras dan tanaman herbal.

In Balinese:   Apa sepatutne wargane tutup abulan nanging pemerintahe ngemang bantuan baas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngerajegang tradisi subak (nanem padi) ring Bali puniki sane ngaryanin para petani mapikenoh baas sane becik, napi malih pacang punika nudut pikayunan wisatawane rauh ka Bali.

In English:  

In Indonesian:   Dengan mempertahankan tradisi subak (menanam padi) di Bali inilah yang membuat mereka mampu menghasilkan nilai jual tinggi sekaligus menarik eksistensi kebudayaan juga pariwisata di Bali.

In Balinese:   Nanging agetne sakadi ring gumin tiange, sane positif covid laut polih sumbangan baas akampil teken lauk pauk tusing suud-suud ada sane nyumbangin.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Murid tiange ane lenan ada masi ngorahang, dugas ia nagih ngidih pipis teken reramanne anggona meli paket data, jeg prejani reramane bangras ngopak pianakne, ngorahang alih-alihane jani keweh, kadirasa pipis anggon meli baas kal jakan buin mani konden karuan ngelah.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gaenin apa ane tusing ngae raga med ngoyong jumah, apabiin bisa ngaenin ane ngidaang ngasilang pipis, payu anggo meli baas.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kan sing, yen menurut titiang PPKM niki ten epektif pak malah ngae rakyat kecil nyangetang sengsara, ulian kenyate ngalih baas anggen jakan buin mani.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ekonomi Bali taen nyalanin masalah kenaikan bahan pokok contone baas sareng sareng antuk madaar.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Gumine care jani, nak mekejangne keweh, ngalih gae keweh, ngenehang kel ajeng bin mani masih keweh, ulian gumine uyak corona, nanging tiang sing je nyerah lakar usaha, inget ken dewek jani suba ngelah nak cenik, medagang kajukut jemak tiange gaene, apang ade dogen pembelin baas ajak susu panake.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Kema ka peken beliang icang be celeng, lakar basa, baas liunang, sambilang masi ngaukin brayane ajak mulih apang ada nulungin malebengan!” Memenne tusing liu raos laut majalan mayah anggehan tur mameken meli magenepan lakar anggona mebat-ebatan.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Manut Wijana (2013), akudang upacara Sabha sane kamargiang ring wana-wana tenget punika luiripun Sabha Ngubeng, Sabha Mamiut, Sabha Sabuh Baas, Sabha Nyeta miwah Sabha Malguna.

In English:   In Tigawasa Village itself, there is a tradition called Nedunang Kayehan Sanghyang.

In Indonesian:   Menurut Wijana (2013), beberapa upacara Sabha yang diadakan di hutan-hutan keramat tersebut antara lain Sabha Ngubeng, Sabha Mamiut, Sabha Sabuh Baas, Sabha Nyeta dan Sabha Malguna.

In Balinese:   Titiang wantah anak sane durung kelih sane nenten uning keuangan nanging yan numbas abungkus roko seket tali rupiah dados kaanggen numbas baas 5kg anggen sadina-dina daripada numbas roko anggen sadina.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Baas amonto geden caine buina siteng, dadi bisa ngeling sleguk-sleguk?

In English:  

In Indonesian:   Sekarang I Sampi patut menjadi mangsa Sang Raja Sangmong.

In Balinese:   tur ngaryanang kampur, adeng, nebuk baas, pajeg tali?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Jumah, suba buka siap ilangan pangina

Makebek, luntang lantung Selantang Rahina

Tan Kesambehin baas

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Contohnyane ngadep hasil petani, inggih punika baas.

In English:  

In Indonesian:   Contohnya berjualan hasil petani, yaitu beras.

In Balinese:   Pipisne belianga baas duang ceeng muah jagung mapikpik duang ceeng muah jagung mapikpik duang kobok.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Topeng Sidakarya memakna "muputang karya" krana ring sesolahanne Sidakarya nyambehin baas kuning, barak, miwah lianan sane ngartiang simbol kemakmuran.

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Anggo meli baas pipisé sih luung, mentis basangé!" Ningehang munyin matuané buka kéto, tiang kamemegan, tiang tuah mendep dogén.

In English:   The neighbors said that I only spend my husband's money.

In Indonesian:   Kalau menentang, tentu itu akan memicu pertengkaran, dikira berani melawan orang tua.

In Balinese:   Atur-aturan utama majeng ring para pitarane minakadi toya lan wija, biasane sane malakar antuk tebung baas.

In English:   The opposite of tilem is full moon.

In Indonesian:   Kebalikan dari tilem adalah purnama.

In Balinese:   Apabila hal puniki dibiarkan terus menerus berlangsung, maka Bali cepat atau lambat akan mengalami berbagai masalah, entah nika masalah tradisi adat yang mulai punah lan masalah pangan(kakirangan pasokan baas).

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ngomong kone I Blibis “Wih… Bapa Demang, jani Bapa ane pantes nepasin prakaran brahmanane ento di puri.” Masaur Dane Demang, “Beh Cening, bes baas pesan, men kengkenang bapa nepasin prakarane ento?

In English:  

In Indonesian:  

In Balinese:   Ring sornyane, katur canang baas pipis, gula kelapa, pengundang, teenan, bakulan, pengayeng, pis bolong, sokasi berisi ketak injin, tuak, nasi bayuan, taler toya sane kagenahang ring gelutuk.

In English:   A number of means are used, including offerings at Sanggah Cucuk and Pangulapan.

In Indonesian:   Di bagian bawah dihaturkan canang baas pipis, gula kelapa, pengundang, teenan, bakulan, pengayeng, pis bolong, sokasi berisi ketak injin, tuak, nasi bayuan dengan air ditempatkan di gelutuk.

In Balinese:   Ring masa pandemi Covid-19 sekadi puniki akeh masyarakat sane meweh antuk ngemenuhin kabutuhan ekonomi, yening sekadi mangkin anggen meli baas asanne sampun ketekah-ketekih napi malih meblanja ne soang-soang.

In English:  

In Indonesian:  
  1. Fred Eiseman Jr - Proverbs, 1987
  2. Fred Eiseman "How Balinese People Express Ideas" 2010